Schiedamsche Courant,
Van den voet der Pyreneeën.
Bëschërïnfng van het publiek.
De Egyptische danseres,
TWEEDE BLAD
I
Zatsröag 25 Juni 1921. PJo. 16701).
Een merkwaardig; stuk vinden wij in
1 een der Zuïd-IIoliandsclic bladen uit Al-
blassordnm. Eon ingezonden stuk van een
arts, een schoolhoofd, en een Rijksveearts
over de bescherming van het publiek.
De hoeren zijn getroffen door liet feit,
dat het publiek wantrouwen koestert
tegen verscheiden levensverzekeringsmaat
schappijen en. achten dat wantrouwen in
dezen vorm een euvel. Dat euvel willen
zij opheffen. En nu komt het oageloofe-
lijke, het niet van onzen tijtfscho, liet on-
gehoord-persoonlijkc: zij verwachten niet
allo hulp van den staat, doch willen zich
zelf helpen. Zij denken zich als wij ijien
goed begrijpen een organisatie van ver-
zekerder, die op geregelde tijden, door
zelf uit to zoeken deskundigen, een on
derzoek laat instellen naar den stand van
zekere verzekeringsmaatschappijen en het
resultaat van dat onnderzoek aan deleden
mededeelt.
Het betrokken blad, specialiteit in Py
thische 'wijsheid, zet de „geachlc inzen
ders" aan den dijk met zoo'n onvergelij
kelijk zinnetje, waarvan dit blad bot mo
nopolie beell,,dal vooralsnog de uit
voerbaarheid van het te berde gebrachte
plan wol op verschillende bezwaren zal
stuiten." Of de geachte inzenders, door
- dezen banbliksem getroffen, tegen den
Alblasserdijk zijn ineengezakt, is ons niet
bekend. Doch wij willen niot nalaten hot
zeer nadrukkelijk uit te spreken, dat wij
zeer veel sympathie koesteren voor déze
methode van zelfhulp. Zeker bezwaren
zullen wel te vindon zijn. Het zal niet ge
makkelijk zijn voldoende gold door de
verzekerden bijeen Ie lalen brengen, aan
gezien dezen liever van cfo resultaten zul
len mecprofilecron, dan daaraan mede be
talen. En het zal vervolgens niet gemak
kelijk zijn om de noodigo onafhankelijk
heid te bewaren en de onafhankelijke des
kundigen lo vinden. Doch onoverkomelijk
zijn deze bezwaren niet. En heeft men ze
eenmaal overwonnen, dan is er in deze
methode iels bizonder aantrekkelijks, al
was het .alleen maar, omdat deze jnen-
sehen nu eens niet nog meer komen vra
gen van een staat, die in dit land (van met
werk overladenen, de overladene bij uit
nemendheid is, cn bijgevolg het werk niet
meer af kan.
Ja ,wij vragen ons af, of dezo Imofhode
niet in allerlei andere gevallen pok uit
muntende resultaten zou kunnen opleveren.
Wij denken b.v. aan de rechtspositie
van den pealing tegenover de groote ver
voersmaatschappijen. Theoretisch is die
volmaakt in orde. Twee sluiten een con
tract en 'beide bobben zij bet recht even
tueel opgekomen kwesties voor den reclr-
- ter te brengen. Doch lerwrjl dal. recllt
bij de vervoersmaatschappijen zijn gcheele
beteekom's heeft en houdt, is hol bij" de
andero conlracleerende partij niets dan een
wassen neus.
Stel, de vervoersmaatschappij komt zijn
plicht tot vervoeren, niet na, levert bijv.
onvoldoende wrjgons. Een rechtss trijd
daarover aanvaardt do maatschappij na
tuurlijk gaarne, waar het bier om groote
belangen gaat, om uitgaven van vele dui
zenden per* jaar. Terwijl de eenling-ver
voerde daarbij slechls een miniem belang
beeft van een enkelen gulden. Het ligt
dus voor de hand, dat de maatschappij
bij de uitvoering van dit contact vrijwel
dictatoriale mach! hooft, terwijl de andere
•partij voor een enkelen gulden natuurlijk
niet vele guldens op hét spol gaat zetten.
