Schiedamsche Courant.
N
SCHIEDAM.
De nood in Oostenrijk.
diet goed bewaarde geheim.
TWEEDE BLAD
Zaterdag 18 Juni 1921, So. 18695).
Gemengd ATienws.
BINNENLAND.
Koloniën.
1
"i *,4« t
mm-
DER
Dezer dagen kwam ons weer eens 'ai ge
schriftje in tanden, 'dat 'n beschrijving geelt
•ran1 S-cWedarn. (Ret panorama van Scbie-
ton, 'waarin mólëns en torens (gro,ot (an
Hein) overwegjein1, met een Wjcüand en gra
zende ïmdero ©en vaart met een bek-
schuit op 'den voorgrond, geelt Legen de
ovale omtijsling 'daarvan het jaartal 1792
cn den naam van den graveur van het pa
norama Jan Wiepcnhuyzcn. Naam van don
jütgever wordt 'in deze bladzijden niet ver
meld.
[Het blijkt een overdruk uil oen werkje,
getiteld: „DcNedoiiandsche Stad- cn Dorps
beschrijver.''
IHict onderschrift bij liet panorama is
echter zioor vleiend v(oor ojnze gemeente.
Hfet luidt:
Sc! iedaani op eere en oudheid Lrolsch,
Mag boo "s lands grootheid ook xnoog'
[daeien,]
In vollen glans en luister praaien,
Is 'des voor Neerlnnds teer een rots,
Schiedam wordt thans door elk; geroomd,
Een parel' aan do kroon der Republiek
[genoemd.]
Do beschrijving der stad vjangt aan jnet
oen dankbetuiging van den uitgever aan
den samensteller en de volgende verkla
ring: i
„Deze stad verdient thans in vele op
zichten' als ©crue der voornaamste steden
van ons Gemocnebest geacht te worden,
en "behoeft ten aanzien haar er welvaart,
prachtige, zoo openbaaro als bijzondere ge
touwen, gelegenheid, ja, zelfs, (naateven-
iredighedd haarer grootte), cionl.rihutio in
'slands schatkist, voor geen stad in ons
vaderland te wijken.''
jD© beschrijving is ingedeeld in hoofd
stukken, waarvan het eerste het opschrift
draagt „Ligging'', 'waarin ook de havens
worden genoemd. Zoo lezen we daarin:
„De vaart do Softie, van Helft komende,
vereenigt zig hier door middel' van een
sluis in den dam, of zeedijk gelegd, en
een Bange haven, met He Maas: aan doe
zen dam schijnt de stad haar- begin en
naam verschuldigd te zijn:: do haven is,
in 't jaar 1336 midden door bet Franken
land gegraven en veroemgt zig door |ean
arm, do nieuwe Laven genoemd, aan het
einde van hot nieuwe work met do stads
gracht aan do westzijde1; deze beide gracb
ten bobben onderling wederom gemeen
schap, bij do Ylaardingerpoort, door mid
del van oen doortogt, en schuif, dio door
een rad, waarin menschen rond loepen,
wordt opgewonden''.
Deze sluis Svefcd jgranaakt in 177S, ter ver
vanging van de vroegere verbinding ter
plaatse van de „Oude Sluis'', bestaande uit
een .beul, tusschen. de Korte Haven en de
Kolk. (Zie bier a'c'nter)
biet tweede hoofdstuk heeft het op
schrift „Naam-oorsprong"' en geeft en
kele jaartallen waarop voorechten
aan de stad werden verleend„Schie
dam heeft zijn naam 'naar den dam, in. de
Schie gelogd (zie hierboven) al vWeg-vind
men van een ambagt van Schie en in-
w-oonders dor Riviere gowlag gemaaktin
12dl ontstond een. geschil- tnsscbenmmw
Aledda, beschermster van de Kcak te
Niejuw-Schiedum, on Pliilippus, Plu-
baan van 0 u d-S(c b icd am, tlmns On-
w er schie sedert later Oversell ie go-
worden); in de 14e eeuw komt 'tcchier 't
meest voor onder den naam Niouwoudnui. In
1271' veikocht Dirx v. Wassenaar aan Alcida
van [Uienegouwen zijn ambacht en ge rechte
te Nïcuweudpmon in 1272 schonk (Flo,-
Pens on zijne. Mo«ei aan die van Kieuwen-
dom Vrijheid v'an verscheidene tollen, j ujr o
oppedanorum, cl. j. volgens recht der ste
delingen; dus schijnt zij in dit jaar stads
rechten verkregen "te hebben: in 1274 gaf
vrouw Aleida aan haaro nieuwe) stad
Sc kif edam wetten en rechten enz.: in
de voorrechtbiicf aan ft gasthuis, int 1286
geschonken, iejest inert, dait de poort© nog
geen gemeen© zegel Jilad.
