Brief uit de Volken-
bondsstad.
Brieven uit Rome,
(Nad r «tv verboden
Lloyd G eorgo to Genève. Al-
g 0 m o e 11 o 1 e e h o u w i n g o 11.
liet o u t w ap n i n g s v r u ag s t u k.
Genève, 18 Sopt. 1922.
Een geheel© week hooft Lloyd George
ous in sponning gehouden met de viaug, of
hij Geneve de eer au oen bezoek zou
bewijzen. Don oenen d.ig UHinuneii wij, dat
hij, indien do Britsehe delegatie hom uit-
uocxliigen zou, zeker komen zou; don an
deren dag heette het dut hij toch maar
te Londen z.on blijven Eindelijk kwam
een vrij'stellig Reuter-bexiehlLloydUeorgo
zou Dinsdag of Woensdag Londen verlaten
en naar Genèxe reizen, lleeds kw\un I.loyd
George's seeietaris hier aan. Reeds vei lelde
iedereendal Load Balfour dte.i societal is
stellig aangeraden had Lloyd George te
bewegen zijn reis inderdaad door te voe
ren. Toen, plotseling, kwam eon tegen
bericht uit Londendoor de gebeurtenis
sen in Klein-Azie, door de volledige Turk-
sche overwinning op de Grieken, kou hij
zich uit Engeland met verwijderen. Zou dist
"werkelijk het allerlaatste woord in dezer
zijn? Lloyd George is zoo wisselend van
meeiung, "waar het reizen betreft, dat men
nog steeds in onzekerheid Kijft veikeeren.
Wat Lloyd Georg© hier eigenlijk zou
gedaan hebben? Niemand wist dit precies
te zeggen. De goede harmonie verstoren,
die op het oogenblik hier tusschea de
Fransche en Engelsche delegatie heers.-ht
was Jiet ironisch antwoord van hen, dit
geen bewonderaars van den Engelse hen
minister zijn, en daarom niet rouwig zijn
over de laatste berk-h'.en. die zijn komst
minder waarschijnlijk maken. Een mooie
rede houden en weer vertrekken, zeiden
anderen, die het nut van Lloyd George's
komst niet konden inzien. Doch vooral
ondtr Je Engelsche aanhangers van Lord
Robert Cecil waren er ook vele ande
ren, die aan Lloyd George's komst vele
verwachtingen van goeden aard vastknoop
ten. Zijn komst zou in de eerste plaats
een erkenning zijn van de groote beteekenis
van dsn Volkenbond, die zich niet altijd
in Lloyd George's gunst heeft mogen ver
heugen. Maar bovendien, juist bij den al
gemeen heerschenden geest van saem-nwer
king, juist waar hier zooveel goede wal
aan alle zijden aanwezig is, zou de aan
wezigheid van een man als Lloyd. "George
met diens rijke initiatief, met diens door
tastendheid veel ex toe kunnen bijdragen,
dat jgoede bedoeling ral ook terstond ver
wezenlijkt worden. De Volkenhond is op
den goeden weg steeds meer belangrijke
problemen tot een oplossing te brengen.
Lloyd, George nu zou het tempo der Vol-
kenbondsbe'ang.n kunnen verhaasten. Waf
anders wellicht eerst het volgende jaar
geacht zal worden, rijp voor behandeling
en afdoening te zijn, zou reeds thans kun
nen verwezenlijkt worden. Zeker, aan oen
haastiger methode zrjn ontegenzeggelijk ge
varen verbonden. Lloyd George zou alles,
wat hier thans in een langzaam, maar zeker
tempo voorbereid wordt, minnen verbrijze
len. Maar is het wel zeker, dat wij, dat
Europa in het bijzonder, nog tijd heeft
voort te sukkelen op den weg der ge
nezing tot het Volgende jaar? Pessimisten
voorzien een zeer somheren winter, indien
niet terstond Europa uit zijn economischs
en financi-eele moeilijkheden, uit den heer-
schenden geest van interna iona.il wantrou
wen woxdt gerei. Wellicht zou Lloyd Geoage
de eenige man kunnen, zijn. die aan ge
noeg autoriteit ook genoeg doortas'endheid
paart om de reddende daad 'reeds nu te
Genève te kunnen doorzetten.
