De oorlog.
In Noordpoolduisternis,
68"* Jaargang
Donderdag 29 April 1915
No. 148.9
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- er feestdagen,
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1,25, frakco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór «es
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van '16 regels 0, 092; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40. cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
BUITENLAND.
Van liet Westelijke front.
Fransch logerberi cht.
Het officieel» Fransehe communiqué van
gistermiddag luidt:
Ten noorden van Vperen is de vooruit
gang der Fransche en Engelsche troepen
voortgezet. De Duitscliers leden zware ver
liezen. In de nabijheid van het kanaal Wer
den meer dan 600 lijkten van Duitschers ge
teld. De Duit schors lieten in handen der
Franschen vele honderden gevangenen, on
der wie verschillende officieren; zes mitrail
leurs en twee mijn werpers; benevens veel
oorlogsmateriaal, viel in onze handen.
Op de .Maashoogten, in het front Epar-
ges—St. Rémy, werd een loopgraaf bij Ca
Jonnes door de Duitschers aangevallen; zij
werden volkomen teruggeslagen.
De Franschen gingen er tot het offensief
over en wonnen ongeveer een kilometer ter
rein, waarbij zij den vijand zeer ernstige
verhezen toebrachten. Een Duitsche bat
terij werd door de Franschen vernietigd.
Op een enkele plaats werden duizend lij
ken van Duitschers gevonden.
Aan den Hartmanosweilerkopf zijn de
Franschen, na den top te hebben geno
men, langs de oostelijke helling afgedaald.
Rapplort van French.
Veldnraarsclialk French bericht dd. gis
teren
Het gevecht ten noorden en noord-oosten
van Yperen heeft gisteren den geheelen dag
voortgeduurd. Samen met de Franschen
stuitten de Engelschen definitief den, aanval
der Duitschers en deze werd<iiet hervat
Sinds gisterochtend zijn er geen Duit
schers meer ten westen van het Ysor-kanaa!
geweest behalve te Steenstraete, waar zij
een klein bruggehoofd hebben ingericht.
Het herstel van den vorige®, toestand
maakte een tegenaanval van Engelschen en
Franschen op het noorden van den sail
lant van Yperen noodzakelijk. In het daar
door ontstane gevecht maakten de Duit
schers wederom gebruik van verstikkende
gassen in strijd met de Haags die Conven
tie.
Tegenspraak.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier
iwbrdt medegedeeld dd. gisteren:
De Fransche offideele berichten van gis
teren bevatten weder eenige interessante
staaltjes van de middelen, waarmede het
publiek in de vijandelijke landen om den
tuin Wordt geleid. De Franschen beweren,
dat zjj den top van den Hartmannsweiler-
kopf, die hun op 25 April ontnomen was,
heroverd hebben, feitelijk-echter is er.-.edert
de mislukte pogingen tot herovering op 26
April geen aanval op den top meer gedaan
en is hij dus nog steeds in onze lianden.
Het Engelsche communiqué zegt dat de
Franschen Het Sas in Vlaanderen hebben
heroverd. Intusschen is ook' op deze plaats
gisteren geen aanval gedaan.
Verder beweert dit communiqué dat het
officieele Duitsche bericht over de ver
overing van vier Engelsche kanonnen niet
juist is. Heit is voor het opperbevel van
het Engelsche leger te betreuren dat het
door zijn ondergeschikten zoo slecht wordt
ingelicht, het moge dan begrijpelijk zijn dat
de geregelde berichtgeving door den spoed,
waarmede' de Engelsche troepen den 25en
het slagveld hebben verlaten, «enigszins
in de war geloopen is.
De veroverde kanonnen behooren, naar
de opschriften die zij dragen, tot de tweede
London-Garrison-Artillery en tot de tweede
London-Territorial-divisie. Het zijn stukken
van 12.8 c.M., die eerlang hun aanwezig
beid aan onze zijde den tegenstanders
duidelijk zullen maken.
De strijd in den rook.
