Schiedamsche Courant.
üit de Tweede Kamer.
TWEEDE BLAD
(Zaterdag 1 Maart 1919, Na. 15993).
De ontwikkeling van zijn werkjtian door
Minister Aalberse heeft ongetwijfeld op de
Kamer, een goeden indruk gemaakt, al
inaakte^ns d" omvangrijkheid daarvan wel
een oogenblik bevreesd, cn al deed ons
dat het gevleugeld woord van Klaas de
Jong 'iP> jaar geleden Kamerlid voor
het toenmalige district lloom „daar
komt toch niets van" in de gedachten
komen. Enfin, laten wij maar mot te pessi
mistisch wezen, al blijft hot dan ook waar,
dat een .Minister nooit het volle van eigen
wenschen bereikt.
Z.E. begon met er op te wijzen, det het
verblijdend was, dat arbeiders van alle
richting thans van meening zijn, dat er op
dit oogenblik door samenwerking veel ver
kregen kan wordon, on hij was daarvoor
dankbaar, diep overt mg/1 als hij was, dat
van woelingen in dé eerste plaats de ar
beider de dupe zou worden. Spreker zou
'dan ook geen plaats in het Kabinet heb
ben aanvaard, als hij niet zeker was, dat
dit een krachtige sociale wetgeving wensch-
te te bevorderen. En al kan men geen
beginsel loslaten, wij leven in een te groo
ien tijd om niet heen te stappen over prac-
tischo bezwaren. Met kracht moest hij op
komen tegen da voorstelling, alsof de angst
voor revolutie de Regeering tot voorstand
ster van krachtige sociale wetgeving had
gemaakt, en wie zich daarvoor beriep op
Jiet feit, dat op 10 Dec. 1.1. de Regeering
met veel grooter sociaal program voor den
dag kwam dan in de Troonrede, heeft het
geheel mis. Want daarbij wopdt vergeten,
dat de Troonrede werd uitgesproken op een
oogenblik, dat het nog oorlog was, terwijl
het werkprogram feitelijk eerst in détails
vastgesteld kon worden bij vrede, althans
bij bet ophouden van den oorlog.
Wat nu bet werkprogram betreft, op het
gebied der Volksgezondheid, die ook aan
het Departement van Arbeid kwam, krijgen
wijlo. een ontwerp-keunng op de levens
middelen, zoo uitgebreid, dat ze een keu
ring op waren is; 2o. een aparte wet op
de vleeschkeuring3o. een nieuwe gezond
heidswet; 4o. een wijziging der Woningwet;
5o. een wetsontwerp ter voorziening van
de i Rijnschippers met drinkwater6o. een
(wetsontwerp betreffende de Rijksvoorschot-
ten voor waterleidingen; 7o. een opium
wet; 8o. een nolenwet; 9o. een wijziging
der Hinderwet.
Wat de Arbeidswetgeving betreft, stelt
de Minister zich voor, te geven; .1°- Wet
telijke regeling van arbeidsgeschillen; 2o.
Wijzigingen van de Stuwadoorswet en
Steenhouwerswet; 3o. de landarbeidersver
zekering (er ligt een desbetreffend ont
werp bij de Kamer), waarvoor de Minister
het bestaande ontwierp belangrijk zal wij
zigen of met een nieuw komen.
-* En wat de arbeidsverzekering betreft:
lo. de Radenwet; 2o. de verhooging van
het Ouderdomspensioen tot f3 in overeen
stemming met de moüe-Muralt3o. een
wijziging van de Ongevallenwet, die tevens
een verhooging van de uitkeering zal wor
den; 4o. de noodwet voor oorlogszec^onge-
vallen en voor de zeevaart en visscherïj-
ongevallen; 5o. de uitgebreide maatregelen
tot voorbereiding van de Invaliditeitsver
zekering; 6o. een geheel nieuwe Arbeids
wet; ffo. de instelling van den Hoogen
Raad van Arbeid; en de Minister heeft
zijn werkplan zóó opgemaakt, dat alles
in 1920 gereed zal zijn; de Kamer zal dus
men jnoet ook rekening houden met
den tijd, dien de tUad vaa State aan het
onderzoek der wetsontwerpen besteedt
zoowat 'n anderhalf jaar houden voor de
behandejing, maar dan vraagt» men zich
toch af:" Zal zij daar door kunnen komen.
