si
Schiedamsche Courant
Uit de Tweede Earner,
TWCEDE 8LA
(Zatsróag 14 Februari 1820, fjo. 13236)
BÏSU&Mb,U/J
'Q£*£. .^SiSStSS^^S^SS^S^^SËËSËSË^i^S^fiM^S^^^SSS^E^Si;^^ë£S2SË^^^£36^SSS?Si!^t£S'^£i£Kfi^^MPtffcy..*borateggv t^Asrta^ frywafrjftiKfr» r«a«aew« jwitLMa^-r^Afi
Kï
i^s«*w,».*ajtiv- v
Het zou begonnen zijn m-et de behan
deling van het wetsontwerp, waarin toe
treding tot den Volkenbond wordt voor
gesteld, maar, aangezien de Memorie van
Antwoord op het Voorloopig Verslag daar
over eerst Woensdagavond zou verschij
nen, werd de discussie daarover noodge
dwongen tot dein Vrijdag van deze week
verdaagd. De heer Treub had die tot de
volgende wocn. willen uitstellen, met het
oog op het gewicht van het onderwerp,
en de heer Troelstra viel hem daarin bij.
Maar de Voorzitter bleel pp zijn stuk slaan
en krasser dan ooit, omdat de Minister
van Buitenlandsche Zaken prijs stelde op
zoo spoedig mogelijke behandeling, en Inj
won het pleit zonder stemming. Wat niet
te verwonderen is, tegen de combinatie
van den populairen Fock en den populai-
ren Van Kaïinebeek is niemand opgewas
sen; men heeft vertrouwen in beider be
leid.
Er is anders een groot verschil tus
scben deze beide mannen; Fock is de
joviale, zich geheel gevende, temperament
volle, van wien ieder, die hem kent, weet,
dat hij een hart van goud heeft; Van
Karnebeek is heel wat gereserveerder, bij
is op en top aristocraat, maar dan in
den besten zin des woords, en is dan ook
alleen populair bij hen, dio weten wat hij
voor ons land als minister van Buiten
landsche Zaken waard is. Hij herinnert
in vele opzichten aan zijn vader, ook door
zijn stemgeluid. Maar dit lussehen haakjes.
De Kamer zette zich dus bij gebrek aan
den hoofdschotel aan de behandeling van
de overeenkomst met de Maatschappij Zee
land, de maatschappij, die in tegenstelling
van zoovele andere reederijen, die in den
oorlogstijd schatten verdiend hebben, bij
zonder veel verlies had door het verloren
gaan van hare booten. Zij had de bestaande
overeenkomst opgezegd, omdat do voor
waarden daarvan voor haar to onereus
waren. Nu zal, en dat verheugt ons, deze
maatschappij, zooals de Minister van Wa
terstaat, Konig, mededeelde, mol regeeriags-
steun Weer op de been geholpen worden,
maar dat had niets met deze overeen
komst te ij)akenhier ging het enkel om
de vetgoedmg voor het vervoeren van de
brievenmalen; 2 6Va ton zal uitgekeerd wor
den voor tweemaal, 9l/a ton voor eenmaal
varen per etmaal, liet wetsontwerp is zon
der hoofdelijke stemming aangenomen, en
het mag haast overbodige mededeeling ge
noemd worden, dat. de sociaal-democraten
en de hoer Kolthek wedijverden in. het
opkomen voor nog betere voorwaarden voor
de arbeiders in dienst der maatschappij,
dan bij deze overeenkomst weiden bedon
gen. De Minister poeierde ben droogjes
af met de opmerking, dat de loonen in
overeenstemming watea met den Loonraad.
Qp ééne zaak willen, wij hier nog wij
zen. Dc heer Kolthek had verleden jaar,
toen hetzelfde ontwerp in behandeling was,
dat echter toen'om de daarop uitgebrachte
critiek teruggenomen werd, een zeer zware
beschuldiging tegen de Maatschappij Zee
land uitgebracht. En wel deze, dat- de
Maatschappij baar arbeiders, toen de vaart
s-til lag, bij andere werkgevers liet aFbei-
den, en dat ze het bedrag, dat die arbei
ders peer verdienden, dan bij de Zeeland",
in eigen zak had gestoken.
