Oe oorlog.
No. 14736
67sle Jaargang.
Woensdag 20 Januari 1915
ftf
Be weldoenster,
Bericht.
een Onderwijzer,
BUITENLAND.
Tan het Westelijke front
In België.
Tan het Oostelijke front
Turkije
Diverse berichten.
BINNENLAND.
CHIEDAMSCHE CCHilRA: IT.
Deze courant verschijnt d age iijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor 'Schiedam en Vlaardingen 1.25, franco
I per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
V.&-V
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclame.3 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Zij, die zich met ingang van 1 Febr.
a.s. op de „Schiedarascbe Courant" abon-
necrcii, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
vb
Aan de Openbare School E te Schiedam
(Hoofd do Heer J. A. van der .Poel) wordt
gevraagd
met akte vrije- en ordeoefeningen,
(De hoofdakte strekt tot aanbeveling).
Aanvangsjaarivedde f 575.
Yerhoogingen wegens akten:
voor akte vrije-.en ordeoefeningen f25,
voor akte handteekenen f50;
voor de hoofdakte f200.
Periodieke verhoogingen
na 2- en 4-jarigen dienst telkens f75;
na G, 8, 10, 13 en 16-jarigen dienst tel
kens f 50i
en voor het bezit der hoofdakte boven
dien na 19 en 22-jarigen dienst telkens
f50.
Dienstjaren, ook tijdelijke, elders door
gebracht, tellen mede voor de berekening
van het salaris.
Sollicitatiën in te zenden aan het adres
van den Burgemeester van Schiedam, vóór
of op 1 Februari 1915.
De sollicitanten worden verzocht in hun
adres te willen opgeven aan welke school
of scholen zij voorheen zijn werkzaam ge
weest
Schiedam, 20 Januari 1915.
De toestand.
Het officieel© Fransche communiqué van
gistermiddag, volgens dc heden door het
Fransche gezantschap te 's-Gravenhage ge
geven mededeelingen, luidt:
In België is veel sneeuw gevallen,
In do streek van Atrecht heeft de artil
lerie bij tusschenpoozen gevuurd. Ons
zwaar geschut heeft heihaaldelijk ■wjande-
lijke batterijen tot zwijgen gebracht.
Te la Boisselle heeft zich een tamelijk
levendig gevecht ontwikkeld in den loop
van den nacht van den 17den op den 18de».
De vijand was er in geslaagd een blok
huizen en het kerkhof, dat we hadden moe
ten ontruimen, door brand te vernielen.
Bij liet aanbreken van den dag hebben onze
door de schrijfster van
„Elizabeth and her German Garden".
27) i
,.0," zei Anna. Zij begreep wel, dat die
opmerking niet ongeëvenaard was ;um de
verhevenheid van den toestand en voegde
er bij: „Hoe hoe interessant." Ook dit
was onvoldoende, naar haar overtuiging,
maar daar zij geen enkele inspiratie moer
kroeg, moest "rij zicli bepalen tot de stil
zwijgende sympathiebetuiging van glim
lachjes.
„liet tien kinderen heeft de Heer ons
gezegend," ging do predikant voort met zijn
vertrouwelijke mededeel ingen, „het was Zijn
wil er zes van terug te nemen."
„De riolen mompelde Frau Mam-ke.
„•Ta, inderdaad, de riolen inde stad, waar
wij woonden, wanen zeer slecht. Maar men
moet niet twijfelen aan de wijsheid der Voor
zienigheid."
„Neen, maar er moest verbetering in ge
bracht worden Anna zweeg, zij begreep
dat er omstancGgiiedcn zijn, wanneer bel
verbeteren van riolen zelfs goddeloos kon
wezen. Zij had de laatste twee uur zooveel
van vroomheid en Voorzienigheid geboord,
dat zij er verbijsterd van was en niet recht
meer wist, wat de nauwkeurige grenslijn was
waar het verzet tegen de Voorzienigheid
begint.
