Schiedamsche Courant.
Tuberculose in Indië
tweede blad
Sryanislsn en Orgelspel ie Schiedam.
(Zaterdag 18 Mei 1918, No. 15754.)
Bij of krachtens wetten of verordenin
gen voorgeschreven en andere officieelo
af- en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
Gymnasium Schiedam,
Aangifte voor het toelatingsexamen, te
houden in 'de eerste helft van Juli, kun
'geschieden tot 15 Juni, schriftelijk au.i
het adres Van ondergoteokendo of mon
deling op zijn spieekunr: 's Maandags van
23 of "s Woensdags van 1011 uur.
Vercischt Woidt opgave van adres, vol-
ledigen naam, datum cn jaar van ge
boorte en Laatst bezochte school.
De Rector,
Dr. A. HENGEVELD.
Hoogere Burgerschool
met 5-jarigen cursus Schiedam.
Aangifte v,an Ieiealingcn voor den vol
genden cursus kan voor 1 Juni geschreden
schriftelijk met opgavjo van naam, voor-
naaien, datum, jaar en plaats v;an ge
boorte en de school ^vaar het onderwijs
js genoten, mondeling eiken Dinsdag en
Donderdag vjan ,li/2 tot 3 uur in het ge
bouw der II. B. S. (behoudens Dinsdag
21 Mei.)
Do Directeur,
i 3VL II.0RN.
479/41
In Nederland wordt nogl al eens gedacht
dat de tuberculose ia Indië weinig voor
komt.
Nu isl bet waar, dat Europeanen, die in
ons land aanleg hebben voor die ziekte
in Indië genezen. Veel doet daartoe: d*
buitenlucht en de zon, alsmede de ruime
luchtige woning, welke betrokken wordt
en die zooveel' beter is dan de dikwijls
stoffige, bedampte woonvertrekken en
slaapkamers in ons onvolprezen vaderland.
In Indië zijn onze woningen heerlijk ruim
en ze staan den heelea dag] open. Ja
'snachts heeft de lucht er nog toegang door-
zoogenaamde bovenlichten boven de deu
ren en door jalouziën. Dat in gesloten
vertrekken'wonen kent men daar zoo wei
nig, dat iemand, die na jarenlang verblijf
in de tropen weer in Nederland terug
komt, telkens neiging heeft om deuren en
ramen open te gooien. Het mjag dan in Indië
warm zijn, te wanm, vaak, het is er toch
gezond.
Maar er leven in Indïe ook talloozen in
minder gunstige omgeving dan de Euro
peaan, die wordt aangevoerd en gewoonlijk
behoort tot hen, die het beter hebben dan
het meerendeel der bevolking.
Er wonen er vel'en in zeer slechte wo
ningen. Men vrage daar den heer II. F.
Tiïïema te Groningen ma-ar eens naar. Er
leven er ook velen op to weinig voedsel,
zoodat elke ziekte het verzwakt lichaam
onmiddellijk aantast.
Onder deze' menschen kemt dan ook
tuberculose veel voor. "Een kwart eeuw
geleden merkten wo dat reeds op het
Meine eilandje Ternata en <fo daar wo-
IL
Van dezen Cornells Bakker wordt bij
overlevering beweerd dit hij geen vakman-
organist, als zijn voorganger J. II. Schmidt,
maai- dilettant is geweest Eenig bewijs
«r vcor is er evenwel niet te vinden.
Maar gelet op zijn staat van dienst
hij was goed 41 jaar organist -is liet
moeilijk te gelooven dat zijn spel niet
zaakkundig is geweest
Nu komen we tot de' Textor's.
Reeds tijdens het leven van Corn. Rakker
Textor's naam genoemd. N.l. in
toen deze als h'ulporganist, met den
hoofdorganist Bakker te zomen een dienst
1% een heel bijzondere gelegenheid heeft
waargenomen. „Voor het spelen tijdens
het plegtig dankuur na de gesloten Al-
leanüe' werd aan ieder een dukaat be
taald, Zelfs de orgeltrappers werden niet
Gorgelen, zij, ontvingen heiden een Zeeuw
sen© Rijksdaalder, Wat zullen de organisten
m orgeltrappers in de Westersohe bescha-
T'S fan niet moeten ontvangen ais het
plechtig dankuur voor den Europeeschen vrede
aangebroken is
De Heter Textor, waarvan hier sprake
js, heette eigenlijk Jean Korre en werd
februari 1803 geboren. Ilij was uit het
geslacht der Textors, dat, waarschijnlijk
*n 1734, uit Duitschland gekomen was.
