Schiedamsche Courant.
tweede blad
Uit de Tweede Kamer.
Werkzaamheden in den
volkstuin.
ma
(Zaterdag 17 April 1920, No. 16338).
1 j r i f
iZoo is dan lemdelijk de Nederland-who
•n'atio genaderd tot liet laatste bedrijf van
do bevrediging cp omtorivijsE> ■b>d, n I. de
oixnili'arc behandeling van de nieuwe On
denvijxvet in de Tweede Kamer. Hyt e*r
«do bedrijf was de install,-il.e van de S'na's
commissi©. die zou Jra/diton de bevi-édi
«ingsvoorst ellen Ie Voneipieeren. op S
Januari 19 U
j[ot wat een ongeloof zag de \\ciolt
fluarliuit'ert deze woaiterco.mmi.sve aan, d c
verzoenen moed, wat 40 jaar lang zo
scherp mogelijk tegenover elkaar Jiad g
staan, die, om zoo Lte zeggen, de jM-k
'sclsen en Kabel |.am\ '-oh en lot elkaar im>>0
hiengen. Trouwens, ('oii van der Lin tot
zdf, al bad bij reels jaren, vóór dat lu
minister was, voor d" beëindiging U'
to «obool strijd gepleit, had slechts booj
op, 'maar geen zekerheid van h'et welslag?)
van htot ,v - rk der Staatscommissielie
bleek >vel uit zijn rede, waarmede hij de
tommissi© jnstilloerds cn haar op het hal
bond in welke mentaliteit zij haar «eth
moast aanvangen, en waaruit wij al'eei
deze passage cileeren: „fn ,den .strijd, dit
jaren onze politiek heeft bcheer.sc Kl
klit gij getracht datgene te doen zege
vieren, jvat gij. indien gij alleen de mach
hadl, hiet meest in overeenstemming me
gul denkbeelden zoudt achten 'Het stand
punt, dat gij thans tegenover deze vmgn
inneemt, is een ander. Gij slaat (ham
tegenover het feit, dat jnv opvattinten
t-lkander beperken, Hél openhaar en hij
zonder onderwijs doen z ch pan u vovi
fits (historisch ontwikkelde gegevens. Gi
zoekt jrudideu, om beide tot btmu 0
brengen en heider vrijheid to wafb. gen
Gij znlt eenerzijds li 4>beu vast te ste'lei
de 'taak, die de .Overheid tegenrver dez
takken van ons volksonderwijs J inkomt, e
anterrijds tie eerbiediging van ac-tor-
levensbeschouwing tot leidend beginsel Jieh
kpn to maken der floor u te onlw eiper
regeling. Op deze w ijze kan ons voLks-
lOaderwijs in do verhoudingen, Vaarin w.
leven, (in waarheid natron-nul vouton. D<
energie, die thans verspild jwordtin voo-t-
durenden cn onvruchtbaron st ijd, .kunt gi
.zoodoende omzetten in een levend" kr irh
|ot verheffing van ons ,Volk
En inderdaad, dat was jtle reien, dit
tot do bevrediging leidde, het feit, (hitman
van weerszijden begon lin te /sen, d it he
rolfeonderwijs jn. zijn geheel kte dupe zou
worden van don .voortdiuvnden sl i/L tink
had m&n gezien, dat voor elke verb -lering,
here klein ook, [V.in het onderwijs, vso:
de oprichting van iceu ntomve HloogcreBur
gerechool of Kweeks-hoel, v. m mm genoeg
'zaam aantal openb ir? .scholen. zooaK in
Emman cn andere gemeenten, die u t moei
dui'één dorp bestonden, steeds harde sti ijd
moest worden gevoerd; (Rechts raakte men
er van, overtuigd, {lat hij alle oifervaudig
heid goed volksonderwijs pp den duur groo
for offer van haar zou vergen dun zij
jVermccht te dragen. JEn zoo is men to
elkaar gekomen in <lo -Staatscommissie, en
zooals men thans uit de op verzoek der
(Kamer gepubliceerde notulen kan zien
niet dan na ampele bespreking, cm vaak
•met zonder strijd, maar het vredesve duig
feam dan,toch tot stand, waarbij de met
volle leiding van don voorzitter, Dr. Ros
en do ernstig? wil van den onder-vooi/vtter,
feSavomin .Lobman, om het welk to doei
dagen, natuurlijk van niet te overschat
ten waarde zijn geweest. 'Helaas, Bos heef
den. ilag aiet mogen beleven, dat het y erk
Mn de Staatscommissie dn den vorm van
Ken. wet aan de Tweede Kamer weid voor
gelegd, r
Ret twa's er echter verre van af, da
kot pieutoe -artikel 192, dat Cort van dei
linden hij zijn Grondwetsherziening aan
do 'fwleede Kamer voorlegde, en dat de
basis incest Worden van het nieuw op
te trekken gebouw, direct de instemming
had van het Nederlandse h.c volk', al be
kommerde liet zich dan ook do-ar den mate
fieelen nood der .tijden ietwat minder om
dit geestelijke vraagstuk', dan het wellicht
®ders zou hebben gedaan. Er zit nu cmi-
énaal hij ©cm 'groot deel van ons vo!ik
'ivut huis uit leen anti-clericalen zuiudeie-
Jvreméi gehukt gaat, wajuiViiu het vooiuil
\asKtaal, did zi met gioote me.livtocluiid
/id worden «tangeuoimwi, Gcvo© volle Kan."»
