De oorlog.
Maandag 29 Maart 1915
No. 14794
67"" Jaargang.
Be weldoenster,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor S chie da m en VIaardi ngen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65,
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaard'ingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór ©en
UUr aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Kennisgeving.
AA1VU1FTE
voor het BEVOEKIIVGSKEOISTER.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam; i i
achten het noodig de ingezetenen te herinnerd
aan hunne verplichtingen tut het doen van aangifte
voor het Bevolkingsregister, voorgeschreven bij Ko
ninklijk besluit van '27 luli 1887 (Stllit no. 141»
en bij de gemeenteverordening van 3 Januari '83f
BUITENLAND.
Schiedam, 29 Maart.
Yan liet We «tel ij fee front.
De toestand.
De strijd op hek Westelijke ooriogstooneol
heeft zich in de afgeloopen week slechts
door de schrijfster van
„Elizabeth and her German Garden"
85)
De ambtenaar keek op zijn horloge. ,,A!s
u u haast; vindt n hem misschien nog op
het Gerechtshof. In de eerstvolgende straal
De rechter van instructie, Schultz."
En de deur werd gesloten.
Zij gingen dus naar het Gerechtshof en
haasten zich trap op Irap af, lange, eind"1-
looze corridors door en zochten tevergeefs
naar iemand, die hun den weg kon wijzen
naar den rechter van instructie, Schultz.
Er was niemand in het gebouw, zij kwa
men geen sterveling tegen, zij liepen de
eene gang voor en de andere gang na
door. Anna met angstig gemoed en Manske
niet minder hevig ontdaan dan zij. Einde
lijk hoorden zij in de verte stemmen in de
ledige ruimte Weergalmen. Zij gingen op
het geluid af en .vonden twee vrouwen aan
het schoonmaken,
„Kunt u mij de kamer ook wijzen van
den rechter van. instructie Schultz vroeg
Manske met ieen beleefde buiging.
„De heeren zijn allen naar huis. De
bureautijd is om," luidde het antwoord.
Konden zij misschien zeggen waar hij woon
de? Neen, dat wisten zij niet; de portier
wist het misschien. Waar was de portier?
Ja, die moest eigens rondloopen.
Toen tegavea zij zich weer haastig narr
ieneden om den portier te zoeken. Daar
gingen weer tien minuten.mea been. Zij
bepaald tot eenigen strijd om enkele loop-
graven hier en daar, waaronder de gevech
ten nabij Verdun, waar de Franschen alle
moeite doen om de Duitschers van St. Mi
hiel te verdrijven, wel de voornaamste zijn.
Het kenmerkendst is nog wel geweest de
bijzondere actie van vliegtuigen en lucht
schepen, hoewel het naar de daarmee be
reikte resultaten meestentijds slechts
gissen is.
Ook dc dag van Zaterdag is vrijwel zon
der eenig feit van beteekenis voorbij ge
gaan. Het Duitsche hoofdkwartier meld
de daarover gistermorgen:
Ten Z.-O. van Verdun zijn de aanvallen
van de Franschen op Je Manshoogten bij
Combres, in de vlakte van Woëvre en bij
Marchévillo na hardnekkige gevechten ten
onzen voordeele beslist
In de Vogezen en bij den Hartmannsivei
lerskopt zijn enkel artillerie-gevechten ge
leverd.
Het officiéél© Fransche communique
van gistermiddag luidt:
De dag van Vrijdag is pan het hee'.e
front kalm voorbijgegaan, behalve in de
streek ten oosten van den bovenloop van
de Maas en de Oise. 1
De Franschen namen bij Maxchéville drie
honderd meters Duitsche loopgraven en
sloegen twee tegenaanvallen af.
Te Eparges hebben de Franschen de vor
deringen van voorgaande dagen voortgezet
en zich meester gemaakt van 150 M. loop
graven.
