Schiedamsche Courant,
üit het Indische leven.
TWEED E BLAD
s Vrij tog 24 Juni Ï92S, Ho, 16700),
1 VI. (Slot.)
i Blaar niet alleen aan den Maasoever heelt
Schiedam zich als industriestad ontwikkeld.
Door het verdwijnen van de aloude je
neverstokerijen zijn tal van .panden beschik
baar gekomen en daarvan is gebruik ge
maakt door industrie el en, dia daarin hun
ïineuwe ondernemingen vestigden ot hun
bestaande industrie daarheen overbiyich
ten. Schiedam toch leent zich door de
twee bijna evenwijdig loqpend© havens, die
met ehcaar in verbinding stann,(©n do Solde,
uitstekend, voor allo soorten yan "mdu,sbic,
-omdat bijna allo panden aan die grachten
liggen. 'ihians zijn dan ook vrijwel alle
vroegere branderijen tot nieuwe fabrieken
omgezet, hetzij aizondiea-lajk o£ gecombi
neerd. Bovendtiein zijn ook yoor nieuwe
industrieën geheel nieuwe gebouwen gje-
stiolil. i
Om eenig begrip te geven van de uit
breiding der industrie, wil Ion wij cr op
wijzen, dat blijkens de vei slagen van de
Kamer van Koophandel te Schiedam de
gezamenlijke fabrieken him" hrachtwerktm
gen gebruikten tot ëen tolaal vermogen
m 1S98 van 15S13/i P.K., in 1908 vau
33873/t P.Kj, die zijn opgevoerd totin(1913
5614'/i6 P-lij., en in 1918 reeds Was go-
stegen tot 116683/4 P.Kj.
Di 1913 kreeg men de beschikking over
ateclrisohen stroo,m pn in dat jaag werden
reeds dadelijk 24 krachtwerktuigen ge
plaatst, te zamen van 40G7/ic P-K-, in 1919
bedroeg dit aantal 683 (waarbij 10 dyna
mo's) leverende 6969'Vi PKj.
De stoommachines bereikten hun girooLto
kracht levering in 1915 met 4695Vt P-Kj.,
de gasmotoren in 1919 met IDlCyi PK}.;
de ëltectrisefscs stroom, stak daar doen reeds
zegevierend boven uit met G9693/i P K|,
t
Dat met do reusachtige uitbreiding der
industrieën, de uitbreiding dor gmnlae|nto
gelijken tred moest houden, ligt voor dd
hand en geschiedt dan ook zeer sherik Dip
bevolking die pp 1 Januari 1901 bedroeg
26 716 inwoners, teido or op 1 Januari
1921 39 066 'au is na roods ver de 40J.000
gepasseerd. Een vermeerdering dus in
20 jaar mot 50 pCb I
IHiet onderwijs' heeft de voordurende zokg.
Er bestaat hier reeds vele jaren ejen fcjj.
R. School, en ©en Gymnasium, toen Am
bachtschool en oen IHiuishond- fen Industrie
school', een Avondschool, een II. U. L. 0.
en U. L. O.-sclioolj tal van Lagere Scho
len en. IHjeiiuüi omschoten en Bewaarscho
len. Scholen dus zoowel voor gteiwioon on
derwijs alk voor wetenschappelijke voor
bereiding en voor vakonderwijs."
De volkswijk „de Gorzen" is met een
reeks van straten -aan do Zuidzijde uitge
breid, die, evenals do daaraan gebouwd©
woningen, aan alle eischon vau den tegen-
woordigen tijd beantwoorden.
Ook scholen en hulpkerkgebouwen zjjn
daar gebouwd. - t
ïmi Zuiden van de Nieuwe ll'ave'tt zijn
breed© straten en niimle pleinen, plant-
soenljes en Waterpartijen aangelegd, Waar
langs op royals wijzo middeostandsAkonin-
gen en hoerenhuizen zijin en nog voortdu
rend worden gebo'uWd.
Bij ,dc Oude Spuiliaven zijn prachtige
zwemplaatsen gemaakt, die den naijver der
grootste steden opuekken, en die zeer
gewaardeerd worden door de geheele hm*»
gerij. 1
In Oud Blathenesse worden evepeens
nieuwe straten aangieiegd en daaraan wo
ningen ©n scholen gebouwd Do polder
Nieuwland Werd door de Gemeente aan
gekocht en daai' zal! ©en woonwijk tus-
schen Damlaan en Vlaardingeidijk voirij-
zen, bestaande uit ,g!.m(. 1000 woningen,
voor een deel met open grond ,er aohtea".
