Bechtzaken.
Ingezonden Mededeelingen.
Waarom zoudt ge Uw
Stoom- en Verforders naar
elders zenden, terwijl „De
Phoenix", Teief.nummer 15,
U even goed en vlug bedient.
Kerk en School.
STADSNIEUWS.
Uit de Pers.
Gemengd Nieuws.
ledtrlaid «n ia aarlaf.
Uitvoervc rbod 5|zse r. 1
Het „Stbl." no. 376 bevat een Kon. be
sluit van den 22sten dezer, houdende ver
bod van uitvoer van profielijzer, gereed-
schapssiaal en oud gietijzer.
Neutraliteits verklaring
De minister van binncnkindsche zaken,
van justitie, van marine, van oorlog en van
koloniën, daartoe door IT. M, de Koningin
gemaohtigd, brengen ter kennis van een
ieder wien zulks aangaat; dat de Neder-
landsche regeenng in den tusschen de met
Nederland. bevriende mogendheden Italië
en Turkije uitgebroken oorlog volstrekte on
zijdïgheid zal in acht nemen.
Boter. i
Omtrent de gisteren in de Lairessezaal in
Den Haag gehouden vergadering inzake jde
botervoorziening, onder leiding van den mi
nister van landbouw, nijverheid en handel,
den heer Postihuma, vernemen wij: i
De bijeenkomst had ten doel de bespre
king van de botervoorziening van het Neder
landsche volk in verband met. daarbij ge
rezen bezwaren en de regeling van den
oogenbhkkelijken overvloed van consenten.
De vertegenwoordigers van de boterpro-
ducten verklaarden zich eenstemmig bereid
zooveel boter ter beschikking van de re
geering te stellen, als deze meende noodig
te hebben; dooli -Zij verzochten den minister
dringend, een afdoende controle in te stel
len over het verbruik van deze boter ten
opzichte van ihet doei, den Nederiandschen
boteff-gebruiker in de gelegenheid te stellen
boter te verkrijgen.
Uitvoer van yeulens en
ruinen.
Met zekerheid kan worden medegedeeld,
dat de grenzen voor uitvoer van veulens
en van ruinen, die den leeftijd van twintig
maanden nog niet hebben bereikt, 30 dezer
zullen worden opengesteld.
Uitwisseling van Engelsche en
Duitsche zwaargewonde
kr ijgsge vangeifén.
Uit iVlissingon meldt men nog:
Aanvankelijk was het idee, dat één trein
met gewonde Engel schen zou aankomen,
later werd geseind, dat er vier treinen
tusschen 4 en 7 uur zouden aankomen,
nog later, dat twee treinen een om 5 uui
en een om 6 u. 55 kon worden verwacht.
De eerste trein zou 196 personen brengen
onder wie 4 niet-gewon.de hospitaal-soldaten,
de tweede trein zes gewonde officieren,
60 gewonde minderen en 23 niet-gewond<
hospitaal-soldaten. Totaal moesten ongeveer
50 personen per brancard worden vervoerd
Hetpromenade-dek van de mailboot
„Prinses Juliana" werd wederom voor laza
ret ingericht. Tien diaconessen en een dole
ter uit Den Haag maken de reis
^naar Engeland mede en komen Donderdag
met Duitsche gewonden terug
De afdeeling Ylissingen van het Roode
Kruis had weder alle maatregelen genomen
voor de aanbieding van ververschingten.
De treinen zijn beide op tijd hier aan
gekomen! Er waren bij2onder ernstige
zieken bij, en het transport der gewonden
gaf een ernstigen terugblik op de gevolgen
van den grooten strijd. Onder de Engelschen
heerschte haast onbegrijpelijke vroolijkheid,
allen waren verheugd spoedig weder het
vaderland te bereikten. Zij hadden van vier
tot tien maanden in krijgsgevangenschap
d oorgebracht in verschillende Duitsche kam
pen. 1
Aan boord werden de zwaarst gewonden
op het promenadedek, de anderen heneden
ondergebracht. Ouder deze slachtoffers van
den oorlog waren blinden, 2 menschen zon
der beenen, een officier zonder armen en
velen, die een arm of een been misten
Belgische yluch telingen.