liet derde hoofdstuk beschrijft de
„Grootte". Daarin wordt vermeld dut de
stad „in zijn1 veraten afstand" een halfuur
glaans was en omtrent half zoo breed. Ten
trjete Idat deze beschrijving werd gemaakt
waren do muren, wallen en, stadspoorten,
reeds geslecht.
„De stad. zelve, zoo lezen we verder, ii
schoon en wel gebouwd, men hoeft in de
zelve yrij aanzienlijk© straten 'ön steegen i
inde gemeenteliöerscht 'n helheid,d.emen
m veolo zielfs voorname steden onzer repu
bliek te vergeeft zoude zoeken: hetnieuw-
werk, het hoofd, en tie stads vesten zijn
eerst (binnenkort aangebouwd en pronken
jfde (eters be inzonderheid zo wiel als |de
boven mot een genoegzaam, aantal' jaan-
gcbóuweDdoor do menigte steje-
nen kooimnotans op' h'aro viesten geplaatst,
zoude de stad zig deftig ion stout voor
doen1, werd dit niet ontluisterd door een
dikken novel v|am mok, waarin zij zig, op
zekere tijden van don dog1, als geheel yjpr*
Gaarne wil ik liet ten en ander uil, liet
ongelukkige Oostenrijk, bet land waaruit
zooveel kinderen naar hier komen, vertel
len Do pleegouders z u ilen daaromtrent wed
eens iets van een ooggetuige willen A'ler-
nemen.
Onwillekeurig, zegt de schrijfster, vna.-
gen zij achzeli af: „Is de nood in Doslen-
rijk werkelijk' zoo groot en moeten wij(voort
gaan mot liet opnemen van Oosteni ijkst-he
kinderen in onze gezinnen?"
HVelnu, ik heb in Oostenrijk mlvoerige
gesprekken gehad .met tram- en treincon
ducteurs, arbeiders, onderwijzers, en on-
derwjjzeressen, professoren, dokters, doani-
né's/ ingenieurs, stationsbeaimbten, gopem-
sdonneeiden jen naaisters. Dij al' die men
schen. heb ik bezoeken gebracht in hun
woningen en heb zo gadegeslagen in (hun
dagelijkse ha omgeving."
Ik heb gegeten bij een ingenieur: aard
appelen en kool uit het water, zondervot
ot vlees oh.
illiet vc.lt mij dus gemakkelijk; ëen ant
woord. to geven op tie, vragen, welke be
grijpelijkerwijze gesteld women door de-Rol-
landers, die O os lenrijksch© kinderen in hun
ne woningen opnemen.
Ai dado.ijk kan ik dan beginnen mot-te
zeggen, dat mij twee dingen in het bij
zonder hebben getroifen. En wei de ni
pende nood, weft© onder aüe rangen en
standen der bewoners van dit ongelukkige
land hoerscht en do groote dankbaarheid
van de üostenxijkscho bovo' king voor de
hulp dio Itijolland biedt
hierover wil ik nog het oen en ander
verteken.
Illiei brood, in Oostenrijk is slecht. Op
broodkaarten ontvangen de menschen één
rond broodje van- ongeveer l'/3 po,nd('per
week per persoon.
