<wels; s" T;i
IjeTui gaat naai; Holland, daai1 fe eteh*imvvr
'nocg. Dc,a 13en October keerden zij dïiajr^
beenzweer veilig terug.
Éénmaal i!n Holland voelde de menschën
geen lust naar Duitsebland! terug j© ke©-~>
Ten. Hun wab in, Rotterdam voor@espê»erd
een. dagloon van, 12 A 14 mark; toen ze t
Duitschland waren, -weiden' 2» aangenomen
Voor 6 A 7 mark per dag en, toen; z© af
rekenden onfevfiigen Ice voor 3 weken,' na-
aftrek van liet kostgeld, 3 maak uitbetaald.,.,,
r De beschrijving va'n het kosthuis toon.*
.ie een toestand, dié haast ondenkbaar is
én toch werd aan deze menscbem gezegd
dat hun een' „goed" kosthuis was aaa'
getwezen, omdat ze nogal' netjes in de
kléerem zaten, i
Wij hebben bovenstaand verbaal! gege-
v'ein, zooals wij het uit dén. mond van1"
onzen zegsman hebben opgeteekend- Er '1
ldijkt echter voldoende uit, ook al zoude
het medegedeelde te slterk gekleurd zijn,14
dat het geen zaak id naar liet buitenland'
te gaan,^ zonder cfcal yoo-raf een goad- mi
bindend contract jë gemaakt door tusschen-
koms't, althans met medewerking, van een
Arbeidsbeurs of van éenj autoriteit waar-
op men zich beroepen) kan. 1
Aan de Directie der Hollandsche IJzeren
Spoorweg-Maatschappij, Amsterdam.
fn het bezit van uw missive cld. 2
dezer, danken wij u voor de toezegging
daann vervat, nl. dat trein 177 in het ver-
vollg te c!a» TO, 45 te Schiedam fel Stoppen.)
Wij doelen u echter mede, dat het geens
zins a-ur onzie aandacht is ontgaan, dal
de reizigers uit de richting Delft naar sta
tions dar lijn Schiedam —-Boek van Holland
over Rotterdam D. P. en omgekeerd kunnen
reizen zonder bijbetaling.
Zonder deze bepaling zou Schiedam in
een geheel onhoudbare positie zijn.
Thans wordt door u wol gemeend, dat
Schiedam zich in een zeer bevoondeeldé
positie mag verheugen, omdat ,,de reisge
legenheid naar Schiedam niet noemens
waard ongunstiger is geworden* dan zij
voor die beperking van den dienst was",
doch ook de voorafgaande dienstregeling
plaatste Schiedam in een hoogst nadeehge
positie, zoodat deze derhalve thans nog
veel slechter is geworden,
In aanmerking nemend, dat juist in den
'aalsten tijd de industrie in Schiedam zich
geweldig heeft ontwikkeld en uitgebreid,
en een gunstige verbinding met den Hajag 1
en verder, daardoor van het alleigroobte
belang is geworden, werkt de omweg via
Rotterdam, welken men thans verplicht 13
te nemen, ten ©enenmale buitengewoon be
lemmerend op onzen handel en onze in
dustrie.
Immers thans veretedht de reis Schiedam
Den Haag via Rottendam mét de treinen
511 en 148 circa drie kwartier (vertrek
Schiedam 9 39, aankomst Den Haag 10.23)
en met do U-ei ren 519 en 90 circa één uur
(vertrek Schiedam 10.36, aankomst Den
Haag 11.40), terwijl deze tijden door het
laten stoppen der treinen 148 en 90 zou
den kunnen worden verminderd tot slechls
twinljg minuten.
