WMmÊÊMMMmmmamMMjg
2teffntfffari 10 Korting»
'lililiilillSillHIlllllülï
Zaterdag t November 1919.
eerste blad.
Modernste Winkelbedrijf in Grutterswaren Boter Koffie Thee Cacao, j|
Sen meisje met karakter,
Ha 18199
Woningtelling.
Voor f 10.aan cassabons g
ontvangt U een gulden terug. g
P. DE GRUYTER ZOON. jj
Het verhoor van Bethmanu-
Hollwear.
Dft strijd tn Hnsland.
jtaM eraraat vtnAfnt fegstpa, aietaS-
HDdariar i«a Zon- oa Ftwrtdafra.
72"* laargang
lotorcoDML Tol* No. 103 oo 617.
BUREAU: LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).
K—c" -
Bij of krachtens wetten of verordenin
gen voorgeschreven en andere officieel»
af- en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam, brengen Blij deze ter algemeen© ken
nis, dat op last van den heer Minister van
Arbeid eenWoningteliing zal Worden gehou-
den an dat ïm deze gemeente daarmede een
aanvang zal worden gemaakt op' 4 No
vember a. s. 1 t
Zij roepen daarbij 'de medewerking in
van de ingezetenen voor bet geven van
juiste inlichtingen aan de tellers.
Deze zullen voorzien zijn ran een legiti
matiebewijs, dat ojj Verlangen moet wor
den vertoond.
De volgende mljahtimgen zullen weerden
gevraagd.
1. Aard van bet pferdeel.
2. Aantal woningen in bet penceel.
3. Eigenaar van bet perceeL.
4. Waar b'gt 'de woning ia bet perceel.
5. Hoeveel gezinnen bewonen bet perceel,
6. Wat is 'de huurprijs.
7. Wondt in de woning een nering of
bedrijf uitgeoefend.
i Is <1© woning ©eja eigen-, vrije- of
dienstwoning.
Aanvragen om' vergunning Voor het in
gebruik nemen van openbaren grond enz.,
behooren in bet vervolg te worden inge
diend aan het Bureau Bouw- en Woning
toezicht aan de Korte Ilavean (beek West-
rast). i
91,46
BiilTtë La AI».
>eteekent voor U eene belangrijke besparing op Uwe dagelijkicbe uitgaven
voor de huishouding, hetgeen vooral in dezen duren tijd een niet te pü
onderschatten voordeel is. HH
WINKELS DOOR GEHEEL NEDERLAND. §5
Gisteren hetefl de sub-commissie, die he
kst is mat het onderzoek, of Duitschland
piot eerder vrede had kunnen slui en, baar
openbare ziting voortgezet. Tlians werd
gehoord de oud-rijkskanselier voin Bethmann
Hoilvveg. Nadat hem don eed was afgeno
men werden hem de volgende drie -vragen
voorgelegd
lo. Om welke reden hebben de centrale
jnogOT-dheden op 12 December hm.r vre
desaanbod gedaan, ofschoon Wilson floor
Duitschland tot 'zrjn vrcdesactie Was aan
gespoord en deze tot uiterlijk einde De
cember zeker in bet vooruitzicht was ge
steld?
2o. Om welke roden zijn Wilson de con-
ereio vredesvoorwaarden niet medegedeeld?
3o. 0m wcJko reden beeft bet rijksbe
stuur Wilsons vrodesaclie, waartoe bet den
stoot gegeven bad, niet verder bevorderd
on in plaats daarvan zijn toestemming ge
geven tot den „rücksichtlosen" duikboot
oorlog?
De „onthullingen" van Bethmann Holl-
weg hebben niet veel nieuws gebracht. Hij
had gevraagd om een ruimen tijd achter
oen te mogen spreken, zonder onderbroken
te worden, welk verzoek hem was toege
staan. De oud-rijkskanselier las zijn ge-
«eele rede voor, en volgens Berlijnsehe
corr. juist niet op een opgevekten, fris-
schen toon. De zitting werd thans gehou
den in do groote zaal van de centrale
sectie van den Rijksdag in het Rijksdag-
gebouw en deze groote ruimte werkte ook
al niet meee om een rustige atmosfeer
te verschaffen, zooals die bij het verhoor
van Be rust or ff had geheerscht.
