Schiedamsche Courant.
De nood in Oostenrijk.
Het goed bewaarde geheim.
TWEEDE BLAD
SCHIEDAM,
Zaterdag 18 Juni 1921, Mo. 16695).
ï- i
Dezer (togen kwa'm ons weer eens 'n ge
schriftje in. 'handen 'dat 'n beschrijving geeft
ran Schiedam; piet panorama van Schie
dam, 'waarin indien» on torens (groot jen
kieanj overwegjein', 'met oen wieilaind en gra
zende runderen, oen vaart met oen trek
schuit op 'den voorgrond, geelt tegen de
ovale om.lrjisling' 'daarvan het jaartal 1792
en den naam van tien graveur van het pa
norama Jan .Riepenlrayzcn. Naam van don
juitgever wordt 'in deze bladzijden niet ver
meld. j
pet blijkt een overdruk uit een. werkje,
getiteld: „DoiNederlapdselie Stad- en Dorps
beschrijver.''
Piet onderschrift bij liet panorama is
editor zoor vleiend vjoor cpnze gomjeente.
Pet luidt: i
Schiedam! op eore en oudheid LroLseb,
Mag, hoe Is lands gropUieirl ook Droog'
[daelien,]
In vollen' glans en luister praaien,
Is 'des voor Neerl'ands ieer een rots,
Schiedam wordt thans door elfcj geroemd,
Een parel' aan de kroon der Republiek
[genoemd.]
De toeschrijving der stad vjangt aan met
een dankbetuiging van den uitgever aan
den samensteller en de volgende verkla
ring:
„Deze stad verdient thans in vele op
zichten als eens der voornaamste sleden
van ons Gemconebest geacht tc worden,
en "behoeft ten aanzien liaarer welvaart
prachtige, zoo opcnbaare als bijzondere ge
houwen, gelegenheid, ja, zelfs, (naareven
redigheid baarcr grootte), contributie in
's kinds schatkist, voor geen stad ip ons
vaderland te wijken.'1
De beschrijving is ingedeeld in hoofd
stukken, waarvan het eerste het opschrift
draagt „Ligging'', "waarin ook de havens
worden genoemd. Zo,o lezen w]e daa,rin:
„De vaart do Sdhie, van Delft komende,
vereenigt zig hier door middel mn' pen
sluis in den dam, of zeedijk gelegd, pn
een lange havten, mettle Maas: pan doe
zen daan schijnt de stad haai' begin ion
naam verschuldigd te zijn: de haven is,
Sn 't jaar 1336 midden door het Franken
land gegraven en yereenigt zig door pen
arm, de nieuwe lianen genoemd, aan liet
einde van het nieuwe werk met do stads
gracht iaan do westzijde; deze beide grach
ten hebben onderling wederom gemeen
schap, bij de Vlaardingerpoort, door mid
del van een doortogt, en schuif, die door
een rad, wiaarin menschpn rondfoppen,
wordt opgewonden''.
Deze sluis 'werd_gemaakt Sn 177S, ter ver
vanging van do vroegere verbinding ter
plaatse van de „Oude Sluis'', bestaande uit
een,heul, tusschen de Korte Raven en de
Kolk. (Zie hier heli ter).
Het tweede hoofdstuk heeft het op
schrift „Naam-oorsprong'' cn geeft en
kele jaartallen waarop voorrechten
aan de" stad werden verleend„Schie
dam heeft zijn naam naar "den dam, in de
Schic gelegd (zie hierboven) al Vroeg vind
men van pen ambagt van Scliie en in-
woonders der Riviere géwlag gemaakt: ïn
1264 ontstond een geschil- tusschen vj'opw
Aleada, beschermster van de Kerk Le
N.ieju w-Schiedum, én Plrilippus, Ple
baan van Oud-Sjch'ïed am, thans Op-
werscliie sedert later Oversclne ge
worden); in do 14c eeuw komt 'l echte'.' 't
meest voor onder don naam Nicuwendam, In
1271' vcikocht Dirx y. Wassenaar aan Alcida
vtan [tlienegouwen zijn ambacht en gerechte
te .Nacuwendpm'; en in 1272'schonk jlo-
atens en zijné Moei aan die ,van Nicuwen
dam vrijheid v'an verscheidlene tollen;, j pjr c
oppodanomm, cl. _.i. volgens icclit der ste
delingen; dus si-hijnt zij in dit jaar s lads^
rechten veldwegen le hebben: in 1274 gaf
vrouw Alcida aan haaro n i e u w e, stad
Schit edam wetten en rechten enz.in
de vooiTeehthrief aan Jl gasthuis, in(12SG
geschonken, Idesl aueffi, dat de poortenog
geen gemieené zegel' had.
