bureau Lange Haven, hoek Korte Haven. Tel. No. 103 en 617.
Dagelijks kunnen
worden opgenomen a 1.per annonce van hoogstens 30
woorden; ieder woord meer 10 cent, bi vooruitbetaling.
De SCHIEDAMSCHE COURANT wordt hier ter stede
dagelijks, ongeveer huis aan huis bezorgd.
De groote verspreiding waarborgt succes aan advertentiën
in de SCHIEDAMSCHE COURANT geplaatst.
Administratie.
SPOORWEGDIENST.
langrijke datum, de eerste sport op do
ladder van deze nijverheid m Engeland
want d© I lu genoten, die aan dien moord
ontkwamen, vluchtten daarheen en brach
ten huu Vakkennis met zich mede. 1
Wij kunnen volstaan met te zeggen, dal'
hel Engelsche volk nu. in de gelegenheid
kwam, van zeer bekwame meesters huu
vak te loeren en vele jaren kuig hebben'
vooral de vrouwen het spinnen in hun hiusJ
jes op het kind beoefend, waar zij van tijd
lot tijd. bezocht wenden door vertqgenwoor-
digerrs \an handelaars uit de steden, dio
htui gaten kochten tot prijzen, zooals zij
die zelf verkozen le betalen.
Dat duurde tot 1714, toen de tweede tre-
de op do ladder werd bereikt door de uit
vinding der spinmachine door Hargreaves
De vier volgende sporten volgden er snel
ach ter elkaar pp door de uitvindingen van
Aïkwright, die in 1768 waterkracht op do
spinmachine toepaste, door Grompton, dio
in 1779 zijn „mule" uitvond «n door Wil
liam Kelly, die iu 1790 de beide laatste
vindingen met elkander wist te verbinder,
terwijl Richard1 Roberts ia 1825 de wereld.'
zijn "beroemde uitvinding van het quadrant
schonk, waardoor het garen regelmatig op
de spoelen kon worden gewonden.
Er is echter groot verschil tussdhen het
zich aanschaffen van een machine en het
gebruik ervan en de kunst haar goed
te doen functioneeron, en al scheen het, dat
de spin-industrie nu gemakielijfc' met reu
zenschreden vooruit zou kunnen gaan, zij
verkeerde toch in een. zeer ongunstigen
toestand Er bestond geen neiging tot sa
menwerking, de Staat verschafte bitter wei
nig hulp en de werklieden werkten in
het geheel niet mee. Verschillende uitvin
ders stonden bloot aan bedreiging met li
chamelijke mishandeling en in sommige
gevallen moesten zij hun woonplaats ver
laten en ver het platte land opgaan om
hun uitvinding te kunnen toepassen. Zoo
verwoestte in 1753 het gepeupel het huik
van Kay; Arkwright, die van Preston af
komstig was, moest Bolton verlaten, en
Crompton hadl zóóveel te lijden van de'
kwaadwillige behandeling en de bedreigin
gen van zijn tegenstanders en kwelgeesten,
dat hij zich eens door de vrees van eed
aanval van het woedende gepeupel op zijn
huis genoodzaakt zag, de eenige toen be
staande spinmachine uit elkander te ne
men en in stukken in zijn huis te ver
bergen.
Be ladder werd wel steeds grooter, maar
die vijf of zes sporten hadden behoefte aan
een bekwaam timmerman, oan ze stevig
in elkander te zetten, om er ©en ladder1
van te maken, sterk genoeg om het ge
wicht te dragen van een nijverheid, die
mettertijd, zooals sedert gebleken is, ge
weldig zou worden.
Die timmerman werd! in 1762, zonder1
dat de wereld het vermoedde, te Hamas-
town, Kirkcudbrightshire geboren als- zoon
van een boer, Mc. Connel genaamd.
Toen James Md. Connel 19 jaaij >wasj
ging hij naar Chowbent in Lancashire, waas
zijn oom, .^VHliam Cannon, een klein ma-'
ctine-fabrikant was.
Nadat hij hier zijn leertijd had door
gebracht, ging hij naar Manchester, waar
hij voor eigen rekening machines begon
te maken.
Toen kwam het keerpunt in zijn leven.
