De oorlog.
In Noordpoolduisternis,
68*" Jaargang
Maandag 19 April 1915
No. 14810
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen £1. 1.25 franco
per post fl. 1-65-
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
2nr aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
"In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Mei
voor minstens 3 maanden op de
Scbiedamsche Courant" abonueeren.
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
BUITENLAND
Schiedam, 19 April 1915.
Van liet Westelijke front
Duitsch legerbericht.
Het Duitse he groote hoofdkwartier meldde
gistermorgen
Na een ontploffing tot stand gebracht te
hebben zijn de Engelse hen gisteravond ten
zuidoosten van Yperen onze .stelling op
de hoogte dicht ten noorden van het ka
naai binnengedrongen. Zij werden echter
bij den tegenaanval terstond teruggeworpen.
Slechts om drie door de Engelsehen be
zette trechters, die door de ontploffing ont
staan zijn, wordt nog gestreden.
In Champagne hebben de Franschen naast
een eergisteren door ons veroverde stelling
een loopgraaf laten springen zonder voor
deel te verwerven,.
Tusschen Maas en Moezel zijn slechts
artillerie-gevechten geleverd.
In de Vogezen hebben wij ten zuidwesten
van Stossweier een vooruitgeschoven Fran-
sche stelling bemachtigd. Ten zuidwesten
van Metzeral zijn onze voorposten voor den
vijand teruggetrokken.
Fransch Iegerbericht
Het officiëole Fransche communiqué van
gistermiddag drie uur luidt
In den nacht van 16 op 17 dezer heb
ben de Franschen bij' Notre Dame de Lo-
relte drie minder sterke tegenaanvallen dan
die van den vorigen nacht Spoedig gestuit.
Wij hebben de veroverde ptelling stevig
versterkt.
In het dal van de Aisne beschoot de
zware Fransche artillerie do grotten van
Pasly, die den Duitschers tot schuilplaats
dienden. Opeenvolgende ontploffingen be
wezen, dat verscheidene van die grotten
invielen. i
In Champagne lieten de Duitschers ten
N.-0. van Perthes twee mijnen in de nabij
heid van de Fransche loopgraven springen
en bezetten de door de ontploffing onstane
trechters. De Franschen verdreven hen
dadelijk uit den eenen, zij behielden den
anderen trechter. Geen deel van de Fran
sche loopgraven werd echter door de Duit
schers bezet.
Niet ver vandaar, ten N. van Le Mesnil,
Werd een aanval op de Fransche linie met
gemak afgeslagen.
van Ovro Richter Frich.
Uit het Noorsch vertaald door M. A. Z.
10)
Intusschen onderzocht de professor de
handkoffertjes, die Bratt in de haast mee
gepakt had. Daarin werd veel' gevonden
dat voor de schipbreukelingen van nut kon
zijn: hemden, kousen, wollen buizen, laar
zen, een paar zaklantaarns, chocolade en
ander lekkers. Een handgereedsehapskistje
in een foudraal met allerlei soort werktui
gen en spijkers er in, werd met vreugde
begroet, en ook een naaidoos, die blijk
baar had toebehoord aan een zeer orde
lijke en preciese Duitsche huismoeder. Dan
nog een paar aangebroken kistjes met siga
ren, en een paar pijpjes met tabak er hij.
die den professor in extase brachten.
De geheele oostelijke zijwand was nu
kleerkast géworden. Et hingen een pelsman
tel, een paar ulsters en een wandelpels,
meer dan één stevig sportspak van verschil
lende grootte, sterke leeren vesten en wol
len buizen en verschillende paren knie-
beschermers en overschoenen. Op den grond
stond een verzameling sterke schoenen en
laarzen.
„Ik geloof niet dat hier iets ontbreekt/'
zei de professor nadenkend. „Of 't moestén
soliede handschoenen en wanten zijn. Ik
zie hier enkel glacé's en die deugen niet
voor deze streken. U bent anders gelukkig
geweest in uw keus, Biratt. We zullen voor-
joopig aan niets gebrek hebben, als die
Moeren ons slechts passen
In Woêvre zijn artillerie-gevechten gele
verd. met name in het l>osch van Mort
Mate. De infanterie kwam gisteren en van
daag niet in actie.