- H|et derde hoofdstuk beschrijft de
„Grootte". Raarin wordt vermeld dat de
stad „in zijn verston afstand" een jhalfuur
gaans was en' omtrent half zoa brood. Ten
tijde dat deze toeschrijving werd gemaakt
waren do muren, wallen en, stadspoorten
reeds geslecht.
„De stad zelve, zoo lezen we verder, id
schoon' en wel' gebouwd, men. hoeft in de
zelve vrij 'aanzienlijke straten 'én steegen!
inde gemeentehöerscbt 'ntnetlieid, d.e men
Sn veele zelfs voorname steden' onzer repu
bliek te vergeet» zoude zoeken: Itetnieuw-
werk, Ihfet hoofd, en Re stads vesten -zijn
eerst binnenkort aangebouwd en pronken
jfde perste inzonderheid zo' wel als |de
Wven) met teen genoegzaam aantal' aan
zienlijke geitouwen: door, .de menigtestep-
nen koornmoleaas opj h'are vesten geplaatst,
zoude 'de stad zig deftig en stout voor
doen; werd dit niet ontluisterd door een
dikken novel vian rook, waarin zij zig, op
zekerte tijden ran1 den dag, als geheel ver
bergt." I i i !J
.Volgens Ide in dit hoiofdstuk gegeven paj-
feirs warenhter in 1515 470 haardsteden),
in 1632 1504 buizen èn! omtrent 8.000 in
woners; in 1792 wprd het getal huizen
geschat op 1850 en bet aantal' inwoners
op 10.00GL
Jt iWapen'A Hjeb wapen is twlcderleihet
oude, of dat van Nïeuwendam, zijnde drie
zandtoopers iop con goud veld; is thans
buiten gebruik; bet tweede is èeni zwarte
'leeuwt, imet een' dwarsbaar van rood jein
wit, op een' goufl veld,
(fWordt vervolgd.)
Gaarne wil ik het c-cn en ander uit het
ongelukkige Oostenrijk1, het land waaruit
zooveel kinderen naar hier komen, Vertel
len. De pleegouders z u ilendaaromtrent wel
eens iets van een ooggetuige willen <vter-
ncmeni
'Onwillekeurig, zegt de schrijfster, vra
gen zij ziclizelt af: „Is! do nood in Oosten
rijk werkelijk zoo groot en moeten wij(voort-
gaan met liet opnemen van Oostenrijksehe
tornieren in onze gezinnen?"
Welnu, ik lieb in Oostemijk uitvoerige
gesprekken gehad .met tram- en treincon
ducteurs, arbeiders, onderwijzers, en on
derwijzeressen, protessoren, dokters?, dorni-
né's,- ingenieurs, stationslienimbten, gepen-
riomieerdea en naaisters. Bij al' die men
schep bob ik -bezoeken gebracht in hun
woningen en heb ze gadegeslagen in (hun
dagelijkse he omgeving.
tic heb gegeten hij een ingenieur: aard
appelen en kool uit het water, zonder vet
ol vloesch.
Wiet valt mij dus gemakkelijkj een ant
woord lo geven op tie wagen, welke be
grijpelijkerwijze gesteld worden door delHjol-
lanüers, die Oostemijksche kinderen in hun
ne woningen opnamen.
Al dade.ijk kan ik dan beginnen met-ie
zeggen, dat mij twee dingen in liet hij-
zondar hebben getroifen. lin wel zie mj
pende nood, welwe onder alle rangen en
standen der- bewoners van dit ongelukkige
land bóer-sekt cn do groote dankbaarheid
van de Oostemijksche bevolking voor de
hulp die polland biedt
Itijierover wit' ik nog het oen en ander
vertellen.