Nu is hier do enkeling door den staat
beschermd. En in enkele gevallen geeft
die bescherming wol iels. Ilocli over het
geheel is die bescherming onvoldoende en
moet zij onvoldoende zijn. Voldoende zou
alleen zijn, wanneer vei voerder en ver
voerde als gelijkwaardige partijen legen
over elkaar stonden. En dat zou alleen
kunnen, wanneer do vervoerden een orga
nisatie hadden, gelijk de Alblasserdamschc
heeren zich die denken: een organnisatie,
die de belangen der vervoerden te allen
tijde zoude dienen en bij alle geschillen
van beteekenis zou zorgen, dat do rechts
positie van beide .partijen zoowat gelijk
werd.
Ook hier wij ontkennen het niet
zijn velo moeilijkheden, ook hier zullen
velen liever genieten- van deze bescher
ming dan dal zij er aan medebetalen. ,En
waar ieders belang bij de zaak niet zoo
'groot cn zoo onmiddellijk is als zelfs jn
hel geval der jjerz eker i n g s-m o oil ij klieden,
zal dit bezwaar" hier nog tc meer klem
men. Daarbij komt,dan, dat stelt men
ziön de organisatie eenmaal in actie voor
het voor do bestuurders moeilijk zal
zijn do onbelangrijke gevallen ter zijde te
schuiven en alleen de werkelijk ernstige
te behandelen. Eindelijk krijgt men de ge
wone bezwaren van vereeniginkje-spelen
hier in hooge mate, terwijl het harde in
spanning en volharding zal kosten om hier
inderdaad een organisatie to maken, waar
van la-acht kan uilgaan. i
Maai- is dieer dan ook eenmaal, dan
fi' zal zij, evenals de organisatie van de Al-
blasserdammer heeren, er belangrijk toe
kunnen bijdragen, om den eenling sterker
to doen zijn in zijn. rechtspositie tegen-
over groote lichamen, die tegenwoordig
sterk in het gevoel hunner uitzondering^
'rh macht in heel veel gevallen zich wel
S zeer weinig aantrekken van de belangen
der eerilingen, waarmee zij te maken heb
hen. i
fL JVij hopen dan ook, dat de heeren van
'i dé" Noord zich niet van de ,wïjs laten
jy. brengen door de „hooge" afkeuring van
hun plan en zullen willen overwegen pt
p hun initiatief, meer algemeen gemaakt
T niet op velerlei'gebied nuttig en heilzaam
5' voor hot Nederlandsche volk zou kunnen
y werken. -
IV.
\an Hendaye langs Se Fransclie kust te
ruggaande, komt men aan de bekende zee
badplaats 'Saint Jean de Luz, gelegen aan
den mond van de Nivello. die bier
in een bijna cirkelvormige baai uitloopt
Grootendeels doen hooge heuvels beschut,
heeft het 'stadje een zacht winterklimaat;
's zomers kan het in de smalle straten
vervaarlijk warm zijn.
Vooral 's winters buist hier een sterk
Engelsche kolonie en 's zomers een nieer
internationaal gezelschap, meest Eransohen
en Spanjaarden. (Er wordt daar door
sommigen groot geleefd en in de „Pergola''
en de „Réserve'' wordt gegeten, gedronken
en gedanst tot prijzen, die alleen voor den
„Lnouveau riche'' zonder bezwaar schijnen
te zijn. Men sprak van een rckeniiyg voor
een maal van vier personen, die in ac vier
cijfers liepen.
Gelukkig zijn er ook andere gelegenheden
voor de talrijke badgasten, die eenvoudiger
leven.
In vroeger eeuwen waren de zeelieden en
visschers van St. Jean mede onder do eer
sten. In de oorlogen tegen Spanje werd
het stadje herhaaldelijk genomen en zwaar
geteisterd, doch zijn matrozen konden daar
entegen bogen .op een aanzienlijk aandeel
in de verovering van Irun en Fuemtemibia.
