Schiedamsche Courant.
tweede blad
Een man zonder vaderland.
i s m
(Vrijdag 31 Ootober 1919, No. 16198.)
STADSNIEUWS.
Bijzondere regelingen.
Verkrijgbaar i,n de week van 30 Oct..-
5 Nov. 1 1 I
Rijkssuikorkaart.
Op bon 4, van 27 Oct.2 Nor.
Op kon 5, van 3—9 Nov.
"Kindermeelkaart.
Op Non 46A, 2 onsTrindermoel, 30 cent
pea* pond. t f
f Op kon 46B, 2i/s' cms kindermeel, 30 cent
per pond.
Vetkaarten. t
De 9e week der vetkaart loopt van 26
October tat 2 November, i
Broodkaarten. i
De broodkaart voor het 114e tijdperk,
zwarte kleur, loopt van 25 October tot
2 November.
Voor verloren gegane worded geen nieu
we verstrekt.
yoor elk kind beneden één jaar kan op
vertoon van een trouwboekje of geboorte
bewijs en de domiciliekaart het gezins
hoofd een aanvullingswittehroodkaart krij
gen, echter ontdaan van 400 gram aan hons
D o mie ïi re kaar ten.
Bij verhuizing naar een andere Gemeenti
kunnen Domiciliekaart, bonhoekje enzwel
ke door de Gemeente Schiedam worden uit
gegeven, tegelijk met de aanvrage oan een
verhuisbiljet aan het Bureau Bevolking
jvarden afgegeven.
Men behoeft zich daarvoor dus niel
meer aan het Levensmiddelenbureau te
vervoegen, 1
BINNENLAND.
Hofberichten.
Prins Hendrik is gisteren te Assen aan
gekomen. Na het noenmaal gebruikt te
hebben ten huize van jhr. mr. A. \V
van Holthe tot Echten, begaf de Prins zirib
naar het provinciaal gouvernementsgebouw
waar het provinciaal comité van de Ver
eesiiging Het Oranje Kruis werd geïnstal
leerd. 1
In gezelschap van den commissaris dei
Koningin mr. J. I. Linthorst Homan werd
daarna een bezoek gebracht aan de Am
bacMsschool. De Prins jh®0it daarna de
padvinders geïnspecteerd, waarna .de thee
in het Gouvernementshotel werd gebruikt,
waar het bestuur van de afd. Assen van
de Ned. Padvinders ontvangen werd. i
Het middagmaal werd ten huize van den
commissaris der Koningin» gebruikt, waai
ook da Prins en adjudant overnachtten,
vandaag wordt een bezoek gebracht aan
de Rijkswerki nrioh tingen te Veenhuizen.
V
Prins Hendrik heejft gist-Emofrgön de pro
rinciale contmisjsie van het Oranjekxuis
voor Groningen geïnstalleaTd'. Daarna bracht
Z. K- H- feen bezoek aan. het zoologisch la
baratoriuto te Groningen, Waar hij onder
leiding van dr. Van Giffen, knnms nam
van de aesultatea Van de vereeniging voor
terpenonderzoek in de diio NoordeLijke
^provincies. Hij aanvaardde het ome-voor
ritteirschap van die yeroeuigiing', C
De nood in Oostenrijk en Hongarije.
In een vergadering, welke bij het hoofd
bestuur van het Nederiandsche Roode Kruis
gisteren is gehouden, is overleg gepleegd
om te komen tot de poodigo samenwerking
tusschen de verschillende comité's, yvelkV
zich bezighouden met do belangen van
noodlijdenden, zoowel te Weenen als te
Boedapest. Voorop werd gesteld, dat de gif
ten, die speciaal ingezonden worden voor
Oostenrijk, streng afgezonderd zullen blij
van, evenals die, welke voor Hongarije zijn
bestemd. Giften, geschonken zonder na
dere aanduiding voor Oostenrijk' of Hon
garijo, zullen in twee gelijke deelen worden
gestort. 'Voorts is, behoudens nadere goed
keuring van het bestaande comité tot hulp
verleening aan noodlijdende kinderen te
Weenen, besloten, dat het hoofdbestuui
van het Nederiandsche Roode Kruis dt
jgelden, door de verschillende comité's inge
zameld, onder zijn centraal beheer zal ne
men en op de besteding daarvan toezien
Man kan dus, naar verkiezing, zijn giften
zenden paar de verschillende comité's.
