Schiedamsche Courant.
Met stille verlangen.
rV^EEOE BLAD
Zatsrdag 18 September 1920, flo. 16467'
BIMEMiAm
Het tapTcrbod,
Kaar wowlt vernomen, heeft do minister
\an, arbeid naar aaiuleidiing van oan door
dea Friesoliem li oud van hofcelcafé- on. sof.
cSëfcaitshouders Lol de Koningin gericht ver
zoek om vernietiging van vcfeohillaindö go-
mcclntelijkö vei ordeningen, waarbij! voor bo-
paaldo dagen een tapveubod wordt vas-tgc-
sfceld, tot de betiokken gemeentebesture-u
een brief gariet t.
Paann zegt hij:
„Bij doorlezing van de verordening hij
dit adres gevoegd, hebben voorshands reeds
jlo volgende pnnteln miijn aandacht ge
trokken
1. In velschillende verordeningen wordt
een tapvenbod uitgevaardigd soms nog
rastefrkt door beperkende bepalingen ten
aanzien van het slijtein van sterken drank,
oa.-gedurende den Zondag.
2. In sommige verordeningen wordt aan
dem burgemeester tie hex o-egdheid verleend
in liet belang der openbare arete, voor ben
door hem te bepalen tijd den verkoop of
liet verstrekken van sterken drank in. het
Hein in de voor hot pujbliak toeaganke'jjke
rergmnings lokaliteiten to verbieden.
AVat hot Ie punt hfe)h-eift, 5s er m i.. geen
bezwaar tegen, dat een gemeentelijke vier-,
ordening voor napaalde dagen oen tapier-
bod vaststelt Art. 135 dei' Geunoentawet,
waarnaar de aanhef van art. dar Drankwet
uitdiukkclijk verwijst, laat hiervoor ï*uiinto.
Een. 'dergelijk ItapverboJ mag editor in
zgn strekking luiöl verdar gaan dan het
sinitingsgehofi, bedoeld lin art. 7, lid 4o. tteïi
Drankwet Nu houdt laatsfJbadoalda bepa
ling voor hot uitvaardigen van oen sTui-
trngsgatod op bepaald© dagen ja.tdrukkelïjk
do beperking ïn, *dat allfcieln zulk© dagëja
daarvoor in aanmerking mngen komen,
waarop weg. ms bijzonder© omslandilghedcn
misbrui k van is ter ken drank is te vreezieln.
Daarbij is blijkens de toelichting hoofd
zakelijk gedacht laan l^lihpsdagcin Va'u Ge
nationale militie, of ibijzondera nationale
feestdagen. De Zondag valt hier ücihter als
oen wekelijks teragkieerende dag zonder
meer Ui]et -ondsL In ieder geval zullen hij-
ftrndere omstandigheden moeten worden
aangevoerd om een sluitingsgetbai "on dus
ook'sen tapvtarbpd op b'edoeldcifi dag te
wettigen. Zulks klemt nog te meplr, waar in
sommige der »ndel'hav|ige venonxiieiningeJnl
bet tapwe'rbod Is vteigsciherpt dooir oen "ixs-
pwfeende 'bepaling iteu aanzien van list
slijten van sterken di-ankr.
