{Schiedamsche Courant.
De Sabbathschendster.
.TWEEDE blad
ren
i yrijdag 16 Decembe 193! He 18849
jT STAJt^XiEUWS,
Begrootiug.
f Memorie van Antwoord van D. on W.
(Ve/wZp).
UITGAVEN.
Volga- 120. Pri-seniiegelden dei' loden, van
dun Raad.
JVpar de wensch van liet b'etFokk|Ai lid om
de vergaderingen \an den Raad de^avonds
)u houden, geen instemming heeft gevon
den M do andere teflon, Behoeven wij1 tiaar
n;0t vonldr op in Le gaan.
Volgn. 120. Schiijf- on biu'caubchoehen,
fcriefpri'.en, vhacMoonen en andere kleine
uilgaven.
Wanr niet meor wojvlt uitgegeven dan
jiootlig is en de d.veise schrijf- enhuicapbj-
boefien zoo goedkoop mogelijk wórden in-
wioclit kunnen wij niet inzien ,op welke
sijzo kan woiden bezuinigd
Volgn. 127. Druk- en bindwerk
1 Wegens do leglenwordigo lagere papier'
«rijzon zou eenigo bezuiniging mogelijk zijn,
'dia echter niet bovfön de liöOO voor a'i
bet duikwork der Gemeente, de afzonder-
jijke diensten en bedrijven inWegrepen, rs
fe stollen.
Volgr. 121). Kos.en van vexhchlung en
venvai'miug.
De gaaaanleg in bat Stadhuis is oud en
icrloont moeilijk to verholpen gebleken
Wij hebh'en hiri tol lieden met do kosten
'waard geacht in dit oude gebouw nog e'V-
irisoho verlichting tuur lo bPengbn.
Volgn. 129, 183, 161, 171, 173 en 188
Wij meenen dat bij' dc opmeikmg by
'deze posten op deir voorgrond bobben ge
staan do biaiulstoffen, mot liet oog op de
vormindeling van do kolenprijzieu na het
opmaken der begioo.ing
Hot is ccbler zeel' hczwaa&ylc deze daling
oatla cijfers to bi'ongen, terwijl ook reke
ning is te bonden mot uitbreiding van de
Ie veiwarmen locnli'eiton, alsmede met de
Dfflstandighcul, dal na do lanhoono *riiig
het gebmik wider toeneemt.
Volgn. 132. Kos en van hol aanplakken
en omroepen.
Op het punt dei uitbio.ding van hel aan
tal aanpktkboidcn blijft onze aandacht ge
il Vestigd.
Volgn. 152. Jam wedden (van hoi perso
neel dei plaatselijke belastingen).
Wij hebb'en in de toelichting bij' do/en
pist reeds to kennen gegeven, dat cloor de
reorganisatie van de Aid. Belastingen en het
kantoor van den Gemeente Ontvangen do
kosten zullen verminderen, doch dat liet
bedrag niet kan worden Bepaald, voordat
ile reorganisatie haai' beslag hoeft gekregen.
Volgn 155, Ui .keering aan het Rijk van
aandeel in de kwade posion, wegens ln-
tomstonbolasting.
Deze post is to beschouwen in vei band
met den post Rtoofde-lijken Omslag" oml r
fe Ontvangsten. Waar- hot daar gei'oanutio
bedrag netto moot worden verloeren, i?
bij het vaststellen van liet vcimenigvuB
digingscijfer eon bediag vooF kwade poslen
te reserveerea
HOOFDSTUK UI. Afd 1
Kosten der Bo 1 i 11 o.
Dat do kosten dei' Politie hooger zijn
dan het vorige jaar, is daarin gelegen, dat
er verschillende nieuwe pos,en op de be
groeting zijn gebiaclit, als kosten vvdr po-
litie-cursussen, subsduo Burgei'nachl, den
aankoop van meerdert! rijwielen.
Terwijl dit laatste zeker noodzakelijk was
en het nuttig effect van do bestaande macht
verhoogt, brachten de audegje uitgaven geen
iaadweikel ijke versterking.