welke dan aanstonds de gelden-zullen stor
ten tbjjj het Nederiandsche Roode Kruis
dan Wel direct naar het hoofdbestuur van
het 'Nederiandsche Roode Kruis, Prinsesse
gracht 27, 's-Gravenhago. Voor giften, jvvedke
rechtstreek^ hij het hoofdbestuur inkomen,
Wordt Vanwege het hoofdbestuur regu afge
gemi. i t 'Ti, j j,
Bit voor Tan magnesia.
Do Minister van Landbouw heeft tot na
dere aankondiging dispensatie verleend ran
het verbod van uitvoer van piagnesia, val
lende onder het uitvoerverbod van genees-
en verbandmiddelen en de grondstoffen
daarvoor, en brengt ter kennis ,ran belang
hebbenden, dat, zoolang de in "deze be
schikking verleende dispensatie niet zal
zijn ingetrokken, de uitvoer van magnesia
aan geen enkel voorschrift of beperkende
bepaling zal zijn onderworpen. t
Deze beschikking treedt in werking piet
Sngang van 1 November 1919. c
Rijkskantoor kunstmeststoffen.
De 'minister van landbouw heeft aan
F. B. Lóhnis, te 's-Gravenhage, ,W. Ka-
kebeeke, te Goes, A. P. van der Kolf, te
Rotterdam, H. Löhnis, te Zwolle, B. Hj.
Meiborg, fé Voendam, ,W. Nijkamp, te" En
schedé, en A. van de Ven, te Son, eervol
ontslag verleend als leden, der oommissie
jan advies, toegevoegd aan het Rijkskan-
ftoor vpor Kunstmeststoffen, onder danig-
betuiging Voor de .door hen als zoodanig
bewezen diensten.l
Herziening wet op den waarborg.
De minister van financiën heeft de com
missie tor voorlichting van den minister
van financiën omtrent een herziening ,van
de wet van .18 September 1852 (Stbld
no. 178) op den waarborg en de belas
ting der gouden en zilveren werken, laat
stelijk gewijzigd bij de wet van 1 Juli
1909 (Stsbld. no. 253), met ingang van
heden ontbonden, onder dankbetuiging aan
de leden, de heeren dr. ,C. Hoitsoma, Rijks-
muntm oester te Utrecht, .tevens voorzitter,
Bernard J. Citroen, fabrikant van gouden
en zilveren werken te Amsterdam, en mr.
dr. J. H. "VV. Verzijl, poog]eeraar te Utrecht,
voor den. door hen verrichten aibeid.
Corps diplomatique.
De Amerikaansche zaakgelastigd© bij ons
hof, de heer F. NL Gunther, is uit Engeland
in Den Haag teruggekeerd en heeft de led-
ding van de leg a''ie weer aanvaard.
Consulaire dienst.
De heen A. van der Linden is benoemd
at consul d-:r Nederlanden te Reims, bui
en bezwaar van 'slaPds schalk st.
Het ressort van het consulaat omvat de
departementen Aidesme, Mxrne. Aube.Ilau-
,erMarne, Mouse, Meuthe et Moselle en
V'osges. Aan den heer van der Luiden kan
<n de Nederlindsche laat geuchpevén wor
den.
Uit Oost.lndië.
Dtr.' Douweis Dekker
solliciteert.
Douwes Dekker solüci ©eude naar ©m
beridtddng in dfcnd van de gemeente Ban
doeng.