De meeste menschen dia ik gesprokfen
heb, ontvangen Jmn warm eten wan een
volksgaarkeuken, waar het erg ongezelLig
is. filet geregelde menu is: soep zonder
vieesch en ion zeer slecht gehalte, met
gewoonlijk kooi voor groenten. Eéns per
week, gewoonlijk des Zaterdags, iseifeen
stukje- vlees cd i m, zoowat een" vinger lang
en ook piet dikker'. Melk, boter, kaas pn
suiker zijn artikelen welke niet zijn te ver
kiijgen. itlargarine tegen fabelachtige prij
zen. M'of is ebert te veikrijgen in hotels en
restaurants, en liggen eetwaren uitgestald
in de- winkels, doch 'alleen de nieuwe rij
ken (O.-AVj.eysj en dooi* de lage valuta de
vreemdelingen, kunnen Iiiervian profile apen.
Do groote massa is echter aangewezen,
op het karig dagelijksch rantsoen, zonder
vel, zonder v'leesdx, zonder melk, zonder
goal brood. Verleden jaar was het brood
zeer Hecht. Ill|et bestond voor een groot
deel uit houtbestanddeeleiz Een govo-lg hier
van was, dat do menschen, die dit brood
moesten eten, bulten kregen op armen en
boenen. Sinds dien is het brood wat ver
beterd. Doch wat be toekent één broodje
per weck? Niet te verwonderen is li|el
dan ook, da,t do gezondheidstoestandsleilk
achteruitgaat.
Tuberculose neemt zeer toe. Een mfcdisch
ondea'zoek beeft aangetoond dat de gezond
heidstoestand van 850.000 schoolkinderen
zeer slecht is, van 65.000 slecht en yao
20.000 goedji
Bil IJbfbauer zei, dat de kinderen muur
illblkuid zenden een goede daad was, er
waren kinderen bij liet onderzoek, diojweser
negen maanden in Oostenrijk terug waren
en die men er allen nog uit kende. En
dan zijn de kinderen ook xoor een poosje
uit die zorgen, waar gezin in ver
keert, illbt laatst was ik er in .December,
maal de toestand is sinds dien nog fjerger
geworden.
Ook sprak ik' een v> eesmoeder van een
dorpje bij Weenen, welke 35 kinderen ten
hare laste bad en nog vele stonden te
vachten op pen plaatsje in haar huis)
Zij had 30 Kronen ia de nurmd te ver-
tceren. Zij heeft ons gebeden wat van
laak kinderen mee te nemen, wal natuur
lijk gedaan werd. De kleinste waren allen
ziek. (Sinds dien 4 aan, ondervoedingo\er
leden.) mei het December transport zijn er
meegekomen en in Januari zijut'erveer
Mr. van Aallen, wethouder van Rotter
dam, officierskruis van de Gouden Zon.
A. II, Sirks, Jiootdcomm ssaris van po
litie, te Rolterdam; A. C Burgdorffcr, Di
recteur Gemeentewerken aldaar, en L. J. II.
Willinge, havenmeester aldaar, allen offi
cierskruis van den Heiligen 'Schat
J. Lugt, Directeur gemeentelijke veren
en C. v. d. Pol, hoofdinspecteur van politie
te Rotterdam, het ridderkruis van den Hei
ligen Schat.
Om,e Marine.
Dij het Departement van Marine is lelc-
grahscn klit ontvangen, dat Hr. Als.
pantserdekschip Zeeland, onder bevel van
den kapitein ter zee D. Keus, den 16en
dezer van Bergen is vertrokken.
..eigens fie in dit hoofdstuk gegeven (caj
fees waren hier in 1515 470 haardstodonl,
in 1632 1604 huizon ën omtrent 8.000 in
woners; in 1792 wserd het getal' huizon
geschat op 1850 en het aantal inwoners
op 10.000.
„'t iWapetn''1'1. Illiet wapon is twéderlej.hél
Ldd, of dat van Nieuwondanp zijnda drio
on<
zivndloopera pp een goed veld, is thans
hinten gebruik; het tweede is bon zwarte
'lmiwi smiet een' dworsbaar van rood pn
wit, op een.' goud veld
(Wordt vervolgd.)
1.4.
gekomen en met het cerate IransparlJhpb
ik (itd 3 Voor Scbiebroek aangwïciagdjwaaï
Voor ik een plaats gevonden had. 1);lL er
vele plaatsen gevonden mogen worden, is
de weiïsch van hel sub comité cn Van
het comité Wachter.