Kaar aanleiding van de opmerking, daL
bet aantal agenten te goring is, splreekt de
Burgemeester als zijn oordeel uil, dal, in
wrgelijhing van stcclon van ongeveer ge
lijke bevolking er wil gespFoken kunnen
noitlcn van een goeclo e.n voldoende sur
veillance, hot politiekorps, wat het aantal
agenten belieft, noodzakelijk uitbreiding be
hoeft. 1 j
Mocht don ook dit jaar, Wegens do tegen-
jooidige moeilijke fmanoicelc omstandi,g-
heden nog geen post voor uitbreiding op
fe begrooting zijn gebkaclil, het ligt in bot
voornemen i an den Burgomees e'r, hol vol
gend jaar daartoe oen voortitel te deende
plteeiduig desnoods grieiderijk over een ge
pren, te verdoelen. De Burgemeester vós-
hgt er daaibij do anndaeht op, dat, waalrl de
iutbreidmgen en dc jaien 1918 on 1920 uit
sluitend plaats hadden om tot Voikorting
fer diensttijden te geraken en dat de laatste
|t «gunlijko versterking plaats haul in 1912
S v6' terwijl sedert dien liet bevol
kingscijfer is gestegen van 33235 (begin
1912) op 40181 (begin 1921) en het Webouw-
fe gedeelte der Gtómecnte nu, ook liet we
gennet aanineike'lijk is uitgebreid, terwijl
Jegens justilicelo bemoeiiugen uitvoering
fer Arbeids- on Kindef,wollen, regeling van
bet verkeer enzveel meer diensten van clc
politie, buiten de eigenlijke surveillance,
gevergd worden dan vFoegelr het geval was.
'Olgu, 1.62, Subsidie aan de Vereenjg'mg,
DeSchiedamsche Bui'genvadliit.
waai' dit jaar over dol aan da Burgerwacht
fejeideenan subsidie Feeds in beginsel céh
"«SiKsing is genomen en subsidie veilcend
Jjercl, niet met het oog op dit jaar alleen,
5 ^e8ru0|^n8 1"-et 0111"
Overigens mogen wij ten aanzien van
(fe rtolieven voor die beislissing vciwijV.cn
.[«aai' hot toon daarover verhandelde.
7< volgn. 175. Subsidie aan de Voreeuigtng
^clrudamsch Volksbadhuis."
h? iie Punieih onder dit mummel' genoemd,
I,1011 door ons nader ondei' liet oog wor-
jen gezien.
L7E", 179. Kosten van kouiiug van
^sachtvtee 011 vleesdli.
"-tiR .UJ:men .opinmrken, dat bjijl liet K, R, Ip't
y ®rinS van die n'enwe A'ietesdike.u.'iings
1 hei vervoer van vlcesch woi'dt geregeld.
■i
van maikien,
Volgn 184. Onderhoud
beurzen en hallen.
Het is ons gebleken, da), met bet oog op
verschillende werkzaamheden, de BeuTsbe
diende niet gemist kan woiden.
Van de bovenlokalen van de Beurs, die,
beizij in het voorbijgaan gezegd, slechts
aan uiterst matige eischen voldoen, wordt
een zeer nuttig gebruik gemankt voor di
verse doeleinden.
Wij kunnen no earn en: do Muziekschool,
den Slojdcursus, de cursussen in Eerste
IIulp hiji Ongelukken, de voigadei ingen van
verschillende voreemgingen, als Padvinder,,
Arlicidca's Jeugd-Ceuinde, Chn'slelijlce Kua-
pcnvcrconiging enz.
Ondeiboud van wandelplaatsen en plant
soenen.
Wij mogen opmerken, da', zullen do plant
soenen behoorlijk kunnen worden onder
houden, op de kosten niet kan worden be
zuinigd.
Volgn. 186. Onderhoud en bediening vim
klokken, uurwerken, speelwerken en der
gelijke.
liet plaatsen van klokken in velschillende
stadsgedeelten heeft ontegenzeggelijk vóel
aanlrckkdlijks doch het meest eenvoudige
net, waarbij' op slechts enkele punten een
blok word( geplaatst, is nog te kostbaar, om
in dozen tijd van bezuiniging voor te sldllcn
Plaatste men klokken op het Uoofdplein,
bij dc Gasfabriek, bij "de Pi.ollcirln,msche
Poort, bij liet Station en b'i) bet Ziekenhuis,
om slechts enkele punten te noemen, dan
zou dat alleen reeds plm. f16000 kosten
medebrengen.
