Schiedamsche Courant.
Uit do Tweede Kamer.
TWEEDE BLAD
na»
(Zaterdag 9 November 1918, Mo. 15903
Da behandeling van mr. frc eb Urals
ycorrtel toL wijziging van kot Reglement
van Orde is onderbroken door do behande
ling van de ier interpellaties over de mi
litaire aangelegenheden. Die van dr, Kruyt
kunnen wij wel uitschakelen, daar ze ge
galm was zonder moer, of wat men in
anderen dan parlementairen stijl, gezwam
pleegt te noemen. Hot valsche pathos werd
aan Minister ïlujjs de Boeren brouck ge
vraagd of deze als 'Christen in het alge
meen en Roomsch-Kathoiiek in het hij
zonder, niet verplicht ware geweekt in
plaats Van op 8 October 11. de 'verloven
in te trekken, tot onmiddellijke demobili
satie over te gaan, te meer daar er over
al (een drang is naar wereldontwaponing.
Spreker hield verder een lang betoog om
te bewijzen, dat al onze soldaten deugnie
ten zijn, lafaards, die de vluchtelingen
niet helpen, maar mot vluchfelingen-mei
den opi de knie zitten, en bracht daardoor
lieel wat rumoer in do Karna.- teweeg.
Op do sommatie Van de hoeren Duymaer
Vjan Twist en Beumer, om feiton te noe
men, kregen wij niet anders te hooren, dan
dat hij soldaten gezien had te It ter voort,
die geen hand uitstaken om de vluchtelin
gen te helpen, maar dat ook "niet "konden,
daar zij in do eene hand het geweer en
in do andere de broodtasch droegen! liet
is inderdaad welletjes, en het marktge
schreeuw eindigde met een bombastisch:
Demobiliseer in den naam van Ckiistus!
Minister Ruys de Beorenbrouck ging o_p
deze holle oratorio niet Verder in, dan
dat hij wees op de onmogelijkheid, van
demobilisatie op het oogenbiik, dal troe
pen Van beide strijdvoorende partijen over
onze grenzen zouden kunnen komen, die
wij dan zouden moeten ïnternocren. (Laten
wij kopen, dat door algemoeno wapenstil
stand ban de mogelijkheid een einde komt.;
Voorshands, zeide de Minister, is de taak
Van ons leger slechts om te zorgen voor
dc vluchtelingen en de geïnterneerden, en
hij. herinnerde <jr aan hoe het bij" de ont
vangst Van de 40.000 vluchtelingen inder
daad uitmuntende diensten had bewezen,
en het woord Van den Minister sloeg in,
dat juist het zenden naar de Zuidgrens een
goed middel is om kankerende soldaten
weer tevreden te stellen en te loeren dé
onvolkomenheden van het militaire leven
to dragen, omdat ze dan, ziende het leed,
dat in do oorlogvoerende landen wordt ge
leden, eerst beginnen te waardeuren, dat
wij hiel' huiten den oorlog bleven.
Dr. Kruyt deed ons onwillekeurig een
vergelijking maken tusscben hem en een
anderen predikant, die in 1888 de Tweede
Kamer binnentrad, en die daar ook zijn
vloeken slingerde tegen de bestaande maat
schappij. Wij bedoelen Dèmela Kieuwen-
huis. Maar hoever staat de .eerste beneden
den laatste? Ook Domela Kieuwenhuis was
allerminst wat inen een practisch man
pleegt te noemen, maar zijn schitterende
redevoeringen, die hartekreten waren, sloe
gen geweldig in, al deden zijn collega's
dan ook hun best die te negeeren. Hij was
een figuur. Maar deze Bs. Kruyt is slechts
een Ersatz-Domela Kieuwenhuis, metwien
do Kamer een loopje neemt, en die te min
der indruk maakt, waar*hij alles even lijme
rig en onsympathiek naar voren brengt,
en, o wonder, dan nog oen soort van gelijk
aan zijn zijde wil krijgen, door aanhalingen
uit allerlei bladen, die uit den aard (Ier
zaak diametraal tegenover hem staan,, zoo
als bijv. „De Standaard" en „De Nieuwe
Rotterdamscho Courant". Als wij ons dan
ook aan een profetie zullen wagen, dan is
het dat het parlementaire bestaan van Ds.