Dat de Volkenhond zich in het afgeloo-
pen jaar ©en vermeerdering van zijn mo
re©! gezag heeft weten te verwerven, werd
Deze opvatting woTdt hkji' lahg niet ah
gemeen gedeeld. Niet minder wanne en
oprechte vrienden van den Volkenbond, dan
de hoc!»* Loudon is, zijn juist van nmouiug,
dat onder den dmk der openbar© meening
de betrokken Regeeringen ertoe gebracht
zouden kunnen m orden den Volkenbond om
raad' in deze finance ©1© vragen te ver
zieken. Naar hun oordeel moet juist in dit
belangrijk© probhem de reildmg van dm
Volkenhond' komen, die natuurlijk niet zijn
wil den befrtjkk u llegeeringen kan op
dwingen ,doeh juist zooals in het Oppori
Silezische v raagstuk, een onbovooroordimld
advits kan gevm, voor .dien aannemelijk.
I
Een ander vraagstuk, dat riterat belang
rijk is en vvèl binnen dén onbetvvistbaren
bevoegdh tills kring van den Volkenbond
valt, is dat van de beperking der bewa
pening Mij hebb n de geheet e vorige week
m de de.xLv commissie onder leiding v.m
den Cuba, ut de Torren te interessante de
batten hieiowr gehad tusschen Lord .Ro
bert Cecil, don Fransehen Senator de lou
wnel, duu Noor t*,hr. Lange en den En
gelsehen minist 1' Fischer Groote princi
pieel© meenmgsversehillen best ouden eigen
lijk niet. Alle r devooiingen bewogen zich
in dezelfde lijn. Thans, nu m do deïido
commissie overeenstemming geheel is be
reikt, kan hot "volgende woideu mede-
gcdivld Men was het algemeen era vet
eens, dat dia Regeetnngen niet bereid zub
ten zijn, tot e n belangrijk© beperking van
bewapening, indien niet gelijktijdig een an
dere pi betere waarborg voor bet ver
zwakte nationale leger wordt geboden Die
w aarborg zal moeten bestaan in een vved'er-
keerig g-uantie-verdrag. Iedere ontwapende
St.uit ztl zich moeten verbinden ©en an
deren Staat, dia ook tot de beperking van
bewajx niiig is overgegaan, met mil i 'aire
hulp o\j te staan, indien dieae mocht aan
gevallen wcpdön. Een denkbeeld dus, dat
in de lijn ligt van het bekende plan van
den Leidschm hoogleeraar van Vollenho-
vcn, dat o.m tiental jaren geleden m Ne
derland zooveel opzien baalde.
Uit de geheele discussie werd duidelijk,
dut vooral het op zware economische las
ten zittende Frankrijk gaarne bereid zou
zijn tot een belangrijke vermindering van
zijn milhoenen v. jrtslind'ende reusachtige le-;
gar, mits het maar in anderen vorm een|
waarborg zijner veiligheid kreeg. BijmonJ
de van den met Fransch e vvebprekend-j
head begaafden senator de Jouvenel, heeftj
Frankrijk thans verklaard dit denkbeeld vanf
een algemeen garantie-verdrag goed te kern
ran, en op dien grondslag tot verminde-1
ling van bewapening taf willen overgaan!
Lord Robert Cecil, van wiidn het plan!
afkomstig is, heeft een groote overwinning
behaald, door de commissie! ten slotte te'
bewegen het beginsel eenstemmig te aan-j
vaarden. Ook dé vertegenwoordigers der!
Scandinavische Staten, die aanvankelijk!
©enigszins huiverig waren een verplichting
tot militairen bijstand! in geval van over-!
val op zich te nemen, hebben .ten slottd
in beginsel zich hij het denkbeeld neeige-f
legd. In het komende jaar zal nu dit planf
inn een algemeen garantie-verdrag in allej
bijzonderheden worden uitgewerkt, en, inj
dien men hierin slaagt, dan tevens eenj
concreet plan tot bc-perking van bewapeningj
woïriie®. ingediend. Men is hier algemeenf
van overtuiging, dat de derde .commissi^
dit jaar hoogst verdienstelijk werk heeftj
verricht en dat thans hcasch de mogelijk-!
heid bestaat, dat een zeer belangrijke ver-j
mindering van bewapening in het volgende
jaar door de Vierde Vofcenbondsveigade-1
ling kan worden "aangenomen.