Volgn. 239. Subsidién (aan Vakscholen).
Naar wij vernemen, is bei voor de Am
bachtsschool bezwaarlijk een belans en in
ventaris over te leggen, doelt wordt doop
haar reeds aan do wenschen van de Com
missie voor hel onderzoek der rekeningen
legcmoet gekomen, door overlegging vim
een staat van schulden.
Volgn. 211. Kos.011 vom hol Gymnasium
Volkomen teicclit woult '111 het veihlag
gewezen op de hooge kes en van liet Gym
nasumi tegenover het k'oine aantal leer
lingen, welk aantal zelfs zeer gering is,
a's men de Rottoidamsehe leerlingen uit
schakelt cn ui'erst gering als mon ziel op
de Schiedamsche leerlingen alleen
Naar aanleiding daarvan kan wo!rdcn op
gemerkt, dal liet voor korten lijtl bp clo
Tweede Kamer der Staten Generaal aanhan
gig gemaakte onLwcip Middelbaar Onder-
wijlswet, een aneitwe opilo'-smg opent voor
liet voorbereidend Jioeger Omlenvijs.
Op deze zaak is onze volle aandacht ge
vestigd.
Volgn. 253. Kosten van liet ondei wijs aan
volwassenen,
In het uwen Raad bekende adres van dc
onderscheidene Bestuurd ITsbonden, woK.lt
een van de zijde dor Omlci wijs commissie
geinsp'iroorde oplossing vochgesteld, waar
door td Ll .ondenyijte op afdoenxlo wijze zou
zijn geiegcld.
Wij vertrouwen, dat een dergelijke Vege
lmg binnen kor,en tyil zal kugmtin lol stand
komen.
A'o'gm 256. Uilgaven v,oot Volkswees'en
Wij meenen dal een goede oplossing is glei
vonden door voor de Muziekgezelschappen
beschikbaar Ie stellen de tent aan dc Grnote
Mai kt.
Om verschillende redenen achten wij het
beter dat de uitvoeringen in de binnen
stad plaats hebben en niet in liet Volks
park.
Volgn. 258. Belooning van dco oren, heel
meesters, vroedmecsters en vioech rou
wen enz.
Bi| verschillende aanvragen om ceirlos-
kimdigo hulp, bleek, dat de aanvrageds leeds
zelf die hulp hadden besproken, terwi,! ook
anderen dit zelf wenschleu te doen.
Teneinde de vrije keuze zooveel mogcljjk
te hevordc'Ven en gezien dei bed ngen, i,
de oplossing gevonden in het veislfVkken
van de kos1 en a'ls vooi schot.
Volgn. 259. Kcsen van overbrenging,
plaatsing en verpleging yan artim krank
zinnigen.
In dezen mogen w i| vetuujzon naad onze
opmerkingen omlcr de algomcene beschou
wingen inzake de hetzonmg van de uum-
cieeiio verhouding iussclen Rijk en Ge-
Gemeente.
Volgn. 272. Kos en wegens hol 111,oefe
nen van controle op de cchihoit van Scihic-
damscho jenever.
Wat dit punt betreft, uefc, oenen wij on^
aan de Memorie van Aniwoc'rd op liet ver
slag van bet-Ondeizoek der, Gemeentebe-
grcoling vor 1921, waar wij sohevlen
Afgezien daarvanot men voor of tegen
,,een dergelijk piket is, is be), waimeei
,,mcn het eenmaal JmeH Ingovcul, tegen-
,,over lien, die dit in den handel bobben gc-
bracht, zeer bezwaarlijk, daarmede op te
houden."
Volgn. 275. Uigaven in velband met de
steunregeling aan uiige bokken werknemers.
Op do bcgroo.ing is bovenslaimde post
pro memolrie aangegeven, zulks niet liet
oog op den onzekoren iposland.
Waar echter' tlxans wel te voorzien is,
dal de werkloosheid nog langen tijd zat
aanhouden, achten wij bet niet verantwoord,
wanneer daarvoor geen bedrag zou wor
den uilgeLiokken.
Wij moeten daarbij opmerken, dat vol
gens de nieuwe regeling van don Minister
van Arbeid, gcchganisceideu, .in 1921 ui ge
trokken, niet opnieuw uit de kassen kunnen
trekken, doch als uilgoRokkcnen zullen blij
ven behandeld.
