De oorlog.
6J"° Jaargang.
Vrijdag 5 Februari 1915
No. 14750
De weldoenster,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor 'Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1-65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
aar aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van" 1—6 regels £1.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeligo voorwaarden. ïaneven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
WiTTEKI-Aim
Tan het Westelijke front
De toestand.
Het officieele Fransche communiqué van
gistermiddag 3 uur ludit:
Ten noorden van de Leie had in de
streek van Nieu%vpoort een bijzonder hevig
artilleriegevecht plaats.
Onze artillerie bracht een Duitschen aan
val bij Notre Dame de Lorette tot staan
in een hinderlaag, die gericht was op den
weg Alrecht-Bethune.
In het Aisnedai werd een artüieriege
vecht geleverd, dat ons voordeel hracht.
Van het overige front worden slechts
onbeteekenendo acties gemeld.
Belgisch bankpapier.
De nieuwe Belgische banknoten van d«
Socitté Générale de Belgique, vooreerst d'.e
vail 100 frszijn uitgegeven. Zij worden
gedrukt op papier eener Belgische fabriek,
vierkleuriig; zij hebben aan de voorzijde den
Fransdien tekst, aari de keerzijde den
Nederlandschen (Vlaainsehen). Zij zijn ver
sierd met het portret van Koningin Maria
Louise, de tweede gemalen van koning
Leopold I, daar dit cliché aanwezig was
Weldra zullen nu biljetten van twintig frcs
vijf francs, twee en een franc volgen.
Van het Oostelijke front.
Oostonrijksch 1 egerb eri cht.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meld
de gistermiddag:
In Polen en West-Galicië kwamen geen
bijzondere gebeurtenissen voor. De gevech
ten in de Karpathen duren voort met onvei
minderde hevigheid. In het westelijk deel
van het front zijn vijandelijke aanvallen
afgeslagen. In het Middeni-Woudgebergte
gelukte het onzen ópdringenden colonnes
ook gisteren terrein te winnen en eenige
honderden gevangenen te maken.
r i I n P o 1 e n.
Het Russische Telegraafagentschap melde
d.d. gisteren:
Den derden Februari, des morgens bm
half elf, hebben de Russische troepen Vo
liachidlowska bezet.
In het Russische communiqué, in ons
blad van gisteren gepubliceerd, werd ge
wezen op de groote hevigheid der gevech
ten aan het front Borzimof— Gorumme—
Voliachidlowska; de verovering van laast
genoemd dorp, schijnt te beteekenen, dat
de gevechten in deze streek een voor do
Russen gunstige wending nemen.
De tsaar naar b,'et front.
De tsaar is gistermorgen om 10 uur paar
het front vertrokken. Hij werd op izijn
weg naar het station vergezeld door de
Isaritsa en de prinsessen.
In de Karpathen.
Uit het Oostenrijksch-IIongaarsche oor.
logsperskwartier wordt gemeld:
Aan het Nida-front duurt de artillerie-
door de schrijfster van
„Elizabeth and her German Garden".
41)
„Een vrouw neemt gewoonlijk de eigen
aardigheden over van de familie waarin
rij komt door haar huwelijk, vooral als
ze onaangenaam zijn."
„Maar ze is al jaren weduwe. En ze is
arm. En ze is ongelukkig."
„Ik Jhch nog nooit gehoord van een
Treumann wien het voortdurend slecht
ging," zei Axel het hoofd schuddende.
„U wilt mij ongerust maken," antwoord
de Anna met een klein weinig wrevel in
haar stem. Zij was bijzonder gevoelig op
het punt van de personen, die ze had uit
gekozen; gevoelig zooals moeders zijn voor
haar misvormd kind.
„Neen, neen, ik wou u alleen maar
waarschuwen. Het mocht eens een teleur
stelling voor u zijn dat is toch moge
lijk." Hij mocht er niet aan denken, dat
-het haar eens zou teleurstellen.
„Zeg, weet u soms ook iots ongunstigs
van de andere twee?" vroeg zij eenigs-
zins uitdagend. „De eene is een barones
Elmreich, de andere een juffrouw Kuhriiu-
ber."
