67"° laargöng
Derde Blad
Donderdagfftl December 1914
No 14720
wr
Kamers van Arbeidlte Schiedam.
KINNENLAND.
STADSNIEUWS.
GemenKd Nieuws.
A D V K TEN TIEN
V- f-
p. f.
N. Haven 249. Schiedam
9-
p. f.
p. f.
nxsm bats,
Vf-
p. f.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d ago lijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardineen fl. 1 25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats' die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zrjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
OPMAKING DER KIEZERSLIJSTEN.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gezien de wet op de Kamers van Arbeid
van 2 Mei 1897 (Staatsblad No. 141), als
mede het Koninklijk besluit van 6 Januari
1898 Staatsblad No. 20), houdende vast
stelling van een kiesreglement voor die
Kamers
Overwegende, dat moeton worden vastge
steld twee kiezerslijsten, ééne voor de patroons
en ééne voor de weiklteden, voor gemelde
Kamers
maken bekend
I. dat de hoofden of bestuurders van be
drijven, in die Kamers vertegenwoordigd,
verplicht zijn om vóór 15 Januari as. aan
Burgemeester en Wethouders in te zenden
eene lijst bevattende de namen en voornamen
der mannelijke en vrouwelijke personen, die
in hun bedrijf binnen het gebied der Kamer
(alzoo te Schiedam) hetzij als patroons, hetzij
als werklieden werkzaam zijn geweest ge
durende het geheele jaar 1914 of gedurende
zoodanig gedeelte van dat jaar ais ten aanzien
van bedrijven, waarin niet gedurende bet
geheele jaar pleegt gearbeid te worden, na
der is bepaald
II. dat zij, die niet gedurende het laatst
verloopen kalenderjaar in het bedrijf van
hetzelfde hoofd of denzelfden bestuurder
werkzaam geweest zijnde, toch aanspraak
meenen te kunnen maken om op een der
kiezerslijsten voor bovengenoemde Kamers
geplaatst te worden, daarvan vóór 15 Januari
a.s. aan Burgemeester en Wethouders aan
gifte kunnen doen
III dat voor de lijsten en aangiften onder
I en II bedoeld, zijn vastgesteld formulieren,
welke kosteloos verkrijgbaar zijn ter gemeente
secretarie, atdeehng Bevolking, Schoolstraat
12, waar tevens desgewenscht nadere inlich
tingen te bekomen zijn.
Schiedam, den BOsten December 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE,
De Secretariat
V. SICKENGA,
Nederland en het Nederlandsche leger.
De Parijsche porrespondent yan het „N.
V d.. Dag" schrijft:
Hel laatste nummer der „Revue militaire
Suisse", een tijdschrifL, dat hier in mili
taire kringen in hoog aanzien staat, bevat
een artikel waarin met groeten lof over
het Nederlandsche leger gesproken wordt.
„Ik geloof niet," zegt in den aanvang de
schrijver, „dat er een land in Europa be
staat, dat aan den verdediger zoovele voor
deden biedt en den aanvaller een gelijken
overvloed van moeilijkheden herei.lt."
Dan volgt een beschrijving van de merk
waardig vlugge mobilisatie, die is gebleken
zoo uitstekend te zijn voorbereid. Verder
wordt er met groote waardcering gesproken
over generaal Snijders, in wien het leger
cn het land ten volle vertrouwen hebben,
terwijl terloops nog als merkwaardig wordt
vermeld wat het ook zeker is dat
hef Nederlandsche volk, dat in vredestijd
in het geheel geen militair karakter ver
toont, nu in den soldaat dou populairs ten
man ziet van het land.
„Men vertrouwt zich geheel en al aan
het leger toe, men is overtuigd, dat de on
afhankelijkheid van het vaderland in zijn
handen is, men is ook overtuigd, met een
volmaakte gerustheid, dat het leger die on
afhankelijkheid naar behooren zal verde
digen." i
Een belangrijk gedeelte van het artikel
is gewijd aan do Koningin, voor wie do
schrijver, die Nederlander blijkt te zijn,
vol bewondering is, wat al niet anders kan
ziju. Een voorbeeld van efdadigheid, toont
zo ten opzichte van hc leger oen onbe
perkte belangstelling, waarop de soldaat
trotseh is.
Overal waar militaire oefeningen plaats
hebben wordt ze gezien en de eenvoudige
soldaat gaat haar ter harte als (Ie aanzien
lijkste generaal.
