m De oorlog. 1914 No 14598 Koning zi~jn5 gT" Jaargang Donderdag 3 December buitenland. Tan het Westelijke front Yan liet Oostelijke front Oostenrijk en Servie. In Afrika Diverse berichten Deze courant verschijnt <3 a g e 1 ijk s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingenfl. 1.25, franco per post tl- 1.G5. Prijs per week: Voor Schiedam en Vla ar dingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeien dos middags vóór een pur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. De toestand. Het offieiëele Fransche communiqué van gistermiddag 3 uur luidt: In de streek ten zuiden van Yperen is een aanval der Duitschers op oen door onze troepen gisteren genomen loopgraaf afgesla gen. Onze artillerie hooft een groep van dr.e vijandelijke batterijen zwaar geschut beschadigd, Tufschcu Béthune en Lens zijn, behalve het kasteel ori 'K;t I,ark Vennelies, nog twee huizen en loopgraven door ons vor- meesfcerd. In de buurt van Fav en ten zuidwesten van Péronnc Ls een vrij levendig artdlcrie gevecht geleverd. In do streek van Vendresse en Croon ne heeft de vijand onze stellingen hevig b— scholen, onze artillerie heeft het vuur be antwoord en oen vijandelijke batterij ver nield. In Argonne is! een aanval der Duit-diers op Fonta-ino Madame afgeslagen. Wij heb ben hier enkele' Vorderingen gemaakt. Nieuwe strijd in zicht. De oorlogscorrespondent van de ,,TijT" te Duinkerken, een Belg, meldt van daar: Niettegenstaande de vete pogingen door mij gedaan, hen ik niet binnen Vperen kun nen geraken. Vooral de Engelsclwn zijn uiterst voorzichtig en laten niemand door. Mev de Belgische landgenooten en de Fran- Bchen valt te pratenmnar de Fngei- schen zijn wel zeer streng. Ik heb dus fnor- loopig van Vperen moeten afzien en weel cr niet meer van te melden, dan heigeen ik in Vpcren's omtrek nog eergisteren hoorde dat de hallen, de St. Alartinuskerh en het stadhuis in brand waren geraakt, maar dat de soldaten der verbondenen er in geslaagd waren de kostbaarheden, kunstwerken en oudheden, in het bijzonder uit de kerk, te redden en in veiligheid te brengen. Mijn tocht was toch niet vergeefsrh. Want alles wat ik gezien en gehoord hol», heeft de overtuiging in mij bevestigd, dat do strijd aan de Vser weldra een nieuw karakter zal aannemen. Ik meldde reeds van de circa 160.000 man versterking, die dé Duitschers ontvingen, van de troepenverplaatsingen aan hun zijde enz. liet plotseling ingevallen dooiweer, de bijzondere temporatuurverhoo ging, het uitblijven van regen en sneeuw op sommige dagen heeft het werk onzer doodsvogels, onzer vliegers-verkenners, weer mogelijk gemaakt. En ze doen goed werk. Aart de zijde der verbondenen heeft men op al het mogelijke in de komende da gen gerekend. 1 Wat de Duitschers zullen uitvoeren is mij niet duidelijk. O ogen schijn lijk lijken zij door COLETTE YVER. Geautoriseerde vertaling van W. E. P. 47) Ihj deed een poging zich te verontschul digen en zei: „Ik had het recht zoo to doen." Hij moest haar toen wel met meer .glans omgeven schijnen dan de waarheid zelf, een lichttoren, die oen helder, geestelijk licht uitstraalde; zijn geest was onwankel baar, nog vaster doordat hij zelf op dwaal wegen was geweest. Zij stemde toe zonder tegenstreven. Zij hoog het hoofd, en nu geheel overwonnen, haar hart was vol en ze zei, .Wolfram's gedachte nog overtref fend „Ja, Sire, Uwe Majesteit had 't recht..." VIJFDE DEEL. 1. 