Axel's gezicht klaarde op. „Van een juf
frouw Kuhrauber heb ik nog nooit ge
hoord. Wat zegt prinses Ludwig er van
dat zij komt?"
„Niets. Wat zou ze zoggen?"
Het was juffrouw Kuhraubers komst
vooral, die de prinses haar lippen op el
kaar had doen persen,
pik ken enkele Elmreich's," zei Axel.
strijd voort, aan beide zijden door infan-
terie-aanvallen gesteund, 'larnow is door de
Russen opgegeven tengevolge van de be
schieting met de zwaarste mortieren Het
zwaartepunt van den tegenwoordigen strij 1
Jgl in het gebied van Woekla, waar aan
zienlijke Russische strijdkrachten druk oefe
nen op den Doekla-pas en de naburige
overgangen Doel is blijkbaar om de sue
cessen van de bondgenooten (Oostenrijkers
en Duitschers) bij den Oeszokpas en aan
de oostelijke Karpathenlinie te verlammen
De strijd in de Karpathen wordt door de
sneeuw bemoeilijkt, niettemin houden de
daar ageerende Uuitsche troepen zich uit
stekend.
Een Engelse he beschouwing.
Do „Daily Telegraph" verneemt dd. Don
derdag uit St. Petersburg, dat thans in
Westelijk Polen en in de Karpathen ge
beurtenissen van beslissenden aard zich
aan bert voltrekken zijn. Wat Westelijk
Polen betreft, nemen de aanvallen van
de Duitschers aan de Rawka met den dag
toe in omvang en beslistheid. En op den
bergkam, die Galicië scheidt van Hongarije
blijft de vijand voortgaan mot het zenden
van vorsebe troepen door de bergpassen.
De troepen ontplooiden zich over een slag
front dat steeds 'wordt uitgebreid.
Het schijnt, dat het aantal Duitschers,
dat in de Karpathen opereert, aanzienlijk
grooter is dan aanvankelijk werd aange
nomen.
Men houdt het ervoor, dat de veldtocht
tegen Servië, die was voorbereid of waar
over ten minste gepraat werd, is uitgesteld
en dat de geheele macht van den vijand,
die in Hongarije was geconcentreerd, naar
het noorden is gezonden om het Russische
gevaar af te wenden.
De veronderstelling is gemaakt, dat het
wassen van Donau, Save en Drina, een
wijziging heeft gebracht in de plannen van
Oostenrijk-Hongarije en Duitsohland; maar
het is zeer wel mogelijk dat het gepooh
over een onverwijlde vernietiging van Ser
vië, uitsluitend was bedoeld als een list
om de aandacht van de werkelijke plannen
af te leiden, en dat van den aanvang af
de Oqstenrijk-Hongaarsche cn Dnitschetroe
pen bestemd waren voor do taak, die zij
thans trachten te volvoeren.
Het Suez-kanaal.
Een nieuwe Turksche
aanval.
Naar een Reuterlelegram uit Kaïro meldt,
hebben de Turken Woensdagmorgen op
nieuw een aanval gedaan op Toessoem
dat door de- Turksche artillerie werd be
schoten. De Engelsche artillerie beantwoord
de, met steun van hel geschut van een
oorlogsschip in het Kanaal,hel vijande
lijke vuur. De Turken hebben ook getracht
het Kanaal over te steken, maar werden
's middags om 3 uur gedwongen terug te
„Enkelen zijn heel achtenswaardige men-
schen; maar één tak. ten minste van de
familie is geheel gedemoraliseera. En baron
Elmroich heeft zich verleden jaar dood
geschoten, omdat men hem betrapt hai op
valscli kaartspel. En een van rijn zusters - -
o, maar enkelen ervan zijn goed, 0 el ooi
ik."
„Dank u."
„Is u boos op mij?"
«Ja, erg."
„Waarom?"
„U wilt mij bij voorbaat tegen die arme
schepsels innemen. Zij kunnen toch niit
helpen wat verre familie doet. Zij zul Ion in
mijn huis ten minste van hen af zijn en,
rust hebben."
