De oorlog.
67*" jaargang
Dinsdag 1 December 1914
No 14696
Koning zijn.
i
f
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vïaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. l.Go.
Prijs per week: Voor Schiedam en klaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bnrean: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelïge voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
BUITENLAND.
i
Schiedam, 1 December 1914.
Tan liet Westelijke front
D e toestand.
Zooals de Fransche en Engelsche berich
ten melden, hebben de bondgenooten
rondom Yperen meer of minder belangrijke
voordeden behaald. Verschillende hunner
steunpunten ten noorden en zuiden dezer
stad hebben de Duitschers moeten ver
laten. Tot nog toe schijnt Dixmuiden echter
nog steeds in hun handen te blijven.
Het oiïiciëele Fransche communiqué
van gistermiddag 3 uur geeft nog de volgen
de bijzonderheden:
In België is de vijand een rciidedigende
houding blijven aannemen. Het geschutvuur
was zwak. Wij zijn. op enkele punten voor
uitgekomen..
Rondom Fay worden de punten, die op
28 November door ons zijn bezet, thans
Rink door ons gehandhaafd.
De stad Soissoms is met tuüschenpoozen
beschoten.
In Axgonne zijn verscheidene aanvallen
op Bagatelle door ons afgeslagen.
Er hangt een dikke mist boven de Maas-
heuvelen.
In Woëvre heeft de vijand het bbsdi van
Apremont zonder gevolg gebombardeerd.
Aan de kust.
Gistermiddag werden de bewoners van
Zeeuwsch Vlaanderen weder opgeschrikt
door hevige kanonschoten, die alles deden
trillen en te Oostburg b.v. de deuren der
woningen deden openspringen. Algemeen
meende men, dat, evenals de vorige week,
de Engetechen Zeebrugge weer kwamen
bombardeeren. De correspondent van de
„Tel." te Sluis deelt echter mede, dat er
van een bombardement geen sprake is. De
Pwtschers hebben nieuw marinegeschut
aan de kust geplaatst en dit beproefd of
ingeschoten. Dit geschut moet tusschen
Heysl en Duinbergen staan. Vandaar dat de
slagen over de Nederlandsche grens goed
vernomen konden worden.
Er zijn ook nieuwe troepen naar deze
zijde gekomen, zoo meldt deze correspon
dent, wel een bijwijs, dat de Duitschers
op hun hoede zijn tegen actie der Engel-
schen. Hij zag Blankenberghe en Zeebrugge
waar schoorstcenen van de cokesfabriek
rookten. De fabriek was dus in werking.
Heysl, Duinbergen, Knokke waren zoo rus
tig als op gewone herfstdagen.
Duitsche versterkingen.
Naar aan de „N. R. Ct." wordt gemeld,
hebben dc Duitschers de vorige week op
liet westelijk oorlogsterrein 30.000 man
versterking gekregen; dezer dagen worden
nog ongeveer 120.000 man versche troepen
verwacht.
Het heet dat de Duitsche kroonprins daar
liet bevel op zich zal nemen.
doort COLETTE- YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
45)
Soms kwamen de tegenwerpingen haar
pas veel later in de gedachte, wanneer zij
weer in haar eigen kamer wasdan verman
ie zij zich en schreef hem ernstige, wijs-
geerige brieven en hij vond het prettig die
te ontvangen en ze te weerleggen in een
volgenden brief. Zoo hielden zij een coi res
pondentia gaande, daar zij elkaar niet eiken
dag konden zien. Hij schepte er vooral be
hagen in. deze buitengewone vrouw te bren
gen naar wat hij de waarheid achtte en haar
geest te leiden. Hij genoot van de onuit
sprekelijke zegepraal dit verstand overwon
nen te hebben. Of hij de verslagen aan
hoorde van de staatssecretarissen en beslui
ten teekende, of hij besprekingen hield met
den ouden Zoffern, of een revue hield over
de troepen of zijn autorit maakte met de
koningin, voortdurend waren zijn gedachten
hi) Clara. Haar beeld leefde in hem, zon
der hem onrustig te maken, zooals die
strenge gotische beelden of een heilige van
eeh kathedraal met die vergeestelijkte uit
drukking, die de zinnen van den beschou
wer hekoren en tegelijk kalmeeren. Clara's
medeplichtigheid en de medewerking, die zij
hem had verleend om den pries van Hansen
voorgoed van Wanda te scheiden, had hun
verhouding een meer intiem karakter jege-
ven. Zij waren samen getuige geweest van
dat familiedrama, zij had daarin de rol van
vriendin gespeeld. Toen Géo vertrokken
w«3, nad "Wolfram zijn waardigheid van
koning op zij gezet en had in bijzijn van Ida
Uiuoniste zijn dochter in de armen genomen
De koning van Engeland naar
Frankrijk.