1 Er werd een brief aan Clara ter -hand gesteld. Zij herkende Ismaëls hand. AIa ar het stempel was van Oldsburg. Met bezorgd gelaat opende zij' den brief, niets dan een wit papier kwam te voorschijn. Maar toen schoot haar een bewerking; te binnen, die de scheikundigen wel meer toepasten met geheime correspondentie. Zij ging naar het laboratorium en hield den brief boven de vlam van een gastoestel. Er verscheen een bleek schrift, dat langzamerhand dui- Jijker werd. En Clara kon de volgende geheime boodschap lezen of in ieder geval er uit opmaken: „Lieveling, ik moot je weerzien. Kom vanavond dadelijk na zonsondergang in de kathedraal. Je kunt me vinden in de derde zijkapel rechts. Geef mij dat ge- op sommige punten een achterwaarisehe be weging te ondernemen, maar ons vuur zo rat cr voor, dat ze niet dan mei zware verlie zen uil dc eerste loopgraven kunnen komen. Meden deden de vijandelijke infanteristen geen aanval meer; is dat. de stilte vóór den Morin Er broeit iels mm den overkantOp het oogenblik is het gevecht nog een artil lerieduel, dat op Belgisch grondgebied met groote heftigheid wordt gevoerd. Hoewel reeds tegengesproken, houden dc berichten over dc inname van Yeurne en de vernieling de/er plaats door bombardement nanVooral Fransche gazetten verbreidden de tijding. Evenwel, behalve de enkele hom men, den ln November neergekomen, is het stedeke nie' meer gebombardeerd. De Bolgi- sehe hoofdstaf is er gelegerd en nimmer hebben de Franschen of Engelschen behoe. ven te hulp te komen om de plaats te redden." De beschieting van Reims. Reims woidt. volgens een telegram uit Parijn, nog alty'd beschoten; de Duitschers gehmVn nu de Oostenrijkse be mortieren, van 30.5 e.M., daarvoor. De stad zit vol sjr.onnen, vermoedelijk omdat er groote Duitsche ehnmpagnefmna's gevo-tigd zijn. Er moeten geheime telefoonverbindingen tusschen de stad en dc Duitsche stellingen zijn, maar men heeft ze nog n.iet kunnen ontdekken. V or stel ij k bezoek aan, d c tr oepe n. President Poinraré, vergezeld van mini ster Viviani en generaal Joffre, heeft Dins dagmorgen hel groote hoofdkwartier der Engelschen liezoeht, waar hij koning George ontmoette. Na oen langdurig harte lijk onderhoud vertrokken de koning en de president in dezelfde open automobiel naar het Engel-clic front. De bevolking der plaatsen die man pas seerde. toegoloopsn, bracht den heiden, staatshoofden levendige ova'ies. Beiden brachten den dag door te midden van do Engelschc troepen. Des avonds bood do koning den,president oen diner aan in, hot hoofdkwartier, waar bij de prins van Wales, generaal French en minister Viviani aanzaten. Generaal Joffre had. vóór het feestmaal zijn hoofd kwartier opgezocht. Poincuré en Viviani vertrokken dos nachts en kwamen des morgens te Parijs aam De groote Russische generals staf meldt nojg dtJi. 1 dezer Op alle fronten hoerscht betrekkelijke kalmte. In de streek van Lowicz is de strijd voortgezet, doch minder hevig. De mededeel!ng van 2 Doe. Juidt: Tegen middernacht heeft de vijand, in Zij viel verplelterd op een stoel neer. „Teruggekomen!" dacht ze, „hij is terug gekomen I" En die gedachte bracht zoo'n storm in haar gemoed teweeg, dat zij' niet wist, .welk gevoel haar eigenlijk beheerschte. Zij lie groep slechts dit cene: den vrede, dien -zij zoo duur gekocht met zooveel strijd vor kregen had, waarvan zij sedert een paar weken genoot, sinds den avond, waarop zij' haar oude overtuiging geheel had prijs gegeven in de handen van hem, die voortaan haar richtsnoer was, dien vrede zou zij1 verliezen. Tot dezen ochtend toe had zij zich vrij gevoeld, alleen tegenover zichzelf verantwoordelijk voor haar gedach ten