Bovendien loopt men! ndg. de kans, dal
men te Rotterdag de aansluit'nlg mist, hqte
geen met hét oog op het dikwijls te iaat
zijn van de treinen zeer Jicht mogelijk",
is, in welk geval men rasp. 77 cpi 38'
minuten te Rotterdam moet wachten', al'-**
vorens men wederom getegenjhfeid. heeft)
de reis na,ar Den- Haag; ,of verder doo*„
te zetten. t
Aangezien nu door liet vroeger sluiten
der kantoren enl buraaux "(alfe'gevolg van
de gedwongen lichitbesparing) de morgen
uren de grootste waarde h'qbbein gSldnegen
en derhalve elk" tijdverlies gedurende die
periode tot liét kleinst mogelijke moet wor
den beperkt, is de tijdsbesparing^ welke-
verkregen zou kunnen ,wordep. dojor liet*
doen stoppen der treïnlqn 148 en 90 voor
den handel' en' de industrie) van Schiedam' 1
van het allergrootste gewicht, reden waar-
om wij u beleefd Verzoeken tojt dezen maat-
regel to willen overgaan, desnoods met de
beperking, flat liet stoppan der treinen al-f
léen geschiedt tot bat opnemen) vap relzi-
gors. -
Wij no toe ren tevens do rnededeeling, dat
er ditmaal geen gelegenlileid' was om de
nieuw ontworpen regeling vooraf aan ota
ter inzage be verstrekken, doclii zullenigaar-
ne' van u liet bericht ontvangen, dat ea
tijdig van de voorgestelde veranderingen
ann ons kennis zat worden gegeven. 1
1 V w
Gemeentewerklieden^
Door den Bond ran werklieden in Openbare
Diensten en Bedrijven, afdeeling Schiedam,
is in een adres aan den Raad dezer Gemeente
opgemei kt, dat"; sedert41914 'de koopkracht
van bet ioon enorm is gecjaald, en de door
uwen raad gevoteerde toeslag dit verlies bij
lange niet compenseert;
1 dat de bestaande toes.agregeÜng de sterkst
denkbare anarchie in de belooningen der -
werklieden in 't leven heeft geroepen,,die r
vooral in 't belang der gemeente zelve zoo
spoedig mogelijk vei wijderd dient'te worden
t dat ook in particuliere bedrijven en andere;
gemeenten de loouen der werklieden zjjaot
staan te worden opgevoerd, waardoor bchie-,1
dam met do arbeidsvoorwaarden der werk* v
lieden in de achterhoede komt te staan 1, A
redenen waarom ondergeteekenden uwen,
;aad beleefd doch dringend verzoeken net
Jaarlmen te leiden, dat de loonregeling der
werkii den in dienst der gemeente zoodanig 4
wordt herzien en leibetenl, dat de koop -
iracht - tenminste gelijk wordt aan die van -
le eerste nHft tan 1914, terwyl ZO 4.4
■tadeie toelichting vim bint vei zoek de eer.:
rebben ie teiwijzi-n naar begaande Metüon_
van Toelichting
Naar wij mt goede bron vei nemen ïji£s|
le massale panden„Ysstadi"eni.,tovet^ to|
oebelmoiende aan de funia B. A-
lamp), door bemidehng vrtn.de N. M-
en Wateiweg'' verkoclit voor vestiging een4^
Rollet darm che industrie te Schiedam.
.s/wf
Tallende paarden. 'MÊi
1 Vanmorgen viel er voor ons bureau op_®|y
Lange Haven een paard, dat
voor een wagen, geladen met
OVERSCBIE, 14 Oct. Te Rotterdam zijn
iabeslaggenomen 900. kilggram ijzer, door
een beurtschipper per handwagen vervoerd.
Het jjier was afkomstig uit deze gemeente én
bestemd voor Stadskanaal.
sche stoomboot Marie". Het gelukte den
Duitschers dezen stoomer door de blok
kade te doen slippen, met een lading wapens
en munitie, en te doen landen aan de
kust van Oost-Afrika. De Engelschen kwa-
emn er achter, dat dit schip omgedoopt
was. Oorspronkelijk' droeg het den naam
van „Dacre Hill" en was een Liverpoolsch
schip van 2674 ton, dat bij het uitbreken
van den oorlog in eon Duitsche haven was
prijs ge maakt. Nadat de „Mario" hair lading
wapens en munitie m Oost-Afrika had'
gelost, werd door Engeische kruisers op
het schip jacht gemaakt Ce Man©" zocht,
beschadigd, toevlucht in een Nederlandsch-
Indisclie haven, Tandjong Priok.