Wftt het tweede punt aa,ngaat, dn hilef-
MfeelÜe bepaling is m i. -zonder m©ar j|n
stip met de wet te achten. Uitgaand© valn
mijn hoven uifoeta^eztatte, opvatting, dat
,*.em.fapv-eriMl in söjin stüekbing nicit veMden
mag gaan dan eaa sï'aitingsgeb'od, is ja -cLqi
gemaakoto bepaling o-ngtetwijfeltj 1© zien leen
fPiknoïToofite delegatie van w©tg©vielnldei
macht Op gi cn!J van de hiep aan defnlbuiti-
gmeester gegeven bcvoegidheid kan deze
feitehjik voor omtfepaailJen tijd'hot tappeln
w stoken Uuiank in vettjgnumngs-lacialij
te ten verbne'Jaa, De eatiige bejptedkijag aan
v. *Jeae bevoegdheid gesteld, is deze, dat hij)
^jjaarvan slechts mag gehlruik mlaiken in het
toaüg deir openbare dijde, ©en tetóminoicgie,
ffio doet vmmetedein, dat d©ze bbmlmg be-
r™ a^a' sluiten aan de bijnart \188
v u-arGemeentewet aa,n den bairgiemjeasteir) op-
ö™1! h'eirjbea'gian ©ia Intus-
toten kan m. i. ter uecfiitvaasjdiging van
meeirbedcieMe bepaling op nut. 188 deui
t uemnentewet geen bierc-ep- 'wcalJe-n gedaan
F0*1 °P g,ro'nil1' dit wetsarlikdl aan den
-f- ©-ta. ongeliniiteqidie
fleguneid wondien verleend tan aanzien
C-!® h®t uitvaardigen van taniverboden, zoo
nlv W'hg van ark E, le lid^o, diep
T-. feitelijk illusoir kuninie^. vvojtülen'
1 WfeM pl'ciit tegen ©en pop
f«I tot TOcihtvaorldliaein dier gemaakte hlet-
ïjbnpu rnjet e(e|a Itereep q0 art 135
te«rin'e'oIE|?Ij V|®':' ^se(r.:isi 101,1 gcön. bozKvaair
rigT7,i hurgefmieiéiater hij die uitrae-
Hwl SiJveron-djenang de non-
tóLS! Vf1 W0Kt0 gelaten,
wSiu i-n tedar ge|vaf in' «te
aiange|du|kl, op welk©
115^^ hurgemelcisiett' ©en tapvarbc
muf 'Ivnnnian die dagen 'dun1 °Ï0t
eehiw!^11 ï^1011 getdopM, zoo, m,oet
ifton11'?11, "njners deficit op den dienst be^ciliouwd' \\rcmtein. De valeted gaf dus zolfö
UeO door don Minister van Watersluit te voel op teinviji Ute dnfoati© cteni ^laaS
op ruim ƒ19 millioon geraamd, is te hoog, benaübedaia, door den zoon ni©t a.ui to
dan dat door uitstel van behandeling of slaan.
verwerping zou woiden verhinderd, dat Hel 0. M. ©In vïe inspoiciteur dag feflas-
m de laatste maanden van dit jaar althans ting, LlestrelJen dat atiguuteht.
nog een gedeelte van het nadeelig saldo Uiteinnak 30 Sep'teimjb'an
wordt ingehaald.
Het bestuur juicht het toe, dat de Mi-
nister van Waterstaat het beginsel'liet
verstiekken van diensten door overheids
bedrijven beneden kostprijs en het geven
van bijslag op speciale goederen en dien
Landbouw en Yeeteelt.
GeitetifoJckerij,
fa 'de provincie Nooitl-Ewbhnt neehit de
sten wordt zooveel mogelijk afgeschaft, ook geiteafekkerij vooiJtHuiaelad in bloei too, niet
voor de Posterijen hoeft aanvaardt alleen wat betreft Itet aantal geiten, maag
Het dagelijksch bestuur van het Ver- »ok wat Ute kwaliteit de^dieiijm aangaat De
bond huldigt de opvatting, dat alle groepen betoetetós lliav geit is als „kce> deir armen"'
van gebruikers in'een zelfde verhouding en van alle zlijten is sta'uh verleend amide
in een evenlueele tariefsverhooging moeten hqullers aan to mfoedigiefn om steeds edeler
bijdragen. dieren te krijgen, Da hieteekeinis van de gei-
Oji dezen grond meent het bestuur zich te kvereehigingen in Nooiti'-Birab'ant blijkt
moeten verzetten 'tegen de in enkele bla- wel h teru.itIn totaal waaien ia 1919-
den naar voren gebrachte gedachte om 19^. niet minder da|n 103 veneiefiigingon;
het vooistol tot vorhooging van het tarief Vj'®1- 8367 leiden, dte ta zamipn hadden
voor couranten niet aan te nemen. Het I'5 847 gei,tin on ,104 bckteh.
eikent gaarne, dfat verschillende dagbladen' ^'.e de groote hfeïangstelling wil JJiief"1!.
