IB-Mil
TALEN
Siojenp Semeyns,
Familie e« Kennissen,
ADVERTENTIËN.
Keukenmeid
Koloniale- et GMieiwam
Net Meisje
Jongste Bedien je
A. F. vaoiLissa,
SCIIIMME WURMT.
HEEREN', JONGEHEEREN
en KINDERKLEEDING;
6.
i
I'(l
SPOKEN.
ILmmum Iskütdm
Nc. 789
G. A. VAN GERVEN,
Nationale Mietrereenigiag
Apotheek, Hoogst?. H8.
Wij behoeven niet te adverteeren
Binnenweg 50 Olympia-Theater)
Meent 14, lel. 4694, Botterdam.
KLEINES ADVERTENTÏEN.
vanaf Woensdag 27 April tot en met
Donderdag 28 April.
Dus slechts TWEE dagen*
COSTÜUSVSS
J. F. DUP0NT,
ATLASSEN,
tfe RSjks Hoogire Surgirschool
Groote Schouwburg.
TAHTUFÏE.
Üiii het Indische leven.
E de Bont Zoon.
J. ODjfi,
NIEUWE HAVEN 71D. 4203 12
v." RotterdIrm.
INSTITUUT PONT,
SeSQoBtreerdo Pracht-UilgtYes:
Markus Verwaal,
In liet-GEM. ZIEKENHUIS
wordt tegen 1 Juni een
gevraagd, liefst boven 30 jaar.
Salaris f 450.
Zicli aan te melden in liet
Ziekenhuis. 8138 11
gevraagd, bekend met kantoor-
werkzaamheden.
Sollicitatiesuitsluitend
schriftelijk, aan N.Y. v/h. Ir.
A. A. MOL, Koemarkt 3a—-b,
Schiedam. 8139 11
Engslsch pluksel, Bürolhhatisl, Sanoptasl,
gewaste latf, Kydropliyljaas,Guttapercha.
voor onze prima kwaliteiten JE£©olr, Boter
koek en alle andere soorten SESanJket, doch
wij wijzen U uitsluitend op onze adressen. Deze zijn:
Onze artikelen'recommandeeren zichzelf. Een proef
maakt U tot een vaste klant.
Aanbevelend,
ït. DE GROOT (firmant A. v. Koppelen).
LANGE HAVEN Nummer 14-1 (hoek Korte Haven).
Telefoon No. 103 en ©17.
M. F. IIE ET MAS, Breedstraat, hoek Ketheletraat,
C. H. BISKSIiiAlt, Broersveld 56,
F. J. VAN .DER (REE, Hoofdstraat 125,
Firma li. -MTAETBIA, Hoogstraat 4-6,
D. MKOittMENHOEK, Boijorlandsche straat 65,
hoek N. Maasstraat,
ome Courant ad vier cent» per nummer
verkrijgbaar.
VAN
van 28 35 40 50 60 70 80 90 100
voor 14 17.50 20 25 30 35 40 45 50
Geopend van 's. morgens 10 uur tot 's avonds 7 uur.
Slechts twee efageit
m de
Markt 8, Telefoon iS2,
Gymnasiums
Seliitterendl©
S»pecia3iteiten
Voor «telling-en.
Aanvang 8 uü». Eind© li,15 uur.
XV ut.
ITci'Tc en SeliooL f
op verschillende machines, f 15.
10 vingersysteem, (met diploma).
Aanbevelend,
ÜCMSUF
BOEKEN
Y vVKamtoor
/KANTOOallMACNIHE
\ARTinELEHA^MBaw
8004 28
léeren moet go
O.ll VOORUIT TB -KOMEN
Maar ge moet ze 8077 25
OOK SPKEK11N I
Aan het
Kruiskade 128, Tel. 8394,
ROTTERDAM,
leert ge vlug èn gemakkelijk
en spreektran do eerste les al
FRANSGH
DUITSCH
EKGELSCU
Steeds NIEUWE CURSUSSEN
vanaf f 3.50 p. maand.
xxxnt
H. J. BCHIMMKL.
Xet uti teeVcstnsvai
vma OH. KOOHOSSSN, J. HOTaCX
•*A» PAÏESDEEOUT, B. "WITEJLSff
m mb F«rtr«t tb» den actiu d»«r
K. J. HS.VEEMAN.
Eojal-OctiTO. Twos deslcaf UI.
