l;
I",
i:
H"
e
ef
r>
I'-
f
T A
I*,
Sf$
iif
r
thans aan een zoo moeilijk vraagstuk els
de regeling van de lichamelijke opvoedinj
ie wijden, toch hopen wij dat, zoodra er
maar even licht komt, dit belangrijk volks
lielang niet langer zal worden verzuimd
1 i|
De Begrooting van .Binnenlandsehe Za
ken zou niet compleet zijn zonder eenc
redevoering van den iheer de Stuers. Bozen
keer maakte hij zich tot tolk van de bittere
klaüil, dat er juist op hoofdstuk Kunsten
en Wetenschappen meer was bezuinigd dan
op eenig ander. En ai was de -Minister zijn
oude academievriend, die een zeer bemin
nelijk man is; zijn geweten dwong hem te
spreken, en hij verwachtte dat deze b
windsman verstandig en pquitabte genoog
zou vijn om dat te billijken.
En toen kregen wij, zouden wij willen
zeggen, de afscheidsrede van den heer de
Stucm, want het weemoedige word weer
klonk, dat hij gehoopt had, rustig zijn hoofd
te kunnen neerleggen in het vast vertrou
wen, dat thans de zaak van de behartiging
der kunst in goede banen was, maar deze
begrooting had hem jlezc illusie ontnomen
Als men denkt, dat daarom de rede van
den lieer de Stuers in eene ©enigszins g<
drukte stemming zou zijn aangehoord, zou
men liet glad mishebben, want die rade was
eene zeer geestige causerie, die de zee»
nauwlettend toeluisterende toehoorder» her
haaldelijk in schaterlach deed uitbarsten.
Het is een eigenaardig schouwspel als in
de Tweede Kamer de heer de Stuers aan
het woord is.
Hij voert om zijnen gezondheidstoestand
zittend het woord, en daa.r de stern, aj kan
die van tijd tot tijd nog zeer helder er uit
schieten, tocli door ,het asthma ietwat ge
voileerd is, gaan de leien in wijden kring
om hem staan, om toch geen woord te ver
liezen.
Hij wees er op hoe Bodewijk- Napoleon
in een tijdperk, waarin men er zeker niet
beter op financieel gebied voorstond dan
thans, heele collecties schilderijen gekocht
heeft, en hoe naderhand hetzelfde door
Willem I was gedaan. „Maar reeds van de
mooie collectie schilderijen ,van Willem II
bleef geen stuk jn ft land, cai toen weinige
maanden geleden de maarschalksstaf van
den admiraal de Winter word verkocht,
trok de Regeering zich daarvan niets aan,
en toen heeft spreker dien maar gekocht
om deze niet voor Nederland verloren te
doen gaan.
f216.000 is er van de begrooting voor
Kunsten en Wetenschappen geschrapt, en
dat niettegenstaande do Minister alles, wal
de psychische en physische ontwikkeling
van het volk betreft, wenscht te bevorderen
(Het was goud waard te liooren met welk
een sarcasme die woorden „psychische en
physische" weiden geuit). En van alles
krijgt wel subsidie, zooals de school voor
kleermakers in Den Haag, waar toch zeker
ïeeds genoeg mensehen zijn, die een uit
stekende colhert kunnen maken. (D-cze to
«speling op dit kleedingstuk, waarvan de heer
Cort van der Linden steels een onberispe
lijk exemplaar aan heeft, verwekte natuur
lijk onbedaarlijk gelach),
i Slotsom van het betoog was, dat, zooals
de 17e eeuw bewees, handel en nijverheid
het meest bloeien, naarmate liet volk te ar
tistieker is, en eene bede om toch voor de
Kunsten en Wetenschappen te doen wat
plicht is.
De Minister kon moeilijk veel anders zeg
gen dan dat zijn liefde voor kunsten en
wetenschappen ook bijzonder groot is, zij
het dan ook niet zoo groot-als die van den
heer De Stuers, die daaraan zijn leven
heeft gegeven en al zijn liefde heeft ver-
pand, maar dat de tijdsomstandigheden tot
bezuiniging dwongen, en dat. als men dat
moet doen, men dit het eerst doet op luxe
uitgaven.