,nu zij 2/3' van den voor haar beschikbaren
tijd aan de begroeting en aan interpellaties
besteedt?
Wat bet verbod van arbeid voor de ge
huwde vrouw in de fabrieken betreft^ de
Minister had zich er over verbaasd, dat
Mevr. Groeneweg tegen dat verbod opkwam,
op grond dat het gezin die inkomsten niet
kan missen; dat herinnerde hem aan Bis
marck's berucht woord, die tegenover den
aandrang op Zondagsrust voor den arbei
der, tde vraag had gesteld: Wie zal dan
den arbeider het 1/7 van zijn loon vergoe
den? Spreker hield zich aan de leer van
Jules Simon, dat het onzin is het kind
te beschermen en niet de moeder, en do
dienstboden wil hij niet opnemen in de
Arbeidswet, daarvoor is het huiselijk leven
hem. te heilig.
AVat den Hoogen Raad van Arbeid be
treft, die moet bet instituut zijn, dat het
Departement met de maatschappij verbindt,
dat voorlichting moet geven omtrent wat
en hoe er gedaan moet worden, en daarom
moot die bestaan uit die lichamen, di©
spontaan in het maatschappelijk leven zijn
ontstaan. Want de taak van het Departe
ment is een tweeledigeeen direct actueel©
en een voorbereidend toekomstige; het moet
de bestaande Arbeidsverzekering uitbou
wen, maar daarnaast den maats ctiappel ijken
groei nauwlettend gadeslaan. Dia Minister
denkt zich dien raad als een kern van 30
a 40 leden, met daarnaast afzonderlijke
commissies voor de verschillende bedrijfs
groepen, voor de bakkerijen, de steenkojl-
wterijen, kantoren, winkels, graphiscbe be
drijven, en wat niet al. En daar die Ilooge
Raad één is met het Departement, bleef
de Minister tegenover den heer Notens
volhouden, dat hij daarvan ook voorzitter
zal moeten wezen; met eenig beleid kan de
voorzitter van dien Raad leiding aan de
debatten geven, zonder, zelf zijn oordeel
uit lo spreken.
's Ministers rede, die van grooten ernst
van de opvatting van zijne taak, naast veel
bescheidenheid getuigde, maakte een ultne-
meinden indruk, en wij dachten daarbij
hoc jammer liet toch altijd geweest is, dat
lalma door zijnet opbruisendheid, zijne on
aangename manier van debatteeren en zijn
te groote zelfingenomenheid, zooveel be
dorven heeft. Aalberse heeft nu de Kamer
al lialf gewonnen, terwijl Talraa op haar
werkte als een xoode lap op een stier, en
dat zelfs vaak als het zijne politieke vrien
den gold.