Het is in Roosendaal den laatsten tijd
overvol van Belgische families, die uit En
geland terugjkeeren en daar op denoodige
papieren wachten om weder naai'
te kunnen gaan
de, in afwachting Wan wat komen zou, en
zoo amuseerden de (wachtenden elkander
met hun op- (en aanmerkingen en hun fop
perijen van „daar komen ze", wat dan
weer een nieuwe pret veroorzaakte ten
koste der gefopte n.
Maar zoools aan j alles, kwam ook aan het
wachten een einde.
Van mona totimond verspreidde zich em
delijk langs de rijen van wachtenden het
beiicht, dat ze nadfcrden.
Trom en muziek om bteurten kondig
den de nadering der duizenden aan, de
halzen verdien gerekt, do blikken gewend
m de richting .waarin de grenadiers en
jagers naderden.Daar szag men de eer
ste in het .zicht kamen, meerderen volgen
de en dan trok in eindeloozon stoet de dui
zenden mannen voorbij, 'bedekt met het
stof der wfegten, |met roode hoofden van "de
warmte, maar ook tin opgewekte stemming.
't Was immers -wel leuk, zooveel belang
stelling, vooral omdat -er zoo tal van aar
dige meiskes waren, die den Soldaten glun
der toeknikten oEtoejuichten.
Zeker, men had (.verwacht, dat de stoet
iang zou zijn, (.ongelooflijk lang, maar zóó
lang, neen, dat (had mén joch weer niet ge
dacht En toen imaax stelsels door troepen
passeerde en van 'het eind van den doet
maar steeds njet |bleek, toen begon men
te gelooven, ,dat |het eind onderweg was
blijven steken, Dat (.bleek echter njet het
geval te ^djn. dSTa 3 kwartier was de laat
ste man (gepasseerd. 1
Met belangstelling heeft unen toegezien,,
njet enkel 'óp de manschappen, maar ook
op de (Wagens imn verschillenden aard,
de brancards, de ibeükenwagens vooral, in
't bizonder ,dae, iwaarop needs het eten ge
kookt werd, (Voor id'e soldaten, die zich dat
Wraks zekter goed (gullen, laten smaicen.
Maar ook de ireeks van mitrailleurs, die
aan den staart dter kolonne kwam, getrok
ken door homdfeu, twekte de algemeene be
langstelling. Die gevaarlijke 1 schietwerktui
gen, van .wfer dpodverspreïdende uitwerking
men in het iafgeloopen jaar' zoo ontzet
tend véél .gehoord had,. waren voor de
meeshen dér toeschouwers lonbekend.
Zes mu'ziekkorp.-Jsn waren 'in den »toet
en
ren en hJebben ,ve©r bijgedragen om net
Spionnage.
(Zie 4e pag.)
Nader verneemt men, dat de gisteren Voor
de Rechtbank te 's-Gravenhage terecht ge
staan hebbende H. D_, niet was Duitschep
doch Zwitser van geboorte. De jjuahfl
catie van tiet hem ten laste gelegde feit is
het opzettelijk verrichten van handelingen,
•waardoor de onzijdigheid van Nederland in
gevaar zou zijn gebracht. Deze handelingen
bestonden volgens de dagvaarding in het
bewegen en aannemen van jongelui om
ten behoeve van het Duitsche legerbestuur
spionnage- en andere diensten te verrichten.
Hot Openhaar Ministerie, waargenomen
door den subst.-oflicicr van justitie mr.
P. Wi. Jj. Rijnen, achtte beklaagde schuldig
aan het ten laste gelegde feit en eischte
bek! 's veroordeeling tot één jaar gevange
nisstraf.
Air. J. H. Rolandus Hagedoom, bteklaagde's
gekozen raadsman, concludeerde tot ont
slag van rechtsvervolging, aangezien de
dagvaarding geen strafbaar feit zou inhou
den, suhsidair tot vrijspraak'.
Uitspraak 2 September.
Ned. Herv. Kerk.
De Synode der Ned. Herv: Kerk.
(30e Zitting.)
Voortgegaan wordt met de behandeling
■cs muzie.tkorp.-.te 11 waren 'in uen »to©t van plCg(Kerk. Opzicht en Tucht, die
dezis ^n' ,marschen ho°". tot een einde wordt gebracht. Bij ©en her
en hJebben .veer fwigedragen om net on
fevendigle van hetschommel te verte» I n^uwde stemming over art. 67 waarover
g6a< j gisteren de stemming staakte, verklaren'zich
10 st. tegen, zoodat dit art. verworpen is.