Een gedeelte dier wouiugen zal zijn m,id-
denstaudswoningöii.
Nabij het Sterrebo&cli zulten ecu kleine
,600 woningen worden gebouwd, bestemd
voor personeel1 van de N. Vj. „Nieuw© Wa
terweg", terwijl1 do firma Wilton waarschijn
lijk d© noodige woniagen zal doen bou
wen voor haar personeel', dat uit ©enige
duizenden axbeidiers en technische ©n ad
piinistratiov© ambtenaren bes'taat. At/aar die
s woningen zullen kopijen is nog niet 'be-
paald.
Niet imlnder dan 4 verenigingen, waar
van „Volkshuisvesting" een der eerste in
den I'and© was', werken met toewijding/jam
ham de woningbehoefte te voldoen©en 5ie
vereenigtng zal' binnenkort met den bouw
van haar eerste groep beginnen, terwij been
6e vereeniging is opgericht. Die geigron.de
verwachting bestaat dat over jonketo jaren
Üa woningnood zal' zij a overwonnen'.
iD'e spoorwegverbinding tusschen haven
©n station laat nog steeds op zich wach'llan.
'r Een voorstel tot aanleg van. een spoorweg
liaver" ig meermoliaa door den ge-
?j< xneenteraad goedgekeurd ton do noodigje
onteigeningswetten werden., daarvoor door
"''do Staten-GenJoraali aangenomen, maai"
1 do !Uj.IJ,.S.BL heeft geen dier plannen willen
uitvoeren, op grond van afwisselende mo*
lieven. Dit belang is echter nog in voort
el durende overweging en het vetlrouwjen blijft
j bestaan, dat eindelijk een oplossing zal
Worden gevonden, vooral pu de Rcg-epring
een bepaalden invloed in dei exploitatie
zal' kunneu uitoefenen en grooto firma's
dacibij thans een overwlegend' belang hob'-
hen en dus hun medewerking zullen ver-
henen,
uit de lij der zelfstandige steden. Niet ah
leen haar geschiedenis van voor eeuwen
getuigt daarvoor, maar ook de geschie
denis vau. de laatst© kwant leeuw1, Eu dat
do ontwakiktóling(ien de heteek'euis vamSchiie-
danf ook buiten! de garnleente wordfcerkeaid!,
blijkt duidelijk uit de wijze waarop do
Schiedamsche leeningen worden ontvangen
en de koersen waarop die genoteerd zijn.
Zou de onpartijdige Nederlandsdhe stad
eu dorpsbeschrijver, Warineer, hij ook nu
weer-een beeld van Schiedam' mobst geven,
niet met een even warm woord van 'hulde
zijn mcdedeelingcn: aanvangen, als bij dit
heeft gedaan in 1792?
if iWij Rebben hiermede de' taaie, dio wij
Af ons hadden opgelegd, .vervuldhet oud©
en het nieuwe Schiedam in een kort bestek,
i rij het daardoor wat oppervlakkig, beschre-
4 f ven, maar toch weldoende, naar wij ver
ff trouwen, oto dein lezers, jdon indrukflege-
ven, dat Schiedam voorloopig door gebrek
■.Jan energie nog niet behoeft te verdwijnen
XXIV.
Van veel beteekenis is dan voor Indië
geweest de meerdere zorg, welke besteed
werd aan de uitzending van geschikte
ambtenaren. Er werd gebroken met het
oude systeem, dat toeliet, dat onontwik
kelde maar energieke mannen belast wer
den met zeer belangrijke en verantwoor
delijke functies. Daarnaast deed 'de jour
nalistiek haar intrede in Indië en nu moge
men wel eens smalend de schouders op
halen over die „Indische journalistiek", wie
ook maar iets weet, van het Indio van
weleer, weet het ook, dat deze journalistiek
zeer zegenrijk heeft gewerkt-. Ze lichtte hot
deksel van menigen doofpot en veie kre
ten van verontwaardiging werden gehooid
over handelingen, die in vroeger eeuwen
nimmer worden bekend gemaakt.