Tegen de Engelsclren rustten zij in 1627
een groote vloot uit, die veel bijdroeg tot
het ontzet van bet eiland Ré. j
Van hieruit gingen de eerste tochten naar
do vischgronden van Terre Neuve en in de
16e en 17e eeuw had St. Jean tijden van
grooten bloei. Het verlies van Terre Ncuve
door Frankrijk jvas vonr St. Jean een ge
voelige slag ai bleven zijn visschers ook
aan de .vangst op de kusten van het, nu in
New-Foundland herdoopte, eiland deelne
men.
Een verdere ramp was bet nagenoeg ge
heel ontredderen van de haven door zware
stormen. Thans tis de baai door lange golf
brekers 'beschermd maar de scheepvaart
blijft, als ik liet wel heb, beperkt tot de
visscherij. Deze is echter nog van oenig
beang; en aan de Z-.-Wj zijde van dejbaai,
vindt men pakhuizen, waar de visclr wordt
verpakt en in wagon-ladingen verzanden,
naar Biarritz oifl Bordeaux. De visschers
van het naburige (puéthafy reizen geregeld
naar St. Jean pm er hun visch van-de baud
te zetten.
Jn den afgeloopen .oorlog hadden ook
de Baskische visschers ,veel van de Duit-
sche duikbootcn te lijden. Dezo hadden het
vooral voorzien op jle twee vaartuigen, wier
namen „Tja iMa.rne'' en „Verdun" hup, als
doornen in het oog waren, en welke hun
beide ten offer vielen. 1
liet glanspunt in de geschiedenis van
St. Jean de Luz is het daar in-lGGO voltrok
ken huwelijk ".van Lodewijk XIV met zijn
Spaansche bruid. Aan de haven prijkt nog
naast het Stadhuis, een huis mot den weid-
schen naam "Chateau tie Louis XIV, waar
de koninklijke bruidegom zijn. kwartier had
Niet ver vandaar ligt, aan dc hoofdstraat,
de kerk .waar het huwelijk werd ingewijd.
De vroegere hoófdingang werd, na door
hot Koninklijke echtpaar tc zijn doorschre
den dichtgemetseld, hetgeen nog duidelijk
le zien js. i 1 f
Deze kerlc inoet pren gaan zien als type
dor Baskische kerken. Deze zijn nl, aan de
zijden en tegenover' "het hoofdaltaal' voor
zien van galerijen met een of twee verdie-)
pi' -cn (ik weet zulks niet heter uit tol druk
ken dan door een profane vergelijking met
tie zij- en frontloges en galerijen in een
schouwburg)." Gedurende de godsdienstoefe
ning wol-den deze galerijen door de manne
lijke leden dor gemeente ingenomen, terwijl
de vrouwen gelijkvloers lraar plaatsen vin
den. Naast, doch veel hooger dan do kroon,
hangt een scheepje, dat kennelijk een sym-^
hoof b'ctoekent van het hoofdbedrijf der be
volking. Ook jn het vissehel'sdorp Guótkary
hangt zulk een zinnebeeld.
Ik vind hier een aanknoopitrgspunt om
nog iets .over het Baskische volk te vertel
len, en over zijn geestelijken. Over lrcl
algemeen zijn dc Baskrërs zeer geloovig cn
kerksch. Ik' heb gqlfs wel hooren beweren:
,dc pastoor regeert dit land*', hetgeen mij
wel wat overdreven lijkt. Maal' de invloed
der geestelijkheid is ontegenzeggelijk groot,
zoowel in liet huiselijk leven als in de (po
litiek. Daar do Baskien oogonschijnlijk geslo
ten is cn minder „raisonneur'' dan de
Gascoguer, doet deze laatste, als hij ziclr
in deze streek vestigt, wel eens pogingen tot
vreedzame revolutie en meent dan dat zijn
welbespraaktheid gemakkelijk daartoe zal
leiden. Maar hij de verkiezingen blijkt al ras,
dat zijn woorden evenveel, of liever even
weinig uitwerking hebben gehad als hij
ons tè ilande een liberale verkiezingsspeech,
in de dagen voor de E'. V, in (het "Westland.
Dat de Baskiërs gesloten; en den vreem
deling vijandig izoclnen zijn, acht ik aan
twijfel onderhevig. Erg Toeschietelijk is hij
in het eerst niet; hij is „chez lui'' ion wie
wat van hem wil weten, moet beginnen.