In de Vogezen ondernam een Duitsch ba
taljon een aanval, die door oen hevig ibotn
bardement voorbereid was, tegen onze stel
lingen ten N.W. van Orbey in den
Elzas. Deze aanval werd afgeslagen. Wij
maakten ongeveer veertig gevangenen.
Bij de vorderingen, die de Franschen aan
beide oevers van de Fecht maakten, ver
meesterden zij den scherpen vooi sprong ten
NW.. van Sillakerwasen, ten W. "van Met
zeral.
De vermeestering van den top van den
Sohnepfenriethkopf was het gevolg van een
schitterenden aanval van de Alpenjagers.
Deze top is 1255 M. hoog en is diet hoogste
punt van den bergrug, die twee dalen, die
bij Metzeral eindigen, scheidt.
Een Belgisch vlieger heeft hij Roesse-
laere (Roulersj een Duitsch ylieger neer
geschoten.
In dezelfde buurt heeft een Fransch vlie
gersescadrille met goed gevolg het Duit
sche vliegveld bestookt en een Duitsch vlie
ger neergeschoten.
Een Fransch luchtschip heeft het station
en de vliegtuigloodsen te Freiburg in Breis-
gau gebombardeerd.
Van liet Oostelijke front.
Duitsch Iegerbericht.
Het Duitsche groove hoofdkwartier meldde
gistermorgen
De toestand op het oostelijke ooriogs-
terrein is onveranderd.
Oo.stenrijksche legerberichten.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
Zaterdagmiddag
„In Russisch-Polen en Galicië viel niets
voor. 1
Aan het front in de Karpathen is de toe
stand onveranderd.
In het Woudgebergte, waar de Russen
hier en daar opnieuw aanvallen deden, zijn
1290 man krijgsgevangen gemaakt.
Bij deze aanvallen en bij verschillende
opmarsehen, gedurende den nacht leed de
vijand wederom zware verliezen.
In Zuid-Galicië en de Boekowina wordt
een artiilerie-geveelit geleverd."
Het iegerbericht van gistermiddag luidt:
De algemeene toestand is onveranderd.
In de Woudkarpiathen zijn bij Enagypy-
Iony, Zeüoe en Telepocz Russische aan
vallen met bloedige verliezen afgeslagen en
Werden 7 officieren en 1425 man gevangen
genomen.
Op alle overige fronten werden alleen
ariilleriegevechten geleverd.
Op heit zuidelijke oorlogsterrein gebeurde
niets van belang.
Het vuur van de Servische artillerie is
als altijd met succes beantwoord.
Russisch Iegerbericht.
De Russische generale staf meldt d.d.
Zaterdagt
De gevechten in de Karpathen conc en-
Ja ja„ we kunnen het hier gezellig krij
gen. Als niemand er iets tegen heeft, eigim
ik' me die kamei japion en die snuifkleurige
pantoffels toe. Die zullen me goed staan,
denkt u niet. Ze zijn als gemaakt voor een
ouden guit van een geleerde, juist iets voor
een ongetrouwd heer. En die kousen die
ik heb aangetrokken, zijn precies zoo ge
vormd als mijn dunne beenen. Ik ben wel
niet hang om natte voeten te krijgen, maar
ik word er verkouden van."
„Verkouden?" riep Braitt. "Jlicr op Spits
bergen i Nooit van z'n leven. Er bestaat
maar één ziekte in dit klimaat: het scorbuL
Als al het ander op dit eiland mislukt, zal
het betcekenis krijgen als wereldsenatorium
voor tuberculose. Hier zijn geen bacteriën
in de lucht. In 1898 onderzocht de Zweed-
sche geneesheer Levin ongeveer 20.000 litei
lucht öp verschillende plaatsen. Hij ,kon
geen enkele bacterie vinden. Ilij onder
zocht ook water, sneeuw en ijs, ze waren
niet geheel bacterievri), maar toch in uiterst
geringe mate besmet. Een Duitsche pro
fessor in Stuttgart heeft een paar artikelen
geschreven over de gunstige omstandig
heden, waarin Spitsbergen verkeert met het
oog op genezing van tering."