E© Engeische regeering stelde zich op
het standpunt, dat, waar de „Man©" geen
bona üde handelsschip was, maar oen ver
kapt oorlogsschip, haar niet toegestaan
mocht worden in die haven te blijven, maar
na verstrijken van den wettelijken termijn
gedwongen moest worden, zee te kiezen,
of later aan* de oorspronkelijke eigenaars
terug gegeven. D'it weigerde de Nederlanil-
scho 'Rogoering. Zij liet het schip kalm
in de haven, hetgeen juist door de Duit-
scbors gewen sell t "werd. Bovendien wist do
Epgélsche Regeering, dat de bemanning vau
de „Mario"' bestond uit Duitsche marine
reserve, die dus had behooren geïnterneerd
te worden. Ook dit werd door de Nedeot
landsclie Regeering geweigerd
Dan word. er mij op gewezen, dat de
N'ediorla.ndschc Regeering weigert in Neder
landse he havens toe te laten als gewon©
lumdelsschepen Duitsche schepen, die
buitgemaakt zijn, ondanks het feit, dat een
prijiïgerccht deze schepen tot F.ngaisch eigen
dom zou hebben verklaard. En dit is dus
te erger, waar de onwettige Duitsche duik-
bootocxrlpg de Koopvaardijvloot van de ge
allieerden vermindert Uit een en ander
blijkt dus duidelijk, rle bevoordeehng van.
Duitschland door de Nederlan dsc.he Regee
ring. Ook weigerde de Nederlandsche Re-
geering dat zulke buitgemaakte en wettig
m eigendom overgegane schepen, ssuiker
van Java gingen halen. Dit zou tot een
ernstig conflict met de Amerikaansche Re
geering kunnen leiden. Amerika maakte tal
kan vijandelijke schenen buit en overeen
komstig het internationaal recht, werden
ze onder Amerikaansche vlag geplaatst. Zij
zouden dus niet in Nederlandsche havens
noch in Nederlandsch-Iii-dische havens mo
gen komen, voor zuivere handelsdoelein
den. Toch zit, naar medegedeeld wordt,
bij die Nederlansdache Regeering dez© op
vatting niet voor. Zoo lueeft b.v. Engeland
aan Noorwegen, verikbcht zeilschepen, die
op de üuitschers zijn buitgemaakt De Ne
derlandschie Regeering verklaarde, dat deze
schepen, hoewel oorspronkelijk aan een an
dere mogendheid behoorend, onder near
tnale vlag Nederlandsche havens mochten
binnenvaren.
Maar waarom dan hetzelfde verboden aan
dezelfde soort schepen onder Engelsche vlag?
Deze verschillende wijze van interpretatie
neeft hier zeer onaangenaam getroffen. De
Er gelsche Regeering erkent het recht niet
van de Nederlandsche. om erkende inter
nationale rechten opzij te zetten of daaraan
een tot dusver onbekende interpretatie te
geven. De Amerikaansche Regeering heeft
aan Duitschland het recht ontzegd, om de
nterii'itionale wetten uit te leggen uitsluitend
jn haar voordeel en dat recht hebben ook
neutralen niet.
Tot zoover mijn welingelichte Engeische
zegsman.
Stremsel.
Het Bureau voor mededcelin.gen., inzake
de voedselvoorziening deelt ons mote:
Ter zake van stremselvoorziening in den
lande valt over de afgeloopen maand niets
van belang te vermelden
Eie afname van stremsel door consumenten
bleef ook in dit tijdperk zeer gering, zoa
dat de voorraden bij Tte fabrikanten aan
wezig nog steeds zeer groot zijn. Zij be
droegen volgens /opgave per 1 Septem
ber j.l. ongeveer 280000 liter stremsel
tegen circa 285.000 liter per 1 Juli 'j.l!,
De reserve voor het verbruik in 1918
wordt derhalve voortdurend grooter. Hoewel
deze reserve zeer gewenscht is, is hieraan
toch wel ©enig bezwaar verbonden, nl.
dat zioowel de grondstof in casu als lobma
gen, als het stremsel bij niet tijdige verwer
king resp. verbruik, in, gehalte ach ter ui li
gaak
Y.oor d,e slremselfabrikanten zijn deze
groot© voorraden, in verband met het min
dere verbruik, derhalve nadeelig daar zij
verplicht zijn z)org te dragen dat het door
ben af te toveren stremsel steeds ©en
minimum gehalte beeft.