\'an do replieken valt dus niet veel te zeg
gen; de koeren Schaper en Notens kwamen
voor ditmaal in hetzelfde schuitje door
beido aan te dringen op haast met den 8-
uren-dag; de heer "Staalman begon met
dm heer Reumer een vrij vinnig debat over
da waarheidsliefde van „De Standaard",
die deze tegen hem in bescherming had ge-
nopian, en gaf als bewijs voor het conser
vatisme in de anti-revolutionaire partij, dat
de heeren Smeenk en Zijlstra elkaar in bun
bladen, „Patrimonium" en „De Nieuwe Gro
ninger Courant" voortdurend in de haren
zitten. De Voorzitter, die den heer Staal
man, die wei zijn haren maar niet zijn
streken blijkt verloren te 'hébben, hierbij
telkens tot de orde moest "roepen, trachtte
vergeefsch hem aan h«t verstand te bren
gen, dat de waarheidsliefde van het blad
van Dr. Kuyper met de Arbeidswetgeving
niets heeft uit te staan. Pe heeren Smeenk
wii de AVildo kwamen rozen op het pad
van den Minister strooien, van wien zij
zooveel verwachten; de heer Reymer zette
©enige onjuistheden recht, die de heer Scha
per over den hoogleeraar Veraart, pas te
Delft als opvolger van den heer Aalberse Op
getreden, had gedebiteerd, en de heer van
de Laar, van wien men nooit vooruit weet
wat weg hij uit zal gaan, verbaasde de
Kamer door zijn verzet tegen fabrieksarbeid
voor de gehuwde vrouw, op -grond van. het
oud-liberale argument, dat dit een ingrij
pen in de persoonlijke vrijheid zou wezen.
Mevr. Groeneweg trachtte haai": „het ge
zin kan die inkomsten niet missen" goed
te praten met de verklaring, dat men in
de kapitalistische maatschappij wel gedwon
gen is in de eerste plaats niet economische
belangen te rekenen. Maar de Béér Wijnkoop
vond, dat 'de Minister zich in alles wat
hij gezegd had als een ultra-reactionair had
laten kennen, en beval dus politieke stakin
gen tegen hem aan.
De replieken stonden zoo vlerre beneden
da rede ran 'den Minister, die trouwens
veel meer medegedeeld dan gedebatteerd,
had, dat ieder ander' er het zwijgen toe
zou hebben gedaan, maar daar is de heer
Aalberse to goed parlementariër Voor, psn
zoodoende kwamen er dus nog eenige vol
zinnen 'il:t iz'ijn mond. Deze minister zal
hot met de Kamer wel rooien.
B'ij de Begroeting gingen, afdeeiingen I en
II, kosten ma het Departement van Arbeid,
zonder discussie onder den hamer door.
Maar bij Afdeeling IU, Arbeidsverzekering,
gaven de Algemeene Beschouwingen aan
leiding tot het gewone verschijnsel., jil.
het overvragen van de sociaal-democraten.
Men ken,t de positie. Na den jaren langen
strijd in de Kamer over Ouderdomsverzie-
kering of S taatspensionneenng, een strijd,
die helaas op de ruggen Van de oude be-
hoeültgen is gevoerd, is de Kamer eindelijk
tot de verstandige conclusie gekomen, dat
dezen niet langer de dupd v,an de historie
mochten wezen, en is men tot een compro
mis gekomen, waarvoor Minister Ruij's door
zijn mededeelingien op 10 Dec. D+ den
grondslag heeft gelegd. De premies in de
Invaliditeitsverzekering zuilen geheel voor
rekening van de werkgevers w,orden ge
bracht, zoodat de arbeiders dus niet alleen
zullen knrjlgen leen premievrije ouderdoms
rente, maav ook een prennevtrijo invali-i
diteitsrente. /De ouderdomsrente zal piet
op 70-jarigen, maar op 654jarigen leeftijjd
ingaan, terwijl het bedrag van f2 op f3
per week zal w'orderi Verhoogd. Naast de
weezenrente zal ook Oen weduwenrente^
die trouwens het wetsontwerp-Kuyper reeds
bevatte, worden ingevoerd. De piet-arbei
ders, .{waarmee natuurlijk niet bedoeld rijn
menschep die niet werken, maar rij, die
niet in loondienst rij|n), dio niet op 65-ja-
rigen leeftijd in hun levensonderhoud zou
den kunnen voorzien, zullen zich vrijwillig
kunnen verzekeren, terwijl de administratie
kosten daarvan zulleu gedra&en worden
door* den Staat, en zij 3ie bij1 aaiméming
van de wet 65 jaar rijn'; krijgen do uit
keering, juist zooals de 70-jarige arbeiders
die .van de wet-Talma kregen, vóór dat
die. wet in werking was getredep. I
Dat was het compromis. Was daarmee nu
in strijd, dat de heer Sannes met oenn
motie kwam, om nu dadelijk met terug
werkende kracht tot 1 Jan. 1918 ook de
70-jarige rd-df arbeiders bet pensioen toe te
fcpnnen? Allerminst. Want hier werd geep
enkel beginsel geraakt. Toen bij de wet-
Talma, het groote amendement Borgesius-—
DxucberTydeman kwam, om ook de niet
arbeiders in de wet op te nemen, ging het
om de groote vraag: Arbeidersverzekering
of verzekering van oude behoeftigen. Daar
was Rechts, toen den Minister gteunc-nde,
unaniem "tegen. Maar die positie is sinds
de verklaring van den premier op 10 De
cember geheel veranderd,. De Ministec wil
die oudjes onder de niet-arbeiders ook
helpen, en de kwestie van de motie-Sannes
is er slechts eene van vroeger pf later.
