én
el
f,
ie oorioi
w iaargang.
m
Zaterdag 3 Maart 1917
no. 15386
rie
Eerste Blad
DE KLIMOP.
7335
is»
Deze courant \cischynt üageJjjks, met uitzondering \an Zon- en Feestdagen.
Pj ijs per kwartaalA ooi S c h i e d a in en Vlaaj dingen mei inbegrip van
^5 cïüi nssokostcu £1.30, franco per poA fl,73.
Prijs per week. oor Schiedam en Vlttardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 ccnl.
Abonnementen worden da gelijk- aangenomen.
AdvcUenttên voor liet eerstvolgend nummer moeien des middags vóór een
uur nan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
SSA
Pj-jjs der Advertentiën: Van 16 regels fL 0.92; iedere regel meer
20 cerits. Reclames 40 cent p"r regel. Incassokosten 5 cents. Croole letters naar
de plaats die zij innemen.
Ad vertentiên bij abonnement op voordeeiige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
Incassokosten voor Schiedam 5 cents, voor postkwrtantiën 10 cent
Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenvolgende nummers opge
geven, slechts 2 maal berekend.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Broodkaarten.
i
ts.
980
•tends
al
Burgemeester en WeUiouders van Schie
dam brengen ter algemeenc kennis, dat de
inwisseling der broodkaarten aan de op
de kaarten aangegeven posten zal kunnen
geschieden, op a.s. Maandagmorgen lusschcn
7 en 9 uur.
Het is gewcnscht, dat de enve
loppe, waarin de h rood kaa r.t e.W
zijn verstrekt, wordt mod.cg.e-
bracht.
Zij, die wijziging van de brood
kaarten hebben gevraagd, moe
ten het bewijs van de aanvraag
overleggen.
In liet belang van een geregelde afgifte
is vroegtijdige aanmelding zeer gewcnscht.
Voorzooveel noodig wordt herinnerd, dal
zij, die van de gelegenheid om op do pos
ten kaarten in te wisselen, geen gebruik
maken, dit na Maandagmiddag 32 uur aan
het broodbureau kunnen doen.
Zij, die niet alle oude kaarten medebren
gen, kunnen aan de posten niet worden
geholpen, doch zullen zich des middags
of den. volgenden dag eveneens aan het
broodbureau moeten aanmelden.
Schiedam, 3 Maart 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
M. L. HONNERLAHGE CRETE.
V. SICKENGA.
118/35
robe-
den
Cain-
kei/
iti
Teelt ran vroede aardappelen.
-f
De Burgemeester van Schiedam vestigt
de aandacht van de belanghebbenden op
de navolgende eiiculaiic:
Volgens ingekomen berichten zouden
velschillende tuinbouwers eenigszins hui
verig zijn om over te gaan' tot den ver
bouw van vroege aardappelen, in liet bij
zonder wat betreft de z.g. biunenlandsche
soorten, zulks in verband met de minder
goede financieele uitkomsten, die in het
vorige jaar, als gevolg van de maatregelen,
beoogende de beschikbaar stelling van mud-
appelen voor het binnenland, werden vei-
kregen. Het spreekt van zelf, dat ook wat
den oogst van aardappelen van het jaai
1917 betreft, maatregelen om voldoende
hoeveelheden voor het binnenland beschik
baar te houden, met aclitmvegc kunnen
blijven. Tor geruststelling van de verbou
wers zij echter reeds thans te hunner ken
nis gebracht, dat bij de regeering bet ern
stige streven voorzit, om deze maatrege
len op zoodanige wijze toe te passen, dat
de teelt behoorlijk loonend blijft en dat er
m het bijzonder naar zal worden gestreefd
den. verbouw van de zoogenaamde binnen-
landsclie soorten niet minder loonend tc
doen zijn dan die van de soorten welke
Roman naar bet Italiaanscb van
GRAZHA DELEDDA.
gewoonlijk voor het buitenland worden ge
teeld."
Schiedam, 3 Maart 1917,
De Burgemeester voornoemd,
M L,. HüNXERLAGE CRETE.
114,38
Maximumprijzen van normaal-
Margarine.