Belgische vliegers hebben het vliegkamp
van Ghistelles bestookt
Een Duifsch vliegtuig, dat een bom in
de buurt van Manonvifiers had geworpen,
is door de Franschen neergeschoten.
Vlieger en waarnemer zijn gevangen ge
maakt - l
Yan het Oostelijke front-
Duitsch legerbericht
Het Duitsche groote hoofdkwartier meldt
d.d. gisteren:
Voorwaartsche bewegingen van de Russen
uit het bosch ,van Augustowl zijn afge
slagen.
Tusschan de Pissek en Omoele! hebben
de Russen verscheidene aanvallen gedaan,
die alle door ons vuur gestuit rigo.
Dij Wach hebben wij 900 Rusben go-
vangen genomen.
Oostenrijksch legerbericht.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
gistermiddag, dat de aanvallen van de Rus
sen in de dalen van de Ondawa en de *La
boreza bloedig zijn afgeslagen.
De strijd op de hoogten is aan beide
kanton van deze dalen sedert Zaterdag
morgen bedaard. Den heelcn dag ein ook
's nachts is er een artilieriegevecht gewekt
en is er ook geschermutseld.
In de overige streken van het Karpathen-
front is ook hardnekkig gevochten. Er wer
den 1230 Russen gevangen genomen.
Bij de vervolging in het Noorden van
Boekowina namen wij nog 200 Russen ge
vangen.
zagen hem eindelijk door de glazen deur
aan den ingang, hij stond op~ de stoep een
luchtje te scheppen.
Do portier gaf hun het adres; toen gin
gen er weer eenige minuten heen met
het zoeken naar hun Droschke, want
zij waren ©en andere deur binnengegaan
dan zij nu uitkwamen. Manske zaveeg en
Anna was half dood van vermoeidheid.
Zij klommen drie trappen op naar de
bovenwoning van den rechter van instructie
Schultz en nada't zij Langen tijd hadden
moeten wachten „Der Herr Untei-
suchungsriohter ist am Tisqtli"
zooals het slordige dienstmeisje had aan
gekondigd vernamen zij van hem, zeer
kortaf, dat zij naar den officier van justitie
moesten gaan om een kaart te vragen.
Zonder een Woord te zeggen ging Anna de
kamer uit. Manske boog en maakte excuses,
dat hij den Herr Untersuchungs-
richter bij zijn maaltijd gestoord had:
hij voelde behoefte te kruipen voor de
personen, die zoo almachtig waren. De
rechter van instructie gaf geen antwoord
op deze medelijdenswaardige beminnelijk
heden, maar draaide zioh op zijn hak en
liet hen zoo goed mogelijk naar de deur
zoeken.
De officier van justitie woonde aan het
andere eind van de stad. Zij spraken geen
van beiden een woord op hun weg daar
naar toe. In antwoord op hun dringende
vraag of zij hem spreken konden, zei de
vrouw, die de deur had opengedaan, dat
mijnheer sliep; het was zijn rustuur vlak
na het souper en hij mocht niet gestoord
worden.
Anna begon te schreien. Manske vatte
haar band en hield die vast; hy streelde
die, terwyl hij. voortging met zijn- vragen
In Russisch Polen en West Galicië is de
toestand onveranderd.'
Russisch legerbericht.
De groote Russische generale siaf meldt
d.d gisteren:
Ten westen van de M dden-Njemen, aan
den rechteroever van de Narew en aan den
linkeroever van den Weichsel was op 25
dezer geen v< mdering van belang.
In de Karp&then zijn wij.jn de richting
van Barlfe'.d aanmerkelijk vooruitgekomen.
De Oostenrijkers trokken terug en staken
het dorp Zboro in brand.
In de richting van Baligrod hebben wij
een versterkte hoogte ten 0, van Javorjets
verrneesterd.
Bij Roeske Dydiioewa en Kosioefka heb
ben wij aanvallen van sterke troepen van
den vijand met goed gevolg pïgcslagen. In
den loop van den dag maakten wij onge
veer 2500 Oostenrijkers met 40 officieren
gevangen en namen 7 machinegeweren.