Kruyt, juist zooals dat van Wijnkoop on
Kolthek, niet lang zal duren, nadat het
spoedig op een volslagen fiasco zal uilge-
loopen zijn. Van Ravesbeyn is uit heel ander
hout gesneden en blijkbaar een man van
veel kunde en ernst, van wie het ons niet
zou verwonderen, als hij nog eens een
rol van betoekenis kwam te vervullen, bijv.
als leider van een verjongde socialistische
partij, die kans maakt, nu do S. D,. A. P.
'iederon dag moor 'water in den wijn doet.
De interpellatie van dein hoer Troelstra
liep over twee hoofdpunten, ovor de pas
sage in do Troonrede, waarin gezegd wordt,
dat wij onze neutraliteit tot het uiterste
zuilen verdedigen, en over de toegezegde
verlichting van de lasten der mobilisatie.
Spreker nu wilde in verband mot het eerste
"weten hoe de Minister over de paraatheid
van het leger denkt, daar hij zich niet ver
antwoord zou voelen, om, als militair op
treden voer ons noodig zou zijn, dit als
kanonnenvleesch zonder kans op succes in
den dood to drijven. Verder meende bij,
dat de Regeering een oingelukkigen greep
deed, toen ze in de Troonrede verminde-
tóng van de lasten der mobilisatie in uit
zicht stelde, waarmede duizenden harten
blij zijn gemaakt, terwijl juist na die uiting
door de intrekking der verloven die lasten
zijn verzwaard.
Hij nam een loopje met de uitdrukking
in de Troonrede „de beproefde eensgezind
heid der natie", waar wij thans juist in
den tijd leven van de zich steeds meer
toespitsende verdeeldheden, zette den heer
Kruyt in het zonnetje, die het over de
-„heldendaden in de Harskamp" had "gehad,
terwijl vluchten daar het parool was,
maakte zich vroolijk over de ^soldaten-
iaden" die alleen in de verbeelding der
Nederlandsc.be Bolsjowild bestaan, maai' tot
yjns tiger z.akpn joyergapmclp drukte bij de
Regeering op het hart wat meer met de
wonschen van den Bond van. Dienstplich
tigen, de bekende sociaal-democratische or
gan: alio rekening te 'houden. Want lieU
is juist zijn groote grief, dat de Regeering
door dat niet te doen den bodem geschikt
maakt voor het zaad van het anarchisme;
en om dat te voorkomen moest zij voeling
houden ipet de groepen der arbeiders, niet
alleen met de socialistische maar ook de
andere. Men had niet alleen aan de Kamer
maar ook aan do manschappen te velde
moeten medcdcelen, dat de verloven zouden
worden ingetrokken, vooral ook waarom
dit zou geschieden. Spreker wil eerst dc
Regeering hooren, die recht heeft zich te
verdedigen, maar moest hij dadelijk een
votum uitbrengen dan zou het er zeker
een van wantrouwen zijln.
Hij resumeerde ten slotte zijne interpella
tie in 6 vragen, die in het kort hierop
neerkomenWat verslaat de Regeering on
der de uitdrukking „de 'onafhankelijkheid
tot het uiterste verdedigen? Zijn wij zeker,
dat nooit do opperbevelhebber maar alleen
de Regeering in voortdurend overleg met
de Slaten-Gencraal over vrede of oorlog zul
len beschikken? Hoe Staat het met de
paraatheid van het leger, en welke zijn de
plannen van de Regeering 'omtrent eene
overschrijding van onze grenzen als die
mocht plaats hebben, en heeft het den
waarborg dat het leger, met het oog op
den gee.si die daarin heerscht, geschikt is,
om als het meet, ons land te verdedigen;
en wat is hetooideel der militaire autori
teiten daaromtrent
De interpellatie ter Laan over de onge
regeldheden in de Harskamp gaf hem vol
doende aanleiding om in den breede te kla
gen over het feit, dat er niets gedaan is
door het opperbevel om een goeden geest
in bet leger te kweeken, en hij het belang
van de interpellaties Troelstra en ter Laan
verzonk die van den heer Duymaer van
Twist over de samenstelling van de com
missie, die naar de ongeregeldheden in
de Harskamp 'onderzoek heeft te doen,
vrijwel in het niet.