Iemand, die aan de gevechten in Vlaan.de
ren heeft deelgenomen, verhaalt volgens de
.Times" o. m. het volgende
„Het was Donderdagmiddag ongeveer half
vijf toen onze piketten een plotselinge te
rugtrekkende beweging van onze Fransche
bondgenooten qan den linker vleugel van de
Canajdeesohe divisie aan den weg van Ype
ren naar Langemarck meldden. De harde
noordoostenwind, die van de vijandelijke
linie in de richting van de Fransche loop
graven woei, voerde een walgingwekkenden
en verstikkende® geur mede, die blijkbaar
van de een of andere soort van vergiftig
gas qfkomstig was. De rook bewoog zich
als een levende groene muur ter hoogte
van ongeveer 4 voet en verspreidde zich
tot op 180 M. van den uitersten linker
vleugel van onze linies. Gaandeweg jgteeg
de rook hoqger en verduisterde hij het uit
zicht langs den beganen grond. Het geweer
vuur, dat tot dusver weinig te boteeke-
nen had gehad, nam in kracht toe. maar
werd hoe langer hoe meer verspreid, gelijk
altijd het geval is als soldaten op goed ge
luk of 'zonder goed begrip van hun doei
schieten.
Spoedig hoorde men vreemde kreten en
kwam uit den groenen mist, die nu dunner
en onsamenhangender werd, een massa ver
bijsterde en waggelende soldaten aanloo
pen, die, terwijl zrj langs onze gelederen lie
pen, neervielen. De meesten waren onge
kwetst, maar op hun gez'icht teekende zich
doodelijke benauwdheid af. De terugtrekken
de soldaten behoorden tot de beste ter we
reld, wier koelbloedigheid en moed in dezen
heelen oorlog spreekwoordelijk "waren ge
weest. Zij waggelden als beschonken lieden
rond.
Intusschen rukte de vijand op en wij
trekken naar de basis terug, waar mijn
bataljon twee van de gebruikelijke vier
rustdagen genoten had. Het was nu even
over vijven en de Duitschers, die zonder
tegenstand hun opmarsch voortzetten, wa
ren, naar men zag, weldra koortsachtig
bezig zich op een linie op 800 Al. afstands
en evenwijdig «iet den weg naar Boel-
capelle in te graven.
Sommigen van ons, die een paar uur
verlof hadden, kwamen uit Yperen. Zij zei
den, dat zij juist een bad namen, toen het
gewone artillerievuur uit de Duitsche linie
te warm werd, om uit te houden. Zij liepen
do stiaat op en ontdekten, dat de stad ver
woed gelrombardeerd werd of liever dat de
weg langs den oostelijken oever van het
kanaal overstelpt werd met projectielen en
al vol lag met doode en stervende paarden
en vernielde wagens.
Het doel van den vijand was blijkbaar
om te verhinderen, dat er versterkingen,
en munitie aangevoerd werden. De ver
schrikte vrouwen en kinderen uit Yperen
stroomden reeds de velden in, waar velen
hun leven verloren.,.."
De ooggetuige beschrijft dan de gevechten
waaraan hij deelnam. Zij eindigden met een
verwoeden bajonetaanvaj
„In het boseh werd de 'strijd een vree-
selijk handgemeen; wij vochten m klompjes
en secties en de levenden strompelden over
de lichamen van de dooden en sterven
den heen. Toen de strijd op zijn felst was en
wij aldoor de Duitschers voor ons uit dre
ven, brak de maan plotseling door de wol
ken. De kletterende bajonetten fLtsten als
kwikzilver en de gezichten leken als door
ka'klicht bestraald. Voortrekkende kwamen
wij bij haastig opgeworpen schansen, die
niet hardnekkig verdcd gd konden worden.
Il:er werden allen, die verzet boden, aan
de bajonet geregen; zij die zich overgaven,
werden naar de achterhoede gevoerd..."
Bommen op Friedrichshafen.