Maar zoodra de boer, de visscher, de orad-
matroos anerkt, dat men 'in zijn doen cru
latèn belang istelt, is hij mededeelzaam en
dikwijls een aardig verteller. Herhaaldelijk
merkte ik idit op als wandelingen buiten,
de groote wegen, fangs of over een erf
voerden en de eenvoudige beleefdheid roods
eischic dat men tot de bewoners het woord
richtte. Zij zijn intelligent, trolsch op hun
land, op hun hei-gen, op hun zee,_ op; hun
zeden en gewoonten, en wie blijk geeft
deze te waardeeren, behoeft niet over ge
slotenheid te klagen.
Het vaderlijke gezag dat do pastoors uit
oefenen leidt en toe, dat deze geheel met
de bevolking meeleven. Weddrkeerig kent
ook de iBaskiër zijn geestelijken voorganger
niet slechts Ms zoodanig, maaï ook als
mensch, met zijn mensclrelijke eigenschap
pen. i l 1
Soms werden (mij hierover velimakehjke
verhalen gedaan, leder "kerspel heeft zijn
tiidperk van („adoration'', waarin het ge
bruikelijk Is, dat 'de ledon der gemeente
hun offeranden lei' kerke brengen, went
veelal bestaan (in voorwerpen tot versterking
van den dnwendigen mensch. In een ge
meente bleek {le offerzucht niet hijster prooi
zoodat de pastoor noodig vond, in de preek
een vrij duidelijke aanmaning in te vleclr-
ipn, dat het tijd werd lrierm verandering
te brengen. i
Ter Illustratie "het zou profaan zijn
te zeggen,als lokrink had hij bij "{het zij
altaar, dat voor de ontvangst der ofreranden
was bestemd, ,een half varken doen ophan
gen. De .gemeente hooide ham, rjiterlijk dee
moedig aan en de pastoor stelde ziclr veel
voor yan de uitwerking van zijn woorden,
tot na hel einde der godsdienstoefening
bleek, dat met de kerkgangersook hei
halve varken uit de kerk wa§ verdwenen.
Iemand, die an zijn jeugd hij een baal?
te Bayonne (werkzaam >vas, word geregeld
„den boei' (opgezonden'', om te trachten, wat
tiaar al «zoo in de kous werd bewaard, voor
zijn bank pn déposito te krijgen. Hij had
het geheele Baskische gebied bereisd in
den beginne om alleen door de kier van
de deur' Ie vernemen, dat men zijn ba,nk
niet 'kende en dus de kous met wilde ope
nen, ganadewegjnet heter gevolg. Op zijn
omzwearvingen Lad jnj m de kleine dorpen
veel Lij de pastoors gelogeerd, en zoodoende
o. a, rmenüschap gesloten met een vioolij-
ken (geestelijke, die dikwijls goede pier
maakte. („Ah, ice que j'ai rï dans cette
maison'', (was de inleiding tot het volgende
verhaal, dat mijn zegsman mij aeeu.
Do bisschop mad lucht gekiegen van de
niet altijd even deftige wijze van optreden
van tzijn ondergeschikte en dezen opgeroe
pen ter puistige berisping. Kort daarna
verscheen dezeüde bisschop op een rond
reis bij den delinquent op het uur vamjlrct
middagmaal en deze zette liem daarbij zulk
een zuren wijn voor, dat de bisschop vroeg
of hij niets anders in voorraad luid. De
pastoor, met een beroep op zijn eenvoudigs
levenswijze betwijfelde dit, toch verklaarde
zuch bereid pin nog eens goed te gaan Roc
ken. Het gevolg was dat een llesch ter, Itald
verscheen, waarvan de inhoud 's hLacliops
goedkeuring zoozeer wegdroeg, dat de
llesch -te klein bleek, om het einde van Üeu
maaitijd te bespoelen. De pastoor kon toen
gelukkig bekennen, (dat hein zooeven bij
zijn onderzoek cwas gebleken, dat er nog
een tweede lilesch van denzeliden wijn aan
wezig was, welke hij met instemming van
den bisschop, nu eveneens voor den dag
bracht. Maar jlrij nam hij het inschenken
de kans waar om te zeggen: „Niet waar,
Monseigneur, n zult nu wel hegrijpen, dat
ook ik dezen wijn graag drink." Hij had
dan ook van de verzachtende omstandighe
den het proefondervindelijk bewijs geleverd.