„Freule Letty is uw tante vaak boe
zal ik het noemen zoo twistziek?"
„0, dat weet ik niet," zei Letty, die het
heel vervelend vond stilzwijgend te moeten
staan wachten, terwijl anderen oraalten.
„Het is tijd om te ontbijten, weet u, en dan
kan men niet veel verdragen."
„0, gij jeugdige wijsgeer!" riep Axel uit
„Zoo jong en van het vrouwelijk geslacht,
en toch reeds doorgedrongen lot in de
diepste diepe van alle menschel ijke zwak
heid!"
„Malligheid!" zei Letty beleedigd.
„Watworejt u nu ook al boo3? Laat ik
dan maar weer opstijgen en wegrijden."
„Dat is bet beste wat u doen kunt," zei
Letty, altijd openhartig, maar dubbel wan
neer zij honger had.
„Komt u ons spoedig eens opzoeken?'
vroeg Anna, terwijl zij met haar eene vrijt'
hand haar rokken opnam om den modderi-
gen weg over te stappen,
„En u is hoos op mij?"
trekken. Van de Turken zijn acht officieren
en tal van soldaten gesneuveld, 2S2 zijn ge
vangen genomen. De Engelsche verliezen
zijn 2 officieren en 13 man gedood, 58
gewond.
Ook bij Kantara is een aanval der Tur
ken, die 1200 man mot zes batterijen sterk
waren, afgeslagen. Hun verliezen bedroe
gen 21 dooden, 25 gewonden.
Een later Reutcrl>ericht meldt, dat er
goede roden is te gelooven, dat er niet 1200
maar 12.000 Turken aan het gevecht heb
ben deelgenomen.
De „Daily Telegraph" verneemt dd.
Woensdag uit Kaïro, dat de Turken slechts
geringe activiteit toonen in hun aanval op
het Suez-kanaal. „Er schijnt zoo seint
hij weinig leans te zijn op een spoe
dig algemeen gevecht. Gisteren sloegen de
Turken onder omstandigheden, die voor
de invallers buitengewoon gunstig waren
een armzalig figuur. Een zware zand
storm verborg den opmarsch van de vijan
delijke afdeelingen. Onze voorposten kon
den den vijand slechts op korten afstand
zien. In de nabijheid van ismailia naderden
de Turken onze vooruitgeschoven linies,
maar zij zorgden er angstvallig voor, niet
te dicht bij te komen. De Turken verscho
ten veel munitie, zoo van kanonnen als
van de geweren. Zij bleven geruimen tijd
schieten, maar zoowel hun richten als hun
strategie was uiterst gebrekkig. Toen tegen
drie uur in den middag het vuren ophield,
bedroegen onze verliezen slechts zes ge
wonden.
„Het mag als een bewijs gelden voor
voor bet vertrouwen, dat in onze militaire
toebereidselen gesteld wordt, dat het ka
naal den geheolen dag open bleef voor de
scheepvaart. Den ganschen dag werden geen
schepen stilgelegd of tot langzamer varen
gedwongen. Ook bleven de treinen op de
lijn langs den westelijken kanaal-oever ge
regeld op tijd en zonder verhindering loo
pen.
„De laatste dagen zijn er Turksche de
serteurs binnengekomen; en de mededee-
lingen, die zij hebben gedaan, zijn een vol
komen bevestiging van de berichten, die
uit andere bron waren ontvangen, dat die
soldalen tegen hun wil waren gedwongen,
de wapenen ie voeren.
„Al deze deserteurs waren erg blij, dat
zij den Duitschen en Turkschen officieren
hadden kunnen ontloopen. Verscheiden ge
vangenen maakten deel uit van een korps
ongeregelde troepen, dat bestaat uit Be
douïenen en boeren uit Zuidelijk Palesti
na, die met geweld door Mumtaz-bey voor
den dienst waren geprest. Mumtaz-bey was
vroeger adjudant van Enver pasja; thans
bevindt hij zich bij de Egyptische voor
hoede. Deserteurs in burgerkleeron bewe
ren, dat de Turken groot gebrek hebben
Zij keek lachend op. „Nu niet moer," zei
ze, „dat is weer uit. Denkt u, dat ik op
dezen heerlijken Aprilmorgen lang boos zal
blijven?"