De samenvatting van het antwoord, dat
bethmann HoUweg op de eerste der drie
vragen gaf luidt aldus: i
is doodt",
CHARLES CARVICE.
Vrij naar het Engelsch.
71)
„uaat u mte'l mr. Lyoet Crayson
trouwen? O freule Cottie."
Conslaince dwong zich Lot een glimlachje.
3)Waarom niet?" vroeg ze. 3,U soliijnt
er even verbaasd over te zijm als lord Dol-
hDgtoo. gia teren was toen ik het hem ver
tetóe. Ik kwam Hem tegen in bet park."1
Juffrouw Waring staarde baar nog steeds
aan.
«n mijnheer Lyoett Crayson. O,
Jdinkt heusch niet of het waai* is."'
»En tooh is het zoo," zei Constance met
'3en *?alf onderdrukten -zucht. „En waar
om met?"
Juffrouw Waring bleef oen volle minuut
zwijgen en sciheen over hot plan, dat baar
1-oc zeer ontstelde, na te denken.
«O lieve. U, de doahter van sir John
f^sbrook. En toch, en Loch1, 'tls nog be-
ïr dit soort van leven ik! zal
LviSi11!0'' vergeven, dat ze beslag op u
fu boeft mlijnhecr Lyoett Crayson.
f~atr b'J s'"as niet meer dan uw rentmoes-
En toch en toch', ik geloof dat
ÏÏL®®welgesteld mam. is; en zij
ju de- kale kamer met do witte -munen
ha „alles is nog- beter -dan* dit. Maar
„Het was te betwijfelen of en wanneer
er een vredespoging door Wilson zou war
den gedaan. Daarom gaf het centrale be
stuur te Berlijn er de voorkeur aan het
gunstige militaire oogenblik niet voorbij
te laten gaan en door een openbare han
deling tot de volken der Entente door te
dringen, door middel dus van een open
lijk vredesvoorstel; hierop kwam een on
dubbelzinnig afwijzend antwoord."
Nopens de vraag waarom de voorwaar
den niet aan. Washington werden meege
deeld, merkte de gewezen rijkskanselier
vervolgens op: De vredesvoorwaarden rijn
ons toen niet gevraagd. Bernstorff noemde
ontwapening en scheidsrechtspraak als alpc-
moene waarborgen voor den vrede, die in
Wilson's oogen inderdaad doellretfend 'zou
den zijn. Wij hebben daarop naar Wilson
ook erkend heeft, op tegemoetkomende wijze
geantwoord. Wij gaven daarbij onze voor
waarden aan. De gezant kreeg machtiging
te zeggen, dat onze vredesvoorwaapJen zeer
gematigd waren en, in tegenstelling tot die
van de Entente, zich binnen redelijke gren
zen bewogen. Dat gold vooral voor Bel
gië, dat wij niet wens-chten in te lijven.
Over Elzas-Lotharingen weigerden wij te
spreken. Wilson liet ons weten, dat onze
uitlatingen voor hem van groote beleekenis
waren. Het uitdrukkelijk verzoek om de
voorwaarden mee te deelen is pas gedaan
in de laatste periode, die aan de breuk
voorafging. Wij hebben onze oorlogsdoelein
den den 29en Januari 1917 aan Wilson
meegedeeld, die zeker afweken van die,
waarop ons vredesvoorstel van 12 Decem
ber betrekking had. De toestand was in
Januari als volgtDe marine bad verklaard
dat zij in staat was Engeland voor dein
nieuwen oogst tot den vrede genegen te ma
ken als uiterlijk 1 Februari met den duik
bootoorlog werd begonnen. Het opperbe
vel verlangde zeer beslist den duikbootoor
log als een strijdmiddel dat door den alge-
meenen oorlogstoestand onvoorwaardelijk
geëischt werd. De Rijksdag bood geen steun
meer tegen dergelijke eischen, doch volg
de het opperbevel, dat ook de toestemming
van '5en keizer had. i
Man kon niet bij voorbaat zeker aantoo-
nem, dat de duikboo'oorlog het gevveuschte
succes zou hebben, maar evenmin het te
gendeel!. Gezaghebbende overheadsp-irsonen
eoschtem dit middel om redenen, die het
grootste "deal van bet volk, zoowel fadm-
neoislands als in de loopgraven voor juist
aanzag. Daar men geen vertrouwen koes
terde, dat Wilson in staat zou zijn om do
entente van baar onmatige eLsdben af te
brengen, haddien de argumenten van poli-
tieketi aard tegen den duikbootoorlog aan
zienlijk aan kracht verloren, vooral ook
omdat bet opperbevel verklaard, bad, dat
zonder den onbeperkten duikboo' oorlog de
v^Jdtocht verloren zou zijn; dit standpunt
werd in de telegrammen van Hindenburg
en Ludendorff herhaaldelijk uiteengezeit.