en met een heerlijk gevoel .van rust had zij dit nieuwe .geloof in .haar geest la- len doordringen. Ja, zij geloofde nu,, dat het goed was, dat een volk .geregeerd werd, en dat een enkel wezen verantwoordelijk was voor zijn lot, cn dat de verbetering der maatschappij zonder schokken tot stand kwam, volgens de wetten van oen wijze ont wikkeling, en dat cr een aristocratie be stond, een terrein, waarin schoonheid, kunst cn geest werden, aangekweekt. Het gevoel, dat bij de vrouw dient als logica, was de grondslag geweest voor haar eerste geloot en werd het nu, door een gemakke- lijken overgang ook van hot tweede. En nu zij, gelukkig aan het eind gekomen van de groote geestelijke reis tusschen twee tegen gestelde overtuig'ngen, tot rust kwam cn zich zoo wonderlijk wel te moede voelde, daar rees nu plotseling weer die getuige van het verleden voor haar op, .dio bo- weerdo dat hij ook haar ziel bezat. 1 Hij kwam terug. En wat moest zij hem zeggen? Moest zij hem tot wanhoop bren gen door haar overgang op te biechten? Maar dat stond gelijk met zich gohee! van hem te scheiden, hem alle hoop die hij koesterde, te ontnemen, het cenige, waar voor de ongelukkige leefde. Misschien kwam hij haar opefrehen. Hij had het ree.lit, want zij1 was immers zijn verloofde. Zij sidderde en verborg het .ge laat in de handen... Toch kwam het niet in gefloten kolonnes oprukkend, een verwoeden aanval gedaan op onze stellingen ten noor den van Lorlz. Hij is echter teruggeslagen. In de streek ten Zuiden, van. Krakau zijn onze troepen AVeritsjko binnengerukt Het groote O os ten rijk ache hoofd kwartier meldde gistermiddag: Op ons front in West Galiciö en Russi-eh Polen is het ook gisteren en vannacht he- trekkelijk rustig gebleven. Een aanval der Russen ten X.W. van Wol bron is afge slagen. De gevechten in do streek ten Vesten van No\vo Radonisk en hij Lodz ontwik keien zich in voor ons eunsügen zin. Voor Przeinvd zijn de Rus-en, onder den indruk van den kaatsten uitval, werkeloos gebleven. Verscheiden vijandelijke vliegers iiehhejn zonder succes bommen in dc vos. ting geworpen. De krijgsverrichtingen in de Karpathcn zijn nog niet geëindigd. H ongarije. Uit Boedapest wordt aan de „Berl.Lokal- Anzciger" gemeld, dat volgens de berich ten u't Oppcr-Hongarije de Russen, na hij Ilmnonna, Afezö Laboroz en in, een aantal kleinere gevechten te zijn verslagen, terug trekken. Sedert drie dagen hebben tusschen, vervolgers en vervolgden nog enkele kleine gevechten plaats gehad, die evenzeer slecht voor de Russen zijn afgeloopcn. In het Noorden van het komitaat Zeinplin hebben do Russen tevergeefs tegenstand trachten, te bieden. Zij zijn in ,het front en op de flanken aangevallen, hebben hun stellin gen prijs moeten geven en zijn gevlucht. Dc Hongaar-cbe troepen vallen hij voor keur des nachts do Russen aan. Ook de 15.000 gevangenen, waarvan, onlangs sprake as geweest, zijn bij nacht gemaakt. Do Oostenrijksche op- ma r sch. Het officiecle Oostenrijksche communi- qu«'' van gistermiddag meldt: Daar de Serviërs terugtrekken, zijn giste ren geen belangrijke gevechten geleverd. Vooniitgezonden verkenningslroepcn Zijn in contact gekomen met de vijandelijke ach terhoede en Rebben eenigo honderden ge vangenen gemaakt. B elgrado bezet. Keizer Frans Jozef heeft gisteren van vijfde Oastenr.