Tji'pto jyartieul iejr i
arts.
Tjipto vestigt zich als particulier arts
ap Bcaneo.
V© troordeeid.
De Sarekat Dlamieider te Djemter Ataio-
lontono 'is SjWegens «opruifng veroordeeld
ot anderhalf jaar gevangenisstraf,
Nederland en België.
Een Rransch draadloos belicht meldt
In de Dinsdag gehouden, vergadering ,van
den raad van. Piinavters, is de kwesLe van
Je Nederlondseh-Belgisciie ondorhamiielin
gen behandeld. Na een varüdar.ng Van den
Belgischen ir.iriis'ar van. buitenlandse!]© za
'ren, den heer Hijfcuaias, wierden de Bel
gische gedelegeerden de heeren Oris en
Sogers gehoord.
Eu* werd geen beridht jajan de pers ver
brokt, mlaar volgens de Nat on Beige, L
de beraadslaging zeer levefndig geweest.
Verzekeringsraad.
Voor den tijd van 6* jaar (onverminderd
het bepaalde bij artdcei 97 der Radenwet)
zijn aangewezen:
voar den Verzekeringsraad te 's-G raven
hage, tot onbezoldigde leden H J. F. Smul
detrs te Utrecht, E. G. Vemka.de ,te ''s-Gra-
veuhage, E. 'Kupera te Amsterdam en J.
S. Rupptert Jr. te Rottendam, en tot hun
plaatsvervangers jhr. mr. A. F. de Savoin n
Lobman, te Amsterdam, I. IJssel de Schep
per te Gouda, F. van de Walte, te Amster-
dmn1, en F. LL Njvard te Rotterdam,
Gemengd Nieuws,
De electriciensstttking.
Gisteren is te Haarlem ean algemeepe
ledenvergadering van de Netter! andscthe
vtereeniging ram electrotecihiiLdlte werkge
vers gehouden, in verband met de olectri
-ienssLahing, walkte- m Amsterdam en Den
Haag geproclameerd is. De opkomst was
;eer groot. Met algemeen© stemmen werd
ocsloten, met groote kracht de actie te
-lijven voeren en desnoods tot uitsluiting
over te gaan. Br wend een steunfonds ge
vormd, wiaarvoor d© veigadeiing ongcracr
f 25.000 voteerde.
In een te Rotterdam gehoudeln vagado-
riirg van electricicms meL dien Alg. Nederl.
MetaaHbewieikcrsbond is oooiaejakomstighe'
■dvicts ,Van liet N&stum* beslotcin, voorloopig
-oor die gemeente do staking nog nie,
proclameeren. Dit ia verband mot het
cat, dat de afdealingen van dril R. K. ®n
len Christelijlken Bond, weiger^, apn dc
staking deel te hetmiep,.
Uit den gemeenteraad van Elbnry.
Gisteren heeft do gemeenteraad van 'EI
buig weer vergaderd. Voorzitter was [weer
wothouder Janssen.
Na het lozen van do notu'en merkt de
voorzitter op, dat hem "gebleken is, da
Ie secretaris in do vorige vergadering in
zijn plicht is tri kort geschoten door te wei
geren, de ingekomen stukken voor te lezen
De heer StephanU neemt thans uw draai
uw bedoeling was geweest, de stukken door
den secretaris te doen toelichten, en dal
mocht de secretaris niet. Deze heeft trou-
rtens niet geweigerd.
De heer Wynne: U heeft ia uw ingezon
den stuk in do Elburger van 't begin toi
't einde gelogen. Uw bedoeling was, den
secretaris de leiding te geven, en daai
kwamen 'wij togen op, op grond van het
reglement van orde. Er was nog veel meei
te zeggenwe weten, dat fwe met een sukke.
van een burgemeester zitten.