Trouwens, ai was dit ande'r's. dan zou
toch do Gemeente in dc uitkeoringen, die
tot nog toe het Rijk geheel op zich nam,
een dorde moeten doelen (na af.bek van dón
bijslag op do contributies).
Het blijft echter moeilijk, cUuviVoor oen
bedrag te bepalen, aangezien e'en vaste
grondslag daarvoor ontbreekt.
Wij zouden daarom dit boJRig in vo'iband
willen brengen met hot becUjag, dat be
spaard wc'rldt, do oil omzetting van de óón
tienden voor ailossing y'an de Casislasten
in een nischrij'vmg ran 2V2 p'Gt., zijnde
f55000; zoodat wij voors'tdim don past
op dat bedrag te Stellen, waabmede dan de
opbrengst deb Inkomstenbelasting ware te
verhoogen.
Overigens willen wij het s'andpcn', dat
tiet Rijk inzake de Woikloosheidszo'rg in
neemt niet oirweerspiroken laten.
Terecht heeft het Rijk de Weirkloozen-
voorziening, die doeb de Gemeentebestu
ren ah pioniers woird ter hand genomen,
tol zich getrokken.
Deze voorziening wordt geheel uit Den
Haag geregeld; alleen ntoe.en de Gementé-
bestenen behulpzaam zijn bij de conlbole
der kassen door het Rijk.
I11 deze onhandigheden h het onbillijk,
dat lml Rijk een gedeelte der kosten op de
Gemeenten verhaalt.
Wentelde bet Rijk deze kosüen, evenals
die van Verzekering tegen ongevallen en in
validiteit, geheel of gedeeltelijk af op de
industrie, dat walde begrijpelijk, doch voor
overdracht van een gedeelte op de Gomeón-
to is geen redelijke grond.
Nu woiden hierdoor de indus'rieplaatscn
getroffen d,io toch Feeds in ongunstiger
toestand zijn dan clo andere Gemrcenleu.
I11 do aois.e plaats, omdat zij, ook wan
neer eb geen werkloosheid heersdht, min
der di'aagkiaehlig zijn, met. liet oog op de
gioole arbeidersbevolkingin do "tweede
plan is, omdat zij hij werkloosheid, libven
en behalve» het aandeel, dat zij aan litet Rijk
in den steun moeten opbrengen, indtoci
gioof nadeel lijdon, doo'rj de minde e ver-
diens.cn dor uiige rokkenen, waardoor Je
ojbiengsc derl belastingen steek vemrind-
dert; waarbij dan nog moet worden opige-
meikt, dat dio mindere verd.ensi'en nie'
alleen bettokking Iiebben op do werkloozen.
maar op alle b.roepen terugslaan, wegms
do mindere koopkracht der bevolking
Volgn. 292. Pensioenen
Het pensioen van bedoelden g-imeente-tim-
meinmn is nog nmt bij Kon nkbjk Be-lnit
vaslgcslold.
Wij meikon echter) op, dat voor mg te
verleonen pensioenen o,dei| dezen post een
icservo in do begroo irg is opgencmlen.
Volgn. 291. Pensionncei ing derl We hou-
de rs.
Ons! College stelt ei pulijs op zich buiten
deze zaak te houden.
Volgn. 334. KoSjCU van het maken Van
een nieuwe brug over do Lange Haven nabij
de Kocimaikt en van do duusmele in ver
band staande w eiken.
'Wij kunnen mededeelen, dim do beieke
nuigen van den bovenbouw k'aai zijn en de
voornaamste teekoningen oek, zotolal nu
ook begonnen woult mot de toekoningeai
voor den onderbouw. Zijn deze klaar, dan
is oen juiste begiooling te maken en kan
liet viaagsLuk in den Raad definitiel aan
de orde worden gesold.
(U'ordif ve> volgd).
Regee,ring en We'gte.ving in Indische aange
legenheden naar lndië zelf
Ruime uitbreiding van de medezieggen-
scliap der bevolking van lndië in wetgeving
en Bestuur. Versterking der positie van
een Volksraad. Bestrijding der! meaning, dat
verschil van landaard of .religie criterium
zou mogen zijn voor liet toekennen van
rechten of liet opleggen van priichlen op
pbuliekrerhLelijk gebied.