■We leiden dat af uil do omstandigheid
nat de oudste Textor in dat jaar als
poorter te Stihiedam werd ingeschreven.
Deze Heter, weid 2 October 1819 aan
gewezen als plaatsvervangend organist,
en kreeg, na den dood van Cornells Bak
ken; in 1S31 28 Julij 1831 zijn vaste
aanstelling tot organist van de Grooto Kerk,
Welk ambt hij tot aan zijn dood 4 Februari
nende geneesheer vertelde oils toen, -dat
men gesust kan zeggen, dat de tuberculose
in de Molukken dnhoomsch is. Ook daar dus
mag do strijd tegen deze vreesolijke ziekte
worden aangebonden.
Ook Java telt vele lijders aan de T. B. Cl
We lezen daarvan in de „Nieuwe Soe-
rabaja Couant" een artikel' van do hand
van Dr. A. E. Sitsen, directeur van do Ned.
Ind. Artsen school te Soerabaja.
Deze deskundige schrijft o.a.
In de polikliniek van de S. T. O. Vi. I. A,
(Sc hooi tot opleiding van In!, artsen) tc
liutaMx i., gedurende 20 jaar opgeteekend
liocvcel tubcrculeuzen zich onder de bezoe
ker-, hcuonden. Hot percentage bedroeg in
dien tijd 7 pCt.
Te Modjowarmo was het minder n.l.
3 pCt.
Dr. v. Gorkem vond onder zijn patiënten
te Batavia ook 7 pCt. lijders aan deze
ziekte, terwijl dr. Sitsen te jBiatavia zelfs
kwam tot 20 pCt. Bij de gevangenen te
Soerabaia nam hij op 200 sterfgevallen
45 tuberculose lijders waar. Dus ook 20
pCt. ruim.
Deze cijfers gelden alleen de Inlanders.
Men zal erkennen, dat 'hier heel wat
to verbeteren valt
Ook bij Europeanen doet zich de ziekte
voor.
Dr. Sitsen schrijft:
Ook bij do Europeanen is de ziekte verre
van zeldzaam. Gedurende hel tijdvak 1908
1911 bedroeg de sterfte aan tuberculose
onder de Europenanen te Batavia, Sema-
trang en Soerabaia resp. 6.1, 6.1 en 7.8
pCt. van de totale sterfte. Door het be
trekkelijk kleine getal Europeanen worden
natuurlijk de absolute cijfers klein, n.l
62, 41 en 75.
Do cijfers stemmen droevig. Men mag
aannemen, dat in 1914 alleen in de stad
Soerabaia 500 Inlanders aan tuberculose
zijn gestorven. En dan nog de Europeanen
(meest arme Indo-Europeanen) -en. .Chined-
zcn.
De grootte van deze cijfers komt vooral
uit, als men ze vergelijkt met de getallen
van andere ziekten. In 1911 en 1912, toen
geheel Indië in rep en roer was door het
pestgevaar, werden gerapporteerd 2159 en
2278 pestgovallen. In 1914, het ergste jaar,
werden bekend 15.728 gevallen. Dit getal
geldt voor geheel Indië, valt geheel in het
rac-t bij het geschatte millioen tubercuteu-
zen, die, zonder voldoende behandeling
gelaten, ongeveer allen aan hun kwaal
sterven.
Tot zoover Dr. A. Sitsen.
Udier moet wat gedaan Worden. Het gaat
niet aan om de zaken, maar op hun be
loop te laten.
We weten het nu toch al wjel, dat de
tuberculose een moeilijk te bestrijden
ziekte is, doch de uitbreiding kan worden
tegengegaan.
Wat daarvoo-r noodig is?