CckesSm la Uaaaa predit&tatl f SM
■~^en
DOOi
F. JLAYERSOHMEDT.
MM, teitrM tu tra ruim, tort
tHERESa SCHVTAETZB, «4» 01*-
itratlM. U tür» fedrakL s»»r Wi»-
jAi*<b vbb J. H0Y5CK YJlY
WiEgSDEltCH?.
tj&ttM Oetxskta t «J6.
Uiigiran ym
■35S3S5fifiB5SfiE33S5fi&S9
Goliuwd
C». J. DUYVENDAK,
ber. pred. te Stadskanaal,
en
E. A. C. LEDEBOER,
die, mede namens wederaijdsche Familie,
hartelijk dankzeggen voor de,.vele be
wijzen van belangstelling, bij hun huwe
lijk ondervonden. 8136 12
Schiedam,
Êibergen, j 26 April
Heden overleed,na een lang
durig, smartelijk lijden, onze innig
geliefde Echtgenoot, Vader, Zoon,
Behuwdzoon, Broederen Behuwd-
broeder, de lieer
Echtgenoot van Mej. JACOBA
BURGGRAAF, in den ouderdom
van 45 jaar.
Uit aller naam
Wed. M. VERWAAL-
Burggraal.
Schiedam, £0 April 1921.
Rott.dijk 751. 8142 17
gevraagd, ter opleiding in bovenge
noemde branche. 8135 10
Brieven onder lett. V V aan het Bureau
van de Schied. Ct., Lange Haven 141.
Telefonisch aangesloten
onder
Brogmanstraet 47.
Hoofdinspecteur der
s Gravenhage Zeestraat 88.
Crodiefen, Hypotheken,
Spaarbrieven,
8137 44
ïelefoos Ut. 404 10
en
1B1 ,111, II- ,|Binrn,Ti m lil iriMi^mniir'ai,a"M
BUREAUi
Dagelijks >s, circa .51/» uur des namiddag*,
bij de firma's:
iirma A. P. DE I1AAN,
Prjja f 1.psr annonce van hoogstens 80 woorden; ieder woord meer
10 cent, bij vooruitbetaling.
Gevraagd ecu flink
MEISJE
voor 't oppassen
kinderen en hulp
huishouding, niet
dan 14 a 16 jaar.
Te bevragen OverschhS-
schcstraat 98, na 1 uur
's avonds.
bij 2
in de;
ouder
Voor direct gevraagd
een net,
HELDER MEISJE,
ongev. 10 u 17 jaar. Zich
aan te melden lusschen
7 en 9 u. 's. avonds v. tl.
Elststraat 1b, bij de Huys-
mansstraat.
C0STUU3lNAAlSTEJi
biedt zich aan voor liet
maken van Mantels,
Costuums, Blouses, Rok
ken, enz.
Brieyen lett. T T Bureau
Schied, Crt.,L. Haven 141.
Eén net persoon vraagt
KOST EX LWVOXIXG.
Brioven onder Ietter R R
bur. dezor Courant, L
Iiaven 141.
Te koop aangeboden
een in goeden staat ver
koerend
foitxüis
cn .een zoo goed als nieu
we Kamcrpetroleumlamp.
Te bevragen Brandpad,
li a, alhier.
MOOI.
met kist en stok le koop
voor 1' 20, in uitstekenden
staat. Adres Archimedes-
straat- 3b.
REXSMAX,
Zijlstraat, geeft de hoog
ste waarde voor ledige
wijuflesschen.
F. A. RENSMAN A CO.
Zijlstraat CO/2.
Aan Hetzelfde adres een
pakhuis te lniur gevraagd.
GROEXEWEEGJE 15/1
Linnenk, f 14, Houten Ie.
dikanl f25, IJzeren- 1'5
en f 9, Kapokbedden 1' 25,
Matrassen f5, Tafels 14,
f G en f8, Stoelen f2.50.
Naaimachine f 4, Kinder
wagen f 5.
T. YAN 't HOEN.
Te koop een mooie
Lakbak
KINDERWAGEN,
hangende inzes riemen,
en een wit ijzer. Kindór-
ledikantje, zonder gebre
ken. Adres te bevragen
bur. v. d. Blad.
Te koop aangeboden
een
HEEKENRIJWIEL
met nieuwe ketting en
freewheel, vaste prijs f 35
To - bevragen Hagastraat
No, 03,
Zoo goed als nieuw
HEEREXltlJWIEL
to koop, met kettingkast,
Zwarlcwaalschestr. 25,
f Verkooplokaal Lange Haven 118, f
SCHIEDAiVl. m
VERKOPING
Groote voorraad Blauwe en Fantasie Costuums
worden voor de helft der waarde verkocht.