Ze had dan ook kunnen bestreden worden
op financieel© gronden, maar niet &ejj
een beroep op het compromis, dat daaxdooij
geschonden zcu worden, en de heeren
Snoek Hpnkemans, Rutgers en Kooien, dip
zulks stonden te betoogen, wajon <p- geheel
naast, of zouden dat geweest zijn, als
wij niet begrepen, waar, der Rechterzijde de
schoen wrong) Zij was hang, dat als do
motie-Sannes werd uitgevoerd, links vap,
die vrijwillige verzekering .voor de niet;
arbeiders heel weinig meer zou voelen j
en dat ze dus piet dio pitvoering da kans
liep, dat daarmee een stuk van de gehatq
staatspensioneering zijn intree zou doen,
En niet over eene meerderheid beschik
kende, en op dat stuk wantrouwig van aard
zijnde, nam zij, ten koste van de behoeftige
ouden, het zekere voor "het onzekere, erf
zoo werd de motie-Sannes met Rechts te
gen Links, 35 tegen 30 stemmen om hals
gebracht.
Dit had niet gebeurd, als links op zijn
post ware geweest, maar alleen de L. U.
was in baar geheel aanwezig; van de
sociaal-democraten ontbraken er niet min
der dan zes.
De heer Duys kwam met een motie op
de proppen, waarmee hij1 de les van Bebel,
dat de sociaal-democraten minder op het
bereiken, dan op het meer vragen, dan. an
dere partijen, uit moeten zijn, goed ter
harte werd genomen. En wel omj de Inva-
liditeits rente onmiddellijk van f2 a f3, op
f5 en f7.50 1e brengen. De heer Duys be
greep, dat lang praten daarover geen zin
had, en nadat de Minis ter gezegd had,
dat hij er maar het liefst over zou zwij
gen, kelderde die met 47 tegen 18 stem
men; behalve de sociaal-democraten werd
ook de heer Henri ter Hall pr door be
koord. 1
l>e discussies over deze moties hadden
nog zeer lang kunnen duren, als pr geeai
motie-Rutgers Ware aangenomen om de
debatten te sluiten, waartegen nog 23 le
den van alle richtingen zich verklaarden;
zelfs de S. D. 'A'. R. 'stemde hierbij tegen
elkaar in-. Het misverstand, dat men de de
batten zou smoren door aan noodeloos
gepraat een eind te maken, boerscht dus
nog bij velen. 1
Be vereenvoudiging van de Radenwet,
en Ide aanvrage om de gelden 'daarvoor,
zijn zonder hoofdelijke stemming aangeno
men. Hiermee is de moeilijkheid, waarin
de Eerste Kamer door haar bekende be
sluit deze zaak gebracht heeft, opgelost.