IH'et Comité zou oen spociaien Irein wil
len laten komen met kindoren, die van
half Juli tot September vacantia bobben,
Deze kinderen kunnen op andere lijden
nifet komen, teiwijl zij toch ook donor de
heersehend© nood orbtzetteiul lijden
cn gjoleden hebbenl.
Dringend verzoeken wij U eeuige dezer
kinderen te huisvesten; temeer daar hel
slechts voor twee maanden is. De kinde
icn zijn vrij vön ziekten en eerst dooreen
Oostenrijkschen dokter en ten overvloede
hij bet vertrek nog door 'HbHandscbe on
der zocht.
Deze en de volgende weck sulllen inde
gemeente Kothei en Spaland dames rond
gaan om te trachten kinderen te plaalseii
gelijktijdig zullen tór 'lijsten worden aan
gelroden tor inzameling van gelden om do
kinderen vaui kl'eeding en schoeisel to vpc
zien'.
Wie helpl? Daar het onmogelijk is allen
to bezoeken, worden df^enen, dio geen. be
zoek ontvingen, vriendelijk verzoelrt zich
op te goven tijan mevrouw B. A. Metzing,
Schans 1.0, Overïdhie. Ook van' buiten Ko
Hiel zijn adressen rvelkonf. Desverlaugd
zorgt het Comité voor kleeding en schoeisel.
Zand spuiten.
Te Schellingwoude is een stoompomp-
s laf ion opgericht, om bet zoute water, dal
bij het zandspuiten ap de bouwterreinen, zich
in Waterland verspreidt, op het Y te loo-
zen, Daartoe zijn allo binnenwateren af
gedamd.
Len brutale opiichtder,
fn dezen, lijd van algemeen moreel ver
val moet al heel wat op bet gebied van
oplichterij en fraude gepresteerd worden,
voordat het veel indruk op het angstwek
kend afgestompte menschdom maakt.
Wat thans een Rerlïjnsche oplichtser uit
gehaald heeft, geldt door de verregaande
brutaliteit van haar optreden onder de vir-
iuosenstukjes op dat edele gebied.
Bedoelde juf trouw, die zich uitgaf voor
de dochter van een Berlijnsch gioot-in-
dustrieel, wist eenigen tijd geieden zich inde
kringen der militaire vertegenwoordigeis
van de Entente te Berlijn te dringen. Na
tuurlijk leefde zij op geweldig grooten voet,
droeg de kostbaarste juweelen en kocht in
do allereerste zaken van Berlin W. Zij be
taalde ook, doch zooals thans is geble
ken uitsluitend rnet valsche chécjues.
Een Jtaliaansch officier van gezondheid,
dio uit Berlijn naar zijn vadeiland terug
keerde, nam de oplichtster mede naar Mi
laan. Daar loerde zij een advocaat kennen,
die zich zeer voor haar interesseerde. Zij
speelde weder mot succes de dochter van
don nijverheidsmagnaat en vertelde zoo
langs haar neus weg, dat zij niet 25 mil
lioen mark in de Deutsche Waffcn- und
MunitionsTabrik deel had, en eveneens
Tnet 25 millioen in de grootste zijdespin-
neiij van Krefeld.
Haar baaiveimogen, vertelde ze, 'zat op
het oogenhlik in b cms trans acties geblok
keerd, zoodat ze momenteel slechts over
weinig te beschikken had. De Afilaansche
advocaat had eigenaard'g genoeg geen den
minsten argwaan en leende zeer hooge be
dragen aan d© handige intrigante, die het
zoover stuurde, dat aar slachtoffer haar
bovendien nog ten huwelijk vroeg,
Nu komt de clou.
Het verliefde paar gaat aan 't reizen
natuurlijk op kosten van den aanbidder cn
komt ook in de Rijnstreek. En nu hield
de jonge dame met op, of haar aanstaande
moest mee naar haar groote zijclespinnerij.
Links en rechts had z'ij to voren mol fooien
gewerkt onder hot personeel van de spin
nerij. Zij liep er als de eigenares binnen
cn toonde den Milaneeschen advocaat het
geweldige bedrijf: de spinnerij, wnar haar
25 millioen in zaten!"