Nog is alles niet, zooals het wezen moet
Nog altijd zijn er bestuurders, die moeite
hebben zich volkomen in te leven in de
veranderde omstandigheden, doch het is
nergens tor wereld volkomen en we zijn
al heel ver, wanneer we kunnen verklaien,
dat we welbewust op deh^ goeden weg' zijn.
En dat is in Indië het geval. Op f.ïe bet
volking werkt dit langzamerhand gunstig
m Zo begon te voelen eem. element te zijn,
dat niet langer volkomen werd verwaar
loosd. Ze kreeg, wat gevoel van eigenwaar
de, hetgeen ze eeuwenlang niet bezeten
had. Dat gevoel "was reeds lang voor de
komst der Hollanders op Java verdwenen.
Het kon niet bestaan tcgenovei do eigen
vorston, die regeerden als despoten, zooals
de wereld er weinigen gekend hoeft in
beschaafde landen. Do bevolking begon te
boselfen, dat haar bestaan een beleren
een vasten ondergrond had. Ze aanvaardde
zulks lijdzaam, kwam er nog niet door in
actie. Wel leerde ze meer en meer verge
lijken en uit eigen oogen zien. f
Dat laatste is door do Europeanen niet
dadelijk hcgiepen, natuurlijk want, want de
Oosterling verstaat uitnemend de kunst
zijn gevoel te beheerschen, zijn gedach
ten te verbergen. Hij verwerkt zeer veel
in eigen gemoed cn dat komt pas later,
zeer laat soms, tot uiting. Dikwijls gaat
dat dan zeer krachtig, heftig soms en de
Europeaan, die niets heeft vermoed,
spreekt 'dan Van het oplaaien vau een
heftig temperament. Toch had hij kunnnen
woton, wanneer hij beter had leeren zien,
wanneer hij zich maar de moeite had
willen geven om niet alleen te midden
dier Oostersch© bevolking te leven, maar
ook eens met hen. Dat laatste moeten
wij, Europeanen, evenwel nog leeren. AVo
staan pas aan het begin.
Een eigenaardig, maar zeer_ sympa
thiek verschijnsel bij de bevolking was,
dat ze begon in to zien, hoe ze behoefte
had aan ontwikkeling. De vraag, hoe het
toc'h kwam, dat een. zoo klom groepje
Europeanen machtig en sterk, welvarend
on voorspoedig is, moest van zelf heel op
komen en geen ander autwooid was mo
gelijk, dan dit, dal, de Europeaan pienter
(knap), idle Inlander bodok (dom) is. Een
maal zoover zijnde, werd natuurlijk het
verlangen g ehoren, ook ontwikkeld Ie
worden. En nu moge men redetwisten
over de vraag, wat wel noodig is, een
eigen Oosterseho beschaving, een Westor-
scho beschaving, of wel een gemengde,
hef spreekt van zelf, dat aanvankelijk
althans de beschaving der Westcilingen
het meest wcnschelijk scheen. Zelfs werd
zoover gegaan, dat al wat wij deden, als
beschaving werd aangemerkt, zoodat de
Inlander zelfs dingen nastreefde, die wij
zelf ons bewust zijn liever te moeten ver
liezen. Men denke b.v. maar aan de jenever-
flesoh. 1
Do Mandor begon naar onderwijs te
hunkeren. Niet alle Inlanders natuurlijk,
maar wel die, welke veel met Europeanen
in aanraking kwamen. De Regeering be
gon scholen te openen. Veel te weinig na
tuurlijk en deze liepen dan ook spoedig
vol. Dooh dit was de bevolking niet vol
doende en in do periode, waarin ik op
Java werkte, kwam duidelijk het streven
naar voren om onderwijs te verkrijgen* op
geheel JSuropeeschen trant, met de Ne-
dorlandsohe taal als spreektaal. Aan don
drang der bevolking was geen weerstand
te Meden. Men kon het verschijnsel waar
nomen, dat drommen Inlanders bij Ren
aanvang van een cursus voor Jum kindc
ren toelatiug tot de Europeesche scholen
verzochten.