Het debat over de vierde ufdoeling
(Volksgezondheid en Volksnuisvestingj was
Vrij mat. Do heer Schaper "bracht de wo
ningkwestie op Eet tapijt, en waar zoo
veel gemeenten de krotten tot nadeel van
de volksgezondheid laten bestaan, pleitte
hij voor de leading in één hand, met \üt-
isrftakeling van de gemeenten, en zijn
partijgenoot Hermans gaf mede Vele voor
beelden, waaruit de urgentie Van het Wo
ningvraagstuk duidelijk bleek. De heer Lely
kwam met alle kracht op tegen de schrap
ping van de subsidie (f 15.000) aan bet
Instituut der Volkshuisvesting, en vreesde,
dat het verstand van den Minister van Fi
nanciën 'hier had1 gezegevierd ovler liet
hart van den Minister van Airbeid.
Heel wat belangrijker dan dat alles was
Eet intermezzo van de mededeeling van
den Minister van Buitenlandsche Zaken,
dat de Belgische Regeering periiment blijft
weigeren aan de onze mede te deelen wat
ze op de Vredesconferentie ten opzichte
van Nederland heeft jgeëischt Ze wil alleen
loslaten, dat ze Eet voorstel gedaan heeft
tot de opening van onderhandelingen tot
herziening Van zekere bepalingen der trac-
tatem van 19 April 1839, en eerst als
dit voorstel is aangenomen, zal zij onze
Regeering op de hoogte stellen van hare
zienswijze in zak© van de waagstukken,
die ook voor Nederland van Bij
zonder belang zijn. (Deze snorkende
taal Werd met Hoongelach in de Kantel* ont
vangen). Minister van Kamebeek voegde er
aan toe. dat de Nederlandsche Regeering
meit het oog op de goede verstandhouding
'tusschjen beide naties deze. houding betreurt,
en dat zij alle verantwoording daarvan vóór
do Belgische Regeering laat, en haar dit
hóeft medegedeeld. Die Regeering zal daar
van ook mededeeling doen aan de vijf
groote mogendheden te Parijs, alsmede van
haar voornemen, om geen grondgebied af te
staan of verkregen rechten prijs te gevtem
Goed zoo. Deze waardige houding is het
©enige wat men tegenover de onbeschaam
de en ondankbare houding van België kan
stellen; dat dit volk niet Koog staat be
wees Eet reeds door het feit, dat zoo
vele van zijn jong© mannen in den oor
logstijd een lékker leventje in Nederland
verkozen boven de verdediging van eigen
land. Maar grootspreken kan ieder, en Wil
son zal met dezen grooten mond wel raad
Veten. Men make zich dus niet noodeloos
ongerust
En toen ging Eet uitspreken van wen
schen tegenover Minister Aalberse weer 'zoe
telijks voort, die op Koofscbe wijze t<3kens
verklaarde, dat alles zijn aandacht zal heb
ben; mein LiebcEen, was willst du noch
mehr? GeluSddg zal hij het woningvraag
stuk, dut inderdaad urgent is zeer ten harte
nemen, en de Keer Lely kreeg de magere
troost, dat, als de Minister de subsidie aan
Eeit Instituut voor Volkshuisvesting prijs gaf,
dit was om van zijn collega van Financiën
■twéé ton voor de tuberculosebestrijding los
te krijgen. Do best laten -wij schieten .be
halve de motie van Mevr. Groeneweg om
de Kamer te doen uitspreken, dat de Mi
nister, in de overweging dat de bescEerming
van hét kind begint bij de zorg voor de
moeder, maatregelen zal treffen, om te ko
men tot een premievrije uitkeering bij zwan
gerschap oï bevalling aan alle vrouwen, die
deze noodig hebben, om naar behooren
baar moederlijke functie to vervullen.