8141 100
Te koop een span wille,
jonge
J5AANE BOKKEN,
zuiver ras. Te bevragen
O. DE KROES,
Ovcrschiescheweg 45.
Het loopt storm om
BITTERKOEKJES
en Yanillenootjes, 1G en
18 cent per ons bij J. v.
WAMELEN, Beicrland-
schestraat-14. Tol. 589.
Te koop, 10 witte
LEGHORN iKUIKEXS.
Adres: Ooslsingel 102.
KOST EX INWONING
aangeboden voor een net
persoon.
Adres:
Een net persoon vraagt
legen 1 Mei een net
KOSTHUIS
met vrije slaapkamerof
zit-slaapkamer met vol
ledigen kost.
Br. onder letter S S bur.
van dit blad, L. Haven
No. 141.
Te koop aangeboden
BOK WAGEN
met tuig, en kinderwagen.
Te bozientigen L. Achter.-:
weg 33,
Schieteidie Cm!
Levert ALLB
*n Eerdere artikelen, in gebruik aan hét
<n andere inrichtingen Tan onder wij»,
alhier.
N.Y. Ilei Hofstad Tooncel.
N.Y. Het Rotterdamseh Toonecl.
Dir. COR v. d. LUGT MELSERT,
v. E1JSDEN TARTAUD.
Hedenavond, 8 uur, en Vrijdag
29 April, 8 uur
In 3 bedr. v. HENDRIK. I0SEN.
«BOOT SUCCES.
Donderdag 28 April, 8 uur
veel verminderde prijzen.
8120 '22
VnmAfA (Directie SOESMAN), Ooolsmgei.
IIESIQO &ri6l6» ROTTERDAM, - Telefoon 8400
Het is niet wel mogelijk, om af te stappen
van hot onderwerpziekten in de tropen.
Ze zijn toeh voor zoovolen bier to lande
schrikbeelden en de verhalen, welke er ge
daan worden, zijn vaak koren op den molen
van beu, die anderen ufkecrig willen ma
ken van een overgaan naar de voVre Ir
dische landen. Inderdaad mógen' die zi
ten ook wel schrikbeelden zijn voor Ir"
die niet van zin zijn zich Jjygiëniseb in At'
riclden.; Dat'is overal noodig maar voora]
voor lièii, die no.cr eeti vJndei' jchniaal mei
andere toestanden, andere leefwijze, andere
Meeding, ander voedsel gaan. Al dat „an
dere." maakte hel zeer noodig, dat men zich
in acht neemt en dal doel men door zijn
gezond versland te laten werken eu in
vloed (e geven op zijn gedragingen. \Yie
dal. in aebt neemt, zal waarnemen, dat
men in balie ook gezond kan zijn. Wie
I daarentegen er maar op losteeft, gaal te
gronde en dat een beetje sneller dan in
liet Luid, waar men ..geboren en gelo-
gen" is.
In mijn' vorig artikel sprak ik over cho
lera en typhus en gaf ik aah, wat er ge
daan kan worden om te trachten .zichzelf
te beschermen. Ik zou daar nog bij kunnen
voegen, dat men verstandig doel tijdens epi-
demi tin niet te blijven rondloopen wanneer
men zich onlekker voelt. Ifaal dadelijk den
geneesheer, liet is'toch dikwijls bewezen,
dat een chólcra-naiivaj. die in den beginne
met kracht door een deskundige wordt lic-
streden, een 'gunstig verloop heeft. Voor
den geneesheer is het T bedroevendst, wan
neer hij zeggen mootHad mé een dag
eerder geroepen. Voor den patiënt is (lat
natuurlijk nog droeviger.
Wat typlms betreft, kennen wc genees-
hoeren op Java, die als eersten maatregel,
wanneer ze geroepen worden bij iemand,
die aan koortsen lijdt, voorschrijven: vol-
SJgen rusl en dieel. Ze doen dal, omdat
ze den aard der ziek Ie nog -niet kennen
eu rekening houden met dé mogelijkheid
dat ze te. doen hebben met .typhus.
Tegenwoordig wordt heel véél bloed
onderzoek toegepast- Het bloedonderzoek
voor malaria en typhus is verschillend.