De zaak van het mond- en klauwzeer, of
juister gezegd de bestrijding daarvan"*, heeft
de Kamer langer 'dan één dag beziggehou
den. Men is, en wij voor ons zouden zeg
gen niet geheel zonder reden, gaan twij
felen aan de goede gevolgen van het af
maaksysteem, en waar alleen dit jaar daar
aan omtrent 8 milhoen is ten koste ge
legd, is het zeker wel de moeite waard
deze kwestie onder de oogen te zien. En
ze stond gelukkig buiten de politiek, in
zooverre als er iets is in dc Tweede Ka
mer dat geheel buiten de politiek kan
staan, en do vrijzinnig-democratische lieer
Teenstra en de katholieke lieer De Wij*
kerslooth de Weerdesteijn hadden dan ook
een motie ingediend, waarin werd uitge
sproken, dat de bestrijding van het mond- en
klauwzeer thans geen aanbeveling ver
dient. Men ziet, dat er in het woord „thans"
geen filiale veroordeeling van de afmaak-
ïnethode ligt, maar dat men de bedwin
ging eens op een andore wijze wil probee-
ren. Er zijn bij dit ontwerp vier buiten
gewone goede redevoeringen gehouden, die
van den heer Teenstra, die van den heer
De Wijckerslooth de Weerdeslijen, die van
den heer Schourer en die van den Mi
nister, en het ware wel wenschelijk ge
weest, dat het debat zich tot deze spre
kers had bepaald, liet ware dan bijzon
der hoog gehouden. Wij zullen dan ook
maar geen melding maken van de rede van
den heer Duymaer van Twist, die niet an
ders deed dani; eenige ancedotenmede te
deelen over dc wijze, waarop de vee-art
sen dn de omgeving van Staphorst met de
constatecring en de behandeling van het
mond- en klauwzeer omspringen. De Ka
mer heeft verdrietig over zooveel onbelang
rijks, wat ze daarenboven absoluut niet
kon controleeren, den heer Duymaer van
Twist liet spreke) - zeker niet gemakkelijk
gemaakt; én het ware natuurlijk beter dat
ze zulks niet dood, maar wij zouden wil
len vragen, of dat niet min of meer zijn
-eigen schuld is, waar hij zich in den Kaat
sten tijd de vrijheid veroorlooft over olies
en nog wat het woord Ie voeren, en de
Kamer mag, nu eenmaal hel Manusje van
alles niet. Zou de heer Duymaer van Twist
niet van den heer De Savomin Lohinan
kunnen loeren wat de houding van oen
Kamerlid moet wezen, al» hij van een zaak-
niet s weet? De afgevaardigde voor Goes
zat met groote oplettendheid, zoowel naar
den heer Teensba on den heer De Wijker-
slooth te luisteren als naar den Minister
om zijn houding tb bepalen
Dc hoer Teenstra zette uiteen, dat de
fout hierbij begint, (Lat de uitspraak van
het Koninklijk Diesluit van 10 Juli 1896
zegt, dat door den districtsvecarU afnn
king kan worden bevolen, terwijl daarvan
in de practijk gemaakt, dat het afmaking-
systeem altijd moet worden loegepa-
-Mnar zelfs zij, die zich* op dit laai Mo
standpunt plaatsen, zullen moeten erkennen
dat men te vroeg met liet afmakingssysteem
is begonnen. Niet overal was er pasteuri
sa tie ran den afval en de neven-pioducten
van do zuivel nijverheid, en die heett dc
Minister niet overal gelast. .Maar dit is de
hoofdzaak, dat men met liet afmaaksysteem
hel mond- en klauwzeer niet meester is
gewei den, al komt dit dan ook voor ren
doel op rekening van liet gemis aan mede
werking van belanghebbenden, en hoe kan
men er zonder die medewerking komen?