In Rotterdam zullen de 6 bataljons naar Het geheele reglement wordt daarna met
de aangewezen kwartieren, de loodsen van14 stemmen vóór aangenomen, zoodat'taan
Usel- en Lekhaven van den Rotterdamschen de hoofdelijke ^temming van de leden der
Lloyd en de HoUand-Amenbalijh raarchee- Prov. Kerkbesturen zal worden onder-
Wiorpen
Morgenochtend gaat de trein om kwartDe Couvjet rapporteert om
over zevenen van deze loodsen langs de
Rijnhaven naar den Linker-Veeidam, van trent een voomtelvmn de Class. Tergden ng
Waar hij per wagenveerbbot oversteekt naar Arnhem!, tot wijziging van, artt. 34, 36,
de Veerkade, Daarheen Worden, om' half 56 AJg. Regl. De bedoeling is de zelfstan-
acht, ook de manschappen met veerbooten dige organisatie der Waalsche gemeenten
gebracht, van het Koningdnnehoofd af. Aan te doen ophouden en Voortaan de Waalschc
deze zijde van de rivier worden, deze twee gemeenten te rekenen tot de classiqaio
bataljons wederom vereemgd met de vier ressorten, waaronder zijl behoeren, evenals
andere, waarvoor de opstelling zal plaats nu Presbyteriaansch-Engelsche en
SSf ï1 T Schotsche gemeenten 't geval is. De Com-
straat, Scheepstimmermanslaan en Een- 1 f „r
drachtswee 1 I 11113516 Noor de zaken der Wpalsche Ker-
Van dit punt af Zal de, brigade, vergezeld zou dan baar gelijkstelling met een
van staf- en bataljorismuziek, om halfnegen Prov- Kerkbestuur verliezen. De Waalschc
een marsch door de staid maken, langs: Reurde zofu vervallen, en de Waalsche
Binnenweg, Van Hogendorpsplein, Boymians- gemeenten slechte hare afgevaardigden zen
straat, Zeevischmarkt, - Noordbkiakr, Beurs- den ter class, vergaderingen. Dit voorstel
plein, Kolkkade, Hoofdstecg, Hoogstraat, j;, met nieuw; reeds 30 jaar geleden was
Roodezand, St. Laurensstraat, Calandplein, (aan orde. Het radicale voorstel vindt
Coolsingel, Slagveld, Sdhiekade W.z. en
Schieweg, waarlangs zé dan over OversdMe
en Delft naar 's Gravenhagc Zal terugkeeien.
België
Kegreleonconrs.
Na de eerste dag, de dag der opening
is onder toenemende belangstelling de wed
strijd voortgezet. De prachtige collectie prij
zen, waarover met den grootsten lob ge
sproken wordt, prikkelt natuurlijk om te
■trachten daarvan iets mede naar huis te
brengen.
Ook bij' de dames blijft de animo bestaan.
Het'100ste vijftal is heden ingeschreven.
Wel een bewijs voor de toenemende belang
stelling.
Hedenavond te 8 uur concert van Gusto's
Muziekgezelschap.
SUasMBiIté Stkle&at.
De b'este steun.
Het Steuncomité te Schiedam heeft nog
altijd, een groot aantal werklopzen te hel
pen en moet wekelijks nog teen groot be
drag uitkéeren.
Wie iets voor het Steuncomité wil af
staan, kan dat ook doen met wekélijkscibe
o£ maandielijksche bijdragen.
De geregelde cteunis de beste.
Men geve even kennis aan den Penning
meester van het Comité, den heer Ai L
iBoot, Nieuwe Haven 83, en voor het' ge
regeld innen der bedragen wordt gezorgd.
De grenadiers en jagers.
De mededeeling, dat i4000 grenadiers en
jagers hier vanmiddag izoucten doortrekken,
heeft de burgerij shier wel uit haar ge
wonen doen gerukt 'Duizenden en nog eens
duizenden hadden zich 'en luaie langs do
beide zijden der 'straten, die de militairen
door deze gemeente (zouden gaan, opge
steld, om het izieidzame schouwspel te zien.
Op den Ketelweg 'alleen bewogen zich
meer dan 1000 imenschen, hetzij wach
tende in de iDamlaan, hetzij den weg naar
Ketbel opwandelende, om |de soldaten 'Zoo
veel eerder te 'zien Hetzelfde deden vele
tientallen fietsers, die 'of te Kethel of zelfs
verder hun fietstocht (uitstrekten.