Wal typhus, betreft, vernam ik liet vol-
•jende. t i
"C
Do natuur komt zich dikwijls zelf te
hulp. -
Keu lyplmslijder ontwikkelt iu .zijn bloed
tevens een slof, waardoor de typliusbacil
•jiordt gedood. Nu is het moeilijk in dal
Woed die bacil le ontdekken, doch men
brengt er eonige doelen reincuUuro (lyphus)
in. Worden die bacillen gedood, dan .weel
men, dut do antistof aanwezig is en met
vrij groote zekerheid kan men daaruit eon-
cludeereii, dat men le doen heeft met eon
typluispatiënt. J>e meeste moeite heeft men
met herstellende lyphuspatiihiten. Deze zijn
moeilijk le bewegen verder volkomen yusl
te Jioiiden en zich le voegen naar een
streng dieet Dit. is toch noodig. .Mij zijn
wel gevallen, bekend van onvoorzichtige her
stellenden, die plotseling instortten en stier
ven.
Een zaak, waarvoor velen in lndiö be
vreesd zijn, is hel si rammen of besproeien
van de openbare wegen tijdens cholera-
cpidemiëu. Dit geschiedt, met liet water
uit de langs de wegen zich bevindende
slooten of sloknns. Dat water is meestal
zeer besmet en men moet er voorzichtig
mee zijn. Nu redeneert men, dat door.dat
siiaminen de smetstoffen meer verspreid
worden, drogen in de zonen door den
wind verspreid worden. Deze vrees is on
gegrond. Er woidl geen rekening gehouden
met de heilzame werking der brandende
zoiuieslralen, die aan de bacillen geen leven
gunnen. Het is bekend, dat de beste ont
smetting wordt bewerkstelligd door zon en
regen. i
Moet een huis bnlsmët worden, men zou
haast niet beter kunnen doen dan door het
dak van belhuif de rteinjéneii.zorr/cn
vegener vrijen toegang in' te yerleenen.
Over onlsmeltmg gesproken, nog liet vol
gende: in choleratijden wordt door de over
heid iu giootc steden met de aanwezige
hulpmiddelen krachtig-gewerkt. Zoo zaj ik
op zekeren dag lo Seinarang plotseling aan
alle wachthuisjes (gardoe's) gele vlaggetjes
uitsteken,als bewijs, dat stad en haven
besmet waven verklaard. Aan de locgangen
lol de stad waren wachtposten uitgezel,
die opdracht hadden alle onrijpe vruchten,
die werden aangevoerd voor vérkoop op
de passers, in beslag (c nemen 011 to ver-
niet gen. Bovendiion werden de ontsmcl(in«s-
i
brigades -mobiel. Zulk een brigade, onder
toezidU dor politie werkende, b'eslond uit
een wagen, beladen met blikken carbol en
bemand jnet een polilc-iagenl en eénige-
mannen. Zoo gauw een cholera geval werd
geconstateerd, moest de patiënt, naar een
barak worden gebracht, eu werd liet huis
ontsmet, d. w. het werd geschrobd met
een oplossing van „carbol, waarmee ook de
wanden werden bespoten.
"In vroeger tijd was liet do'gewoonte, dat
bij een cholera-epideniie de scholen jgcslolep.
werden. Daarvan is men gelukkig lenig
gekomen. Tegenwoordig redeneert, men, dal
een groot deel van—do jeugd, pp straal
rondloopeiule in de morgenuren, wanneer
het druk is op 'de passers, ..veel veiliger
in school is dan daarbuiten. Men yergclc
toch niet, dat lang niet alle., ouders zorg
zame ouders zijn en niet alle huizen mo
dellen voor hygiënisch leven.
..Op de Karang-Didareschool le Scn'iarnng
kwam op een goeden morgen een lier
onderwijzers hij me mét ale mcdodeeling.
dat hij meende, dat één zijner leerlingen
cholera ih.tul. Ik ging kijken cn zeker, dc
man vergistte, zich niet. Alle symptomen
waren aanwezig. Ik liet dc kinderen on
middellijk naar builen gaan op het speel-
erf en deed liet patiëntje naar j^ot zieken
huis brengen. 's Avonds was liet knaapje
dood. De kinderen uit 'die klasse, gingen
na.aivhuis en/de politie wérd géwaarschuWl.
Een half uur la Ier 'was het ontsmettent
van het lokaal''in vollen gang.'.,'
Inmiddels werd het onderwijs in de an
dere lokalen /rustig voortgezet. X'
'Geen der leerlingen vaiï die school werd
tijdens die epidemie meer het slachtoffer
der ziekte, zoodat ik wel mag zeggen, dat
het door laten gaan van hel onderwijs geen
nadecligo gevolgen had.
Gaal hel ziekteproces dan zoo snel'?