Men zag het gebeuren, dat 'half ontwik
kolde jonge dames, dat zelfs gegageeide
militairen zich' opwierpen als onderwij
zers en werkelijk niet behoefden te klagen
geen verdiensten te hebben. Veel zou ik
daarvan kunnen medcdeelen, doch mijn be
stek gedoogt het niet 1 i
Een enkel staaltje moge hier dienon. I
Volgens h&t schoolreglement mocht on
geveer 1900 een (hoofd der school geen In-
landsche leerling toelaten, of deze moest
ITollandsch verstaan eri spreken. Hot ge
volg was, dat tal van Inlanders werden
uitgebuit door menschenn, die Hollandsche
cursussen gaven. Op zekeren dag 'kreeg
ik bezoek van een Inlander met 'zijn
zoontje. Het kind had de Inlandscho
schooi bezocht en kon dus-Maleisch lezen
en schrijven. De vader verzekerde me,
dat de jongen ook Hollandsch geleerd
had van de vrouw van don chef van het
postkantoor. Daarvoor had hij elke maand
i?'?2 gulden betaald, wat de helft was van
zijn inkomen. Die man. had, wat over voor-
zijn. kind. Br begon een gesprek met den
jongen, doch kreeg geen antwoord. Toen
ik hem zei: „Ga eens zitten op tlienteloel"
zei hij: stoel.
„Geef me een hand."
Ik moes! den vader wel zeggen, dat hij
zich vergistte en dat de jongen geen Hol
landsch kende.
Toen liet hij me een cahier zien en 'zei,
'dat zijn zoon den inhoud uit het hoofd
kende. Ik opende hetcahier en onmid
dellijk begon het kind* op i,e dreunen:
„Een zelfstandig naamwoord is denaam
van een ding of 'van1 iets, dat als teen
ding geacht wordt.'" ,Zoo wou hij wel
doorgaan. Een verkorte grammatica was
hem ingepompt. Het is me onmogelijk bier-
weer ,te geven, met welken klemtoon de
jongen sprak en hoe" scherp hij de klan
ken uitstootte. i
Ik kon den knaap niet aaiuremen cn de
vader zal of gedacht hebben door „njon-
ja Kantor pos" te zijn bedrogen, of dat
ik een Inlander-vijand was, die iirland-
sche knapen van de schoool weerde. Waar
moet de overheid eindigen met toe te
geven. Voor het onderwijs moest dan ook
van jaar tot jaar- meer worden uitge
geven en de onderwijs-politiek in Jndie is
daardoor al zeer pioeiiijk. Daarvan kan
men zich in Nedetland bezwaarlijk ©eni
ge voorstelling maken.- Kon men dat wel,
voorzeker zou de Koloniale onderwijskwes
tie in do Tweede Kamer heel wat moer
belangstelling wekken dan nu het geval is.
Arnhem. A. v. W,
BimsNLAm
De Koningin cn Pirinsdlendrik naar Urk
en Dun Holder.
ill!. Mj. de Koningin, die Wbensdagayonid
te (sGravenhago van Riet Loo is aange
komen, is nu jieden mot Z. Kj. tk den
Prins in plaats van IHjef 'Loo, van uit 's-Gi-a-
venhage vertrokken voor het bezoek aan
Urk en HjeJder. De Vorstelijke Piersonen
vertrokken .per illjoilandsch© Spoor van
uur 3 om, via Amsterdam do reis Icj aan
vaarden.
D« Joden van het gevolg di© 'IT!are Ma
jesteit vergezellen zijn. de hofdame freule
van Swinderen, de vide-admiraal Buuduin,
Chef va,n het Militaire ïljuis van do Ko-
ninginde Kapitein ter zee, Jhr. vvoin
Muiden, adjudant van 'L. Kt 'lij. de Prins;
Kapitein-Luibenant ter z©e, ten Broceko
lilloekstra, adjudant van de Koningin, ©n
do ordonnans-officier der Koningin, eersbe-
luitenaat PhafL
De Prins, die na afloop van hot bozo-ok
aan Den IHjelder feenig© dagen zal deelne
men aan ©en zeiltocht op de Wadden, is
voornemens zich Zaterdagmiddag per wa
tervliegtuig v'an den Marine Luchtvaaa-L-
dienst van Den Ujelder naar Delfzijl te
begovcn. 1
Dienst der uerMoosJiebisvei-zekering cn
arbeidsbemiddeling.