In de eerste, tweede en derde plaats:
betere levenswijze: voedsel, lucht, licht,
einheid. Weg met de bedompte wonin
gen. Weg mot de mooie vloerkleeden en
keurige statiegordijnen lOpen, het raam!
Tochten? Tocht is altijd beter dan een
bedorven atmosfeer. Er gaat niets boven
do reine, frissche lucht.
In Indië vooral moet hard gewerkt wor
den om in de verschillende steden de
krotten op te ruimen, een betere rioleeV
ring te krijgen. Het zijn daar'de ontzettend
slcohle wonirigtoestanden, die zooveel na
deel doen, waardoor jaarlijks duizenden bij
duizenden onlijrlig grafwaarts worden ge
dragen tengevolge van pest, cholera, ty
phus, makaria en tuberculose.
De beide laatste ziekten winnen het
zelfs van de eerste drie.
De heer Tillcma, thans te Groningen,
heeft verschillende gogevens verzameld over
de woningtoestanden in Indië en reeds
in twee prachtwerken daarvan het noodige
medegedeeld. In den handel zijd deze wer
ken niet en. komt ook het derde deel niet,
waarmee reeds een begin is gemaakt Want
1875, dus gedurende 44 jaren heeft uifcge-
ocfend. Hij werd opgevolgd in Mei 1875
door zijn zoon Hendrik Jan Pioter Textor,
dio den 22 Januari 191S zijn 71en jaardag
herdacht en altijd nog even monter
en frisch zelt zijn dienst op het oude or-i
gel waarneemt. Hij behoort tot het ge
slacht der oude, voortreffelijke organisten,
dat, helaas, aan het uitsterven is. Want;
tlechts op weinig plaatsen in ons vaderlend,
hoort men zulk cene muzikale begeleiding^
en worden zoo streng-kerkelijke opvattingen
van het hervormd koraal gehuldigd.
Dat eenvoudige, eigenlijk ouwerwet-'
sche, begeleiden van het gemeentegezang
skaat toch verre boven het virtuozengedoe
van sommige jongeren, die do moeilijkste
orgelstukkeu uit het hoofd spelen met
verbluffende gemakkelijkheid, maar midden'
in de eenvoudigste Psalm, zitten te brod
delen.
Nu een enkel woord over onzen huldigen
organist.
Onze Hendrik Jan Koter werd 22 Ja
nuari 1847 geboren te Schiedam, was
leerling van zijn vader Jean Pierre (die
zooeven besproken is), kreeg aan de Rotter-'
damscho muziekschool van de Maatschappij
tot bevordering van Toonkunst les in het
orgelspel van Samuel de Lange^ en in het
pianospel van J. II. Sikemeijer. Reeds
jong moet hij uitgemunt hebben, want
nauwelijks 15 jaar werd hij tot organist
van de Luthetsche kerk in Schiedam be
noemd. En zoo sprak het van zelf, dat toen
zijn vader in 1875 kwam to overlijden, Hen
drik J. P. zijn opvolger moest worden.
Toch achtte het Kerkbestuur een onder
zoek noodzakelijk.
Het benoemde een examen-commissie,
bestaande uit Samuel do Lange, organist
aan de Groote Kerk te Rotterdam en A. G. I'.
de Waal, organ rit te Delfshaveo, die den 4
Juni 1875 H. J. P. Textor ter benoeming
voordropg
Als al zijn voorgangers ontving hij in
1875 een jaarwedde van f400.welke
de heer Ti 11 ens, die te Semarang veel ge
legenheid had om waar te nemen, doet
thans een werk, dat weinigen hem zlillen
nadoen. i
Geheel in het belang der bevolking geeft
hij op eigen kosten deze boeken uit en
zendt ze kosteloos aan alle bewindslieden
in Indië, aan do volksvertegenwoordigers
in Den Ha-ig, enz. Dat kost hem duizenden
guldens.
Maar vol liefde heeft hij dit cr voor over,
omdat hij hoopt in allen, die te beschik
ken hcbl>en over het lot van de vele mil-
lioencn, die onder de Nederl. vlag gelukkig
kunnen leven, belangstelling genoeg te
wokken om hun beste krachten te geyen
tot verbetering.