Kaast en Wetenschap.
Louis Bouwmeester.
Ter huldiging van Louis Bouwmeester,
ter gelegenheid van diens 80en verjaardag,
zal morgenavond, te beginnen in het ge
bouw Scala te 's-Gïaveahage, een reeks
algemeen tijdens de beraadslagingen over I voois tellingen worden gegeven, met Bouw-
bet jaarrapport van den Volkenbondsraad 1 "w^r in honf-Irr,1,"T1
erkend. Juist daarom echter drongen vele
redenaars- bij dm Raad erop aan, niet
meer al to angstvallig te zijn en ook uïf
eigen initiatief zijn goede diensten voor
de oplossing van internationale moeilijk
heden aan te bieden. Lord Robert Cecil,
de Noor Fridtjof Nansem, de Zweedsehe se
nator Tryggc-r, de Zwitsc-rsche minister van
Buitenlandsche Zaken Molta, de Italiaan-
scho ond-minister professor Scialoja, zij
allen meenden, dat de tijd van passief af
wachten thans voorbij behoord© te zijn,
dat de daden en het verleden van den
Volkenbond een moediger optreden van
deze jonge internationale Statea-orgam
satie wel rechtvaardigen zouden.
Tegenover deze stemmen van eenïgszins
ongeduldig verlangen naar den tijd, waar
in de Volkenbond werkelijk de plaats van
den Oppersten Raad zou innemen en diens
taak op heel wat betere en onpartijdiger
wijze vervallen, tegenover die stemmen
meenden eenige andete gedelegeerdén eén
woord van waarschuwing te moeten la
ten hoorei). Br halve de léden van denVol-
kenboncLsTaad Lord Balfour (Engeland),
Hanotaux (Frankrijk) en Hymans (Belgie).
die aan etin rustige geleidelijke ontwikke
ling de voorkeur schonken, meende ook
onze Nedrirlandsche gedelegeerde, jhr.dr.
J. Loudon, een waarschuwend woord te
moeten spreken. De heer Loudon, die reeds
sinds vele jaren een overtuigd voorstander
dieir pacifistische beweging is en wiens
woorden daarom wel zeer de overweging
verdienen, vond het gevaarlijk, de volkeren
in de illusie te brengen, dat de Volken-
bomd het groote vraagstuk van bet oogen
blik, het herstel van het economisch even
wicht zou kunnen tot stand brengen. Hoofd-1
zaak hieirvoor zou zijn, diat het vraagstuk
dete door Duitschland te betalen schade
vergoedingen en dat der geïnteraUieerde
schulden ©3in bevredigende oplossing ver
krijgt Dit nu bunnen z. i. alken. die recht»
streeks daarbij betrokken Regeeringen be
werkstelligen. De Volkenbond' staat hier
buiten. In het batang van het mofreele ge
zag van den Volkenbond moot men,' meen
de de" hbeï London, den volkeren dit aan
het versland' brengen.
meester m de hoofdrollen.
Ex heeft pich voor de eerste voorstel
ling (De Koopman van Venetie), een eere
comité gevormd, uit de volgende heeren:
111,1*. J. A. N. Paitifn, burgemeester van 's-Gra-
venhage, eere-voorzza'tter; Henri Ter Hall,
lid van de Tweede Kamer, voorzitter; mr.
M. I. Duparc, administrateur bij" het depar
tement van onderwijs, kunsten en weten
schappen; dr. W. \V. Vermeulen, lid van
den gemeenteraad; Uanri Borel, journa
list; gr. kleihuizen, directeur van het Ge-
houw voor Kunsten en Wetenschappen
Karei Huizen ga, directeur van de Ned.
Uitvoer Maatschappij"; Cor van der Luglt
Melsert, directeur van het Hofstad Too-
neel; Jan Fahrlcius, tooneelschrijver; Willy
Mullens, L. P. Maartens, lid van den ge
meenteraad; J. Heijthekker, artistiek-dire©
teur van de Nationale Opera; K. L. F.