De directeur vau dm Rijksdienst ider
IVerU'oosheadsverzekering en Arbeidsbemid
deling verzoek L opneming vjan de navol
gende mededeeling
jBij 76 (72J1 organen der openbar© ar-
iTcidsbcmiddeling iu gemeenten metlO.dOO
of meer inwoners w'anan op Zaterdag 18
(lij Juni j Tj, ingeschreven 46655(46561)
werkzoekenden, waarvan 4.1821(41474j/m,an
n.ein en 1S34(5093) vrouwen.
tHjieman behooren tot de groep bouwbe
drijven 4953(4922) mtmn-on, waarvan plm.
2500(2000) grondwerkers en pl m(. 900(300)
opperlieden cn 6(S/vrouwen;
lot 'de groep kletodiug en reiniging 135
(123) mannen, en 228i{'223) vrouwen; tot
de groep 'leder enz. 202(187) mannen m
4(4) vrouwen; tot d© groep bewerking van
metalen enz. '4115(3911 f mannen en 17(13)
vrouw eu'; tot' de groep texliel'nijvtorhcid 1351
(1308) mannen cn 125(128) vrouwen'; tot
de groep voedings- ten genotmiddelen waar
onder sigaren, 2623(2711) mannen ien'108
(160) vrouwen; tot de groep land-en,'tuin
bouw 1138(1041) mannen en 153(6) vrou
wen; tot de groep arbeiders zonder be
paald beroep -7454(7251) mannen ion 183
(170) vrouwen.
1) De getallen tusselten haakjes zijn die
Jvan 11 Juni j.U
Do Artfllerle-Inrlcbtiugen.
Naar wij vernemen is thans binnen en
kel© dagen de samenstelling te verwach
ten door den Mini^bor van Oorlog viando
vroeger aangekondigde Commissie welk®)
tengevolge van die aanneming door de Twee
de Kamer van de motie-Ter Hlall een (on
derzoek zal' hebben in te stollen naar de
toestanden aan de ArtiRerie-inrichlingen'.
(H|et voorzitterschap zal' zijn opgedragen
aan den heer J. Nj. Illlanctrix, lid van Ge
deputeerd© Staten van NoordlHialland, ter
wijl als leden der Commissie zilting zul
len hebben, (te heeron: dr. Wj. A. van
Doi-p, Directeur vau de chemischo fabriek
te gaarden; lit J. ter" Hall, lid dor Tweede
Kamer; WL D. M. Kónig, directeur .van
de fabriek van muzicdc-instrumtonten te Til
burg, on C. V. d. Voort Vau Zijp, lid van
do ïweeclo Kamer. Als secretarissen' zul
len optreden: Mr. Aj. E. J. Nysingh, advo
caat en! procureur te 's-Grawenbage ©nM.
C. E Gronemeyer, commies van het De
partement van Oorlog.
Mlnluteri» vau Arbeid.
Do'Rijksdienst dor Werkloosheidsverzeke
ring en Arbeidsbemiddeling verzoekt op
name van onderstaande mededeeling.
Omvang der werkloosheid over de .veek
van 30 'Mei tot en met 4 Juni 1921, [mede
gedeeld door den Rijksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling.
(De tusschen haakjes geplaatste cijfers
zijn do gegevens van de week 23—28 Blei
1921). I
Volgens opgaven der besturen van de
gesubsidieerde werkloozenkasscn waren in
de week van 30 Mei tot en met }4 Juni
1921 werkloos
Ai Aardewerk, glas, sleenen, enz. Drie
(drie) kassen met tezamen 9345 (9322;
leden. Aantal workloozen 535 (593) de
gehcele week en 136 (lïÖ) een gedeelte
der week. f
p. Diamantindustrie. Vijf (vier) kassen
met tezamen 9593 (8528) leden. Aantal
workloozen 7201 (7167) mannen en 1232
(1242) vrouwen.
C. Bouwbedrijf. Dertien (dertien) kas
sen met tezamen 75688 (757GS) leden.
Aantal werkloozen 2547 (2842).
R. Hout-, kurk-, stroobewerking env. Vijf
(vijf; kassen met tezamen x5.508 ((15,536)
leden. Aantal werkloozen 1435 (1342) de
geheelo week en 659 (643) een gedeelte
der week.
E. Leder) wasdoek (bewerking van). Eén
(één) "kas met 6063 (6968; leden. Aantal
werkloozen 102 (146).