In Indië zoo verzekerde de heer Til-
iema ons kort geleden is het wel merk
baar, dat men in goede richting wil gaan
En in Nederland?
Wel, daar hebben, zij, aan wie de deelen
gezonden werden, ze mooi genoemd.
En verder?
Wel verder jiebben wij eens smakelijk
samen gelachen.
Of liever, neen, niet smakelijk.
Er is een lach, d'ie pijn doet en die
hebben Wij Indiërs, vaak, als ave zien, hoe
in het vaderland weinig belangstelling voor
Indië is.
Men loopt nu reeds maanden lang warm
voor de stembus en over eenige weken
zal' de verkiezingskoorts gestegen zijn tot
crisishoogte.
Er wordt van alles bijeen gehaald om de
verkiezingen te doen slagen.
Maar aan Indië, aan belangen van
ruim 35 millioen mensdhen wordt niet dan
terloops gedacht. En vrijwel alle partijen
maken zich daaraan schuldig. Er heerscht
dan ook onder de Nederlanders, dio Indië
hebben leeren kennen en liefhebben, een
groote ontstemming.
In de laatste weken hebben we dit kun
nen waarnemen. Menigeen schreef er ons
over.
Wanneer zal1 dat veranderen?
Assen. A'. v. IW.
SÏABSMEUm
Odétn-bioieoop
Hoewel 't fr*aie zomerweder niet bepaald
uitlokte tot bijwoning v<an een bioscoop
voorstelling, w,as gisteravond het aantal
dergenen, die een plaats erlangden in
Odé on verbazend groot, zoo zelfs, dat toen
de voorstelling een ^aanvang nam, gieen
pl,aatsje onbezet was niet alleen, doch
zelfs ook nog enkele rijen stoelen moesten
bijgeplaatst.
En met aandacht werd het zeer variee-
rende programma gevolgd.
Geopend werd met een klucht, „De on
gemakkelijke nieuweling", waarbij de han
deling is verplaatst tusschen de cowboys.
Dan volgde een drama in één acte „Zijn
terugkeer", waarna een hoogst vermake
lijke klucht werd pfgcfilmd, die tot titel
had „Liefde heeit allesook oen be
dorven maag".
Als welkome variatie had nu voor Het
voetlicht de humorist „Ranivet II", een
werkelijk grappige grappenmaker, die met
zijn goocheltoeren en leuke coupletten pi
dadelijk het publiek voor zich innam en
d,an ook een stormachtig applaus mocht
inoogsten.
Na diens optreden werd het film-apparaat
weder in werking gesteld en kwam het
hoofdnummer van dit programma, hot ver
volg van „Do zoon van. den spoorwclg-
kexning", met als ondertitel „Yalsch be
schuldigd", in vijf aclen. Zij, die do vorige
week het eerste gedeelte hebben bijge
woond, zullen ongetwijfeld met spanning
de verdere lotgevallen van den jongen Kirk'
volgen, doch ook voor hen, dio de vorige
weckt de vertoon ing niet gingen zien, is
deze film hoogst interessant, daar het een
op zich zelf slaand geheel vormt.
Ongetwijfeld zal dit programma meerdere
volle zalen geven.
Recepten
Vloeschl'ooze dagen.
Vleesch bevat pl.m. 21 pCt. eiwit; dit
is de stof, die de versleten deelen van "t
lichaam weer opbouwt.
IBuiten eiwit kan men niet leven.
Hoo nu deze voorname voedingsstof te
vci'krijgen als cr geen vleesch is? Eiwit is
aanwezig in visch, konijn, meik, taptemelk,
karnemelk, kaas, in magere kaas 35 pCt,
iri eieren, in erwten en boonen, in noten:
olienoten, hazelnoten, enz.; verder in ha
vermout, in kleinere hoeveelheden in brood,
tarwebloem, rijst en cacao, in zeer kleine
hoeveelheid, n.l. 2 pCt. in aardappelen,
vlak onder de schil.
Men zorge dus uit bovengenoemde voe
dingsmiddelen een keuze te doen voor- 't
dagelijkscli menu.
't Eten van koek of cake mag als een
kleine aanvulling beschouwd vorden,
maar kan nooit voldoende zijn om een
maal met een te gering eiwitgehalte goed
te maken.