Een mogelijk aftreden van Be'hmann Holl-
weg op dit oogenbüSk: zou bier niets aan
vc-raiiae-rd hebben, doch we! de splitsing
in het Duitscbo volk tot een bhjjvendo
breuk hebben gemaakt
Bethmann Ilollweg gaf toe, dat er mis
schien niet tijdig en niet krachtig genoeg
weerstand was geboden tegen het over
wicht der müiiaireumisschien zou een
man van het gehalte en het gezag van oen
Bismarck ook bij dezen toes'and nog een
heid in de leiding hebben kunnen verkrij
gen. Hij wilde de schuld niet op de schou
ders van anderen schuiven, daar aden ge
zondigd hebben, maar hij diende toch er
op te wijzen, dat, toen Hindenburg en
Ludendorff aan hot hoofd van liet leger
gesteld waren, voor het burgerlijke Dui'sch-
iand vast had gestaan, dat do beslissing
over de wijze waarop de oen-log gevoerd
en ten edade gebracht zou worden aan
ban toekwam. Misschien bad een parle
mentaire regeering, die bij hot uitbreken
van den oorlog gevormd was, krachtiger
kunnen zijn; de onfTjpe politieke ipcsiand
is Duiischhuid tepa vloek geweest. Dok
VOEDZAAM
HEERLIJK
VOORDEELIS
ik ben verbaasd. Enl, sir Ralph. Weet [hij
daarvan?" 1
„Neen", zei Constance. ..Niemand weet
er van. De verloving het is edgenlijki
geen verloving ja, ik geloof toch wel, dat
het er een is, naar in 't geheim. U kunt
het aan siu* Ralph vertellen; ja ik won wel
graag, dat u dat deedt."
Juffrouw Waring was zóó opgewonden
door het nieuws, dat zij de rest van haar
nezoek nergens anders over denken of pra
ten kon. Constance was h'ljj geweest toen
zij kwam, maaa* het onderwerp van het go
sprek vervulde haar zoo, dat ze blij was
toen juffrouw Waring wegging. En toen
zij weg was, miste zij den schakel, die
haar aan haar verleden verbond. Ieder
woord, dat juffrouw Waring over sir Ralph
gespreken had, vervolgde Constance. Waar
om was hij- zoo ongelukkig? Was hSj niet
vrij om met lady Castlebridge te trouwen?
Zijn genegenheid'voor haar, Constance, was
toch zeker aJ lang voorbij?
Haar twee uur waren om dn ze moest
weer aan 'twerk. Er was heel veel' te doen,
do volgende paar weken, en het werk dreef
de herinnering aan het bezoek van juf
frouw Waring bijna op den achtergrond'.
Eens op een dag had zij gelegenheid even
aan te gaan aan het huis waar Betiky ge
woond had. De jeugdige dienstbode Liza
deed open en ze schudde het hoofd, toen
Con=lamoe naar Becky vroeg.
„Miss Tharps is niet teruggekomen," zei
ze, ,,we hebben niets van haar gehoord',
We hebben haar kamer opengehouden, om
dat -de-hmertpd -nogniet- out' is; -IkVeiWacht'
niet, dat ze ooit terug zal komen,
Met groote teleurstelling en een vaag
gevoel van onrast en vrees liep Coat
stance verder. Ze' was bijna bij Ons Huis,
toen zij Lycett Crayson zag aankomen.