„We kunnen dus hier vrij adem halen.
Dat doet me plezier. Verkoudheid is name
lijk hot ongeluk van mijn leven, verkoudheid
heeft me vervolgd van mijn prilste jeugd
af. Ik geloof dat mijn neus zoo spits is ge
worden, omdat ik hem zoo dikwijls vast
geklemd heb met zakdoeken. Nu moest ik
hier al een geduchte verkoudheid hebben,
maar ik héb niet eens geniesd0, maar
wat is dat?"
Een sterke geur van gebakken ham ver
spreidde zich door de hut De barones stond
treerden zich op 15 dezer tusschen de dor
pen' Telepocz en Zelloe, waar wij ons na
hardnekkige bajonetgevechten vastzetten op
de hoogten, die de vijand had versterkt. Wij
namen 1140 man met 24 officieren gevangen
en maakte drie mitrailleurs buit. De vijand
leed groote verliezen bij zijn mislukte tegen
aanvallen.
In de richting van Strvj sloegen wij
vijandelijke troepen af, die ons opnieuw
hadden aangevallen.
Op de andere fronten geen wijzigingen.
I nde buurt van Marianopel en Kahvarja
valt grooten activiteit bij de Duitsche voor
hoede op te merken.
Nog eens jPrzernysl.
liet Oostenrijksche oorlogsperskwartier
maakt een uitvoerige beschrijving van de
uitrusting met levensmiddelen van Prze-
mysl openbaar, waarin er nadruk op wordt
gelegd, dat de verdedigbaarheid van de
vestingen van het rijk in de eerste plaats
van de bij de begrooting toegestane mid
delen afhangt. Tengevolge van de beperkt
heid dezer middelen was de uiterste zui
nigheid geboden. Bij het uitbreken van den
oorlog moest voor dc slagvaardigheid van
Przemysi met de grootste snelheid zorg
gedragen worden, wat de huisvesting van
een groot aantal arbeiders in de vesting
noodzakelijk maakte. Deze omstandigheid
speelde in de kwestie van het levenson
derhoud een groote rol. Hoewel de op-
marsch van het veldlogqr de naar Prze
mysi voerende wegen bijna geheel in be
slag nam, werd de voorziening van de
vesting met proviand, munitie en andere
dingen op zulk een wijze tot stand ge
bracht, dat er op 16 September, den dag,
waarop het spoorwegverkeer naar Przemvsl
stop werd gezet, in de vest.ng voor 137
dagen brood en beschuit, voor 147 dagen
groenten, voor 115 dagen vleeseh, voor
392 dagen haver aanwezig waren voor een
garnizoen van 85.000 man en 3700 paar
den. In werkelijkheid lelde de bezetting
131.000 man met 11000 paarden.
Na het eerste ontzet van Przemysi wer
den met onbeschrijfelijke moeite, die het
gevolg was van volkomen onberijdbaar ge
worden wegen, enz., de sterk aangesproken
voorraden niet alleen vervangen, maar voor
zoover het mogelijk wjis met jjchulp van
buitengewone krachten aangevuld.
