.1;
r
v Sleeperij en Goederenvervoer/#
?lh A. DE MAM.
WIJ VERKOOPEN:
Windsheimer Mineraalwater
Openbare Verkooping.
Café- en FinKelinventarissen
c
Bi
Hoofdkantoor
Bijkantoor Telefoon 95219522.
b m 11 m m m m m m m m m a mum
a
.1
K J. H. VAN WAART, fioogstraai 133, 135 en 154.
N. V. Maas en Waterweg,
Een belangrijk adres voor Fabrikanten.
A. DE HAAS - Zwanensteeg 6,
VOOR IN- EN VERKOOP van le en 2e hands*
is A. BOUTEB, -m
liet aangewezen adres.
Gecontr. Haven- en
Schepen, Terreinen, Pakhuizen etc.
m
m
i
met erkende geneeskrachtige eigenschappen.
H.H. HuisBigensren.
Wijkbewaking/É
k
f-
li
Ingezonden Mededeelingen.
Waarom zoudt ga Uw
Stoom- an V erfgoed eren naar
alders zenden» torwUI »De
Phosnlx", relef.nummor 16,
U avon goed en vlug bedient
Uitputting der nieren
Kerk en S'ehool
8
Woon-, Winkel- en Heerenliuizen,
Fabrieks- en Fakliuispanden,
"Wei- en Bouwlanden,
Industrie- en Fabrieksterreinen.
Rotterdamscfie Fabriek van Uewapend Beton,
Lompen- en M e ia a Iha ndel van
A. DE HAAS» Zwanen steeg 6, ROTTERDAM.
Lange Baanstraat 41/46 - Rotterdam.
i
m
er
in
B
vv
t?JV
I" -
if
m
IV
tey
i-/
Ife.
d© arme klassen der bevolking gemiddeld
ongeveer twee Jaren em soms zelfs nog
meer bij de kinderen uit den gegoeden
stand achterblijven, wat gewicht en lengte
betreft. i
Versa hil in voeding moet als voornaam
ste oorzaak worden aangewezen.
Do Groninger schoolarts Dr. A. v;ui
VoorUiuijsen nam waar, dat over de pc
riode, waarin de kinderen uit arme gezin
non sehoolvoeding kiegen, de gewiehts
toename aanmeikeïijk grooter was dan over
een gelijk tijdvak, waarin zij uitsluitend
thuis werden gevoed.
Dezelfde arts schrijft in een artikel, ge
titeld: „l>c invloed van het oor
logsrantsoen op den groei van
kinderen", o. m.:
„Het kinderlijk organisme reageert op
een te weinig aan vet en eiwitstoffen
door een groei, dic< langzamer is, dan
deze bij een voldoende voeding behoort
tc zijn.
Dat dit werkelijk zoo is, woidt, be
halve door vroeger genoemde argumen
ten, nog meer waarschijnlijk gemaakt
door de ervaringen, die tegenwoordig
in Dnitschlnnd worden opgedaan met
de oorlogsrantsoenen, waarmee onze
naburen moeten rondkomen.
Uit een artikel van l>r. Oschmaim,
uit Weiszenfels a. S„ blijkt duidelijk, dat
de toename in lengte en gewicht van
een aantal kinderen in het tweede oo
logsjaar veel minder is geweest d 1
vóór den oorlog gedurende een even
groot tijdperk,
Dr. Oschmann beeft kinderen uit den
kleinen burgerstand drie jaren aehteieen
telkens in bet begin van het tweede
kwartaal van het schooljaar onderzocht
De verkregen resultaten waren:
Gemidd. GemidcL
In den lengte- gevvichts-
cursustoename. toename.
1913'14 5.2 cM. 2.4 K.G.
1914—'15 4.9 cM. 2.4 K.G.
1915—'16 3.4 ai. 1.4 K.G.
Nu zou bet mogelijk kannen zijn, dat
sommigen meenen, dat de verlangzaamde
groei, zoowel in lengte als in gewicht,
weinig invloed op het welzijn der kindc
ren heeft.
Daarover spreekt Dr. A. van Vooithujj
sen zich als volgt uit
„Niet al te speculatief mag hef hee
ten, wanneer men de gevolgtrekking
maakt, dat naast de verlangzaming van
den groei andere vei schijnselen zullen
optreden, die minder gemakkelijk in
maat en getal zijn weer te geven.