vu oiervolto li ilnm s, zooals m 1878 bijtte
weMvajipeijiie, 'in 1889 bij tic wol M-ukny
in 190.) hi| ito w eLKuvj ei, integendeel, few
bad all" aai ito, I ng om Tollens ma tv zeg
genBel is at1 es leeg mi st i, en onbie/iijil'
en naai. lie wagon gom 30 lettor Sn tic
hamei (do anla-ovolutionniicn warein ter de.
iiulalen\cig;i] kiing; en ho? ktoln was ht
aantal van ben, dm aandachtig Juistere]'-')-)!
en "wij moeten dan ook tggrlijk zeggen, fbi
het weimg inj.wto.sant was wat gezegd
werd1 den l.'Jdtm ran Gra-maaind, wa'uop
fl 'i dra asnto oi \r het -wetsontwerp zijn
iaitge\ augteii. Wal ©chlor wel Leung ijk
m,s hl it u'len, was dn oaimektoU- in Ito
giv-tissl mi'ming, waatvan do iratevoorin
pm van de henren Oss-adarp cn Dtto ge
uigd.tiBaar vas dr ti va Os- mlorp 'e n
1" vouusbaudicir van do vei-pl'dht© neutra!
- n it.sst ilioi«i ooi totoe Ne leiland-ch kini
K lnmitijke dcmm.ii-.di'*, itiia aan cru and, ,i
ogen pierluiging nmt geweld'wil opl.iingeinj
ton man du--, nine atio bjjzondor oidivwija
witd- vei-bivleri, <li thans stond Ir kwo-»
n vati zijn? diankban'ilieïil vooie liet v«-V
it ie to, dat liet ontwerp dvs (Mïnisl 'u's l>r.
att'L Ba-ir Was dei lie-r Ol o, cl e z fe
t-i P.irtf.cdie heeft he -dre ten, ien did m
toen oog' nhlik ziuh hal1 te betonkgn, «-i
bij lid ontwerp, znl aanrmmen. liet wn.-
mnflixmlijk, gelukkig dat de horrni t-u
Lam en Ketolaar net, Li huju hoeteh&fmi
beltoelijen to- gaan staan; die zijl igi mrail
tf aan voors an l ,,-s van de Padf isatio g -
veest, hunne groot? kenais van tut on k,i
wijs vraagstuk hogffc tton hohoq l'k'gi n lijn I
brid' voor het teit, dat de boeiadiiging van
ton pclitiak-n sii'hoo3»Hj 1 aoo.Lzakotijk. was
ito mon temrinste niet oms rolksontorwij
reheci jn dm gron t wiblen tip")!. Of |di<
•wier tc,- Laan mlit lial op den lof, (die hi
lijno partij gaf. dgt dez" doen" de Groninger,
notie, vide - dau emige andwe' partijf gv
ovnd heeft, <le hevr.diging op -elv .edg'-'birst
bil,en i= tvme an tone a raag; dto mot^-
bal loiili nvt in de eerste plaats itonGiloii
urn bc-t on. lei wij-, maar politieks' wins,'
pi lmt oog Eu w el deze, om hctjdc-n Olmdd
slijken ailimd"" mogelijk te maken, zijn)
■4e,n aan de eau IMutcn va,.i de S. D, CV. P
scheuken.. ilcr- wr.nig xioi brkpjeende,
.vonit vols b--k.in i uit hd toi., dat nto^
egemstann Ie deze motto, partijgenoot Os.