Ontwikkeling der minerale rijkdommen
van lndië alléén in hef belang van lndië
zelf.
Krachtige verbeteringen op het gebied
van onderwijs en volksgezondheid.
10. Maatregelen ter bevoWleung van
snelle ontwikkeling van Suriname en Cu-
uu;ao.
BIOEMiAm
Gemongü nieuws.
De zonsverduistering in 1922.
Den 28stcn Januari vertrekken do heer
II. Spenser Joules en P. J. Melolto van hel
observatorium te Greenwich uit Engeland
0111 zicli naai' het Kerstmis-eiilaud in den
Indischen Oceaan te hegoven, waar zij tij
dens de zonsvcidiiisteiing in September'
waarnemingen zulten doen.
Zoodra bel gezelschap pp |hel eiland
komt, wordt begonnen meit den bouw van
een observatorium, waarin eea telescoop
van 12 voet zal geplaatst worden. Er zijn
wel zes maandieia mooflig om alles in ordö
te maken voor dia Vier minuten, waarin
men in September waarnemingen zal kun
nen doen.
De Democratische party.
Den 15den November is le Amsterdam
door oen aantal pensonen van verschillen cl
do godsdiensrigo richting ufl ,alle s.reken
van liet land opgericht een nieuwe pjo'ritieke
orgamsarie, Do Demcciralische Partij.
Een voiorloopiig bcs.aur weid gekozen
bestaande uit de> lieeron G. J. Bakker to
Heiveld, Air. J. II Mjeeres ,o 's-Gravenintgo,
J. N, de Jong te Rotterdam, F. Perdok llzn,
te 's-Graveiiliago, II. F Tillona te Gi'onin.
gen, II. Vos te Koekange, Br. B de Waard
te Groningen on A. I Wi'nians to Jjcilem.
Dit bestuur zal worden aajxgoviild met oerii-
go vrouwelijke leden
Doei der Dcmocua ïsdie Partij is liet be
vorderen van do toepassing in Staat en
Maatschappij de democratische beginselen.
Daarvoor acht zij noodtg liet brengen in één
politieke organisatie van de oocirah-ch ge
zinde Nederlanden-, van vemd' illei.de g»ds-
diens igo richting en het veibreken van de
tegenwoordige onjuis.e politieke srheidings-
lijn, .voor zoover deze nog worth Lehemscht
door do zg. atulutese". Afet liet oog hier
op is aan hot voorloojwg bestuur uwchri-
ging geven 0111, .alien die daarvoor hot
oogenblik gekomen acht, te onderhandelen
met andere olitie'm pxntijieu en groepen
ter bereiking eener samen werking in een
of anderen voiltn.
Eenstemmig woiden aanvarid de volg ui
de hoofdlijnen van het partifplrogiam, waar
van uitwerking en aanvuling aan Coun
missies wordt opgedragen, ter nadere be
handeling ju de" eeiste alge'meenc prrtij-
vergadermg.
1. Ontwapening van Nederland, behou
dens clo verpl(Cl) ingen, welke door Neder
land worden aanvaard als lid in den Vol
kenbond. In afwaching van het t aststellen
van deze verplichtingen geen FCOJ,g"aniis<m
tie van leger en vloot, welke vermeerdering
van persoonlijke en financieels lasten ten
gevolge zal hebben; bezuiniging op onze
defenstemiddclen pn voorzoover die tegen
woordige legei-organisa ie betreft geen gro
ter jaarlijkse he lichtingen dan du; in de
wetten van 16 Februari 1921, St.bl. no, 60
en 9 September 1921, Stbl. no. 1051 voor
1921 is bepaald (13C0) in pda.a'b vuu B5000
man)
2. Handhaving van ons vrijhandels stolsel.
3. Puhluekreclitolijke- en pm'ivaalrechtelij-
ke-, maatschappelijk© en economische ge
lijksldling van man en vrouw.
4. Ernstige bezuiniging in de huishouding
van Rijk en Gemeente.
5. Nadere 'regeling dei' financiecle ver
houding tnsöchen Rijk en Gemeenten, waar
bij regeling dei' veigoeding aan de Gemeen
ten van do uitgaven, door haar gedaan in
tiet algemeen Rijksbelang.