Twee groote bakwagens, (bespannen met
een paard, Wanen igevuld met mieisjes, die
het werk er iditmaal maar eens aan gaven.
Van het geduld ider wachtenden werd
wel veel gevergd, iwant te l'/s uur had het
publiek' zijn plaats 'reeds ingenomen en 'te
23/-i uur bereikte de troep "eerst onze ge
meente.
Maar vervelen deed het publiek zdcJrniet
ómdat het in [opgewekte stemming yerkeer-
Stand op 24 Aug. des nam. 11 Vs uur.
KorpswedstrijdHoogste: Toujours Gaill,
te Oosterhout, met 271 hou,t; Laagste:
Toujoprs G,ad II, te Oosterhput, met 119
hout.
Hoogste KorpswexperJ. Janssens, te Oos
terhout 71.
KamjxioenWedstrijdIloogpte: A. IVermen,
te öiOs'terhout, 68.
PersoneelebaanHoogste: Ch. Bellefroid,
te Rotterdam', 36; Serie: dezelfde 101.
Vrije baanHoogsteA. Vermen, te .Ooster
hout, 43,
PameswedüitrijdHoogste: mevr. Drüp
pel, te Rotterdam!, 35.
was
gra-
I
Zweminrichtingen.
De temperatuur van het water
hedenmorgen 63 en hedenmiddag 69
den Fahrenheit. j i|/j
4GENDA.
Heden en volgende dagen. Circus Schouw-
burg, 8 uur. Gezelschap-Spree. On-
der de wapens.
Heden en volgende dagen- Casino, 8 uur.
Ned. Operette Gezelschap). Bïave
Hendrik.
Heden, en volgende dagen. Tivoli-Schouw-
burg, 8 uur. Holl. Artisten-ensem-
1 i ble: Z'n nichtje uit iWeenea. i
Vrijdag tot en mfèt Dinsdag. Flora Bioscoop,
8 uur. De diadeem van den Radja-
25 Aug. Kantoor K. Haven 10, 2 uur-
Vereen. voor Armenzorg entegen
Bedelarij. Algem. vergadering van
leden.
27 eh 31 'Aug. "Rotteid. Pitergharde, 8 u,
i Stafm. Kon. Scherpschutteré.
29 Aug. -Rotterdatosohe Diergaarde, 2V2;
t uur. Sjtafm. Kon. §che?|^ch,vSiéiS- -1
slechte bij één lid der rapporteerende com
missie instemming, twee bestrijden 't op
grond yan billijkheid, historie en recht;
twee anderen mieenen, dat 't niet goed is
zulk een overwegenden invloed aan de
Waalsche gemeenten toe te kennen als tot
nu toe, maar zouden de Waalsche Com
missie den rang van. een class. Bestuur
willen geven, slechts voor 't examinee re a
van candidafcen met de bevoegdheid van een
Prov. Kerkbestuur. In verband met deze
meeningen worden enkele wetswijzigingen
Voorgesteld.
Deze 'zaak, die van zoo ingrijpend belang
is, zal op de agenda van 't volgend jaar
worden geplaatst.
In de Cct.-zitting van 't vorige jaar was
besloten de beslissing uit te stellen omtrent
een verzoek van de Buitongew, Vergode-,
ring der Classis Dordrecht op 28 Jan. 1914,
in zake de bevestiging van kerkeraadsledcn
bepalingen vast te stellen met betrekking
tot de veipliohtingj tot 't stellen en tot
't beantwoorden van vragen.
De minderheid der rapporteerende comm.
van verleden jaar wensehte uniforme vragen
voor de gjansche kerk) als die van 't be
staande formulier; do meerderheid mteende
de zaak te moeten laten zooals zij isi, op
grond dat zlij tegen de wijze, w^grop te
Dordrecht de in de formulieren gestekte
wagen gedaan en beantwoord zijn, geen
bezwaar meent te kunnen inbrengen. -•
Er gaan stemmen op, die meenen, dat de
beantwoording der wagen zonder eenige
topyoeging moet geschieden. Daarnaast wil
mén vrijheid ten opzichte van de formu
lieren, ook wordt 't bezwaar genoemd, dat
nu bij belijdenis vja|n lidmaten en -t propo-
menteexamen ©en vrijheid gelaten is, die bij
de bevestiging van kerke raadsleden zou weg
vallen. Gezegd wordt, dat men niet do
wagen moet voorschriften, maar dat een
duidelijk „ja" moet worden gegeven. Geldt
dit alteen de belofte, dat men zijn ambt
'trouw zal waarnemen, dan is daartegen
géén bez,Waain> maar soms' wordt ook een
instemlmjng met de belijdenis gevraagd;
en daartegen gaat 't bezwaar.