in moeilijke omstandigheden verkeeren door u'c'ho voor d'e gleii,te|n,foldkieiig! wordt ge-
do gestegen papierpiijzen en hooge too- tecnü', bezoek© h.v. ctefjaarlijksciha tentoon-
nen, maar dit mag er nimmer toe leiden, 'stelling en. keuring eüins in bet Westen
deze groep van gebruikers van den post- AtoohMliuhUnt to S'oeuhcrg in, vanwege
dienst, anders dan in evenredigheid tot lj0J1 Ncord-Bijaüntschieai Bond van Geiten-
andere groepen in de verhoogde lasten fhkvenoctoigiinge5i, waaf ditmaal' dia afdaa-
van hot" bedrijf te doen. bijdragen.' Het hagen Steenbielrgm, Halsteren, Nieuw-Vos-
juicht het voorgestelde Wetsontwerp tevens 3n0Sl', Wouw en Ou'ltanhe oh vadbegielnwoar-
toe, omdat daarin wordt gebroken met het higd waosela met tad' van geiten, teohvijl' inog
kosleloozo vervoer voor verschillende col- ^j'0! ahö k'eurgieiiten ©V waren, amUat diet
leges, besturen, commissies, autoriteiten en eigenaars huiverig waren hun praohtJiio-
andere personen. Niet alleen zal hierdoor i'0a Hh tentoonstelling te brengen uil
t deze vrijstelling vr0cs vcor ijle hnhfitjcheinlö ziokten o'ntdeï1
ingang heeft gevonden aanzienlijk Vermin- lt'!e' herkauwer-s.
het misbruik dat door
ketniis .dleir geite'nfoiklsea-ij vooirtdulnelad to©-\
genjomtein en .wohdt ^Iteuln verjkitieigian van)
ftijfc, Provinoie tan jfe(m0e!nte|i om üb fok
kerij nog m'aar "injacft' to Hevordbiian.
woröian jtetioie|mid, zoo, m,o©v
wurtVv, hehoo(rlljlk' omgwe|nsUa maatstaf
'MiVbn aai1S'eSe'v'ei!15 'door hjet noefmieinsvan
welk© als zij
jjwj, n,alw hst ookdeel vatn djijn
an net aigetaeefn ©dn/taipwlteid wet
-Gwanr
«Sm 1°^' Vpehh'atrei onriia ka,n zjekeld
■12. k lg Blbe!l diie,ast d-0*1, "daar Mijf-
-«SlbÜ^11^ va|n .art 7' lfq M
.vkkii» 5\v0[0[i.' wettiging vaü eisfci
%s J?ait"mgs®e^0,!Ï' ildst bijzojn-
Epstein kuianen wo,r-
-"ofeiKvrt^waapjuit geivaar vcjolr da
J®''310 ls! te duohteii.-
,vöi^0pW dan aiez© bqzjwa- Eechtszaken.
-rf^. v^i 00 ijetitefEanlcfa va'-
t waarvan homyn|, bijl gabttiefee Belastingontduiking
'i Ja gewSSf hlll^nS0'0^fiai^:t t?3" Te,r 211 tti|n<si Via|tl 0,0 nhro|nldisS.e(meln!ts Riecihjt-
'?%fc. ter ,?i?a (l° BlreUla stond Dojnderdag teteacJat j©e|n
",S«as strijH.'mtet de wit a®eni' Wiel"w^elW uit retórjingeln1, hjescihuJ-tigd op-
Wfxir zjoovier «la rnad j m j zettelïjk zijln aangifte-bilyeft iihzake VieWmp-
nnfetajadiffhiediaf ,^Zrlr 011 veoaefligitogslbielaistiing onjuist te
tepvisrbbü1 v,wJ 2 hphibbn ingevuld. Als velrkoopwaar;die Zijnen)
Zal' Jlb miniofev cplroeaianlJe g'obdielr|eln hjad hij! Ï53.Ö0O opge,
jhdliej: wonjden ing'eilicih^ 3 8tev!ela' terwijl' rij! op! «iijcjai f87.600 wfctül
'ëauua'1' jgetasoertï.
|e Fabrikanten-vfir22möT7 x» A Biefe1'- afe mPtiof zSjner lagei adngifbd
I^Het Verbond var, w Postwet. op, dat hij de huizfeln] hieiteiBend h'ad, Inaar;
Stenigingen Wr+ 2.1 j' hdhnkanten-Ver- Idb som, welk© diel hjeltnj hjij'injkoopi (janefi
'la. Tweede adres gezonden aan geléiJeia/ geikost haddeln. Wiegejns evieHdeidingj
iet Vetsontwiw,+2+ - leiding van fter vei|m ogepsbe.l asting ©isöhte het O. AL
IVefcjte h tet wijziging van Se Post- een nirsand1 gevangehisstraf.