»rulotp kan komen met 'ion voorstel orr
•die bijzonder ondc-wijs in N-wtorlnnd tc
verbmton.
Als w ij de group' quaes lies, die bij ,dez<
dgem-oene beschouwingen te lierde zijn ge
bracht, bespreken, komen wij allereemt aai
ie salarieeung. Wat de Minister verledar
jaai- te dezer zake gedaan heeft, is var
groote vaarde geweest voor de bijzonder
mderw ijzers en voor de openbare onder
wijzers van het platteland, maar de onder
wijzers m de groote steden zijn er vooi
-en groot deel niet beter van geworden
Maar wat van meer gewicht is, thans is
het de tijd, om eindelijk van de onder-
u ijzci-positie, in verband met de lioogerc
eisch^n, die aan de opleiding zulten wor
den gesteld, ook een goede financieele po
si tic te maken, en hoeveel goeds hot ont
werp van Minister de Visser ook bevat
dat heeft hij niet genoeg verstaan, en
het gevolg daarvan is geweest groote
öpposiiie van de onderwijzers van beidc-
akken van onderwijs, en de Minister hecfl
üe tijdelijk bezworen door zijn salaris-
regeling uit het wetsontwerp to lichten
zoodat die hij Koninklijk Besluit zal wor
ien geregeld. Toch blijft de kwestie aan
bangig, want alle partijen van Links, op
ie Communisten na, hebben een molic
ingediend, waarin uitgesproken wordt, dat
Ie Minister de salarissen, die hij oorspron
kelijk heeft vastgesteld, belangrijk zal hebben
.e verheogen. en dat niet, zonder dat een
bijzonder georganiseerd overleg zal plaat-
gehad hebben met de vertegenwoordigers
lor landelijke onder wij zeto vereen igin gen
Verder was er nog een motie-Kelelaai
om do 8-jarige leerverplichting in do wel
op te nemen; dc Minister wil die slechts
met één jaar- veihoogen en dus tot eer
7-jarige maken.
Be redevoeringen van de hoeren Ossen-
dorp en Otto geven ons geen aanleiding
er nog veel yan te zeggen; de eerstehrachl
daarbij den sociaal-dcmocratischen venseh
van kosteloos onderwijs over de geheele
lijn naar voren, en sprak de vrees pit, dat
de financieele gelijkstelling niet volkomen
zal zijn, omdat het te verwachten is, dat
de mannen van het bijzonder onderwijs,
wier offervaardigheid in deze nu eenmaal
getraind is. zullen blijven voortgaan mol
giften aan hun scholen te schenken. .Wij
zien niet in, dat hiertegen iets te doen
is; voor kinderkleeding en kindervoeding
en schoolbaden etc. zal het althans niet
wezen, want daarvoor voelt men in con-
in dien ongunstigen zin van liet woord.
(tof -toien de clericakm niet voor gelijk-
wtecjifcigdo burgers houdt, en er Waren fossioncelc kringen niets. En om het onder
wijspeil hooger -op te voeren dan op de
openbare zal het ook wel niet zijn. Het
zou echter jjunnen wezen voor de goede
inrichting van het gebouw; welnu, in dat
geval zal er in deze een edele wedstrijd
kninon tusschen de voorstanders yan het
openbaar cn bijzonder onderwijs.
Met de geestdriftige betuigingen van
sympathie voor de wet namen de weinige
hoorders, die den lieer Otto omringden,
min of meer een loopje; deze vroegere
bestrijder had echter één restrictie, en wel
deze, -dat het wetsontwerp niet do ver
zekerdheid gaf van openbaar onderwijs aan
wie dat verlangde. (Wij zullen afwachten
wat deze afgevaardigde daarover bij het
desbetreffende artikel in het midden zal
brengen. Onbegrijpelijk tactloos was het
van den heer Otto, <lat hij een cr hij de
haren bijgesleepte strafpredikatie hield tegen
Wge (mannen, 'die de taak op zich na-
djen deesem aan het gisten te bren-
fectt- Proij. Rcrdmans. toen nog lid van
t®' 'Kamer, en anti-papisL it outivince,
.wTOef jiiet minder dan twee brochures
tegen, de Pacificatie, maar jdie vonden z
geinig weerklank, dat bij in dc Kamer,
ben Week lang 3.egen de Pacificatie te
losgetrokken, toch zijn stem pan liet
Grondwetsartikel erL 'dc heeivn Otto,
Mgralt en van jtfamcl stonden daarin
'«fc* hem gcjik.