Reparatieleder.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
de voedselvoorziening schrijft:
Enkele dagen geleden werden de redenen
uiteengezet waarom slechts aan een deel
der aanvragen voor goedkoop reparatie-
leder zal kunnen voldaan worden. Betoog!
werd dat, toen in April jd. ©en regelïnl'j
werd ontworpen en aan de gemeentebestu
ren een opgave werd gevraagd van de be-
noodigde hoeveelheden reparatieleder tagien
tegen lagere prijzen, nog verwacht, al thans
gehoopt mocht worden op een voldoenden
aanvoer van looistoffen uit het buiten
land.
Deze als verklaring en niet anders be
doelde mcdaleelmgen werden in een der
bladen als „verweer" opgevat en als zoo
danig weinig geslaagd gehoeteubeweerd
werd, dat de regeling niet ia April, maar
enkele maanden geleden gepubliceerd weid.
Dat is een vergissing De regeling weid.
gepubliceerd. 3 April en aangevuld 5 Md..
Eerst ©enige maanden later bleek, dat op
aanvoer van, looistoffen van overzee niet
mocht worden gerekend. Wat bedoel! blad
onmogelijk acht, n.1., dat do toestand it(
een paar maanden zoo zeer kon ver an.;
deren is inderdaad het geval geweest, gelijk
trouwens iedereen kan weten. Gelukkig is
die verandering met zóó erg) geweest, dat
„geen vijfde deel van hen, wien goedkoop©
sehoenreparali© voorgespiegeld werd,"- ge
holpen kunnen worden. Reeds vroegier is
medegedeeld dat, naar men hoopt, aan
der aanvragen zal kunnen worden voldaan.
Vergeten mag daarbij echter niet worden,
dat die berekening geldt voor 1 jaar, terwijl
maandelijks ©en deel van het quantum,
dat een gemeente kan krijgen, wordt be
schikbaar gesteld. Dje volle jaarhoeveelheid
opeens te zenden i® niet mogelijk en zou
zeker mot praktisch zijn; geleidelijk aan
leveren de looierijen het leer af. Daarom
kon ook niet aanstonds in April of JVfei
met de distributie worden begonnen. Eerst
moest de N. Dl T. de looistoffen vrijgeven;
daarna konden de looierijen aan het werk
en het duurde ©enige maanden, voonlat er
voldoende voorraad was voor een distri;
butie. 1
Wanneer het mogelijk zal blijken liet
quantum alsnog ©enigermate te verhoog en,
zal dit ongetwijfeld geschieden en het
spreekt vanzelf dat voortdurend wordt uit
gezien naar middelen om aan meer aanvra
gen te kunnen voldoen. Sommige toei-
soorten zijn echter minder geschikt voor
de wintermaanden.
Ten bewijze dat eï nog voldoende leer
zou zijn, werd aangevoerd, dat geen schoen
maker tot dusverre voelreparatte afwees op
grond van teergabrek. Het is onbegrijpe-
lijk. -Maar wat tot nu toe mogelijk wa:
zegt niets voor de komende tijden. Toen
de looierijen voldoende looistoffen had
den, hebben zij hun bedrijf in de jaren
1915 en 1916 sterk uitgebreid, zoodat er
veel leer op de markt kwam. Boveadien.
moesten groot© voorraden, die hier voor,
builen!andséhe rekening lagen, geliquideerd
worden. Het gevolg) was dat, ondanks tie
groote leerbehoeften van het leger, tot
nu toe voldoende leer voor de bevolking
beschikbaar was ten slotte mag niet ver
geten worden dat voor reparatie ook vaak
leer van mindere qualiteit (halsbanen enz
wordt gebruikt, terwijl hat te verstrekken
goedkoop© reparatieleder crouponleder zil
zijn.
Aan de Hembrug.
Het Kamerlid de heer Hélsdingen heeft
den 25sten September de volgende vragen
ingezonden: 1
Is het juist, dat de commissie van onder
zoek naair de toestanden aan de artülerie-
inriclitingen aan de Hembrug met haar
arbeid is gereed gekomen eu haar eindrap
port heeft ingediend?