Naar officieel uit Londen wordt meege
deeld is koning George Zondagavond naar
Frankrijk overgestoken ten einde het hoofd
kwartier van het expeditieleger te bezoeken.
Van het Oostelijke front
De toes tand.
Van het oostelijk front valt op 'toogen-
blik geen officieel nieuws te melden. Hot
officieele bericht, gistermiddag uit Weenen
afgezonden meldt, dat er op het front in.
Polen en Galicie niets van, belang is gebeurd.
Na de Russische officieele waarschuwing]
tegen de overdreven berichten over een
groote Russische overwinning, komt thans
de Duitsclio generale staf met de volgende
tegenspraak dier berichten:
„Het buitenland wordt sedert eenige
dagen overstroomd met berichten overeen
zoogenaamde groote overwinning der Rus
sen in Polen. v
„Naar aanleiding daarvan wordt gecon
stateerd, dat de gevechten bij Loiz nog
onbeslite voortduren. Onze troepen, h ebben
sedert zij de grenzen hebben overschreden,
tot op heden 65.000 tot 70.000 ongewondo
Russen gevangen genomen, 150 stuldcen ge
schut en 200 machinegeweren buitgemaakt.
„Verloren zijn aan Duitsche zijde slechts
twee zware en twee lichte stukken geschut.
„Het is teekenend voor den toestand, dat
de Russische generale staf zelf in de pers
waarschuwt togen het Qvcrwinningsbericht."
(Dc Russische „Legorbode" geeft de
volgende beschouwing over den stand van
zaken
„Op het Russlsch-Pruisisohe front duren
de gevechten voort en komen wij in, bot)
voordeel. Onze cavalerie zit den vijand
vlak op de hielen. Deze trekt achteruit met
achterlating van gewonden, en munitie.
De vervolgende troepen beletten de Duit-
schors zich vast te zetten in do posities, die
zij op hun terugtocht vinden.
;Op het front in Galicië hebben al onze
operatics een gunstig verloop. Wij dringen,
nog' steeds het Ooslenrijtkschc leger in de
richting van Krakau en naar do overzijde
van de Karpatlien.
Niettegenstaande <Ic hevige koude ons
offensief belemlmert, trekken wij zegevie
rend voorwaarts. Verschillende onzer leger-
afdeelingen zijn reeds ter hoogte van, Kra
kau en omfeingclen het zuiden, van die stad.
Het moreel onzer troepen is uitstekend.'f
In de Ivarpathen.
De bizon,dere correspondent van het
„Berl. TagebOatt", de Deen Aage Madehmg,
seint, dat de Russen uit de Karpathen wor
den verjaagd. De strijd om Homonna, in de
huurt van do Barkopas, is uitgevochten, de
Russen z;jn daar met zware verliezen over
en geweend. Sedert dien dag was zij niet
meer alleen de intelligente tegenstandster,
die overtuigd moest worden. Zij had het ge-
heele zieieleven van Wolfram doorgrond.