Ifir801 de 0ll^e bi eft i nok', da laatsta dor
-oainen, dia anVierzoenlijba tegojastaUide.it
3 h# w-rsf.lekken van staatsgeld1 aan het
onderwijs, do man die in 1SS9
jtoe EberaLein bshooado, dto hunne stem'
"-S'^-n''3 We-J-^haokay onthielden, bloei' staan,
d. .'h3®-5»'. nu _Mi|nistet- d'a Vi-ssar met ziipe
t.aaar de Kamcir komt, ,is er van' (jfriinaT-
^ts opposilie gean sprake mi?idr, gn lijdt
gavet onder ai liat gamisi aan telangstel'- 'l-o heer Ossendorp, nota heno zijn med-c- wctsch begrip; do ontwikkeling dei;mensch-
wam-ohdiea.' todcs.-e wc! in do, Twtovle! ondorteekenanr van de salarisinotie, over hoid bracht mot ziclh een. steeds gjjootete
het kwaad, dat deze door zijn optreden
de openbare school had berokkend. Beheer
IToelslra maakte zich daarover zeer kwaad;
de heer Ketelaar, wiens lede do beste wa»
van do viei, die er op den eer-den dag
van do behandeling zijn gehouden, verge
noegde zich met de leuke opn-taking, dat,
wat nu den sociaal-democratischen ojien-
baren onderwijzers verweten wordt. 40jaar
geleden den liberalen dienaars van ""dal
mdmvtjs ten laste werd gelegd. Bcze spie
ker legde er terecht dein nadiuk op, dat
le weinige belangstelling in de Tweede
Kamer bewees, dat de Bevrediging cho-
iuqeé was.
B-- hen- 'i'eT Laan drong, dia." is 1 ij
sociaa' d >mo-raat aoon", aai cp zomer mo-
g'-'ijk do irgedrto en ge'ifklieid, an bus zen
,1 - optndia*! schoo' w-.-i eens d arnto ijke
'ennmm worden 1"ge,io.er de hijzend -re, cn
tij wi'd*i daarom wi verl.n l van yj'e schen-
migenals die gdijk'ste'.'ng er 'i--, is Jiij
u ld t at (j a'-.Jicati?mar>.
A s (d? chri-óen damociaat, dc "heer 'A.
r>. iStaa'nnn. niet 13 jaar 'lang uit 11e Kamer
g wto-sl a\as, z'ou hij- niet do redevoe
•ing htodmn g-d'Ourien, die hij nu gehouden
K'-eft, ion a's hij niet geheel zonder invloed
m <1 - Kamer was, zou 'hij de zaak kwaad
Tobben, -kunne.) do cm. Maar waar hij, vol
gons zijn eig^n zeggen, in 1905 u t de Ka-
ner is -gewipt, omdat hij voor de onderwijs
wet Knijper had gestemd (het is niet juist.
Tc.t kwam omdat het aanta kiezers in
Opia He'der, dat ojn den persoon \a
ten her Staa'man tegen Lad, met den dag
ras tojgorornen) was het begrijjtelijk:, flat
dj zijn. wrok daarover botvierde met een
i.nti-rm o'uliunnaire rede ia ouderwetse hen
-lij', waarin hij g°en baar aan de ope. hare
■icho"' heel hel. De heer De Savornin LoL-
-nan zat 'zich onder deze rede van den
Teer A. P. Staalman te'v erknijjien, en ging
'i- slechts in zooverre op in, dat hij 'zijn
--peedi begon met de opmerking, dat bet
riet zijn plan was, nv men aan hei, va=4
de'ten dm redesvoonvaa 'den u,n, te pj i;e
ten over den oorlog, die daaraan vorn-af
was gegaan. 4 1
Het was een fris-chr- rede van dezen S3
jarig"-, die -Invred'ging zon eerlijk meent,
u e"n 'blijde dag is het voor hem, nu hij
'iet streven van gansoh ó-en achtenswaardig
■ve i met goe-len uitslag ziel bekroond. Hij
wees er terecht op, dat de iirancacieto ge
ijksWtrug op zichzelvie niet vr doende is
-Til, een "inde te maken aan den j;<ViBeken
-chon'slrijfi, dat daarmede gepaard meet
gaan de strijd van liet grheete volk Voor de
ipvoeding van het kind. Er moet, en zoo
heeft de Staatscommissie bef ook gevvid,
.in het vervolg geen c-avc-urrentie m;ie-' vve-
zbn tusschen openbare en bijzondere scho