Ie heer Koithiefc verraste* na de Kamer
met de mededeeling, dat Van <leze beschul
diging geen [woord, waaji; was. Do Maat-
O vvtiAdji, ïïdö, JU'O J.»JtütL-
sekrppy Fad integendeel niet alleen den*
arbeider, die meer, verdiend©, dat meer
dere laten honden, maar -ook het mindere
'<>on aangevuld, totdat he-t zoo groot was
ais iajhaor bedrijf zou zijn verdiend. De
neer Kolthek was misleid;,hij1 had het
'Zich maar laten vert.'oll.en. Het is
fraai. IVij waard ©eren natuurlijk, dat de
heer Kokhek zijn© vergissnig heeft erkend,
maar wij' vragen toch: Waai; blijft hot ver-
aatwoordoilijikheidsgevoel vaü den volksver
tegenwoordiger, als hij zulke zware beschul
digingen zoo inaar klakkeloos uit, terwijl
één briefje aan de betrokken maatschappij
voldoende war© geweest, om de waarheid
m deze te kennen. Maai- het is dezen men-
son®. nu eenmaal niet om de waarb&ikl,
maar jsleehts om propaganda tegen de werk
gevers te doen, en daarom aarzelen zij
met, om zich zelfs in 's Lands vergader
zaal tot tolk te maken, van de niteselijkste
flats ch aan de bittertafel.
En een jaar lang hoeft dezia laster ge-
-oopen, voor die woud teruggenomen, en
het Fransone gezegde blijft waar: Calom-
mc-z, calonmiez, il en resie toujo-iurs quel-
fu» chose. Dat vjeistaan onze demagogen,
;cp.Vönschillig of ze F.ransch kennen, of
«at ze dat niet verstaan, opperbest.
Het wetsontwerp tot regeling van de
samenstelling, inrichting en bevoegdheid
van de Kamers van Koophandel, heeft nog
vnj uitvoerige algemeen© beschouwingen
ingelokt. i
Tie Kamers van Koophandel' deeteh het
tot van de Kamers van Arbeid, n.l. dat ze
nooit, populair zijn geworden; het aantal
Kiezers, dat opkwam om zo aan te vullen,
was in den regel' bedroevend Hein. De Re-
geermg wil daarom het stelsel finaal wij-
ZIëco. Zoo zal, om te beginnen, het plaat
selijk karakter^yun de Kamers van Koop
handel Vcrdwijnicn, doordat ze niet meer
«oor de Gemeenteraden, maar door de
nijksregeermg zullen worden ingesteld; er
hntien gepn_ afzonderlijke Kam-rs voor
groot- en klein bedrijf meer zijn, en de Ka-
®firs te zamien zullen het geheele land om
katten, Oek worden de kies bevoegden aa-
- y?o»gar moest, wie Heser yoor do
.ainer Van Koophandel wild© wezen, zich
zei ven aangeven, voortaan zullen allen, die
gedurende éènjaar in het handelsregister
ingeschreven zijn, kiezer wezen, mitsgaders
de vereoni gingen, welke betrekking hebben
op handel en nijverheid, welke binnen hei!
gebied der Kamer gevestigd zijn, en aan bii
bestuursmaatregel' te steïlen eischen 'vol
doen. Daar deze vereeiiügingon "dan zooveel
stemmen zullen uitbrengen, als ze leden
tellen, wordt feitelijk Lij de Kamers van
Koophandel het Evenredig Kiesrecht inge-
roerd. btcmplicht zal daarbij niet bestaan.
Over dat kiesrecht is een lifcele boom
opgezet. De heer Oud meende, dat met die
rerecnigiugen als kiezers, de vrijheid van
den individucelen kiezer aan banden zou
worden gelegd; wij nebben hetzelfde (ge
hoord toen op politiek g-©b-»d de Evenredige
\ertcgenwoordiging is ingevoerd; toen
neetto bet ook, dat allo macht aan djc
besfuurders der partijen zou komen, maar
hel legend eel is het geval geweest. Toch
is er eenig onderscheid, de kiezer voor de
Kamer van Koophandel zal zijn kiesrecht
aan de voroemguig fcumien overdragen, ten
wordt dan zelf van de kiezerslijst afgevoerd.
Dat gaat niet zoo ver ajs het stolsel van
Dijk, die alleen ,aan de vereenigingen het
kiesrecht had willen geren, om daardoor
een ieder te dwingjen lid der organisatie
te worden, maar hot komt hem toch ©en
heel eind tegemoet. De heer -'Oud vond
steun bij den middenstander Abram gtaal-
man, terwijl het voorgedragen stelsel yan
Minister van lJsselstoijn door de hoeren
van Dijk, Snocck irlienkemans, do Mou'é Ver
loren cn van .Wijnbergen Aanbevolen werd.