De heer Lensink tegen den lieer Ste
phan, 'die een opmerking maakt: houd toch
op met je gekwaak, je hoort bij de kik
kers thuis. 1
De heer Stephan protesteert. Hij is jhot
eens met den heer Wynne; de burgemeester
is steeds afwezig. Do Noel zou in de war
loopen, wanneer de secretaris niet achter
alles heen zat en hard yverkte. Zelfs iuivv
mede-wethouder Hoekert nwi u de .vorige
vergadering in 't ootje, zat gezichten achter
uw rug te Lakken en verklaarde op de
markt, dat zoo'n stommeling geen .voot-
zatter kon zijn. i
EL voorzitter zegt, dat da secreljiris
in de notulen gelogen heeft.
De secretaris protesteert en verklaart!,
dat het des voorzitters eigen schufd was,
dat hij de plukken niet .voorgelezen heoft,
daar hjj zelf ze van ,hem terugnam,. Etj
herinnert hem er aan, dat Nij hem.^ vóór
den aanvang der vórige vergadering in ge-
moede aangeraden had, deze U)it te stellen,
daar hij moeilijkheden voorzag.
De heer De Longe: Hoe wist in, dat
er herrie zou komen? Ik wist er niets Van
af en had er geen vermoeden op.
De secretarisIk kende den hes* Janseen
genöeg om te weten, dat hij van de leiding
niets terecht zou brengen. i
De heer Hoekert vindt het treurig, zoo-
als het hier toegaat.
Dja heer WynneDat heb 'jullie aan
jezelf te wijten, je wilde Wethouder wor
den en daarom heb' je op Janssen en jezelf
gestemd. x r
De heer Hoekert: JuJlie hebben ook op
jezelf gestemd. t
De heer Janssen: Jullie moet geduld met
ons hebben. t
Eje hoer De Lange verklaart, dat de
burgemeester getracht heeft spreker's par
tij (S.D.A.P.) te bewerken tegen de her
kiezing van de vorige wethouders.
I.'« heer Stephan voegt er ban toe*.
Ook'mij. Hij "had gezegd: Top en Wynnu
wil ik er met alle geweld uit hebben
De heer Stephan stelt xy>r, den burge
meester door twee onbevporoordeelde art»
dn geneeskundig te laten onderzoeken.
Be burgemeester en de dokter spelen elkaar
•n de hand. Ais Uo dokter wat langer
uit wil blijven, krijgt hij verlof van üen
burgetneester. De dokter zal dus look
brj het afgeven van een 'geneeskundige ver
klaring Wel met zoo nauw zien.f
De lieer Top informeert, hoe liet met
de ziekte van den burgemeester staat.
De secretaris leest een brief Voor, „door
den burgemeester, die zelf niet m staat
was te schrijven, gedicteerd", waarin hij
meedeelt, 'aan den commissaris der Ko
ningin Wegens ongesteldheid verlokte heb
ben gevraagd voonloopig tot 15 November.
De heer Wynne. Het gaat weer pre
cies als verleden jaar met de berucht©
jleekwestie. Toen hield de burgemeester
zich bok geregeld ziek. Den eenen dag
is hij ziek, en den volgenden kan hij
veer Uitgaan. Bat is comedie, 'geen ma
nier Van doen. Naar de feesten in Kam
pen "kan hij wél 3 dagen gaan, tweemaal
n 't jaar komt hij op de secretarie.
Een oude boot.
Bij Schuffi-nricd in ZWnjb.n is bij graaf-
verken ter diepte van 2 M, een uit 'n uitge
houden booms'arn vervaardigde boot gevon-
len, die dateert uit de 4e of 3e eeuw vóór
C'hr. De 9 meter lange en 60 aSL breed©
boet wotudt in hét museum van oudheden,
e SLultgart tentoongesteld.