Gistermorgen kwam op zeer groote hoogte
een vlieger uit westelijke richting op Frie
drichshafen aan, aldus wordt van daar ge
meld. Hij werd dadelijk beschoten. In het
geheel wierp hij zes bommen naar beneden
waarvan er twee een onbetekenend nadeel
veroorzaakten. Een man werd licht ge
kwetst aan de hand.
De vlieger verdween in oostelijke rich
ting; bij het vertrek wankelde het vliegtuig
bedenkelijk.
Yan het Oostelijke front.
Oostenrijksch Iegegbericht.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
gistermiddag1
Be algemeene toestand is onveranderd.
tn de Karpathen en In RussiscFi-Polen
nonnen hier en daar herige artillerie-ge
vechten plaats.
'Onze artillerie heeft twee Russische mu
aïtie-depóts doen ontploffen.
De opeenvolgende nachtelijke aanvallen
van den vijand in den sec-tor ten oosten van
Ao boogie van Ostry werden afgeslagen.
van Óvre Richter Frieh.
Uit het Noorsch vertaald door M. A. Z.
19)
De drie schipbreukelingen stonden op
Foxnose, hij het graf van den loods. Een
t klein houten kruis wees aan waar Kils
Jobnsen zijn laatste rustplaats had gevon
den, Groote stcenen waren over het graf
gewenteld, om aanvallen van ijsberen on
mogelijk të maken. Het kruis stond daar
op de landtong als een nieuw herinnering^-
teeken bij de tallooze andere van de offers
die de pookluisternis heeft gemaakt.
De koude was op het ergst, maar werd
niet zoo scherp gevoeld, omdat de lucht
zoo stil was. Niet het minste zuchtje van
wind. De drie overwinterenden waren goed
ingepakt in bont, alleen mond'en oogen
hadden ze vrij. Hun adem hing als witte
wolkjes om hen heen.
De aanbrekende dag verdreef de droef
heid van hun stemming, redding scheen hen
uit dien glinterenden Weerschijn tegen te
Hinken, uit die Uchtflikkeringen, die over
de onafcienbjare sn-ceuWf en 'ijsvelden als
uitgelaten kinderen dartelden.
Professor Marmont verbrak liet eersl hei
zwijgen,
„Is het niet Wjotnderlijk te denken", vroeg
-Hj, „dat dit vreeselijk onvruchtbare land
©ens de weelderigste vegetatie heeft ge-
)®d? In den aller-alleroudsten tijd
waren hier uitgestrekte b'osschen van reu
zenvarens en van een soort nu niet meer
bekende kraaienpoot en. Hier werden uit
gestrektheden land" gevonden, maar geen
zoogdieren, geen kruipende dieren en geen
vogels. Toen verzonk het in de zee. De
golven spoelden duizenden van jaren over
Spitsbergen's hoogste toppen. Maar Weer
verhief het land zich. Yan dien tijd, de
ju ra-pari ode, beeft men geraamten gevon
den van reusachtig grootte reptielen. Hadden
we 'toen hier gewoond, dan hadden we
leans gehad overvallen te worden door een
heuschelijiken draak, een ichtyosaurus of
visclihagédis, die uit zee had kunnen op
dujken en ons alle drie met één hap had
kunnen verslinden.
Hier waren toen groote b'osschen van
-gjriklgo", een boom die nu in Japan eti
in China groeit, en in die bosscheu leefde
de plesiosaurus. Als eens de gletschers. in
bet binnenland wegsmelten, zullen wij mis-
ichien Vel bewaarde skeletten vinden van
die groote hagedis.
Veel van mijn vrienden in Parijs zullen
jaloersch op me zijn, dat ik hier in hot
beloofde land der geologie vertoefd heb
dozen winter. Moge de zon spoedig door
komen, dat wie onze groote voetreis kunnen
ondernemen! Bij den overgang haar het
Sassendal ligt de Rabotgletscher en die zal
ons misschien vertellen, dat de heele tegen
voordige glelscher-theorie b'edriegelijk is.