Zoude er nog eeuige twijfel gere/on zijn
in het brein van den verliefden Aldunee.-J
thans was er voor hom geen twijfel moer
aan do groote rijkdommen van zijn biuid.
Bij aankomst to Bicdiju, waar vermoedelijk
weer nnieuwe tmes op hel program ston
den, was de ftedierchc, die de gangen
dezer viouw was nagegaan cn ook wegens
hel bedrog met do cheques, naai haar
zochi, op liet perion, zoodat het gevaar
lijke vrouwmeiweli thans achter slot en
grendel zit.
Tan de grens.
zjooah van de Nederlandsche gren* wordt
gemeld, smokkelen de grensbewoners nklaar
op hot oogenblik groote hoeveelheden eieren
en vie vit TUutfachlaiid nam "Nederland,
waarmede ze aardige zaakjes maken. De
eieren kosten in Duitschiand 60 Pfennig
en worden in Nederland voor 10—12 cent
veikocht. Evenzoo gaat het met schapen,
dio in Duitschiand aan de grens 2 it 300
mark kosten, jenvijl zo in Nederland tus
schen de 25 en 60 géiden opbrengen.
's-Nachls brengen de smokkelaars kudden
schapen van 30 a 100 stuks over de grens.
Wegbrengen van schepen.
In verband met hei zinken vian don
stoomboottrawler Alagdalena Cornelia IJ.
M. 14 (op 13 December 1919 nabij Zaad-
voort) zijn te IJnmiden gearresteerd de.
reeders, N. Rj., barbier en A. v. d. P.,
winkelier aldaar en de varenslui ."A. vf. O.,
aldaar en J. (Hf. te Vdseroord.
Nader vernemen wij, dat in verband met
het wegbrengen van den stoomtrawler „Mag-
dalena Cornelia", in den nacht van 13 op
14 December 1919, nog (o IJir.uidcn zijn
gearresteerd de schipper Berins v. O. en
opvarende 0. van II., die eveneens be
kend hebben en ter beschikking zijn gesteld
van den Officier van Justitie te Haarlem.
TramongcLiik.
Men meldt ons uit Monnikendam:
Nabij hot ptation „do Posthoorn" is de
tweede personenwagen va,n de Noord-Hol-
landsche tram, welke te 5.45 uit Amsterdam
hier aankomt, gederailleerd.
De wagen reed ecnige meters over de
straat en kwam tegen het huis van den heer
W. Bloem, vernielde oen gedeelte van den
muur en eeuige ruiten, zoo ook de poort
van het huis von ds. Van Veen.
Ook de wagon bekwam eenige schade.
De machine met de eerste personenwagen
kon de reis naar Edam voortzetten.
Er is sprake van, dat de Sultan moeite zal
doen om geschoolde %verkkraehten van bui-
ton af, di. van de Gouv. landen, in dienst-
te nemen om er zeker van te zijn, dat al
zijne hervormiingspJannea resultaten zullen
afwerpen.
Schrijver besluit met de vermelding, dat
ook nog werd ingesteld een bureau voor
vrouwenzaken, waar slechts vrouwen werk
zaam. zijn, z.a. schrijvers, ambtenaren, po
litie, enz. Voor het heirleger van vrouwen
in de kraton, is dit ook zeer noodig, en zul
len onkiesche gebeurlijkheden door deze af
schaffing van mannelijke beambten voor
vrouwenzaken, voorlaan achterwege kunnea
bllijven. i
In de kraton' van Solo heeft men reeds
lang een vrouwelijke kraton-politio, met Ge
zeikte bevoegdheid als de politie buiten den
kraton en ook om deze behulpzaam te zijn
in haar ti.lik, zoo er binnen den kraton ge
stolen goederen of dergelijke machten zijn,
binnengesmokkeld.
liet conflict- Van Odder.
Do lirma Van Gelder Zonen, te Velsen,
hoeft besloten de Zondagsarbeid niet we
der in te voeren.
Tevens zal het toon vooiioopig gehand
haafd blijven.
In bewaring geven op stal ions.