Bijlevelt, admimstratief-directe ur van de Na
tionale Opera; P. van der Hem, kunst
schilder.
Het ligt in de bedoeling den 80-jarigen
tooneelspeler rnojgenavond, hg zijn aan
komst te 's-Gravenhage, om half zeven,
per Ho-U. spoortrein, feestelijk te ontvan
gen. Daarbij zal het orkest van den heer
Henri Ter Hall zijn medewerking verleenen.
Nationale Opeia,
Zooals men zich herinneren zal, heeft
zoowel de rechtbank als het gerechtshof
te 's-Gravenhage, de aanvrage tot failliet
verklaring van Jte Nationale Opera alge-
wezen. De aanvragers hebben van de be
slissing van het Hof beroep in cassatie
ingesteld, dat de Hooge Raad thans mede
verworpen heeft
Mathijs Maris.
Het zeLlr belangrijke schilderij „The Drea
mer" van Mathijs Maris woadit gedur-eta!
de de eerstvolgende veertien dagen ten
toongesteld in dö Kon. Kunstzaal Kleiy-
karnp. Dat schilderij heeft gedurende lange
jaren diefcl uitgemaakt van de bekende Ame-
rikaansehe collectief E. B. GreenschieldS,
en de Fittna KJt&ykamp is er in geslaagd
dit schüdeirij naar Nede|ria!nd te brengen^
Kerk én School.
Esperanto en de Volkenbond,
Door de Algemeen© Vergadering vim den
Volkenbond! wwl, na eou verslag van den
Frnnsehen Senator Georges lleynald, be
sloten hel Rapport van dtn Algomoenen
Secretaris, b Ireffende Esperanto in do
scholen, beaievens de conclusies van de
commissie, goeil" ts keuten. Volgens die eon
dusies veTzo kt de Volkenbouil do mee
ning Van de Pcfiaiiancïite Commissie van
gele riten oor intellectacote snuienwor
kmg, welke gepresideerd zal woadon door
dan boronnden wijsgeer Bergson, over het
wereldvraagstuk
De gecWegcetrdcn \an Finland, China,
Japan, Pdrvié, ZuidAfrika en Bulgarije,
ondersteunden krachtig de invoering van
Esperanto. Een rapport van gelijke strok
king werd aiurgobocten door den voorlref-
felijkea taalkundige Gilbert Murray, pro
fessor aan de Uuivo.isiteiL te Oxford.
Lotrd Robert Cecil, de bekende Engel
sche Staatsman, beval Espdranto in de
Vergadering te Genève warm aan.
Ctemengd Meam.
De vrouw als plaatsvervangster.
In die Doopsgezindu gemeente te Goos
heeft Zondag jj. de vrouw van den predi
kant haar afwezigen echtgenoot op den
kansel vdrvangen.
De aanranding bij Apeldoorn.
De daders der brutale aanranding rniliij
Vaassen, zijn door de Apeldoornschc re
cherche gcan-est-eerd.
De moordaa?isiag öij Heerlen.
Donk zij de samenwerking van de Vo©
re-ndaalsche, Heerlensche en Daitsche po'i-
tie, meldt de Limb. Koerier, is Woensdag
de dader van den aanslag op de huisvrouw
M. te Kunrade, in 'Aken gearresteerd. Het
is een zekere D. f. D., Diiitscher van
geboorte, die vroeger in Voermdaal weirk-
zuun is geweest Bij liet voorloopige ver
boor heeft hij bekend en is daarop, in
afwachting van zijn uitlevering, ingesloen
Doodgedrukt.
Twee mannen, .werkzaam bij een dienst
verrichting, reden gisternamiddag met een
handwagen, waarop een verhuisboedel ge-
laden was, op 'de tramrails op den Spoor-
singel te Rotterdam, in de richting van
den AValenbmgerweg. Motorwagen 50 van
lijn der edeetrische tram teed hen ach
terop. Een botsing vreezende, traolitte, de
bestuurder te remmen, doch de electrische
rem weigerde en ook de handrem werkte
niet, met het gevolg, dat de motorwagen
op den handwagen liep. De dienstman,
die achter den wagen liep, zag het ge
vaar aankomen en wist zich in tijds te
bergen, doch de 42-jarige dienstman J. V
die tusschen de boomen liep, bleef er
van onkundig en is, toen de handwagen
weid aangereden, in de hoogte gelicht
en met zijn wagen tegen een langs den
weg staanden paal van de electrische go
leiding gedrukt Zijn borstkas is ingedrukt
en de rechterarm brf den schouder afge
knepen. Bij aankomst in het ziekenhuis
was hij reeds overleden. De handwagen
kwam met zulk een kracht tegen den
paal, dat de hoornen er van braken.