Be conclusie der minderheid wordt ver-
iwioïpem met 13 tegen 6 st.; die der meerder
heid evjeneens verworpen met 11 tegen 8
stemknen, iyiqpraj op gtpnd van de" mloti-
yeering.
Beroepen te Nijkérkéaaieen ;J. Keyne
te Iersieké. 'J
Bedhnkt voor het,beroep te Garderen
ds- D, Van .Lutterveld te Wierden; te
Benthuizen ds. J4 'JJijl^bcKOira te Ter A,'al
Gerst. Kerken.
AhngenomCn hiet beroep te Nieuw
Lekkerüand, ds. L'. H. (Duin, te Zweeloo.
Beroepen te Opperdoes ds. J. van
Henten te Wiyckel.
Bedhnkt voor htet beroep ite Tzum
ds. Schetepsmh te Roodesdhoplt— te Pie-
tersbuten (GrJ ds. '25. Hoek te Zonae-
mhire. I
Geref. Gemeente.
Bedankt voor het ,beroep te Bonthui
zen ds. A. [Jims1© te Bameveld. j
overweg wilde oversteken wlaarvoor doo^
den baanwachter do hoornen even verden.
opgelicht door de locomotief aangereden
pic béstelier Word licht gewond en een 4-
jarig jongetje, dat was meegereden, werd
I gedood. i i
P© Voerman had geen letsel bekomen.
Ontrouwe nachtwaker.
De 53-jarige nachtwaker W. A. B., uit
Rotterdam, is gearrestecnl, verdacht van
diefstal van kleedingstukken uit de maga
zijnen van de firma Esders Co., aan de
Hoofdsteeg. Hij was heiast met de bewa
king van deze magazijnen.
Bouwcredieten.
Onder het opschrift „Over een „nood"-
maatregel'", heeft de heer P. de Bruin in
„Het Volk" oen beschouwing gegeven over
het verleenen van Bouwcredieten aan bou
wers door de gemeenten.
Dat de bouweris geholpen worden acht
hij van groot belang, omdat dit is in het
belang dér volkshuisvesting en in dat der
bouwvakarbeiders. De gemeenten moeten
daartoe overgaan, omdat de Banken nu
nog liever „de kat uit den boom kijken"
dam hun klanten aan geld to helpen. Maai
of de in Haarlem, Dordrecht en Schiedam
gevolgde weg de juiste is, betwijfelt hij
en daarom zou hij dat onderwerp in
debat gebracht wenschen te zien.
,De heer de Bruin schrijft:
In de eerste plaats is de vraag gewet
tigd: waarvoor dient de omslachtige rege
ling met een Bank? Aangenomen, dat deze
een gedeelte der risiko"s dragen moet,
schijnt fet bank-risiko hier niet groot en
hebben wij althans meermalen den i rul rul
gekregen, dat de bouwers (vooral de kleine)
meer door de banken worden uitgeschud,
dan dat dit omgekeerd plaats vond.
En van helpen gesproken: De banken
hebben momenteel een rentetype van ö'/i
in zware concurrentie sommigen 5(4
Maar Jrijna elke gemeente zal geld kun
nen krijgen a 5 pCt. misschien bin
nenkort nog wel iets goedkooper.
Daarenboven berekent men den bouwers
4' 2 pClt afsluitproyisie, soms wel 3,j>Ct.
Natuurlijk, de banken werken niet voor
niets en de tusschenpersonen evenmin.
Maar als de gemeente wilde h e 1 p e n,
dan kon worden volstaan met de onkos
ten te berekenen waardoor belangrijke
bedragen worden bespaard.
"Dat aan deze regeling hier en daar een
tijdelijk karakter wordt gegeven en na
een zeker aantal jaren een nieuwe hy
potheek "moet worden aanvaard, met alle
risiko"s en alle kosten, verhoogt het mooie
van de vinding niet. 1
En 't staat dan ook te vreezen, dat van
deze regeling gebruik zal worden gemaakt
door „gedreven"' bouwers en de meer
soliede er voor zullen bedankten, zonder
dringende noodzaak, zich dien strop ,om (den
hals te laten leggen.