Toen zij hem herkende, bemerkte zij, dat
hij er bleek en mager uitzag en zijn hoofd
liet hangen. Indien zij hem had liefgehad,
zou dit alles haar medelijden hebban inge
boezemd; maar zij was zich bewust, dat
htet alleen een gevoel van afkeer bij haar
op wiekte. Zij beet op haar lip en wachtte;
hij zag haar niet voordat ze vlak bij hem
was; toen schrikte hij en zijn bleek, bijna
geel gezicht werd rood.
„Constance! Ik hoopte al zoo, dat ik je
zien zou!" zei hij met een zucht. „Je bent
toch wel? Je ziet zoo bleek. Ik wou naar
je toegaan,"
„U ziet er niet goed uit, mijnheer Cray
son."
Voör niets ter wereld zou ze hom Ly-
eett noemen.
„Ik ben ik ben niet heel wel geweest,"
zei hrj met neergeslagen oogen on Con
stance meende, dat hij ietwat schichtig om
zich heen zag. „Ik heb 's avonds wel wat
laat zitten werken. En natuurlijk ver
langde ik je te spreken. Ik kan mij niet
heel gelukkig voelen als ik niet bij je ben.
Mag ik met je naar het Tehuis wandelen?"
Constance aarzelde.
„Ik behoef daar het eerste half uur nog
hier is een. verzuim gepleegd, maar ook
hier is de politiek misschien, schuldig.
Na deze verklaring van den gewezen
"rijkskanselier werd de zitting verdaagd tot
's middags.
Om 4 uur werd met het eigenlijke ver
hoor begonnen.
Daarbij was de houding van Bethmann
Hollweg weinig aantrekkelijk, zegt de Ber
lijnsehe corr. van de „N. R. Ct." Hij meende
blijkbaar, dat hij met zijn betoog van dien
morgen alle verwijten afdoende had weer
legd. Hij had weinig lust nog verdere vra.
gen te beantwoorden en hij antwoordde
geprikkeld en laatdunkend. Feitelijk zei hij
niets. Vaak sprak hij met een vloed van
woorden en op gebelgden of geringschat
tenden toon en vaak ook scheen zijn ge
heugen hem volkomen in den steek te la
ten; als hij maar eenigszins kon, weigerde
hij te antwooMen. Als dit echter onver,
mijdelijk bleek, vroeg hij vaak uitstel tot
hij bet betreffende onderwerp zou hebben
bestudeerd. Hij sprak ook met veel hand
gebaren en met de stembuiging van een
verongelijkte. Als een egel rolde bij zich
i op en als stekels hield hij zijn verkla
ringen van 'srnorgens naar buiten. Vrijwel
brf iedere vraag, die hij niet oijjwijken
kon, wees hij op zijn verklaring, die bij
zelf een redevoering noemde; hij was {Tan
gebelgd, dat men hem nog eens lastijj viel.
Men kreeg tenslotte niets uit hem. Men
viel hem echter ook noodeloos lastig. Ver
schillende -ondervragers wilden Weten.
Waarom hij zich al die dingen, de A'ille-
bcur van het legerbestuur, de tegemveiking
der censuur, het verbieden van artikelen tor
■verdediging van zijn egein politiek, had
laten welgevallen. Men wist het toch im
mers reeds, dat do eenige rede was, dat
hij zoo machteloos zwak was. Een ander
anlwooid was er niet en dit wilde hij na
tuurlijk niet zeggen. In zooverre was zijn
prikkelbaarheid gerechtvaardigd, dat men
hem plaagde met vragen naar den beken-
lden weg. Aldus de opvatting van den ver
tegenwoordiger van genoemd blad.
De BolsjewiH in de buurt Van Petera-
burg voelen zich blijkbaar sterk. Ze waren
reeds van verdedigers aanvallers geworden
en als zooodanig hebben ze nu de stoute jx*.
ging gewaagd om het geheeïe leger-van
Joedenitsj in de pan te hakken, door eei.
omtrekkende beweging. Een krachtige, roo-
niet te zijn," zei ze. „Willen we naar het
park gaan?"
Hij keerde om en liep met baar mee.