In Oost-Galicië hebben wij een bataljon
van den vijand, dat bij Jojava den Dnjester
overtrok, teruggeworpen en het zware ver.
liezen toegebracht.
De val van Przemysl.
De „Prager Tagespost" bevat een rap
port van den luitenant-vlieger Stanger, die
Przemysl het laatste verlaten heeft.
ill bij zijn aankomst, die den avond
voor de overgave onder hevig granaat-kar
tetsvuur van de Russen plaats had, was
met de vernieling van de verdedigingswer
ken een begin gemaakt. Stanger bracht aan
het garnizoen de laatste, met geestdrift
ontvangen post over. Generaal Ivusmanek,
de bevelhebber van de vesting, liet met
tranen in de oogen aan Stanger een tele
gram van den keizer zien, naar aanlei
ding van den laatsten uitval uit de ves
ting gezonden. Hij zeide: „Ziet u, dat is
het gevolg van onzen vijf maanden lang
volgehouden strijd, bij dag en bij nacht.
Niet de vijand heeft ons bedwongen, maar
wij moeten zwichten voor den honger."
Toen Kusmanek aan Stanger de hand
tot afscheid reikte, zeide Kusmanek aan
gedaan: „U bent in eik geval de eenige
van ons, die, naar ik hoop, uit deze ves
ting zult komen. Vertel u wat e hier ge
zien hebt, opdat de menschen weten wat
wij geleden hebben, opdat zij overtuigd
zijn, 'dat wij tot het laatste oogenblik ge
streden en onzen plicht vervuld hebben."
De laatste nacht was -ontzettend. Heel
den nacht duurden het in de lucht laten
vliegen van vestingwerken en het artil
lerievuur voort. Heel de omtrek was ver
vuld van stofwolken, die uit de vernielde
forten opstegen.
Temidden van die eindeloos lijkende vuur
zee steeg Stanger voor zes uur "s morgens
op en vloog op een hoogte van zeshon
derd meter over de Russische linies heen,
zonder door kogels getroffen te worden.
Ritmeester Lehmann was bij hem als pas-
aan het dienstmeisje.
„Hij wil niemand zoo laat ontvangen,"
zei ze. „Hij slaapt tot negen nur en dan
en dan gaat hij uit. U moet morgen terug
komen."
„Hoe laat?"
„Om tien uur gaat hij naar het paleis
van justitie. U moet dus vóór dien tijd
komen."
„Dank u," zei Manske en trok Anna
mee. „Niet schreien, lie bes Kind,"
smeekte hij; zijn eigen oogen stonden vol
tranen van ellende. „Laat de koetsier u
zoo niet zien. "Wij moeten nu naar huis.
Er is niets meer aan te doen. Wij zullen
morgen vroeg terugkomen en dan zullen
wij wel meer succes hebben."
Zij bleven een oogenblik staan in den
donkeren ingang van het huis, en trachtten
er wat kalmer uit te zien, voordat zij
builen kwamen. Zij durfden elkaar niet
aanzien. Toen gingen zij het huis uit en
reden weg.
De sterren schitterden, toen zij den stillen
landweg over reden; de lucht was wel
riekend van den geur van klaver en pas
gemaaid hooi. Bovón de roggevelden was
de hemel links nog licht rood gekleurd.
Geen blaadje bewoog. Toen de koetsier
even stil stond om een steen uit het hoef
ijzer van het paard te halen, konden zij
de krekels hooren en het vroolijke gegons
van een zwerm muggen koog boven hun
hoofd.
HOOFDSTUK XVI.
Gustaaf von Lohm vond het telegram
van Manske op zijn tafel, toen hrj thuis
kwam met zijn vrouw van een avondritje
in den Thiergarten.
„Wat is dat?" vroeg zjj. Zij zag dat hij
bleek werd, nam het hem uit de hand en
las het. „Wat een schande," mompelde zy.