„Ik ruik do koffie," merkte Letty snui
vend op.
„Dan zal ik morgen komen, als ik mag
en kennis maken met Frau von Treumann
en 'Bjarones Elmreich."
„En Friiulein Kuhrauber," zei Anna met
nadruk. Zij meende dezelfde neiging in. hem
te hespeuren, die zoo duidelijk merkbaar
was in de prinses een neiging1 om de
tegenwoordigheid van iemand, genaamd
Kulirauber, geheel te negeeren.
„En Friiulein Kuhrauber," herhaalde Axel
ernstig.
„Ze hebben de toost alweer verbrand,"
zei Letty, ,Jik hoor ze er bet verbrande
afschrappen."
„Dan Wensch ik u het best© toe," zei
Axel, zijn hoed afnemende, „van harte goed
succes, ik hoop, dat de dames zich weldra
even gelukkig zullen voelen, als u liet is."
„Dat is aardigi," zei Anna goedkeurend;
„veel aardiger dan al de andere dingen,
die u gezegd heeft." En zij knikt© hem
allervriendelijkst toe, toen zij den weg over
stak om naar huis to gaan en lüj wegreed.
HOOFDSTUK XIV,.
Lang voordat het rijtuig, dat de drie uit
verkorenen afhaalde van het station, terug
vOii zijn, ■-lomion Anna er. Lotiy al in de
hal! Ie wachten, nu c©n«. vo.,r hot raam dan
e t Ik-pcn zij urar d" ver-t billende kamers
om te kijken of allo, wel goed in orde was.
De slaapkamers stonden vol leverbloemen,
die ze dien morgen geplukt hadden, Je
kolfie was met groote zorg klaar gezet doop
aan voorraden. Zij beklagen zich over de
ruwe behandeling, die zij van hun officie
ren en vooral van Mumtaz-bey heb
ben ondergaan.
„Een groot aantal soldaten van den vijand
wacht slechts op een goede gelegenheid om
te deserteeren." i
De Senoessi.
Naar de Milaansche „Secoio" uit Kaïro
verneemt, heeft een daar gevestigd grond
bezitter van aan bom onderhoorige Be-
douïnen uit de streek van Marioet bericht
ontvangen, aat de oase Soewa door Se
noessi is bezet en dat de Engelsche amb
tenaren er uit zijn gejaagd. De verbindin
gen met de oase zijn moeilijk.
Een aanslag?
Volgens een bericht uit Konstantinopel
zou te Kaïro een aanslag zijn gepleegd
op generaal Maxwell, den Egyptisehen op
perbevelhebber. De generaal kreeg geen
letsel, zijn adjudant zou gedood zijn. De
dader is een Indisch Mohamedaan.
Dnitschl tnd's waar clmwing.
De motiveering.
Ter toelichting .van de gisteren
door ons vermelde bekendmaking om
trent den oorlog ter zee van den Duit
schen marinestaf, is aan de verbonden, neu
trale en vijandelijke mogendheden de vol
gende memorie medegedeeld over „de te
genmaatregelen tegen de met het volken
recht strijdige maatregelen van Engeland
ter verhindering van den neutralen zee
handel met Duitschland." In de memorie
wordt gezegd:
„Sedert den aanvang van den tegenwoar-
digen oorlog voert Groot-Britannië legen
Duitschland een handelsooilog op een wij
ze, die in strijd is met alle beginselen van
het volkenrecht. Wei heeft de Brit sein:
regeer! ng in verschillende verordeningen de
Verklaring van Londen toonaangevend voor
haar maritieme strijdkrachten genoemd,
maar in werkelijkheid heeft zij' zich van
deze Verklaring, wat d© voornaamste pun
ten betreft, losgemaakt, hoewel haar
eigen gevolmachtigden op de Londensche
sche maritieme conferentie deze besluiten
als geldig volkenrecht erkenden.