De kronen stygen
Op de Koopmansbeurs te Amsterdam
hébben een groepje grappenmakers Woens
dagmiddag kleurige balonneijes opgelaten.
Aan de draadjes bengelden als staartstuk
jes van kindeniiegers Oosten rijk sche
biljetten van kronen, heele halve, en tien
vouden.
Dat gaf tot allerlei grapjes aanleiding.
„De Kronen stijgen," klonk het alom.
Dat zijn goede voorteekenen.''
„Laten ze ook de Marken en de Roebels
de hoogte insturen," meende een der Am
sterdamsche groote hanzen. „Roebels
Kronen, Marken. Dan kunnen wij zien,
wie het hoogste stijgen, en dan kan de
arbitrage zaken maken."
Voolioopig moest het, helaas, nog maai
bij die „luchtkasteelen" blijven.
Oplichter.
Iemand die vooigaf spoorwegambtenaar
te zijn en in nood te verkeeren, heef!
een geestelijke te Gouda weten te bewegen
hem een bedrag van f25 te geven. Latei-
is gebleken, dat hij een geraffineerd 'èp
lichter is, die er gewoonte van maakte
door dergelijke valsche voorgevens geld
machtig te worden. In tusschen is vastge
steld, dat hij dezelfde persoon is die te
Zwolle is gearresteerd. Yoor de oplichting
te Gouda is ook proces-verhaal tegen hem
opgemaakt.
Een brief vermist.
Een door G. B, uit Delft naar Duitsch
land gezonden brief, inhoudende een bank
biljet van f100, is tijdens het vervoer
spoorloos verdwenen.
Met f 300 er van door.
De kassier in dienst van een transport
firma aan de Boompjes te Rotterdam, had
ongeveer f300 geïnd, die hij moest afdra
gen. Men heeft den kassier noch het geld
weergezien.
Een geheimzinnig geval
In den laten avond werden de bewoners
van een villa aan de Brinklaan te Bus-
sum door een hevig geklop op de keu
kendeur opgeschrikt. Toen de heer des
huizes de 'deur openide, viel een meisje
als een blok naar binnen en bleef liggen.
Be politie en de gemeente-arts wmüden
gewaarschuwd. Het duurde geruimen tijd
eer het circa 20-jarig meisje bij kwam.
In een verward verhaal, gedeeltelijk in het
Fransch en gedeeltelijk in het Nederlaindsch
vertelde zij', dat zij hit Spanje kwam en
niet wist hoe zij in -Bussum gekomen
was. Ter hoogte van de villa was een
man in een Manchester {>ak op haar af
gekomen, die haar zei met hem mede te
1
gaan, wild©, zij filet, dan zou haar 0e
keel worden afgesneden. Zij was toen gil
lend© den tuin ingevlucht.
Overburen bevestigden, dat zij gegil had
den gehoord.
Op last van den inspecteur is hot meisje,
dat voorgaf, zich haar familienaam niet
goed te herinneren, naar bet ziekenhuis,
gebracht.
Een karper.
Maandag ving iemand uit Goiinehom, in
de Uiige bij lleukeluiii, met den bengel
©en karper van ongeveer 20 pond.
Een vreesehjke ontploffm i
Een vreeselijk ongeluk heeft do oni
geving van do oorlogshavon Rpezria (fta
ltè) getroffen.
Naar liet schijnt weid bot arsenaal in
het fort Fuiamara bij San'.erenzio dooi
den bliksem getroffen, waardoor alle ge
bouwen m de lucht vlogen
Tal van dorpen en stadjes in den onttrok
zijn geheel of giooiondcels vernield, ter
wijl honderden numsrheti gedood of c
wond jajn. Do onljdoffingcn duren nog
steeds voort, evenals de lnatid Tallooze
slachtoffers liggen onder de puinlioopen
bodoR en. Van alle zij !en wondt hulp ge
zonden, doch de omvang van de ramp
is nog niet mi te gaan.