Met machtiging van den Minister van
Waterstaat is omtrent bewaren van ba
gage op de stations der Noderlandsche
Spoorwegen bepaald:
In bewaring worden slechts genomen
voorwerpen, welke ten vervoer als bagage
aangenomen worden. De Maatschappijen
zijn bevoegd, voorwerpen, welke niet vol
doen aan de eischc-n, gesteld in do eerste
zinsnede van art. 19, eerste lid Algemeen
Vervoer 1901, niet in bewaring te nomen
De Maatschappijen zijn niet verantwoorde
lijk voor de schade, welke ontstaat uit het
gevaar, verbonden aan het gemis van i
pakking of aan voldoende inpakking. liet
bewaarloon bedraagt t 0.20 per colli en
per etmaal, een gedeelte van een etmaal
voor oen geheel gerekend.
Het bezoek inn den Jnpansouen kroonprins
Tor gelegenheid van liet bezoek van den
Japanschen kroonprins, hebben nog onder
scheidingen ontvangen
Mr, Zimmerman burgemeester van Rot
terdam, bet Groot-officierskruis van "den
Heiligen Schat. >1
Lraude.
De llaagselic lovensverzekeringsmaal-
scliappij „Raadpensionaris Johan de Wilt",
heeft eenigen tijd geleden een fraude ont
dekt in haar boeken. De directeur dier
Maatschappij was op reis gegaan, doch dit
wekte geen argwaan, daar het de tijd was
voor zijn inspectiereizen. Echter bleek, dal
de kas niet in orde was. en na een kort
ouderzoe-k kwam men reeds dadelijk tot de
overtuiging, dat een zeer gioot bedrag man
keerde." De commissarissen der Maatsehapij-
pij wendden zich daarop tot den hoofdcom
missaris van polilie aldaar, die de zaak
in onderzoek gat aan een zijner inspecteurs.
Deze kon spoedig vaststellen, dat de direc
teur zich passen voor liet buitenland, met
name België èn Frankrijk, had aangeschaft.
De dag van zijn. verdwijning was tevens
do dag, waarop hens zijn laatste visum
was uilgoreikl. Een onderzoek in loco wees
uit, dal do directeur niet in Den Haag
vertoefde.
Geholpen door de Belgische en Franschc
Justitie "steldé de inspecteur daarop een
onderzoek in Brussel en Parijs, in, als
gevolg waarvan de voortvluchtige in een
klein, hotel le Parijs werd gearresteerd cn
gesteld' ter beschikking van "tie prófocture
aldaar.
Een gezond oord,
Te Hoek van Holland, een plaats met
bijna 3400 inwoners, is ia het tijdvak van
2 Febr. tot 14 Juni 1.1. niemand overleden.
Java on M,uloera.
Do Pieangor bode verneem!, daL er
f^irake was van inkrimping van hel per
soneel der thee onderneming Malabar. Ilier
over weid aan den heer Bosscha geseind,
die antwoorddeNiemand ontslaan, alle
kosten voor mijn rekening.
Do Preangeibode verneemt, dat er plan
non bestaan tot liet oprichten van een
Duitscho fabriek van werktuigen cn spoor
wegmatciicel te ('heribon, aan welke fabriek
1500 werkmccrtois zouden vvoiden verbon
den, plus inlandsch personeel.
Jaia en Jl.uioora.
De Javaonsche medewerker „Soiro'' van
de Rilt P-o, weet belangrijke hervormin
gen mede le deeleu, die plaat* haddon na
de troonsbestijging van den jongen Sultan
van Djokja Jhurumgkoe Boewone VIII van
Djokje.
I.n de eerste plaats meldt schrijver do
gewoonte, dat een aanstaande bruid eerst
bij den sulhut haar opwachting moest ma
ken .In vroegereclagcn kon het wol eens
gebeuren, dat de Sultan zelf liet aanstaande
bruidje wilde hebben, zoodat het voorgc
nomcu huwelijk dan tmocrel worden afgezegd
Onder den ouden Sultan werd deze ge
woonte slechts beperkt tot de prijaji-hamba-
kraton, d. z. Kraton-ambtenaren eu beamb
ten, en nu heeft de jonge Sultan dit tin
poiisch gedoe geheet afgeschaft.