Hij bad! twee „mules" van 144 en 120
spoelen gemaakt voor eer. kooper, die zijn
betalingen staakte, vóór zij werden afgele
vend, zoodat Mc. Connel ze voor zijn eigen
rekening1 moest houden. Ras besloten ging'
hij ei toe over de machines zelf in ge
bruilc te nemen en werd! dus katoenspin-'
nw naast /rjil bedrijf van maclune-fahn
kant
In 1791 associeerde Mo, Connel zich met
drie heorai en uit hm volgende uittrek-
bel van een vlugschriftuitgegeven door
Mr. Kennedy, getiteld „Jeugd-herinnerin-
gen" blijkt, tioe deze vennootschap tot
stand kwam.
„Ik ging een vennootscluip aan met Ben
jamin en "William Sandfoid, die pakhuis
meesters voor grove katoenen stoffen wa
ren, en James Mc. ConneJ. en wij vestig
den ons dadelijk als mach me-fabrikanten
en katoenspinners, waarbij ik dn- leiding
der machmoafdeehng op mij nam. Onze
eerste werkplaats was in Stable-Street en
ons geheele kapitaal was maar zes of ze
venhonderd Pond".
De talrijke uitvindingen op machine-ge
bied, die het mogelijk hadden gemaakt,
een boter en sterker garen te vervaardi
gen dan volgens de oude handspinnerij,
waren het eigendom geworden van de en
kele personen, wier vérziende blik hen in
slaat had gesteld, de mogelijkheden te he
grijpen en te benutten, die in deze jonge,
machine nijverheid verscholen lagen, zoo
dat deze zich in hun handen concentreerde.
Nadat zij zich gedurende ongeveer een
halve eeuw hoe langer hoe meer ontwik
keld had, bracht het midden der 19e eeuw-
er groote verandering in. Geleidelijk, gin
gen de steeds groeiende bedrijven uit de
handen van enkele personen over in het
eigendom van steeds grooter wordende
maatschappijen en vooral de geschiedenis
van den durf en de bekwaamheid der
mannen van Lancashire, die in betrekkelijk
kortent ijd een reusachtige oppervlakte zoo
wel in dat graafschap als daarbuiten van
bijna uitsluitend landelijke toestanden ver
anderden in een uitgebreid terrein van
wonderbaarlijke industrieel© ontwikkeling,
vormt een. der meest boeiende ep'soden
in de geschiedenis van de economische
ontwikkeling der Britsch© «landen.
De ontwikkeling van Manchester en om
geving nam sedert ongeveer 1780 met
steeds rasscher schreden toe. Straten en
huizen namen weldra de plaats van tui
nen en velden in. Manchester en Saiford
hadden in den aanvang tezamen ongeveer
50.000 inwoners en hun buitenwijken had
den een schitterend uitzicht op een af
zienbaar landschap van liefelijke velden
en heuvelen. Welk een reusachtig verschil
met de tegenwoordige stad en haar om
geving.
Natuurlijk moet men in hét oog hou
den, dat Manchester sinds een lange reeks
van jaren zich voortdurend ontwikkeld en
uitgebreid heeft, zoodat elke poging, de
beschrijving van een bepaalde periode te
geven, hét gevaar meebrengt, in een zeker
anachronisme te vervallen. Reeds in Ï727
meldt Daniel Defoe, dat de bevolking in
enkele jaren, dank zij tie katoennijverheid,
verdubbeld was. De schering was toen
aitjjd van linnen en de wever kocht het
garen, dat 'door de landbevolking in de
buurt gesponnen wae
In 1771 geeft Arthur Young volledig
verslag van de fabrikanten van Manches
ter. Grove katoenen stoffen, waarvan ïüj
13 soorten opnoemt, zooals drnnet, katoen
fluweel, gewatteerde dekens, rokkengoed,
haringgraat, geruite stoffen van zeven ver
schillende soorten, hoeden, sajetten-artike-
len, enz. Hij zegt, dat vlas en katoen
tezamen weiden gebruikt, maar ook ka
toen alleen, die voor het grootste deel
uit West-Indië kwam. In 1770 kwamen
uit New-York de drie eerste balen naar
Liverpool en uit Virginia, Maryland, Geor
gia en Carolina zeven talen en drie vaten.