Maar de predikant drukte zijn vrouw
tegen zich aan en lette op niets, wat-zij
ook mocht zeggen, want iiij was al druk
bezig ©en uitvoerig verslag te geven van
troepen een krachtigen tegenaanval onder
nomen, die ons opnieuw in het bezit bracht
van al die stellingen.
In den sector van Soissons een hevige
beschieting van St. Paul in den nacht van
17 op 18 dezer; door geen enkelen infan
terie-aanval gevolgd en de gelieele daarop
volgende dag kenmerkte zich door absolute
kaf mie.
Ons geschut en onze infanterie hebben
het nabij Perthes en (Vlassige.; den vijand
onmogelijk gemaakt, de kleine verdedigings
werken tot stand to brengen, die hij tus-
schen Sainto Menehould en Bar-le-Duc wilde
aanleggen.
Twee Duitsche vliegers werden genoo I-
zaakt binnen onze linies to landen. De
beide toestellen waren niet beschadigd ca
de vier vliegers werden krijgsgevangen ge
inaakt.
In het Le-Prétre-Boich hebben we een
nieuw verdedigingswerk stormenderhand g*1
nomen; we bezetten aldus 500 meters loop
graven der Duitschers.
Bij Marquises (ten oosten van Reims»,
hebben onze batterijen den vijand ver
hindord de verdedigingswerken te herstel
len, die ze in den ochtend vernield hadden.
Te Clairlwis (ton oosten van Doinêvre
heeft onze infanterie een detachement-van
den vijand verliezen toegebracht.
Van. Engelsiche zijde.
In een hoofdartikel schrijft de „Times'
dat er verschillende aanwijzigingen zijn,
waarvan sommige nog duister zijn, dat de
druk van do Duitschers in Frankrijk toe
neemt. In Vlaanderen en in de Fransche
mijndistricten is de toestand vrijwel on
veranderd, maar dit is meer aan de mo.lder
dan aan gebrek aan initiatief bij den vijan 1
te wijten. Waar de Duitschers in staat
meenen te zijn om toe te slaan, staan zij
klaar om het te doen. Over de positie aan
de Aisne zegt de .„Times", dat deze geen
aanleiding moet geven tot ongerustheid,
maar liet publiek moet zich duidelijk maken,
dat de Duitschers niet gemakkelijk uit de
stellingen zullen worden gedreven, welke
zij thans al vier maanden lang bezet houden.
De „Times" vindt het te betreuren, dat
het bericht over de overwinning der Engel-
sclien bij La Bassée (waarvan diverse En-
gelsche oorlogscorrespondenten schitteren
de verhalen hebben gedaan en waarin ze
o. a. .spraken van de moedeloosheid der
verhongerde honderden Duits olie krijgsgj-
v an genen, terwijl er in werkelijkheid niete
in deze streek is gebeurd), niet eerder is
tegengesproken.
De correspondent van hetzelfde blad in
Frankrijk is van rnoening, dat de aanvallen
van de Duitschers hij Autrèchis, ten Westen
en op Trovon en Beaulnes, ton Oosten can
Soissons, eiop wijzen, dat de Duitschers
voorshands geen poging zullen doen om bij
het persoonlijk uiterlijk, de gewoonten en
de carrière van zijn vier overgebleven kin
deren en bleef met zooveel teoderheid .taan
bij ieder van hen op zijn beurt, dat bij zus lei
■Helena en de tweede advertentie vergat.
En toen bij over hun talrijko uitmuntende
hoedanigheden en hun onschuldige eigen
aardigheden had uitgeweid, benevens over
hun voorkeur op het gebied van spijs en
drank, stapte hij plotseling van dit onder
werp af en ging over tot de verklaring a an
Anna's plan aan zijn vrouw. Zij had met
kwalijk verborgen ongeduld geluisterd naai
het eerste gedeelte van zijn discours, ver
teerd als zij was van nieuwsgierigheid, te
hoeren wat Anna lmn had toevertrouwd.
Dus toen moest Anna nog eens de op
getogen uitweiding» aanhooren. De levendige
belangstelling van de vrouw hinderde haar.