Z. E, trok zich van de zaak blijkbaar niet
veol aan; men kon nu teens de proef ne
men met dit kiesstelsel, ais die niet gelukte
was het niet zoo erg, waut de Kamers
van Koophandel zijn toch piet de zuilen,
waarop ons staatswezen rust; zeker een
vreemde uiting voor een Minister van Ijan-
det, die, nadat men or 20 jaar over ge
praat heeft, de Kamers van Koophandel
ten nutte van den handel wil reorganistee-
-ren.
De amendementen-Oud, waardoor de-vrij
heid der kiezers, alsmede het geheim der
stemming beter zou verzekerd zijn. in zijn
gedwongen afwezigheid door den midden
stander, den hoor Abram Staalman, ver
dedigd, werden met 37 tegen 29 stemmen
verworpen. Tegen stemde dc geheele aan
wezige Rechterzijde; doorslag gaf echter
het feit, dat zij versterkt werd door vijf
sociaal-democraten, die zich van hunpartij-
genooten afscheidden, en den Voorzitter.
Het wetsonLwerp werd daarna zonder hoof
delijke stemming goedgekeurd.
En toen ging de Kamer aan het ont
werp „Bestrijding van onredelijk opdrijven
en hooghouden der prijzen", alias dc
Duurte wet.
Wat is er niet over de duurte, en niet
ten 'onrechte, geklaagd. Kaast den oorlogs
toestand, die de prijzen uit den aard der
zaken naar de hoogte dreef, hebben wij
do onvexzadclijke hebzucht der mensehe
gekregen, die er piet tegen opzagen uit
den ergste van alle Inoouen munt to slaan,
en wij zijn allen het slachtoffer geworden
van de kettinghandelaars en van de kartel
vorming, om de prijzen hoog te houden.
Waarbij dan nog kwam, dat, velen maar
grepen wat ze grijpen konden, en zoo is
het schrijver van dit overzicht verleden,
maand nog gebeurd, dat hem in oen win
kel f2 voor een artikel gevraagd werd, dat
hij in dezelfde straat voor f 1.-10 kreeg. En
rzoo zal het ons allen wei gegaan zijn.
Men mag er Minister vajn JJssetsteijn een
grief Van maken, dat hij niet direct inge
grepen heeft, om althans tegen zulke aperte
dlzetferijen, pis de hierboven, genoemde,
radicale maatregelen te 'namen. Maar hij
zat Llijkbapr met de zaak verlegen, en heeft
dus eerst een Duur!©commissie benoemd,
om hem voor te lichten, en nu is d© wet
er, die niet alleen veel te lafat komt, maar
ook nog op het ongunstige tijdAlip, dat
groote prijsdaling ia uitzicht is, omda,t er
door den lagen stapd der Valuta niet naar
Duitsehland kan uitgevoerd worden, waf
bot nog toe ons groote afzetgebied was. En,
al verlangen wij met ieder ander naar prijs
daling; die zal ons slechts bafpn, als ze
het gevolg zaO zijn van grootenc productie
over gansch- de wereld. Maar dat is too-i
komsimuzlek; voorshands schijfnt 't niênacb-i
dom slechts zijn heil te zoeken in allere
lei stakingen, waarbij Wijhkoop's bekende
woord: Niets is ons te dol, het parool is.