Van de 213 treinen, die tijdens de korte
periode van het ontzet naar Przemysi ge
zonden waren, dienden cr 128 voor de
aanvulling van de voorraden voor onge
veer 5*72 maand volle rantsoenen en voir
8 maanden rantsoen van tweederde gedeel
ten van het volle. Ook bij de tweede in-
sluiting bleek echter voel meer noodig dan
waarop gerekend was, aangezien niet alleen
voor 128.000 man en 14 500 paarden ge
zorgd moest worden, maar spoedig ook
voor 18.000 burgers cn pngeveer 2000 ge-
vangenen. De particuliere voorraden wen
tijdens het eerste beleg reeds sterk aan
gesproken.
liet vestingoommando vaardigde dan ook
terstond een strenge regeling van de ver
deeling der voedingsmiddelen uit. Officie-
ovcr hot rooster gebogen met een buiten
gewoon groote braadpanze keerde de stuk
kon mot geo Tonde hand cn zotte "daarbij
oen ernstig huismoederlijk, gezicht. Het vuur
van don haard wierp een kopcikleurigon
gloed over het tengere dametje met de onge
vormde kinderlijke trekken cn de donkere,
droomende oogen.
©ij de langwerpige tafel, de eenige die in
de hut voorhanden was, stond de loods
brood te snijden. Ilij deed dat met zijn lang
Zweedsch mes. Een klein wil tafellaken met
vier borden, twee vorken en drie messen
zag or in die zeer primitieve omgeving aan
trekkelijk uit. Een groote Zwitsclicr-ehc
kaas, een pot met Engelsche „jam" cn een
schaaltje boter waren een flauwe herinne
ring aan de lekkernijen, die op don, onheils
dag op „Victoria's" avondtafel hadden ge
staan.
Maar toen de barones met eigen hand
de rockende braadpan midden op een plat
ten steen zette, die men bij gebrek aan wat
anders op tafel had geplaatst, miste niemand
van do schipbreukelingen de ganzen lever cn
de kreeft en al de Warme schotels op het
weelderig menu van de groote toeristenboot
„Roeien," zei de barones deftig, ,,'teten
is opgediend. Wil de professor zijn dame
aan tafel geleiden?"
De professor wro rich in alle moge
lijke bochten van i verrukking. Met
zuid-Franscho hoffe) - ,cid 'raog hij en bood
barones Von Heffner zijn arm aan,.
„Het gezelsctiap pioet excusceren," zei de
waardige gastvrouw, „dal bot tafelgereed
schap niot geheel compleet is. Er ontbraken
con paar messen en vorken. Kopjes be-
hooren niet tot den inventaris. De hecren
moeten hun thee uit een glas drinken. Dat
ren en manschappen kregen dezelfde kost.
Alle hotels en restaurants werden geslo
ten. De eenige ontspanningsplaa'sen waren
koffiehuizen, waarin iedere bezoeker slechts
eenmaal daags een glas thee of koffie
met één stuk suiker kreeg. In het begin
van bet jaar volgde een kloekmoe ligo vci-
mindering in de voedseluitkeenng. De
groente werd, nadat de corutmmchnt van
de vesting acht dagen lang mei zijn staf
de proef genomen had, do .r vee lerknoücn
vervangen. Ook werd sedert Januari pan de
vleeseh gegeten en van haver meel gemaakt.
Dit gold voor officieren en manschappen.
Aldus werd het onder weliswaar buiten
gewone ontberingen mogelijk, dat Przemysi
van 16 September tot 22 Maart een onover
winnelijke» tegenstand aan den vijand bood.
Het verslag eindigt met de schildering
van de tweemaal herhaalde held haf dye po
ging om Przemysi te ontzetten, die de Oos-
tenrijksch-Hongaarsche troepen, ondersteund
door hun trouwe Duitsche bindgenooten,
deden, ondanks de verschrikkingen van den
tweemaal met ongewone strengheid inzet
tonden winter. Er wordt nadruk op gelegd,
dat de pogingen om Przemysi te bevrijden
door de natuurkrachten, niet door den
vijand verijdeld zijn. Dat het lot aklus
Lesliste verandert niets aan den roem, dio
zich zoowel voor de bezetting, die zoo
taai tegenstand bood, als voor het held
haftig strijdende ontzetting-steger aan den
naam Przemysi knoopt en het verandert
ook niets an n den geest, waarmee de aan
val van dén vijand pok verder ontvangen
zal worden.