Ik weet het ik heb het lang vermoed,
maar die kleine gletscher, die de grens
tussehen oost en West vormt, moet mij
zekerheid geven, als ik het tot
zoo lang uithoud", mompelde lip bij zich
zelf. t
„Och, professor, vertel toch nog meer",
riep Fnda. „Hoe kan de wereld zich zoo
veranderen?" - i
„,Ja, -ais ik die vraag kon beantwoorden,"
zei Marmont, „zou ik een van de moeilijkste
wetenschappelijke raadselen hebben opge
lost."
,,Er zijn veld vooronderstellingen, o. a,
dat de eene pool in het tegenwoordige
Perzië, de andere in Mexico was. Mot be
slistheid weten we alleen, dat onze aarde
oneindig, oneindig oud is.
Ziet u do horizontale strepen in gindsche
ïots? D inzenden ja ren gaan er mee "heen, eer
zulk een streep van tien centimeter hoogte
ontstaat. En -de rote is meer dan duizend
meter hoog, dus „kanu zelf beproeven uitte
rekenen, hoe oud ze is. U ziet grijze, gele,
loode en zwarte streepen, niet waar?
Do roode zijn zandsteen uit den oertijd,
zie die eerbiedig aan, freule, zij dagtoekenen
van den tijd, dien wtij de schepping der we
reld noemen. Op sommige plaatsen is de
zandsteen laag 1500 meter dik. De grijze
streepen zijn van kalksteen, waarin koralen
en andere zeedieren worden gevonden. Eens
waren deze lagen slijk op den bodem der
zee, diep, zeer diep.
De gele zijn vulkanische ascli en ver
steende lava, de zWarte zijn kolenlagen,
gevormd door bosschen en dierenZie,
hoe dat alles beurtelings de oppervlakte
van de aarde heeft bedekt, denk hoe vreese
lijk veel tijd er moe heen is gegaan, eer één
enkele van die lagen werd gevormd, die u
nu tot zoo hoog zich ziot uitstrekken en
zeg dan eens, Welke Ier u uit dat alles
liaalt?"
„Dat Wij een zandkorrel zijn van de
eeuwigheid beste professor," antwoordde
Frida. „Spitsbergen's rotsen spreken van
de -oneindigheid. Maar ik ben klein en
zoo min, dat ik er mij om bekommer, of de
eren-filet voor van middag gaar en lekker
wordt," t
En daar hebt u gelijk in, bekoorlijkst
keukenprinses]© van Spitsbergen," zei de
beleefde Fransehman.
„Zander üw1 kookkunst," ging liij voort,
fn zuidoostelijk Galicië en de Boekowina
is niets bijzonders voorgevallen.
In de Karpathen.
Aan de „Pester Llovd" meldt men uit
Epeijes:
Aan de oeveis van de Oiavn is hrt
in de laatste 24 uur weer «arm tir»
gegaan. Do Oostenrijksch Hongaarse!ar
liberie beschoot met succes d Ru—asrhs*
heuvelstellmgen, die door de li 'gei - w a i on
ontdekt Het bleef evenwel bij een .ntille
rieduel.
Blijkens een telegram van den ,Berl.
LokaJ Anz." uit het Oostenujksohe oorlngs
perskwartier is de herleefde at tie aan tiet
Karpathenfront een gevolg van da omstan
digheid, dal thans het weer zooveel is ver
beterd, dat er weer egn ruim uitzicht is.
Het Russische leger legt zich op het oogen-
blik op alle fronten een zekere terugliou
ding op. 1
De „Times" verneemt uit Petersburg dat
men in militaire kringen de officiële be
rechten over een toenemende bedrijvigheid
van de zware artillerie van de Oostenrijkere
in de Karpathen als de voorboden van be
slissende krijgsverrichtingen beschouwt en
misschien als een voorbereiding voor een
algemeenen opmarsch in die streek. Men
acht zulk een opmarsch zeer goed mogelijk
en verklaart dat tegen het einde van April
veel belangrijker gebeurtenissen zijn te ver
wachten, dan totnutoe in de Karpathen heb
ben plaats gehad.