Toen de dag naderde, waarop liet pro
ces van de veertig unionisten voor de
overheid zou komen, was er eenige gis
ting in de voorstad. Het orgaan van de
Unie, de „Gemeenschap", beroofd van zijn
voornaamste medewerkers cn van zijn chef,
had opgehouden te verschijnen, maar ei
ken morgen werden anonyme aanplakbiljet
ten tegen muren geplakt, die in ruwe taal
de rechters, d» ministers, den groot-maar-
schalk en zelfs den koning bedreigden. Op
zekeren "dag sprong een bom midden op
het plein (voor het legaticgebouw. Niemand
werd getroffen. Er waren alleen maar oen
paar ruiten gesprongen. Ook werd op oen
avond in de hoofdstraat van de voorsta/1
een bom gevonden, die nat geworden was
van het water uit de goot. Men veronder
stelde dat die op een onhandige manier
neergelegd was op een plek, waar dc au,to
van den koning dien middag langs moest
komen en dat de sneenwopruimer voor aan
de tram hem op zij geschoven had. Die
gebeurtenissen verlevendigden in Wolfram's
omgeving den angst voor een dreigend ge
vaar. De gedachte aan een mogelijken aan
slag leefde in ieders gemoed. Telkens wan
neer de koninklijke auto met een dreigend
gesnor het hek uit eed, den souverein mee
voerend, heerschte er een gedrukte stem
ming. Ging hij den dood misschien niet te
gemoet?
En Clara bespiedde zijn terugkomst.
Eens zei ze tegen hem;
„Uwe Majesteit moest van die ritjes af
zien, tenminste de eerste weken."
„Waarom?" vroeg hrj' met ongeveinsde
verwondering.
En zij sprak van het gevaar, waarmee
ellendige dweepzpehtigen zijn leven bedreig
den.
„Ik ben bezorgd voor Uwer Majesteits
de Szinoa geworpen. Drie dagen laag is
de correspondent in de onmiddellijke nabij
heid van, den slag geweest; een dezer da
gen was hij in de vuurlinie dacht achter
de batterijen der Oostenrijkers, die op 3
K.M. van Homonna stonden' opgesteld, van
waar hij kon zien hoe de Russische loopgra
ven stormenderhand werden genomen en
hoe 's nachts de stad in handen der Oosten
rijkers viel.
Volgens in regeeringtskringen te Boedapest
ontvangen berichten, is de nederlaag der
Russen in het gerecht bij Homonna (in
Zemplinj nog veel grooter dan aanvanke
lijk is gemeend. De Oosicnr-Hongaar=che
troepen hadden de Russische stelling aan
beide vleugels omvat cn een dubbelen flank-
aanval tegen haar gericht Het vuur der
Oostenrijksche artillerie bracht de Russen
vreeselijke verliezen toe. De onstuimige
stormloop der infanterie was zoo onweer
staanbaar, dat de Russen in allerijl moesten
terugtrekken. Gedurende den terugtocht wer
den zij mot een «hagel van granaatkartetsen
bestookt. Behalve 1500 gevangenen verloren
de Russen duizenden dooien en gewonden
in dit 'gevocht
In het komitaat Ung? "zijn zoo vervolgt
dit bericht uit Boedapest de Russen
«liet ver over de'grens doorgedrongen, daar
zij dadelijk voor een over macht van onze
troepen kwamen te staan, 'die er hij liet eer
ste treffen in slaagden den vijand 'terug te
werpen.
Er komen van hot front voortdurend Rus
sische gevangenentransporten aan.
Keizer Wilhelm naar
het Oosten.
Van Duitsche zijde wordt gemeld, dat kei
zer Wilhelm in den' nacht van Zaterdag op
Zondag van het westenjk hoofdkwartier naar
't Oosten gereisd. In Duitsche politieke krin
gen zou deze reis beschouwd, worden als 'n
voorbode van een groote Duitsche over
winning In het Oosten-
Een onderscheiding voorgo-
neraall Mackensen.