De kleur van zooeven was nog op zijn ge
zicht gebleven, zijn oogen stonden helder
der, maar hij keek nu den oenen, dan den
anderen kant uit met een halt vluchtigcn,
half opgewonden uitdrukking.
,„Bcn je niet verbaasd mij te zien?" zei
hij. „Je zoudl het niet wezen, als* je wist
hoe je afwezigheid mij hindert en onaan
genaam is. Constance, ik kom je iets meer
positiefs vragen, iets Ik kom vragen of
je met mij wilt trouwen. Waarop zouden
wij wachten?" vroeg hij met een plotselinge
uitbarsting van ongeduld. ,,Ik woon daar
ginds alleen en jij leidt dat belachelijke
leven. Ik heb je lief, dat weet je; ik kan
niet gelukkig wezen voordat je mijn vrouw
bent. Waarom zouden wij niet trouwen?
Waarom zouden wij niet heel stil trou
wen? Ik verlang geen drukte en jij
ook niet, is 't wel? 0 Constance, heb mede
lijden met mij! Je weet hoezeer ik je lief
heb. Ik heb je dat al zoo lang geleden ge
zegd, op dien avond
Constance's hart stond stil. Zij herin
nerde zich de koele hooghartigheid, waar
mee zij zijn aanzoek had verworpen. Maar
zjj herinnerde zich ook dien anderen avond,
buiten het Home, toen zij hem bijna bad
aangenomen.
,,lk ik wil liever niet trouwen," zei
de strijdmacht, aldus een bericht van het
Engelsche ministerie van oorlog, is een
bres binnengedrongen tusschen de Noord
westelijke en Estlandsche legers Zuidwes
telijk van Ropsja. Een tegenaanval onder
generaal Pinkuni herstelde den toestand,
joeg ec-n bolsjewistische colonne bezuiden
de bres uiteen en maakte 1500 gevangenen.
Pirikimi marcheert op Krasnoesel aan.
Eet^Pm schot» g«zKntschap ,te Stockholm,
flat ook oT«r tleze omsingel,htgsgogto
Ser BolsysvriH heeft p2«gt, dat a© an'i-
bolsjewisische strijdkrachten het offensief
weer hebben hervat enmet succes. De
aanvallers rijn reeds weer tot dicht bij
Krasncje Sela genaderd en hebban 2500
gevangenen en 16 machinegeweren buit
gemaakt.
Het bericht over de ontruiming van Gat-
sjine door Joedenitsj blijkt onjuist.
De Kozakken van Koehan valien, volgens
een H. N.-bericht uit Moskou, de legera
van Denikin aan en de Kozakken van den
Don zullen weldra dit voorbeeld volgen De
geheeïe Kaukasus staat in vuur en vlam
:egen hem en da dagen van den voomaam-
sten cen'ra-revolut curiire aanvallen van
Rusland zijn ge'eid. -Het volk van Rusland
bewijst in deze dagen e m vitaliteit zondes*
wederga en de verwach ing' m van de tegen-
revolutie hebban re da schipbreuk geleden.
Hei bericht eindigt m°t deze bedreiging aan
bed adres van Fml ml: De Fin-xhe regoe-
ring van het oogemb'i (moe1 gixd wet n dat
Sovjet Rusland haar buur zal blijven en dat
het zich haaa* gedrag zal herinneren op oen
oogenblik, dat moeilijk voor Finland zal
zijn.
Tegenover de optimistische berichten
van de Bolsjeuiki s'aat een mededeeling
van generaal Holman, de Britsche verte
genwoordiger bij Denikin's leger. Deze
meldt d.d. 23 October.
Den reeks sueccessen van Denikin op
de gehcele lmie. liet Don-leger omsingelde
de 22s'.e bolsjewistische divisie bij de spoor
lijn TsjantsinBorisegljebsk. Het ccntium
vermeesterde Abramof Bofref en maakte
900 gevangenen.
Op bet Orel-front namen de vrijwilligers
500 man gevangen en maakten zes kanon
nen en 29 machinegeweren buit.