Het grootste aant.il slachtoffers is ge
maakt onder de werklieden van het arse
naal, due in de nabijheid van hot fort
wonen, en onder de officieren en man
schappen, behoorend tot het garnizoen
van het fort
De groote F. I. A. T.-fahriek, die vlak
bij het, fort lag, is met den grond gelijk
gemaakt, evenals de woonhuizen, in de
buurt. In een ciikel met een straal van
10 mijl is alles beschadigd of vernield
Men vermoedt, dat de matrozen van het
garnizoen alle ondea- de puinlioopen van
het lort zijn begraven. Daar het ongeluk
gedurende den nacht gebeurde, wead de
bevolking in de instortende huizen ver
rast, waardoor het aantal slachtoffers nog
grooter is.
Er zijn militaire reddmgsbr.gades aan
gekomen, terwijl andere onderweg zijn.
Omtrent den ramp bij Spezzra meldt
Bel ga nader, dat er behalve de 100 doo-
den, 400 gewonden zijn.
Volgens een bericht aan de Mondo zou
de ontploffing het gevolg zijn van kortslui
ting. Uit de puinhoopen zijn reeds 144 lij
ken to voorschijn gebracht De GiornaLe
cl'Italia schat het aantal gewonden op 600.
Onder de geïnterneerden.
Een owM>rgadoeommand,-mt dér mare
chaussee geeft in de Politiegids nu en dan
bladen int zijn dagboek. In hot jongste
nummetr verhaalt hij- hst een en ander van,
zijn eïvaringen miet een detachement ma-
ïechaussée, dat mat een hewakrngsdetaclie-
ment eein wakend1 oog moest houden in
©en duel van Noord-Brabant, waar een
groot aantal Belgen was geïnterneerd'. Het
volgende is ontleend aan zijn artikel:
pvtir de geaardheid, zeden en gewoon
ten van de bevolking van dat intern ee^
ïingskamp, zal ik hier niet in alle bij-»
zonderheden treden. Alleen wil ik hi er ver
melden, dat een voortdurende surveillance
dringend geboden was, vooral in de nabij
heid! van de café's, dua toenmaals goed)
boldanlt waren. Mede in verband met de
geringe sterkte van ons detachement was
preventief optreden een "gebiedende eisch.
Geen halve nachten liggen dns bij door ge»
interne,reien uitgezette wildstrikken, waar
bij men bovendien zijn gezondheid op het
spel zette. De strikken werden brj hon
derden door ons vernield, waarmedegoede
resultaten bereikt werden. Op zedelijk ge
lded1 was daar ook nog weL wat te doen.
Ik ^was al spoedig in het beril van over
stelpende! bewijzen tegen Hollandsche we
duwen, die zich onwelvoegelijk gedroegen.
Het gevolg hiicirvan was, dat deze vrou
wen verwijd, rd werden buiten het in staat
an beleg Verklaarde gebied; op de schro
melijke v.irwaarioozing van de opvoeding
der betrokken minderjarigen, die hiervan
het gevolg was, vestigde ik de aandacht
van den Voogdijraad. Het Burgerlijk WeL
boek bevat ook voor dien opsporings
ambtenaar zeer belangrijke artikelen; bij
de toepassing daarvan verricht men een
dankbaar werk, omdat men daardoor voor
komt, dat de Mud aten, evenals hun ouders
den slechten weg opgaan.
Met de zoogenaamde inkwartiering van
veel geïnterneerden was het ook niet in
orde. Hoewel-rij niet direct tot mijn com
petentie hohoorde, vermeende ik -toch goed
te doen, mijn aandacht daaraan te wijden.