De Burgemeester van Schiedam maakt
hekend, dat de Minister van Landbouw,
Nijverheid on Handel bij besluit van 20
Februari 1917, ingevolge de artikelen 2
cn 8 der IFslributievct 191G, den maxi-
mum-kleinhandelprijs van normaal-marga
rine beeft vastgesteld op 50 ets. per j/_.
K.G. en ingevolge artikel 8 dier wet den
maximum tusschenhandclprijs op 44 cis. per
ij K.G.
Schiedam, 3 Maart 1917.
De Burgemeesetr van Schiedam,
M. L. 1IONNEBLAGE CRETE.
115/18
De Burgemeester van Schiedam;
brengt ter openbare kennis, dat wegens!
verstoring der openbare orde, op grond vanj
art. 187 <lei' Gemeentewet, door hem be
den is uitgevaardigd het volgende:
ALGEMEENE IV,OORSCHRIFT VAN
POLITIE GELDENDE IN DE GEMEENTE
SCHIEDAM.
,'AIte samenscholing is verboden.
Ms samenscholing wordt beschouwd het
bij elkander of op korten afstand van elkan
der staan of loopen van meer "dan dn»
personen op of aau den openbaren weg.
En is hiervan afkondiging geschied waar
het behoort den 3 Maart 1917, des' namid
dags te 4 uur.
Scliiedam, den 3 Maart 1917.
De Burgemeester
voornoemd,
M. L. IÏONNERLAGE GRETE,
In herinnering wordt gebracht, dat over
treding van bovenvermeld voorschrift straf-
»aar is ingevolge art -113 van het Wetboek)
vau Strafrecht.
116/27
BUITENBAND.
12)
De kerk, de kamers, de toren van een,
primitieve constructie van ruwe slcenen. e.il
Mei, "hadden do donkere, roestige kloup
gekregen van de omringende rotsen. IAuksf
van de kerk, aan den voet van het dorp;
lag in de diepte de bloeiende vallei, fcVaaii
achter zich tegen de zeer heldere lucht een)
groot panorama ontplooide van groene enr
blauw®' borgen en dalen.
Rechts strekte zich de borg SL Giovanni,
uit, met zijn bosschen en heidevelden eb
zijn rotsen met fantastische profielen.
IVier eeuwenoude eiken stonden vóór de
kerk, Waarvan de gevel, die men tusscheni
de takken van do'machtige hoornen bespeur
de in de rotsen schoen uitgesneden.
Forsch gebouwde mannen in rooffe en1
zwarte dracht, inwoners van andere dor
pen, herders en boeren, stonden bij groep
jes bij de kramen van drankverkoopers, on
der de afdaken van takken, die vaslgeïiedhl
Vaten aan de rotsen. liet was de gewone)
menigte yan de Sardijhsche'feesten; vroo-
lijke mannen, die aan drinken dachten en!
vrobwien die naar de kurk gingen om te'
bidden en om gezien te worden}.
Anpesa en Rosa, .daalden .langzaam. bet
".je af,van' den gemeen tew;og' naar de
icè-frl'N, 'H
;*c
lïet Dnitseïse voorstel aan
M exieo-
Duitschland heeft zijn poging, om Mexico
aan zijn zijde te krijgen, toe. Overigens een
zonderlinge bondgenoot! Alleen wordt met
erkend, dat ook bij Japan in die richting
slappen ondernomen zouden worden, die
dan weer door Mexico zouden gedaan moe
ten woiden, omdat Duitschland en Japan
in oorlog zijn.
Het bedoelde Wolf-bericht dan heeft de
volgende „Wortlaut": „Do Amerikaan sche
kerk; vóór het laatste huisje van liet dorp
hielden zij stil om tante Anna, de jiichtl
van donna Rachele te begroeten.
Deze nicht, was een oude vrouw, lang,'
mager en bleek, als een geest zij leek veel
op donna Rachele, maar ze beweerde, dat
zij veel mooier en jonger was dan haar pdei-
/lijkc nicht. En zo vertelde, dat ze vroeger )en
nu nog vele aanbidders had, die ze afge:
wezen had om vrij te blijven en zich geheel'
aan drie inch Ion. te kunnen (Wijden, die,
ouderloos waren.