Zelfs nog in 1794 was de uitvoer der
Vereeiugde Staten nog Slechts 5340 balen
van 300 lbs,
L>e looncn bedroegen in Arthur Young's
tJjil van 3 tot 12 shilling per week voor
een werkman, l1li tot 10 .drilling voor
een vrouw en l'/i> lot 31,;» voor oen land.
.De stad had toen 30.000 inwoners, terwijl
bovendien 50.000 personen geacht werden
buiten de. stad werkzaam te zijn bq het
gaienspinnen voor do weverijen in Man
chester, die ongeveer drie-vierde van hun
productie naar Amerika verkochten.
Toen de groote verbeteringen in do ■spiii-
machine» haar intrede deden, werden in
Manchester groote spinnerijen opgericht en
stoommachines maakten het later mogelijk
een groot aantal machines in één gebouw
te drijven, en hiermede was de grond
gelegd voor de reusachtige industrie van
onzen tijd.
Weldra bleken de groote voordeeden van
onderlinge samenwerking. Jmngzaam maar
zeker begon, men 'in te zien, dat er aller
lei nog ongebruikte mogelijkheden waren,
waardoor men zijn positie kon verbeteren
en versterken; de verbindingen met het
buitenland konden gemakkelijker worden
geëxplodeerd, en het daaraan verbonden
risico kon beter worden gedragen of zelfs
vermeden door gezamenlijk aaneengesloten
te handelen. Talrijke voordeelen en bezui
nigingen, die door samenwerking konden
worden verkregen, waren de laatste tijden
door do commercieel© ontwikkeling; van
Engeland te duidelijk gebleken, dan dat
de katoennijverheid daarvoor haar oogen
zou hébben kunnen sluiten; de regelma
loge en vertrouwelijke relaties dei- concur
renten onderling, die hét steeds hooger
ontw-ikkelde comnieicieele en maatschap
pelijke systeem in Engeland tot een nood-
zakehjkteëkl had gemaakt, toonden de reus
achtoge voordeelen aan, die te verkrijgen
zouden zijn door vereenïgd één doel na
te streven en dus samen te werken voor
de behartiging van die belangen, welke
tevoren tegenover elkaar hadden gestaan.
Wij zien dan ook tegen hét einde der
19e eeuw Moe de katoennijverheid, die
zoolang in de handen van met elkaar
concurreerende ondernemingen had berust,
aan de hoofdleiding van één vereeniging
wordt toevertrouwd., samengesteld uii de
meeste dier talrijke eenheden, die tot daen
tijd in ouderlingen wedijver hadden ge
werkt. Men veigjete niet, dat Engeland,
zelfs in deze tijden van scherpen ood-
currentie-strijd, in de wereld nog voor
aan staat als producent van fijne katoenen
garens; en dat, niettegenstaande de groote
inspanning van vele andere landen, Lan
cashire nog steeds zijn eerste plaats in
de katoenspinnerij heeft weten te hand
haven. Daarom kan ongetwijfeld worden
gebillijkt, dat de Vereeniging gehecht is
aan en zelfs prat gaat op haar groote com-
mercieeie beteekenis.
Niets ware gemakkelijker, dan door cij
fers den geweldigen omvang van 't wereld-
bed rijf der Vereeniging aan te toonen en
door vele kolommen cijfers haar uitge
breide internationale vertakMngien "te be
wijzen, maar deze zouden slechts de be
langstelling wekken van de weinige per
sonen, die onder de bekoring van sta
tistische gegevens kunnen geraken.
D© garens der Vereeniging vinden re-'
gelinatigen afzet op de talrijke markten
van Frankrijk; zij worden uitgevoefd aaar
de vete nijverheidscentra van Duitse.hla.ad
en Oostenrijk; ook in Zwitserland worden
zij in groote hoeveelheden gekocht. Spanje
heeft ze noodjg om te voorzien in de
behoefte zijner bewoners aan fraaie lin-
ten en kleurige galons; naar Japan, Ame
rika, Rusland, Indie, overal waar behoefte
is aan fijne katoenen garens worden da
producten der Vereeniging verzonden. Jaar
in jaar- uit spannen biet beleid en de
ijver der leiders en de vaardige handen
der werklieden zich in om in do te
hoeften van vrijwel de geheele. wereld te
voorzien.