Enfin, de Duurfc-wet is er, ten nu is del
Kamer (och wel even geschrikt van het
eitje, dat Minister van IJsFelstoiju hoeft uit
gebroed. Want die Centrade Duurteraad,
die er zal komen, krijgt als het ontwerp
aangenomen wordt, zooals het daar Jigtj
een reuzen macht; hij zal teen bijl over
eenkomst bedongen prijs, als hij dien to
boog acht, terug mogen brengen tot wat,;
alle omstandigheden in aanmerking geno
men, redelijke prijs mag worden geacht; hij
De ontvangst van het ontwerp was niet
liefderijk. De vrije-überale heer Tan Rap-
pard betoogde, dat het ontwerp de kern
der zaak niet benadert, en dat de zich
daarvan bewuste regeering daarom maar
met een Godz-egen-de-greep-wet kwam, die
juist, omdat zij het kwaad niet in den wor
tel aantast, tot groote teleurstelling zal lei
den. Hij achtte de beperking van hel han
delsverkeer een groot gevaar, daar de Duur-
teraad zich niet voldoende zal kunnen in
denken in de omstandigheden waaronder de
overeenkomst is gesloten, omdat er alle
gevaar is, dat de fabrikant met rneer tech
nische bekwaamheid dan zijn collega, die
door zijn grootexen durf en energie een
voorsprong krijgt, met dezen over één kam
zaf geschoren worden. Hij wees op het
groote oponthoud, dat, zooals de ei varing
met do Engelsehe wet geleerd heeft, door
tal van ongemotiveerde klachten in zaken
zal ontstaan, en hij eindigde met de verkla
ring, dat hij aan het wetsontwerp, zooais
het daar lag, nooit zijn stem zal kunnen
geven.
De heer Merchant, die uitdrukke'ijk voor
opzette, dat hij, in tegenstelling met den
eersten spreker, allerminst een tegenstan
der was van een radicaal ingrijpen in de
particuliere verhoudingen, als het algemiou
belang dit noodzakelijk maakte, kl-eddo
het ontwerp op allergeestigste wij/-- lot,
op bet hemd uit. (Hij noemde den y> est.
dio daaruit sprak, deze: Aan de duurte
eigenlijk weinig of niets te doten. mam
de Regeering moet toonten 'dat ze van goe
den wil is. en laat hot daarom maar aan
de 5 „hoogstaande" marman van deu Ce-n-
Iraicn Duurtcraad over het zaaltje -op tie
knappen, die zich niet zut'cu hebben te
bekommeren om rechtsregelen, maai die
uit hun duim zulten liebb n te zirgen wat
recht is. Maar spreker was niet beleid
zich zonder rcchtsrege'en zO> maar aan
die hoogstaande mannen, die zich ook ver
gissen kunnen, -over i«? geiten met een
Wat die heeren wijzen, zull-ui wij moeten
prijzen Art. 3, waarin de exorbitante macht
aan den Centralen Dun,to,"a-ad wordt toege
kend, noemde hij oen kostelijk beginsel
voor de heeren van Wijnkoop en van Ravte-
steijn; het schoono recht daarin vnstge
legd zullen zij beroet» n als d.en di.gjeraad
der volks bevrijding. Toén de bo'.sjeniki een
slreep haalden door de vmbintenisson in
zake de Russische schulden en de spoor
wegen, ging bij groote cn kleine bezitters
in ons volk de kreet opDat v as c-ontract-
lirouk. Maar de Russische bokjewiken
deden niet anders dm do 'Nederland.-cbe
Regeering bij dit ontwerpz,ij benepen zich
op het algemeen belang. Spreker Wil wel
ingrijpen in bet bcdiijfsloven, daar dit thins
noodzakelijk is geworden, maar niet iep
zoo revolutionaire wijze.
Ook de Christelijk Historische heer Bak
ker haxl groote bezwaren van denz&lfden
aard, de Katholieke keer Van Dijk wees up
die verplichte openlegging dea* boeken, dia
de eerste de beste z-elfs door de meest on
gemotiveerde klacht kan uitlokken; de heer
Treub dikte de bezwaren van den beer
Marehant nog wat aan; de hear Reijmex
vond, dat dit enlweip alles zoo op losse
schroeven zet; dat hij er bmnogelijk zijne
stem aan kan geven, maar de heer Arant
Wijnbergen, die ook weea- onder dit Chris
telijk ministerie door dik en dun ministe
rieel is, zong er den lof van.
De heer Sannes zou geen socia.abilemo'-
craat wezen, pis hij riiot hegoiman wras
met het kapitalisme en in^perialisme van
de duurte de schuld te geven. Maar luj
zou tevens geen goed lid zijner partij zijn,
als bij 'n wet, waarvoor zijne pariij steeds
zoo krachtig heeft gepropageerdzon ier
mieer afkeurde. Hij ontzegde zicii natuur
lijk bot vermaak niet om, den heer Mar-
cliant om zijne oppositie tegen de wet iu
tdon rcactionairom noek te duwen, wat
vooral liet gemoed van den beer Teenstra
in groote beroering bracht. En zijn critiek
kwam m hoofdzaa-b hierop ne©r, dat bij
de vakorganisaties zoowel in. dou Centratea
Duurteraad als in de plaatselijk» duurie-
raxten vertegenwoordigd wilde zien, maar
vooral vozette hij zich' er togen dat deze
ook zijn veto over lormsverh.ooging'en zal
ïoumen liltspreben, zelfs ovor dte bij col
lectief «mimet verkregen. Maar als aan
deze bezwaren tegemoet kan gekomen wor
den, zullen hij en zijn» vrienden zich niet
tegen hot ontwrerp verzetten.