Deze nichten woonden bij haar iin en'de
oudste was al ,,oud" genoeg om te trouwen.
Tante Anna hield van die'-meisjes, als tv:*
ren 'thaar eigen dochters, want-zij was oew
beminnelijke en verstandige vrouw, die geen
andere zwakte had dan het idee van Isaac
schoonheid cn haar vele aanbidders.
(Vóór het huisje was eenklein, .plaatsje
door een lang muurtje zonder hek omgeven
door de openstaande hutsdeur kwam een
heerlijke koffiegeur naar buiten.
Annesa riep hardop
Tante Anna, gaal u niet mee naar do
mis?" I
,,Ik verwacht een gast", zei de vrouw,"
terwijl ze aan de deur kwam met een koffie
kan in de hand. ,,Rosa, mijn schalje, avat]
hen je mooi vandaag. Kcsm binnen, ik zal'
jelui een kop koffie inschenken. Ban je nog
altijd een oud vrouwtje, Rosa? Willen dei
tandjes niet uitkomen, niet?"
Rosa lachte en liet haar tandvleesch zien
en Annesa sprak voor, het kind:
,,„Dei landjes gullen wel terugkomen. cn!
'dan zullen ze weer uitvallen. De u,we zullen'
pers bevat mededeelingen over opdrachten
van het ministerie van buitenlandsche za
ken aan den Duitschen gezant in Mexico
voor het geval, dat Duitschland, na af
kondiging van den onbeperkten duikboot
oorlog, er niet in mocht, slagen de Ver-
eemgde Staten neutiaal te honden.
Deze mededeelingen berusten op de vol
gende feiten: Nadat het besluit was geno
men om den len Febr, den onbeperkten
duikbootoorlog te beginnen, moest, met het
oog op de houding, d:e de Amenkaan-
scbe regeering tot dusver had aangeno
men, rekening worden gehouden met de
mogelijkheid van een conflict met de Ver-
eenigde Staten. i i
Dat dit juist was gezien, is gebleken uit
de feilen, want de Amenkainsche regee
ring brak, spoedig nadat de Duitsche ver
klaring omtrent het versperde gebied be
kend was geworden, de diplomatieke be
trekkingen met Duitschland af en noodigde
de andere neutrale mogendheden uit dit
voorb ld te volgen. f
In het vooruitzicht van deze mogelijk
heid was hef niet alleen het recht, maar
ook de plicht der rijksregeering ook voor
het geval van een gewapend conflict met
de Vereen. Staien tijdig voorzorgen te tref
fen, teneinde zooveel mogelijk een tegen
wicht te krijgen tegen de toetreding van
een mouwen vijand. Aan den Duitschen
gezant in Mexico werd derhalve medio
Januari opgedragen de Mexicaansehe re-
gcering, voor het geval de Ver. Staten aan
Duitschland den oorlog zouden verklaren
een verbond aan te bieden en een overeen
komst Ie treffen over de nadere bijzonder
heden.
Den gezant werd overigens uitdrukkelijk
gelast geen stappen bij de Mexicaansehe-
regeering te doen voor dat hij zekerheid
had, dat Amerika den oorlog had ver
klaard.
Op welke wijze de Ameiiknansche regee
ring kennis heeft gekregen van deze langs
geheimen weg naar Mexico gezonden, op
dracht. is niet bekend; naar het echter
schijnt, i* >r op Amerikaansch gebied ver
raad gepR'gd."
Over dit laatste wordt uit New-York aan
de „Daily Tel." geseind, dat bekend gewor
den is, dat de brief aan den Duitschen ge
zant in Mexico, in Bemslorff's handschrift,
toevertrouwd was 'aan den boodschapper,
die hij Bemstorff in dienst was en die er
gens onderweg door agenten van den Ame-
nkaanschen geheimen dienst is onderschept.
In antwoord op het verzoek van den
Senaat om overlegging der nota van Zim-
mermann, zond Wilson het rapport £\n
Lansing, meldende, dat de regeering liet no-
wijs bezit, waardoor de authenticiteit der
nota wordt bevestigd; de nota is in be
zit der ïegeering. Wilson weigert echter
verdere inlichtingen, als niet in overeen
stemming met liet openhaar belang.