F. Metaalbewerking, scheepsbouw, enz.
Zes (zes) kassen met tezamen 48.566
(2531) de gehcele week, en 944 (641) een
gedeeito der week.
G. Textielnijverheid. Vier (vier) kassen
(48.576) leden. Aantal wcikloozen 2530
met tezamen 24.616 (24.547) leden. Aan
tal werkloozen 1206 (1180) mannen en
235 (227vrouwen de gehcele week en 1870
(2135) mannen en 461 (437) een gedeelte
der week.
II. Voedings- en Genotmiddelen (Fabricage
van). Zes (zes; kassen met tezamen 13.273
(13.325; leden. Aantal workloozen -195(517;
de geheele week en 148 (140; een ge
deelte dor week*.
I. Tabak- en Sgareinuidushie. Vier (drie)
kassen mei tezamen 19.475 (12.080) leden.
Aantal werkloozen *2270 (889) mannen en
210 (85) wouwen de geheelo week en
1252 (727) mannen en 130 (52; vrouwen
een gedeelte der .yeork.
K. Transportbedrijf. Vijf (vijl) kassen met
tezamen 39.074 '(39.0,74; leden. Aantal
werkloozen 1784 '(2034; de geheele week
en 2007 (1959; een gedeelte dor weck.
L. Hotel-, Café- en Restaurantbedrijf. Eén
(één) kas mei 2440 (2430) leden. Aantal
werkloozen 25 (20).
M. Handels-, Kantoor- en Winkelbedien
den. Vier (vier) kassen met tezamen 25.146
(25.5S8) leden. Aantal werkloozen 290 (300;
mannen, on 66 (G6) vrouwen. i
N. Fabrieksarbeiders. Vier (vier) kassen
mot tezamen 34.269 (34 231; loden. Aan
tal weikiou/.en 3071 (-2823) de gehcele week
en 197 (250) een gedeelte der week.
O. Ij'oek-steeudi tikker ij, enz. Diie (drie)
kassen met tezamen 71G5 (7046) leden
Aantal weikloozen 239 (257) de geheele
week en 192 (184) een gedeelte der week
1J. Kleeding en Reiniging. Drie (twee)
kassen met tezamen 11,077 (4505) leden
Aantal werkloozen 133 (41).
In totaal werden opgaven ontvangen .van
75 (74) kassen, met tezamen 345.561
(342 459) leden; hiervan waren de geheele
week werkloos 25 258 (24 509; leden, waar
van 23.373 (22.778; mannen en 18S3 (1731;
vrouwen, terwijl oen gedeelte dor week Werk
loos warou 8423 (80G7; leden, waarvan
7637 (7448) mannen err 786 (619j wou
wen.
Geen opgaven weiden deze week ontvan
gen van
Chr. Nat. iBouwvakarbeidersbond in Ne
deiland (plm. 470 leden); de landarbei-
dersorgamsaties.
„Iirpefdhestuur Onze Vloot relods Jong strij
dende tegen weerloosheid Indië, bereidt
ernstige bestudeering vl'ootplaunen warm)
aan, vertrouwt dat Volksraiaid verklare
spoedigst afbouwen krachtige vl'oot onaf
wijsbare eiscli voor vteiligheid koloniën is.'
tVan Bpm,melton, voorzitter.
JieilerlamlscU Ihibrikaat
In do aflevering; v{an 20 Juni treffen wij1
allereerst aan het verslag den- werkzaam
heden der ,Viei-©eaigmg „Nederiandseh Fa
brikaat" over hei. afgeloopen Vereonigings-
jaar, waaruit blijkt dat do Vereenigiug in
het afgeloopen jaar niet heeft stilgezeten
en dat haar terrein van werkzaamheden
zich geregeld uitbreidt
In de bijdrage: „Den Hjapg, Industriestad
11", vindon wij het vervolg van hot ge
schiedkundig overzicht, dat in de vorige)
aflevering wap opgenomen. Uit het artikeL
in deze aflevering opgenomen, blijkt dab
de !U|aagsche mijvm'htohl van grooter o-mvang
cn betuekenis is, dan menigeen (ook in
woners der Residentie) waarschijnlijk tot
nog toe vermoed hebben.
Do rubriek „Vim en voor de Vrouw",-
bomt vterschiliondii?, korte schetsen en won-
ken, waaamedo do huis wouw haar voor
deel kan doen.