Zoowel vóór als na de samensmelting
dei afzonderlijke ondernemingen heeft de
katoennijverheid moeilijke tijden doorge
maakt. Re Napoleontische oorlogen, the
onder meer het Berlijnsch© besluit brach
ten, waarbij Napoleon den handel van
eentg Furopeesch land met Engeland ver
bood, hieven natuurlijk niet zonder ge
volgen. De burgeroorlog in Noord-A merika
maakte vrijwel een einde aan den gehee-
len katoenuitvoer \an dat hoogst belang
rijke productieland, en, waren één of twee
firma's niet 200 voorzichtig geweest tijdig
voor groote voorraden katoen te zorgen,
de geschiedenis der katoennijverheid zou
'in een verslag van den wereldhandel, ge
steld zulk een boek zon bestaan, vrij wat
minder bladzijden bestaan dan nu het ge
val zou zijn.»
Dp deze wijze op de proef gesteld, heb
ben de afzonderlijke bedrijven, die de Ver
eeniging- vormen, hun kracht en- stabiliteit
bewezen, terwijl een nog zwaardere crisis,
do wereldoorlog, de geheele wereld hééft
getoond, op welk een vast rotsgesteente
deze .uigebreide onderneming is Ég#
bouwd.
Deze Vereeniging dei- Spinners van fijne
garens, die tegenwoordig haar vertakkin
gen over de geheele wereld heeft, is, mét
haat uitsluitend Brifsch kapitaal van 10
millioen pond, «en belangrijke mijlpaal op
den weg der ontwikkeling van Groot-Brii-
tannió's industrie, die aangeeft, wat het
land in de katoennijverheid heeft bereikt.
AMSTERIMMSCHfi TIJD.
Aanvang 8 October 1922.
Van SCHIEDAM naar ROTTERDAM.
V.m. 5.57a 6.3a, 7.4a, 7.11a, 7.47a, 8.10,
8.25, 8.35, 9.8a, 9.40a R, 9.55 R, 10.10,
10.27, 10.43 R, :0.52a 11.43a;
n.m. 12.17, 12.33, 12.49, 1.19, 1.28a, 2.7a,
2.26, 3.2, 3.42aR, 4.31, 4.51a. 5.7, 5.49a,
6.7, 6.48, 6.57R, 7.23a, v, 7.56a 8.39,
8.56, 9.8. 9.34R. 9.48, 10.25, 11 11.6,
12.9, 12.50R.
Van ROTTERDAM naar SCHlEiDAM.
Van. 5.57a, 6.14a, 6.24a, 7.—, 7.41, 8.3a,
8.23a R, 8.39, 8.52, 9.48a, 10.3a 10.19a,
10.48, 10.53, 10.59;
1.2.37a, 12.44a, 1.12,
n.m. 12.8, 12.28 R,
1.23, 2.30, 3.2a, 3.34a, 4.8a, 4.26, 4.45a,
5.1a, 5.9, 5.31a, 5.31b 5.46a, 6.12a, 619,
6.48, 7.—, 7.49. 8.21, 8.32a. 8.48 R 9 28. V.m. 8.21aR, 8.41a e, (9.29), 9.9, 9.2SR
10.22 R, 11.—, 11.14, 11.24 R
Van SCHIEDAM richting AMSTE(RJ>AM.
V.m 6.7a, 6.25a c, 7.—g, 7.51d, 8.33hqR,
9.2c, 10.13ahq, 10.57b', 11.8c e;
mm. 12.38h R, 12.47 ae, 1.22, 3.12 a'c,
4.36, 4.55acf, 5.11aze, 5.41 ac, 5.56i,
'6.291', 6.58, 7.58f, 8.31, 8.58e R, 10.31cfR,
11.9) 11.33IR
Van AMSTERDAM naar SCHIEDAM.