Wanneer men den laatsten wil van een
stervende heeft gehoorzaamd, en in dén
regel geschiedt dat zelfs tegenover den
armste of den misdadigste, dan moet er
gens in Kentucky een steen zijn opgericht
voor een man, die in volle zee stierf en,
wiens- stoffelijk overschot dus aan de gol
ven werd toevertrouwd. En die steen moet
het opschrift dragen Ter nagedachtenis
aan Philip Nolan, luitenant van het Ame-
rikaansche leger. Geen heeft zoo harts
tochtelijk zijn vaderland bemind als hij;
geen is zijn vaderland minder waardig.
Wie deze Philip Nolan. was? Hij was
een man die door zijn militaire rechters
om een oogenbiik van onbezonnenheid,
"lat zeker niet te verdedigen, maar wel te
verklaren viel, werd veroordeeld tot de
straf om zijn leven zonder vaderland doofl
te brengen; een straf in de toepassing zoo
wreed, dat men bij het lezen van zijn;
leven zich weer eens opnieuw afvraagt
of wij mensehen eigenlijk om iets anders
ter wereld zijn gekomen dan om elkander
nog feller'te pijnigen dan de natuur en
de omstandigheden hot reeds kunnen!
Aaron Burr is een der politici in de
vroege geschiedenis van de Amerikaanscho
Unie, wiens naam thans vrijwel is ver
beten, behalve 3 oor degenen, die deAmo-
ukaansche geschiedenis in het bijzonder
bestudeeren, doch die een groote rol, zij
het waarlijk niet altijd van schitterende
Kwaliteit, heeft gespeeld. Hij had zich door
moed en beleid onderscheiden in den revo
lutie-oorlog, had zich daarna als advocaat
'e New-York gevestigd en werd lid van het
wetgevend lichaam van dezen staat. Hij
is de man geweest, die de republikeinscho
partij van den staat New-York organiseerde
en die de eerste was om op de been te
brengen een van die verkiozingsmachines,
lie ten bate van de professioneele politici
en do groote zakenmannen een -zoo .groote
rol hebben gespeeld en nog steeds spelen
in de Yereenigde Staten. In 1800 was hij
candidaadt naar bet presidentschap met
Jeffersonzij kregen een gelijk aantal stem
men, doch de Kamer van Vertegenwoor
digers, ingevolge de Amerikaanscho grond
wet geroepen om de verkiezing to beslech
ten, sprak zich ten gunste van Jefferson
uit, waardoor" Burr slechts vice-president
werd. Reeds vóór deze verkiezing had Burr
den. naam van een politicus zonder scru
pules, een naam die misschien tot de ge-
uomen beslissing heeft bijgedragen en dien
hij zich waardig toonde door het dubbel
spel, dat hij speelde na zijn groote teleur
stelling. Toen hij Hamilton, in een duel
gedood had, moest Burr tengevolge van
de duidelijk blijkende koelheid der open
bare meening, bovendien tot aan zijn hals
in de schulden, naar het westen uitwij
ken. De Vereenigde Staten hadden daar
zoo juist van Frankrijk de ontzaggelijke
berritoriën van Louisiana verkregen en het
werd nu Burr's taak om den gouverneur
van Louisiana Wilkinson te betrokken in
een uitgebreid complot, ten doel hebbend»
oTrt alle Staten ran het westen va& dp
jonge Unie los te maken. Wat de bedoeling
van Burr geweest is met zyii .pogingen,
staat allerminst vast; er zijn er die be
weren, dat hij zich tot keizer Wilde pit-
roepen en geheel het gebied der Ameri-
kaansche Unie aan zich wilde onderwer
pen er zijn er ook, die hem slechts wraak*
over de geleden nederlaag toeschreven. Dit
is zeker, dat zijn plan niet slaagde, wijl
op het laatste oogenbiik Wilkinson hem
opgaf en Burr dwong, verraden en ver
kocht, naar de Spaansche kolonie Florida
te vluchten. Nog op do grens werd hij aan
gehouden en te Richmond speelde zich
zijn proces wegens hoogverraad af, hetwelk
echter, daar naar het oordeel van den
oppersten rechter John Mitchell, het be
gin -van uitvoering van zijn complot nog
had ontbroken, met het opgeven zijner
vervolging eindigde. Burr stierf in ellende
en gebrek in 1836 te New-York.