IvOfechoon. do, ;n 3.+ I Mr. Jas. Maeyerl uit BheUia. voeMib aate
'ftstelrto i aL^ r wet®0Iltwet'P 113 voor- dat het rjjk benadeeld is door de inspectie
Eroenen^^sveihooging voor "yer- ztelvie. Tusscben bjeM'. en zijn! zjoota. is leem
sfi§ mjveren allerminst vepnooltsQh'ap aahgegauh; dat ieders' hjeizitl
deren, maar liovendien zal 'door dezen A1s bijzcnUlerheirl vonden wij voor dit
maatregel bereikt worden, dat de rekening bW-Oein i'ei'xniolU1, laJix vijlst duiidelijfc op
van den dienst der post een zuiver beeld goeden inaam die! van dia tentoonstelling!
biedt van de rentabiliteit van dit staatslie- nitgaat, dat op het terrein wa.iU'n twe© Duifr
drijf. sohlers uit (DnesUeln, eba Engelsdhmïin uit
Op deze gronden dringt het bestuur op Norfolk eh. ibo-vontliidn een gieaelsch,ap far
cen spoedige behandeling en aanneming van lners P'I LoE-Angiel'os in Califohnië, 'die
het Wetsontwerp aan. Ü'aar needs «in gdtonlakfceirfji luehpieln. om'
- j hier rasdieren, te Uazichtigen en Jalia- in
Kiisjeldvoorzienin™ door yempenten. j te vcercln Da Cahforniëirs storüJian be kijken
Naar wij vernemen, heeft de Vereeniging lover de jmhoie die'reln ©n gaveb h'ulii roltei
van Nedeilandsche Gemeenten zich sedertverbazing te kenlneln ovea" dfe rijlkie nialkmift,.
eenigen tijd ernstig bezig gehouden met die deze tedalgieibeln hjabjben.
de moeilijkheden, welke gemeenten onder- I Het is lavieuwtel' nliiat alleen.' in Ncmtll-
vinden hij de voorziening in hare behoeften Brabant, maar ook i,n de alaingrreïnaendei pro-
aan kasgeld. In een bepaald opzicht zijn uiinciiën Zeelabd1 nSn Iiinhto^: is del betefd-
roeds resultaten van die bemoeiingen be- •-
reikt, waarvan, naar valt aan te nemen,
weidia zal blijken. Bestanddeel van de te
verwachten organisatie zal ook uitmaken
do vestiging van een bureau dor Vereeni-
ging, hetwelk o.m. gegevens aanlegt betref
lende de financieele positie van gemeenten.
De veroeniging heeft besloten tot de
instelling van eene commissie, welke tot
'taak zal hebben te onderzoeken, in welk
opzicht maatregelen door gemeenten zijn
te treffen, om te strekken tot een oecono-
misch beheer bij de gemeenten in het alge
meen en -bij - hare bedrijven en diensten
in het hijzonder.
Nedcrl. Steuosrafen-Verecn. „Stolze Wëry'
In het Gebouw van Kunsten -en We
tenschappen te Utrecht heeft onder leiding
van Dg. J. Quast Ilzn. de 24ste algemeene
vergadering plaats gehad van de Neder-
landsche Stenografen Vereeniging „Stolzc-
Weiy", nadat wegens de oorlogs-omstandig-
heden gèiüurende een vijftal jaren geen
samenkomst meer had plaats jjehad.
Het jaarverslag van den Directeur, den
heer J. L. Wcry, wees op ©en toenemende
beoefening van het kortschrift, zich' open
barend in een stijgend ledental, dat thans
542 bedraagt, en in een klimmend aantal
uitgereikte diploma's, zoowel die voor lou
ter theoretische kennis als snelheidsdiplo
ma's, alsmede die voor kennis der stenogra
fie in de moderne talen. Ook werden
in het afgeloopen jaar 451 certificaten
voor machineschrijven uitgereikt. Die ver-
eemgingskas wees een batig saldo aan van
f 272. De directeur wees vooits op het stij
gend aantal scholen, waar de stenografie als
leervak werd ingevoerd.
Het aftredend lid van het Hoofdbestuur,
luitenant-kolonel J. II. Albrechl, werd als
zooaamg Tierkozon, terwijl in de vacature^
ontstaan door het overlijden van den heer
mr. A. eer Weele te Enschedé, werd voor
zien üooi Benoeming van den heer Mr.
J. L. L». Wery te 's-Gravenhage.
Ook de verslagen der commissarissen en
der Stolze-Wery-scholen konden op toene
mende uitbreiding van de beoefening van
het kortschrift wijzen.