Het is tevens Lekend, dat Bernstorff uit
Berlijn instructies ontving voor het on
bruikbaar maken der Duitsche schepen, to-
ook uitvallen, tante Anna, en u zult ze nicii
terugkrijgen
,,Wel mogelijk", antwoordde de vrouw, did
prachtige panden ,had„Maar komt bin-
n|en, ik zal je koffie gevtenhet is mog vroca)
voor do mis. Ik heb pastoor Yïrdis vóór
do kerk heen. on wieer zien. loopen, hij war/
met een heer, Paulu, geloof ik,
Toen ze dat hoorde, ging Annesa niafc
naar binnen, zooals ze eerst van plan wa%
maar ze vervolgde haar wieg naar de kerk.
,,Dag, dag, houd je goed, vele groeten'
aan de meisjes. Wij gaan, hét is al laat." t
„Ik had je iets te vertellen, ik kom mor
gen bij jelui aan," zei tante Anna, met de)
hand groetend. „Dag Rosa, eet niet te veel
amandelkoekjes. Je hebt me niet eens ver
teld wat je van de muis hebt gekregen in1
ruil voor je tandjes. Je hebt ze toch (well
in zijn gaatje achter de deur gestopt."
,,Ja'<', riep n'et meisje, zich o nik eerend,
„hij heeft hazelnoten achtergelaten voor mijn)
tandjes."
„Wat heb je aan hazelnoten, als je geen,
tanden hebt om ze te breken?"
„"Wel, ik heb ze met een steen openge
broken."
„Goelcndag."
„Dag."
Annesa trok Rosa mee ear'liep hard, voor",
zich uit starend als betooverd. 'Het kind
zeii
„Ja vader is daar, vóór de kerk', hij!
wandelt met pastoor Virdis; het is net oi ze
twisten'."
Do oude priester maakt® inderdaad
allerlei habdfieWegingen.
gelijk met de ontvangst van Zimmermann's
nota over Mexico. x
In Amerika wordt het feit, dat de pre
sident. ofschoon hij den Senaat heeft mede
gedeeld, dat de regeering in den loop dezer
week bewijzen voor de authenticiteit ,der
nota had gekregen, niet heeft verklaard
wanneer het document in zijn handen is
gekomen, in vele kringen beschouwd als
een bevestiging van de meening, dat Wilson,
toen hij besloot de betrekkingen mei
Duitschland af te breken, de nota van Zim-
mermann reeds kende.
Reuter maakt melding van eenigo En-
gelsche persstemmen over de nota van Zim-
mermann in zake het voorstel aan Mexico
en Japan. -
De „Globe" zegt, dat zoo de rijkskanse
lier zich tot taak had gesteld om de po
sitie van president Wilson zoodanig te ver
sterken, dat hij er bij een actie tegen
Duitschland met absolute zekerheid op kan
rekenen, dat de geheele natie hem zal steu
nen, hij zijn werk niet beter had kunnen
doen. Het blad eindigt zijn beschouwing
J met dit fraaie beeld: „De olifant is heel
voorzichtig op eieren gaan zitten, met het
resultaat dat er een geweldige struif van
gekomen is."
De „Fall Mall Gazette" zegt, dat, „zoo
iets in staat is ,om het lauwe gevoel van,
plicht en nationaal Zelfbehoud aan te wak
keren, het wel dit belangwekkende plan is
om eenige Amerikaansche staten aan een
regime van barhaarschheid over te.leveren."
Van het Westelijke front.
ILtmaal is er alleen nieuws van bet
door de Frans ch.cn 'bezette frontdeel, waar
over door hen wordt gemeld, dat Donder
dagavond ten W. van Soissons twee aan
vallen der "Duitschers 'op de Fransche stel
lingen ten O. "van Viagré door het Fran
sche vuur afgeslagen, werden'.
In de Argonne drongen de Franschen
in een Duitsche loopgraaf bij Vauquois en
grachten gevangenen niede. De a.rtilterie-
strijd is vrij levend 'g in liet bosch van Avo-
court.