Zoo ja, is de minister bereid dit rapporl
te publioeeren en kan de publicatie daar
van spoedig worden verwacht?
De minister van oorlog heeft gisteren
daarop geantwoord
De commissie van onderzoek voor dc
artillerie-inrichtugen is met haar arbeid ge
reed gekomen en heeft haar eindrapport
ingediend.
Aangezien verschillende vian "de tussahen-
tijds ingediende voorioopjge voorstellen der
commissie geleid hebben tot reeds tot stand
gekomen verbeteringen in de posite van
de werklieden der arti 11erie-inrichtingenis
het getal der bijlagen, bevattende een groot
deel van de tusschen de commissie ©ener
zijds en het departement van oorlog, de
directie der artallerie-inricihtiugen én de
wjorklieden-orgdnisaties anderzijds, gevoer
de briefwisseling zeer groot geworden. Hier
door en ook door den aard dezer brief
wisseling leent het rapport zich minder
goed voor openbaarmaking. Wel ligt het
111 de bedoeling va'u den minister het rap
port fier kennis 'te brengen van de leden'
der Staten-Generaol. 1 1
Intusschen is het voor een juist inzicht
in verschillend© der ün het rapport be
handelde onderwerpen noodig, daaraan nog
enkele gegevens toa te voegen, met hét
bijeenbrengen -en ordenen van die gegevens
zal echter nog ©enigen tijd gemoeid zijn.
Veiling kool en prei.
E© Rijks-Commissie heeft bepaald dat
met ingang van Vrijdag 19 Oct. geen roode
of gele kool meer voor het buitenland
of voor de fabrieken raag worden ge
veild.
Ten aanzien van het uitschot dezer kool
soorten is J>epaald dat de uitvoer is toe
ggstaan "onder de volgende voorwaarden
lo. het uitschot mag niet boven den
door het Centraal Bureau uit de veilingen
daarvoor vastgestelden prijs worden ver
kocht.
2e. voor elke 100 KG. uitschot, hetzij
versch of verduurzaamd, waarvoor con
sent wordt aangevraagd moet 50 K.G. be
schikbaar worden gesteld.
3e. het beschikbaar te stellen gedeelte
moet zijn van prima kwaliteit ön afkomstig
uit Noord-Holland of enkele aan Noord-
Holland, gr Opzend o polders en ten ge
noegen en op eerste aanvrage van do
Groenten-Centrale worden beschikbaar ge
steld.
Eéensoh© witte kool mag voorliandis niet
voor de fabrieken of voor het buitenland
worden geveild.
Zo mei-prei. Die veilingsbesturen zijn ge
houden van de opbrengst der voor fabrieken
(voor Limburg ook voor het "buitenland)
gereiïde Zomerprei, de z.g. lang© Fransche,
mot ingang van Vrijdag 19 Oct 10 pot
in le houdetn ten bate der voedselvoorzie
ning De uit dien hoofde ontvangen bedra
gen moeten, op de bekende wijze worden, ge
stort ten name der Vereaniging Groenten-
Centrale.
Winterprei mag in geen geval voor dro
gerijen of buitenland geveild worden.
TigscberQ-Maatsehap]i(Jen.
De Sf.cL no. 243 bevafi de statuten der
naamilooze vennootschappen
Visscherij Maatschappij Borneo, te IJ inlui
den, gemleente Velsen;
Visscherij Maatschappij Eendracht III, te
Katwrjk aan Zee;
Visscherij Maatschappij Marten Beroar-
dus II, te IJ mluidon,. gemeente Velscjn'.
Visscherij Maatschappij Goede Hoop IV,
te IJmluiden, gemeente yietsori.
De Stct. no. 244 bevat de statuten der
naamtooze vennootschap Visscherij 'Maat
schappij Zaanstrooml IX fe IJmuiden, ge-
mleente Velsen. j
FInaneleet nieuws.
De koers voor de postwissel!» naar Frank
rijk bedraagt van 18 October af, tot ha-
der bericht, 100 francs is fj42.50.