In do tweede plaats liet onderhoud van
(cehthanon cn veditkvartels (gemak Jav
poejoeh, Socnd
Onder den ouden Sultan II,. li. VII werden
in den kraton,meer dan 60 vechthanen cn
oen duizetitul kwartels onderhouden.
De aime beestjes, moesten eiken dag
„dienst'' doen, nl. vechten, ten genoego
i an den ouden Sultan, zult ge zeggen? Neen
ton genoego van een vijftigtal ambtenaren
en beambten, die speciaal met liet onder-
boud der hanen en kwartels Waren belast
De lezer kan zelf nagaan, hoeveel geld er
toen eiken dag voor dezen „diensttak'' went
uitgegeven. En als liet nu maar zuiver bere
kend werd, maar hul was gewoonte, dat
liet voer der beestjes niet berekend weal
naar hun magen, maar ook en benevens
naar die hunner „pengoeroes''. Zoo zelfs
dat velen dezer „pengoeroes gemak'' zich
sieraden en karren met caoutchoue-bandon
konden aanschaffen.
Ook dit zaakje werd door den nieuwen
Sultan weggehezemd. Al die hanen en kwar
tels werden aan de prijaji's hamba kraton,
die er vroeger mee "belast waren, cadeau
gedaan eu dit departement afgedankt. Ilel
daarvoor te besteden geld lean voor veel
beters dienen.
Thans wordt in den kraton een nieuw
bureau voor firuuicieele zaken ingericht,
zoodanig ,dat de gelden van de Sultanaats
kas en die van den'Sultan in privé niet meer'
onder "dezelfdgo personen berusten. ZjU
heelt verordonneerd, dat de financieel© za
ken voortaan met meer nauwgezetheid zul
len worden behandeld. Reeds in den aan
vang ,va,n deze nieuwe atoeran, kwam Z.TL.
achter vele misstanden, die vroeger onder
den ouden Sultan tierden. 'Het werd een
gewoonte, neon, een adat, dat voor elke
aanvraag steeds lieer uil do kas Word ge
nomen, dan eigenlijk wel noodig was, toe
doende hebban vele ambtenaren zich schul
dig gemaakt aan onwettige verrijking uit de
sultanaatskas. Die ambtenaren werden dooi
den nieuwen Sultan slechts aangemerkt als
„onbetrouwbaar'' en of eervol ontslagen ol
aangehouden maar werkzaam gesteld onder
nieuwe, betrouwbare ambtenuren.
Uit bet Italiaaasch van,
EDMONDO DE AMIC1S.
iltel was reeds donker-, toen mevrouw de
So-ubise met haar dochtertje in hot üramd-
tiotel te Pcgli aankwam. Bij hot gebruik
van den lift trof haar de liitjongen; 'x was
een earieatuur van een Duitsclier, met
zijn te dik, sterk gcmiliruetord hoofd, de
ponde oogen in tiet boenige, hoekige ge
zicht. Onbewegelijk stond lnj in de lift, de
oogen. stijl gericht op de pop in do armen
van Madeleine, die zich onwillekeurig af
vroeg of hij een levend wezen of een auto-
ma,it was. Op de derde verdieping aange
land, geleidde hij de familie met coin, zeker
commando-gebaar naar haar kamer.
illel was een grappig manneke, die jeug
dige Duitsclier, nauwelijks vijftien jaar oud,
met 't figuur, den ernst' van een mau, do
manieren cn de bevelende stem van een
ouden korporaal. De eigenaar van 't hotel,
zelf Duitsclier, hield hem, ondanks zekere
eigenaardigheden, in zijn dien-si, daar iuj de
c-emge der bedienden, allen Duitschexs, was,
die handig met de ltaliaanscho clientèle
wist om te gaan. Hij had do vreemde ge
woonte om steeds driftig de dingen te zeg
gen, dio hij le zeggen had, zo te herhalen,
alsof minstens allen die boni hoorden, halve
idioten waren, doch deze onhebbelijkheid
werd weer gedekt -door een onvermoeiden
ijver, even oanvermooid als zijn kauwappa-
raat was, dat van den vroegen morgen tol
den laten avond in werking bloei. Hoe zag
hij toch kans om ouder zijn nauwsluitend
livrei, waaraan men niet de minste ploci
of oneffenheid ontdekte, al de broodjes,
de vruchten en andere eetwaren te verber
gen, die hij geleidelijk oppeuzelde Niemand
snapte het. 't Was onbegrijpelijk hoe hij
het groote stuk waaraan, bij kauwde, bij on
verwachts aanroepen wist weg te moffelen
en met de natuurlijkste stom kon antwoor
den, tot bet oogenblik, waarop bij zijn
kauwspieren weer in beweging kon zetten;
men moest aannemen, dat bij in zijn ver
hemelte oen geheime holte bezat, ilie tot
bewaarplaats diende. Onbegrijpelijk groot
was ook zijn capaciteit om zijn meest be
geerde lekkernij, dei 'frutti (li gallina, te
verorberen, wat steeds met ocmig geel van'
el, gekleefd aan zijn ilppen, gepaard ging.