Daarbij is in de eerste plaats te den
ken aan vermindering van 'het weer
standsvermogen tegen acute en 'chro
nische infectieziekten Het is niet waar
schijnlijk, dat mazelen, roodvonk, diph-
terie en dergelijke kinderziekten dooi
vermindering van de hoedanigheid van
het voedsel veelvuldiger zullen optre
den, maar wel moet men de vrees koes
teren, dat vooral bij mazelen de mor
taliteit grooter zal worden, wanneer de
voedingstoesfand der aangetaste kinde
ren te wenschen overlaat. Ditzelfde geldt
van de tuberculose."
Uit deze aanhalingen blijkt voldoende,
dat een behoorlijke lichamelijke verzorging
van het schoolkind niet alleen een wel
daad is, aan misdeelden bewezen, maar
dat het een levensbelang is voor de gan-
sehe maatschappij. Wie dit Inziet, mag
niet rusten voor er maatregelen genomen
zijn om verbetering aan te brengen, en
hij zal ook niet rusten, zoolang er in
Nederland nog één kind op een school
bank zit, dat honger lijdt.
Stelt adressante nu de vraag, wat de
gemeente Schiedam tot nog toe deel, om
de scholieren, die meer of beter voeding
behoefden, dan door d© betrokken ouders
kon wonden gegeven, daarvan te voor
zien, dan. moet het antwoord luiden ,,He-
laas, zoo goed als niets." Wel wend
in 1905 oen bedrag van f250 op de be
grooting gebracht om bij aanvragen tvan par
ticulieren steuneind op te treden, maar
na dien werd als regel niets meer gedaan.
Aan het particulier initiatief werd alles
overgelaten, zeer tot schade van het arme
schoolkind.
Want al moeten we toegeven, dal particu
lieren met veel toewijding en opoffering
van tijd en geld' getracht hebben, althans
ten deele te doen, wat de gemeente ver
zuimde, de hulp van ilie zijde verleend,
bleef steeds onvoldoende en zal dal, blij
hens de ervaringen in andere gemeenten, op
gedaan, ook steed® blijven.
Reeds lang is geconstateerd, dat deels
door geldgebrek, deels ook door bekrompen
opvattingen van de bestuurders der vereeni-
gingen de taak, die zij op zich genomen (heb
ben, zeer onvoldoende vervuld wdrdt
Die veroemigmgjen hkgLnnen te laat met
de voeding en. eindigen te vroeg, terwijl
zij slechts een paar maal per week een
maaltijd uitreiken.
In Schiedam b.v. was het gewoonte in
den winter drie maal por wdefc een warm
maal te verstrekken.
Doch gedurende de 14 dagen van dia
Kerstvacantie stond het uitdieelén. van spij
zen stiL Ia het hartje van den winter, op
een tijd, dat cr blijkens hot deelnemen aant
de maaitijden, werkelijke behoefte Was,
moest de arme ophouden zich te voeden,
't Was vacantto ook voor dc maag.
Er zijn ook vereenigiingen. die geen) in
menging van het gemeentebestuur Wen
schen en uit afkeer daarvan; iedere sub
sidie hardnekkig weigeren.
Dat was indertijd het geval 6e .Utredifr
Dc vereen igftig weigerde de subsidie, doch
kon daardoor haar taak niet naar be-
hooren verrichten. In het jaar 1902 werd
door de gemeente h'ot werk overgenomen.
Een dergelijk voorbeeld geeft Arnhem,
waar eveneens de gemeente heeft ingegre
pen en geld beschikbaar heeft gesteld om
ook 's zomers de voeding voort te zetten.
Ook bij het aannemen van de kinderen is
men volkomen overgeleverd aam de meer
of minder ruime opvatting van bestuhndeas,
zoodat het hier en daar al. is voorgeko
men, dat kinderen!, life met beslistheid door
de onderwijzers aanbevolen warm, weplcn
afgewezen
De wijze waarop het voedsel aan de kin
deren uitgereikt wordt, laat i lik wijk ook
veel te wenschen over
"t Gebeurt vaak in vee) te kleine, ongezel
lig© lokalen, dikwijls ver van het school"
gebouw verwijderd
Van eenigp gezellighnd, gedelete tafels,
gelegenheid tot "handen wasschen, enz.
's gemi sprake.
Mee-tol geschiedt hef bedienen oi kin
leien door vrijwillige krochten Man deze
tellen zich gewoonlijk nicl allo dagen be-
chikba.il De leiding m hel lokaal wis-
-elt dus telkens en dit wei kt ongunstig)
ip orde en netheid
Amsterdam heeft dit lieve zen en ook
m VGraienhage heeft men om bowenge-
loemd© jedenen het werken met onbetaalde
mlp afgeschaft.