Verder kroeg de Regeering steun van
don anti-revolutionnairen alhe-idersafgevaar-
digde, den heer Schouten, die veel heil
verwachtte van de preventieve werking der
wet, en hij kwam op tegen het aangekon
digde amendement-Salnnes, om de collec
tieve contracten uit de wet te lichten; alle
contracten moesten aan het oordeel van
den Centralen Duurtcraad onderworpen
worden, of gcene.
Het sprak vanzelf, dat de Comnumi.-ten
van deze wet niets hebben moesten. De
heer Van Ravesteijn wil in deze kapitalis
tische maatschappij niet zoo'n exorbitante
macht geven als het wetsontwerp aan den
Centralen Duurteraad toekent; iels anders
mag een beding," waarbij de vrijheidomi j zou het wezen, als de arbeidersklasse de
overeenkomsten ahn te gaan, wordt beperk^ i macht in banden had. maar deze hul,
geheel' of geöodtelijk vernietigen; hij magj20oals hij er bijvoegde, die middelen niet
eindelijk iedere oveareeniomst geheel of ge-1 noodïg, om de prijsopdrijvers te trappen.
deel lelijk vernietigen.
T -„r T- Hij heeft eclijk, in de hooggeroemde Ru?-
duidelijke omschrijving van wat een tejTerdacM wardt teSon dö gemeenschap' te
hooge prijs en wat een redelijke' misdoen, direct ter dood gebracht, en tot
prijs is noodig was, en dat zonder zeer He gemeenschap worden daar alleen ge-
juiste omlijning van die begrippen die Duur- rekend do Bokjewiken, dio slechts een
tcraad eigenlijk precies doen kan wat hij uiterst miniem percentage van de geheele
wou, maar de Minister heeft zich daarvan bevolking uilmaken, waarover zij door ter-
afgemaakt met de betuiging, dat van bom xorisatie de macht hebben verkregen.
™^n 'Vr fa U| i' h0°Ss''inlld0IV heer Kolthek zong. a! is hij dan ook
mannen m dien mad zal benoemen,, en r. i
dat van de zulke mtuurlijk mets onredelijks om ZJJn rune met Domino- Krmjt ud de
te wachten is. Ondertusschen heeft do heer Tevolutionnair-socialistische Kamerclub gc-
Braat zich onder groot gelach der Kamer zot. hierbij de tweede partij. Ltezo wet heeft o
reeds voor een zetel in dien raad aan- slechts ten doe! het „idiote" kapitalistische1 Zij'werd bvemvcl door a-a autoriteiten bijna.
bevolan! stak»! wat op t« lappan, au daar, past» ak ssaodanig baacbouwd 'aii ging trjdan,*
nog tal Van sprekers
hrj voor. Nadat do katholieke hoer lier
mans nog ten gunste van het wetsontwerp
had gesproken, al vertelde hrj daarbij dan
ook niets nieuws, kwam de Regeering aar
het woord.
Minister va!a IJssolsleijn zou alles, wat
het juridische gedeelte van het ontwerp be
trof, oveilalen aan zija ambtgenoot Van
Justitie. (De heer Heemskerk was echter
Woensdag niet bij de discussies aunvezig,
omdat hij toen in de'Eerste Kamer mea
zijn ter verdediging van zijn lïegrooting j
Wij kunnen niet zeggen, dat de Minister
van Landbouw veel m het midden lirach'.
wat hout sneed. De Kamer had zelve om
de wet gevraagd, en als men nu geen Cen
tralen Duurtcraad w.l mot zeer uitgebreide
bevoegdheid, kan men net zoo goed geen
wet geven, en het was niet aan te nemen,
dat de „hoogstaande mauurn." niet met all
economische factoren zouden rekenen. En
de bepaling der loonen wil hij m de wet
houden.