De twee genoemde belangrijke interpel
laties heeft de Regeering op de beste wijze
beantwoord, ld. door ieen daad. Zij jmeft
toch den opperbevelhebber het vuur zóó
na aan dc 'schenen gelegd, dat b'j ontslag
moest vragen, en er ging da,n pok jn de
Kamer haast een 'juichkreet op, toen pp
Woensdag 1.1. de Minister Alting van ,Geu-
sau de modedceling ideed, dat de .opper
bevelhebber yap. Land- en Zeemacht heden
zijn ontslag had ingediend, nadat fle
Minister hom kienbaar had go-
maakt, dat hij toet waardeerijiffl
voor zijp. voortreffelijke fei.g.en)
schappen als m|ensch ten als offi
cier van oordeel was, dat gene
raal Snijders niet geleerd hek-ft
dep modernen militairen gefost
te vat top.
Inderdaad, daarin ligt 1de oorzaak van
alle ernstige gebeurtenissen, die in den
laatsten tijd in 'het leger voorvielen, Gene
raal Spijders moge izoo knap en (achtens-
waardig zijn als Imaar mogelijk is, hij1 heeft
het leger "iep (dus ook ons yolk sLachtoffer
gemaakt van liet stelsel, waartegen Eland,
Thomson on Colijn huh hteele leven (hebben
geijverd, en dat wel begint te (Verouderen,
maar waaraap noch allerminst de kop sjs
ingedrukt, lljel stelsel, waarin het leger
niet beschouwd wordt als het weerbare
Nederlandsche volk zelf, maar als een corps
buiten, liefst boven Üe natie staande, dat
geen middel is, 'niaar doel. En waarin
het denken over den order van den meer
dere de grootste zonde is, zoodat daarin
feitelijk het reolit om ziju hersens ite ge
bruiken alleen pan den opperbevelhebber
toekomt. En deze was nu eenmaal, zich
doodkijkend op het Üefensiebelang, en geen
oog hebbende voor de andere nooden en
behoeften des volks, Van ooi-deel, dat zoo
lang er oorlog aan de grenzen twas, liefst
alle man op .post moest. hlijVen etaan, al
zou het ook beu tatehb'gjarige oorlog wer
den. Wie daarover klaagde, was een op
ruier, die liefst moest worden gestraft, en
alles, ook .al was het met jhet oog op de
voedselvoorziening en de tedonomische be
langen dringend noodig, wat tot verminde
ring van de izoo uiterst kostbare (mobilisatie
leidde, moest den opperbevelhebber, onder
pressie van de Tweede Kamer, letterlijk
worden afgewlronigen. (EP die [Tweede Kamer
kan niet voel 'doen in deze, ,w,aar de opper
bevelhebber voor haar piet te bereiken
was, en het (stuitte haar zelf dikwijls tegen
de horst, als (ze den wezenlijk ihet goede
,-willepdeP Bosboom te lijf ging, die tten
slotte is bezweken onder de slagen, die
feitelijk tegen Snijders waren gemeend.
TIad. dan reeds onder 'Cort Van dor Lin
den de Tweede Kamer niet reeds zóó
moeten optreden, dat Snijders heengegaan
white Eigenlijk wel, maar men zal goed
doen d/iarbrj niet te vergelen, dat ziji, in
liaro overgroote meerderheid leek op mili
tair gebied, wel moest terugdeinzen Voor
kras ingrijpen, en "het kabinet-Cort "Van
der Linden stond or niet anders Voor. Toten
Was er nog geen perspectief in den oor
log, en dat is' er nu well, öf Duitscbland
neemt do voorwaarden van Foch aan, en
dan is het Vrede, 'öf het doet dit niet, en
dan zal de oorlog zich binnen zeer korten
tijd Verplaatsen op Duitsch grondgebied.