En men ,breko over het gemis van die
medewerking niet al te zeer den staf, men
bedenke, dat men door schuld zonder op
zet reusachtige boeten kan oploop-en, en
dat vele niot-deskundigen zich met het af
maaksysteem "bemoeien. De Minister gaat
thans met plannen om, om een aanzienlijk
doel van de kosten van de afmaking door
de boeren zelf te laten betalen, en dat zal
deze zeker niet meer belust op do zaak
maken.
Nadat de Minister in eersten termijn had
medegedeeld dat lnj aan liet afmakings
systeem vasthield, kwam de heer DeWijker-
slootli aan liet woord, die van zijn uil-
stekend gedocumenteerde redovoering tot
tekst namIs het afmaken het oenige doel
treffende middel? Eu die met vete weten-
scliappelijke aanhalingen hel preventief op
tieden verdedig.le, daar afmaken alleen zou
helpen als het internationaal geschiedde,
wat niet het geval was. Zijn argument,
dat een echouder weinig aniniu kan hebben
voor bet kweeken van een goeden vee
stapel, wat toch zoo'n gioot belang i», nis
hem telkens het zwaaid boven, hst hoofd
hangt, dat ineens vernietigd kan worden
wat met jarenlange noeste en met veel
financieels opoffering is opgebouwd, woog
zeker niet licht.
En de heer Scheurer verdedigde in een
zeer wetenschappelijke iele, waarin hij
zaak van zuiver medisch standpunt )>ekeek
de stelling, dat men alleen tot het afmaaks
systeem mocht overgaan, nis alle piophy-
lactische middelen hadden gefaald, en dat
dit nier te meer klemde, omdat onze vee
artscnijgeloei'denliet nog absoluut overdc
noodzakelijkheid van dat systeem eens zijn.
In dit stadium van liet debat vroeg de
heer Foreest het woord om de meilc-
deeling te doen, dat de llollandsche Maat
schappij van landbouw, waarvan hij voor
zitter is, al heeft ze' dan ook vroeger
gunstig tegen het afmaaksysteem ge
adviseerd, thans geheel tot dat systeem
is bekeerd, en verder om een inoiie in te
dienen, een bemiddelende motie, om het
afmaaksysteem onder de tegenwoordige om
standigheden vol te houden, maar bij ver
andering van omstandigheden, en in elk
geval vóór den weidetijd, een nadere be
slissing te nemen.
De heer Van Foreest mocht het niet ge-
lukkken de zaak te redden noch Minister
Posthuma, van wien zeker niemand zal
ontkennen, dat li ij zijn zaak op uitnemende
wijze heeft verdedigd.
De Minister begon met voorop te stel
len, dal hij dc keuze had tusschen afma
ken en niets doen. Want het isolement)
van het zieke vee moet men aan de boe
ren zelf overlaten. Om daan-oor geld Ie
geven, markten in, de war te sturen, sol
daten te requirccren, acht spreker zich niet
erantwoord. Men mag niet zeggen, dat
met het afmnkingssystecm niets is be-
eiklmen heeft cr toch lievige epidemieën
mee onder gekregen, al kan men natuur
lijk nooit met zekerheid zzeggen, dat dit
zonder de toepassing anders geweest zou
zijn. Tal van gevallen voerde de Minister
aan om te bgvvijzcn, dat er groot gevaar
aan verbonden was thans met het afma-
kingssysteem op te houden, cn hij laadde
een zware verantwoording op de Kamer,
toen hij er mee besloot, dat de aanne
ming van de molie-Tecnstra»—tic Wijker-
slooth hem niet moer de zekerheid zou
geven, dat hij kon zorgen voor de melk-
voorziening in de groote steden, of voor
de distributie van kaas en boter.