6. Verwerping van de theorie der socia
lisatie. Regeling van de medezeggenschap
der werknemers (zoowei inteileotueeie als
hatulenarbeidcrls) in ""bedrijven, voorzoover
noodig door wettelijke maatregelen.
7. Dodtreffcndem maalregtelen ter bevor
dering van de volksgezondheid.
8. Premiieyrij ö'aatspensioen, afgesclniden
den van do invaliditeitswet, voor alle INe-
derlandei'S beneden ©en bij de wet te be
palen inkomensgrens en boven ©en bij de
wel le bepalen leeftijdsgrens.
Geen vermenging van armenzorg mol so
ciale voorzorg.
9. Erkenning van Oost-Indië als zelfstan
dig autonoom deel van hot Koninkrijk der
Nederlanden.
Overbrenging van hel zwaartepunt van
(Nadruk verboden.)
Het oogenblik nadeide, waarop de hon
derdjarige Poolsche grootmoeder zou moe
ten sterven. Naar het- oordeel van den
dokter kon bef nog maar een kwartier
duren en de kleinkinderen, die zij altijd
met zulk een vooiliefde beknorde, konden
niet meer in tijds Lot liaar komen. Zij
liad de groete golf van intense pijn al
doorworsteld en begon langzaam weg to
glijden huiten do grenzen van haar aard-
sche toevluchtsoord. De pleegzusters bogen
zich over het lied, waarop het verschrom
pelde kleino lichaam lag en vergaten geheel
en al hoeveel moeite zij vaak veroorzaakt
had door haar verwijtend klagen en haar
bijna aanmatigende eischen voor een voe
ding, dio voldoen moest aan do strengste
voorschriften van haar godsdienstige be
grippen, Zij konden niet weten, dat do
stervende thans het grootste gebeuren van
(Kaar heelo bestaan opnieuw doorleefde,
Vcoitig jaai geleden was liet kleino Pool
sche doip, waar zij woonde, ofschoon zij
reeds over de zestig en al lang weduwe
was, voor haar de geheele wereld. Op een
regenaehtigen zomerdag, den avond, dat
de Sabbath inging, kwam er c-en brief voor
baar. Hij was van haar zoon, haar eeni
gen jongen, die getrouwd was en ver weg;
wol over de zeven en dertig mijlen van
haar dorp, een herberg hield voor de boe
ren. Ilaar zoon, haar „Kaddisch", was haar
oogappel. Zij opende don blief in koorts
achtige angst en las begeerig het Ilebreeuw-
sche schrift van rechts naar links. Toen
voelde zij een groole zwakte over zich
komen en bijna was zij gevallen.
Als bij toeval ingevoegd in do vier blad
zijden waren or een paar volzinnen, die
haar loeleken, alsof zij met bloed geschre
ven waren„Ik voel mij den laatsten tijd
niet zoo heel wel. Maar het is niet ernstigs;
mijn spijsvertering js niet in 01de, dat is
alles." Er waren roebels in den brief ge
sloten, maar zij vielen op den grond zonder
dat zij het zelfsbemerkte. Een panische
schrik, die sneller reisde dan de lang
zame post van dl© dagen, had het gerucht
overgebracht, dat er in de streek, waar
haar zoon woonde, cholera was uitgebroken.
Den heelen dag door was er al m haar
hait een vloed van angst geweest voor haar
jongen en do brief bevestigde liaar erg
ste vermoedens. Zelfs al was liij nog niet
111 den gieep van den choleraduivel, toen
liij schreef, toch was hij, zooals hij zelf
erkende, 111 dien toestand, waar de ziekte
hel spoedigst vat. op heeft. Op dit oogen
blik lag bij op bet ziekbed, neen, mis
schien op het doodsbed, zoo liij al niet
dooil was. In liaar leven had liet groot
moedertje meer gezien dan andoren; zij
had veel menschen zien sterven en wist,
dat do Engel des Doods zijn werk met altijd
langzaam doet. Bij een epidemie hfeofl hij
de handen zoo vol, dat hij niet aan ieder
geval zijn volle aandacht kan schenken.
Het moederlijk instinct braclft haar hart
in beroering cn dreef haar met onweer
staanbare kracht naar haai' jongen. liet
eind van den brief look haar een voor
teeken. „Kom me spoedig opzoeken, moe
dertje. Ik zal in een Heelen tijd niet bij je
kunnen komen.