IHet brood in Oostenrijk is slecht. Op
broodkaarten ontvangen ae mensclien éón
rond broodje van1 ongeveer O/s pond (per
week per persoon.
De .meeste' menschen die ik gesprokfen
heli, ontvangen Jmn warm eten van een
volksgaarkeuken; waar het erg ongezellig
is. Het geregelde menu is: soep zonder
vleesch en van zeer slecht gehalte, met
gewoonlijk koot voor gropnten. Eóns per
week, gewoonlijk des Zaterdags, iseijioen
stukje vlecsch m, zoowat oen vinger lang
en ook piet dikker. Molk, boter, kaas en
suiker zijn artikelen welke niet zijn le ver-
knjgen. Margarine tegen fabelachtige piij
zen. Wol' is eten te verkrijgen in hotels cn
restaurants, en liggen eetwaren uitgestald
in de winkels, doch 'alleen de nieuwe rij
ken (0.-WI,e,r.s) cn door do lage valuta.de
vreemdelingen, kunnen hierv'an profileren.
Do groote massa is echter aangewezen
op het karig dagolijksch rantsoen, zonder
vel, zonder vleesch, zonder melk, zonder
goed brood. Verleden jaar was het brood
zeer slecht, illjot bestond voor een groot
deel uit houtbestanddeclen. Een gevolg bier
van was, dat do menschen, die dit brood
moesten eten, bulten kregen op armen en
been en. Sinds dien is het brood wat ver
beterd. Doch wat beteekent één broodje
per week? Niet te verwonderen is Itet
dan ook, da,t do gezondheidstoestand sleiik
achteruitgaat.
Tuberculose neemt zoor toe. Een miediscli
onderzoek beeft aangetoond dat de gezond
heids toestand van 850.000 schoolkinderen
zeer slecht is, van 65.000 slecht en van
20.000 goedj.
Dr. iMba.uer zei, dat de kinderen naar
Holland zenden een goede daad was, er
waren kinderen bij heï onderzoek, die|wöer
negen maanden in Oostenrijk terug waren
en die men er allen nog uit kende. En
dan zijn de kinderen ook voor een poosje
uit die zorgen, waar pik gezin in ver
keert. Pet laatst was ik er in December,
maar de toestand is sinds dien nog (erger
geworden.
Ook sprak ik' een weesmoeder van een
dorpje bij Weenen, Welke 35 kinderen ten
hare Jaste bad en nog vele stonden te
vachten op pen plaatsje in baar huis)
Zij had 30 Klonen in de ma-md 1e ver
teeren. Zij beeft ons .geileden wal van
haaV kinderen mee tc nemen, wat natuur
lijk gedaan werd. De kleinste waren all en
ziek. (Sinds dien 4 aan, ondervoeding over
leden'.) met het Dec'ember-transporL zijn,er
8 meegekomen en in Januari ziju/'erneei
gekomen en met het eerde transport! 1 (eb
ik |e|ii 3 vb,or Scbiebroek 'aangevTaagd/Waar
Voor ik een plaats gevonden, had Dat er
vele plaatsen gevonden mogen worden, is
de wansoli van' hel subcomité en van
hel comité Wachter
IlI'et Comité zon, een spocialen trein wil
len lalen' komen met kinderen, die van
half Juli tot September vacantia hebben,
Deze kinderen kunnen op andere lijden
tiifot komen, tenvijl zij toch ook dom- de
hecrschende nood onltzettend lijden
oleden hebben!.
Mr. van Aailen, wethouder van Rotter
dam, officierskruis van de Gouden Zom
A. II. Sirks, hoofdcommissaris van po
litie, le Botterdam; A. C Burgdorffer, Di
recteur Gemeentewerken aldaar, en L. J. H.
Willinge, havenmeester aldaar, allen offi
cierskruis van den Heiligen 'Schat
J. Lugt, Directeur gemeentelijke veren
en C. v. d. Pol, hoofdinspecteur van politie
te Rotterdam, het ridderkruis vau den Hei
ligen Schat.
Onze .U ar Ine.