Vooral ook voor kinderen is eiwitrijk
voedsel noodig, omdat 't eiwit eveneens
dient tot groei van onze spieren.
Smeerkaas
(te gebruiken op brood in plaats v. boter).
I dL. melk, 100 gr. magere kaas en een
stukje boter, of 100 gr. vette kaas; zout,
peper.
Breng do meik aan de kook, neem ze
van 't vuur en voeg ,aile geraspte kaas
met zout, peper en boter tegelijk toe, en
meng ze do.or tot ge een gelijke massa ver
kregen hebt.
Do massa wordt bij afkoeling stijver, maar
blijft smeei baar.
H. S. S.
BINNENLAND.
Consulaire dUnat.
De heer II. Potitpied, consul' van Frank
rijk te 's-Gr^venhage, tevens belast met
de kanselarij van het Framsche gezant
schap, is bevorderd tot consul le klasse.
kapitale som, nu nog, in den jarc 1918
hot salaris van dezen verdienstelijken kun
stenaar uitmaakt. En dat in een zoo
schrikkelijk duren tijd, waarin, te rekenen
naar een verschil van bijna een Halve
eeuw, de l'oonen verdrie-, viervoudig! zijn.
Menig ander zou onder zulke voorwaar
den do orgelbank in den steek gelaten
hebben en naar beter bezohïird werk heb
ben uitgezien.'Het Mijven siert echter onzen
kunstenaar in hooge mate, en i» 't bewijs
dat hij niet uitsluitend cn allereerst liet
materieële gezocht Heeft.
Nu is een véél, véél te lage bezoldiging
van den organist met alleen ia Schiedam
aan de orde van den dag, over het alge
meen staan de salarissen der orgelisten
in Nederland op een bedroevend laag peil.
Voor de Nederiandsche Organisten-Ver-
eeniging is do schoone, maar zWare taak
weggelegjd, daarin ten schielijkste krach
tige verbetering te brengen, f)
Nog een enkel1 woord over Textor.
Schijnbaar niet tevreden zijn orgel tijdens
do godsdienstoefeningen te laten hooron,
vroeg en verkreeg hij 20 April' 1877 ver
gunning om voortaan orgelbespelingen te
houden.
Op deze wijze is de naam Van de Textors
vanaf 1831, van den huidigen H. J. Textor
vanaf 1875 op onverbrekelijke wijze aan
de geschiedenis van Het orgel' en van het
Inmiddels is het salaris van den heer
Textor met een personeel© toelage verhoogd,
-j-) Het bestuur der N. O. V. kan bijv, daarbij
de salarissen van de organisten der Ned.
Herv. Gemeente te Utrecht tot voorbeeld
nemen. Deze Staan in'derda'ad op behoor
lijk peil. 'Maar dat is ook een groote uit
zondering!
De Kamerrsrkitslngren.
In verband met de benoeming tot com
missaris der Koningin van Limburg van
Jhr. M. C. J. M. Ruys de Beerenbrouck,
is de Tl. K. candidatenlijst voor den. kies
kring Limburg gewijzigd en thans aldus
vastgesteld: 1. Mgr. Nolens, den Haag; 2.
M. iBjongaerts, den Haag; 3. mr. dr. Van.
Groenendael, Sittard; 4. Henri Hermans,
Maastricht; 5. Jan Poels, Venray; 6. J.
Reekers, Jubeek; 7. J. Schaepkens van
Riempot, Maastricht; 8. mr. Kolkman, den
Haag; 9. Hl Timmermans, Roermond; 10.
dr. v. 'dï Weijden, Maasbree.
I V
Ingevolge de bevoegdheid, hem verleend
in art 15, derde lid, van de statuten der
anti-revolutionaire partij, heeft de voorzit
ter van het centraal comité, onder mede
werking van het college van gemachtigden
en na consultatie van den betrokken groeps-
vooizitter, in dc rangschikking van de can-
didaten jder derive groep alsnog zulk een wij
ziging aangebracht, dat dc lijst luidt als
volgt: 1. A. W. F. Idenburg, 2. G. van
der Voort van Zijp, 3. J. van der Molen,
4. F, H. de Momtó rer Loren, 5. dr. E. J,
Eleumcr, 6. mr. V. H. Rutgers, 7. mr. J.