Zij twijfelde er aan of Frau Mansko werke
lijk sympathie had voor haar plan. Haar
nieuwsgierigheid was onbetwistbaar; maar
Anna voelde bij ingeving, dat haar hart
uitstorten voor den predikant of voor zijn
vrouw twee zeer verschillende zaken zijn.
Al was bij langdradig, hij was stellig enthou
siast, zijn vrouw daarentegen scheen voor
namelijk belang te stollen in de quaes! ie
hoeveel het kosten zou. „De onkosten zul
len ontzettend wezen," zei ze, terwijl ze
Anna van het hoofd tot de voeten opnam.
„Maar de freule is rijk," voegde zij er hij.
Anna begon haar vingertoppen weer te
bekijken.
Op den weg naar huis door het donkern
veld critiseerde zij eerst iederen schotel,
dien ze aan het diner hadden gehad en zij
diukte haar meening uit, dat de ontvangst
zulk een rijke dame niet waardig is;
daarna maakte Frau Manske de opmerking
tot haar echtgenoot, dat hot dus waar bleek
te wezen, wat rij altijd van de Engelsehen
Soissons over de Aisne te komen, maar
eend de wig; die zij in de Fransche linies
hebben gedreven, willen verbreeden.
De correspondent is van meening dat
hun zulks niet gemakkelijk zal vallen, om
dat de positie van de Franschen tusschen
AuüêdiLs en A'dc-sur-Aisne zeer sterk is,
terwijl aan den Oostkant het fort Con dé
(bij de samenvloeiing van Aisne en Yesle)
sedert het op de Duitschers is herwonnen,
tot een sterk steunpunt is gemaakt.
Kardinaal Mercier.
De „Tijd" bevat den tekst van een protest
van kardinaal Mercier, gedagteekend Gieche
len, Zondag 10 Januari 1915. Daarin wordt
tegengesproken de mededceling van de Duit
sche regeering te Brussel „dat de kardinaal
aartsbisschop van Giechelen in de vrije ver
vulling zijner herderlijke taak in geen enkel
opzicht werd belemmerd".
Kardinaal Mercier schrijft o. m,„Uil
de feiten moge blijken hoezeer dat bericht
in strijd is met de waarheid. Immers op
den avond van den lsten Januari en. den
ganschen daaropvolgcnden nacht zijn sol
daten de pastorieën binnengevallen, hebben
er onzen herderlijken brief aan de pastoors
ontrukt of vergeefs getracht dit te doen, en,
minachtend ons bisschoppelijk gezag, heb
ben zij verboden hem aan de geloovigen
voor te lezen, terwijl zij daarbij dreigden
met de zwaarste straffen, die aan de
pastoors of hunne parochie zouden worden
opgelegd. t
„Op den tweeden Januari in den vroegen
ochtend om 6 uur ontvang ik, zegt kardi
naal Mercier voorts, het bevel mij dicnzelf-
den morgen voor den algemeenen gouver
neur over mijn brief aan priesters en ge
loovigen te komen verantwoorden.
„Den volgenden dag werd mij verboden
in de kathedraal van Antwerpen het plechtig
lof te gaan bijwonen; toch, eindelijk, is het
mij toegestaan mij vrij te bewegen om an
dere bisschoppen van België te bezoeken,
Uwe rechten, geliefde medewerkers, en dc
mijne werden aldus verkracht Als burger
van België, als zielenherder en als lid van
het Heilig College van Kardinalen protes
teer ik daartegen plechtig."
De „Echo Beige" verneemt van bevoegde
zijde, dat vier Belgen te Neerspelt werden
gearresteerd, terwijl zij den brief van den
kardinaal Verkochten. Duizend exemplaren
zijn in beslag genomen. De verkoopers zijn
naar Hasselt overgebracht en gevangen ge
zet.
Oostenrijksch communiqué.
De Oostenrijksche generale staf deelde
gistermiddag mede:
In Polen en West Gahcié heeft een artil
lerie-gevecht plaats gehad; in de Karpathen
viel niets voor.