Niet alle-, wat hierboven over andeie
jenieeoten in ons land werd geschreven, is
en \oll© op Schiedam van toepassing,
naarook hier is -het dringend nood-
•vi kei ijk, dat het Gemeentebestuur gaat in-
0 ij pen.
Er dient naar het oordeel van adres-*
ante overgegaan te woiden tot het ver-
•trekken van voeding en kleeding van ge
meenteweg©
Die voeding zal moeten zijn in eigen,
beheer.
Daarbij mag zeker wel gedacht word.ni
aari de eerstdaags te opmen centrale km
ken. waai- het voedsel bereid wordt door
deskundig peisomel De uitreiking itan het
voedsel moei geschieden door bezoldigde
personen
Die mtreiking moet plaats vindon m
ruime lokaVn, niet te ver van de school
gelegen en behoorlijk ingericht De voe
ding moet hel gehele jaar doorgaan, zoo
wel 's zomers als 's wir ter-, en in de va
cauties evengoed als in den schooltijd
Adressant© geeft gaarne toe, dat dit een
'aak is van groeten omvang en babeekenis.
Doch iu het LHantr „van het schootkind,
de toekomstige bureers of burgeressen,
mag niet' langpi geaarzeld «orden Cr
-taan liooge brianpen op het spel
0ndergeboekenden hopen ten zeerste, dat
Uw College er toe zal beriuiten het vol
trekken van-voeding en bleeding non liet
i.rmc schoolkind tot een zaak van Over
heidszorg te maken
Namens de Afd. Schiedam van
den Bond van Ned.
Onderwijzers,
W, STERK. Vooiz.
C. K. MINDERJJOUD, Secr.
Schiedam, 12 September 1917.
Hooger 0 ri d e r w ijs
Technische Hoogesehoöl. Bevorderd c um
laude, tot doc'or iri dc technisch© weten
•schaji, de hitsei J. Ph. Pfeiffer, -. i„ op
proefschrift getiteld. De waarde van we-
ten-chappelijk onderzoek voor de vaststel
ling \an technisch© eigenschappen van
hout. en op stellingen.
Vrije en Ordeoefeningen.
IB|j beschikking van den minister van
binneniandsehe zaken is bepaald.
lo {jat het examen ter voikrijging van
do akte van bekwaamheid, voor huis- en
schoolonderwijs in de vrije- en orde-oefe
ui «gen der gymnastiek voor het jaar 1917
zal aanvangen op 2 October eh'. en dat
de commt-siun. met het afnemen van dit
examen belast, zitting zullen houden te
Breda, Venlo, Rotterdam. Amsterdam,
Deventer en Groningen; en zijn
2o. benoemd in de connni-sic te:
Rotterdam- a. lot lid en voorzitter: C
L. Tondu, schoolopziener in het district
Rotteidam
b tot leden D d- Haan en El. Nieuweiv
huis, onderwijzers in do gymnastiek aan
openbare lagere scholen te Rotterdam; mej.
A. J. M. Meijer ©n mej. S. M. Rosenthal,
ondeiwijzeresscn in de gymnastiek aan
openbare lagere scholen te Rotterdam
c. tot plaatsvervanger van den voorzit
ter: IC. Brants, schoolopziener ia het dis-
tuct Goes;
d. tot plaatsvervangondo leden- G.II
Engelkamp, onderwijzer in de gymnastiek,
en mej. K. M. Muntendam, onderwijzeres
in de gymnastiek', beiden aan openbare
lagere scholen te Rotterdam.
Iagwioht
terdsaa. Telefoon 8424.
flneto Bretbteei 111, Betterlial
11034 30
roer verroer ren wafenmehte» en verroer per
vracht-auto voor spoedbestellingen
P* Yraagt onze ronc. tarieven.
Stalling der vrmcht-auto te Schiedam.)
fiflwiensrdf Nipnw«
en middelen tot voorkoming.
Een wijz© tot voorkoming van uitput
ting der nieren is b"t vermijden van kou
vatten en dit is niet moeilijk. Leef in
i.oed geven fakende kamers, blijf nooit inj
natte kleeren zitten en ga nooit zonder
voorzorg van heete kamers in de kou.
Andere voorzorgen zijn lichaamsoefe
ning, regelmatige slaap, geregelde gewoon
ten, geen te zwaar voedsel, genoegzaam
zuiver water en als dubbele beveiliging
Foster's Rugpijn Nieren Rijten om de nie
ren in goeden staat te houden.
De nieren hebben veel te lijden van een
hardnekkige kou of plotseling kouvatten.