Een uitvoerige gedaehtenwisseling had
plaats betreffende de instandhouding van
een doelmatige propaganda en de bestrij
ding der euvelen, die zich op dit gebied
baan breken, terwijl voorts uitvoerig de
middelen werden besproken om in de drin
gende behoefte aan bekwame onderwijs
krachten en vakstenografen te voorzien.
Aan de Algemeene Vergadering ging een
Buitengewone algemeene vergadering voor
af, ter behandeling van statutenwijziging
van huishoudelijken aard.
JbicEt
Gemengd Meuwa.
Te begeerig!
Bij een execulie-terkoop voor schuld in
een perceel aan de Nieuwstad te Weesp,
hebben onregelmatigheden plaats gehad. -
Een helper van den deurwaarder Hars-
hagen,. een. zekere. St. iiit-Bussuiri had ook
eenig gerei gekocht. Doch toen hij het ge
koc-hte bjj elkaar pakte, nam hij meer mee
dan hem toekwam. De politie heeft op
het meeidere, 3at een waarde hoeft van
ongeveer ƒ1000, beslag gelegd. St., die
het feit erkende, is voorloopig op vrije voe
ten gelaten.
Het relletje tt Dinxperlo.
Onlangs hebben wij 'aan „iffol Volk" een
veihaal uit Dinxperlo ontleend, waarin al
lerlei mededeelingen over oen ingezeten© al-
dapr, die door zijn familie naar een krank
zinnigengesticht zou zijn gebracht, zonder
dat de geestestoestand van den man daar
toe aanleiding was.
Genoemd blad ontving van een bebouw
baar partijgenoot, die met de omstandig
heden volledig op de hoogte is, doch door
uitbundigheid pas dezer dagen kennis van
de correspondentie nemen- kon, aangaande
deze geschiedenis nadere mededeelingen,
waaruit blijkt, dat in bedoelde correspon
dentie waaiheid en verdichtsel zijn door-
eengeweven.
Zoo heeft de bctiokkene het bij zijn fa
milie niet verbruid, maar was zijn geestes
toestand in het begin van den oorlog zoo
danig, dat zijn opname in de inrichting
van dr. Cox, directeur van het krank
zinnigengesticht, noodig was. Van verban
ning uit het bezette gebied was clus geen
Sprake.
Hij is in de inrichting van dr. Cox
vijf jaren verpleegd. Toen het zoo lang
duurde liceft de familie, die alles wilde
doen wat mogelijk was ter genezing van
den patient, den man in overleg met dir.
'Cox naar Geel gebracht. Mlen meende dat
gezinsverpleging op den patiënt gunstiger
zou inwerken dan gestichtsverpleging.
In Geel nvas de patiënt geheel vrij in zijn
bewegingen. Hij schijnt daarvan misbruik
te hebben gemaakt, door naar Dinxperlo
terug te keeren zonder verlof van den
Belgischen dokter, door wien. hij in Geel
behandeld' werd.
De mededeeling, dat een commissie uit
de ingezetenen van. Dinxperlo een onder
zoek zou instellen, is juist. Maar niet
meegedeeld is, dat 'deze commissie, die
zich don steun van een rechtsgeleerde had
verzekerd, na een ingesteld onderzoek tot
de conclusie is gekomen, dat de man
werkelijk geesteskrank was en dus terecht
op kosten ider familie verpleegd werd in
zoodanige inrichting, als voer zijn herstel
't meest iwenschelijk is.
De jeugdige oplichter.
Zooals wij a-eeds hebben vermeld is te
Amsterdam een jongeman gearresteerd, die
er zijn we^k Van maakte telefonische be
stellingen te doen, met het verzoek wissel
geld mede te geven, om dan den brenger
dat wisselgeld afhandig te maken.
Reeds een aantal malen had de jongen,
die 17 jaar oud bleek,- zijn slag geslagen,
eenige malen in de Muiderpooribuurt, eens
op de Ceintuurhaan en ook in de omge
ving van het Leidscheplein.
De eersïe anaal, dat van den truc is ge-
hoord,.was op 28 Augustus. Een ventje van
16 jaar moest toen de bestelling brengen
Hij wilde het wisselgeld niet afgeven, inaar
de jeugdige oplichter rukte het af. Sedert
hoeft de politie ijverig naar deu deliquerit
gezocht.
Dinsdag nu liep de jongen van 16 jaar,
die op 28 Augustus het slachtoffer werd,
in bet .Vondelpaik, vertelt het „Ilbld."
Daar zag hij den oplichter. Hij wees den
jongeman aan een hereden agent aan, die
den misdadiger pakte en naai* het bureau
Leidscheplein bracht.