Uit cenige plaatsen komen opnieuw be
richten omttent zworen sneeuwval.
had hooren vertellen, dat zij dikwijls aan
gekrenkte geestvermogens loden.
„Gekrenkte geestvermogens 1 Noem je dat
gekrenkte geestvermogens I Is liet mijn
vrouw, do vrouw van een predikant, die ik
zulk een woord hoor toepassen op zulk een
schoon, een zoo Christelijk plan?"
„Maar je goede geld je goede geld alle
maal weg to geven. Ja,, het is heel Christe
lijk, maar het is krankzinnig ook."
„Vrouw, zwijg 1" riep de predikant buiten
zich zelf van verontwaardiging bij het hoo
ren van zulke gevoelens en dan vair zulke
lippen.
liet was duidelijk, dat Frau Manslee dat
oogenblik niet met het vlechten van rozen
bezig was.
HOOFDSTUK IX.
Den volgenden morgen vroeg ging Anna
naar do hoavo om aan Dellwig te vragen,
haar te leencn, wjal, hij aan couranten had.
Zij wilde zoo spoedig mogelijk een adver
tentie plaatsen voor een gezelschapsdame
en nu zij wist van hot bestaan van zuster
Helena;, vond zij bet verstandiger, de ad
vertentie op te stelten zonder de hulp van
den predikant, en er een te eopioeren uit
do een of andere courant. Zij wist gem raad,
voordat zij zich verzekerd had van do
hulp van oen Duitsche dame, die haar in
lichtingen kon geven omtrent de hervor
mingen, die zij van plan was in haar huis
aan te brengen. Zij", wild© haar huishouden
gaarne gamv in orde hebben, zoodat de
twaalf ongelukkiger) niet behoefden te wach
ten; en er moest veel gedaan worden.
Personeel, meubels alles was er noodig,
en zij wist niet waar alles te krijgen was.
Zij wist zelfs niet, waar rij een waschvrouw
vandaan moest halen en Frau Dellwig
scheen nooit thuis te zijn, als zij vragen liet
Bij Jakobeni, in het zuiden van de Boe-
kowina, werd een aanval der Russen afge
slagen. De vijand leed daarbij zware ver
liezen.
Bij Warscha ti.
De Petersburgsehe bladen melden dat
de Duitsche stellingen ondanks het slechte
weder tot dicht onder het hereik van het
vestinggeschut van Warschau zijn genaderd,
In den K a u k a, s u s.
De Russische generale staf van hetKau-
kasus-teger bericht:
De vervolging van het Turksche leger
wordt voortgezet.
Wij verdrijven den vijand met succes uit
ihet gebied van dp Sjoroekrivier.
Op 18 dezer namen wij het dorp Suidre-
vati en stellingen bij den berg Sultan Selim,
waarbij wij den vijand groote verliezen toe
brachten.
Op Perzisqh. gebied.
Over de inneming van Tabris worden
uit Konstantinopel de volgende bijzonder
heden bekend gemaakt:
Ka de inneming van Miandoab trokken
alle aan den heiligen oorlog deelnemende,
stammen naar Maragha, waar zij door rle
bevolking met geestdrift werden ontvangen.
De hoofden der naburige stammen en de
bevolking der steden Boenijan en Sjesjam
trokken met de troepen tegen Tabris op.
J300 man Russisch voetvolk en ruiterij uit
Tabris, hadden een stelling bij Adijoepni,
vlak bij Tabris, bezet, maar trokken naar
Sofian, aan den weg naar Dzjoelfa, terug,
teen zij hoorden dat de Turken en de Per
zische stammen naderden.
Do Turken en de Perzische stammen
trokken daarop ongehinderd Tabris binnen.
De „Saphir".
Officieel wordt uit Parijs gemeld:
Do Fransche onderzeeër „Saphir", die
op 15 dezer vertrokken was naar zijn waar-
neminspost bij de Dardanellen, is niet te
ruggekomen bij"' do vloot, welke in deze
streek opereert.