ten, maar tusschen goede en minder go"die
dito. Hij had bedenkingen tegen de inrioh
lug van hot M. U. U. tils kopschool, z'oo-
Hs de Minister dat Wd, en wat hij g-oesdg
karakteriseerde pis: „eerst tot 12 jaar d"
voor a'len algemeen noó'dige spijs; daarna
de ïmygun vo'gepropt met alicrlei gerechten,
waardoor soms de rnfutg zal vvordim over-
'aden- Hij kwam op tegen de uitspraak van
ile he-i- van dc Laar, flat tie jvet zou veijbie
den Christus' napm te no-emen op de cpeu-
b'aye school l)it was niet fl"- een ge on,
juistheid, die iteze afgevaardigde in zijn
buitenissige rede (hij houdt er zeiden n,n-
dere) over het ontwerp ten hes e haji ge-
govteu, da,t hij met het anti-revolutionaire
beginsel in strijd noemde. En wel hierom,
omd<a,t aan de openbare school geen CJuiste-
ijk karakter wordt gegeven, cn omdat uit
te Overheidskas ge'den z-ullcn modon ge
geven worden voor onderwijs, dat lijnrecht
tegen den Christus ingaat
Wij hehhem hier vo'gens hem met ren
wetsontwerp te doen, dal op Katbuöeikf ]>ö-
ginscl berust, en- dat liparadht tagea Groefil
van Pïinstcra- ingaat. Hot is, zaïdet hij
met stemverh'?ffuu;, geen bevrediging. Op
d'a opoabaia schooi' vvoïvlt les gegeven in
de gesdhifidents maaï het alles bshie-e£>
sihcade feit. dat Jezus als vierlossaL" is gep,
komen, daarvan moet warden gezw-egiejn, Be-
bijzondere scholen krijgen, subsidie, ook
a's zij Christus hoonen. a's zij maar toet
het staatsgezag aantasten. Ba hear Rutgers'
werd- door deze vvoorcten zqo geprikkeld,
dat hij inviel' met een: Dat is Chris lelijke!
demagogie. Hij voorzag dat het ontwerp dra
opcnhaie sdho-ol den dooUsifaek' Zou; gaven,
cn dat die door tal' yan vurijzinnige bijzon
diere sdholen zal worden vai'drongan. Ment
sou litor de vfi-aag kunnen stellen.M'aaronu
maakt hij zich daar ongerust ojvier? i
Tto pommunist van Ravesteijn heeft, nu
da heer Ossendorp én de Ned. Bond van
N'oderlandsche .CTnderwiijzers de leus van
die „verplichte neutrale staatsschool" heb
ben losgelaten, die tc steviger vastgegrew
pen. Du heele opzet van zijn rede was,
goed te doen uitkomen, dat de opfenbare
school in de toekomst alleen nog. hij ;lc
Communisten bescherming zal vinden, maar
dat |te S. Dj. A. P. snood verraad aan
haar heeft gepleegd. Ea al profesteerdo
do heer ter Laan tegen iedere poging om
van liet openhaar onderwijs armenonder-
wijs te maken, dat zal toch volgens hem
grebeuren, en gij 'zult evengoed vóór dc
wet Memmen, voegde hij dén heer ter
Laan hoonend toe. In de toename van
stammen cp de mannen zrjner partij, zag
bij (niet lachen) écu protest tegen de wet,
en do pacificatie zal volgens hem blijken
een feta morgana te wezen, want die
is biet mogelijk waar het gaat om de
hoogste goederen der rn'enschheid. Als dat
zoo is, dan is ook godsdienstvrijheid niet
mogelijk, heer van Ravesteijn, want daarbij
moet men eerbiedigen, wat men over en
weer voor jammerlijke dwaling houdt, maar
wij erkennen gaarne, dat ook dit niet in
het stelsel van de Communisten past; in
de Sovjetrepubliek is de godsdienstvrijheid
verre te zoeken- 1
-Volgens dezen spieker behoort hét kind
niet meer aan de oudersdat is een oiflder-
einaucipatie van het kind uit de uithui-
ting der kapitalistische maatschappij. jWjj
weten niet, of de hm van Ravesteijn me'
kinderen is gezegend; 'mocht h'et wel he!