Hoewel de bestolen jongen pertinent ver-
klaaide den dacler te hei kennen, bleef deze
eerst zijn onschuld volhouden. Andere ge
tuigen, die ontboden weiden, bevestigden
evenwel de herkenning. De jongen heeft
toen een volledige bekentenis afgelegd. Hij
zeide veel berouw te hebben en verzocht
in vrijheid te •orden gesteld Natuurlijk
weid aan dit verzoek niet voldaan. De
jongen zeide het afgenomen geld aan zjjn
moeder te hebben gegeven. Of dit waar is,
kon niet worden vastgesteld, want de wouw
kon niet worden gehoord, daar zij zeei
ernstig ziek was.
Het bleek, dat de geairesteerde jongen
reeds in een verbeterhuis is verpleegd ge
weest, en, ondanks zijn jeugd, aan den
diank was verslaafd.
Dinsdagavond poogde de jongen uit het
politio-bureau te ontsnappen, doch daar
juist de wacht weid afgelost, was het
Leidscheplein vol agenten, die den vluchte
ling omsingelden en hem weer in ver
zekerde bewaring brachten. Iïij zal ter
beschikking van de jusiitie worden gesteld.
Nadere inltchtir-gen verzucht
De Commissaris van politie voor den
Justilieelen Dienst aan het Hoofdbureau
te Amsterdam, verzoekt den anoniemer-,
schrijver van een brief, den 24en Juni 1920
uit Den Haag verzonden, onderteekend „Ge
dupeerde Ouders" en geadresseerd aan den
Hoofdinspecteurs van Politie van Amster
dam", waarin de aandacht wordt gevestigd
op een berucht huis te Amsterdam, waar
van de houdster inmiddels voortvluchtig
zou zijn, in het belang der- zaak, en onder
toezegging van geheimhouding, zich hekend
to maken öf'iach "te vervoegen aan zijn
bureau O. Z. Achterburgwal 185, Kamer
77 te Amsterdam, tot het geven van eenige
nadeie aanwijzingen.
Fotdgrafen-ziekte.
Bij de geweldige reeks beroepsziekten,
door de hygiënisten de laatste jaren vast
gesteld, moet gevoegd worden een spe
ciale fotografen-ziekte, die veroorzaakt is
geworden door het werken in donkere ka
rpers of in een omgeving met zeer geringe
lichtintensiteit. Deze nieuwe beroepsziek
te werd aangetroffen hij personen van
beiderlei kunne en van verschillenden leef
tijd, die, hetzij sedert kort, hetzij reeds
moer dan tien jaar in donkere kamers
der fotografie- en bioscoop-ateliers werk
zaam waren geweest. Het karakteristieke
kenmerk dier aandoening is bloedarmoede,
niet zoozeer bestaande in een tekort aan
roode bloedlichaampjes 'het maximum
aantal roode bloedlichaampjes weid zeifs
aangetroffen bij een employe, die twaalf
jaar in het halfduister van een fotolabora
torium haar werkzaamheden had verricht
dan wei in eon vermeerdering van het
aantal witte bloedlichaampjes. Reeds een
veibbjf van ettelijke maanden in de donkere
kamer van een fotograaf is voldonde, om
die_ vermeerdering te bewerkstelligen. Naar
het schijnt, is 't 'minder het tekoit aan
licht, dat de aandoening teweeg brengt,
doch veeleer het omgaan met zilverzouten
bij de ontwikkeling der platen.
Als eenjarig vrijwilliger diende ik m
een klein, Silezisch garnizoen. Van nature
in me 'zelve gekeeld en stil, voelle ,il
weinig voor het mililaire loven. Natuurlijk
deed ik in diensl mijn plielit, maar in mijn
vrije uren toefde ik in 't land der droo-
men; klaar voelde ik mij thuis. Da kame
raden lieten mij meerendeels schieLen, of
ze y. igcn naar mij met een lichten .spet
m hun lach. Slechts één onder hen voelde
zich lot mij aangetrokken, dat was Ernst
Halden, de-zoon van een gepensioneerd ma
joor en kind uit oude soldatenfainilie. Tegen
de traditie van zijn geslacht in, had hij
do wetenschap gekozen en als chemicus
zijn examens gedaan. Rustig en zeker was
hij op zijn doel afgegaan en had hiermee
de ergernis van zijn vader over zijn on
trouw aan 't soldatenberoep getemperd.