Een II. N.-bericht uit Moskou bevat de
volgende beschuldiging der Bolsjewiki aan
het adres der witte troepen:
Niettegenstaande hun kort verblijf te
Dietskoje Selo hebben de wi te troepen Jeans
gezien daar alles te plunderen en te vemiej-
len, wat hun in handen is gevallen; zij heb
ben zells de tuinen en de moestuinen ver
woest. In de woningen hebben zij op een
vreeselijke manier huisgehouden. Een
staaltje daarvan geeft de woning van den
bekenden geleerde Pohl. Een ze-er kostbare
bibliotheek werd totaal vernield; de hoeken
werden verscheurd, de kasten stukgebro
ken. Als men bedenkt, dat in deze woning
leden van den genenden staf hebben vei*
blijf gehouden, dat wil du? zeggen de bloem
der officieren van de witte troepen, dan
kan men er zich een denkbeeld van ma
ken, wat er in de overige buizen moet heb
ben plaats geliad. Overal vindt men spo
ren van uitspattingen en dronkenschap.
liet is het geval van don pot en den
ketel 1 f
Awalof Bermondt zal het zwaar te ver
antwoorden krijgen. De Polen hebben zich
verbonden met de Esten om het N. W'.
Russische leger te bestrijden.
IHvorven.
Japan ratificeert het
vrede sve rdra g.
Japan heeft gisteren het vredesverdrag
geralificeert.
De Duitsche troepen in de
Bal lische landen.
De Duitsche regeering heeft een order
ze en haar hart klopte onstuimig als een
vogel, die zijn vleugels Legen de tralies der
kooi aanslaat. „En ik wou u spreken
ik heb gehoord," zij beheerschte haar stem
en trachtte kalm te spreken, kalm' en be
daard, „ik heb iets gehoord, dat tegen u
getuigt, iets dat onze onze verloving zou
kunnen verbreken."
Op dat o'K'cnblik was hij wakker ge
noeg; zijn fletse oogen keken scherp en hij
zag haar vragend aan.
„Wat bel) je gehoord?" zei hij met een
heldere stem. „Iels tot mijn nadeel? Wat
het ook is, jo moet het mij vertellen. Daar
heb ik recht op."
„Daar heeft u ook recht 'op." zei ze,
vraag mij niet u te verleden van wien ik
het gehoord heb. Het is dit: dat zij
bloosde en een gevoel van schaamte over
viel haar dat dat ge 's avonds laa,t
bezoek hebt ontvangen van een jong meisje
een vrouw op uw kantoor."
Het zijn de onschuldigcn die blozen: de
schuldigen vertoonen gewoonlijk een on
verstoorbaar gezicht. Bij haar woorden, haar
vraag had Lycett Crayson een scherpen,
kneep in zijn borst gevoeld. Maar hij keek
onvervaard, zijn stem was volkomen vast
toen hij zei:
;,Je hebt een verhaallje hooren vertellen,
een schandaaltje tegen mij. Wat is het?
Vertel mij alles 1"
(Wordt vervolgd.')
Prat per kwartaal I J.—; traaee pw port
fj.50, Pry» per week: 15 eenta. Aiieo-
der!Öke aammera S eente. Abenneraastaa
werde» darelqke aansenomea.
idrertentiëu roor het eeratrolpad sater
aeetee r*4r twaalf anr eaa het Bareaa
heaorrd afln. Eee bepaalde pUaU ni
ijeii wordt niet gewaarborfd.
sen IEDAMSCHICOURANT
Pr Je der Adrtrientffntos 1—5 refela
i l.do- iedere reptl «.«er 25 cents Kec.'amea
80 cenls per reiel. Advcrlenlieo »a
ReelsEe» met lp *>0f is het /alerda;atoEti-
summer met 2J °/0 verhooïiBsj hicaita-
kntles 5 ceds poslk* tnntiea 10 cents.
'idriesen vaa ndsertentien bij stiooneiaent
a^n aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden féieme Adiortentiis op»
r'no'iien a 40 cents per advertentie vaa
hoogstens 3-j woorden, ieder woerd meer
ï:/t ent. bij vooruitbetaling aam het Dureaa
te voldoen.
bziX.
II! i
D* 1 ff»T--T- ter t-T>V-"i*" 1