Aan de Dardanelles.
Van Turksche zijde. i
Het Turksche hoofdkwartier meldt dd.
Zaterdag
Gisteren (Vrijdag) werd een vijandelijke
hydroplane bij een vlucht over de Golf van
Saros door ons vuur beschadigd en viel
voor Sazliliman in zee.
Een tweede hydroplane, die op zee neder
daalde om de eerste te bergen, werd door
ons vuur tot zinken gebracht.
liet Engelsche pantserschip „Lord Nel
son" en een hydroplane-moedoischip, die
naderbij kwamen, werden door granaten g
troffen. De „Lord Nelson" trok terug en
hot hydroplane-moedersehip, dat de bescha
digde hydroplane op sleeptouw had, oven
eens.
De Engelsche onderzeeër „E. 15" werd
in de Dardaneilen ten, oosten van Karatllik
Liman in den grond gehooid. Van de uit
31 koppen bestaande bemanning werden
drie offici'»ren en 21 man gered cn krijgs
gevangen gemaakt. Tot hen behoort o. a. de
gewezen Engelsche vice-consul voor de Dar-
danellen.
Van do overige oorlogstooneelen valt niets
te berichten.
Van Engelsche zijde.
Het R-itsche oorlogspersburcau deelt
mode, dat de Engelsche duikboot „E 15".
is in overeenstemming met de tradities van
deze plaats. In een hut van dc Bussen
kan niet anders dau Russische thee gedro.v
ken worden. Mijnheer de hofmeester, ui! u
zoo goed zijn de thee in te schonken? Mam
voorzichtig, als de glazen springen, krijgt
u onmiddellijk ontslag."
Do loods glimlachte. Ilij' was eon heel
ander mensch geworden in de laatste uren.
Zijn rugpijnen schenen, te bedaren. Met veel
behoedzaamheid schonk hij de thee in.
Maar de piroffessor lachte als een kind.
Zijn mond stond geen oogenblik stil.
„Komt u uit Gascogno?" vroeg Frida,
om z'ijn welbespraaktheid wat tejnaligeu.
„Hoe kan u dat weten?" vroeg dc ge
leerde verwonderd. ,,U raadt ook alles. Ja
ik ben Gascqgucr, landsman van, Hendrik
van Navarre en van Edmond Rostand. Ik
ben berucht voor mijn vele praten, mijn
aandringen en. mijn, eetlust."
Jjit zeggende viel de hongerige landge
noot van Cyrano do ©ergeran op' de ge
bakkon ham aan.
Hot was een zonderlinge avondmaaltijd,
liet vuur aan den haard doofde buigzaam
uit en bet licht van de twee waskaarsen in
de grijssteenen potjes wierp onrustige scha
duwen in 't rond.
Maar hot geloei van den storm drong in
do schamele hut door. Daarbuiten in het
schemerachtig licht werd een geweldige
strijd uitgevochten, de strijd lussohen den
blesken arktischon zomer, zoo arm en teer
van kleur, en het razend geweld van den
verraderlijken poolnacht
Duizendvoudig leven boog stervend het
hoofd, do heele schaar van zornerplanl.cn
die in de poolstreken nog groeien, kunnen:
de gele saxifragia, de zachiro.se silene, de
tenvijl zij een moeilijke verkenning van het
mijnreld van Kephez in de Daidanellen be-
preerde, bij Kephez op het strand is ge-
1 espen. Volgens een mededeeling van Turk
sche zijde, zijn van de bemanning 3 offi
cieren en 21 minderen gered en gevangen
con omen.
Op de E gei sche eilanden.
l'it Saloniki woidt gemeld, dat de En-
gelschen zich op Tcnedos en Lemnos meer
ii meer inrichten. Op heide eilanden is
ui Engelsche censuur op brieven en tele
grammen ingesteld.
Een Engelsche officier is naar Myiilene
gegaan en heeft daar eenige topografische
opnemingen gedaan. Men verwacht, dat de
hondgenooten ook op Mvtilene troepen zul
len landen.