De huitenlandsche pers bericht, dat hij
gezonken zou zijn en dat Turksche schepen
een deel der bemanning zouden hebben op
genomen.
Italiaansch schip vergaan.
De Italiaansche stoomboot „Vare ■re",
thuisbehoorend te Genua, is op de vaart
van Sfax naar Venetië in dc Adriatisclie Zee
bij Pola op 18 Januari, 's middags bij
nevelig slecht weer rechtstreeks in het
mijnenveld gevaren. Het schip stiet op
een mijn en is gezonken. 'Van de be
manning werd slechts één man gered. Een
lijk is gevonden.
of zij eens bij haar wou komen of naar baar
toe ging. Op Goeden Vrijdag, na Susie's
vertrek, bad. zij een boodschap gezonden
naar de hoeve om to vragen of de vrouw
van don inspecteur eens bij haar wilde
komen, om haar raad te geven omtrent
het -diner voor mijnheer en mevrouw
Manske, want het scheen, dat alle levens
middelen door do handen van Frau Dellwig
moesten gaan. Zij kreeg de Iroodschap terug,
dat mevrouw naar do kerk was. Zaterdag
morgen, toen ze zag dat de provisiekast
leeg was», ging zij zelf naar de hoeve en
hoorde dat mevrouw naar de koestallen
was naar welken koestal wist niemand
precies te vertellen. Anna was genoodzaakt
geweest met Dellwig te sproken o%'er liet
eten. Zondags nam ze Letly mee, verlegen
door iltet fluisteren en kijken, dial zij ver
dragen moest als zij alleen ging. Bij die
gelegenheid ontmoette rij de vrouw ,van
den inspecteur weer niet en zij begon rich
af te vragen, wat er lodli met baar gebeuld
was.
»Dc toom en verbazing van de Dellwigs,
toen zij hoorden, dat do predikant en zijn
vrouw te dineeren gevraagd waren en zij
niet, was onbeschrijfelijk. "Nooit was hun
zulk een "beleediging aangedaan. Zij waren
altijd de eersten geweest van hun stand dn
hel plaatsje; ze hadden het hoofdtaltijd op
gestoken en waren nederbuigend beleefd ge
weest tegen den predikant en zijn vrouw,
zij werden altijd het eerst aan tafelfbediend,
gingen het eerst dc kamer in ten "uit, 'rechts
in de canapé gezeten. Hij mocht 'woedend
zijn, maar zij was het nog Inieer; zij was
vol onuitsprekolijken haat en venijn tegen-
over de onschuldige, maar ik moet ter bij
voegen, oververheugde Frau Manske. Of
schoon het i uhaar eigen belang was, was
zij niet iu staat met Aima te spreken, want
zij wist. dat zij haar raadplegen zou omtrent
het menu, dat den plotseling zoo hoog ge
il i 1 Rusland.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, duren te
Petersburg dc stakingen als protest tegen
de gevangenzetting van socialistische Doe»
ma-leden voort. In Petersburg staken 3000,
in Moskou 28.000 werklieden.
De conferentie te Kopen ha ge.
De socialistische conferentie te Kopen-
hage welke thans gesloten is, heeft een
uitvoerige resolutie aangenomen, waarin
geprotesteerd wordt tegen de schending der
internationale wetten iegens België, waarin
de hoop wordt uitgedrukt dat de sociaal-
democratie in alle oorlogvoerende landen
zich krachtig zal verzetten tegen annexati
welke mochten worden uitgevoerd zonder
acht te slaan op de wenschen der bevolking
van de betrokken gebieden.
De conferentie gaf als haar meening te
kennen, dat de oorzaken van den oorlog
moeten worden toegeschreven aan het im
perialistisch kapitalisme, de steeds toene
mende bewapeningen, de aanmatigende po
litiek van gebiedsuitbreiding alsmelc aan
do geheime en onverantwoordelijke diplo
matie.