Zoo heeft deze Regeering blijkbaar gere
deneerd, maar dat kon haar Voorgang ster
niet doen.
W]at teen «erekroon zou teen opperbevel
hebber, die zijn taak begrepen had, teen
Thomson of een 'Colij'n bijV., zich niet heb
ben kunnen Verwerven. Die zou gezoogd
hebben, dat de mannen geen dag langer
geoefend zouden zijn dan noodig was;
als do oefening maar intens en goed is,
kan men met korten tijd toe, zooals de
formatie van de Engelsohe en "Ameïikaan-
sche legers cars heeft geleerd; die zou
piemand op zijn plants' hebben gehouden,
die om allerlei redenen-in de burgermaat
schappij heel wat nuttigor kon zijn; die
zou er Voor gewaakt hebben, dat, waai
de langdurige mobilisatie zoo buitenge
woon groote offers van 'de natie \eigde,
buitengewoon humane behandeling van den
soldaat en yooral verklaring van de reden
waarom zoo groot offer van hen werden
gevraagd, hen tot berusting hadden ge
bracht, die zou zich van de meiewerking
van do arbeidsorganisaties van allo kleur
hebben verzekerd, om van billijke grievten
op de hoogte te Komen, en deze weg te
nemen. Maar niets van dat alles is ge
beurd, met het gevolg, een militair des
kundige Verzekerde het ons, dat zeker
150 millioen. nutteloos is uitgegeven, cn
dat de goede geert in ons leger, eerste
voorwaarden 'voor voldoende weerkracht,
enorm heeft geleden. Gelukkig, dat de
vele officieren in ons leger, die van het
oude stelsel niets meer hebben moeten,
gemaakt hebben, dat de zaak niet nog veel
erger is geworden; hun broederlijke en ka
meraadschappelijke omgang met den sol
daat heeft veel kwaad voorkomen. Wat
een bemind officier voor het leger waard
is, leert men wel hit het feit, dat hij do
allerhedenkelijkslo ongeregeldheden jn de
Harskamp, de komst van luitenant Vonk
direct tot gevolg hazl, dat zij, die aan het
hoofd der muiterij waren, een: Niet smij
ten, jongens I lieten hooren. -
Ook behalve door de mododeeling, dat
do Opperbevelhebber zijn ontslag had ge
nomen, was de rede van den Minister van
Oorlog een succes, en wel doordat hij niets
goc-d praatte of verborg. Wij kregen te hoo
ren, dat do lioogere officieren in de Hars
kamp hij liet oproer ten eenenmale hun
plicht hebben verzuimd, dat de houding
der officieren op een enkele uitzondering
na, eldaar slap en weifelend was, dat vele
officieren in ons leger nog aanhangers zijn
van het oude stelsel. Zoolang de toestand
is als op Woensdag, d. i. tot Duitscbland
geen decisie hoeft genomen, kan de last
der mobilisatie, die al lang niet moer vol
ledig is, daar de helft van ons leger met
verlof naar huis is, slechts door opheffing
van de depots verlicht worden; daarom
is liet tweede gedeelte van de lichting 1919
nog niet opgeroepen; die bij het veldleger
zal opgeleid v orden.
De heer Merchant plaatste hier de zeer
juiste interruptie, dat die opleiding hij het
veldleger vroeger uit een militair oogpunt
voor onmogelijk was verklaard. Op ruime
scjiaal zullen verloven gegeven worden, en
do Minister verklaart zich bereid een doel
dei' militaire voorraden aan zijn collega
van Landbouw af te staan.
Wat een omkeer, nu generaal Snijders
niet meer achter den Minister staal! Maar
wat een leukert ook, die Excellentie Alting
von Geusau, die incognito in 'n derde klasse
coupé onder de soldaten plaats neemt, om
den geest in het leger te loeren kennen^
en van hen hoorde, dat klachten over het
eten in het leger geen zin hebben. Zet
dat maar in je courant, zei een van de
miliciens, die den minister voor een jour
nalist aanzag.