Bij het DepartemenL van Marine is tele
grafisch herichl ontvangen, dat ïïr. Ms.
pantserdekschip Zeeland, onder bevel van
den kapitein ter zee D. Keus, deu 16en
dezer van Bergen is vertrokken.
Gemengd Nieuws.
Zandspmten.
Te Schellingwoudc is een stoompomp-
station opgericht, om het zoute water, dat
bij (hot handspuiten op do bouwterreinen zich
in Waterland verspreidt, op liet Y te loo-
zon. Daartoe zijn alle binnenwateren af
gedamd.
en
Dringend verzoeken wij U eenigo dezer
kinderen le huisvesten; temeer daar het
slechts voor twee maanden is. De kind»
ren zïj'n vrij vön ziekten en eerst dooreen
Oostenrijkschcn dokter en ten overvloede
bij het vertrek nog door 'Rollondsclie on
derzocht.
Deze en de volgende week zulllen inde
gemeente Kethel' èn Spaland dames rond
gaan om te trachten' kinderen te plaatsen
gelijktijdig zullen' er 'lijsten worden aan
geboden ter inzameling van gelden om do
kinderen Van| kl'eeding en schoeisel te voor
zien'.
Wie helpt? Daar het onmogelijk is allen
te bezoeken; worden degenen, die geen be
zoek ontvingen, vriendelijk verzoold zich
op te geven (ftjan1 mevrouw B. A'. Metzing,
Scli axis 10, Oversdhie. Ook vaan' buiten Ko
Üiel zijn adressen welkom). Desveriangd
zorgt het Comité voor kteeding en schoeisel
BINNENLAND.
liet bozook van don Japanscueu kroonprins
Ter gelegenheid van liet bezoek van den
Japanschen kroonprins, hebben nog onder
scheidingen ontvangen
Mr. Zimmerman, burgemeester van Rot
terdam, het Groot-officierskruis van 'den
Heiligen Schat.
Wegbrengen van schepen.
hi verhand, mot het zinken vlan den
wirnboottrawkr Magdalena Cornelia IJ.
M. 14 (op 13 December 1919 nabij Zand-
voort) zijn te IJmuiden geanostcerd de,
rcedei-s, N. Ilj, barbier en A. v. d. P.,
winkelier aldaar en de varenslui ,A. v[ O.,
aldaar -en J. Illf to Vclseroord.
Nader vernemen wij, dat in verband met
het wegbrengen van den stoomtrawler „Mag
dalena Cornelia", in den nacht van 13 op
14 December 1919, nog lo IJmuiden zijn
gearresteerd de schipper Bertus v. 0. en
opvarende O. .van H., die eveneens be
kend hebben en ter beschikking zijn gesteld
van den Officier van Justitie te Haarlem.
Een brutale opliehtsUr.
fn dezen tijd van algemeen moreel ver-
val^ moet al heel wat op bot gebied van
oplichterij en fraude gepresteerd worden,
voordat het veel indruk op het angstwek
kend afgestompte mensckdom maakt.
Wat thans een Berlijnschc oplichts.er uit-
»e~naald heeft, geldt door de ven-egaande
brutaliteit van haar optreden onder de vir
iuosenstukjes op dat edele' gebied.
Bedoelde juffrouw, die zich uitgaf voor
de dochter van non Berlijnsch groot-in
dustrieel, wist eenigen tijd geleden zich inde
kringen der militaire vertegenwoordigen
van de Entente te Berlijn te dringen. Na
tuurlijk leefde zij op geweldig grooten voet,
droeg de kostbaarste juweelen en kocht in
do allereerste zaken van Berlin W. Zij be
taalde ook, doch zooals thans is geble
ken uitsluitend mol valscho chéques.
Een Italiaansch officier van jezondhei^
die uit Berlijn naar zijn vadeiiand terug
keerde, nam de oplichlster mede naar Mi
laan. Daar leerde zij een advocaat kennen,
die zich zeer voor haar interesseerde. Zij
speelde weder met succes de dochter van
den nijverheidsmagnaat en vertelde zoo
langs haar neus weg, dat zij met 25 mii-
lioen mark in de Deutsche .Waffen- und
Mimitionslabiik deel had, cn eveneens
Tnet 25 milliocn in de grootste zijdespin
nerij van Krefeld.