gnat .ivozen, dan zal hij zich toch z'-kei
de zeggingschap daarover met door den
Staal pit de handen laten nemenwaarom
nu t dit dan wel bij de „proletariërs" ge
schieden V Nu de 'onderwijzers niet ge
tracht hebben betere s-d,uiee:ing te ver
krijgen dc ui ver-x-lie.pto Milarisaetie, to-es:
aau-Iuituig bij de Coimnunistiscb" pnrbj
had 'zijn partij 'd - pulnrkmoLie niet nr*de
kunm n (mderh rkenen
i' D.' katholieke lieer Bifllen, oud-rniler
wij/er, hield een htzaiu op het ontwerp,
•en veiklairode. dat, 'cm m het hart van
h*t vo]k de eerste plaats te behouden,
hel bijzonder ondeiuijs geen enkel oor-
recht noodig had, zoodat hij zich met het
denkbeeld \an den lieer K lei I.aan kon
vereeniiiei!, dat dc wel zou veilheden, dal
eenige Irliool nog uit een apart fonds zon
woiden gesteund. De achtjaiige leertijd acht
te hij wèl noodig, maar niet dadelijk hereik-
baar; en wat de hetere salnrieci-ing betreft,
tiij is zóó overtuigd, dat die ei komen
zal, dat dnarvooi zijns inziens een motie
on noodig is.
TVie ïriorht hebben gedacht, dat uit do
partijen, die reeds in 1913 in de Kamei
vertegenwoordigd waren, geen roet m liet
eten zou worden geworpen, had buiten de
Vrije Liberalen «eiekend Prof 1 issei van
Uzendoorn kwam thans met at de januner-
lilachteu, die Tvdeman zou hebben aange
heven, als hij nog tot de levenden behoorde
Noode luid zijne partij indertijd de limni-
(ieefe gelijkstelling artnvaaid (waarom, zou
den wij willen zeggen, dat ge d a a nmaar
deze wet gaf volgens spreker liet stelsel,
waarbij alle scholen gelijk en gelijkvormig
worden ingericht Hij was van oordeel, dat
de financieele gelijkstelling zal leiden tot
de oprichting van zooiete bijzondere scho
len, dat 'f? openbare st hooi die van de
paupers zal worden. De hoogere opleiding
van de onderwijzer is volgens dezea spie
ker niet alleen onnoodig, maar ook niet
zonder gevaar, waar het meer op de ge
schiktheid, om te onderwijzen, dan op de
kennis aankomt, cn zijn klachten over de-
ellende, die mt de 'Pacificatie zoude voort
vloeien waren zóó talrijk, dat de hoer
Ketelaar met het volste recht toevoegde
U hadt tegen art. 192 moeten stemmen.
De heer Visser van IJzendoorn had daar
van niemendal terug.
Sir. Troelstra had zich tot taak gesteld
den heer Van Ravesteijn te bewijzen, mei
Marx' bijbel in de hand, dal de S. B. A. P
haar kerkvader door het aanvaarden vai,
de Pacificatie uiet ontrouw' was gewor
den, maar dat juist de communisten dal
geworden waren. Nu, dat werk is hem
volkomen toevertrouwd, en Ac heer Van
Ravesteijn werd meer dan eens'danig in
het zonnetje gezet. Zoo, toen spreker ei
op wees, dat de Communisten tegen staats
exploitatie van onze stotfelijke goederen
zijn, omdat de kapitalistische staat niet te
Vertrouwen is, terwijl zij dienzelfden kapi-
talistisclicn staat opeens vol vertrouwen
schenken, nu het gaat om zoo iets teers
als het opvoedingssysteem van het kind,
dcor te strijden voor de verplichte ïiouhale
staatsschool. Dat is lijnrecht tegen dc leer
van Marx in, en nog meer tegen die van
dien door den lieer Van Ravesteijn zoo
beminden leerling Mehring, die tiet denk
beeld, om den Staat als monopolist van
het volksonderwijs tc laten optreden, prin
cipieel atwijst, ook al op grond van de
vrees voor het kweeken van nationalisti
sche opvattingen. Mr. Troelstra wees er
op, dat Marx die Volkserziehung dmvh
den Staat „ganz verwerflich" had genoemd,
en verklaarde, dat het: „Proletariërs van
alle landen vereenigt u!" in Nederland geen
weerklank meer zou vinden, zoodra, de
verplichte neutrale staatsschool den ooi-
log tusschen geloovige cn niet-geloovige
arbeiders zou hebben doen uitbreken.