En toen kwam de heer Heemskerk, die
eerst uitvoerig betoogde, dat liet wets
ontwerp noch in strijd was met de "Grond
wet, noch met het ïiurgeslïjk Wetboek. Ook
hij zou gaarne wilton, dat de Overheid
niet iin het vrije bed,rijf behoefde in te grij
pen, maar de abnormal© omstandigheden
dwingen daartoe, waai door wij ook bv. do
fluurcommissiewet hebben gekregen. Rn
ais de heer Marehant het ontwerp bolsje
wistisch noemt, dan pnoest hij Invn toch
wijzen op het feit, dat de .heer v. Raven-
steijn er niets van weten wil. Het gaat hier
slechts om do macht die contracten en be
dingen te vernietigen, di' iets ongeoor
loofds in zich hebl«m
En hij begrijpt niet, vacorn die nacht
niol zou tocvertiuüvd iu zpn aan dio
„hoogstaande mannen", waarom zouden
onze rechter» wél en zij nie! m deze
mot recht en billijkheid eken en D* norm
is immers dat het om ede lijk opdrijven
van prijzen moet werden tegengegaan, et.
nu kim men wel pre. ies d;u woord on re
de lijk willen omlijnen, ma ir dat re niet
mogelijk, hier moet iets aan liet gezond
verstand en tiet rechtvaaidighcuisgovoel van
hem, die hc-shst, worden overgelaten.
Na korte replieken warén Idemiee de alge
meen© beschouwingen afgcloopcn, en werd
dc verdere behandelins van het wcLsont-
worj) geschorst, om dat van den Volken
bond m behandeling te nemen.
De \oikcnbond' wat oor si homie ver
wacht, n gen zijn daaromtrent niet door dl
pacifisten uit de geheele wereld gekoo-terd,
cn welke teleurstelling heeft die niet reeds
gebaard. Maar waar wij nu eenmaal geen
keuze hebben, zouden wij baast zeggen, da',
de Tweede Kamer hel wetsontwerp maat
zonder één woord er aan te wijden hac
moeten aannemen, maar dat zou ook weei
niet goed zijn geweest, men zou dan in
het Buitenland kunnen denken, dat wrj
wonder met dien Volkenbond waren inge
nomen, die ons in zijn legenwoordigen
vorm, en ook aan andere kleine naties
niet de verzekerdheid geeft van het vol
ledig behoud van onze sonvcreiniteitsrech
ten. Toch meen en wij voor ons, dat dooi
den invloed der volken, door den wassenden
vloedgolf der democratie op den duur uit
dezen Volkenbond iets schoons kan groeien,
en daarom was liet van onze "Regcering
juist gezien, dat zij de aansluiting daarbij
venseheJijk achtte en dus voorstelde.
Dat alles werd uitvoerig door dén heer
Dressellruijs uileengezet, die ten slot-e me;
ecu ino'iio kwam. nude dom de heeren
Treub, Rutgers, Scbokking en Kr. dan nndm-
teekend. aldus luidende
,,I)e Kamer, wut oordeel, dat do Volken
bond van zijn tegenwoordige.! onvolmaak
«ju vorm z eh zon spoedig mcgelijk zal
meden onto ikke! m in dc richting van een
op liet recht g"b luwde samenleving cn dat
dientengevotg" op eten vorrg.rnd moeten
staan
a. verplichting tot vreedzame lerochling
van all e mtemat.on.ite geschilliji en in
verband •daarmee ren Pennant ld Hof van
Internationate Jurdtio;
1>. vermindering van bewapening krach
tons intenviijonale reading;
t. toelating tol den Volkenbond van al!-''
beschaafde staten, de dm wtetsoh d<wioe
to kennen geven
haar_ gansehen d.uur geiiaard met ai1.- mo
gelijke eerbewijzen. Ook in ander opzicht
kenmerkte'zich de reis door een buiten
gewone hartelijk» vriend-éhappdijkheid.