Haar baarvormogen, vertelde ze, zal op
het oogenblik in beurstransacties geblok
keerd, zoodat zc momenteel slechts over
weinig te beschikken had. De Milaansche
advocaat had eigenaai-d'g genoeg geen den
minsten argwaan en leende zeer kooge be
dragen aan de handige intrigante, die het
zoover stuurde, dat haar slachtoffer haar
bovendien nog ten huwelijk vroeg.
Nu komt''de clou.
Het verliefde paar gaat aan '1 reizen
natuurlijk op kosten van den aanbidder cn
komt ook in de Rijnstreek. En nu hield
do jonge dame niet op, of haar aanstaande
moest mee naar haar groote zijdespinnerij.
Links en rechts had zij te voicn mol fooien
gewerkt onder hel personeel van de spin
nerij. Zij liep er als de eigenares binnen
cn 'loonde den Milanceschen advocaat het
geweldige bedrijf: de spinnerij, waar luito
25 milliocn in zaten
Zoude er nog ceuige twijfel gciezon zijn
in bet brein van den verliefden Miiaiiecn,
thans was er voor hem geen twijfel meer
aan do groote rijkdommen van zijn biuid.
Rij aankomst te Reiliju, waar vermoedelijk
weer mr uwe tiucs o_p hot program ston
den, was de {lecfioiche, die de gangen,
dezer vrouw was nagegaan èn ook wegens
het bediog met dc chéques, naar haar
zocht, op hot perron, zoodat het gevaar
lijke vrouwmensch thans achter slot en
grendel zit.
Van dc grens.
Zooals van dc Ncd'erlandschc grens wordt
gemold, smokkelen de grcnslrewoueis aldaar
op het oogenblik groote hoeveelheden eieren
en vee uit "Duitschland naar Nederland,
naaimode ze aardige zaakjes maken. De
cicien kosten in Duitschland 60 Pfennig
en worden in Nederland voor 1012 cent
verkocht. Evenzoo gaat liet met sciiapen,
dio in Duitschland aan de grens 2 ii 300
mark kosten, i ex wijl zo in Nederland tus
schen de 25 en 60 gulden opbrengen.
's-Nachis brengen de smokkelaar-s kudden
schapen van 30 ';i 100 stuks over de grens.
I'raude.
De Haagsclie Icvensvorzckexmgsmaal-
sctiappij „Raadpensionaris Johan de Wilt",
heeft eenigen tijd geleden een fraude ont
dekt in haar boeken. De directeur dier
Maatschappij was op reis gegaan, doch dit
wekte geen argwaan, daar het do tijd was
voor zijn inspectiereizen. Echter bleek, dal
do kas niet in orcle was, en na pen kort
onderzoek kwam men reeds dadelijk tot de
overtuiging, dat een zeer- groot bedrag man
keerde, De commissarissen der Maatschapij-
pij wendden zich daarop lol den hoofdcom
missaris van politie aldaar, die de zaak
in onderzoek gaf aan een zijner inspecteurs.
Deze kon spoedig vaststellen, dat de direc
teur zich passen voor het buitenland, met
name België èn Frankrijk, had aangeschaft.
De dag van zijn verdwijning was tevens
do dag, waarop hem zijn laatste visum
was uitgereikt. Een onderzoek in loco wees
uit, dat de directeur niet in Den Haag
vertoefde.
Geholpen door de Belgische cn Franschc
Justitie steldé de inspecteur daarop een
onderzoek in Brussel en Parijs, in, als
gevolg waarvan de voortvluchtige in een
Hein hotel le Parijs werd gearresteerd en
gesteld' ter beschikking van '3e jn-éfccture
aldaar. 1
Tramongeluk.
Men meldt ons uit Monnikendam:
Nabij het 'ptation „do Posthoorn" is de
tweede personenwagen van de Noord-Hol-
landsohe tram, welke te 5.45 uit Amsterdam
hier aankomt, gederailleerd.
Dc wagen reed ecnige meters over de
straat en kwam tegen hel huis van den heer
W. Bloem, vernielde een gedeelte van den
muur en ecnige ruiten, zoo ook do poort
van het huis van ds. Van Veen.