Ja, zij moest dadelijk gaan wie weet,
of het niet de laatste maal zou zijn, dat
zij riiom zien zou. Maar toen kwam er
een vreeselijke gedachte i.n haar op, die
liaar deed nadenken. D© Sabbath was juist
ingegaan, een oogenblik te voren. Rijden
of ïoizen op welke wijze dan ook, was
voor de volgende vier cn twintig uur ver
boden. De toestand maalde liaar krankzin
nig. Haar godsdienst stond het schenden
van den Sabbath' maai' op één voorwaarde
toe ajs er een leven mee te redden
was. Maai' zij kon zichzelf niet wijs xna-
ken, dat het hei-stel van haar zoon afhing
van haar tegenwoordigheid neon, als
zij over alles nadacht, met do wreedo on-
toegeeflijkheid van een geweten vol ge
moedsbezwaren, zag zij in, dat zij zelfs
niet zeker wist of liij ziek was. Neen,
als zij naar Hem toeging, zou zij stellig
don Sabbath schenden. En toch was zij on
danks alles overtuigd, dat hij y-iek was
en was zij vast besloten dadelijk le ver
trekken.
Na een strijd vol zielsangst, kwam zij
tot een schikking met zichzclve. Zij zon
niet met een wagen gaan, dit zouden
anderen ook doen werken en er zou een
geldelijko overeenkomst noodig zijn. Zij
moest loopen. Hoe. zondig hel, was, den
afstand van Honderd meter buiten haar
dorp, die door de Rabbinale wet was vast
gesteld te overschrijden er was niets
aan ;te doen. En van al dc manieren,
waarop zij reizen kon, was dit do minst
zondige. De Verheven God, wiens naam
gezegend zij, zou weten, dat zij niet wilde
werken; misschien zou Hij in Zijne ge
nade een oude vrouw vergeving schen
ken, die nooit te voren Zijn rustdag ont
heiligd had.
E11 dus omgordde 't grootmoedertje den
zelfden avond 11a een haastig maal, zicli do
lendenen 0111 do zeven en dertig mijl af te
leggen. Zij nam geen stok mee, want Hot
drag©! werd als welk beschouwd; zij mocht
ook geen regcnsclioim mee nemen, al was
do regentijd. Zoo snel zij kon, mijl 11a
'm!ijl, spoedde zij zich' voort, naar het
Llceko gelaat, zoo ver van Haar verwijderd,
en dat toch haar leidstar was.
„Ik kom, mijn lam," prevelde zij*. „Je
moedertje is op weg."
Het was een mistige nacht. Do hemel
straalde in een vreemd schijnsel en geleek
een doodskleed. De hoornen langs den weg
weg wax en in nevel gclxnld en te midder
nacht groeide de inist en verdwenen de
sten-en. Maar zij wist, dat zij "Steeds recht
uit moest loopen. Den gelieelen nachit liep
zij langs hot boscli, evenmin bevreesd als
Una cn zij ontmoette nxensch noch dier,
schoon er wolven en boren in overvloed
waren en er slangen Huisden in het kreu
pelhout. Alleen do eekhoorntjes sprongen
nu en dan over haar pad. Toen de mor
gen kwam, was zij uitgeput cn deden
lxaar voeten haar pijn, maar zij liep door.
De Helft van don afstand moest nog wor
den afgelegd.
Zij had niets hij zich om le eten, want
voedsel was een verboden lasl en zij kon
niets knopen op den gewijden dag. Zij zegde
haar nxoi gen gebod voor den SulxbaLh op,
terwijl zij l'ep, in de hoop, dat God haar
de ontheiliging zou vei geven en het ge
bed Het Haar gedeeltelijk Haar ellende ver
goten. Toen zij door een dorp kwam, Hoorde
zij, dat de clx'olera inderdaad was uitge
broken en voor een poos gaf de tijding
vleugels aan haar voeten, toen word haar
lichaamszwakte te groot en zij moest tegen
een heg uitrusten, liet was bijna middag.