Ten slotte verhaalt de schrijver wat er
gedaan wordt en nog meer gedaan zal wor
den in de steden, in de dorpen en in de
kantonnementen om den soldaat te behoe
den tegen verdeling en tegelijk zijn geeste
lijke ontwikkeling te bevorderen. Zoo be-
vat het geheel een eenvoudige, heldere,
Ware uiteenzetting van den militairen toe
stand ten onzent, die hier (in Parijs) zeker
jvaardeering en yertrouwen zal wekken.
Dergelijke welgeslaagde pogingen, om de
verschillende vormen van ons hedendaag-
scho nationale leven hier te doen kennen
zijn bijzonder nuttig, want er worden nog
dikwijls door voorbedaciitelijk onwehvillen-
den 'waar vindt men die niet? po
gingen aangewend om den bij ons heer-
schenden geest verdacht te maken. Zoo
werd ik nog dezer dagen door een bekend
journalist aangesproken, die mij verzekerde
van landlieden uit de buurt van Reims
to hebben, dat daar onder de Duitsche
troepen Hollandsche soldaten waren, die
er een eigen distinctief op na hielden.
Dergelijke praatjes zouden onbeteekenend
zijn, indien zij niet zorgvuldig werden ge
colporteerd en door beperkt-verstandigen,
werden geloofd. Er loopen hier immers nog
menschen rond wien het niet uit het hoofd
te pralen is dat in Augustus Duitsche troe
pen NederlandscJi Limburg zijn doorgetrok
ken. i
Scheepvaart.
In het jaar 1914 zijn alhier uit zee aan
gekomen 16 stoomschepen, met een in
houd van 70795 M.3 netto, en 31 zeilsche
pen, met een inhoud van 7425 M.3 netto,
tegen 16 stoomschepen, metende 68839 M.a
netto, en 41 zeilschepen, metende S045 M.3
netto in 1913.
Uit de volgende havens in 1914: Am
sterdam 3, Alhlasserdam 1, Archangel 5,
Delft 3, Dordrecht 1, Hamburg G, Londen
3, Lysekil 2, Maassluis 1, Naaldwijk 1,
New-Castle 1, Onega 3, Rotterdam 10, Sint
Petersburg 3, Sagvaag 2, Feignmouth 1,
Vlissingen 1.
Van deze voerden de: Nederlandsche vlag
29, Deensche vlag 1, Engelsche vlag 4,
Fransche vlag 1, Noorsche vlag 9, Zweed-
sche vlag 3.
Van diverse ladingen waren er: 1 met
steenkolen, 2 zwavelerls, 1 krijt, 11 papier-
hout, 2 koisteenen, 1 porceleiuaarde, 2 oud
ijzer, 1 palmpitten, 1 rijst, 1 gebroken glas,
5 rijstdoppen en 19 ledig.
De stoomkraan „Antes" en het s.s. „IJil-
dum" kwamen hier weer terug uit zee
door stormweer als bijlegger, het driemast-
motor-schoenerschip „Cara" om te repa-
roeren, en een torpedoboot.
Tevens kwamen er nog 109 visschers-
schepen dit jaar hier binnen, tegen 126 log
gers in 1913, en 137 in 1912.
Gedurende de maand December arriveer
den alhier 1 zeilschip, tegen 1 stoomschip
en 3 zeilschepen in dezelfde maand van
1913.
De "modder aan de Yser
Uit een veldpostbrief aan het „Bprlincr
Tagehlalt"i
Op een nacht gingen We hij stortregen op
weg, 21 kilometer door bodemloos slijk. In
het donker struikelde een paard cn de be
spanning van hot kanon viel in een diepen
granaaUoiil, die geheel met slijk volgeloopen
en daarom niet te zien was. Van het paard
zag men niets meer dan den kop; cn drie
kwartier hebben we met spade en touwen
moeten werken voor we het paard en het
affuit weer er uit gehaald haddon. Zulke
kuilen moot men zien. Groote granaten
maken vaak gaten van twee meter diepte en
drie tot vier meter middellijn in den akker
grond Meest al zijn ze zoo rond alsof ze
met den passer getrokken waren. Nu bij
don aanhoudenden regen staan ze voor
driekwart vol water en vormen zoo de
mooiste goudvischvijvers, die men zich den
ken kan.