Een lang Wolff-bericht geeft nog nadere
bijzonderheden over den terugtocht der
Duitschers, wier achterhoede de Ëngelschen
dagen lang ophielden en dezen groote ver-
1 ïezen^ toebrachten. De ontruimde stellingen
bestaan in een afgrijselijke moerassige vlak
te, waarin niets meer bruikbaar of ter-
dedighaar is, vol granaaltredders met
sneeuw en negen opgevuldde ondersban
den, zijn vernield, de dorpen door het vijan
delijk vuur weggevaagd en tot p<udnLoopen
geworden, de bronnen dichtgevallen, do we
gen niet meer herkenbaar. De Engelschen
liggen hier blootgesteld, in het open veld
aan de vuuruitwerkiing der Duitschers, die
in hun nieiijWo ^stellingen, "die reeds lang
volkomen waren ingericht, op elk punt van
dit .terrein ingeschoten zijn.
Van het Koemeensehe front
Zooals men weet, meldde Berlijn giste
ren tot vijfmaal toe onder bloedige ver
liezen afgeslagen Russische aanvallen. Het
klopt alweer niet precies met wat Pelro-
grad meldt. Dat is n.l. liet volgende: Aan
den weg Jacobeni-Kimpoloeng dpurt de
strijd voort. De Duitschers ondernamen een
Annesa sloeg altijd de oogeu neer als
zij priester Virdis ontmoette; en ook dien,
ochtend trachtte zij door te loopt®, het kindt
aditer zich sleepend; maar de oude geeste
lijke Mef een van zijn groote roode handen
op en riep:
„Rosa, Rosa" i
Annesa moest stil staan.
..Rosa", zei de priester en hij kwami
dichterbij. „Het doet me genoegen dat je
naai- de mis komt. Het schijnt dat zelfs de
geiten komen vandaag. Zelfs de joodsche)
en de moorschp vrouu;en,"
Annesa ging niet dikwijls naar do kerk;
zij begreep de toespeling, maar zij trok
er zich tiiets van aan. Zij keek naar het
kerkplein, alsof zij zich interesseerde voor
de veelkleurige menigte en luisterde naar
den omroeper, die van een rots at tegen
de menigte schreeuwde.
Ook Faulu keek daarheen. Hoog en wild
stak deze figuur zwart af in de zon. Met
zijn blinkende trom, zijn dracht half van
een boer, half van een. jager, met een bont
muts, die de natuurlijke baardos leek van
dat zwarte en sterke h'oofd, had de om
roeper iets vnin een primitieven heraut,
door de wouden van den berg naar bene-
-den gekomen om iets vreeselijks te ver
kondigen aan de drinkers van brandewijn
en anisette, die om de slimme .verkoopers
verzameld waren. Allen keken hem aan,
en hrj schreeuwde met do forsche stem
van een prediker:
„Jongens en meisjes, laat je portret ma
ken door een fotograaf die naast den tim
merman Francesco Casu woont. En wie
gort wil koopem, voor een lire per kwart
hectoliter, die moet gaan n.mx mijnheer
Baleptinu Virdis, Ep. bij^Marla, de Ailer-
iegenaanval op de Roemeensche afdeelin-
gen, die den vorigen dag de hoogte bij
het dorp Rekossa, tenNoorden van de
rivier Zaval, bezet hadden en dwongen de
Roemenen die stelling te ontruimen. Ten
Noorden, van de rivier de Rymnjk verniel
den onze verkenners twee vijandelijke bui
tenposten. Zij maakten 23 gevangenen en
namen twee machinegeweren.
Tan de Turksche ironten.
Maar geregeld blijven de Engelschen mel
den,. dat de vervolging wordt voortgezeb Dd
Turken trokken Dinsdag in groote verwar
ring door Aziziyah.
De Engelschen zuiveren het slagveld stel
selmatig en brengen elk uur buit binnen^
Zij namen sedert 23 Febr. 4300 man ge
vangen en veroverden 28 kanonnen, 19 loop
graafmortieren, drie Turksche schepen, twee
steef)boo ten zes lichters, 30 pontons.
Het totaal der gevangenen sedert Des
cembor bedraagt 7000 man.
De onbeperkte duikbootoorlo?.