A. de Wilde, 8. mr. A. A. de Veer, 9
L. F. Duymaer vau Twist, 10. J. Schouten.
In de lijsten van groep I en II (werd geen
wijziging gebraqht.
Vrij liberaal weekWsul.
Het vrij-liborale Weekblad „De Fakkel"
Wordt vervangen door een nieuw weekblad
van grootcren omvang, genaamd do Na
tionale Staalkundige Gids.
Jdg. Ned. Typografenbond.
Het hoofdbestuur van den Algem. Ned.
Typografenbond beeft besloten, tegen 23
Juni een buitengewoon congres te beleggen,
daar de algerneene toestand in verband
met het collectief contract zal worden be
sproken.
Het gewone congres zal 24, 25 cn 26
Juni plaats vinden.
Voikabond.
Do 44e Algemoene Vergadering van den
Volksbond tegen drankmisbruik, zal op 22
Augustus 1918 wonden gehouden te Gro
ningen.
Bevolking.
De Stut. no. 113 bevat het bevolldngs-t
cjjfer van iedere gemeente der provinciën
Zuid-Holland en Noord-Holland op 1
Januari jl.
De provincie Zuid-Holland telde op dien
datum 799,546 mannen en 836,551 vrou
wen, in 't geheel 1,636,097 zielen.
Deze cijfers waren voor: Dordrecht
26,671, 27,585 en 54,256j Gorinchem 6264,
6423 en 12,687; Gouda 12,953, 13,328 en
26,481; 's-Gravenhage 156,688, 187,938 en
344,626; Katwijk 6643, 6262 en 12,905;
Leiden 29,294, 31,523 en 60,817; Maassluis
5202, 5232 en 10,434; Ridderkerk 6003,
5802 en 11,805Rotterdam 245,212,255,009
en 500,221; Schiedam 18,801, 19,073 en
37,874; Sliedreeht 0145, 6249 en 12,694;
Vlaandmgen 12,247, 12,274 en 24,521.
De provincie Noord-Holland telde op 1
Januari jL. 621,441 mannen en 649,367
vrculwen, in 't geheel 1,270,80S zielen-
Deze cijfers w,aren voor: Alkmaar 11.444
11.908 en 23.352; Amsterdam 309.308,
331.685, en 640.993; Bussum 7.778. 9.426
en 17.204; Haarlem 35.432, 39.384 en
74.816; Haarlemmermeer 11.708, 10.957
en 22.665; Helder 16.177, 14 343 en 30.520;
Hilversum 16.900, 19.249 en 36.149; Hoorn
5.493, 5.667 en 11.160; Schoten - 6.467,
6.349 en 12.816; Sloten 7.445, 7.612 en
15.057; Velsen 13.183, 12.783 en 25.966;
Watergraafsmeer 5.019, 5.596 en 10.6Ï5;
Zaandam 14.144, lS.973 en 28.117.
Financieel nieuws.
De koers van de postwissels voor Duitsch
land is van 16 dezer tot nader bcritehjt
100 mark is f41,50, naar Frankrijk en Ita
lië 100 francs is f37 en naar Zweden
100 kronen is f71.
orgelspel in de Groote Kerk te Schiedam
verbonden.
Moge de krasse grijze kunstenaar het
nog beleven dat het orgel zelf, wanneer
do omstandigheden het toelaten, worde
gerestaureerd met evenveel korg, on his-
toriczin, deskundig inzicht en met even
veel piëteit, als waarop het geslacht Texior
het gedurende anderhalve eeuw bespeeld
en gekoesterd heeft.
A. BROM Jr.
Bijlage I
Aanstelling KlokkenL; Organist
Gasthuiskork (J. C. Tc. lor 1791).
Extract uit hel Resoigne Boek
'van Hoeren Burgemeesleien
en Regeerders der Stad Schie
dam.
Maandag den 14 Maart 1791.