Eer wte onze stelling bereikten zonken
ook nog onze kanonnen en ammumtiowa-
gens weg in de modder. De ammunitie
moest afgeladen worden, de bespanning van
zes tot tien paarden versterkt en zoo
konden wij met eindelooze moeite ieder
kanon en iederen ammunitie wagen naar
de stelling sloepen, waar we om zeven uur
's morgens aankwamen. Op do plaats van
het ergste slijk, waar we een poos lang in
het geheel niet konden vooruit komen,
kregen we plotseling een paar projectielen
van den vijand, die met hovigen knal en
een schitterenden vuurschijn in de lucht
ontploften. Gelukkig echter een eind ter
zijde van ons. Onaangenaam was het echter
in de modder vast te zitten en hulpeloos
aan het bombardement bloot gesteld te zijn.
We vermoedden, dat in het donker, als
het toch al zeer gehoorig is, een vooruit
geschoven vijandelijke veldwacht het ge
raas had gehoord. Zonder geluid gaat zoo
iets 'natuurlijk niet, als men mei paarden
en kanonnen te doen heeft. In do stelling,
waar we goed gedekt staan, hebben we nog
geen vuur gekregen. De stortregens en de
bodemlooze modderpoelen verlammen den
strijdlust. Niemand kan bier dan ook voor-
loopig iets bereiken.
Verder vertelt de schrijver noghet wa
ter en de modder zijn onze ergste vijanden,
want do eeuwige naltighcid en het slijk
demoraliseeren meer dan de eigenlijke
strijd, in onze schuilplaatsen hebben we op
balken een planken vloer liggen. En daar
onder klokt vroolijk het water. In een
hoek van ons hol is oen diepe kuil, waar
het water zich verzamelt. Alle paar uur
moet die door onze oppassers leeggcschepl
worden. In ecu nacht hebben we er dertig
emmers uitgeschept. Maar treurig worden
we daarom niet. Boven den ingang van
onze schuilplaats staat, het opschrift:
„Aquarium". Verder staat er een waar
schuwingsbord: „grens voor niet-zwem-
mers". Aan den paal hangt een reddingsboei
van stroo met papier er om hoen en als
laatste waarschuwing nog: „toegangslechts
voor zwemmers."
Alenschelijkhcid in den oorlog.
Een inwoner van Dresden ontving naar
de Yorviu'ls" bericht uit Frankrijk een
bnet waar p in de Fransche taal op den
omslag te lezen stond «Nagelaten brieven
van een Duitseh soldaat, papieren zonder
militaire beteekenis, aan zijn ouders gezonden
door iemand die hein begiaven heelt". De
brief luidde als rolgt: »Gij zult ongetwijfeld
verrast zy j een Franschen Oriel te ontvangen.
Onvoldoende kern.is van de Duitsche taal
maakt dat ik met ar.ders sein ij ven .lloe
pyulyk het ook voor mij ie, ga ik, omdat
niijri geweten mij daartoe dwingt, er Loe over,
u deze blieven le zenden, welke ons, Fran
sche soldaten, even heilig zijn als u, die,
zooals er uit blijkt, een goed vriend van den
heer 11. waart. Ik hoop dat gij ze aan de
nabestaanden zult doen toekomen. De lieer 11.
is door een kogel in het hoofd getroffen en
bij Beiry au Line op liet veld van eer ge
vallen bij een aanval op liet dorp. Toen liet
weer lustig geworden was, zyn wij als men-
sohehjke vijanden den gewonden te hulp
gesneld. Ik kan u verzekeren, dat de lieer ti.
een begratems gehad heelt, die zyuei wamdig
was en die zyn gehelde nabestaanden moge
bevredigen. De hierbij gevoegde brieven waren
geborgen in zyn hnkei'bursizak. Lit een ge
voel van piëteit hebben we onze nasporingen
niet voortgezet. Mijne kameraden en ik ver
zoeken u, aan onze oprechte deelneming te
gelooven; ook wy hebben broedeis en zus
ters en weten wat helde under verwanten
waard is. Den heer M., mejuffr. Frieda en
KiUhe, wier brieven zoo teeUer zijn en vooral
die arme mevrouw M. betuigen wij nogmaals
onze deelneming, in bet aangezicht van den
dood, die voor u zoo smartelijk, maar zoo
schoon voor eiken soldaat is
Een poging tot doorbreken afgeslugen.
De „Daily Ma.il" verneemt uit Pas do
Calais: Een lievig gevecht had plaats op
ecu zeer kritiek punt van de slaglinie, bij
een wanhopigen en bloedigcn aanval door
ecu sterke Duitsche divisie, dio poogde
door te dringen tot Galais en het Kanaal.