-Jlong. leger het volgende telegram van hulde ontvangen: „,lk verzoek U. Af. op don dag, waarop liet GGe jaar Uwer regeering ,Ls geëindigd, te [mogen berichten, dat de .stad Belgrado vandaag door de troepen van bet vijfde leger is bezet." In Boedapest is gisteren na het bekend worden van Belgrade's val feestelijk gcsilu- hanr op, aan deze roepstem geen gehoor te geven. Zij regelde haar werkzaainhedcn dien dag met het oog op den uitgang des avonds. Den middag bracht zij door .met proeven nemen in het lalforatorium met de aartshertogin. Tegen zonsondergang ver liet zij het paleis. Zij sloeg 'den hoek om naar de Torenslraat. Aan het eind van de nauwe straat stond daar de St. AYalframs- kathedraal, met ecu rozig licht overgoten, liet gebouw in zijn geheel was massief, maar alle onderdooien waren licht en fijn: aan den voorgevel van onder tot boven, tusschen de gebeeldhouwde steen, overal was het een paradijs van kleine heiligen beelden; naast elkaar, hoven elkaar, in de welving van den hoofdingang, in dc nis- sou van een zijkapel, hoog op de torentjes, op de spitsen van de pinakels. Links ver hief zich een gelliischo, rechts een ren nis- san cc-toren hoog tegen den witten avond hemel. Het .was het einde van een Aleidag, een zwoele, vochtige damp "hing hoven de Oldsburgsche straten. O ara stak het plein, over tusschen de rijtuigen e-n auto's door en kwam zoo onder den donkeren, gewelfden ingang. Zoodra zij1 over den drempel was, scheen zij in een andere wereld. In het zuiver gothische schip van de kerk, langs het transept met de slanke, hooge polaren, in de zijbeu ken, waar stoelen, stonden, overal heerscJi- tón stilte, koelte en eenzaamheid. Geen menschelijk wezen bewoog zich in deze gewijde plaats, waar een eeuwige scheme ring scheen te zweven. Op do steenen viel door de groote ramen een vaag licht in kleuren van donker purper, diep indigo blauw, warm geel, en zwart violet. Alaar boven den massalcn bouw van het orgel schitterde het roosvenster, dat den laatsten gloed weerspiegelde van de zon, die achter de heuvels in de verte onderging. De koude deed haar rillen. Onder die ge welven van steen, waar haar stap hol weer klonk, te midden van de Kogen, die duizend voudig het '.rome gebaar van twee handen, die zich ten hemel heffen, herhaalden, dacht Clara voor het eerst met een angst- mineerd. Alen verwacht er thans binnenkort de geheele ontreddering van hel Servische leger. Spoorbrug opgeblazen. Uit Saloniki wordt gemeld, dat de spoor wegbrug over de AVardar, tusschen Slroern- nitsa en bemïr Kapoe, door benden is op geblazen. De middelste jieiler is voor twee derde, de noordelijke geheel yernieid. Drie bogen op do brug zijn ingestort. liet ver keer tusschen Ubkuh ea Saloniki ;s gestaakt. Het herstel van, de brug zal langen tijd du ren, zoodat Servië geheel is afgesloten van Saloniki en Zuid-AIacedonië. Aan de yermeling moet een bloedig go- vecht tusschen de benden en Servische militairen zijn voorafgegaan. Zes waggons met gewonden jjijn door Saloniki geko men op weg naar Alonastir. In Noord-Af ri ka. "Volgens mededeelingen uit officiecle Turksche bron is in het zuiden van ALn- rokko, in het Sjaujagebieu .bij Ain Ga- taka tusschen Senoossis cit Fransche true- pen onder bevel van generaal Largon, een gevecht geleverd. De aanvoerder der Se- noessis, sjeik Abdullah van Sjauja, werd gedood, maar zijn troojien sloegen de Fran schen oj) de vlucht. Ook in de streken Kanem en Wadai (bij het Tsaad-meerj zouden de Senoes- sis schitterende overwinningen hebben be haald. .In W.esl-Afrika. Reuter vernoemt, dat Duitschland zijn verontschuldigingen aan Portugal aanbood wegens het binnendringen in Angola Er waren in 't geheel naar Reuter meldt 'drie botsingen tusschen Porlu- geezen en Duitschers in Afrika, en wel aan de oostkust van het Nyasa-meer, waar een Portugees oh onderofficier wenl gedood; te Cuangar aan de Cuanza-rivier, waar de Duitschers van Z.