In sommige épidemiën zeker. Het is moei
lijk Ie zeggen, of en toe lang de patiënt
ie voren reeds onlekker was. Maar' de ge
vallen zijn niet zeldzaam, dal iemand plot
seling wordt overvallen en kort daarop
sterft. -Het. is voorgekomen, dat p:\ssevgan-.
gers aan den weg neervielen.
Dat men die. ziekte dus vreest, laai zich
begrijpen, llijgelooyigc lieden noemen ihur
ook liever den naam niet en spreken vaif
„de ziekte". Iunderachtig;.z;d men zeg
gen, maar een verschijnsel, dat ook eldersl
wel is waargenomen.
Laat ik ecliler nogmaals verzekeren, dak
cholera, hoe vrcoselijk ook, in verwoesten
de kraclit het aflegt tegen de „malaria",
werkelijk de kwaal, waaraan indië lijdt!
én die duizenden bij duizenden Inlander,}
jaarlijks ten grave sleept
Ook .de typhus, reeds genoemd, eischt;
vele slachtoffers en .de regeering is hipt bi)
machte om hier veel (c doen. Daarvooii
zou noodig zijn, dat cr veel meer genees;
hoeren aanwezig waren, dan het geval is.
Alleen een zorgvuldige geneeskundige be
handeling kan de mouschen zoover bren
gen, dat ze meewerken. End aar kómt het
op aan. Alaai' er zijn te weinig artsen. Zoo;
kan het komen, dat ongeveer 1911 eenl
avis let Scmarang mo zei, dat. er alleen
in die slad plus minus 200 typhuslijdc-r.(
waren, een aantal groot er dan eens int
Beieren de regeeriiig bewoog om een groot;
aantal geneeslieereii te dirigeeren naar de
hesmcllo slrcek. En in Scmarang, een stad
van toen ongeveer ;100,000 zielen, werd
geen enkele versterking gezonden voor den
geneeskundigen dienst. De regeering had
geen krachten genoeg.
Er is nog reusachtig veel le doen in
Indië, vóór we kunnen zeggen,-dal Neder
land zijnplichten, goed begrijpt,;
Het ijs reeds lang mëer dan 'üjii, dat
eens flink'wordt ingegrepen en 'door jaan- Wi-
merkelijk verhoogde salarissen de Holland-
sclie jonge mannen, ook dc jonge, artsen, (f.
naar Indië wórden getrokken, M'
Laai men nu niet zeggen: Hebben dan f
de ionge Hollanders zoo weinig idealisme, -i)
dat zo niets voelen onr le werken voor 'f
een volk, dat zoo dringend hun zorgen l'-.
eischt? i
AVani vraagl inéit dal, dan geef ik lot -jüZ
antwoord, Jat ik persoonlijk eens aan een I
depart cm en (sclieC gaf, toen liij die vraag
deed.
krijn antwoord luidde:
Begrijpt, do regeering zoo weinig lnm
plicht, voelt ze zoo weinig voor de ver-
zorging van de vele miilioenen, die Imar
onderworpen zijn, dat ze -niet iu den bui-
del wil tasten. 1'- 1 v
Doch hierover later wel eens moe'V.
A'oovloopig héb ik nog wel eonige an- S-
dere onderwerpen te hehandelen, o, a. nog I
eenige ziekten. 1 - I'
t
Arnhem. 1 A. v. W, t:
ïi -
X.ed. lil!er'v. Kerk. j
Beroepen te J/iirmérlanil ds'. R. .1.
v. tl. Meiden, enf.-p'ncd. le Ains'lcvdaih; le - f
N.i;C.uu'-L(0,'kerland; ds'.- <A. II,. ,T. G. van
VooVllmizen le Doornspijk; le. Tlelenaveon
(Vs. Ills Af. van flooyen, 0,-1. .peed, met "ver.
lof te .0(1 ijk'; - te Geerl.niiden'b'c-rg ds'. ,1'.
Koster te ïvropswoldete funnérend iU'.
R( .T. v .d. Afeulen, cnv.-pred. le A'mstéida;n|
Bedankt vooV -hel beroep te Kerk'ra.de "j
'.oor ds'. 'I?. v. tl. Sluijs te, 'jlanlerwijk1.
Tl ere f. Kerke n. -1 -
'Beroepen te Dik' ds. .T. Itloeksl.ra, in
Ten Post.
Bedankt voor hel. beroep Ie- Apeldoorn,
door ds. ,l>. Tl. Illa.g'onbëek le Vlanrdi-ngeib