Op 20 December had deze poging der Duit
schers plaats tegen de Engelsche linies bij
de dorpen Festubert en Givencliy, hij Bó-
thune, 50 mijlen oost van Boulogne. Docli
de poging is volkomen mislukt. De ver
nielde en volkomen verlaten dorpen werden
heheerscht door do Engelsche, Fransche en
Uuitseho zware artillerie; de loopgraven,
mot Indische troepen bezet, strekten zich
uit voor de doften, en op enkele plaat
sen waren die Joopgraven geen vijftig yards
van de Duitsche verwijderd. In den vroe
gen morgen begon de aanval. Massa's go-
wapenden, de bajonet op het geweer, en
van handgranaten voorzien, kwamen uit de
de Duitsche loopgraven, en doorliepen den
afstand tusschen deze en de Engelsche loop
graven. In een oogwenk was de korte af
stand doorloopcn en stroomden de Duil-
schors in de Engelsche loopgraven.
Uur na uur vochten de Indiërs, met de
bajonet en hun mes, maar de Duitseliers,
hoewel zij groote verliezen loden, slaagden
er in, tegen den middag de stellingen in
bezit te krijgen. Noch de Engelschcn wes
telijk, noch de Franschen zuidelijk of de
Duitschers oostelijk van de dorpen durfden
daarop te schieten, daar zij niet wisten of
deze door vriend of vijand bezet waren. Ju
do dorpen cn langs de linies er tusschen
had een gevecht van man tegen man plaats,
niet vooridurend geweervuur, en salvo's
in de dorpen, waar de strijd van huis
tot huis en straat tot straat werd voortge
zet. De Engelsche versterkingen kwamen
langs een langen weg door de moerassen,
laat in den namiddag. Het ernstigste oogen-
hliic van den dag was nu gekomen. Ii_
Duitschers waxen in het bezit van Givenchy.
Twee regimenten Fransche territorialen ruk
ten naar de zijde van Givenchy op. In de
volgende uren werd de entente bevestigd
door het bloed van Franschen, Engelschcn
cn Indiërs, een stroom wanhopige menschen
die vochten om te dooden. Zonder onder
scheid van pelotons, compagnieën, regimen
ten, of divisies, van rang of draad streden
zij met hommen, messen en bajonetten.
Bijna geen schot werd gelost. Tevergeefs
poogden de Duitschers een toevlucht to
vinden in de loopgraven. In de duister
nis, die nu inviel, dreven de bondgenooten
de Duitschers uit de derde linie in de
tweede, van de tweede in de voorste, uit de
sappen en traversen, uit de waarnemings
posten en de loopgraven. Op enkele plaat
sen lagen de dooden een yard hoog. En
toen het licht van den morgen aanbrak,
was Giventliy door de bondgenooten lier-
nomen
De Pommeren en hun vaandel.
Bij de gevechten om Lodz is de comman
dant van hot Greifswalder-bataljon, van
het 42o infanterie-regiinent, majoor Yon
Knobclsdorff gevallen. Hoe de 1'ommeren
het vaandel van hun regiment verdedigden,
vertelt de correspondent van „Bert. Lokal-
Anzeiger"
„In den naclil van 4 December tegen 2
uur 's morgens, trokken de 9e, 10e en 11e
compagnie ia gesloten gelederen op, met de
12c als reserve achteraan. Tegen 5 uur
kwam liet bataljon door een dorp. Toen de
12o compagnie er door getrokken was,
brandde opeens het laatste huis in feilen
gloed en tegelijk viel or een schot. Dat was
precies zoo'n signaal, vertelt oen dor deel-
ncpners, als indertijd de wijzerplaat van de
torenklok te Soissons. De Domineren waren
opeens aan een vrceselijk geweervuur uit
mitrailleurs blootgesteld, zooals men hot
zich moorddadiger niet kan voorstellen.