-Wesl-Afrika uit in Ango la binnendrongen (hier werden twee 'Duit sche officieren gedood en de indringers te ruggedreven) en do moest belangrijke te Nauiila, waar aan hélle zijden zware ver liezen werden geleden en de Duitschers werden gedwongen tot den aftocht. De Duitsche Rijksdag. De Duitsche Rijksdag is gistermiddag weer bijeengekomen. Aan de Bondsraad- tafel zat de rijkskanselier in de grijze ge- neraals-uniform; alle staats secretarissen en alle Pruisische ministers waren versche nen. Het Huis, zoomede de tribunes, waren dicht bezet. Vele afgevaardigden waren in de grijze uniform, sommige met liet ijzeren kruis versierd. Op de plaats van Lud wig Franck, het eenigc gesneuvelde lid, hing oen lauwerkrans. De voorzitter, dl». Kilmpf, hield oen rede voering, waarin hij oen terugblik wierp val li ge aandoening pin dien God, van wkvn de heide Kosors haar nooit gesproken had den, zelfs Zijn naam hadden zij nooit ge noemd. Een gevoel Van verheven ernst kwam over haar en zij zou hebiien willen neerknielen, zonder dat zij zelf beareen waarom. Alet gebogen hoofd liep zij over de groo te steenen, zoo groot wel als een graf steen. Peinzend keek zy er naar met een vreemd beklemd gevoel. Zij s'oeg rechtsaf. Dc zijbeuken, in duisternis gehuld en waar van de omtrekken alleen door ramen on zeker werden afgoteokend, deden de prach tige kathedraal nog grootcr en geheimzin niger schijnen.* t'lnra telde, waar de derde was en ging daar binnen mot een, gevoel v;ui heinielijkui ang-t. Het hek ervan stond open,. F,en uuJ schilderstuk, geheel zwart geworden, ver- sieide tusschen zilveren kandelabers hel. altaar. Alaar zij was dc eerste, die op do afgesproken plaats kwam. Toen bleef /ij staan wachten, geleund tegen, een van de steenen ribl>en. die door den tij 1 hier en daar afgebrokkeld waren en toon zij oen) maal aan de duisternis gewond was door zochten Ixaar oogen de diepten van, het gewelf. Langzamerhand richtte haar blik zich hOogerop on zocht de .gewelven langs de strenge lijnen der zuilen, die zich bovenaan verdeelden en als takken in een woud zich naar de verdere hogen uitstrekten. En dit duistere gewelf, waarin zooveel geboden waren opge-tegen, scheen haar zoo wonderlijk ver af, /lat zij onwillekeurig dacht aan een ontoegankelijk firmament van steen. Opeens weerklonken voetstappen en kwa men heel dicht bij; een prio-dcr liep voorbij het hek. Daarna kwam er een oude vrouw, langs; doen was alles weer stil. Na een jkios doomde een mannelijke gestalte op, en, toen deze bij den ingang van den zijbeuk bleef staan, deed Clara, om niet opgemerkt to op de verrichtingen van leger en vloot en waaruit een rotsvast vertrouwen sprak op een voor Duitschland gunstigen afloop van den oorlog. De rijkskanselier, Von Belhmann Iïoll- veg, hield een politieke beschouwing over de ontstaansgeschiedenis van den oorlog. Zijn beschouwingen waren opvallend scherp tegen Engeland gericht, dat hij de geheele moreele schuld gaf aan den Europeeschen oorlog cn België's ongeluk. De Russische oorlogspartij was alleen de uiterlijke oor zaak van den oorlog, de eigenlijke oorzaak was dc Engelsciie regeering. „Het Engel schc kabinet had, zoo zeide hij o. a. den oorlog onmogelijk kunnen maken, als het te St. Petersburg ondubbelzinnig had verklaard, dat Engeland geen plan had het conflict tusschen Oostenrijk en Servië tot een oorlog tusschen de progendheden