In dezelfde kringen logenstraft men na
drukkelijk Hindenburg's verklaring, dat de
Russen gebrek aan artillerie projectielen
hebben. Misschien zijn sommige batterijen
soms bij ongeluk projectielen te kort geko
men, maar, in het algemeen gesproken, kan
met vertrouwen verzekerd worden, dat de
Russische artillerie goed voorzien is en dat
Rusland niet zijn toevlucht behoeft te nemen
tot do verouderde projectielen, die de
Duitsche kanonnen in den laatsten tijd in
groot aantal verschoten hebben.
|n de Boekowina.
Aan het „Berl. Tageblatt" wordt uit Czer
nowitz bericht:
De troepen der verbonden mogend hem, u
hebben Bojan, het voorlaatste steunpunt
van de Russische stellingen aan dc uiterste
grens van de Boekowina, genomen. De
zware artillerie bracht den vijand groote
verliezen toe.
De stelling der Russen hij Nowo Sielitza
wordt onhoudbaar, zoodat men een achter
waartscho beweging yan den vijand in de
richting van de Russische grens voorziet
Aan de Dardanelles
Van T u r k s c h e z ij d e.
Het Turksche 'hoofdkwartier deelt dd
gistermiddag mede:
„Do rijand heeft zijn aanvallen tegen Kaba
Tepe en de zuidkust van het schiereiland
G-aJlipoli herhaald. Wjiji blijven hem met
succes terugslaan.
„zouden wie niet meer in de stemming zijn
aan verleden of toekomst te denken. Niet
alleen schiet u met verbazende handigheid
ijsberen en walrossen, maar, u weet die
dieren ook op de smakelijkste manier loc 1e
bereiden. U verdient oen man, die goed eten
weet te waardeeren
„Ja, dien ijsbeer, dien Boy en ik zoo
goed als geheel overmand hebben, daar
ben ik trotsch op," zei Frida. „Die kwam
zoo goed te pas voor dc huishouding, al
Was het maar een jong, dat nog niet geheel
volwassen was. Maar vindt u niet, dat we
wel wat to veel berensoop, berenvlcesch,
berenham en ]>erentong krijgen?"
„Noen, laat ons pus dankbaai zijn voor
dal Iierenvleesch, altijd' maar .weer, lieve
freule. Het is al verscheiden malen de red
ding van ons leven geweest. Ons opgewekt
humeur, onze levenslust en onze volhar
dende wilskracht hebben we enkel en al
leen aan het verschc vleesch te danken.
Die goeie krachtige kost heeft de melan
cholie van ons afgehouden. Kijk maar eens
naar Boy, hoe dik en vergenoegd en leven
dig hij is."
Boy kwispelde opgetogen met zijn stompje
staart en trachtte te kennen te geven, dat
er nu wel eens een eind mocht komen
aan praatjes. Hot Was nu etenstijd!
Hij hinkte vooruit naar de hut, hij
had wol eenig letsel overgehouden na de
omarming van dien ijisbieer en de anderen
volgden hem in 't schemerdonker, na een
laatsten blik op het graf van den loods.
In hun hart juichte de hoop op zon en
zomer. De redding scheen hun zoo nabij en
natuurlijk en tegelijk zo6 fantastisch en
ongelooflijk ver.
„Over een maand komen de eerste vo
gels," zei Bratt. „En over twee maanden
gaan wij over het gebergte naar Sassen-
Gisteren heeft de vijand met nieuwe
strijdkrachten aam allen op de kust hij Ivoem
Kaleh ondernomen, maar is tot den terug
tocht gedwongen, waarbij hij drie machine
geweren in onze handen moest laten."
Het telegram uit Konstantmopel, in ons
blad van gisteren opgenomen, en gewagende
van bet verslaan van het centrum en den
H rillen teugel van den vijand, blijkt be
trekking te hebben op den strijd tegen de
i p Galhpoli gehulde Fransche en Engelsche
landing--ti oc-pen door het 5© Turksche leger
corps onder bevel van generaal Liman
von Sanders.