Als soldaat deed hij nu trouw zijn plicht;
allen hielden van hem.
Driekwart jaar was cr verstreken. Ernst
en ik waren 'bevorderd; Ernst was voor
de eerste maal wachthebbend onderofficier
Een sneeuwachtige namiddag ging over
in een nacht van maneschijn en sterren
af en toe dwarrelden or wondere vlokjes
naar omlaag als kleine elfenlijfjes, hij vleu-
gelgevviek. In het dorre loof der populieren
ritselde de wind, en om de ijle boomkruinen
der beuken slingerden zich - eenige te-ere
neveldraden. Een ijzige wind floot scherp
om het oude, vervallen steunen gebouw,
waarlangs de uitgezette posten op en neer
gingen. 'AD de wind met verdachtmakcnd
gieren hen ondeugend voor de mal hield,
stonden -ze "onverwacht stil en zagen om
zich heen. Gerustgesteld ging het daarop
weer verder Qp en neer heen en
weer. Jlun tred drong de wachtzaal
binnen. Daar zaten de dieiïsthebbenden bij
één in een behagelijke, warme atmosfeer.
„Ernst Halden level Ernst Holden leve!"
en bierkroezen stieten tegen elkaar op
Ernst' welzijn, (die het edele vocht deed
vloeien.
„Op jouw welzijn, op jouw carrière 1"
dronk ik hem toe. -
„En 'op dat van jou, Frits 1" klonk het
terug.
Daarop namen de andere lui de „kaarten
ter hand en begonnen te spelen. Ernst
en ik schoven bij het vuur dichter naar
elkaar toe. Onze zielen volgden eenzelfde
pad. Wij spraken „over onze ouders en
onze familie ginds thuis, onze vreugden
en onze teleurstellingen. Ernst vertelde van
do knjg»eivaringen, die zijn vader had be
leefd, en yan het groote leed, dat door
zijn twee broeders over de geheele familie
was gekomen. Hans, de oudste, was ia
Afrika gevallen en Koenraad, de tweede, ka
pitein hij de genie, was hij zijn werk
verdronken.
„Maar de vraag, die vader niet los
laat, is: was dit een ongeluk of was 't
zelfmoord? En een oplossing zal wel nooit
gevonden worden."
„Was er dan eenige grond voor om aan
een vrijwilligen dood te gelooveri?"
„D-.it weten wij niet, Frits. Wie vermag
de menschen in de ziel te zien! Moet.
dan steeds materieel© zorg of tegenslag
in beroep, of ongeluk in het huwelijk
den mensch tot zelfmoord drijven Kan
het ook niet iets diep-innerhjks zjjn, iets.
waar slechts hij, slechts zijne ziel van af
weet? Iets als een teleurstelling, een in
nerlijk verscheurd ziju- bij uiterlijk goede
omstandigheden, misschien iets van een
heel gioot verlangen? En dan is de uiter
lijke aanleiding, die wij voor de eigenlijke
oorzaak houden, slechte de neutrale aan
drang, welke dat verlangen bevredigt,
slechte in zekeren zin de wenkende vinger.
Ik geloof dat wij, menschen vaak te snel
ocrdeelen, zelfs te hard over zulke stak
kerds. fk geloof dat het besluit tot zelf
moord over de menschen komt als een
macht,_ een macht, waaraan ontkomen on
mogelijk is, waar tegenover geen wil, ja
zelfs geen „ik" meer beslaat.''
Nadenkend volgde ik zijn beloog. Izuig
zaten wij zwijgend bij elkaar*. Buiten mar-
cheeide de wacht op en af heen en
weer. Opeens sprong Ernst van zijn stoel
op:
„Flits, ik denk opeens aan iets. Wij
zitten 'nu hier zoo prettig en warm bij
elkander, en daarginds, in de cel, zit er
een op water en brood. Ik heb meelij met
dien armen duivel. Ihj heeft straf opge-
loopen, omdat hij ract op tijd an zijn
meisje vandaan is gegaan. Én daaivoor
moet hij nu zóó boeten! Laat mij ,nu
begaan, ik wil hem even wat toesloppen.
Niemand ziet het en niemand hier zal
fmij verraden."
„Einstl" drong ik aan. „Ernst, doe dal
niet."
Maar hij was reeds de deur uit en
even daarna terug.
„Ziezoo, die heeft nu echt schik, met
wat ik hem bracht; die heeft nu ook
wat van de feestvreugde."