[Met bet oog op bet 3>ezoek had de ar-
chivaris, <!r. Nagayama, een hoogstmerk-
vaui d:ge verzameling van vo-mverjen, g->-
ileeltjlijk ook uit particulier bezit, bijeen-
gebrac.b.t, die alle betrekking hadden op
net vio-ar-re verblijf d-v llollnuders in
Nagasaki en bun werkzaamheid hl laar.'Na
le gebruikelijke bezo-ken werten de ia het
"Orni'm He Suwat-mi»!-, gelegen jark cii
beiindende gedachtenis ste'nen. t-r heri'i-
'icrit.g aan verscheidene Hoilinl re opg'-
richt, in oogcnschouw genonyn, cn de oud -
woonplaats van den Ne-terl ;nd"r Van Si-
bold bez"dit Daarop w-u-d een 1 "d: ©-■-
biadit aan de llo gm IfiUtlids-chcid, die
tel*. Ncite-ilander, den heer DwreAterp,
onder haar leeraren telt.
De bekroning van den d;pg wis de .Tajian-
vb© maaitijd, den "gezant door bet jun-
vinciaa! bestuur en het gemeentolre-stinu*
van Nagasaln aatigebod-n.
D'* volgende dag werd besteed a,an e -u
lezovk aan het eiland Deshima, dat. thans
il- stadswijk geheel aan Nagasaki is ier-
bonden Op fie plaajts Van liet huis van den
opperkoopman d- r Oost-Indische Compag
nie, verheft rich thans nog een woonhuis,
iat 'oiRapgs door eeii Japanner weid aan
gekocht en twaayin de anders in Japan mei
voorkomende wit mannzieu cn.ug, re U
aanstonds den indruk geeft v ui een Il< 1
Inudsch huis. Elk buis wup getooid in -t d-
Nederlandsche vlag.
Het geheele ptnuifv rte-o'- v *s tij-hiis de
wandeling g-sta rikt r*u -le 1 cv on rs stonde i
groet*nd imor Jiuu huiz u Namens hen
werd. de g-zant do r de rijk sten inwoner
ter straat ontvangen in zijn prachtig Ja
pans-eb hum t-n met emi geschnk van 12
porseleinen borden vereerd.
Na -een b zoek aa.i lief .lei'ij K mei Ne
Ku„mttec-he vonhchUug ppgvnclit" 1 oi-
piatal en .geneeskundige school en am de
oude Hollandscbe begraafplaats, die thini
op kosten der Ncdcriaarische regeermg g -
h-eel uit Raar vroeger verval m hwrield cn
ren goed ^lainzien toont, werd na het neen-
maal de .trein genomen om den Volgenden
oe.htend Vroeg Let eiland Hirado te bezoe
ken, waai- de Hollanders hun eorsie nwloc-
zrtting \estigdcn au 1(109, welke in 1611,
naar Nagasaki werd verplaatst. Het is se-
lerl oriheugetijk» itijderi het lec-ngecd der
graven Matsura. Po l^enwoordigo graat
-ba-l den minister van .niacin, verzocht,
twee torepdobooten ter beschikking van hel,
gezelschap te stellen cn. ©en kapite.n Unie-
uant tor zee om hem fc rer.egeiv.vi orJigeu
Een uitvoerig program was boven hert,
voor het Jiezoeic opgestol 1. 1 n een schit
tert" te ontvangst .wachtte tton gezautdaar.
Eej. groot gedeelte van dor steeueu muur,
lie de wijk afsloot, welke den llo'landaj'-
Lot Verblijf jieeft gediend, liestaat nog. D©
hecJite muren yan. de n-oegere llo!land.-chci
woonhuizen op deze open kust zijn reu te
le tegenwoordige Jaapnsche woonlrulzcn
te herkennen, p» welput der Iloliarudoiw
geeft nog steeds het bes1© water, D.e plaat)?
waar de ^-nurtoren stond, is nog herkenbaar.
»n*e in ,zee aangelegde golfbrekers beslaan
nog en de zwiinö, jttocr de Hollanders aan
gelegde kaaimuur, die zicli ten- htepchutting
t-gen wind ©n wa.ter o,p fmeer dan mans
hoogte bovbn den beganeu grond rccbsfi,
houdt zich ein weerwil van zijn 300 j'tri'goni
ouderdom nog staande. Boa groot hcrslcl is
thans ncn-lig en de kleine, zekvc ir>- jijkc,
gemeente, bestemde daartoe ©rei bittraf
van yen 5000, of ongovwr tegen den tcgm-
vvoordigen koers .Vaji f 7SOO. Alen ziet hieruit
hoezeer te Iiirado, evenals in N.ig.reaki,
(hel. aandenken nau de Hollanders nitt,
adeen in ©ere, doch ook m stand verdij
gehouden.