Zelden hebben wij den heer Van Rave
steijn er zoo tusschen zien zitten.
Na dit vroolijk intermezzo, kicgen wij
den heer van "Wijnbergen, die er' allen
nadruk oplegde, dat, als de wet-Kappeijno
door tdo wet-de Visser zal vervangen zijn,
dit beteekent. dat het stelsel van- Ban
moeten de minderheden maar ondord ukt
worden, zal plaats gemaakt hebben voor
dat van bet: Recht voor allen! Het deed
hem genoegen 1e kunnen wijzen op het i ut.
dat ook- dra meerderheid van 'le Linker
zijde .was verklaard, dat door deze wet
art. 192 van da Grondwet juist en eer
lijk 'wordt uitgevoerd, en hij was tegen de
salarismetio, niet, omdat hij die betere
isajarieering niet wil, maar omdat li ij vcr-
trcuw'ien heeft jn den Minister.
Dia jhcei' van der Molen lichtte zich,
padat hij leven geschertst had over dien
\overgang van den heer Otto Van frontmake-
t6t ultra-pacifist, voornamelijk tot den heer
Van de Laan, vien hij het'reclrt ontzegdis
zich thans nog op Groen van Fnnrtereu
te beroepen. De verstandige neemt tij T
ten wijze waar, do onverstandige legt zich
vast aan eigen gemaakte hak'en, en komt
tot da ontdekking, dat het leven hem
voorhij gaat, zeide hij veofbeieekenen 1.
{Verbetering van h-ct onderwijs is het hoofd
doel van het -ontwerp, en spreker bracht,
hulde aan Cort van der Linden en Bos
dat zij da paojfciatie ook steeds als zoo
danig hadden gezien. 1
Hij1 Wil geien lecnheid.ssch'ooj1, die door
ceuv ortnigheid het onderwijs doodt dit
was aan heit adres vare dein. heer Visser
van IJztendóom maar Waar bet nu een
maal vaststaat,, flojt pik kind, van _we'-km
stand ook, eon.mata vare vaardigheid moot
hejbbien, Wteilke het éultuurlevan lelscht, daar,
mpet dé. pvérhsi-d zlotgen, dat do school
hiervoor oplaidL iWannleer wij" van de volks
school oen 7-jarigra ©n liefst een 8-jarige
maken; spreker zou echter niet zijn stem
um de motie-Kete'anr geven, dan sno-dea
le e(i jaicu e**n fund,ome -t leieretn
\ooi* (ton vaidwen hemv. Be sa arismo'.ie
no mule li ij "(©11 mislukking, daar ze sliat
op jeou nnfui-rp, dat geen gebfllom inter
•roemt, du-, op e"u te'-.-Puidj die toet tnrar-r
bestaat.
Be hew Zadc'J.off liieJd e r ali-.nluut,
merbuJigc sjevli, om' te lielo-'g>n, dat de
•-oeiaaLtU'mo^iatei" meer gewen-cht liadden
dan d© wel ilna.U, zij wi 1-n a'tijd. meer,
daiuvrelims-n was dal door den heer
Bs-H-ndoi p re-d> ""g"'Z"gil. iW'ijdero nuuikte
Inj ai. de ge ccenl e:d gebruik. 0111 il m.
heer Tan TVijnh ug.-ri te betwist-e, dat de
Katlio K-ken stents -seel voot J..4 onderwijs
licblK-n jgndaan, rn 1 ij hei-iep zich daai-
\oir op het feit, dat men in (to Kdiho-
tieke land m, en bij ons m Brabant en Lim
burg, d© meeste ;u a phalielen a indt.
))e heer Rutgers stelde zich tot taak den
heer van de Laar aan het vei stand 1e lnen-
gen, dat diens theorieën in strijd waien
met die van Groen van Prinsteren, en
wrklaaide. dat hij tegenstander was van
eeiie regeling, die de gemeente eigenaresse
/ou doen worden van alle schoollokalen. De
Mi in-ter wil de lujzondeie scholen aan
de schoolbesturen laten, maar er komt
een amendement van (ton beer de Savor
nin Lobman om alle scholen aan dc
gemeenle te Krengen Zoodra dit in behan
deling komt. hopen wij aan te toonen,
hoe onmisbaar dat is voor eono eerlijke
iuf\oeriiig \<tn de pne-duatie
D he »r Kofth *k üindri1 »"-m? -©(le. waar
uit duid,lijk b'e k.'idat hij m-"t de {'ornrmL.