De hoeren Ter Laan en Troelstra waren
uiterst dankbaar voor. don gewijzigden
koers, maar voldaan mochten ze natuur
lijk niet wezen, en zoo kwam er dus een
motie van de S. D. A. P., om alleen de
twee jongste lichtingen in dienst te houden
naast de 15 k 16000 vrijwilligers. Dit her
innerde den heer Kruyt, dat hij nog niet
met oen motie was gekomen, en de voor
zitter Was zoo goed, om hem, als had hij
zijn tijd daarvoor voorhij laten gaan, daar
toe nog in de gelegenheid to stellen. Na
tuurlijk moest deze motie de S. D. A. P.
verro overtroeven en eischte ze dus directe
volledige demobilisatie. Do katholieke heer
Bomans, altijd op politieke winst belust,
liet uitkomen hoever de tegenwoordige ra-
geering boven haar voorgangster slaat, door
dat ze den Opperbevelhebber dwong ontslag
to nemen, en bad den slechten smaak om
dien gevallen leeuw te hoonten als een „Ons
Lieve Hem' in zakformaat."
En de heer Wijk, dc man van de demo-
cratiseering van de weermacht, die zich
eigenlijk al liet gras voor de voeten had
latea wegmaaien, kwam na eene bijzonder
weinig zeggende van het papier afgelezen
rede, die de Voorzitter heel wat zelfbeheer-
sclxing kostte, om zijn ongeduld te bedwin
gen, ook met eene motie, en wel om
in de Commissie van onderzoek naar de
ongeregeldheden in de Harskamp ook ver
tegenwoordigers van de bonden van officie
ren, onderofficieren cn soldaten op to ne
men. Wij voelden wel iets voor het denk
beeld.
Wij moeten ons bekorten, en memorcc-
ren dus maar even, dat de heer Merchant
eene uitnemende rede hield, waarin het
leger-systeem-Snijdere in al zijne nadoelen
word blootgelegd, en waarvan sensatie
wekte de mededeeling, dat diens instructie
van dien aard was, 'dat hij geen bevelen
van den Minister van Oorlog had af te
wachten, maar dat hem alleen een bevel
kon gegeven worden bij Koninklijk Besluit
door alle ministers gecontrasigneerd, en
dat hij op zijn eigen gezag vijandelijkheden
kon beginnen. Ilij vond het denkbeeld om
ooit tegen de Geassocieerden te slrijden sta
pelgek, zoodat wij, nu Duitscbland ons niet
meer deren kan, slechts voor politie, voor
do intern ecring en den smokkelhandel troe
pen in het Zuiden noodig hebben. (De
Regeering, dit zouden wij haast vergeten,
had er geen bezwaar tegen gemaakt de in
structie van Iden Opperbevelhebber, die voor
do leden ter visie was gelogd, tot punt van
openbaar debat te maken.)
De heer van de Laer predikte op wei
nig gelukkige wijze het Evangelie togen den
toenemenden revolutiegeest, en verklaarde
onder gelach, dat het eigenlijk van Drcssel-
huys tot en met Wijnkoop, één pot nat was
jdp.heer; .Voort van Zijp, was van oordeel
dat de nieuwe koers in alle takken van de
defensie moest doorwerken en dus ook
bij dc marine, en toen kregen wij de mai
denspeech van Mevr. Groeneweg, die al
was ze te veel in den mcelingloon, niet'
naliet heel veel belangstelling te wekken,
ook op de tribunes en in de loges, als
het woord van de eerste vrouw in het Ne-
dcrlandsclte Parlement. Do inhoud was eene
gevoelvolle uiteenzetting van wat de vrou
wen en moeder» wel gevoeld hebben bij dc
langdurige mobilisatie van hare mannen en
zonen. Eene lange redevoering van den
heer Wijnkoop, om al weer te betoogen
dat hij en de zijnen de ware broeders
zijn, en dat de motie ter Laan slechte tot
het Rrsatz-sociali.-me kan worden gere
kend, maar daarop do sensatiemakende
vraag van den heer Troelstra aan de Re-
geerine, of het gerucht waarheid bevatte,
dat reeds (Minister de Jonge, die
ernstig verschil met den Opper
bevel he bbc r had gekregen, de
zen tot entslag had voorgedra-
gen, m aar dat de Koningin gewei
gerd had dat te o nd e r teek e n e n,
en dat de vorige regeering in
die weigeringhad berust..