"Weer meldt Wolff allerlei successen: Twee
pas teruggekeerde duikbooten hebben 15
stoomschepen en zeven zeilschepen van
samen 64.500 br. leg ton in den" grond
geboord.
Eén dezer onderzeeërs ontmoette voor
de Zuidkust van Ierland een als onder-
zeeërsvai ingericht stoomschip met vier
verdekt opgestelde stukken, dat ook zijn
booten gebruikte om waterbommen op den
onderzeeër te werpen. Do onderzeeër voer
de, nadat hij hoven water was gekomen,
van. drie uur 'saam. tot heit donker werd
tegen de onderzeeërsval en een onderzeeërs
jager van de Foxglove' '-klasse een artil-
leriegevecht, waarbij de onderzeeërsjager
minstens drie maal getroffen werd.
Door het ia den grond boren der boven
genoemde pchepen gingen o. a. 8800 t.
granaten, 3300 t graan, 3000 t lijnzaad,
verder ongeveer 15.000 t. kolen, 2500 t.
oorlogsmaterioel, 3500 t stukgoederen,
4300 t. hooi, 1200 t. ijzererts en 1800 L
grondnooten verloren. 1
Toch blijft men in Engeland moed houden.
De president van de Kamer van Scheep
vaart in het Vjereenïgd Koninkrijk hield inf
de vergadering van gisteren zijn jaarlijkschej
rede, waarin hij erkende, dal de scheept
vaart der geallieerden in d© laatste maan
den enorme verliezen had geleden, maar
hij voegde daaraan de verklaring toe, dal dei
toestand niet onrustbarend is en dat blijken!
zal, dat de onderzeeërs evenmin bij machte!
zulten zijn c-en einde aan den oorlog to ma
ken als de Zeppelins. Hij sprak de hoop uit,
dat de handelsschepen, zeer spoedig all®
bewapend, zouden zijn. Deskundigen waren!
hel, volgens hem, erover eens, dat kanonnen,
op het achterschip voldoende zouden zyn,!
De president deed het denkbeeld aan dd
hand, om als een der vneclesvoorWaarden
te stellen, dat Duitschland zijn geheeld
handelsvloot zou moeten uitleveren.
Sir Owen Philips, de groote reeder, ver
klaarde, dat de genomen maatregelen roette
hoiliigsto genaamd, zijn versche eieren en
ijs te koop...."
„Ja, ook de Moorsche yrouwöal" her
haalde priester Virdis, „die 's ochtends met
den duivel opstaan en 's avonds met Satan,
naar bed gaanl Ga, Roza, ga en bid voor
die measchsn, dat ze bekeerd zullen wor
den. Later vertol je me weer hiat verhaal
van liet sterven van onzen lieven, Heer,
weet jo het nog?"
„Jawel, mijnheer."
„Gelukkig, je zal ten minste geen jodin
zijn. Ga maar."
En hij liep weer blazend op en neer.
Paulu volgde hem, maar eerst wisselde
hij met Annesa een vluggen en gloaien|-
den blik, die haar met vreugde vervulde-
„'Angelos Santos," zei ze zachtjes, iro
nisch, den geliefkoosden uitroep vau pries
ter Virdis herhalend.
E'n de kleine Roza., die niet veel van
den dikken pastoor hield, begon te lachen
met haar klein, treurig lachje van oud
vrouwtje.
Annesa luisterde naar de mis, terwijl ze
aaji Paulu eu aan diens hartstoohte! ijken]
blik dacht. Zij was altijd met gelukzalig
heid vervuld als de wedhwtaaar die vlugge
liefdeteekens gaf. Het was haar alsof deze
blik, die zij zoo bij volle daglicht wissel
den, omgeven door de mensc'hen, die hen -
sc'bedddem, zooals zelfs een rotsmuur hen-
niet had kunnen scheiden, veel meer waar-
de ^iad dan al hun omhelzingen in -bet
duister. En de stekende woorden van pries-'
ter Virdis Men haar als het verre rui-
schen 'ran den wind: een blik van Pnulu AJ,
beloonde haar voor elke veroudering, voor
elke beleediging'. - A?
(Wordt vmxdgS^, -
.vLijp <fÈM9HEkr i
Oinr
y" i
00f
as t
tiass
rede",)
De Secretaris,