Sedert het begin van den oorlog, toen het
meerendeel der kostwinners hun haardste
den had moeten verlaten, velen om nooit
terug te keeren, zijn de inkomsten der
geestelijken zeer ingekrompen, terwijl de
„soerns des pauvres", zelven de meest zelf-
opofferenden der stervelingen, zich nage
noeg 'geheel van middelen verstoken zagen.
Vele families, die anders geregeld iets bij
droegen, waren door het vertrek van den
huisvader en door de toenemende duurte
niet in staat om daarmee door te gaan; ver
scheidene lmnner hadden eerder zelve steun
noodig. 'Zoo kwam het, dat twee dezer
zusters in 'een der Baskische dorpen te za-
men een gaar lang hadden moeten leven, van
frs. 150, dw.z. in nog grooteie armoede
dat degenen (ten wier behoeve zij zich uit
sloofden. Zonder hulp in natura hadden
zij zelfs het leven niet kunnen houden
Gemeenschappelijk leed en gemeenschap
pelijke nooddruft hebben ongetwijfeld da
thuisgebleven [bevolking en do geestelijkheid
nog nauwer aaneengeklonken, terwijl bij
de gemobiliseerden liet deelen van gevaar
daartoe heeft hijgedragen.
Een jong abbé, die als vaandrig uittrok,
en als kapitein met eonige rkldertcekens
terugkeerde, behoudt hij zijn gewezen wa
penbroeders een hoog aanzien, geheel af
gezien van zijn geestelijke waardigheid. Eu
evenzeer zijn ambtgenoot, die op het front
van Saloniki dc gewonden van de slag
volden had weggedragen en die mij zcido;
nu houd ik mijn hart vast, als ik in het
slechte seizoen uit een afgelegen .boer
derij een begrafenis moei begeleiden en ik<
de dragors de lijkkist langs den slijkcrigen.
weg zie toisen, maar zelf heb ik op do
slagvelden urenlang langs, cn soms door
met water gevulde granaatkuilen gewonden
helpen dragen, en dat in stikdonkeren
nacht. Ik geloof, dal ik nu daarvoor dei
physiekc kracht niet meer zou hebben.
Ilet was of de oorloons in staat stelde!
tot een inspanning, die onze gewone ver
mogens te boven ging."
En ook van de ouderen die thuis bleven
werd bovenmatig veel gevergd, doordat zij
het werk van de gemobiliseerde collega's
moesten waarnemen en voortdurend lan
ge 'afstanden hadden af te leggen nann
andere dorpen, waarhij dan kwam de uit-
pultng tengevolge vani do geheele verar
ming cn het gemis aan voldoende voe
ding. Zij lrebhen zichzelven nooit gespaard
als het gold, tot in don meest afgelegen
uithoek aan weduwen of weezen de doods
tijding Ivan man of vader te brengen; alaf
bednoefden en mocdeloozen moesten won
den getroost of aangespoord; als vrouwen;
en kinderen, dio don huisvader' moestem
vervangen in het beheer vim erf of zaken,
de taak le zwaar vonden en tot volhou
den moesten worden overreed. Zoo, cn op
velerlei andere wijzen, hebben zij cr toe
bijgedragen dat de bevolking, achter het
leger, mee heeft stand gehouden. Ook zij
hebbeii daardoor „mérité de la patrio".
H. v. 'F.
Londen begeven, ter hijwoning van. het?
eerste congres van genoemde Internatio
nale Kamer van Koophandel, dat van 271
,Jui>i tot 8 Juli aldaar zaj worden geliou*
den. ,Voor dit congres zijn door liet Ne*
deriandsclr Nationaal Comité de volgen
de rapporten ingediend: over cognosse
menten en over „kost en vracht", door HJ
Rud. du Mosch; over den economisehenj
toestand van Nederland, door mr. II. JJ
D. van Lier: over de houding van Ne
derland tegenover het internationale vraag
stuk der dubbele belastingen, door mr. JJ
E. Claringbould, en over het herstel den
verwoeste streken van Noord-Frankrijk door)
ir. R. A. van Sandich, Voorts heeft mrj
F. Donker Curtius op verzoek van het Na
tionaal Comité oen rapport samengesteldj
over oneerlijke concurrentie.