„Ik moet er dadelijk naar toe," zei hij
sagier. Deze omarmde hem nadat zij goed
en wel geland waren, om hem voor zijn
ledding uit de gevangenschap te bedanken.
Er is geen bericht ontvangen over het
lot van den vuurwerkmaker Meitsch, die
vóór Stanger om vier uur 's ochtends, on
danks de heerschende duisternis, te Prze
mysl was opgestegen.
Keizer Frans Jozef heeft gistermorgen
te Schönbrunn ritmeester Lehmann in lang
durige audiëntie ontvangen.
Het aantal gevangenen te
Przemysl.
De Russische generale staf- deelt het ei
gende mede:
Een mededeeling aan de Duitsche pers
beweert, dat het Oostenrijksche garnizoen
van Przemysl niet grooter dan 25 000 man
was en dat de levensmiddelen in de ves
ting langer toereikend geweest zouden zijn,
indien het garnizoen niet gedwongen ware
geweest zijn karige rantsoenen met het
ontzaglijke aantal Russische gevangenen te
deelen, die bij de verschillende uitval Lm
gemaakt warendat verder de val van
Przemysl geenerlei militair belang heeft
en dat de Russen in Galicië 300 steden en
dorpen verwoest hebben, van welke er 250
met den grond gelijk gemaakt zijn.
Al die beweringen zijn kwaadaardige en
pure verzinsels.
Wij hebben te Przemysl een leger van
ongeveer 120.000 man gevangen genomen,
welks samenstelling en de namen van de
opperofficieren zullen openbaar gemaakt
worden zoodra de verschillende staven met
hun werk klaar zijn.
De Russen, die wij te Przemysl in vrij
heid hebben gesteld en van wie de mees
ten gekwetst waren, telden slechts 1350
man.
Wat de werkelijke beteekenis betreft, die
de vijand aan de vesting hechtte, zou het
billijker z5jn dienaangaande een ooideel te
vellen op grond van de tallooze offers,
die hij gebracht heeft bij zijn pogingen om
haar te ontzetten en die van einde No
vember 1.1. af Jagteekenen.
Ten slotte kan verklaard worden, dat
in Galicië geen stad of dorp verwoest of
met den grond gelijk gemaakt is.
Aan de Dardanelles
De fe tagnatie.
Een bericht der Engelsdie admiraliteit
d.d, 22 dezer verklaarde, dat de operaties
tegen de Dardanellen, tengevolge van het
slechte weer niet voortgezet konden worden
en dat het om die reden onmogelijk was
door vliegers de schade to laten vaststel
len, die de Turksclie batterijen vermoede
lijk geleden hadden. Daartegenover ïs het
Turkschc nieuwsagentschap Milli gemach
tigd tot de verklaring, dat sedert het ver-
geefscth© bombardement van den I6den de
zee en het weer zeer kalm zijn geweest.
Turkscho vliegers hebben daarvan partij
met een wanhopigen blik om zich heen.
"„Er naar toe gaan?"
Wanneer een vrouw op dien toon zegt:
„Er naar toe gaan?" wanneer zij een per
soon is met een vastberaden karakter en
haar man een vreedzaam man, dan gaat
hij niet; hij blijft. Gustaaf bleef. Het is waar,
dat hij eerst besloten had den volgenden
morgen met den ochtendtrein te vertrek
ken; maar zijn vrouw gebruikte de uren
van het nachtelijk duister, en sprak hein
toe terwijl hij wakker lag, met de taal" der
wijsheiden daar de wijsheid van het sterke
type was, wereldwijsheid genaamd, moest
zij onvermijdelijk uitwerking hebben op een
van nature ontvankelijk gemoed.