Terwijl de scliietende soldaten zich ter
aardt» wierpen, waar zo stonden, stortte
zich do reserve op de naaste hoeve, 200
meter, door den hevigsten kogelregen. De
110 man sterke compagnie liad slechts 25
man verloren; ware het machinegeweer
precies gericht geweest, dan zou niemand
levend ontkomen zijn. Daar hieven de Hom
meren den boelen dag in dio hoeve, zonder
to weten, wat er eigenlijk aan de hand
was. Van allo kanten vupr 1 De moesten
hadden alle hoop uit dezen hel weg le
komen opgegeven en geloofden nog slechts
do keuzo te hebben tusschen oood en ge
vangenschap. Toen de vaandrig Zander ge
vallen was, pad do bataljonscommandant,
majoor v. y. loholsdorff, zelf hot vaandel
gegrepen, on toon hij kort daarop doodelijk
gewond neerviel, aan zijn adjudant, luite
nant Eichstadt, gezegd: „Eichstadtl zorg
voor liet vaandd 1" Kort daarop kroeg ook
luitenant Eichstadt een schot in het hoofd
en was direct dood. Do onderwijzer Rolli-
hart en de korporaal Strecke, van do 12o
compagnie, allebei van den hataljonsstaf,
hebben toen don ge hooien, dag; in de gracht
om do hoeve, hol vaandel bewaakt cn wer
den 's avonds gered. Do gevallen officieren
liggen aan een kruisweg onder het kniis-
beehl begraven. Majoor Knobelsdorft had
voordien roods in het Westen hol IJzeren
Kruis le en 2e klasse gekregen.
Firma Th. E. J. KRAMERS.
Schie 18—22.
A. P. P. ItOOVERS Jzn.,
ArchilccL
N. KRABBENDAM,
Architect cn Aannemc r.
Oversell ieschcstniat 98.
Compliment van don Dag aan Vrienden
en Begunstigers.
P. G BOENEN DAAL,
Groote Markt 7.
Schiedam, 1 Januari 1915.
ündergeteekenden wcnscJicn hunnen ge
achte Begunstigers en Stadgcnooten oen
gezegend Nieuwjaar.
Dankend voor liet genoten vertrouwen,
blijven zij zich in ieders gunst beleefd
aanbevelen.
J. T. G. DULFER,
Mr. Kleermaker.
K. DULFER—v. 't Wout,
Verloskundige.
3 too m-Ti mmerfabriek,
V I MM E It 4- MAT,
C. N. G REIJGERSBERG,
Sigarenmagazijn.
N. Ilaven, lmek Lidumn-lraat 159.
it. zn4i.JK,
Mr. Schoen- en Laarzenmaker,
NIEUWE IIAV EN 69.
Wed. P. J. SLttiENUVRG,
Café „Hoi oude Posthuis",
Tel. 159.
Koemarkt 1.
JOS. KLEISS,
Coiffeur.
We-1-Fiaiike]a i ulllhc laan 2.
p. f-
Schiedam, 1 Januari 1915.
Kapper.
INGËL8E Co,
JAK VAN 'l II O F F,
UrtTlopaedisch en Luxe Schoonmaker.
Ileihvensch aan vrienden, begunstigers
cn Stadgcnooten.
E. J. VERVOOBT,
Hoogstraat 4 5. Vihchliandol.
Veel heil en zegen woull tuegewcnschi
aan alle Begunstigers en Vrienden, hij don
aanvang van het nieuwe jaar, door
L. DE BAAN,
Magazijn De Hoop. Hoogstraat 145,
Bij den aanvang van het nieuwe jaar
wensclit do ondorgeteekemle zijnen begun
stigers en vrienden zegen en voorspoed.
W. BOSSELAAH,
Mr. Timmerman.
Schiedam, 1 Januari 1915.
MALTHA', €x.,
Drogerijen, Glashande), Schilder,
Verfwaren, Decorateur.
Compliment van den dag.
Aan Vrienden en Begunstigers Gods hes
ten zegen toegewenscht,
D. VINK,
Timmerman. Warande 41.
W. A. VEI!WA 1.1 EN,
Behanger cn Stoffeerder,
wensclit Begunstigers en Stadgcnooten,
Vrienden en Bekenden een gelukkig nieuw
jaar.
Onzen geëerden begun-,tigers en stadgc
nooten zij Gods besten zogen toegewenscht.
Firma Wed. M. VANMEU11S.
Ij O'od- en Z i n k w c r lcor.
Schiedam, 1 Januari 1915.
h. KAMP,
122 Hoogstraat 128.
Magazijnen van Haaiden, Kachels en For
nuizen, Lampen en Huishoudelijke
Artikelen.
J. VOOGD,
Mineraal w a le rf al i r iek.
Wijnhandel. Bierhandol.
Boterstraat 9.
JU 11SXKM A JIT 4' Co.,
Rijwielhandel. Hoogstraat.
Schiedam.
W. III. VREIIEBK F T,
Modiste.
Bij den aanvang van het Nieuwe Jaar
Wenscht de ondergeteekendo zijnen begun
stigers, vrienden en bekenden den heston
zegen.
J. v, d. SLOOT,
jVJceschhouwer. Ki Achterweg 16,