„De Britsche regeering plaatst een reeks
artikelen pp de contrabande-lijst, die niet
of dan toch slechts zeer indirect voor oor
logsdoeleinden bruikbaar zijn. en dus vod
gens de Londensche Verklaring en volgens
de algemeen erkende regelen van het vol
kenrecht niet als contrabande mogen wor
den beschouwd. Zij heeft verder het onder
scheid tusschen absolute en relatieve con
trabande feitelijk opgeheven, daar zij1 aLIe
voor Duitschland bestemde artikelen, die
relatieve contrabande zijn, zonder rekening
te houden met de haven, waarin ze gelost
zullen worden en zonder rekening te hon
den met het vijandelijke of vreedzame ge
bruik er van, aan inbeslagneming onder
werpt. Zij schrikt zelfs niet er voor terug,
de Zeerechtverklaring van Parijs te schen
den, daar haar maritieme strijdkrachten van
Anna zelf op oen klein tafeltje in de zit
kamer bij het open raam, waar de zachte
voorjaarslucht binnenstroomde en de gor
dijnen zachtjes in beweging bracht. De
prinses had baar lekkerste koekjes voor
die gelegenheid gebakken,-ofschoon het haar
»pecl, dit zulke koekjes aan zulke men-
stehea gep esenteerd zouden worden. Toen
zij gezien had, dat alles was, zooals het
wezen moest, ging ziji naai- haar eigen
kamer, waar zij lakens zat te stoppen, -want
zij bad aan Anna gevraagd of ze niet tegen
woordig behoefde te zijn bij de komst van
de dames. „Het is beter, dat u. alleen kennis
met ltaar maakt," zei ze. „De tegenwoordig
heid van te veel vreemde mensehen bij
de eerste ontmoeting, zou hen in deze om
standigheden hinderlijk kunnen wezen."
Miss Loech maakte van deze opmerking,
in liaar tegenwoordigheid gemaakt^ gebruik
en kwam evenmin voor den dag, zoodat,
toen het rijtuig do poort inreed, Anna en
Letty alleen in den zonneschijn aan de-deur
stonden.
Anna's hart bonsdo zoo, toen de drie
dames zich langzaam vrijmaakten en uit-
•tapton, dat zij baast niet spreken kon.
Haar gezicht werd beurtelings wit cn rood,
haar oogon schitterden van iets dat op
tranen geleek. Zij had de drie arme dames
willen omhelzen en troosten en al haar
verdriet goed maken. Maar zij slak hen ee*
zeer koude, trillende hand toe en zei met
bovendo stem: „Guten Tag."
„Gulon Tag, zei de eerste dame, die
uitstapte; naar haar rouwkleeren te oor-
deelen zeker mevrouw de weduwe |Von
Treumann.
Anna nam de uitgestrekte hand in haar
beide handen, drukte die vast en zag de
neutrale scbepen Duitsch eigendom, dat
geen contrabande was, weghaalden.
„En haar eigen verordeningen betreffende
de Verklaring van Londen te buiten gaande,
liet zij verder door haar marine talrijke
voor den militairen dienst geschikte Duit
schers van neutrale schepen weghalen en
tot krijgsgevangenen maken. Eind "lijk
heeft zij de geheele Noordzee tot oorlogs-
tooneel verklaard en de neutrale scheep
vaart de vaart over de open zee tussclieu
Schotland en Noorwegen, indien al niet
onmogelijk, dan toch zeer bezwaarlijk en
gevaarlijk gemaakt, zoodat zij in zekeren
zin een blokkade van neutrale kusten en
havens invoerde in strijd met het volken
recht.
„Al deze maatregelen hebben blijkbaar
ten doel door een verlammen van den
legitiemen neutralen handel tegen liet
volkenrecht in niet alleen de Duitsclie
oorlogsvoering maar ook Duitschlands eco
nomisch leven te treffen, ten einde door
uithongering het geheele Duitsclie volk den
ondergang prijs te geven.