In plaatze van den op desselfs ver-
zoek gedimitoerden Johan Hendrik
Smidt is door hun Ed.Achtb. tot Klok
kenist van dezer stadsklokken bij pro
visie voor den tijd van een jaar op
een Tractemsnt van Een Honderd Gul-
li den, in zullende gaan met den eersten
April' dezes jaars aangesteld, zoals
daartoe aangesteld word bij deezer,
den persoon Christoffel Textor, woo-
nende alhier, met last, om eenmaal
's weeks, des Vrijdags, voormiddag van
Elf tot twaalf uuren, alsmede op den
dag der verandering van dc regeering
deezer stad, en op den verjaaxxlaagen
7V van de vorstelijke Personen uit het
7 huis van Orangen, ook des voormid-
3 dags van Elf tot twaalf uuren op de
I Mokken te moeten speelen, en voorts
1 op zoodanige andere "dagen, als aan
hem nader zal worden aangezegd, zul
lende dezelve wijders gehouden zijn in
7l den maand van Januarij van ieder jaar
Gemengd Nieuws.
Een koe in den pasoven.
Uit Oiostzaan schrijft men aan „Het
Gas":
Wegens het gebrek aan petroleum en
hout werd dezer dagen op verzoek van
den burgemeester in 'de retorten van den
gasovcn een aan miltvuur gestorven koe
verbrand.
Het vleesch heeft naar berekening 70 M3
gas opgeleverd.
Hoewel er blijkbaar in de eerste uren een
sterke gason twik keling plaats had, draaide
de fabrieksmeter toch niet in verhouding
zooveel Sneller, vermoedelijk ontwikkelde
er veel waterdamp tegelijk, met het gas,
waardoor dan ook de hooge temperatuur
te verklaren is.
_De kwaliteit van het gas,, wat betreft de
Inchtsterkte, was, ondanks de verhoogde
zuiging, uitstekend.
Toen de retorten vier aren. gesloten wa
ren geweest en de temperatuur op den uit
laat van den condensor weder normaal
was, werd verwacht, dat de ladingen af
gewerkt zouden zijn,, het bleek echter, dat,
toen de vergassing pas moest beginnen,
want het vleesch in het vooreinde der re
tort Was nog rauw. Dc ladingen zijn toen
Wijven zitten tot den volgenden morgen.
Van dc koe was 111X3. massa overgeble
ven, welke veel overeenkomst vertoonde
met cokes.
lten Kamer van Ileeren Burgemceste-
ren de continuatie van voormelde be
diening. indien hij dezelve mogt ver
kiezen te behouden, tc komen verzoe
ken.
En is voorts nog door hun Ed. Gr.
Achth. na voorgaande deliberation, uit
hoofde v.xn dc verleende demissiën aan
Comelis Bakker, op een Tractement
van Een Honderd Vijf- en Twintig gul
dens jaarlijks, inzullende gaan niet den
eersten der maand "April! eerstkomen-
den, tot Organist in dc Gasthuis Kerk
dez<?r stad aangesteld, zoals daartoe
aangesteld word bij dezen, den voor-
ge rne lden. Christoffel Textor en dat op
zodanige .ordies, als dies wogjens roods
gegeven zijn, off bij vervolg nog gegceven
zullen wonden.
En heeft dezelve Christoffel Textor op
Leiden der genoemde bedieningen, in
handen van hun Ed.Gr. Ach tb. den Eed
van zuijvering eai dien op do constitution
geamendeerd, ingevolge hun Ed.Gr.Achtb.
resolutien van den 23 Januarij 1748 en
den 15 Februarij 1788 afgelegd.
Accoord inet voortz. hesoitrne-Boeck
l (get.) S. O. KNAPPERT.
1 Bijlage II.
Aanstelling J. P. Textor tot klokkenist
i (1819).
Extract uit de Resolutien van
i Meeren Rnrgeme esleren der stad
Schiedam.
Den 20 April 1819.
IB|ij resumtie gedelibereerd zijnde over
do aanstelling v,am oenen stadsklokken!st
ter deliberatie aangehouden ter laatste
vergadering en in oaumerldng genomen,
zijnde, dat de aspirant Joajn Bister Textor
bij het examen boven de mede aspiranten
heeft uitgemunt, en hoezeer neg zeer
Mij-1<-~
DEK
i
V...V S. W