Handel met Spanje
Naai ons van welingelichte zijde wordt
bericht, is het zeer waarschijnlijk, dat, ge
rekend van 20 Juni 1.1. af, Nederiandschcj
goederen hij invoer in Spanje zullen wor
den belast volgons het zoogenaamde twee
de (minimum) tarief van invoerrechten.
Rechtszaken,
2ll2 jaar voor 't stelen van een rijwiel.
De Rechtbank te peerenveen Leeft tien
25-jangen T. VR uit Arnhem, wegens dief
stal van een rijwiel, gepleegd to J oure, ver
oordeeld tot twee en een half jaar gevan
genisstraf, overeenkomstig den eisck. 'De
beklaagde moet nog voor meerdere dief
stallen terecht staan.
gende jaar stond op een rotsachtig punt
van het eiland een woning, voorzien van
alle gemakken, welke men in die dagen
maar wensehen kon. Wéér de bannelinge,
in dien lusschentijd nJL van het oogen-
blik dat het schip te Ingö landde, tof (den
tijd waarop het huis gereed zou zijn
verborgen werd gehouden, is steeds een
geheim gebleven. In haar nieuw verblijf
u oonde zij vele jaren, zonder innam en
zonder gemeenschap met de rest ,van de
wereld. Te Ingö noemde men haai' heime
lijk „Do Deensclie dame", en het eiland
waar zij woonde ontving den giaam jan
„Frueholm", heigeen zeggen wil „Vrouwe
ed and",
Dezo naam is de eenig overgebleven her
innering aan. do geheimzinnige dame, die
overigens aan "do arme bevolking van'het
district veel hulp bewees.
Ofschoon zij nog 55 jaar pp dit kleine
eiland woonde, beschikte 't'lot, dat zij daar
niet zou sterven. Toen zij" in den zomer
van 1686, als naar gewoonte, zich naar
de kerk te Ingö begaf, werd haar boot
op den terugtocht door een storm over
vallen, die liet ranke vaartuig waarschijn
lijk tegen de rotsen te pleiter heeft ge
slagen; en alleen eenige aan Jiet strand
gespoeldo voorwerpen toonden aan, dat de
verlaten onbekende haar graf had gevonden
in de golven. t
Op die hooge rots van Frueholm, waar
eens haar woning stond, verrees jn later
jaren de 'vuurtoren, die met haar schit
terende stralen de wilde wateren van dit
afgelegen oord verlicht
Gemengd Nieuws.
BrNNENLAÏO).
Internationale Kamer van Koophandel.
Mr. J. C. 'A'. Everwijn, president van. del
Nederlandsche Nationale organisatie, welke
is toegetreden tot de Internationale Kamer
van Koophandel, zal zich hedenavond naad
Onder buurvrouwen
Door de Ilaagsclio politie is gearresteerd:
zekere H. Li, huisvrouw van v. d. S.,
wonende in, de li rou, werst raat, aldaar, die
onder een twistgesprek een pot kokend wa
ter uitgooi over haar buurvrouw M. J.,
tengevolge waarvan laatstgenoemde vrij
ernstige brandwonden bekwam. Djoor denl
Eerstc-hulpdjensL werd deze verbonden.
Aangehouden.
Tr 's-Gravcnhage is aangehouden, de 32-
jarigc H. .1. H-, wonende aldaar, verdacht
vau heling van goederen, afkomstig vani
een in Januari 1920 gepleegden diefstai
met braak, ten nadeele ran. mr. A. W.J
H, aldaar t
Drie kuiler s gestikt.
Een ernstig' ongeva.1' hoeft zldlx voorge
daan in hét Fransqhe gedeelte van de
haven te Antwerpen. Daar bevjnden zich
de kiüpen voor het bewaren der Voor het
Rijn-leger bestemde wijnen.