De Duitsche keizer heeft aan generaal
Mackensen het volgende telegram gezon
den r i
„Het negende leger heeft Onder uw be
proefde, zekere Jcidtng in de ziware, doch
met succes bekroonde gevechten (bij Loiz;
zich oplnieuw op ongeëvenaardwijze ge
dragen. Hetgeen door u in de verloopen
dagen is verricht, zal als lichtend voor
beeld van dapperheid en volliarding in de
geschiedenis voortleven. -Zeg dit aan uwe
voortreffelijke troepen en betuig dezen mijn
keizerlijken dank, dien ik daardoor wil
uiten, dat ik u de orde Pour le mérite ver
leen, waarvan ik u de ondersciieidingstee-
kenen doe toekomen. God rij verder met u
en onze vaandels.
Wilhelm Rex."
Generaal Mackensen heeft dit telegram
in een legerorder hekend gemaakt. Ibj voeg
de hierbij„Ik yerheug mij mijn held bul
tige troepen met deze waardeering in ken
nis te kunnen brengen. De ridderorde geldt
voor het geheelo negende leger."
leven," fluisterde zij.
Hij glimlachte, bedankte haar en keek
haar aan. Een hevige onrust sprak uit haar
aiogen, die van angst wijd open stonden.
En de bezorgdheid van die vrouw uit het
volk streelde hem.
Een anderen keer ging rij nog vorder
en zei:
„Ik begrijp liet nu, er zijn gevallen, waar
in politiemaatregelen noodzakelijk zijn."
„Aha!" riep Wolfram triomfantelijk uit,
„zoover is u dus gekomen, dat u begrijpt,
dat er of5e moet zijn..
En hertog Bertie, die er ook bij was,
zei:
„Wij heliben het u niet laten zoggen,
juffrouw Kersberg."
Hij was heimelijk verheugd over den te
rugkeer van deze verdwaalde ziel, hij was
niet verwonderd, hij maakte er geen ophef
van, had zich ook niet overhaast, maar
had afgewacht met de volle overtuiging,
dat zij zoover komen zou. Hij wist, dat
hijzelf er part noch deel aan haa. Hij tracht
te alleen jnaar, met zijn onvermoeiden,
praotiscben zin, .de beste vriendin van de
aartshertogin gunstig ,voor zich te stemmen,
en hij slaagde er in, dank zij zijn beschei
denheid.
De wenschen van allen, die in Uitbanen
eenige reden hadden om tevreden te zijn
met het tegenwoordige bestuur, werden ver
vuld, want de strengheid van de rechters
was groot. Het ^os van de veertig unio
nisten duurde d i dagen. In groote span
ning volgde ir tot in de uiterste hoe
ken van bot i<wd, den Joop daarvan. Do
redevoeringen van den hertog Von Zof
fern, 'de wijze waarop hij de debatten led-
de, den indxukwekkenden toon van zijn on
dervragingen, alles droeg er toe bij' dit
proces onvergetelijk te maken. Hij verdedig
de werkelijk den bedreigden regeeringsvorm
en verpletterde in geestelijken zin de te
genstanders daarvan.
Oostenrijk en Servië.
Officieel werd gistermiddag uit Weenen
gemeld
In Servië is gisteren voortdurend gevoch
ten. t
'Het hardnekkig verdedigde Soewobor, het
gewichtigste punt op den weg Waljewo
Tsjatsjak (aan de Morawa) is na verwoede
gevechten stormenderhand genomen. Het
70e bataljon heeft zich daarbij zeer onder
scheiden, evenals het 16e regiment en het
23e landweerregiment.
Gisteren zijn in het geheel 1254 man
gevangen genomen en 14 machinegeweren
buitgemaakt. In Uzice zijn veel wapens en
munitie gevonden.
Turkije
I n A r a b i
Do „Agence Ottomane" verneemt uit Me
dina, dat 30,000 Muzelmannen, waaronder
sajids, ulema's, sjerifs cn Bedouïnen, zich
om het heilige vaandel van Sandzjaii she-
rif hebben geschaard, die met grooten luis
ter uit. de heilige stad is binnengehajdd.
Do geestdrift der bevolking is groot. Dui
zend man, waaronder de 65-jarige moeffi
van de Sjafieten, hebben zich als vrijwil
ligers laten inschrijven en aan het graf van
Mohamed gezworen dat zij de wapens niet
zullen neerleggen alvorens de rechten van
hun vaderland en het kalifaat zijn erkend.