„Het is altijd al erg genoeg om familie
betrekkingen te hebben," zei ze. „Zijdoen
minder voor je en verwachten veel meer
van je dan iemand anders. Ze zijn de
laatsten. die je fclicitoeren als je succes
hebt, en de eersten, die je in dert* steek
laten, als het je slecht gaat. Ze "zijn tege
lijkertijd abnormaal waarheidlievend en ab
normaal verstandig. Zij beschouwen het als
een oneindig grooter zegen gevoelige waar
heden toe te voegen dan terug te ontvan
gen. Maar zoo lang zij niet tegen de wet
zondigen, eischt het vooroordeel na een
maal, dat men ze verdragen zal. In mijn
familie heeft niemand tegen de wet gezon
digd. Met misdadigers in aanraking to ko
men, is een voorrecht, dat mij pas in mijn
huwelijksleven is te beurt gevallen."
Zij was een welbespraakte vrouw, die
gaarne van de gaven des woords gebruik
maakte en zjj girg op deze manier een
heelen tijd voort. Tegen den morgen, toen
de natuur weigerde nog meer te verdrag-
gen, viel Gustaaf in slaap, en toen bij
wakker werd, was», de trein vertrokken.
getrokken om boven Lemnos te vliegen
en aangaande de stelling en hef aantal van
de schepen van den vijand inlichtingen,
van waarde in te winnen.
Berichten van de Engelsche pers over
land.ngen der geallieerden in de baai van
Snrte worden verzinsels genoemd.
De toebereidselen der
en ten te.
Vo' ge os een telegram uit Kopenhagen pan
de „Kóln. Ztg." meldt de „National
Tldendeuit Londen, dat de toebereidse
len tot een beslissende actie tegen 'de Dar-
danellenforten met kracht worden voort
gezet. Dagelijks komen oorlogsschepen, troe
pentransportschepen, cn tal van booten met
steenkool daar in de buurt aan.
De admiralen, die in die wateren het
bevel voeren, hebben Zaterdag raad ge
houden en besloten den aanval door te
zetten, wat het ook zou mogen kosten.
De „Köïn. Ztgverneemt venter uit
Konstantinopel, dat het daar verschijnen
de blad „Oslawi" uit Athene bericht had
ontvangen, dat de Britsche consul in Pi-
raus daar een groot aantal sleepstoom-
booten en lichters heeft gekocht, die on
middellijk, doo-r kruisers begeleid, zee kie
zen.
VonderGoltzpasja.
Het „Giornale d'Italia" bevat een te
legram uit Sofia, behelzende, dat maan
schalk v. d. Goltz pasja op weg naar Ber
lijn daar is aangekomen. Do maarschalk
verheelde n'et, dat zijn zending in Turkije
als geëindigd was te beschouwen en dat
hij een ramp voorzag, waarvan de Turken
het slachtoffer zouden zijn.
Het Wolffs bureau meldt naar aanleiding
hiervan
„Het bericht draagt den stempel van
ongeloofwaardigheid. Ongetwijfeld heeft
men te doen met een verzinsel, dat met een
doorzichtig doel is uitgestrooid.
„Von der Golte zal dezer dagen te Ber
lijn aankomen, om volgens een bijzonder®,
opdracht van den sultan de turn den kei
zer verleende Imt.az-medalje te overhandi
gen." i r\
Maarschalk Van der Goltz pasja heeft te
Boekarest een onderhoud gehad met een ver
tegenwoordiger van de „Adverul". Aan
gaande den toestand te Konstantinopel en
aan de Dardanellen verklaarde hg:
De bevolking is volkomen rustig. De sul
tan bewoont als steeds het slot aan de zoe
cn denkt er met aan, de stad te verlaten.