Engelse li transportschip
aangeval Ion.
De Biifc-chp Admiraliteit bericht dd. Zater
dag:
Het transportschip „Manitou", dal En
gelsche troepen overbracht, werd heden
ochtend in de Egoïsche Zee aangevallen
door een Turksche torpedoboot. Deze lan
ceerde due torpedo's, die alle misten. Toen
ging- ze op de vlucht en werd achtervolgd
door den iBjritschen kruLer „Minerva" en
torpcdovcrnielojs, tot gij op het strand van
Chios liep en daar vernield werd.
De bemanning werd krijgsgevangen
gemaakt.
Naar bericht wordt, zijn ongeveer 100
man ran het transpoiLchip verdronken.
Naden» bijzonderheden ontbroken.
In don Kaukasus.
De staf van liet Russische Kaukasusleger
meldt d.d. gisteren, dat ui de richting van
hei kustgebied den lijden bet geschut- en
geweervuur voortduurden.
In andere streken is niets veranderd.
In Misopotamië.
Aan dc Perzische Golf.
Officieel wordt door het Engelsche oor-
k'gspersbttrcau te Londen gemeld, dat de
gevechten in de buurt van Sjaiba, op 13
en 14 dezer, met succes bekroond zijn.
Oud Basrah. Zobeir, Barjassiveli eu
Schwebda zijn van den vijand gezuiverd,
die voorbij Naclmilah terugtrekt.
In het gevecht van den 14cn hebben de
Engelschcn meer dan 200 gevangenen en
verscheidene machinegeweren genomen.
Bij hun overhaasten aftocht lieten de
Turken groote hoeveelheden tenten, uitrus
tingsstukken, voorraden en munitie achter.
De laatste bedroeg 700.000 geweer-patronen
en -150 kisten artillerie projectielen, die alle,
hetzij verzameld, hetzij vernield werden.
Van Turksche z ij d e. i
Het Turksche hoofdkwartier deelt mede
d.d. gisteren:
Tengevolge van de aanvallen door de
voorhoede van onze troepen in de streek
van Ba-ssorah gedaan, hebben er in de iom-
moerasbren\, do lichtgele papaver cn de
[weerbarstige ijsranonkel alle worden
door den witten dwingeland ten. doode ge
zweept. i
De laatste glimmende vonken verdoofden
aan den haard, In do hut was men ter ruste
gegaan. ©arones Von Heffner was in, haar
„boudoir" gekropen, en de vanderen lagen
hier en daar op' de banken.
fBjratit lag te kijken naar het smeulende
vuur. Wal een dag Was het geweest! Zijn
he.'lo iiohnam was gebeukt door al de ver
moeienissen. Maar slapen kon hij niet. Zijn
oogen staalden droomend in een Wereld,
waar hot sprookjeswonder leeft te midden
van gevaren en ontbering en waar hot
geluk opbloeit tusschen de graven.
Plotseling hoorde hij een zwak geluid
als "t kermen van een ziek dier.
lllij luisterde.
Weer lioordc hij het. Maar ditmaal ging
hot stille jammeren over in .snikkend klagen.
't Was Frida, dio haar hoofd in het kus
sen had gedrukt cn bedroefd schreide.
X.
De Sp i I s b e rge r hond.
Do jonge barones sliep meer dan 12 uur.
Toen zij ontwaakte, was ze alleen in do
hut.
Ze trok een der gordijnen voorzichtig
op zij on zag, dat door do twee raamopenin
gen licht naar binnenviel, 't Was duidelijk,
dat do storm was' bedaard. De kou snerpte
in haar gezicht on dood haar de dekens over
't hoofd trekken. Ze was slijlf in al haar lede
maten. Do harde planken hadden, door de
onderlaag van dekens heen, haar verwend
lichaam wreed gepijnigd.
(Word# vervolgd).
SCHIEDAMSCHE COURANT.