Gevecht met derwisjen.
Een Engelsch kameelcorps, dat patrouil
leerde bij Burno, geraakte in gevecht met
derwisjen. Er hadden op 20 en 23 Nov.
hevige gevechten plaats bij Shimberras,
De derwisjen werden met zware verlie
zen teruggeslagen en hun versterkte plaat
sen werden genomen.
Dit succes zal een uitstekenden indruk
maken in het protectoraat, zoo besluit dit
Reutertclegram uit Londen.
Zuid-Afrlka
Over den burgeroorlog melden de En
gelsche bladen nog het volgende:
Den 28stcn November is te Pretoria of
ficieel bekend gemaakt, dat generaal Louis
Botha bij Kcstell op den 26sten de opstan
delingen onder Hendrik Brouwer hadaan-
-gevallen en verdreven in de richting van
Nauwpoort. De opstandelingen verloren hij
die gelegenheid 6 dooden en 30 gevange
nen, o. w. 2 gekwetsten. Botha's comman
do had een rloode en een zwaar gewonde.
De commandanten Ross en Greyling rap
porteerden uit Frankfort, dat zij, na een
treffen, vecht-generaal Gert Botha, de veld-
kornels Fourie cn van de Venter, de adsist.-
veldkornels Botha en de Viljoen en nog
31 anderen (allen tot het opstandelingen-
commando behoorende) hadden gevangen
gemaakt. De regeeringstroepen hadden geen
verliezen.
De jonge Conrad kreeg twee jaar hech
tenis vooir zijn opruiende, politieke gehot-
schriften. Ileinsius werd vrijgesproken, om
dat liij gematigder was geweest. Men dacht,
dat dé twee voornaamste schuldigen yran
de partij, Goethlied en Johannes Karl, die
altijd tusschen berekeningen on statistieken
hadden geloefd en alleen de fout hadden
begaan hun gedroomde lierekeningen in
werkelijkheid to willen omzetten, onschul
dig verklaard zouden worden, Haar ze toch
maar enkel met cijfers werkten. Alaar zij
werdon het zwaarst getroffen. Ilup corres
pondentie was bij Kotsor in beslag genomen,
tegelijk met een oorspronkelijk bestek van
de uitgaven der koninklijke hofhouding. De
ze opgave was gedrukt en onder de stakers
verspreid om, hen tot plundering aan te zet
ten eenige dagen vóór de manifestatie, die
Ismaël had geleid. Deze omstandigheid
maakte, dat de beide rekenaars beschouwd
werden als de voomaamsten van het com
plot, zij boetten voor Kosor en werden
veroordeeld tot tien jaar vestingstraf, De
beschuldigde intellectueelen kregen voor
het meerendeel maar een jaar gevangenis
straf. i
Clara was de eerste, die de uitspraak
hoorde. Zij vernam den inhoud ervan uit
den mond van den koning zelf. Hij wist
in ivelk een spanning .zij die uitspraak
tegemoet zag.
Het sloeg negen uur en zij kwam terug
van de universiteit, waar zij haar cursus
gegeven had, toen kolonel Rodolphe haar
kwam zeggen, dat Zijne Majesteit haar oen
oogenblik wenschte .te spreken. Bij het hoo-
ren van die woorden wilde zij1 zich reeds
klaar maken om naar den koning te gaan,
maar de adjudant hield haar terug. Het
was niet Z. M.'s bedoeling haar op! dit late
uur lastig te vallen; hij vroeg haar hem
hier te willen ontvangen. Enkele minuten
daarna klopte de koning aan Clara's deur.
Zij had nauwelijks den tijd gehad, hjaar
handschoenen uit ,te doen en hqar hóed
Van hoe groote betoekenis de burgeroor
log in Zuid-Afrika allengs geworden is,
moge blijken uit het feit, dat thans de
vrouwen der Boeren op de hoeve het werk
doen of door Kaffers laten uitvoeren."
De mannen zijn allen weg, op com
mando.