Voider bevat dieze aRcvlering een bijdrago
over het groote Wilton Droogdok, komt ge
leden te Schiedam iu bedrijf genomen, waar
bij een afbeelding hiervan is opgenomen,
terwijl hetd opstel „Ntoderlaudschc Tapijt-
wevers", welk© bijdrago nog wordt -ver
volgd, op onderhoudende wij zo, do ook in
historisch opzicht zoo belangrijke Nedear-
londbche Tapijtweofkunst, .behandelt.
Dit Oost-Indië.
Men seint uit "Weltevreden:
Uijt den Volksraad.
Do Volksraad heeft zonder stemming een
motie aangenomen, waarin de lugeeiing
uitgenoodigd wordt om, jn afwachting van'
con spoedig© algeheele regeling, de amb
tenaren, leden van den Volksraad, behou
dens overwegende 'bezwaren, ter beschik
king te stellen van d© departementschefg.
voor werkzlamheden, vteieenighaar meteen
juiste waarneming van het Volksraadlid-
raaatschap
Bh-, Van den Brand heeft een mot» in
gediend, waarin verklaard woxidt, dat die
invoering rtim do assïstentonregelingvoor
de Oostkust van Sumatra dringend noodig
is.
IJl© K(ederlandschio
kaïhinetsci-isis
In officieel© kringen vreest men, dat het
aftreden van het kabinfol fatale gevolgen
zal hebben, u. nij. vervanging door teen
zakenkabinet, waardoor de Grondwetsher
ziening en de Vioolwiel voorloopig van -de
baan zouden zijn.
Veirpliohto boekhoudjin.g
voor b oïas tingplicliIil.g.e.n.
Naar Aneta verneemt, ovtorwecgt de
dienst van do belastingen om de belas-
ti ngphchtigea te verplichten hoek te hou
den ten behoeve van ©en gemakkelijke con
trole der aangifte-hiljtoltem
B ufrgeanees tor van BIr.
Goijnolis.
De controleur BI. van Doorninok is be
noemd tot burgemeester van Bteester Cor-
nclis.
Geien geschikt©
candid al to 31 bosohikba.air.
Do regeoring deelt mede dat nog! gjoen
geschikte candidaten beschikbaar zijn ten
vervanging van Tjong j\. Fid. .Wijziging
van het Cluneesch bestuur ter Oostkust
vau Sumatra wordt overwogen.
(Tjong A. Fie was, zooals men zich zal
herinneren, d© bekende onlangs overleden
majoor der Cliinoeaen te Bfooan.j
Do Jjapnnsch-Ncd.-Indisdho
Wejreeniging.
Den ISen dezer heelt de Japanscjh!-
Ncd.-Indische Bteneonighig ©en diner aan
gebeden aan don commandant len donotat-
majoor van.' .den Japanschen kruiser Ni-
take. De hoeren Bluurling en Zeilinga ©n
commandant Imamuta brachten taftofdron-
kon uit en lie-bben den wensch geuit, jdat
do banden tusschen beide landen nognau-
wcr zullen Worden aangtohaaM.
Teflegram van „Onze Viloot".
Biet hot oog op de beslissing van den
Volksraad in Ned.-Indiö, om de Vlootwet
op 27 Juni a 4 in de secties te onder
zoeken, heeft, naar het IHSaagsclie Ahela-
kantoor verneemt, bat hoofdbestuur der Ko
ninklijke Ncderlandschto Veieeniging „Onze
Vloot" het volgende telegram gezonden aan
don voorzitter van dien Raad:
Kerk en ScliooL
Ncjd. II1(ervt, Iferk.
Bi ©dan kt voor het 'beroep te Oo-ster-
wolde (G.), dof Bl Batolann, te Amois-
foort; to 's-Gravemoer, ds. IJj. Doorn-
veld, te Usselstoin.
Gdrof. Kcrkeni.
B c|r o epen te Driebergen, ds. Jj, Schoon
hoven, to Delfshavlem, te Oudega, ds.
K, Prins, to Balk; to Blurmerwoude, ds|.
L. AVynia, te )Vateringen; te Nunspeet,
ds. Ij. Dam, Ho Rodegraven; te Blolc-
miarsgraaf-Braiidwijk, ds. Wj. Iff Bouwnmn,
te Nederhorat den Berg.
jBieldankt voor het bero'ep'te Soerabaja
ds. ill| Brouwer lf.Bl.z., te Heemstede;i
to 'Wjhnarsum, ds. 8. van Leeuwen, <lo
ilfoaworzijl.