V.m. 6.21, 7.42, 8.2R, 8.20b eR, (9.29J,
8.27a R, 8.46, 9.611, 10.35c, 11.9,11.41 ahq
(12.54);
n.m. I2.37d, 2.4aR, 3.4e, 4.27 b, 5.19.R
6.48 (8.04c), 7.15, 7.59R, 9.- D-fcrein, 9.30,
10.16, 11.16R.
Van HAARLEM naar SCHIEDAM.
Van SCHIEDAM 'richting HOEK
HOLLAND.
V.m. 6.34a k, 7.111, 8.12a, 8.49,
10.29a k, 11.3k.
n.m. 12.18, 12.54al-, 1.33km, 2.40,
9.58a,
4.18a, 5.19, 5.41a, 6.22a, 7.10. 8.42a k,
9.38k, 10.29 n, 11J23.
Van HOEK van HOLLAND, naai-
SCHIEDAM.
Van. 5.19a, 6.13a, z, 6.25w, 6.33xg, restau
ratie, 7.28a. 9.25, 10.12a, 11.46;
n.m. 2.16a, 3.45, 6.—, 7.11a, 8.10, 9.—
Van MAASSLUIS naar SCHIEDAM.
V.m. 5.39a. 6.46a z, 6.46w, 7.23, 7.59,
8.43a, 9.43, 10.27a, 11.18a;
n.m. 12.7, 1.25, 1.42a, 2.37, 4.6, 4.26a,
5.24a, 6.21, 7.29a, 8.31, 9.23, 10.32.
Van VLAARDINGEN naar SCHIEDAM.
V.m. 5.50a, 6.57a z, 6.57w, 7.34a, 8.10,
ia. 9.55, 1038a, 11.29a,
n.m 12.18, 1.4, 1.53, 2.48, 4.17, 4.37a,
5.35a 6.32, 7.41a, 3.42, 9.34, 10.46.
a Niet op Zondag en feestdagen.
b. Alleen op Zon- en feestdagen.
c. Sopt te Kethel.
d. Stopt te Kethel' alleen op Zon- en
feestdagen.
e. Tot Den Haag.
f. Tot Loden.
g. Facultatief. Maandag niet
te Stopt niet te Leiden.
i. Stopt niet te Delft
k. Tot Maassluis.
Zon- en feestdagen vervalt Maassluis
Hoek v. Holland. J -
1 10.57c, 11.32;
n.m.' 1.23, 2.26a R, 3.30c,14.50, 5.41R
7.5, (8.4c), 7.41, 8.21R, 9.22hi, 9.52,
10.41, 11.3Sh R.
Van LEIDEN naar SCHIEDAM.
V.m. 8.12ac, 7.24, 7.34c, 8.54a, 9.40, 9.57R,
11.27c;
n.m. 12.2, 1.35d, 2.55a R, 4.5c, 5.20a,
6.11R, 7.34 '(8.4c), 8.15, 8.50R, 10.21,
11.18, 12.7R.
Van DEN HAAG naar SCHIEDAM.
.Vm. 5.22a c, 6.25a c, 7.44, 7.59c, 9.14R,
9.29R, 10.1, 10.17, 11.47;
n.m. 12.22, 12.54a c, l*.58d, 3.16a R, 4.30c
540a, 6.31R, 6.48ac, 8.4c, 8.39. 9.99
10.4 D-trein( 10.41, 11.40, 12.26R.
Van DELFT naar SCHIEDAM.
V.m. 5.39a c, 6.47a c, 7.56, 8.17c, 9.26a R,
10.13, 10.29R, 11.59c;
n.m. 12.35, 1.11a c, 2.11d, 3.28a R, 4.48c,
5.52, 6.43, 7.5a c, 8.21c, 9.21R, 10.53,
11.55, 12.27R.
m. Zaterdag door naar H. v. II.
n. Rechtstreeks naarH. v. H.
q. Stopt niet 'te Haarlem.
Overstappen m Den Haag.
R. Rijwielen goedkoop tarief,
v. Zaterdag niet
D-trein le ent2e M. -f- fl.
w. /deen op Maandag,
x. Rechtstreeks naar Schiedam,
z. Maandag niet.
X -•*» JiuA») t AA t*wM(«v UD1
ox mm» i oom,m> uyitx
SCHIEDAMSCHE COURANT
KLEINE ADVERTENTIEN