Deze motie zal op een. nader te bepalen
dag worden behandeld, en als 'de Minister
ze niet wil, dan zal hij door Mevr. Groener
weg min of meer in zijn eigen netten zijn
gevangen. Hij liet zicE daarover echter
terecht nog niet uit, maar zijne opmerking,
dat hij met zooveel belangstelling had ge
luisterd naar spreeksters opmerkingen over
de moedcrscha.pszoig, word door Mevr.
Ggpcneweg Handig aangegrepen als een bc-
SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSiiSSHSS yssssssss
vijs, dat hare motie te zijner tijd bij Z. E.
een gunstig onthaal zou vinden. 1
De begrooting is Woensdagmiddag om
kwart voor zevenen de voorzitter had
het er op gezet ze af te doen zonder
hoofdelijke stemming aangenomen. Er zou
trouwens niet zijn kunnen gestemd, daar
de overgebleven getrouwen weinigen wa
ren en geen der Bolsjewiki was meer aan
wezig ojni den Minister dit succesje te Laten
ontgaan.
De Minister van Oorlog heeft zich op
het begrijpelijke standpunt geplaatst, dat
ons kleine land met de ontwapening niet
kan Voorgaan; dat wij de ontwikkeling der
internationale Verhoudingen hebben af te
wachten. Wij kunnen, als het noodig' is,
weer mobiliseeren en de lichting 1917 gaat
volgende week naar huis; verder kan op
dit oogenblik niet gegaan wordon. De motie-
Bpmans tot reorganisatie en venninderirig
van het leger lieeffc hij niet noodig, want
hij is op heide bedacht; een Staatscomirns-1
sie van burgers en müialiren zal hom
daarbij tot voorlichting dienen. Dit was
dus het antwoord aan hen, die vroegen!
of wij paraat zullen Zijn, als dit onverhoopt
noodig mocht worden, en aan hen, die
naar de toekomst vroegen. Den militairen
groet wil hij behouden, maar dien beper
ken tot het noodige, en onder gelach tier-
inneerde hij er aan, dat die ook in het
repuhlikeinsch-socialistische Duitschland
behouden bleef. De fortenbonw is stop
gezet, en de nabestaanden van den in
den mobilisatietijd overleden militairen zul-
len ondersteuning krijgen. Den opperbevel
hebber bracht hij lof voor alles wat deze
gedaan had. Verbetering van den geest in
het leger zal hij met kracht bevorderen.
Ten slotte de mededeeling, dat de mobi
lisatie de lieflijke som van 982 millioen
gekost heeft, wat een dikke 6 ton per
dag uitmaakt, en dat er op dit oogenblik
geen opdrijving van oorlogsuitgaven is,
daar de begrooting wat de gewone uitga
ven betreft, drie millioen lager is dan
vroeger.
De rede, van papier voorgelezen en goed
in elkaar gezet, stelde hen, die direct ont
wapenen wilden, bitter teleur en de ijver
om te hervormen in overeenstemming met
deil polsslag van den tijd, was bij den
Minister ook niet meer zoo groot als in
de Novemberdagen, waarbij" niet vergeten
moet worden, dat de Entente teleurgesteld
heeft in het voortmaken met den vrede,
zoodat de kleine Tandem nog niet weten
waar Ze aan toe zijn.
Onder de teleurgestelden was de heer
Marchant het heftigst maar ook de be
baarde heer Schokking was niet voldaan
en kwam met een motie, waarin wel erkend
wordt, dat wij thans nog niet kunnen be-
oordeelen, in hoeverre wij tot ontwapening
kunnen overgaan, maar waarin aangedron
gen wordt op „aanstonds ingrijpende her
vormingen", waardoor een andere verhou
ding tusschen meerderen en minderen, een
geregelde rechtspositie en scherpere con
trole op de uitgaven zal worden verkre
gen. Verder is er nog een motie-Duymaer
van Twist, om de onderofficieren, die meer
dan zes jaren diens! hebben, direct meer
tractement te geven; dan die van den lieer
B.cunans, een motie-ZadelhoffK. ter Laan,
om die gedemobiliseerden, die daaraan be
hoefte hebben, en die vóór 1 Aug. 1918
ontslagen zijn of met klein verlof gingen,
f 6 per maand te geven tot een maximum
vau f120, wat 16 millioen zou kosten;
een motie-K. ter Laan, dat de Regeering
de Wenschen moet inwilligen van den so-
ciaal-democratischen Bond van Dienstplich
tigen.