Wij veronderstellen, dat op deze vraag
wel geen amvoord zal komen; dte jRegeo-
ring zal toch wel het zeer juiste advies
van den heer 'de Geer volgen, iom de
Koningin niet in het debat te mengen. Die
vraag had niet 'mogen "zijn gedaan, geide
spreker, waarin een licht verwijt aan (len.
voorzitter was opgesloten, die bij deze ge
legenheid niet op zijn scherpst was, en
niet onaardig verweet hij Mr. Troelslra
reactionarisme, daar hij conflicten wilde
uitlokken, die niet thuis hooren in |dcn
Parlementairen Slaat.
De heer Schokking pleitte voor vertrou
wen in de Regeering. en zijn partijgenoot
Bakker deed hetzelfde, daarom alle moties
overbodig verklarende, en de heer Rink
kwam .namens de L. U. met pen eigen
motie, opdat de Regeering zooveel mogelijk
zou demobiliseeren, en daar was alle reden
voor, want uit den mond van den heer
Duijmaer van Twist moesten wij tot onze
verbazing vernemen, "dat met uitvoering
van do motie-ter Laan nog ongeveer |hon-
derdduizend man op de been zou jbhjven.
Nadat de Christen-democraat Staalman
aan de S. D. A.P. de eer betwist ihad van
door haar optreden de legei-hervorming te
hebben veroorzaakt, cn de heer Kolthek
straffeloosheid voor de muiters in den Hars
kamp had geèischt (nota bene, dat pnoet
de rechter uitmaken), kwam de heer Nolens
als laatelc spreker aan het woord, |0m te
verklaren, dat allo partijen demobilisatie
wensebten, en en om vooral de Rechter
zijde en zijn eigen partiji in 'het bijzonder,
op het hart te drukken, vertrouwen (in de
Regeering te hebben.
Do Regeering komt Dinsdag as. aan bet
woord. t
Een nieuw© interpellatie-Wijnkoop over
de weigering van de Nederlandsche Re
geering om het bewind der Bolsjowild in
Rusland te erkennen, is toegestaan, maar
met zonder de juiste opmerking van (den
heer Nolens dat de Tweede Kamer lang
zamerhand van wetgevend lichaam inter-
pelleerond lichaam scheen te worden.
Deze week is zeker veel gepraat, tmaar
er is tevens een legerhervorming tot ptand
gekomen, die buitengewoon groote demo
cratische winst is.
Consulaire (Heust.
De vice-consul van Nederland te Tam-
pico (Mexico), de heer G. O. W. van
Goytenbcek, is den 4den dezer overleden.
Naar wij vernemen zal de heer G.
S. D. Hamel, consul met den persoonlijken
titel van consul-generaal, belast mot de
waarneming van het Nederlandsche consu
laat-generaal te Hongkong, binnenkort wor
den benoemd tot consul-generaal' en den
post aldaar definitief blijven bezetten.
Yrijz. Dein. Bor>4.
Men verzoekt ons te willen medcdce
len, dat op advies van den directeur vau
den gemeentelijken geneeskundigen dienst
to Utrecht wegens het epidemisch heer-
sclion van de Spaansche griep dc alge-
moene vergadering van den vrijzinnig-de-
mocratiscken bond, welke op 9 on 10
November a.s. te Utrecht zou worden ge
houden, tot nader order is uitgesteld.