De sociaal-democratie wordt voorts in de
resolutie opgewekt al het mogelijke in hot
werk te stellen om een tijdige» viede te
verkrijgen, en een welke met de ki 'in a an
nieuwe oorlogen bevat en welke zal kunnen
dienen als een grondslag voor de internati
onale ontwapening en een internationale
democratische politiek. Op grond van de
overweging, dat "de vrede niet kan worden
verkregen zonder medewerking van de ar
beidende klasse, werd besloten het Inter
nationaal Socialistisch Bureau te verzoe
ken, een congies van de vertegenwoordig TS
der sociaal-democratie uit alle landen bijeen
te roepen, hetzij gedurende deJa, oorlog,
hetzij Dij het begin, der ledesonJerliandoliri!-
gen.
Bepaald werd voort--, dat dc sociaal demo
cratie in de neutrale landen Zich dient voor
te bereiden om de regeenngeii in die landen
te bewegen zich als Leiïuddclaais tot het
verkrijgen van den at ede op een geschikt
tijdstip aan te bieden.
Het protest tegen' de schending van dc
Belgische neutraliteit werd met algemeene
instemming der aanwezige afgevaardigden
begroet.
(De op bovenvermelde conferentie aan
genomen grondslag, om in het belang
van den vrede werkzaam te zijn, komt zoo
goed als geheel overeen met liet program
dat door mr. Troelstra in zijn te Amsterdam
gehouden. Kerstrede ontwikkeld werd,)
Audiënties.
De gewone audiëntie A*an den minister
van bmnenlandsche zaken zal op Zaterdag
23 dezer niet plaats hebben.
stegen dominé zou worden aangeboden.
Frau Dellwig's positie was inderdaad eenigs-
zins te Arergclijken ruel het pijnlijke lol, -dat
Susie ondervond, toen haar invloedrijke
Londcnschc kennissen haar geen invitatie
zonden voor de huwelijksplechtigheid; hij
Avelkc gelegenheid, zooals wij weten, Susie
genoodzaakt werd naar Duitsclihmrl te
vluchten, om de aanmerkingen van haar
vrienden te ontgaan. Fnui Dellwig kon de
vlucht niet nemen. Zij wa.- genoodn ikt 'te
blijven, waar zij rvas, en het'zoogoed (moge
lijk te verdragen, \-ernederd in dcoogen van
de geheele buurt een voorwerp van spot
zelfs voor. haar eigen metkmomjo-,. Een
wijsgeer lacht om zulke beproevingen, maar
voor menschen, die geen wijsgeer zijn
en op KJeinwaldc vormden deze de tmeenler-
heid zijn ze moeilijker te dragen )lan (gen
zwaar familie-verlies. Er is niets Avaardigs
in en dc vrienden, in plaats pan'hun (Sympa
thie te betuigen, verheugen zich min of jneer
openlijk naar gelang van hun beschaving.
De trap van Ircsciiaving, waarop de Vrien
den van Frau Dellwig stonden, was (niet
hoog en als zij elkaar aanstaanden iZondag
zouden ontmoeten, zou do vreugde onver-
holcn zijn. Er was geen ontsnappen aan,
men moet hen in het aangezicht (zien, pn de
kwaadwillige sympathie-betuigingen moes
ten zoo dapper mogelijk aanA-aar<l worden.
In plaats van worst te maken, sloot izij -zich,
zelve dus in haar slaapkamer oj^myichreide.
En zoo gebeurde het, dat Anna, 'die izich
geen kwaad bewust was en in vrede iwensch-
te te leven met iedereen, zich binnen rie
twee dagen twee vijanden maakte. „Allo
vrouwen," zei Dellwig tot zijn viouw,
„hoog en iaag, .zijn hetzelfde. Tenzij zij pen
man hebben, die ze op den rechten weg
houdt, worden zij allen vroom en loopen
den predikant achterna. Manske heeft er
zichzelf in gedrongen, heel knap, Avanriijk
heel knap. .Maar Avij zullen er liem p.ven
handig weer uit dringen. En zijn atouw,
Avat kon je venvachten van zulk tea
zottin?" (Wordt vervolgd