De Kamer heeft echter deze verantwoor
delijkheid aanvaard en met 3.6 tegen 30 stem
men dc motie Qangenomen. Van Links
stemden naast den heer Teenstra vóór vde
motie, de heeren Koster, Knobel, Gerhard,
de Beaufort, Rink, Lieflinck, ter Laan (den
Haag) en de Voorzitter.
Van Rechts stemden tegen van Sassen
van IJsselt cn Fruijtier, terwijl enkele leden
zich bij dè stemming verwijderden. Alen
mag het betreuren, dat in zoo onvoltallige
Kamer is beslist over zoo gewichtige zaak:
wij hopen slechts, dat de voorstemmers
geen berouw zullen hebben van de door
lien uitgebrachte stem.
Ten einde in verband met de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden beter gewapend te
zijn tegen smokkelarij rrfet ten uitvoer ver
boden goederen en tevens den geregelden
sche liehoeften te verzekeren, had de Re-
gcering een ontwerp ingediend, dat den
naam draagt van. Tijdelijke bepalingen be
treffende het vervoer en de nederlage van
goederen.
De bepalingen zijn streng en hebben dit
voor, dat deze zaak weer komt in de ban
den van het Burgerlijk Bestuur, waaruit
het nooit bad moeten wegraken; het leger
bestuur heeft, blijkens do desbetreffende cir
culaire van den Oppeibevelhebbei. zich
nooit piecies voorgesteld hoe groot gevaar
'er voor on» aan dat smokkelen is ver
bonden. Dat smokkelen brengt ons in dis-
crodiet Dij de oorlogvoerende landen, en
dat te meer, waar het bekende, steeds No-
deiland belasterende blad, er pleizier in
vindt de legende te verspreiden, dat de
Regeering dat smokkelen eigenlijk ooglui
kend" toelaat. -
Men zou zoo verwachten, dal bij de/'ui
slaat van zaken de Tweed» Kanier liet in
haar geheel het warm zou toegejuicht lu'h-
ben, dal er scherpere maatregelenJ -gen de
smokkelarij zullen v.orden genomen, maar
dan hoeft men gerekend buiten vim hoer
Juten, het in 1913 gekozen lid voor Jtergen-
op-Zooni. Deze verdedigde vel li"t bedrijf
dor smokkelaars niet, maar hij vergoelijkte
liet toch, en wees zelfs op de moeite, dia
de grensbewoners hadden om het door hen
lienoodigde, dat slechts aan den anderen
kant van de grens verkrijgbaar was, machtig
te worden, wat mede tot smokkelen aanlei
ding gaf.
Hij kroeg gelukkig van Minister JVeub een
geduchte afstraffing, maai- die zeker alles
zins verdiend was. De Minister stelde dezen
afgevaardigde de vraag of hij zicli wel be
hoorlijk rekenschap had gegeven wat in
druk het zou maken bij het buitenland als
men daar vernam, dat oen lid van de Neder-
landsehe volksvertegenwoordiging vergoelij
kend over het smokkelen had gesproken,
en of hij meende dat zijne woorden de
smokkelaars zouden tegenhouden of aan
moedigen. De heer Juten droop af.
i
Bij 'de wet tot uitstel van de regeling
van hot AI. U. L. C). kwamen de onderwijs
hartstochten los. Alen kent de historie.
Toen Heemskerk In 1910 zijne subsidie-wet
voor liet Af. U. L. 0. en het U. L. O. er
door kreeg, heeft 'hij op advies van Piof.
Woltjer, die men den valer van liet Ineen
schakelings-coinmissie-rapport zou kunnen
noemen, en die gansch andere plannen hal
met die zaak, het ontwerp alleen van kracht
verklaard voor de hes taande scholen.