De Duitsche bladen melden nog uit Kon-
stantinopel betieffenden den zevenden her-
denkdag van de troonsbestijging van den
sultan. De geheel© stad was iijkehjkbevlagd.
De feestelijke stemming werd nog ver
meerderd door de berichten van de uiterst
gewichtige successen tegen de pogingen van
de verbonden om de Dardanellen door te
breken.
E o n 11 artj aanschoordeel.
Uit llomo wordt aan hef, „Berl. Tage
blatt" bericht:
Cailo ScarfogUs verklaart in een brief
uit Konstantmopel aan de „Mattino", dat
het presticc \an Engeland in Turkije en
bet geheelc oorten zeer aan het afnemen is.
Pen voorgenomen aanval over land met
80 000 man had, volgens hem, geen kans
op succes, wegens den uitstekenden löe-
-land van het moderne Turksche leger.
In den Kaukasus,
Het Turksche hoofdkwartier meldt dd.
gisteren
Aan het front in den Kaukasus deden de
Russen gedurende den ntichl een aanval op
onze \ooiposten aan de grens ten noorden
\an Milo maar worden met verliezen aan
hunne zijde afgeslagen.
Van de m er ige oorlogstooncelen valt niets
van belang te vermelden.
Zuid-Afrika.
De robcllie
De „Volkstem" geeft om ook de andere
partij aan het woord te laten, zegt -het
blad uitvoerig verslag van de rede, die
kunmandant G. A. van Niekerk, „oen der
bekwaamste leden van de Nationale Partij",
in den Volksraad heeft gehouden.
Wij onlleeuen daaraan vooreerst oen aan
haling van woorden, die gen. Botha in Oc
tober 1902 te Berlijn hooft gesproken. Daar
reide hij
„Hel is ons 'n biezondcr aangenaam ge
voel onze broeders en zusters uit Duits
land te zien, bun de broederhand te druk
ken en hun te mogen danken. Bij ons in
Zuidafrika bestaat geen scheiding tussen
Duitsers en Zuidafrikaners. Wij wonen
tezamen en wij trouwen onder elkaar en
haai, twoe dagen later zijn wij ie Green-
IIarbour en een paar uur lator weet men
in Noorwegen, dat de laatst overlevenden
der „Victoria" aangekomen zijn op liet sta
tion voor diuadloozo telegrafie."
En zoo praatte hij voort on maakte plan
nen met schitterende oog-en en onderdrukte
blijdschajï in zijn stom. Hij voelde zich zoo
sterk en moedig, liij verheugde er zich zoo
op -gevaren te trotseeren en moeilijkheden
te overwinnen met haar aan zijn zijde.
Veilig zou hij haar langs duizelingwek
kende afgronden geleiden en over de hob
belig gletschers. 0 zijn moed en voort
varendheid zouden over alles zegevieren I
En -als zo dan Weer genaderd waren tot de
beschavingo neenAls zij vertelde
van haar rijk tehuis, van het groote land
goed in Slceswijk met dat prachtige uit
zicht over do zee, don voelde hij een
steek in zijn iiart. Hij de zwerver .zon
der tehuis, de eenzame de avonturier
van Alaska en Yukon wrts immers een
vijand van hot geregelde dagelijksche leven
en de gezeten welvaart
Maar als Frida hem wast over te halen
tot mededeelingen uit zijn leven aan de
goudrivieren, wtaar het zware goudmetaal
tussehen de zandkorrels blinkt, fonkelden
zijn oogen en de spieren van zijn armen
worden gestrekt bij de gedachte aan het
vrije, wilde, heerlijke avonturiersleven.
Met ademlooze spanning luisterde zij
naar zijn verhalen en als de levendige
Marmont door zooveel gevaren en avontu-
ten zijn verbeelding voelde opgewekt, en
rappen begon te vertellen uit Gascogne,
kwam er geen eind aan al het wonderlijke
dat Frida te hooren kreeg, 1
(Wordt vervolgd).