Donderdag gingen 'drie arbeiders in een
kuip, om deze, zooals gewoonlijk, schoon
tc maken. Zij zijn in de kuip, vermoede
lijk doordat er niet voldoende luchttoevoer
was, geslikt. Een onderzoek won.lt inge
steld.
De rij wiel wagens bij de spoorwegen.
De honderd rijwielwagens op de Neder
landsche Spoorwegen zulten 1 Juli wor
den in dienst gesteld.
Hiervoor zijn aangewezen de Staatsspoor
15 tons goederenwagons 61001.61900. El
ke wegen zal kenbaar zijn aan oen. iwjt
bord, waarop met zwarte lettors lietwoord
rijwielwagon No. 1 tol eu met 100,.
De wagons zdja alle voorzien van. |Wes-
linghouse-rein.
Zwarte pokken.
Op een dorp hij Nastved op Seeland
(Denemarken.) hebben zich meerdere ge
vallen van zwarteSpokken voorgedaan.
De noordelijkste vuurtoren en „de
Dcensehe Dame'
Aim do uiterste grens wan Noorwegen's
territoriale gebied, in de N.-IJszee, niet ver
van Ingö, ligt het eiland Frueholm, waarop
een vuurtoren staat, dio do noordelijkste
is op de geheele aaide. Behalve door zijn
ligging, is 'deze vuurtoren nog belangrijk,
omdat er een geschiedenis aan veïbondon
is, die op werkelijke feiten berust.
In de lente van het jaar 1630, zoo (ver
telt 33,r. in „Vragen van den Dag", landde
onverwachts hij Ingö een Deensch oorlogs
schip, welks commandant "een eigenhandig
schrijven van den Decnschen koning Chris-
liaan IV (tevens koning van Noorwegen;
aan den gouverneur van het plaatsje moest
overbrengen. In dezen brief deelde de koning
den gouverneur mede, dat hij hem "eo-
vrouw zond, die om een niet nader te
noemen reden ter dood veroordeeld was,
maar door tusschenkomst van invloedrijke
'personen gratie had verkregen, met dien
verstande, dat zij van nu af aau op ieen
klein eiland moest wonen, dat slechts eeni
ge mijlen ten noorden van de Noordkaap
lag en den naam Nordhohn droeg. De
bannelinge moest dood voor do wereld zijn
en ginds in de strengste afzonderling wo
nen. Men had deze vrouw haar groot ver
mogen laten behouden en daarmee kon zij
zich een woning naar haar zin op het
eiland laten bouwen, terwijl dc gouverneur
verplicht was haar in dit opzicht behulp
zaam te zijn. Zoodra haar woning gereed
zou zijn, mocht zij liet eiland niet an
dere verlaten dan op groote feestdagen,
wanneer zij do kerk te Ingö mocht bezoeken.
Desverkiezende mochten haar dienstboden
bij haar blijven, doch alleen onder voor
waarde, dat ook zij voor de-rest van 'de
wereld dood gouden zijn. De bannelinge
zelf moest evenals haar dienstboden er
een eed op dpen nooit haar naam en
stand te noemen. Op het eiland moesten zij
leven en sterven zonder naam..-..
Ongeveer in deze termen luidde piet liardé
vonnis van koning Christiaan, die, vol
gens de geschiedenis, bij zijn ,volk overigens
zeer bemind was. i
Reeds in den herfst van het daarop vol-
Koloniënu
Celebes en omgeving.
De Djokjascbe correspondent van het
Soer. Hbl .verneemt dat tegen een advocaat
te Makassar pen strafvervolging is ingesteld
wegens valschheid jn geschrifte in een au
thentiek document. i
Landbouwonderneming en op Ceram.
Men schrijft aan het Soer. ifbl
Het eerste erfpachtsporoeel op het eiland
Ceram van de residentie Amhoina dagtee-
kent van 28 April 1897. 'tis '13100 bouws
groote perceel Awalja in Amahei negorijen
Sama-Soeroe en Raulohbij) van den heer
V. J Clark, een Australiër, die een jaar-
lijkschen pachtschat van slechts f310 (drie
honderd tien gulden) betaalt aan de Ned.