Het was in 1805, dus in dein tijd dat
Bun* zijn groot pomplot voorbereidde, dat
hij op het fort Massac, een militairen post
pp de Mississippi, den jongen luitenant
Philip Nolan ontmoette. Het was een offr
cier vol eerzucht, vol liefde ook voor zijn
vak, maar tegelijkertijd vol ongeduld en
vol klachten over het eentonige leven, dat
men leidde daar aan de Mississippi, vol
ontevredenheid over bet geringe vooruit
zicht op carrière, dat scheen te bestaan
Nolan bovendien was -een zoon van wat
toen nog zeer terecht do Far West kon
worden genoemd, was er opgevoed in de
dagen van het Spaansche complot, van hel
complot van New-Orleans. Hij bracht zijti
kindsheid door in een plantage, waar de
voornaamste bezoekers waren 'n Spaansch
officier en een Fraasch koopman. Hij vol
tooide die opvoeding door zakenreizen naar
Vera Crus en zijn vader liet zelfs gedu
rende een geheel jaar tot zijn onderricht
een Engelscher. leeraar komen. Met zijn
broeder bracht hij een deel van zijn jon
gensjaren in Texas op jacht naar walde
dieren door. Voor Nolan waren de Ver
eenigde Staten op dat oogenbiik veelmeer
een aardrijkskundig begrip, zijn leger .oen
geheel, waartoe hij was toegetreden met
het uitzicht op eer on roem en op carrière
Burr, die zijn menschcn kende, merkte bij
den officiersmaaltijd, waartoe hij genooJigd
werd, al spoedig het ©enigszins afwijkende
van den jongen officier ophij onderscheid
de hem boven de anderen, nam hem mode
op teen afzonderlijke wandeling langs de
rivier ten wist hem zoo voor zich te win
nen, dat Nolan geheel den daarop volgen
den winter doorbracht met vrij regelmatig
aan Burr te schrijven, hem zijn onschul
dige klachten over vervolging en traagheid
van carrière uiteen te zetlgn.
Zijn kameraden lachtten om hem, men
meende dat hij slecht beloond zou wor
den voor zijn ijver. Totdat eensklaps op
een dag Burr terugkwam, ditmaal niet als
eenvoudig verkiezingscandidaat, maar ah
een man met een groote onderneming, van
wfen het verhaal* ging, dat hij een gansch
leger achter zich had. Nauwelijks een half
uur op het fort, liet Rij Nolan roepen,
hij toonde hem zijn tevredenheid over zijn
optreden; hij verzocht hem nog eens met
hem de mooiste plekjes van de Mississippi
io gaan zien en greep deze gelegenheid uit
sluitend aan, om hem geheel te verleiden,
hem af te brengen van zijn plicht; toen
zij terugkwamen, was Nolan een dergenen
van het leger van Burr.
En toen al heel spoedig de catastrophe
kwam en Jefferson de vervolgingen wegens
hoogverraad aanving, werden ook in de
omgeving van het fort Adams, op do mili
taire posten langs geheel do Mississippi,
talrijko hoog© en minder hooggeplaatste
militairen naar den krijgsraad verwezen
Met verschillende kolonels en majoors No
lan, die waarlijk genoeg op zijn geweten
had, al ware het alleen maar dat hij er
in had toegestemd om zich in zijn brief
wisseling te bedienen van het adres van:
Zijne Excellentie Burrl Het ging zooals het
meermalen gaat, de grooten kwamen door
de mazen van het anders nauw om hen
getrokken net te ontsnappen; Nolan, een
der kleinen, bleef in dié mazen verward
"Op de laatste zitting van den krijgsraad
vroeg do voorzitter, de oude kolonel Mor
gan, vol van do roemrijke tradities van
den vrijheidsoorlog, aan den beklaagde of
hij nog iets te zijner verontschuldiging
te zeggen had en of hij kon bewijzen nim
mer zjjn eed van trouw aan de Amerikaan-
sche Unie te hebben gebroken. En het was
toen, dat Nolan in een opwelling van bit
terheid, "ffc dwaze bitterheid of oen bit
tere dwaasheid, uitriep„De Amerikaan
scho Unie! Vervloekt zij de Amerikaanscho
Unio en ik vraag maar ééa ding, nooit
meer van de Amerikaansche Unie tp hoo-
ren spreken!"