JU aderlaat ra ce eerleg-
Duurzame vrede, i
Het Nederlandsche Comité van .Vrouwen
voor een iduurzamen vrtede, verzond een
telegram aan president Wilson, .waarvan
do verlahng luidt als volgt:
Aan president Wilson, Washington, U.
S. A. Moge u er in slagen oen vrede tot
stand te brengen, welke volkomen berust
op rechtvaardigheid, niet op mililair suc
ces, een vrede die geen enkele kiem van
nieuwe oorlogen in zich draagt.
Rijkskantoor voor i
Afvalstoffen, i
Do Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft: ingesteld een Rijkskan
toor voor verzameling en verwerking van
afvalstoffen voor veevoeder en mest voor
den landbouw, in het kort aan te duiden
alsRijkskantoor voor Afvalstoffen voor
den Landbouw (R. A. L.); benoemd tot
adviseur ten deze belast met het alge-
meone beheer en do algemeeno leiding van
genoemd Rijkskantoor den hoer AI. A, van
der Perk, Adviseur, oud-directeur van ge-
meentei'teiniging en ontsmetlingsdienst der
gemeente Rotterdam te Rijswijk Z.-II.; en
tijdelijk benoemd tot waarnemend .directeur
den heer AL A. van der Perk voornoemd.
Standaardschoeaen op
bons.
Door den minister van la'ndbo.uw, nij
verheid er handel zijn Donderdag ontbo
den -de heer A. J. Levy, firma de Nijs en'
Co., schoenenfabrikant, te Amsterdam, en
de lieer G. van Voorn, schoen winkelier,-
te -Den Haag.
Z.Exc. liet zich de verschillende wan
toestanden in. de schoenenbranche ui'een-
zelten en gaf de verzekering, dat hij dd
volgende week een beslissing zal nemen,
waardoor hoogstwaarschijnlijk de verkoop
van schoenen op schocnkaarlen alleen, zal'
gelden voor standaanlschoenen.'
K o n ij n e n.
Namens de Atgemcene Vereeniging Van
Poeliers en Wiidhandelaren, gevestigd to
Rotterdam, metelt men, dat op 6 dezer een
vergadering werd gehouden .te Rotterdam,
waarin de vensch geuit werd, dat bij
in den vervolge te houden conferenties,
welke door het Rijkskantoor voor Pluim
vee en Eieren met poeliers zullen worden
belegd, dc verren i gingen van poeliers en
wildhand'darcn officieel zullen worden uit-
genoodigd, hetgeen niet geschiad is op 'do
conferentie run 5 dezer, ter bespreking
van het konijnenjachten, enzwaartoe
verschillende personen zijn uitgenoodigd,
die nooit konijnen hebben geslacht en eerst
tijdens den oorlog met het slachten Van
konijnen zijn begonnen, terwijl zij, die lang
voordien het bedrijf uitoefenden, niet ge-
noodigd waren.
De vastgestelde prijs van f2 90 per K.G.
wcr.l voel te hoog genoemd.
Klompen- en petroleum-
p r ij z e n.
In den loop der debatten over do in
terpellatie-Schaper heeft de minister van
landbouw, nijverheid en handel ontkend,
dat er maximumprijzen voor klompen heb
ben bestaan, die hij zou hebben verhoogd.
Daartegenover is in de pers een beroep
gedaan op een circulaire van o Decem
ber 1917 van. Koninklijk Nationaal Steun
comité, waarin maximumprijzen voor klom
pen werden vaslgcsteld, welke prijzen daar
na bij circulaire van 14 September 1918
zijn verhoogd.