Zij hebben dan extra véél vergiften af te
scheiden, waarmede het bloed door de on
regelmatige sjoelgang en de gesloten huid-
porieën overladen wordt.
Het os de taak der nieren om de ver
giffen uit het bloed te fil tree ren en als
zij er niet toe in staat zijn, wordt gij van
kwaad tot erger. Urinezuur hoopt zich op
en voegt er het zijne toe bij. Ontsteking
van de nieren, rugpijn, niergruis, blaas-
en uri nek walen, spit, niersteen, ischias,
rhdumaüek, waterzucht en ongeneeslijke
graden van nierzvvakte kunnen er het ge
volg van zijn.
Let bij hot eerste teeken van nierzwakte
op zorgelooz© gewoonten en verander
deze onmiddellijk. Geef de nieren de noo-
dige hulp door haar te versterken en hee-
Len met Foster's Rygpjjn Nieren Pillen.
Het ©enige, waarop Foster's Piilen aan
spraak maken, is, dat zij uitsluitend voor
nier- en ib laaskwal en dienen, niet voor iets
anders.
Op elke doos Foster's Rugpijn Nieren
Pillen komt ihet handelsmerk de man
met zijn (handen in de lendenen voor.
Te Schiedam (verkrijgt bij Kappelhoff Jt
Hovingh. Toezending geschiedt franco na
ontv. v. postwissel k fl.75 p. doos of
f10.p. zes doozen.
Ned. ITerv. 'KerJd
Beroepen te Meliskorke dsl L A. A.
Ouwejan, te 'MUivervoea, -
Geref. kerken.
Beroepen te Hoofddorp' ds. K. van
Anken te Pernis.
Bedankt voor het beroap»teG'ijpskerice
(ZeelJ ds. K, van jder Beek! te i-Mst
De "heer Elberson, R. K. geestelijke te
Sneek, is benoemd tot majoor-aa 1 moezenier
in de provinciën. Groningen, Frisland' en.
Drenthe. (4vp.j
De electrische draad.
Nabij Kessenioh is gisteren ,een krijgs
gevangen Rus, die uit .België do vlucht
naar ons land wilde pemen. aan d'en eleo-
Iri-clmn draad dood' gebleven.
Pogim tot doodslag.
De politie te Venlo .heeft gisteren naai
de gevanirenis to Roermond .overgebracht
Th. IV. TT, landbouwer, .te Venlo, ver-
jiacht van poging tot Ldoo it's lag, gepleegd
op P Jacht aldaar ,op 12 dezer. iH.ij had
met zijn jachtgeweer drie .schoten op J.
gelost, waardoor deze in .een hand en den
rug getroffen weid. v
Mata Hari.
De berichtgever yan het „Hibl." te Pa
rijs seint, dat 'het .cassatieberoep van de
danseres Mai a Hari (mevr. .Selle), beschul
digd van sp-.onn.age, weldra .voor bet hof
van cassatie zal worden .behandeld'.
ïn strijd met de .gewoonte heeft de be
schuldigde verzocht persoonlijk1 op ,die zit
ting van liet hof .tegenwoordig te mogen
zijn, om haar bezwaren ,©n opmerkingen
over de rechiskwostie persoonlijk te kunnen
geven. Dit is haar geweigerd; volgens do
gewoonte zat alleen haai* .verdediger J©
zittingen van het hof bijwonen.
Verdronken.
Gisteren is te Wijk .bij Ou misted© hij het
laden van turf (in .een aan de Lek liggend
schip, de negenjarig© P. Vv. Hi. overboord
geslagen en met den .stroom meegevoerd.
Zijn lijk is nog .niet gevonden.
Ongelukken.
De werkman J. v, ,d. S., uil Slieirecht,
die gisteren op het .werk van liet stoom
gemaal le SommJelsdijk onder ,een bok
terecht is gekomen, is .gisteravond aan
de gevolgen overleden.
Oorlogsvaria.
liet bestuur van het Fransch© "Alge-
meene Verbond van don arbeid, de mach
tige organisatie van do Fra'nscha arbeiders
heeft, enkele dagen vóór de minïsterieelo
crisis in Frankrijk uitbrak, „aan het Fran-
sche proletariaat" ©en manifest gericht,
waarin het opkomst tegen een politiek,
die evenzeer tegen de arbeiders gericht
als anl.i-democratisch is, en Waarin het
voorts de arbeidend© klasse in Frankrijk
tot waakzaamheid aanspoort. Volgens Ide
Humanité heeft het bestuur van het 'Alge
meen Vierbond van den arbeid besloten
het manifest openbaar te maken omdat
het verontrust is door de leactioinina'ir© drij
verijen, die eiken dag brutaler aan het
licht komen en door de gevolgen daarvan
op de behangen, die het zijn toevertrouwd.