BÏOTENLAim
HefberiobteD.
De Koningin heeft gisteren de slniswer-
ken te Hapsweert bezocht
Prins Hendrik te Grouiagen.
Rrins Hendrik! heeft gisteren het aange
kondigde bezoek aan Groningen gebracht,
dat hoofdzakelijk beoogde de oprichting van
een vereeniging tot frnancieelen sterni van
de padvindorsafdeelmgem in de provincie
Groningen. De bijeenkomst had plaats op
bet provinciehuis en werd o m. door den
Commissaris der Koningin en den burge
meester vau Groninger bijgewoond. De
vergadering weid geleid .door den Prins
De heer N. J» SH. van Hasselt, uit De
Steeg, le'der van de padvindersbeweging,
in Gelderland, gaf voorlezing van de sti
tuten. De vereeniging werd opgericht.- De
aanwezige heeren zullen het bestuur vor
men. Tot leden van het dagelrjksch bestmu
weiden gekozen dr. Nijhoff, voorzitter; mr
Reeling Brouwer, secretaris, en Noosten
penningmeester.
De Groninger padvinders, die aan het
station de verwelk'omingseerewachl vorm
den, werden voor "het provinciehuis dooi
den Prins geïnspecteerd.
Na afloop van de vergadering gebruik»e
de E rins Tiet noenmaal ten huize van dip
Commissaris der Koningin Tusschen 2 i-a
4 uur bracht Z. JL IE een bezoek onn
de Friesch-Groningsche bcetwortel-suikérfa-
briek, waar hij door het dagelifksch bestuur,
de héesren F. J. ©osthoff, van "Winschoten,
D. Kloppetiburg, van Niehove, ds» J. van
der Mei, van Hoogebeintum, en den dircCr
teur, dein heer J. van Dormaal, werd rond-
geleid. Nadat in de directeurskamer de
tbeei was geOirmk'fi, vertrok de Prins niet
dm train van 4 u. 11 min» .weer naar
Apeldoorn.
Opcenten op de Terdediglsgibelasiing.
Van betrouwbare zijde wordt vei nomen,
dat in verband met de reeds aangekondigde
-wetsontwerpen (suppletoire begrootingen\an
landbouw), waarbij voor de levensmiddelen-
verstrekking benoodigde bedragen worden
aangevraagd bij de regeering in overweging
is een wetsvoorstel strekkende om op iedei
der beide verde degingsbelastingen I en II
150 opcenten te heffen.
HoogOTenbedrljf.
Het Ned. Corr.-bureau meldt ons:
Zijn wij wel ingelicht dan is te verwa-h-
ten, datde regeering zal voorstellen om den
staat voor een bedrag van f7,500,000 te doen
deelnemen in bet kapitaal, benoodigd voor
de oprichting ian een hoogovenbedrijfhier
te lande.
STADSNIEUWS,
Bijzondere regelingen.
Van 40-20 October is verkrijgbaar:
op bon 36 2 ons Zeep per persoon 44 cl.
per p„nd
op bon 37 4 ons Groene Erwten per per
soon, 44 ct per pond;
op bon 38 4 ons Rijst per persoon, 44ct.
per pond;
op bon 39 4 ons Vet per persoon, 40 ct.
per pond.
Leerdistributie.
Maandag 22 October a.s. zal aangevangen
worden met de distributie vdn leer (zolen
en hakken).
Broodkaart.
De broodkaart van het 30«te tijdvak loopt
van 46 tot en rnet Vrijdag 26 dezer.
Thee- en Koffiekaarten.
Zij, die nog geen Laa ten ontvingen,
kunnen Zaterdag a.s. alsnog terecht in
•et Gymnastieklokaal Buitenhavenweg v.tn
9—42de lettets A tot L en n.tn. 4'/2—5
uur de letteis M tot Z.
Koffie en thee.
Op bon 1 is tot 30 October veridjgbaai
'/2 ons thee, ad fl.4O per pond en op
bon 2 2 ons kolfle ad fl per pond.
Aardappelen.