Wij hebben ons niet tot taak gesteld,
de belangen der bouwers te bepleiten. Maar
met het vorenstaande is o.i. afdoende aan
getoond, dat onder den schijn van „hulp"
een duurbetaalde dienst wordt bewezen.
Het logische gevolg daarvan is, dat waar
de zware kosten blijven drukken, de hu
ren der woningen met volle kracht de
hoogte worden ingejaagd.
Daarmede hebben wij te maken en al
kunnen we niet alles bereiken wat we
graag willen, toch dient al het mogelijke
gedaan om dit gevaar te bedwingen. Of
de bouwers van goedkooper geld zullen
kunnen profiteeren dooa" tóch de huren op
te drijven is een kwestie, geheel afhan
kelijk van de vraag of er voldoende wo
ningen zijn, dus buiten dit bestek.
Eenvoudiger regeling, het doel meer na
bijkomende en goedkooper, zou zijn het
wegnemen der tusschensch'akels en het ver
strekken van geld direct door de gemeen
te, j via een Gemeentelijke Hypo
theekbank. I
Voor. gemeenten die zich verheugen in
eenig grondgebied, is dit van temeer be
lang, omdat aldus ihet verzet der) Hypotheek-
bankten tegen uitgifte van grond in erfpacht
tan worden gebroken. En dat is van groote
beteekenis, omdat de'bouwers, die even
min met het erfpachtsselsel dweepen, tot
het uiterste verzet worden geprikkeld door
de stugge houding der banken en dientcn-
volge de gronden, voor uitgifte in erfpacht
bestemd, moeilijker in exploitatie komen
en hun waaide wordt gedrukt.
- Vooral met het oog op de volkshuisves
ting zal het erfpachtsstelsel eerst conse-
kwent gehandhaafd en met succes door te
voeren zijn, als de tegendruk der particu
liere geldschieters wordt neergeslagen en
een Gemeentelijke Hypotheekbank voor
bouw op erfpachtsgroud "t geld helpt ver
schaffen. i
iWij willen ons tot deze algemeene be
schouwing voo|r heden bepalen, in het ver
trouwen dat de nu naar alle hoeken van
het land uitgebazuinde „reddings"-maat-
regel zal bezien worden met scherp-kri-
jtischen blik en dat men, waaT mogelijk,
zich niet door een „dringend-noodigen"
hulp-maatregel laat op sleeptouw nemen,
doch pojk hiet -het hetere en zekerder doel
tracht te bereiken..
Onder den trein.
(Dé Stert, bij A'm'ersfoort, 'Werd hedenmor-1
glen een Wagen van .Van Gemd' iep I7oos, die
nog jujst voor den riadejrendem, trein tien I
Nekkramp.
Gisteren is in de ziekenbaak te Enschedé
opgenomen het 4-jarig zoontje van den ar
beider J. II. Gerritsen, uit de Eschsbraalj
aldaar, lijdende aan meningitis ccrebijo-
spipajis epjdemjea (nekkramp).
De dubbele moord te Koekange.
Zpoals bekend is, ,werd in Sept' 190*9 tc
Koekange een driedubbele jnoord gepleegd,
wénrvan de daders .steeds onbekend, zijn
gebleven.
■Wij vemtemen th'ans, ,dat Zich een persoon
uit die streek .schriftelijk heeft gewend tot
den burgemeester zijner .woonplaats medi
de mtededeeling, dat ,hij in staaft is belang
rijke aanwijzingen te geven.
Een onderzioek naar die .bewering wordt
ingesteld. i
Het geheugen 'kwijt.
Gisteren werd door de politie te Utrecht
een oud vrouwtje .op straat dwalende aan
getroffen. v
Op het politic-bureau .bemerkte men, <iaï
de stakkerd het geheugen kwijt was. Ze
wist niet hoe .haar .naam' was, waar ze
woonde, hoe ouid ,ze was, enz:.
Aan de politie ge-lukte het ton slotto
te ontdekken waar ze woonde. Toen bleek,
dat ze ruim tachtig jaar oud was en bij
haar familie inwoonde, t
Boor de politie werd ze naar haar [wo
ning teruggebracht, t 1 i
De kennis van Nederland in het buitenland.