Er hoerscht een algemeen vertrouwen, dat
sinds de laatste overwinning nog gestegen
is. Datik juist thans van Konstantinopel ver
trokken hen, kan beschouwd worden als oen
toeken, dat er geen gevaar bestaat. De Turken
waren overtuigd, dat de aanval van de ge
allieerde vloten zou mislukken, het succes
overtrof in elk geval de verwachtingen,
want het werd door dc zwakste verdedi
gingswerken buiten het mijnenveld, behaald-
Een hernieuwde aanval der geallieerden,
niet gepaard met een landing van troepen
is onwaarschijnlijk, maar ook op het laatste
is Turkije voorbereid, daar op de daarvoor
in aanmerking komende plaatsen een groot
Op dezelfde wijze belette zijn vrouw hem
aan zijn ongelukkigen broeder te schrij
ven.,, Het is droevig dat zulke dingen moe
ten gebeuren," zei ze droevig, dat
een man van goede geboorte zulk een or
dinaire misdaad begaat; maar hij heeft het
nu eenmaal gedaan, hij hoeft ons geschand
vlekt, hij heeft onze fmaatschappelijke po
sitie een schok toegebracht, die, als wij
niet goed oppassen, best noodlottig voor
ons kan wezen. Neem een raad van mij aan
wil niets meer met hem te maken heb
ben. Laat men hem handelen, zooals de
wet dat vereischt. Wij, die ons aan de
wet houden, zijn zeker gerechtvaardigd
wanneer wij personen, die zo moedwillig
verbreken, schuwen on vermijden. Laat
hein aan zijn lot over."
En Gustaaf liet hem aan zijn lot over.
Trudi was op een pic-nic, toen het tele
gram kwam. Met verscheidene vriendinnen
en een groote menigte luitenants speelden
zij vroolijk tusschen dc hooihoopen bui
ten de stad. Haar twee zoontjes, die echt
pret gehad zouden hebben tusschen de
hooihoopen, moesten thuis blijven. Zij in
viteerde de heele bende te komen sou-
peeren op haar bovenhuis en reed naar
huis op de dogcart van den rgkste der
jongelui, deed ontzettend haar best in zijn
smaak te vallen en begreep, dat zij er
heel schilderachtig en lief uitzag met haar
strooien hoed met bloemen gegarneerd en
haar neteldoeksche japon tegen den ach
tergrond van bleek goud van den avond
hemel.
'..I
(Wordt vimfyty
DAMSCHE
Die verplichtingen, wier verzuim wordt gestraft
met hechtenis van ten hoogste 14 dagen of geld
boete van ten hoogste f100, zijn hoofdzakelijk de
volgende
Bij vestiging m de Gemeente.
Hij, die zich in de Gemeente vestigt, doet daarvan
aangifte aan het Gemeentebestuur binnen éet e
maand na zijn aankomst.
Bij het verlaten derGemeente.
Hij, die de Gemeente metterwoon gaat verlaten,
doet hiervan eeiie verklaring aan het Gemeente
bestuur.
Bij verhuizing binnen de Gemeente.
Elk hoofd van een gezm of afzonderlijk levend
persoon doet, binnen éene maand na zijne verhuizing
binnen de Gemeente, daarvan aangifte aan het
Gemeentebestuur.
Ten aanzien van inwonende personen.
Elk hoofd van een gezin .of afzondei lijk levend
persoon geeft, uiterlijk binnen ééue maand L.nms
aan het Gemeentebestuur van ieder lid, dat in zijn
gezin wordt opgenomen of daar uitgaat, inwo
nende dienst- en vverkboden daaron
der begrepen.
Algemeene voorschriften.
Elke aangifte of verklaring gaat vergezeld van
de opgaven, ter invulling van het Bevolkingsregistei
noodig.
Ieder, door het Gemeentebestuur daartoe opge
roepen, is verplicht tot het doen der opgaven, boven
vermeld.
Burgemeester en Wethouders vertrouwen, dat
men zich deze herinnering zal ten nutte maken en
brengen opnieuw ter algemeene kennis, dat het
Bureau van het Bevolkingsregister gevestigd is :n
het voormalig Kantongerechtsge' ouw (School
straat '2), en geopend is dagelijks, behalve op
Zon- en Feestdagen, van des voormiddags Si/s- tot
des namiddags 41/a uur.
Schiedam, den 29 Maart 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. L. HONNERLAGE GREII
De Secretaris,
V. SICXENGA.
mi -