Nieuwe schoten konden dus niet van de gun
stige voorwaarde profitoeren, en weiden
dus niet gesticht dat was de zoogenaamde
1 evrieziiuft-tfncthodc, maar die zou niet
lang moeten duren, want in de wet stond,
dat de regeling van het Al. U. L, 0., vóór
1 Januari 1914 haar bedag moest hebben.
In Augustus "1913 kwam liet ministeriet-
Cort van der landen en reeds in December
van dal. jaar vroeg liet om Uvee jan. uitstel
van deze verplichting, omdat ze de Lyco
umfontwerpen had ingediend, waarin oeno
regeling van het Al. U. L. was opgeno
men. ilet verkreeg dat uitstel en voor 22
scholen, die toen reeds met het oog op de
toezegging in 1910 gegeven, in voorbereiding
van stichting waren, weiden de bepalingen
van de wet van 1910 ook geldend verklaard.
Aïaar de Lyceum ontwerpen raakten van de
baan, en toen werd op voorstel van den
heer Tydeman het uitstel van twee jaar
op één jaar gebracht. Zoo had de zaak vóór
1 Januari 1916 geregeld moeten wezen, de
Minister had dan ook bijtijds een ontwerp
ngediend, maar dat jhad zoovele bezwaren
ontmoet, dat er een ze-er uitgebreid Voor-
loopig Verelag kwam, en nog u-el heel laat,
zoodat de kans verkeken was om de, zaak
af to doen, Jii.j kwam dus weer met een
uitstel-Wet, thans tot 1 Januari 1917.
De heer de Geer kwam in een zeer be
zadigde redevoering uiteenzetten, hoe men
hel er eigenlijk Rechts en Links over eens
was, dat de -bevriezingsmethode niet deug
de, en dat het daarom beter was slecht!
uitstel te verleenen tojt 1 Juli 1916, en daai
had de zaak mee uit kunnen zijn, war
dat is toch geen zaak van beginsel, en 1.
bleek al heel spoedig) dat men Links (Jaar
niet tegen was, als de Alinisber, die toch
al zoo overladen met werkzaamheden was,
daartegen geen bezwaar had. Alaar de hee
ren van der Aioten on van Wijnbergen, die
indertijd de AI. U. L. O.-wef totaal hebben
eiknoeid door het U. L. 0. daarin ook op
te nemen, konden, naar het scheen, hun
teleurstelling niet verbergen, dat nu door
het uitslelwetje de pas werd afgesneden
aan heil, die zich door ©en verkapt U.L.O.-
schoollje meester zouden willen maken van
een subsidie, die hun eigenlijk niet toekomt.
De Katholieke heer Aticliieis van Kessenich,
inspecteur van het L. 0. in de derde in
spectie, heeft ons indertijd .in het School-
crslag aangetoond, hoe treurig er van de
weL misbruik werd gemaakt
Links kon dus niet toeslaan, dat hot hek
van den dam ging, maar de verklaring van
den Alinister, dat hij tegen het amendement-
do Geer, dat ook door leden van Links was
geleekend, geen bezwaar had, werkte als
olie op 'de opgezweepte golven, en het
wetsontwerp weid zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
Do Kamer is niet vóór Kerstmis met haar
work gereed gekomen, en komt Dinsdag
a.s. weer bijeen voor het behandelen van
de Oorlogsbegrooling .en die van Suriname,
Over eenige ontwerpjes, gisteren in den
namiddag in de Tweede Kamer behandeld,
stellen wij ons voor volgenden keer nog
een enkel woord te zeggen.
ken, een andere belofte is gedaan, dan
de volgende:
„dat hij zich nic-t doot vlucht aan het
onderzoek der juditie zou onttrekken."
De _.,N. B. Ct." schrijft:
„Ons bericht, betreffende de in vrijheid
--telling van den hoofdredacteur van de
„Tel." cisclit een kleine aanvulling. Aan
de rechtbank is uit het gerechtelijk onder
zoek gebleken, dat de lieer Schroder, de
hoofdredacteur van de „Tel.", nicl meer
verantwoordelijk moet worden geacht voor
den verdere n inhoud van de „Tel.",
en op grond daarvan is de heer S. m
vrijheid gesteld.