Nimmer heeft hij kunnen bevroeden wel
ken indruk deze woorden op den kolanel
Morgan en misschien ook op zijn mede
leden van den krijgsraad moesten maken.
Zij bedachten op dat oogenbiik niet wie
Nolan was, dat niet hij, gelijk zij, had
kunnen medestrijden in den vrijheidsoor
log, dat niet hij was opgegroeid als een
kind van do Vereenigde Staten in werke
lijkheid; zij bedachten slechts één ding,
dat deze beleediging erger was dan wan
neer Nolan den koning van Engeland een
zegewensch had toegeroepen, of wanneer
hij den grooten Washington met een ver
rader had gelijkgesteld. De krijgsraad zon
derde zich af en na een kwartier kwam
hij terug. Toen deelde kolonel Morgan 'dén
beklaagde mede, dat de uitspraak van den
krijgsraad deze was, da,t aan zijn verlan
gen, oja niipmersaeer dén haam van dg
Vereenigde Staten te hoareH, zou worden
voldaan, in volle strengheid. Ware het niet
geweest, zoo schrijft een toeschouwer van
dit spannende tooneel, dat de oude pre
sident wit waS gelijk de muren van de
eenvoudige kamer; dat in zijn slfem door
trilde een zekere plechtigheid, welko de
mate van de straf deed verraden, men
zou aan een grap hebben gedacht. Nolan,
vatte haar een oogenbiik ia dien geest op,
maar de doodelijke stilte rondom hem, de
-als verschrikte trekken van de aanwezigen,
deden ook hem den lach op de lippen,
bezinken!
Onmiddellijk na de zitting werd den pro
voost gelast .om Nolan over te brengen
naar luitenant Mitchell in New-Orleans en
dezen op ,te dragen Nolan te behandelen
als iemand tegenover wien de naam van
liet vaderland niet mag worden uitgespro
ken en hem te bewaken totdat er gelegen
heid zou zijn om hem aan boord van een!
oorlogsschip over 1e brengen. Luitenant
Mitchell had nadere orders te wachten, die
al heel spoedig kwamen. Blijkbaar was
kolonel Morgan in Washington geweest
om het zonderlinge vonnis waaraan
men zich naast de wreedheid van uitvoe
ring mag afvragen of het werkelijk rechts
kracht had, daar het op geen enkele wets
bepaling kon steunen tegenover den
president der Unie toe te lichten. Hij ver
kreeg diens toestemming en de .uitvoering
werd aan het Ministerie van Marine op
gedragen. Nolan weid overgebracht aan
boord van een der nog weinige schepen
van de jonge Amerikaansche Unie; het
was de „Nautilus", bestemd om een voor
dien tijd betrekkelijk langen kruistocht te
gaan maken. Instructies werden aan den
commandeerenden officier van dat schip ge
geven, welke in korte trekken de beteekenis
van Nolan's straf uiteenzetten en de bij
zonderheden regelden. Nolan mocht aan
booid met als een eigenlijk gevangene be
handeld werden, slechts moest worden zorg
gedragen, dat hij niet kon ontsnappen.