Ook de wagen bekwam ecnige schade.
De machine mot de eerste personenwagen
kon do reis naar Edam voortzetten.
£r is sprake van, dat de Sultan, moeite zal
doen om geschoolde werkkrachten van bui
ten af, di. van de Gouv. landen, in dienst-
to nemen om er zeker van te zijn, dat al
zijne hervormingsplannen resultaten zullen
afwerpen.
Schrijver besluit met de vermelding, dat
ook nog weid ingesteld een bureau voor
vrouwenzaken, waar slechts vrouwen werk
zaam zijn, z.a. schrijvers, ambtenaren, po
litie, enz. Voor het heirleger van vrouwen
in de kraton is dit ook zeer noodig, en zul
len onkiesche gebeurlijkheden door deze af
schutting van mannelijke beambten voor
vrouwenzaken, voortaan achterwege kunnen,
bllijven. i
Jn de kraton' van Solo heeft men reeds
lang een vrouwelijke kraton-politic, met de-
zelfde bevoegdheid als de politie buiten den
kraton en ook om deze behulpzaam te zijn
in haar talik, zoo er binnen den kraton ge
stolen goederen of dergelijke machten zijn
binnengesmokkeld.
Uit het Italiaansch van, 1
EDMONDO DE AMICUS.
Heb conflict- Tan Gddcr.
De iirma Van Gelder Zonen, Le Velsen,
heelt besloten do Zondagsarbeid niet we
der in le voeren.
Tevens zal het loon voorloopig gehand
haafd blijven.
In bee a ring geven op stations.
Met machtiging van den Minister van
Waterstaat is omtrent bewaren van ba
gage op de stations der Ncderlandsche
Spoorwegen bepaald: y,
In bewaring worden slechts genomen
voorwerpen, welke ten vervoer als bagage
aangenomen worden. Do Maatschappijen
zijn bevoegd, voorwerpen, welke niet vol
doen aan do eischen, gesteld in do eerste
zinsnede van art. 19, eerste lid Algemeen
Vervoer 1901, niet in bewaring te nemen.
De Maatschappijen zijn niet verantwoorde
lijk voor de schade, welke ontslaat uit het
gevaar, verbonden aan hot gemis van in
pakking of aan voldoende inpakking. Hot
bewaarloon bedraagt i' 0.20 per colli en
per etmaal, een gedeelte van een etmaal
voor een geheel gerekend.
Koloniën.
Jaya cu ill.liioera,
Dc Pir-angor bode verneemt, dat er
sprake was van inkrimping van het per
soneel der thee-onderneming Malabar. Hier
over weid aan den heer Bosscha geseind
die antwoordde: Niemand ontslaan, alle
kosten voor mijn rekening.
Do Prcangeibodc verneemt, dat er plan
nen bestaan tot hol oprichten van een
Duitseko fabriek van werktuigen cn spoor-
wegmateiieel te Choribon, aan welke fabriek
1500 werkmeesters zouden woiden verbon
den, plus inlnndseh personeel.
Een gezond oord.
Te Hoek van Holland, een plaats mot
bijna 3400 inwoners, is in het tijdvak van
21 Febr. tot 14 Juni 1.1. niemand overleden.
Jam eu iil.uioera.
De Javaansche medewerker „Scl.ro'' van
de Sin Ro, weet belangrijke hervormin
gen mede te doelen, die plaats hadden na
de troonsbestijging van den jongen Sultan
van Djokja Hmraangkoe Rocwone VIII van
Djokje. i
In de eerste plaats meldt schrijver dc
gewoonte, dat een aanstaande bruid eerst
bij den sultan lmar opwachting moest ma
ken .In vroegere dagen kon het wel eens
gebeiuen, dat do Sultan zelf het aanstaande
bruidje wilde hebben, zoodat het voorge
nomen huwelijk dan moest worden afgezegd.
Onder den ouden Sultan werd deze ge
woonte slechts beperkt tot de prijaji-ha.mba-
kralon, d. z. RraLoin-umblenaien en beamb
ten, eu nu beeft de jonge Sultan dit dcsc
poüsch gedoe geheel afgeschaft.