De gespatieerde woorden waren uit het
bericht van gVtcren uitgevallen Hieruit kan
dus wol<len afgeleid, dat de lieer Schroder
de verantwooi(lelijkheid voor het artikel,
waai om de vei volging plaats heeft, tot nu
toe niet, gelijk door den advocaat van de
„Tel." in vooruitzicht gesteld was, met een
beioep op liet „verantwooidelijk adviseurs
schap" van den heer Heldert, ook formeel
van ztcli af heeft geschoven, waardoor hij
buiten vervolging zou zijn gesteld kunnen
worden. De invrijheidstelling is dus waar-
s< hijnhjk liet gevolg hiervan, dat, nu for
meel is komen te blijken, dal de hoofdre
dacteur niet meer verantwoordelijk is,
een der motieven voor de inhechtenisne
ming: vrees voor herhaling, is vervallen.
BINNENLAND.
De invrjJheldMelIing Tas des heer J. 0.
Sclirödor,
Naar aanleiding van enkele persstemmen
en de daarbij gemaakte opmerkingen kan
de „Tel.", op de meest besliste wijze tegen
spreken, -dat door den heer J. C. Schröder,
aanvoer van goederen voor de Nederland-ten einde zijn invrijheidstelling te bevver-
Jfederland en oorlog
Do. huidenverkoop.
Tegen een gemiddelden prijs van 44 cent
per pond is, naar het Hbld. méldt, de trans
actie tusschen de Huidenclubs te Amster
dam en Rotterdam eenerzijda on den Ned.
Bona van Lederfabrikanten anderzijds tot
stand gekomen.
Verkocht zijn 100.000 huiden en wel voor
16 ct. per pond de onbeschadigde, 45 ct. de
licht beschadigde, 42 cent de beschadigde
en 40 cent de dierenhuiden.
(Behalve een klein gedeelte, dat voor de
binnenlandsche industrie noodig is, zulten
de huiden„grootendeels worden uitgeroerd
naar Amerika, in ruil voor exotische hui-
den-,
In verhand hiermede zal, na afloop der
loqpcnde consenten, voorioopig de invoer
van Amerikaansch teder worden slop gezel
Oliën en vetten.
Naar de N. R .Ct. verneemt, moeten eeni
ge partijen oleo oil en spek per s.s. „Noor-
derdijk" en Premierjus per s.s. „Amstel-
land" aangevoerd, op order van de En-
gelsche regeering naar Engeland gezonden
worden, om aldaar voor liet Prijzenhof te
worden gebracht, ofschoon deze partijen,
met goedkeuring van de N. O. T„ gedeel
telijk zelfs van het bureau yoor eetbare
oliën en vetten der N. 0. T„ verkocht
zijn. De verladers hadden voorts alle voor
schriften van de N. 0. T. precies opge
volgd.
Een schenking.
De N. V. Kon.- Pliarmaceutische fabriek
v. h. (Brocades en Stheeman te Aleppel, heeft
aan het Nat. Comité tot aanbieding van
ambulance-treinen aan* de Reegering, ten
geschenke aangeboden een complete apo
theek met geneesmiddelen voor den eer
sten ambulance-trein
Geïnterneerde Belgen.
Aan de Philips Gloeilampenfabriek te
Eindhoven, zulten 50 geïnterneerden werk
zaam gesteld worden.
Gevangen genomen.
De heer J. K„ paardenkoopman uit
Gulpen, die voor zaken in Duitsrhland ver
toefde, is te Aken gevangen genomen.
Rechtzaken.
Art. 51 der Kieswet
Bedoeld artikel luidt: „Hij, die een op
gave als bedoeld in art. 51 (candidatenlijst)
inlevert, wetende, dat zij voorzien is van
handleekeningen van personen, die niet be
voegd zijn tot deelneming aan de verkiezing,
waarvoor de inlevering geschiedt, terwijl
zonder die handleekeningen geen voldoend
aantal voor een wettige opgave zou-overblij-
ven, wordt gestraft met een gevangenisstraf
van ten hóógste drie maanden of een geld
boete van ten hoogste 120 gulden."