„Als 't maar niet uitkomt, Ernst. Ik
hen bang, dat jo goedmoedigheid je scha
de zal doen."
„Och kom, voordat de ronde gedaan is,
heeft de arrestant zijn voorraad opbui
tendien de officier van de ronde zal zich
wei yachten om in de cel te kruipen."
En zoo was het ook. De luitenant keek
er niet naar om.
Het was een stralende, zonnige middag,
de zon schiep er behagen in, het blanke
witte winterldeed, dat over de velden lag,
om te tooveren 'in een van grijs grauw;
de ijskegels aan de daken droppelden regel
matig af in de weeke waterplassen op den
giond. Ernst en ik kwamen van het ka
zerne-plein. Ernst liep tegen mij aan ge
drukt, het klamme zweet stond er op zijn
voorhoofd en zijn oogleden knipten. Tel
kens bleef hij even staan. Dan schudde
hij zijn hoofd, moe en langzaam.
Plotseling t£eep hij mij hij den arm,
keek mij scherp in de oogen en op den
grond stampend zei hij
„Dat arrest, Frits, dat onderga ik niet,
eerderhm, ja, eerder jaag ik ine 'n
kogel door m'n kop.
Ilij wilde wegrennen, ik weerhield hem
en ik schrok, toen ik zijn blik zag. Toorn
on ontzetting streden met elkanderHet
besluit tot zelfmoord komt over de men
schen als een macht, een macht, waaraan
ontkomen onmogelijk is, waar tegenover
goon wil, ja zelfs geen ik meer bestaat
Min deze woorden dacht ik. Ik wilde
mei deze macht vochten, ik wilde hem
aan zijn eigen worgende vuist onttrekken
En ik worsteldelang en moeilijk. Ik
herinnerde Ernst aan zijn ouders, ziju vrien
den; ik betoogde dat zijn toekomst toch
niet veiloren was. ik 'meende te over
winnen. Anno ouders! kreunde hij. Toep
keek hij nnj recht aan en ik hoorde hem
zeggen: „ik zal me niet doodschietenl"
„Op je eerewoord. Ernst!"
„Hier, Frits, ik schiet me niet doodl"
Wij gingen huiswaarts en ik vervloekte
den arrestant, die Ernst' handelwijze aan
een kameraad had verraden.
In den laten namiddag stak de wind
op, en toen de avond neerdaalde, voer ér
een hevige oikaan uit het Noordoosten over
hot land. In dollen dans joegen do sneeuw
vlokken door de lucht; luid kreunde en
kraakte het zwiepende bosch in de burnt.
De molenaar Hermann kwam met "de
slee uit het nabij gelegen dorpje, in vlugge
vaart aangeaeden. Plotseling hield hij in.
Daar lag een soldaat, half bedolven onder
de sneeuw. Hij steeg van zijn voertuig en
schudde den man, schudde heftiger, terwijl
hij bemoedigende woorden sprak. Hij veeg
de de sneeuw van 't stijve lichaam weg
en zag, hoe de eene hand een fleschj-a
omvatte; het etiket waarop Cyankali stond,
begreep de goede oude niet. Met alle moge
lijke inspanning sleepte hij den doode op'
do slee en reed hein naar de kazerne.
Toen men mij ophaalde, had men den
doode naar de woning der ouders ge
bracht. De oude vader knielde gebroken
naast het lijk van zijn zoon en fluisterde
bijna wezenloos:
„Ernst, Ernst."
En tegen mij zei hij: „Hij was de beste
van mijn kinderen. Fritst
Toen vertelde jk hem, hoe alles gekomen
was. 1 t
„Ja, ja," mompelde de oude, „veel van
'n soldaat had 'hij niet. Maar het eerge- -
vod ja dht wel
En toen zakte hij inéén, de arme vader,
die geen zoons meer had. - -
Nt
V|
jM
r '4
,-i.
t»
fc1» 'tt
DE*
-ë^Aüjclk. U J*
^SZLIiS 3>elh.C0lrlll¥ am rrMpintJ.-liD. m i».Q fc.fr»
r »i vin- uuiuiiw cuLi? «i^uuiiuLL- va,fi uievtioU:!)
O *v vT/v»»rt. n IVTiaL ^11 1 T*l_ ItlOtn f.il/V f-fCn Aomefinllltin^. i». l.L. "i
r^^kweft v Oioï1 wietfijrinrr* vm.1i ipioin
,€dt
W1JU -A
- AC