In de tweede plaats liet onderhoud van
vechthanen en veohtkwaxtels (gemak Jav,
poejoch, Socnd
Onder den ouden Sultan 11,. B. VII werden
m den kraton,meer dan 60 vechthanen en
.een duizentul kwartels onderhouden.
De anne beestjes, moesten eiken dag
„dienst'' doen, n.l. vechten, ten genoego
van den ouden Sultan, zult ge zeggen? Neon
ton genoege van een vijftigtal ambtenaren
cn beambten, die speciaal met liet onder
houd der hanen en kwartels waren belast.
Do lezer kan zelf nagaan, hoeveel geld er
toen eiken dag voor dezen- „diensttak'' weid
uitgegeven. En als liet nu maar zuiver bere
kend werd, maar Jiet was gewoonte, dal
het voer dei- beestjes niet berekend werd
naar hun magen, maar ook en benevens
naar die hunner „pengoeroes''. Zoo zelfs
dat velen dezer „pengoeroes gemak'' zich
sieraden en karren met caoutchouc banden
konden aanschaffen.
Ook dit zaakje werd door den nieuwen
Sultan weggebezemd. Al die hanen en kwar
tels werden aan de prijaji's hamba kraton,
die er vroeger mee belast waren, cadeau
gedaan en dit departement afgedankt. Itet
daarvoor te besleden geld kan voor veel
beters dienen.
Thans wórdt in den kraton een nieuw
bureau voor financieele zaken ingelicht,
zocdanig ,dat de gelden van do Suitanaats-
kas en die van den' Sultan in privé niet meer
omler 'dezelfdge personen berusten. Zjll.
heeft verordonneerd, dat de ünancieole za
ken voortaan met meer nauwgezetheid zui
len worden behandeld. Reeds in den aan
vang yan deze nieuwe atoeran, kwam Z„B.
achter vele misstanden, die vroeger onder
den ouden Sultan tierden. Het werd een
gewoonte, neon, een adat, flat voor elke
aanvraag steeds meer uil do kas word ge
nomen, dan eigenlijk wel noodig was. Zoo
doende hebïmn vele ambtenaren zich schul
dig gemaakt aan onwettige verrijking uit de
suilanaatskas. Die ambtenaren werden door
den nieuwen Sultan slechts aangemerkt als
„onbetrouwbaar'' en of eervol ontslagen of
aangehouden maai' werkzaam gesteld onder
nieuwe, betrouwbare ambtenaren.
Het was reeds donker, toen mevrouw dc
Soubise met haar dochtertje in het Grand-
ittotel tp Pcgli aankwam. Bij hot gebruik
van den lift trof haar de liiijcmgen; 'i was,
een caticaluur van een uitschei', met
zijn le dik, sterk gemüimetcrd hoofd, de
pilde oogen m het beenige, hoekige ge
zicht. Onbewegelijk stond liij in de lift, do
oogen stijl gericht op de pop in do armen
van Madeleine, die zich onwillekeurig af
vroeg of idj een levend wezen of een auto
maat was. Op de derde verdieping aange
land, geleidde hij de familie met eeui, zeker
commando-gebaar naar haar Teamen
illet was een grappig manneke, die jeug
dige Duitbchcr, nauwelijks vijltion jaar oud,
met 't figuur, den ernst van oen man, do
manieren en dc bevelende stem van een
ouden korporaal. De eigenaar van ihotel,
zelf Duitschei', hield hem, ondanks zekere
eigenaardigheden, in zijn dienst, daar hij de
ecmgo der bedienden, allen Duitschors, was,
dio handig met de Italiaansclio clientele
wist om te gaan. Hij had do vreemde ge
woonte om steeds driftig de dingen le zeg
gen, die hij le zeggen had, ze le herhalen,
alsof minstens allen die hem hoorden, halve
idioten waren, doch deze onhebbelijkheid
werd weer gedekt door een oiivermociden
ijver, even onnvermooid als zijn kauwappa-
raat was, dat van den vroegen morgen tot
den laten avond in werking bleef, lloe zag
hij toch kans om onder zijn nauwsluitend
livrei, waaraan men niet de minste plocd
of oneffenheid ontdekte, al do broodjes,
de vruchten en andere eetwaren te verber
gen, die hij geleidelijk oppeuzelde? Niemand
snapte het. 't AYas onbegrijpelijk boe hij
het groote stuk waaraan hij' 'kauwde, bij on
verwachts aanroepen wist weg te moffelen
en met de natuurlijkste stem kon antwoor
den, tot het oogenblik, waarop hij zijn
kauwspieren weer in beweging kon zetten;
mon moest aannemen, dat hij in zijn ver
hemelte» een geheime holte bezat, die tot
bewaarplaats diende. Onbegrijpelijk groot
was ook zijn capaciteit om zijn meest be
geerde lekkernij, dei frutli di gallina, te
verorberen, wat steeds met eenig geel vairi
ei, gekleefd aan zija lippen, gepaard ging.