ni-en in ets mrou Ie (irak"ii wil belibteitl
hij -duurt,- zich toch aan de zijde van fcton
beer Troel-a t -gea ,ton heer inn Ravpk
--teijn, en 1,ra dit vc-J/i- zijn tij J. z.cek met
het betoog, dat de operanv dgende regeeTin:.
gen he' v clWmdta'wijs g-auvzaain haddeui
ei waarloos 1'. 1 l
En de heer Dres.wlhutjs ais hekkeslui'.to-,
vetjlcligito d? saiaris-moti
Minister de Visser h"oft roods eiikflia
volzinnen gesproken, maar zijne ipig^nlijkfe
i-ele zal bij Dins lag a s. beginnen.
Corps diploinatiquo.
Die m'e u vvbenoe n ide gezaut vau d© Ver-
eeaiigd© Staten van Noord-Amerika te
"s-Gravenhage, de heer W. Phillips, maakte
h-ede,tochtend zijn opwachting bij den Mi
nister van Buitem'audsche Zaken, jbr. Jtjr.
dr. Van Kaxnobeek.
Naar wij vernemen zal weldra als gezant
van Tsjccho-S'ovakië hij het Nederlandsche
tlof optreden de beer Prokop Ma.xa.
Eeze is oud-hoogleeraar aan de Handels-
Hoogi"schoo! te Praag on thans afgevaar
digde der National© Vergadering.
In verband hiermede zal de tijdelijke
zaakgelastigde van dezen staat te 's-Gra-
venha-go, de heer KL P'esinger-Dozinov
eerstdaags de Residentie verlateau
Het wordt tijd om onze Dahlinknollen
uit te planten; mij dunkt, deze snijbloem,
cn sierplant bij uitnemendheid tnag in geen.
enkelen volks- of familictuin ontbreken.
Vooral in Schiedam, van waaruit reeds
verscheidene belangrijke nieuwe aanwinsten
de wereld ingingen, moet deze plantensoort
toch wel in hoog aanzien staan. Boven
dien is het een plant, die absoluut geen
tiooge eisclieii stelt. Be knollen kunnen we
gerust scheuren, wanneer we slechts zot
gen, dat op elk knolgjadeelte 1 of meer
oogen aanwezig zijn; knollen, die dit mis
sen, hebben niet het vermogen om uit te
Ioopen. De afstand, dien wc ze geven,
bedraagt voor de hooge soorten 1 M.de
lagere mignon-dahlia's (de echte Schiedam
mers) komen veel dichter te staan; dit
varieert al naar gelang der variëteit van
4060 ©M.de hier zeer sporadisch ge
bruikte pompon-dahlia's, waarvan de klcinst-
bloemige, o. a. „Janet", „Pure Love", „Sun
set", „Br. Jim", de mooiste zijn, plaateen
we 6080 cM. uiteen. Naderhand gaan
we, vooral hij de groothloemige, de Splen
did en decoratieve dahlia's, over tot scheut-
dunning: we behouden dan 3 der sterkste
scheuten op elke plant; hij de andere soor
ten kan dit' gerust 5 zijn. Bij dc hooge
soorten plaatsen we een stok, waaraan de
chcnten losjes vast gebonden wordenwe
houden er rekening mede-, dat de stengel
nog belangrijk aandikt. Soms plaatst men
3 stokken om een plant heen en verbindt
deze op 1.75 M. hoogte, met elkander.
Aldus behandelde planten waaien niet licht
om, maar het stounsel is te veel zicht
baar, wat niet bevorderlijk is aan de sier-
waarde der plant.
Om met liet Oogstfeest van de groot
hloemige soorten extra groote bloemen ter
beschikking te hebben, verwijderen we ge
regeld de zijknoppen, die zich onder den
hoofdknop zullen ontwikkelen, eenmaal per
week zullen we ze daartoe even na moeten
kijken. We geven don dahlia's een zonnig»
en vrije standplaats, zwaar mesten, is niet
noodig, ja, kan soms zelfs nadeelig zijn,
b.v. een tc slikslofrijke bemesting. Patent
kali kunnen we gerust geven, daar dit op.
e?n stcvigen groei en goede kleur gunstigere
invloed uitoefent. i j
1 1 H i 1 1 1 cv,