op het Europeesche vasteland 1e laten aan groeien. Een dergelijke verklaring zou ook Frankrijk gedwongen hebben, inet alle kracht Rusland van oorlogszuchtige maat regelen af te houden. Dan zouden onze pogingen tot bemiddeling tusschen St. Pe tersburg en Ween en geslaagd zijn en tot een oorlog ware het niet gekomen. Enge land heeft dat echter nagelaten, het kendo liet op oorlog aansturende drijven van een ten deele niet vcranl woordelijke maar mach tige groep aan het Russische hof, liet zag hoe het wiel ging draaien, maar het stak geen vinger uit om een spaak in dat wiel te steken. Ondanks alle verzekeringen van vredelievendheid beert Londen te St Pe tersburg te verstaan gegeven, dat Engeland aan de zijde van Frankrijk en dus ook aan die van Rusland stond. „Het Engelsehe kabinet heeft het tot dezen vreeseiijken oorlog laten komen, om- dal het de kans schoon zag met behulp van zijn b'ondgonooten Engeland's groot sten Europeeschen mededinger op de we reldmarkt den levensader af te snijden. Daarom draagt Engeland te zamen met Rus land voor God en de menschheid de ver antwoordelijkheid voor de Vamp, die Euro pa en de menschlieid heeft getroffen." Over de Franschen sprak hij' met de gewone terughoudendheid, ja, nu en dan ze'.fs met onmiskenbare achting, b.v. over „liet verlangen van een oud soldatenvolk naar uitwisse hing van de schande van 1870." Voorts betoogde de rijkskanselier, dat 't Duitsche volk zijn militaire als zijn fi- nanrieele kracht schitterend heeft bewe zen en die zonder voorbehoud in dienst van het vaderland gesteld. „Het economische leven wordt op' de heen gehouden, het aantal verkloozen is betrekkelijk gering, de organiseerendo kracht van Duitschland weel in steeds nieuwto vormen onheilen en schade (e voorkómen. Geen man en geen vrouw onttrekt zich aan vrijwillige medewerking, wij behoeven do trom voor de werving niet te roereij,, en worden, alsof zij' bad. Hij kwam binnen.. Zij bedekte hel gelaat niet de handen. Plotse ling voelde zij tegen haar wang don adem van den onbekende en een stemi fluisterde! haat' in het. oor: „JEer lien ik, hier ben ik." Zij keek oji'; zij herkende tsmaël n.iet in dezen mti tl met langen, Raard, ver vallen^ verouderd, armzalig gekleedmaar toen hun oogen elkander ontmoetten was haar hart, ondanks alle tegenstrijdige gevoelens /lie de tri ugbonv-t van den volksleider voor haar zoo ongewen-vdii maakten, slecht vol medelijden en z. ichllieid, zoo beklagenswaar dig voml zij hem. „Je ziel," zei hij, „ik ben toch terugge komen." „O, arme, arme lsmaidl" Zij dacht, dat iemand''hem bemerkt had en trol hem mee do u- een zijdeur naar een donkere, smalle straat, die langs het koor van de kerk en langs het paleis van den aartsbisschop voerde. Er was geen sterveling te zien. Andere stralen, loodrecht hierop1, voerden naardet rivier. Kosor liet zich leiden. Het was nu donker; zij liepen naast elkaar in de ver laten buurt. Vreemd, deze ideoloog; wiens filosofie versmaad was, deze gevangen volksleider was niet, vernederd door deze nederlaag. Integendeel, Rij scheen gegroeid op de bouw vallen van zijn partij. Een gloed, die niet op zijn gelaat zichtbaar was geweest in den tijd, dal de Unie bloeide, verlichtte zjju hoole wezen, nu alles duister geworden was om hem boen. Toen alle andere lichten uitcedoofd waren, brandde dit vuur nog altijd, laaide hoog op, verslond dendroomer lichamelijk en verspreidde een geestelijke warmte, die iedereen verbazen moest. (Wordt vervolgd^

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 1