Indische regeering,
In 1899 laeeg de heer Clark het perceel
Pia, groot 6742 bouws met een pachtschat
van f674.20 (zes honderd vier en zeventig
gld. twintig cents), terwijl hij in 1908 de
onderneming Saonkoekoe in IVest-Ceram',
groot 323 bouws jegen een pachtschat van
20 cent per houw per jaar er' hij te lichtte;
Het was dus een Australiër, die het voor
beeld gaf, om op Coram, gronden le ont
ginnen. Reeds de kajoepoetihboomen cn de
sagopalmen, in het wild groeiende, geven
veel voordeden. Tammer genoeg werd hij
in 1920 door den Raad van Justitie te PMa,-
kassar opgeroepen, om zich te verantwoob
den op beschuldigingen van koelie-mishan
delingen.
Het oplossen van hel arbeidersvraagstuk
op landbouwondernemingen in de buiten
gewesten van Ned.-Indië is toch 'reeds zoo
lastig, en de zaak van den heer Clark js
nu juist geen aanmoediging voor Javaansche
koelies (arbeiders) om van Java daarheen te
emigi'eeven. 1
Eerst in November 1905 volgde op Ceram
de eerste Hollander, t.w de heer P. Buwal-
da, als erfpachter. Hij kreeg het 1935 bouws
grocte perceel .Waroe met een pachtschat
vmr 50 cent per bouw per jaar.
Andere erfpachtsperceelen zijn
Masika van M. van Aken; Neialiang van
M. F, jW. Ohlioif; Woelroewao van F. ,\Vt
M. Ohhoff; [Nieuw-Banda van A Mulder;
Makariki van M. Podewsky en H Bundt,
Het eiland .Ceram wordt bestuurd door
een 'assistent-resident met standplaats Piroe,
waar ook een divisie-commandant dor ge
wapende politie woont. i
Sumatra en omgeving.
Uit Tandjong Kiming d-d- 28 Mei aan
het Soer- HibldL:
Gisteravond lialf acht werd het lijk van
den 17-jarigen v. Genderen gevonden op
den openharen Weg te Tandjong Ifarang.
Onverwijld werd liet terrein van de Oost-
haven afgezet in vierhand met het a-sj. ver
trek van1 de ReaioT naar T. Priokj. Dank! zij'
het actief optreden van don ass.-residcnt
Bieeu.wkcs, ten den politic-opziener Blok,
werden de verdachten, De Fenix en Smit
reeds vóór middernacht aangehouden.
Beiden zijn in volle confessie.
De "Fenix beleende en wees het mes aan
waarmede de moord gepleegd wérd-
De oorzaak van' de vechtpartij' tussclrien
v. 'Genderen km Emit is vermoedelijk efen
vrouwen-perkara; De Fenix, die Smit hul'p
wilde verkenen, stak vi Genderen h bout
portant met een mies in de borst.
De moordenaar De Fenix is een jongere
broeder van Frentio de Fenix, "die destijds
door Brinkman, vermoord werd.
'(Vian dezen doodslag treeft reeds een
telegram jneldinggemaakt.)
door MAURITS .WAGENPOORT.
te-
Niet dat ik. veel1 waarde hechtte aan zijn
oordeel1, hij 'bezat die licht ontvlambare
geestdrift, welke in een varken' de fleu
ren bewondert van den dageraad. De goede
„Remde" mijn poëtisch gestamde vriend.
Pij-zelf was" zulk een humoristische tegen
strijdigheid van het lot Want wie beet er
nou ,,iBomrie'>', die 'n volwassen kerel is,
enkel omdat hij, do jongste "van een* ge
zin, Benjamin gedoopt, vaar z'n kinderja
ren „Bennie" genoemd werd Die reusmjet
den mallen naam van „Bennie"- had dan
nog de eigenschap lioht ontvlambaar Le
zijr. als .magnesiumlicht. Ik had dus ook
verstandiger moeten wezen, toen hij" rnij
sprak van mevrouw dé §aint-Roclre Tlreü-
nisse. Bederf u nu, piet dadelijk den in
druk door 'dezen cosmopobtischen naam
als Thounisso uit te spreken op z'n (TM-
DER