Zijn eerlijkheid was boven allen twijfel ver
heven, zoodat het aan te nemen viel, dat
liij het grootste gedeeltLe zijner fooien uil-
gaf aan eieren, en hij kreeg vele fooien,
dank zij zLijn tlubbele functie van liitjongen
en van tolk. Iedereen riep hem kortweg aan
met „lift"', bij kon zich verheugen ia de
sympathie van alle hotelbewoncrs, die hij
lallooife malen per dag op ei. neer hoesch,
nooit anders echter dan mei een hoogst
ernstig gezicht, cn met kauwende kaken.
Den volgehden morgen zag „Lift'' nie-
viouw Soubise haastig uit haar kamer schie
ten, h!et portaal over, en met angstig ge
zicht op hem toekomen, wagend naar ecit
dokter, i
„Lift'' schoot de trappen af eu keerde
even daarna met een dokter terug. Beiden
tiaden de kamer binnen. „Lift'' ook, in ge
val het noodig was dat hij naar een apo
theker moest gaan. Het kleine meisje iag
bleek, met groote open oogen te bed, haar
mooie blonde lokken om haar kopje ver
spreid; haai- pop lag direct bij haar. .Me
vrouw de Soubise deelde den arts haar
zorgen mede; hoe haar kind klaagde over
keelpijn, hoe het koortsig bleek en hoestte.
Angstig verbeidde zij rijn uitspraak. Zou
het bronchitis zijn, die gevaarlijke ziekte,
waaraan haar man vóór twee jaar was ge
storven? Ongemerkt wischte zij een traan
weg, terwijl de dokter nauwkeurig -do ziqbo
waarnam. Inderdaad waren, 'haar bvoneiias
cenigszins aangedaan, doch er werden geen
geneesmiddelen voorgeschreven, zoodat hij
spoedig daarop de familie goedendag zei.
Ook „Life'* wilde heengaan, maar mevrouw
do Soubise hield liem terug, hoewel zij geen
orders te geven had; zij vreesde eyeji het
alléén zijn,
Do groom bleef stijf bij het bed staan,
terwijl zij naar het venstei' liep om tersluiks
eenige tranen te verbergen. Wanhopig be
droefd gevoelde zij zich hier met baar zrieke
kind i >.liet vreemde hotel, vol onverschilli
ge menschen. Zelfs de dokter had zich met
een banaal troostwoord er van afgemaakt,
ook de groom, onaandoenlijk, had niet eens
gevraagd wie de medicinale hulp noodig
had. Nergens eeu spoor van medelijden. En
do arnie kleine, dio teedert haar geboorte
bitter weinig gelachen had, begreep stellig
ook maar al te goed, hoe Rourig liet was-,
ziek to worden in een huis, toebehoorand.
jan iedereen cn aan niemand.
PJolseling bij het zich afkoeren van hel
raam, zag de arme moeder'haar kleintje
glimlachen. Zij haastte zich naar hnet bed.
„Je lacht kindje, jij lacht heiiyh? Voel
je je beter, zeg? Waarom moest je lachen?''
Het kindje wees met één harer vingertjes
naar Lilt en vroeg:
„Doe het nog eens.''
De moeder keek naar dotm grown. i
„Nog eens doen,"' herhaalde '1 kind.
■I