Hij moest worden behandeld naar den rang,
Jien hij in het leger bekleedde en waarvan
hij niet verrallen was verklaard; aan de
mindere schepelingen njoest order worden
gegeven, dat zij niet met hem mochten
■preken, terwijl aan de officieren elk voor;
zich werd overgelaten 'hun verhouding tot
hem to regelen, klaar in elk opzicht moest
zorg worden gedragen, dat aan Nolan niets
.er lezing werd verstrekt, waarin de naam
van Amerika werd genoemd of waarin op
Vmerikaansclie instellingen werd geduid,
Jat evenmin tegenover hem werd gesproken,
over iets, dat op het vaderland betrekking
con hebben. Bewaking van onaangenamen
iard mocht op hem niet worden toegepast,
.vel moest zijn hut zoo worden pek ozon,
lat een der wachten die gedurende don,
geheelen nacht ca den geheelesn dag in
het oog kon houden. Aan den bevelhebber
can het desbetreffende schip werd opge
dragen deze orders uit te voeren, totdat
nader hem last zou worden gegeven <pn
Philip Nolan aan 'eea ander schip over
te dragen. i
Men vraagt zich af of hier niet een
vrijheidsberooving werd gepleegd, die in
het arrest van den krijgsraad allerminst
was opgenomen, maar men vraagt zich
tevens af of degenen, die, geheel te goe
der trouw omtrent de menschelijkheid dei;
Araf, die zij oplegden, wel hebben begre
pen wat zij deden jegens eon jong, zeer
jong leven, dat nauwelijks stond te be
ginnen. Wat in do oorspronkelijk© orders
van hot Departement van Marine omtrent
Nolan werd voorgeschreven, is gedurende
geheel zijn leven gehandhaafd; hij heeft
tot op het oogenbiik van zijn dood. niets
gelezen, dat ook maar in het minste op
Amerika betrekking had; men heeft tegen
over hem van niets wat Amerika aanging
gesproken. Er was geon mogelijkheid vain
ontkomen, ld© orders waren strikt en for
meels, Tot welko onaangenaamheden dit
leidde, spreekt vanzelf. Nolan mocht niets
lezen wat op Amerika betrekking had, zelfs
geen aankondigingen van de Amerikaan
sche scheepvaartmaatschappijen, en zoo go-
beurde het dikwerf, dat in couranten, welko
hij ontving, geheele passages werden uit
geknipt, waardoor natuirrlijk d© rugzijde
ook verloren ging en hot hem onmogelijk
word ze verder te lezen. Zoo streng vat
ten enkelen zijner commandanten d© ge
geven orders op, dat een hun'nor zich be
zwaard gevoelde om Nolan iets te laten
lezen van do Bermuda-eilanden, aangezien^
zoo zeido hij, deze eilanden door de Ame
rikaansche Unio eenmaal moeten worden
bezet en dus dan deel van het vaderland
zullen uitmaken.
Zijn oplossing was £ntusschdn zoo dwaas
niet, gelijk bleek uit de houding der offi
cieren, toen Texas eenmaal Amerikaanscb
giondgobied <werd. Nolan, die daar een!
jaar had doorgebracht, er verschillende
avonturen had beleefd, vertelde hoel on
schuldig van wat hem er gebeurd was,
en voegde er de vraag aan toe wat toch!
van Texas geworden was. Een verlegen;
zwijgen volgde; men trachtte zijn aandacht
op andere onderwerpen te vestigen en do
commandant moest wol op zachten toon,
maar heel beslist tegen Nolan zeggen:
„Texas is voor u van de wereldkaart ge
schrapt!!", waarmede hij eigenlijk het hem
gegeven verbod overtrad, omdat daardoor
Nolan kon weten, dat de Amerikaansche
Unie met den staat Texas was uitgebreid,
terwijl juist de order was, dat bij niets^
hoegenaamd niets van, Amerika mocht ver
nemen.
DEB
ggBBBEBBBSBBSSB1SSBSS 3BBEBBB3BgBS1
S3BS5BBSBBSg3BSBSB5ËSBSBMBBBSgSS
t t
I ill' I II I I