Diverse berichten
De „Nestor".
Uit Christiania wordt gemeld, dat de Noor-
sche trawler „Nestor", die door een En
gelsch oorlogsschip bij Fleetwood is aan
gehouden en opgebracht, onder beschuldi
ging onder neutrale vlag ten noorden van
Ierland Duitsche mijnen te hebben gelegd,
het eigendom is van een Noorsche roede rij,
die echter grootendeels met Engelsch ka
pitaal werkt.
Het schip was door de firma Frank Bar
ret te Grimsby gecharterd. Er kan dus geen
sprake van zijn, dat het voor Duitscliland
mijnen strooide.
Engelsche verliezen.
Op de officieele Engelsche verliezenlijst,
die Maandag is gepubliceerd, komen de na
men voor van 35 gesneuvelde of aan won
den overleden officieren.
Bovendien nog G gesneuvelde officieren,
van wie dc namen nog niet officieel ge
meld waren.
Gewonde, gevangen genomen of vermiste
Britsche .officieren, worden er ca. 50 ver
meld.
Duitsche verliezen.
Dc Duitsche vcrliezenlijsten nrs. 86 en
87 (waarop geen Wurtcmbergers, Saksers
of Beieren vermeld staan) bevatten samen
14,286 namen. De laatste drie Beierscho
lijsten geven 4218 namen. Onder de doo
dop is luitenant-generaal Wanker von Dan-
kenschwell, die in Oost-Pruisen sneuvelde.
BINNENLAND»
Audiënties.
De gewone audiënties van de ministens
van oorlog, van koloniën, van marine, van
waterstaat en van bhitenlandsclie zaken zul
len deze week niet plaats bobben.
Nederland en de oorlog
Bemiddeling in den oorlog.
De Nationale Vrouwenraad van Neder
land heeft een adres gericht aan H. M.
de Koningin, waarin li. M. wordt verzocht
zich in verbinding le stellen met dc regeo-
ringen der andere neutrale landen van Euro
pa en met die van de Vereenigde Staten van
Amerika, om zoodra een gunstige mogelijk
heid in de naaste toekomst het veroorlooft,
haar gezamenlijke en voortdurende bemid
deling aan te bieden aan de oorlogvoerende
stalen, die moge leiden tot herstel hunner
normale onderlinge betrekkingen.
af te zetten. Zij zei:
„Wat is u goed, Majesteit I"
„Beste juffrouw Kersberg," antwoordde
hij, „ik hen nog niet goed, omdat ik me
nu eens een uurtje van prettig, vrij pra
ten toesta. Ik vreesde, dat de besluiten van
het gerechtshof u pijnlijk getroffen zouden
hebben. Ik heb u die persoonlijk willen
meedeelen met allen eerbied, dien ik heb
voor de gevoelens van vriendschap, die u
voor de veroordeelden koestert."
En met een luchtige vroolijkheiil, die
hom weer jeugdig deed schijnen, voegdo
hij er bij:
„Mijn hoofd is moe van zoo'n inspan-
nenden dag. En door een poosjo met u te
komen praten, ontsnap ik aan de bespre
kingen, die al een uur lang gehouden wor
den door den hertog van Oldany cn Zof
fern. Dat is alles. Is u er niet hoos om?"
Zij sloeg de mooie oogen op. Zij waren
helder, als die van een zestienjarige, al
leen had haar leeftijd er donkere kringen
onder getrokken; het schoen alsof ïn deze
volwassen vrouw het verstand was gerijpt,
maar niet de ziel.
De koning zei dadelijk daarop:
„Uw vrienden zijn streng gestraft."
„Achl" zei zc angstig, „wat hebben ze
gekregen?"
Hij noemde haar de straften op, die Con
rad, en vooral Goethlied cn Johannes Ivaxl,
opgelegd waren.
Zij stond' als aan den grond genageld.
Die tien jaar vestingstraf schoen haar af
grijselijk toe. Met groote moeite weerhield
ze haar tranen.
(Wordt vervolgd).
CHIEDAM ÜIIH