De motie-Duymaer van Twist werd zon
der hoofdelijke stemming aangenomen. De
motie-Bomans eveneens, gesteund dooreen
deel van Rechts en Links. Hierin lag geen
nederlaag voor den Minister, daar liij ze
slechts als overbodig had getaxeerd. Be
denkelijker was voor hem, dat do conclusie
van de Commissie, in wier handen hot
adres van den Bond van Dienstplichtigen
was gesteld, en die luidde, dat de Regee
ring met de wenschen, daarin vervat, reke
ning zou houden, niettegenstaande zpjn ver
zet, door de Kamer Werd aangenomen.
De overige moties werden verworpen;
merkwaardig was het, dat de heeren Wijn
koop c. s. hun stem aan de motie-K. tor
Laan onthielden; wat kou de socraal-demo-
cratischo Bond van Dienstplichtigen, vol
gens hen niet anders dan een vereeniging
van de bourgeoisie, dan ook voor goeds
kunnen vragen?
Minister Alting von Geus au loopt natuur
lijk geen gevaartoch zal bij ,good tdoen
niet te vergden, dat men in de Tweed©
Kamer in alle partijen thans op daden
van hem wacht.
L#»d*n baizea.
De minister van landbouw hoeft, met in
gang Van 1 dezer, opgeheven de commissie
van advies inzake tiet gebruik van, looden
buizen vcior de drinkwatervoorziening: voor
den nieuwbouw, onder dankbetuiging aan
de leden van deze commissie voor de door
heir in, deze functie bewezen diensten.
Tl* on looi.
De minister van landbouw heeft, met in
gang Vau 1 dezer, ingetrokken zijn be
schikking, houdend het verbod tot vervoer
en aflevering van tui vu dat tot vervoer
en aflevering van. maagdelijk bloklood, oud
lood en hersmolten bloklood, loodasch,
nieuwe on oude looden artikelen.
Bi rijmnood.
Men seint ons uit Weltevreden:
Li den volksraad is meegedeeld:
De voorraden der regeering bestaan uit
-100,000 pikol, feitelijk is uitsluitend Pjang-
kok-rijst te verkrijiaen. De regeering heeft
2.300,000 pikol levensmiddelen doen dis-
tribueeren, waarvan de kosten 24 millioen
hebben bedragen.
Door het later ingevallen natte seizoen
zijn 1,500,000. bouws minder met rijst be
plant dan in 1918.
De directeur heeft den nadruk gek-gdi
op de mislukking van den oogst in 1918
als gevolg van droogte en influenza. De
toekomst is eveneens ongunstig als gevolg
van een nieuwe periode van droogte in
Januari.
Men seint uit Weltevreden:
(Voedings toestand-debat in den Volks
raad.)
De regeering drong aan op uitbreiding
van het bebouwde oppervlak, nam maatre
gelen om te voorzien in het noodige cre-
diet, en zette spoed achter de inigatiewer-
ken en wadoeks. Zij dwong de onderne
mingen in de buitengewesten om de voe
dingsmiddelen voor do eigen koelies te Ver
bouwen.
De regeering is voornemens ook in de
toekomst voort te gaan met den aankoop
van buitenlandsche rijst van padi op Java
en den verbouw van voedingsgewassen
aan te moedigen. De regeering overweegt
maatregelen opdat er op hef gunstigste tijd
stip geplant worde.
De regeering zal in de buitenbezittingen
groote oppervlakten reserveeren voor de
cultuur van voedingsgewassen en het stich
ten van laudbouw-koloniën aanmoedigen.