Door de politie te Ruhrort is oen con-
ductnco igearresteeid, dile er haar werk
van maakte de reizigers in de treinen te
berooven. Bij hare arrestatie Ward ©en
zilveren tasöh en ean som gelds op haar
gevonden, die zij kort tevoren een reizi-
gei had ontfutseld,-terwijl lwj een huiszoe
king tal van gestolen voorwerpen te voor
schijn kwamen.
voor ©O ctU. kinder nui-pantofblijes tot 4 taar,-
voor f2 41® sterke knoop en rjjglaar-jes tot 3 jaar.
voor f 1. gemakke'ijke Dames huispantoffels,
voor t ï.lO reclame slofpantlakneus en leerzool,
voor t 2.1® Brabantsche -tofpantoflels,
voor f 2.t® leeren Dameepanioflels,
voor f tt.fl® ijzersterke box-meisjeslaarsjes 58 jaar,
voor f© O® soliede box-jongens-rijgschoen no. 3336.
voor f7 2® mooie box-jongens Derby-schoen no, 33—36,
voor f7.2® prima box-jongensrijgschoen no. 37 -39,
voor f&®0 zwart canvas D-mes handschoen, zeer modern,
voor f7.®0 prima lak blad Dames handschoen, nieuw,
voor f 7.9® sterke dameslaarzen box-voorblad,
voor f 7,1# prima boxcalfs Dames-mollières.
voor f (.2® gemakkelijke Heeren huispantoffels,
voor f 9 ®0 Boxcalfs Heeren D rby-bottines, met garantie,
Wij ontvingen eene groote party 15674 66
Dames lakschoentjes f4.25.
Gymnastiekschoenen,
Touwschoenen,
Slobkousen.
„DE KAPJLAARS",
Alléén Binnenweg 36, ROTTERDAM.
prima tafel water,
Gen.; Agent voor Nederland:
JA. Aa"E JBJEI-J LiE, Amsterdam.
Velef. XVI» 426®.
6990.
tem VOOR 9CKILSA111
TEIASK. SO.
15 '45 40
AilVBRTJENTlEJS.
De Deurwaarder G. S. M0NTF00RT is
voornemens op Woensdag 19 Septem
ber 0.8., des voormiddags ll1/" uur, in
het Gebouw van den Ned. R. K. Volksbond
aan de Lange Haven te Schiedam, in één
zitting,
publiek a contant te verkoopen:
De Sioomsleepboot,
;enaamd sMaria", groot c.£. 13 ton; lang
4 Meter; breed 3.40 Meter; hooge druk
machine, 12 P.K., met al deszelfs staand en
loopend want, liggende aan de Hooikade te
Schiedam, en aldaar te bezichtigen.
Inlichtingen verkrijgbaar ten kantore van
;enoemden Deurwaarder, Lange Haven No.
O, telephoon No. 112. 15628 20
Wij belasten ons met den aan- en ver-koop van
Billijke voorwaarden, IR?"* Inlichtingen kosteloos.
TELEFOON No. 23. - Kantoor: LANGE HAVEN No. 3.
15676 80
FIRMA KLOOTWIJK, Tel. Int. 9912.
Kantoor en Werkplaatsen: le SCHANSSTRAAT 55ab, ROTTERDAM.
Fabrikant van Ijskasten en Koelkamers, IJszouterijen, Pekel-, Chloor-, Filtreer-,
1.5446 20 Koel- en Eierenbakken en Rookkasten.
Tevens alle mogeljjke Gewapend Beton-Reservoirs tot inhoud van 4 M3. Gegarand. waterdicht
Opslagplaats i ALBRECHT-KUIGBLMANSSTRAAT.
(op de Schiedamsche Dijk, fROXTEBB VJtj tegenover het Leger des Heils)
geeft xnarlctprljzeu voor alle soorten oude metalen en fabrlekaop-
ruimingen. Speciaal adres voor feleine kooplieden. 14748 20
TELEFOON «650. 15621 30
T4F&
WIJKSTRAAT 103a, ROTTERDAM.
Telefoon 4441, nachts 5034T
Wakers worden geleverd voor - 14851 30,
Garantie tegen Oicfatal.
Frima referentiën worden op verlangen gaarne verstrekt.»--? I
BI
PI
SC
to
1 K»
«I,
a?
IT3
\W'
K'
KW
-A
Ip-V
i l
*s> mm
A
'x tj F
i of
tvw-
i.'-dr.