Hier is, zoo Verneemt het Ned. Cor-
i'espondentieburcau in Den 'Haag, misver
stand in het spel. De op 5 December 1917
vastgestelde prijzen waren inderdaad niet
maximumprijzen in de gangbare Leleeke-
nis. Het Kon. Nationaal Steuncomité beeft
destijds prijzen vastgesteld, waarboven
klompen, die op de vanwege bet Steun
comité uitgereikte bijslagbons werden ver
krijgbaar gesteld, niet zouden mogen wor
den verkocht. Daarnaast bleef een volko
men vrije handel in klompen bestaan, waar
op de gestelde prijzen niet van toepassing
waren. Het zijn deze," door het Steuncomité
bepaalde maximumprijzen, die, in verband
met de hoogere productiekosten, zijn ver
hoogd, evenwel op een tijdstip, toen de
heer Tan IJsselstcijn reeds was opgetre
den als minister van landbouw, nijverheid
cn handel, cn niet meer in relatie stond
tot het Kon, Natïonaar Steuncomité.
De minister had in dezelfde discussie
ontkend, den maximumprijs voor petroleum
van 25 op 44 et, te hebben verhoogd.
Hiertegen is aangevoerd de ministerieelo
beschikking van 16 September 11., waar
door de beschikkin'g van 29 -"Augustus
in dien zin "werd gewijzigd, dat voer den
petroleumprijs 44 in plaats 25 cent mocht
worden gelezen. Ook te dezen aanzien
is een misverstand in het spel. In de be
schikking van 29 Augustus, een der tal
rijke beschikkingen, die ten doel hadden
aanpassing aan de wijziging van de Dislri-
butiewet, was per abuis een oude potro-
Icutnbcschikking afgedrukt, zoodat ten on
rechte 25 gent als de maximumprijs voor
petroleum werd genoemd. De bedoeling
was evenwel dien prijs op 44 oont te
laten, en liet is deze tout, die door dp
beschikking Van 16 September werd her
steld.
Openbaarheid van fegee-
rings maatregelen.
Do minister van binnenlandsche zaken,
tijdelijk voorzitter van den ministerraad,
heeft gisteren in bijzondere audiëntie ont
vangen de hoeren D. Dans, vice-voorzitter,
en G. G. van As, secretaris van den Nc-
dcrlandschon Journalisten Kring, vertegen
woordigende het dagelijksch bestuur van
deze vereeniging. liet doel van de audiëntie
was, de medewerking der regeering te vra
gen, om te komen 'tot zooveel mogelijk!
openbaarheia van regceringsmaatregelen,
ook in militaire zaken, een zoo goed mo
gelijke voorlichting Van het publiek. Ge
noemde bestuursleden hebben op het groote
belang daarvan, vooral in dezen tijd, gewe
zen en medegedeeld, dat het Kringbesluur
zich volgaarne bescliikbaar blijft stellen
om de pers, namens de regeering van voor
lichting en advies te dienen.
Do minister heeft verklaard, dat de zen
ding der beide hoeren hem in alle opzich
ten sympathiek was. Hij erkende het groote
bolang van de pers als schabel tusschen
regeering en publiek en had reeds uit eigen,
beweging de vraag der openbaarheid vim
regeeringsmaalregelen en rggoeringspolb
tick (natuurlijk voor zoover 'dat mogelijk
was), in doti boezem der regeering toy
sprake gebracht. De regeering geeft volko
men toe, dal als het publiek meer en
beter begrijpt, het tal van maatregelen ook
beter zal verdragen en waardeeren. Z. Exc.
beloofde dan ook, geheel in overeenstem!
ming mot hetgeen hij reeds voor zijn op
treden als minister in het openhaar al ij
wcnsehelijk heeft verkondigd, de volle mo
dewerking der regeering. Hij verzocht bei
den hoeren de zaak ook in hun vereeniging
aanhangig te maken. Gelijk verzoek had hij
bereids aan het einde der vorig© maand
aan het dagelijksch bestuur der Haagsche
JournalislonjVcreenigittig gedaaln. Het zou
den minister aangenaam z\jn, indien het
bestuur den minister van advies wilde
dienen over de .vraag, op welke wijze
do openbaarheid het best zou kunnen, wor
den bevorderd, en of een verandering dient
te worden gebracht in de manier van pu
blicatie van het oogenbiik. Onder meer
verzocht de minister daarbij te betrekken
do werkzaamheid van hel Bureau voor
Atededcelingen inzake de Voedselvoorzie
ning- 1 i I i i