Een voorbijgaande bedelaar gaf haar een
stuk brood. Het was gelukkig zonder boter
en zij kon het eten mot minder vrees, dal
het iels onreins aangeraakt had. Zij liep
voort, maar de rust lfad haar voeten nog
pijnlijker gemaakt. Zij zou ze gaarne in
een beekje verkoeld hebben, maar dat was
ook verboden. Zij nam den brief en Her
las Hem en trachtte zich zelve op te wek
ken met,.den kreet: „Moed, mijn lam. Je
vcioc0 jj? "^t naar je toe."
'fóL ^©n do loodzware wolken zich
in een stnèmonden regen, die Kaar in 't
gezicht sloeg; in het eerst verMschte hij
haar, maar daarna weiden haar kleoron
geheel doonveekt en loodzwaar en kon zij
slechts met nxoeito vooruit komen in de
modder van den weg. Tegen den wind in
worstelde zij voort. Een nieuwe angst be
kroop Kaar zou zij 'het kunnen uil-
Houden. Steeds langzamer ging het voor-
wupits en steeds sterker werd Hot voorge
voel van wat Haar wachtte bij het eind
yipx den tocht. Zou zij zelfs zijn laatste
woord niet hooien Misschien zou zij alleen
maar zijn gez'cht kunnen zien en zou alles
voorbij zijn. Misschien zou God haar zoo
straffen voor do ontheiliging van den Sab
bath'. „Houd moed, mijn lam," huilde zij.
„Ga nog niet dood. Je inoedeitjo komt."
De regen hield op; de zon brak door
met feilen gloed, droogde Haar handen en
haar aangezicht, dat weldra overdekt was
met zweet. Iedere slap was Haar een max'-
teüng, maar lxaar voeten gaven hot niet
op. Gekneusd, gezwollen en bloedend
zwoegde zij voort. De stem van oen ster
vende scheen uit do verier te roepen en
terwijl zij zich Voortsleepte, antwoordde
zij: „Ik kom, mijn lam. Houd moed. Je
zult me zien en ik zal je nog levend
vinden."
Een man op een wagen kwam voorhij-
rijden, hij wenkte haar er op te klimmen,
maar zij schudde standvastig liet hoofd. Dien
eiadeloozon middag door kroop zij voert
op den bosehweg, tot eindelijk de wreede
zoiix begon te dalen cn een dikke mist
opkwam van uit de poelen In hel woud.
En altijd zwoegde zij voort, h'aif bewuste
loos van ovcispanning, terwijl zij van tijd
tol tijd nog prevelde: „Houd moed, mijn
lam, ik kom."
De Sabbath was verstreken, toen het
grootmoedertje mot haar laa's'c kracht om-
Hoog klauteido naai- de herberg van haar
zoon aan den zoom van Het bosch'. Een
koude rilling ging door haar lichaam. Aan
de deur zag zij niet de gewone drukto
van den Zateidagavond als de boeren van
den omtiek bijeenkwamen. Het geluid van
een Hebreeixwschc psalnx drong uit het
lxuis tot haar door. Een in een caftan
gekleed man deed do deur voor haar open
en beduidde haar met opgestoken wijsvin
ger zachtjes binnen te gaan. Het groot
moedertje zag achter hem in de kanxer.
Haar schoondochter on haar kleinkinderen
zaten op den grond als rouwdragenden.
„De Groote Rechter zij gezegend," zfeide
zij, terwijl zij den zoom van haar kleed
scheurde. „Wanneer is hij gestorven?"
„Gisteien. "Wij moesten lienx dadelijk be
graven, vóór do Sabbath' inging."
Hel grootmoedertje begon met haat
bevende stem mee te zingen. „Ik zal een
nieuwen zang zingen U ter eere o God;
op een harp met tien snaren zal ik U
een lofzang zingen."
De pleegzustex-s konden niet begrijpen,
li'oe het kwam, dat hot kleine lichaam de
kracht vond, zich op de richten. Haar ma
gere hand haalde van haar verdroogd^
borst een papier, even geel als zij zelve,
met vreemde letters,, bijna uitgewisch't door
den tijd. Zij bracht liet dicht "bij haar
doffe oogen, waarin op eens als een schijn
van licht kwam. Haar l'ppen bewogen zich
zachtjes: „Ik kom, mijn lam," fluisterde
zij. „Houd moed. Je moedertje komt naar
je toe. Ik zal jo gezicht weer zien t">
J
ft
cw
•ssMrt