„De neutrale mogendheden hebben zich
in het algemeen naar de maatregelen der
Britsche regeering geschikt, in hel bijzon
der hebben ze niet bereikt, dat de van hun
schepen onrechtmatig weggehaalde Du t-ehe
personen en goederen door -de Britedie
regeering worden uitgeleverd. Ook sloten
zij zich in zekeren zin zelfs bij de met de
vrijheid dor zee onvereenigbare maatregelen
der Engelsche regeering aan. doordat zij
blijkbaar onder pressie van Engeland voor
vredelievende doeleinden bestemden door
voer naar Duitschland ook van hun zijde
door uitvoerverboden verhinderden.
„Tevergeefs vestigde de Duitsclie re pee
ring dc aandacht der neutrale mogendhe
den er op, dat ze zich zou moeten af
vragen, of zij aan de tot dusver door haar
-irikl gevolgde bepalingen van de Verkla
ring van Londen nog langer zou kunnen
.vasthouden, indien Gioot Biiitaumë bijzijn
houding volhardde en de neutrale mogend
heden al deze neutraliteitssehendmgen te-n
nadeele van Duitschland nog langer zou
den dulden. Groot Britlanniê beroept zich
Ivoor zijn met het volkenrecht strijdige maat
regelen op de levensbelangen, die voor het
Britsche Rijk op het spel staan en de neu
trale mogendheden schijnen zich tevreden
te stellen met theoretische protesten, en
zoodoende do levensbelangen van de oorlog
voerenden voldoende verontschuldiging Ic
vinden voor elke wijze van oorlogvoeren.
Op zulke levensbelangen moet nu ook
Duitschland zich beroepen. Het ziet zich
daarom tot zijn leedwezen gedwongen tot
militaire maatregelen tegen Engeland, die
een vergelding zullen zijn voor do Engel
sche methoden.
„Zooals Engeland het gebied tusschen
Schotland en Noorwegen tol oorlogstooneel
vciklaardc, zoo verklaar! Duiteddand do
wateren om Groot-Brittannii: cn Ierland,
met inbegrip van het geheele Kanaal, tot
oorlogstooneel en liet zal met idle ter lie-
eigenares daarvan aan met oogen vol harte
lijkheid. „Es frout inic'h so es
frout mich so," mompelde zij onsamen
hangend.
„Ach is u Freule Estcourt?" vroeg de
domo in het Duitsch.
„Ja, ja," zei Anna nog steeds met haar
hand in de hare, „bet dost mij zoo voel
genoegen, zoo echt veel genoegen u 1e
zien."
Frau von Treumann maakte hierop eenige
opmerkingen, die Anna veronderstelde woor
den van dankbaarheid te zijn, maar zij
sprak zoo snol en zoo zacht en ze keek in-
tussclien zoo onrustig naar den koetsier en
naar do beide (andeom en Alma zelf was zoo
geagiteerd, dat wat ze zeide, geheel onbe
grijpelijk voor Anna was.. Weder bad Anna
lust haar armen om den hals van de arme
vrouw te slaan en liaar met kussen in do
rede te vallen en te zoggen, dat dankbaar
heid niet van haar geêischt werd, maar
alleen dat zij gelukkig zou zijn. Maar zij
voelde dat zij zou beginnen te schreien, als
zo dat deed cn tranen waren zeker onge
past bij zulk oen vroolijk© gelegenheid, te
moer daar niemand anders er in het minst
uitzag of hij zou gaan schreien.
-,,U is Frau von Treumann, niet waar,"
zei ze mot haar hand in de haretoen liep
zij stralend van vreugde naar de andere en
zei: „En dit is barones Elmreich?" L
„Neen, neen," zei de derde dame haastig1,
,ik ben baronnes Elmreich."
Friiulein Kuhrauber, een groote vrouw,
die in haar reisjas gehuld het andere kleine
vrouwtje in de schaduw stelde, keek ver
schrikt eu maakte diepe buigingen.
(Wordt vervolgd)t
cv1
OK3&4>