D. de Hoog te V Lanen leverde 4 Novem
ber een candidatenlijst in met 12 ondertee
kenaars, waarvan er één geen kiezer was.
Er bleel juist het bij de wet bepaalde aan
tal-kiezers over, maar van een dezer den
kiezer Bonouvrie, die lezen noch schrijven
kan was de naam door oen ander gezet.
Overeenkomstig den eisch werd D. de
II. gisteren veroordeeld dot 6 of 6 dagen.
Uit de Pers.
„De Zitredacteur" schrijft de „N. R. CL"
boven een artikel, waarin bij den draak'
steekt met de wijze, waarop een eind is ge
komen aan de preventieve hechtenis waar
in de hoofdredacteur van „De Tel." 17
dagen heeft gezeten. Al die 17 dagen heeft
de heer Holdert tte groote trom voor hem
geroerd, de halve wereld in rep en roer
gebracht voor de persvrijheid van don heer
Schröder en thans blijkt hij een figurant
te zijn geweest. Degeen, die met één Woord
den heer Schröder zijn vrijheid hergeven
kon, had het vrije woord aan den hold-
redacteur ontuom.cnen liet dezen zelf
in de doos! De heer Schröder was de
„zitredactour", liet verderfelijke Duitsche
instituut van den zitredacteur heelt nu ook
ten onzent zijn toepassing gekregen.
„Het rrije.woord, de vrije meertingsuiting
is voor do redactie van „De Telegraaf"
naar buiten een mom, en naar binnen
een leugen geweest In perskringen wtis
dit reeds lang bekend. Daar werd het dan
ook een bespotting van de journalistiek
geacht, dat juist in „De Telegraaf" een
strijd voor het vrije woord -aangebonden
werd. Journalistieke vrijheid, waaronder
ve,slaan wordt: zelfstandigheid van den
hoofdredacteur, om naar zijn eigen inzicht
cn overtuiging zijn blad te leidenden dan
ook voor den ganschen inhoud, met uit
zondering van de advertentiekolommen, ver
antwoordelijk te kunnen en tc willen zijn
die vrijheid bestond bij „De Telegraaf",
niet, en heeft daar waarschijnlijk al lang
niet- meer bestaan".
Bfj „De Telegraaf" was en is het de
rommercieelo leider van rle vennootschap,
die ook ten opzichte van den inhoud van
het blml de lakens uitdeelt En dit is de
dood voor de waarlijk vrije journalistiek.
Hot vrije woord is door den lieer Holdert,
grootaandeelhouder van „De Telegraaf, de
facto vermoord, toon daar de hoofdredac
teur eerst onder de curateele van een
„verantwoordelijk adviseur" werd gesteld,
cn vervolgens de deur uitgezet, en alleen
nog goed genoeg bleek, om, terwijl hij
in dienst van liet blad van den heer
Holdert in de gevangenis zat, het midden
punt te zijn van de reclame, die voor
„Do Telegraaf" noodig geacht werd.
„De reclame is prachtig' gelukt. Alaar
och arme, al die honderden, die zich ge-
willig in de beweging hebben geworpen,
wat denken die, nu aan don dag is ge-
komen, dat zij gemanifesteerd hebben voor
een hoofdredacteur met een slot op den
mond, dat daar door derf impresario van
de .vertooning op gezet was. Is -het hun
inderdaad ernst geweest, dan eischen ze
nu, met honderden kaartjes aan hun lijf.
blad, niet anders dan „Holdert eruit!"
Geschiedt dit niet, dan is wel de heer
Schroder tot aller bevrediging uit de hech
tenis ontslagen maar het vrije woord
blijft hij kwijl. Hij zal zijn glorie onder
de reek's slachtoffer; van „De Telegraaf'
moeten uitleven
Gemengd Kieuws-
Het Dam-hotel.