Nadat voor Dinto.-m, "Woensdag en Don
lerdag op de bons 40,v 41 en 42 een por.i'
laidappelen was beschikbaar gesteld, wa
nog voor heden een zelfde hoeve lheid be
schikbaar gesteld op bon 43. Morgen (Zater
lag) en Maandag is op de bons 44 en 45
beschikbaar 1 R G. aardappelen.
Aan de Leidsehe Univwsilet werd gistei©
met'gunstig ge\olg afgelegd het th© retis'-l
geneeskundig exain-n door Mejuffr. A. de
Groot -van hier.
Bij de te Rotteid.un gehouden examen
vrije- en orde-oefeningen is n.tn gesluag<
le heer J. van de Sluis van hier.
Ai beider* naar het bnltenl-nd.
De werkloosheid, die meer en meer in
Nederland toeneemt, leidt er toe dat velen
der werkloozen eeu willig oor leenen aar.
agenten, die op schitterende voorwaarden
arbeiders aanbiedingen doen om hen in
het buitenland werk te verschaffen.
Uit Engeland zijn door de Hollandsche
arbeiders reeis treurige ervaringen me
degoleeld, thans zijn ons mededeelingen
gedaan die zeker geen aanleiding gaven
om op de Duitsche aanbieiingen zonilei
behoorlijk nader onderzoek in te gaan.
Een paar arbeiders, pas uit Diutschland
teruggekeerd, deden ons het volgende \ei
haal van teleurstellingen en treurige er
varingen.
Na door een te Rotterdam wonend
agent voor het aannemen van arbeiders
voor Duitsche industrieënte zijn aangeno
men, zijia ze in een groep don 21sten
September op reis gegaan en gezonden
naar Essen, waar zij reeds vroeger vertrok
ken Hollanders aantroffen, menschen di©
terug kwamen van de fabrieken van Kropp
De pas aangekomenen kregen voor dien
dag 2 dunne sneedjes brood en een borcjje
soep, waarvan zij niet konden zeggen,
waaruit die bestond. Zij werden doorge
zonden naar de Krupp-fabrieken, in plaats
van, zooals zij hadden gedacht, naar Bus
seldorp of Duisburg.
Daar aangekomen werden ze dadelijk
aan het werk gezet en moesten tot den
volgenden miildag 5 uur werken, zondei
opnieuw voedsel te ontvangen.
Zij dachten nu eten te zullen krijgen,
maar, aangezien zij nog geen „loodje"
hadden gekregen, konden ze geen voedse1
ontvangen en dus bleven ze 2 ilagjen zonder
eten.
's Maandagsiliiddags wilden ze naar Hol
land gaan, maar in öberhausen weiden ze
vastgegrepen door de politie die lien in
airest stelde, waarom werd den menschcn
niet gezegd en daar hebben ze 36 uren
met hun tienen doorgebracht met als lig
plaats een houten brits, waarop net 5
personen naast elkaar konden liggen. Als
voedsel wen! hun verstrekt 1 dun sneedje
brood en een schoteltje grutten in water
gekookt
Door den Tiefbau-unternehmer Stockmann
werd hun l'ater een, verklaring gegeven,
dat zij periodiek naar Holland zou
den mogen ga'an. om lévensmiddelen voor
zichzelf te halen; de dag daarvoor zou
later bepaald worden.
Gedurende 14 dagen Lebben ze na hun
gevangenisverblijf dwangarbeid moeten ver
richten grondwerk onder toezicht
van' een soldaat, gewapend met een ge
laden geweer. Ook'daarvoor werd hun; geen
reden opgegeven. Al's het regende kon daat
niet gewerkt worden, maar data kregen
ze ook geen eten; do baas gaf daartoe
in het kosthuis.* last. Zoodoende kregen
ge zoowat om den'anderen dag eten, wal
da'n nog bestond uit aardappelen met wa
tei*; en een bordje soep, gemaakt van lange
stengels.
In de 3 weken: dat onze zegsman ei
gewerkt heeft, ié hij 8 K.G. afgevallen en
bij de Atrekening bleek, dat zo 3 mark of
99 centen verdiend Iiia'dden. Toch was hun
ia Rolterda'm toegezegd, dat ze 65 pf. par
uur zouden verdienen.