Na hef noenmaal van ongeveer vcocl.g
genoodisjden in het kasteel Van graaf Mal-
sura, wei-d de bibliotheek beziditiad mie!
liaar belangi-ijke (v»rzameling van ou le Hol-
landsohe boeken, prenten nu Vorscb-id U'U
aiuJere mctkwaardige iyioonve-rpen, n.e.i, b.»-
i.i»vkking tot het. vroegere verblijf der Ih'l
landers.
iD» gezant baihaalde don volgenden mo
gen zijn .bezoek aan het Vroegere luns van
den hoofdkoopman pp Des'hm*a v.n werd1
vervolgens voor het noenmaal genou hg 1
bij den hoor Van, BeCkeni, sebeejisni.ikclnai'
te Nagasaki, dio do onvemi-eiba, r* lus-
steller was dec Ho'landsche b r.iafjdaat.i
aldaar.
l>n v'olgendon morgen, verliet dn go-
noudigt do Rogerring uit bij do dool-jzruit Nagasaki, uilgeleid» .C'la'J.u, k-hnlva
neming van Nederland aan d *11 Volken
bond krachtig in di-z* r'cbting 'werkzaam j
te zijn."
Dc heer Bulgers hield oen rede, die wij
het best betitelen kumrn ate s'apj'es- vóór;
bij hem woog z»er zwaar de lx>ireiging
van onze souix*reinit©L!.srechten.
De lieer Van de Laar was er vierkant
tegen; wat hij wél wild» was ©ran Ver
bond van AVe-t-Europa tegcin Rusland, wat
loor de overheden, door e»u ware mrni
Ten slotte hoeft de gezant door zijn
bemiddeling de yriendsrlKipsbeteiiigmgen dor
No'Jeiiaxidsch» regoering ovtergobinohl, d'^
minister Van Karnebeek zb'h eehaasi hal
naar Japan over to «etnon
Ktovtpn miwen iniirn mnr/b>r>ir/p,i 'J
Dt. Mauterllch. in W-vtirn. li 'f'.
Hot toppunt van dwaasheid zou -wezen. De gens ito .(K»-"nori, a1- it l( pja.mdf I
Fransche terreur in bot revelulietijdjmrk S aangeno'oiju. d:.t nuoiTn, u K' gein,den
bleef in stand, zoolang ate tie F natreken f kunnen voorttm ugeri, d.o L' cl'*uiwd ni •-
door bot huitenUndscb gevaar gedwongen j mn worden nis imhx udoig tan f va denk' id.
werden schouder aan schouiter te blijven Site plTwvm wrrden iremre e i, door mer
staan, maar nobe-=pierre viel, zoodra tlatfom mierenhoop een doek 1e I vjpfn <-n
gevaar voorbij was. jer hchoodzaam op to gaan 1 «g n indlu!
En tie beer Van Doorn varkio.ruto op zijn'oor stijt teren do microrihoop a.oiye kuk'
bekende loulr© manier do gevaren van de i Ken ander ïiatuuroiKlerzoi.fcei' bes tyU d"A*
aansluiting, het zag er wal niet mooi uit, j moening hofug. WilffJi? hem kumnau jme
maar het. zou wel lostoopen. iron geen tyehud vortbnongen, wmla' deor-
Er wachten ons ovKr het onderwerpganen li Va voor ontbreken. Dal op bove
NeSerlaad cn .tapan.
Dc g tétl'o betrekkingen.
Omtrent eau bezoek, dat de Nederland
se lie gezant in Japan, baron Van A shock,
tusscben .'5 cu 9 November van bol laitst-
verloope.n jaar bracht aan Nagasaki on het
eiland Deshima, wordt door het Coit. Bur.
het volgende medegedeeld
Dc rote droeg geen ambtelijk karakter.
ven -
genoemde wijze geluiden vernomen wc.rJ,«jn,
was volgens hten het zacht g 'rukseh da!
do mieren maakten <l.*or luw gekrioel dom
elkaar heen. IVanjircr hun vmhhjfpjaal;
i'A) ae cen ot' andere wijze ge-tcoM, wc.rdl,
v/orden d© micmi oïiruriig. wat zich uil
in fvan „niassab'nveging", waardoor za"h ie
geluiden ontstaan. Dat dc/." geluwlrju ars
cen uüing vfïi tevrertoinheri i-n- -b-mw-.l
worden, \o-ud hij' «.eer dan L tachehj)c.