In „De Telegraaf" lezen we in zate het
Dam-Hote! het volgende:
In- het Woensdagavond gehouden comilé-
genoraal van den Raad der gemeente 'Am
sterdam, werd aan wethouder Vliegen ge
vraagd hoe 't stond met den voortgang van
't werk voor het hotel op den Dam.
liet werk vorderde niet, terwijl het 'toch
zaak was, die onooglijke plek in ons stads
centrum zoo spoedig mogelijk te doen ver
dwijnen.
De laatste week was echter met halve
kracht gewerkt, zoodat de combinatie blijk
baar van meening is, dat ze voldoenden tijd
heeft voor den opbouw, terwijl toch nog
altijd 1 Juli 1916 de fatale termijn is. Dan
zou het hotel gereed moeten zijn.
Door wethouder Vliegen werd meege
deeld, dat van eenig slecht risico voor de
gemeente geen vrees behoeft te bestaan.
Het werk schiet niet hard op, doordat de
Vaderlandsche hypotheekbank in Den Haag
de termijnen niet betaalt vóór voldoende
waarborg voor den hypotheektermijn aanwe
zig is; gewoonte trouwens hij het verstrek
ken der bouwcrediel-termijnen. Aan de com
binatie is nu van gemeentewege meegedeeld
dat eerst dan een voorstel tot het verschui
ven voor één jaar van den fatalen termijn
van de zijde van B. en Wc tc wachten is,
als oen belangrijk deel van het werk in
gereedheid was gebracht. De gemeente heeft
thans van bedoelde combinatie twee jaren
erfpachtcanon te pakken tot een gezamen
lijk bedrag van 188.000 en f60.060 waar
borgsom. In het uiterste geval zou ze er
toe kunnen overgaan, gesteld dat het werk
niet werd voortgezet, beslag op heel het
hebben en houden op het midden-Damter-
rein te leggen. Na Juli 1916 tenminste.
Zóóver zal 't niet komen. Verwacht wordt,
dat door de onderneming.met grooter kracht
zal worden aangepakt.
Alarechaussees en militairen hebben aan
den spoorlijn RoermondVenlo een nieuwe
smokkelmethode ontdekt. Tusschen de sta
tions Reuver en Swalmen bevinden zich
uitgestrekte dennenbosschen, welke voort-
ioopen in de richting van de Duitsche grens.
Dit "dichtbegroeide en onbewoonde terrein
is bij uitstek geschikt voor den smokkel-
handel. De moeilijkheid schuilt echter in het
overbrengen van de smokkelwaar naar dit
terrein, daar in Reuvgr en Swalmen. mare
chaussees, ambtenaren, en militairen sur-
veilleeren. Uitgelekt scheen het echter, dat
de passeciende treinen voor dit doel wer-(
den gebezigd. En zoo konden de op den
loer liggende wachten dezer dagen consta-
tecren, dat uit een 2e- klas coupée een
groote hoeveelheid" rollen koperdraad, ter
waaide van 7 a 800 gulden werd gewor
pen. Van het uitgebreide onderzoek is nog
geen resultaat gemeld. („Avondp,")
Als een bijzonderheid kan worden ver
meld, dat bij den landbouwer G. de Graaf
te Weespercarspcl reeds nu een schaap twee
lammeren ter wereld bracht. Gewoonlijk
toch gebeurt zulks eerst in Februari.
Na 't sluitingsuur.
In de „Nieuwe Ct." vinden we het vol-
vol gende_ vermakelijke schetsje naar aanlei
ding van het te 's-Grav^nhage ingesteldé
sluitingsuur (half één):
't Gebeurde een dezer dagen.
Teruggekeerd van een reis en na nog
laat even een biertje gedronken te hebben,
werd het gezelschap om half één opde
gebruikelijke wijze verjaagd. En men nad
nog zooveel te bepraten! -Dan maar een
oestertje; vriendelijk aangeboden door een
van het gezelschap.
A
V
ft t
<9
«ft*
V
a.
*K
?L
fff'
vjL
f
De ZITREDACTFU1.
Smokkelen.
Vroeg.
■J V; vj