Ghjr. G o rek Kerk.
Be| roepen te Aalten,_ds. J. L. de Vries,
te Rijnsburg.
Doopsgezinde GomtoeMke.n.
B cfroep en te Ulst, ds. B. Hl, Budolphi,
lo Voendaan.
Ndid. Israëk Kerk.
Benoemd lot godsdionstleeraar, te Roer
mond, Re heer G. Hamburger, te Culem-
borg.
Hofoger OnderWqs.
Universiteit te Leiden. Doctoraal' examen
rechten, de hteeren: A'. Cj. Jaeggi, A'. P„
Bluller en L'. Tobit
Eind-examen Ind. Adm. dienst, de hee
ron JV5I|. Statius, Bluller en G. Tichiehnan^
Universiteit Van-Amsterdam. Doctoraal"'
examen in do scheikunde, cum laudc, de
heer HL Ji Choufoer.
Bevordei-d tot doctor in de geneeskunde
op proefschrift: Over aangeboiton kropge
zwellen, de beer jWj. Tli{. van 'Goor, geboren
tc Amsterdam.
NcderUmdsche Iljandiels lloogeschooil. Doc-
loi-aal examen h and els wieten schap, do hoer
D W|. Stork.
Technische Uloogeschool Ingenieurs exa
men voor scheikundig ingenieur, mej. Dj.
BV. Ouwétunrl en d© lieeien: Kj. Iieendprlz,
P. Levedag, lilt J. Meerkamp v'an Embden
(met lol), J. da Krill, Jj. W. Hl. Uylenbo-
gaart Jr. (met lof), .1. Verboom, W<. de
Vissier (met lof) cn A. Ji. djor Weduwen.
Gemengd Menws.
Eex, „kwetje" aap.
Men meldt uil Amsterdam:
Artis is iu opschudding gebracht, door
een nog jongen aap, die nog slechts kor
ten tijd gastvrijheid an de diergaarde ge
noten had en reeds op de vlucht ging
!Bij hot uitdeelcn van voedsel zag de be
trekkelijk nog, wilde'gasl kans do spiegel
ruit van de apenkooi fe verbrijzelen ,on
zoo te ontsnappen, nadat hij eerst den op
passer, 3ie hem voederde, nog een heet
in den arm had toegebracht
Over de daken van hot Artisgobouw wist
do Vluchteling de Doklaan to bereiken,
waar talrijke personen op hel gerucht kwa
men aangcloopon oa den aap achterna
gingen".
Deze werd door het gegil der menschen
steeds wilder, en vloog een fielsenkeldor aan
do Nieuy-o Ileerongracht binnen, waar in
middels twee beambten uit Artis eveneens
waren aangekomen cn den tot razernij go-
brachten aap neerschoten.
De mijnramp in Westfalen.
Ilot aantal slachtoffers van de mijngas-
ontploffing in de mijn BIout-Gcnis, bif Herno
is definitief vastgesteld. Er zijn 79 dooden
en 72 gekwetsten naar hoven gebracht.
Van do zwaargewonden, die in het jB'erg-
mansheinï .lo 'Lochum zijn opgenomen, zij'n
lot heden toe zes gestoiven, zoodal 'het
totale aantal dooden 85* bedraagt
Het ongeluk is klaarblijkelijk lo wijten
aan het feit, dat men een dynamiotpatioon
liet springen in een mijngang, waarin zich
veel mijngas had verzameld, want onmid
dellijk nadat do paüoon gesprongen was,
volgde de geweldige ontploffing, die verderf
cn schrik onder de mijnwerkers bracht.
De dooden zijn voor een deel'met ver
schrikkelijke brandwonden overdekt, andere
zijn door de kracht van de ontploffing ge
heel uit elkaar gerukt of vrecselijk verminkt.
Do kracht van ,de ontploffing ,was zoo
sterk, dat eea mijnwerker die zich onge
veer op een afstand van een kwartier
van do plaats der ontploffing bevond, en
daar een machine bediende, tegen eeu zui
ger werd geslingerd en zwaar gewond werd.
BER
„Ja." K