Zij is ook voornemens de stichting van
particuliere rijstondememingen als in Calï-
fornië aan te moedigen.
De heer Sihinga Mulder doelde mede,
dat de regeering nog niet tot een besluit
is gekomen ten aanzien van de Vermin
de ring van het plantareaal der Euro-
peesche culturen, daar de onderhandelingen
om een zélfde hoeveelheid Rangoonrijst te
verkrijgen als de vermindering van dat
avaal nu kunnen opleveren, nog gaande
zijn. Hebben die onderhandelingen geen suc
ces, dan moet de kwestie van die vermin
dering weder .onder de oogen gezien wor
den.
Rljkskanteoï-iink,
De minister van landbouw heeft, met in
gang van 1 dezer, opgeheven de commis-.
sie van advies inzake lood, onder dankbe
tuiging aan de leden van deze commissi©
voor de door hen in deze funtie bewezen
diensten.
STA»SN1EP^S.
't lat.
Voor een stampvolle zaal hield gister
avond de heer Ph. C. Visser ©en lezing
over de reis met zijn vrouw naar het Kau-
kasische geborgte en Rusland.
Spreker vertelde op zeer onderhoudende
wijze, hoe hij in Juli 1914 over zee naar
het Kaukasischc gebergte reisde cum ©enige
waarnemingen te doen, en hoe deze reis
door het uitbreken van den grooten Euro-
pecschen oorlog geheel andere verliep.
Den 3en Aug. kwam spreker to Batoem
aan en hoorde daar voor hot eeret van
den verschrfklmtijkeu oorlog. Wat te doen?
Direct terug met dezelfde boot, of naar
Tiflis doorgaan, waar zij een ander lid
van de expeditie zouden ontmoeten? Tot.
het laatste werd besloten, en al was dit
natuurlijk een groot besluit, spijt hebben
do heer Visser on zijn vrouw er niet van
gehad.
Na over verschillende finesses van zjjn
doorreis door Rusland gesproken te heb
ben, vertelde spreker, lip© zij over Zwe
den, Denemarken en Duitschland eindelijk
weer veilig in bet vaderland aankwamen.
Spreker was vol lof over de kennisma
king met Rusland en do Russen. Toen dan
ook in 1916 een ambulance voor Rus
land in gereedheid gebracht werd, hebben
do heer en mevrouw Visser do gelegen
heid niet laten voorbijgaan om zich bij
dio ambulance aan te sluiten, om' de ken
nismaking mot het land nog eens te her
nieuwen.
E11 ook deze tweede ontmoeting met de
Russen is niet tegengevallen. Op een fris-
sche en fleurig© wijze verhaalde spreker
voorvallen, die een aardig licht wierpen,
op de Russische toestanden gedurende het
begin van den oorlog.
Tijdens zijn verblijf hij de ambulance is
spreker nog in de gelegenheid geweest een
uitstapje tc maken naar het Russische)
front, do voorste loopgraven werden be
zocht en zelfs een tochtje per luchtballon
cn vliegmachine werd aangeboden ©n aan
genomen. Veel interessants kwam ons hier
over tor oorc.
Na de pauze werden lichtbeelden ver
toond van een uitstapje, dat spreker ge
maakt heeft naar wel niet detn hoogsten,
maar dan toch een hoogen top van den
Kasbck. Toen da lieer cn mevrouw Vis
ser ten tweeden male Rusland verlieten^
vertelde spr., verzochten de soldaten, als
dank voor hun diensten bij do ambulance,
den heer en. mevrouw Visser te mogen
jonassen. Tegen elven was de lozing af-
geloopen.
De heer A. Prins opende tie lezing en
dankte na afloop den heer Visser voor
de aangename wijze, waarop allen onder
houden waren, en sprak den wensch uit,
dat we hem een volgend jaar weer moch
ten hooien.
DER.