Eindelijk zouden ze dab.' naar Holland
mogen gaan' en eiken maand zouden ze
dit reisje eenmaal' mogen maken. Gemak
kelijk ging dat ook al niet, want ze moes
ten op hun pas wachten, en <fil du,uide
soms l'ang. f'
1 Op een poli'tiiebureaïi, waar ze op teis
.om brood vroegen, werd hup. geantwoord:
Nederland en de oorlog.
Het Engeische standpunt.
Uit Londen wordt aan.' de „Tel." ge
meld
Naar ik verneem, beschouwen 'de En
geische, Fransche en Belgische Regeerln-
gpn het als een zeer ernstige zaak, wan
neer de doorvoer van zand en grind door
Nederland, dat ongetwijfeld den Duitscbers
voor hun doeleinden in Bielgië dienstig
is, 'niet wordt stopgezet. Men is hier «ifi
reegeringskrangen van oordeel, dat het ge
weldig aantal versterkingen, door de Duik
schers aan bet Vloamscliie front gebouwd,
het heste bewijs ïs, waarvoor de groote.
hoeveelheden zand en 'grind gebruikt wor
den. Zélfs indoen zoo werd mij uit die
kringen medegedeeld 1 do groote boe
veelheden materiaal, dóe over de Neder
landsche waterwegen België bereiketn, voor
vreedzame doeleinden werdeta. gebruikt,
dan zou dat toch in D|uits(clhland in staat
stellen voor zijn: militaire werken al het
materiaal dienstbaar te xnaJken, diat door
België zelf wordt geproduceerd en dus
indirect zou1 van1 den doorvoer door Ne
derland daarvan geprofiteed zijn door dn
'overweldigers van België.
Nu op' deze kwestie de algemeene aan
dacht is gevestigd, is die sléchts op) één.
wijze op te lossen, em! wel op idiie, waar
op de geallieerden uaJnjdringen, terwijl zij
Sn afwach.ti.iijg daaryajn; de kabel-faai libel
len beperken).
Het Nederlandsche Volk moet begrijpen),
dat nu al' twee jaar; de Einjgelsch© .Regee
ring ï!n' Verband mfejldez© zaak bet grootste
geduld 'heeft getoond ©nl ook, .dat het be
perken van) het telegrafisch verkeer de
zachtefc denkbare taethode van) repressaiile
k», vergeleken* hij de metbodan;, die de
Buitsfchers tegenover 'de NedierlanldsCbe
sfcheepvaart hebben toegepast.
Men deelde mij verder mede, dat de
Engeische Regeering zeer ontevreden is
over de wijze, waarop de Nederlaniisohe
Regeering in de oorlogsjaren het internatio
naal recht heeft toegepast, waarbij "steeds
Duitschland werd bevoordeel! boven de
geallieerden. Hier wordt geconstateerd, dat
de Nederlandsche interpretatie van het in
ternationaal recht nergens steun vindt bij
gezaghebbende kenners, noch geste umj
wordt door internationale regelen.
Uit gezaghebbende» bron werden mij de
volgende voorbeelden, medegedeeld, hoe be
treffende de scheepvaart Nederland do Euit-
sch.ers bevoordeelde boven de geallieer
den.
De Nederlandsche Regeering achtte het
haar neutraliteitsplicht om de oorlogssche
pen te verhinderen' door haar territoriale
gebied oorlogsbuit, gerequireerde goederen,
etc., te vervoeren, omdat zulk een vervoer
aanleiding zou kunnen geven, dat het oor
logsbedrijf op Nederlandsche geLierl werd
voortgezet. 1
Op dezen grond heeft de Nederlandsche
Regeering bij den, aanvang van den oorlog
geweigerd, dat door de Schelde Duitsche
schepeu werden vervoerd, di© door de
Belgische Regeering waren prijsgemaakt,
hoewel een wettelijke uitspraak van het
prijzenhof zou hébben uitgemaakt, dat deze
schepen wettig eigendom van de Belgische
Regeering waren. Nu trekt bat de aandacht,
dat; terwijl bedoelde schepen niet mochten
doortrekken, een geheel andere gedrags
lijn werd' gevolgd, verleden jaar bij de Duit-