We lezen in do „Nieuwe ,Qt." het vol
gende t
Worden or in Nederland dikwijls school
boeken gebruikt, waarin de kennis ivan liet
eigen lanld nogal te wenschen laat, liet
buitenland maakt hot op "dit gebied uit
den aard der zaak veel erger. Een proefje
daarvan geven wij uit do (pas verschenen
„Commercial Geography, an intermediate
textbook bij Alex. L. Curr, B. A. (London),
sometime lecturer on commerce and com
mercial geography in the Queen's Univer
sity of Belfast, London." Dat boek is be-
bestemd „for senior work in secondary!
schools' and for intermediate work (in Tech
nical Colleges and Universities." De schrij
ver zegt in" het voorbericht: „Gorhlmereial
Geography is not a mere „cramming" of
facts but a rational study, of conditions
and tendenciesand* the necessity for em
phasising this had led the author to dis
cuss many points seldom dealt with."
Dit laatste is juist; over .Nederland wordt
veel gezlegd, dat men gelukkig zelden elders
kon lezten. Wij laten hier de letterlijke ver
taling volgen van 706 en 707, bladz. 384
eri 385: f
De zuivelbereiding is zeer belangrijk;
zbowel boter als kaas zijn van uitstekende
hoedanigheid en worden op groote schaal
uitgevoerd.'Boter wordt het meest bereid
ten Oosten van de Zuiderzleo, Waar de
Groningsche als do beste geldt; de kaas
industrie vindt men hoofdzakelijk ten
Westen van de Zuiderzee, .waar Edam en
Gouda enorme hoeveelheden toveren.voor
de groote "kaasmarkt te Alkmaar. De vis-
scheri) is ook van belang. Die beschutting
door kusteilandjes, de geringe diepte der
tusschenliggonde waterwegen en de over
vloed van visehvocdsel, meegevoeid door
de hier uitmondende rivieren zijn alle
factoren, Welke de oestertooU bevorderen
en haring en sprot naar de kust lokken,
terwijl op de banken in de Nooidzée ka
bel j auW" gevangen wordt.
Van de verschillende industrieën, die
met den landbouw samenhangen, is de
voornaamste de suikerraffinaderij uit in
lands che bieten en van uit. Java ingevoerd
riet; Amsterdam, Rotterdam! en Utrecht
staan hierin vooraan. Brouwerijen vindt
men veel in Arnhem, Waar hop verbouwd'
wordt, terwijl de distal leer derijfen te Am
sterdam, Rotterdam, Utrecht, Dordrecht
en andere middelpunten zioowel suikerbie
ten als aardappelen, verbruiken. Die be
roemde Hollandscihe jenever is een rogge-
product, uitsluitend^ vervaardigd te Rot
terdam en Schiedam';, waar ook de likeur,
bekend onder d.ea naam van curagao,-
Vordt gemaakt; aan de laaitste wordt de
eigenaardige geur en smaak verleend door
bittere sinaasappelen, afkomstig van het
Hollandsche eilandje van denzelfden naam
nabij de kust van Venezuela (in den laat
sten tijd ook door sinaasappelen uit Se-
villaj. Lijinzaad en ingevoerd katoenz;uid
voorzien de oliefabrieken te Delft. Tabak
en sigaren, voornamelijk van ingevoeld
Oostinidisdh blad, produoeeren Rotterdam',
Amsterdam en Utrecht en kunstboter
Wordt; he Gouda bereid. 1
De graslanden leveren grondstoffen voor
looierijen en woTwevenjan te Utrecht en
elders en tapijtfabrieken te Deventer.'" De
vlasoogst wordt gedeeltelijk uitgevoerd
naar België voor de kantindustrie en ge
deeltelijk verbruikt in de linnenfabrteken
to Tilbupg en Haarlem', waar nog altijd
het vanouds békende, bruine „Holland"-
(ongebleekt linnen) wórdt vervaardigd, en
ingevoerd katoen voorziet de textielfabrie
ken' te Almelo, Enschedé, Hengelo en an-
dere plaatsen in het oostelijk deel van het
land, Waar bovendien linnen wordt ge-
Weven. i
Voor de houtindustrieën te Dordrecht
Wordt Duits ch materiaal gebruikt, aange-
VOerd langs deni Rijn; papier Wordt ver
vaardigd te Apeldoorn en diam'auten ge-
lil i 1
I