Zoo vond' ik hier geïnterneerden, ge huis»
vest in efain gezin, bestaande uit een vijftal
weezien, meisjes van 25 jaar en daar be
neden, pn elders bij weduwen met huw
bare dochters. Een streng toezicht op het
vreemdelingenverkeer, alsmede op woonj
wagens etn woonschepen was en dat
bleek dan ook bij herhaling mede niet
overbodig. Op dé reinheid, die ook wel
■eens ta weinschen overjliet, moeste streng
worden gelet. Op verwijdering van vuil,
afval van geslachte dieren en visch moest
niizeidein worden aangedrongen. Bij deze
gelegenheid1 vettram ik bij geruchte, .dat
door geïnterneerden ratten werden opge-
peuzeld. Bij een ter zake ingesteld onder
zoek, kheteg ik de overtuiging, dat na een
omdeTnomen rattanjacht, de best© exem
plaren getsiacht pn in boter gebraden, door
da geïnterneerden werden verorberd".
Zulks geschiedldei niet door ui tgeho-ngel
den, maar door h©u, diiel door de „regee-1
ring ruimschoots gevoed werden en die
bruine hoonen en grauwe erwten metspek
versmaadden. En alzoo geschiedde het,"dat
in den jattei 1915 dp Intemeerings-comman»
dant zich verplicht zag om1 'pen order uit
t© vaardigen, waarbij he,t eten van ratten1
voortaan verboden wdid.
Het roekeloos omgaan met vuur gaf niet
zelden aanleiding tot optreden onzerzijds,-
om daardoor erger te voorkomen. Ook het
aanleggen van vulr|ain nabij uitgestrekte bos»
schen vToeg gedurig onze' aandacht.
'Jammer, dlait enkele personen, van wie
mien redid ij kerwijs ©enige hulp mochtvcr-
wachten, schromelijk misbruik maakten van
liet huu krachtens hun -poeiti-'i ge»
schonken vortiouwtn. Groote hoeveelheden)
peulvruchten, spek en zoo meer vord wo
nen uit de magazijnen en kwamen iubnn
den van gewctenloozo opkoopeks. Dit was
een aw uitgebreide en iugewikkoldezaalf
waarm veiseheidieine personen betrokken
wCMon «ja waarvan enkelen tot ziwatre btnf-
fen zijn veroordeeld. Dit wajran de
volgen van de, zuclit naar gdd, welke, ook
geduromki do mobilisatie, zoo zeer ouden
oergrond trad.
De minste naar Tibet,
De Rniische Booddliistisch© missie naar
Tibet is de Jola.pa pas ovorgc-lxokkcn, in
do llinialau, op een hoogte van 14'.500
voet. Zij lioeft Tsjoembi beroikL Een moei
lijk gedeelte van den toclift. is dmormede
aobter den rug. De weg leidt nu vorder
naar Gyang-ise, wam* een deputatie van
Jama's de mis-ie zal ontmoeten en haar
geloofsbrieven in ontvangst nemen. Men
verwacht, dat diuuna vergunning zal wor
den gegeven om tot Chassa door te reizen.
Het luitsto stuk van de reis zal over ©en
aan Europeanen nauwelijks bekend© on
niet in kaart gébrachte rivier worden af
gelegd, over ©en afstand vmi hondeid zestig
mijlen.
.(Nadruk verboden.j
Een paar weken in Jlünch'en.
Om wat op te frisschen zijn we van
Rome een paar weken naar Mutieben ge.
gaan. Vanat de grens betaalt men voor
een biljet 2de kkisse maar 8 Lire. Ann
Oostenrijk en arm D;uitscllland, dal finan-
onoel hetzelfde gangetje gaat als zijn bnui*-
man. In Salzburg mogan de vreemdelLu-
ge,n niet meer komen, omdat de burg-eis
zelf het eten noodig hebben, maar Beieren
is vol vreemdelingen. 'Was er in Holland
wel een familie, die het een beetje doen
kon, waarvan niet één of meer leden van
do valuta gingen p!rofit,eemi Voor een
rijksdaalder kon je van het hartje van ons
land naar Frankfort komen. De heele Rijn
streek was vergiftigd van een slag reizi
gers over wie wij, als we zagen op wat
voor wijze ize zich in den restauratiewagen
te goed 0eden, ,ons schaamden dat het
hindgenoofcen van ons waren.