Zijn ceilijkheid was boven allen twijfel ver
heven, zoodat het aan 1e nemen viel, dat
hij het grootste gedcellLe zijner fooien uit
gaf aan eieren, en hij kreeg vele fooien,
dank zij zLijm dubbele functie van liftjongen
cn van tolk. Iedereen riep hem kortweg aan
met „lift"', bij kon zicli verheugen in de
sympathie van alle hotelbcwoners, die hij'
lallooz'e malen per dag op en neer heascli,
nooit anders echter dan met een hoogst
ernstig gezicht, en met kauwende kaken.
Den volgenden morgen zag „Lift"' me
vrouw Soubise haastig uit haar kamer schie
ten, \h!el portaal over, en met angstig ge
zicht op hem toekomen, vragend naar een
dokter. '<l
„Lift'1 schoot de trappen af Cu keerde
even daarna met een dokter terug. Beiden
traden de kamer binnen. „Lift'' ook, in ge
val het noodig was dat hij naar een apo
theker' moest gaan. Hot kleine meisje lag
bleek, met groote open oogen te bed, haar
mooie blonde lokken om haai' kopje ver
spreid; haai' pop lag direct bij haar. Me
vrouw de Soubise deelde den arts haar
zorgen mede; hoe haai' kind klaagde over
keelpijn, hoe bet koortsig bleek en hoestte.
Angstig verbeidde zij Zijn uitspraak. Zou
het bronchitis zijn, die gevaarlijke ziekte,
waaraan haar man vóór twee jaar was ge
storven? Ongemerkt wischte zij een traan
weg, tenvijl dc dokter nauwkeurig dc zipbe
waarnam. Inderdaad, waren "haar bronoh®
cenigszins aangedaan, doch er weiden geen
geneesmiddelen voorgeschreven, zoodat hij
spoedig daarop de familie goedendag zei.
Ook „Lift'1 wilde heengaan, maar mevrouw
do Soubise Meld liem terug, hoewel zij geen
orders te geven had; zij vreesde even bet
alléén zijn,
De groom bleef stijf bij' liet bed staan,
tenvijl zij naar het venstei' liep om tersluiks
eenige tranen te verbergen. Wanhopig be
droefd gevoelde zij zich bier met baar zieke
kind i Kb et vreemde hotel, vol onverschilli
ge menschen. Zelfs de dokter had zich met
oen banaal troostwoord er van afgemaakt,
ook de groom, onaandoenlijk, had niet eens
gevraagd wie de medicinale hulp noodig
had. Nergens een spoor van medelijden. En
de arme kleine, die laedcrt haar geboorte
bitter weinig gelachen had, begreep stellig
ook maar al te goed, hoe treurig het was:,
ziek tc worden in een huis, toebchoorand
jan iedereen cn aan niemand.
Plotseling bij hel zich afkeeren van het
raam, zag de atlme moederhaar kleintje
glimlachen. Zij haastte zich paar hnet bed.
„Je lacht kindje, jij lacht liousoh? Voel
je je beter, zeg? Waarom moest je lachen?''
liet kindje wees met één harer vingertjes
naar Lift en vroeg
„Doe het nog eens.''
De moeder keek naar deun groom. i
„Nog eens doen,'1 herhaalde 't kind.
DER