Trouwens, de zoogenaamde „Schiéber"
zooals hier de oweèrs heeten, nemen ook
bi Miinchén overal de eerste plaats in,
en dan de arbeiders, die zooveel duizen
den marken in de week verdienen, dat
ze zich' 'best de weelde kunnen veroorloven
zich met (hun gezin, vrienden of vriendinnen
neeï te Izetten aan de wit gedekte, tafels
in hat chicpre restaurant, dat, als zij 'in
vroeger dagen even door de spiegelruit
naar binnen gluurden, hun een aaijdseh
paradijs toescheen, dat ten eeuwigen dage
voor hen gestoten 'zou Mijven. Maar daar
zitten zo nu en bestellen champagne en
fijne schotels. Het is interessant zoo'n
troepje te bespieden. Be mannen blijven fat
soenlijk; hun kleeren rijn die van een
arbeider op zijn Zondags. Zij haler, een
pijp voor den dag en zitten stil'-genoegedijk
te dampen. De vrouwen zijn daarentegen
verschrikkelijk in haar vogelverschrikkers-
gewaad met den groeten gevederien hoed.
die op een maloterigen kop staalt, waar
de haren verwilderd om heen zwieren
haar' hals is bloot en de armen eveneens.
Als haar* roode gezwollen hand een voik
beet pakt, als zij een stuk pastei in den
mond steken, schijnen ze een Vracht hooi
in' de hoogte te werken. Haar gezicht
wordt donker puiper, "haar vochtige oogen
schitteren en ze lonken tegen haar buurman
en den „Ober", die haar strak en met een
zweempje van verachting: aanziet Als het
strijkje een stuk uit heeft, applaudisseeren
zij zoo luidruchtig, dat de glazen rinkelen.
Diie menschen hebben gelijk, dat ze zich
ook 'eens hier willen te goed doen, maar
ze worden onuitsprekelijk leelijk in deze
omgeving. Wij komen er om even uit te
rusten, terwijl ze voor hén een waar Eldo
rado is en het toppunt van hun wenschen
en begeeren; en jmjst dit feit maakt ons
weemoedig, want we begrijpen dat de mooie
gezonde aiibeidslust voor deze menschen
m zulk een atmosfeer verioien moet gaan.
Maar door veel moreele ellende zal Euro
pa nog heen moeten voor het weer op
zrj'n- pootjes terecht is giekomen.
„Es ast nichts zu machen, wir mus
sen dutch' 'den Bireck", hoorde ik een
Diuitech koopman zeggen, die voor zijn
land de toekomst heel donker inzag. Aran
DuitscMand, waar1 met den dag de prij
zen stijgen, het volk honger lijdt en de
armoe ook de kleine burgerij begint te
drukken. Vijf honderd Mark voor eenpomid
slechte koffie, drie honderd Ma!rk voor
een pond boter, en zoo verder*. En dan
zljin. degenen, (die hier door de gunstige
valuta voor alles maar hét tiende betalen
van wat de dingen in hun land kosten,
nog verontwaardigd als ze er in den winkel
voor den vreemdeling honderd pot. op
leggen: ze beweren, dat het hier een volk
van oplichters en afzetters geworden is,
terwijl op hén, die willen profiteeren van
de diende dér huren, eerder deze bena
mingen van toepassing zouden rijn.
Arm Buitschland, dat ons zooveel schat
ten van cultuur gegeven jhjeefh, waarvan
we nog dag aan dag genieten. Wij' over-
steoomen uw grenzen, slepen JJet goede
weg en mogen we, thuis 'gekomen, ons
dan nog vermeten met verachting te spre
ken over de moreele ellende, waarin ge
dreigt onder te gaan? Er woirdt href enorm
gewerkt in alle richtingen, vropwen, die
tot de beate families behooren, richten
modémagarijhen, bloemenwinkels, en kleine
fabrieken op en Mer, waar de kunst van
hfet theater zooveel hooger staat dan in
Italië, deden we ons weer eens te goed
aan opvoeringen, die op een zeer h'oog
peal- staan. We zagen hier den „Urfaust",
de eerste vorm, waarin de jonge G oathé
zijn tragedie neerschreef. Be'" sobdrheid van
hét décor, het roerende spel van Gtet-
dhlen, die uitstekend vertolkt werd en
'bovenal de religieus© stemming onder de
