Landbouw en iaatschappij.
ELTTMOjtC xjit het bxjitentland.
1
STADSNIEUWS.
Rechtszaken.
Gemengd Nieuws.
ïtrii
I
Geineenïcraacls tukken.
Gasfabriek. toestellen
11. (.Slot).
Wat lie ovenbaiterij betreft, is daan oor de
gunstigs,© plaats in liet vetleii-gde der te
gemvoordige vortc.de kamei ovens'okonj in
de richting van do lloofds.ni.it, w.i,inloot
de hesbuunlo cokes los eu soiteeiinnchting
benevens de Instaande cokes- en kole-nir.ui--
portinrfchiing boven de mens kan worden
benut.
In eerband liiermede z.d do lxviaande
bad- en selwftimiclxung aan de btokeiv,
de h o c gspan nin gsrn i mte van he. electliei-
t-ei.shixlrijf en het niacliinek.miertje ooi-
den kol«iir.m>porib,mi niet oen diet van
de oude kolenloods moeten weiden wigge
broken.
Voor de luuigspanniingsninute was reed-
lang naar oen betere plaats uitgez.en, am
gez.en de bestaande toestand niet langer
kon worden gehandhaafd, Dooidut deze
numte in oen deel van de oude kolenioods
was ondergebracht, lag al-ij-i ailks ondei
het =lof, wat voor een hoogspannings-insla]
Ia tie absoluut ontoeihialhi.il" is. l>e nieuwe
hoogspannlnghiuinvte had ik gedaelu te bou
wen op het terrein vail de oude boeideri] in
de l'lateelstr.uit. Hierdoor kunnen alle ka
bels zonder dat zij worden verlengd in de
nieuwe lioogspaniiinnsnumte worden bin
nengevoerd Op de bad en schaftinr.chtmg
met hef machinekamertje kom ik nog na
der terug.
JBij liet ontwerpen van de nieuwe o\en-
batferij is er mede roken,ng gehouden, dat
de .ifvalwarnite van ale ovens kan worden
lienut voor de noodLge sloomprodnelie van
do fabriek Hiervoor zal een afg.issenketel
met pl.mj S5 -M2. veiwarmend oppen-lak
worden bijgeplaatst, benevens oen schoor
steen van voldoende capici.eit voor ale
ovens. Het ketelhuis ss naast het nieuwe
ovenblok geprojecteerd bij den bestaande»
schoorsteen, terwijl de nieuwe schoonsteen
aan de andere zijde van het ketelhuis js
gedacht. Hef de grootte van het ketelhuis
is rekening gehouden, ilat eventueel nog
twee ketels voor het stoken van cokce-
gruis kunnen worden bijgeplaats.. Het rook
kanaal van deze stoomketels kan door de
voorgestelde ligg.ng van het kete'huis op
het kanaal van den beslaande» schoorsteen
worden aangesloten. Door het gebruik ma
ken van de ofvalwannte van de ovens zal
plan. f20 p.»- dag aan brandstof kunnen
Worden bespaard.
Boven de nieuwe ovenbattenj is een nieu.
We kolenbunker geprojecteerd, waardoor de
kolenvoorraad zoodanig wordt, dal het kó-
lenrijden op Zon- en Feestdagen kan ko
men te vervallen, wal naast een besparing
van pl.m. f 10 voor eiken Zon- en Feestdag,
bovendien het voordeel heeft, dat op deze
dagen minder personeel behoeft te arbei
den. De bestaande kolen-elevator met bre
ker, welke thans dienst doen voor het vul
len van den kolenbunker van de gasstokerij
met horizontale ovens, kunnen dan. Worden
verplaatst en dienen voor het vullen van
den nieuwen kolenbunker.
Wat nu de vernieuwing van de toestellen
voor condensatie en natte zuivering be
treft, deze zullen met de hog in goeden
staat en van voldoende capaciteit zijnde
pelouze en Reuther koeler met het oog
op de toekomst niet zonder eenige wijziging
in de bestaande gebouwen kunnen worden
«ondergebracht
Deze kunnen echter op geschikt© en doel
matige wijze gezamenlijk in de thans be
staande machinekamer en ketelhuis Worden
opgesteld.
Dit gebouW is in 1902 gebouwd en ver
keert nog in Zeer goeden staat; het grenst
aan de gasstokerij en heeft voldoende
ruimte.
De beide stoomketels, Waarvan de ©ene Is
van 1885 van de vroegere waterleiding en
de andere van 1901 Worden door een af-
gassenstoomketel vervangen, Welke laatste
wordt geplaatst in het nieuw te bouwen
ketelhuis naast de nïeWe oven batterij.
Het oude direc'iegebonW, dat thans ge
deeltelijk voor magazijn en kantoor is in
gericht, zal zoodanig Worden omgebouwd,
dat daarin tevens het schaftlokaal met
wasch-badinrichting voor de gassfokors en
terreinarbeiders Wordt gevestigd. D'it ge
bouw is eveneens nog in zeer goeden staat
en leent zich daarvoor zeer goed, zoodai
de te verkrijgen inrichting aan alle te steile»
eischen zal voldoen
Zoodra alles is ingericht, zooals hier-
voren 'is aangegeven, kan de oude horizon
tale stokerij worden afgebroken, het vrijko
mend terrein Worden opgehoogd en vóór
kolenopslagterrein worden ingericht, waar
voor het beslaande kolenram-port kan wor
den verlengd, een en ander, zooals op de
nieuwe situatie-teekening van de fabriek is
aangegeven. De gasfabriek zal na alle vo
rengenoemde vernieuwingen een capaciteit
hebben verkregen, die voor zeer geruimen
tijd voldoende is en de plaats van de ovens
en gebouWen en de inrichting daarvan is
thans zoodanig gekozen, dat bij: eventneele
behoefte, op eenvondige Wijze kan worden
uitgebreid Aangezien de verschillende ge
bouwen, ovens, toestellen en stoomketels
reeds lang zijn afgeschreven, zooals uit
bijgaande staten blijkt, kannen de kosten
voor vorengenoemde werken 'geheel uit de
verschillende afschrijvingen worden bestre
den. In verband hiermede stel ik voor
van het totale bedrag van de afschrijvingen
zijnde pl.m. f295.000 vermeerderd met de
daarvoor jn aanmerking komende afschrij
vingen van 1924 oen bouwfonds te st.chten,
waaruit dan geleidelijk de aangegeven ver
nieuwingen in de juiste volgorde kunnen
worden bekostigd.
De kosten voor de voorgestelde vemieu
Wingen Zijn op heden door ons als volgt
geiaamd:
Batterij met 2 verticale ka
merovens met 6 kamers com
pleet met kolenbunker, schoor
steen, afgassen stoomketel, fun.
deering en ketelhuis en om-
bouW van het oude direciiege.
bouw met inrichting van seEafti
lokaal met wasch eu tudïnr.ch
tins f 160.003,-
Intiditing gebouw voor vou
iLm-.itie en na,te zuivering
met de noudige machines en
- 50.000.-
T© zamen f 210.C09.
Aangezien d t bedrag geheel door hel
bnltug van de afschrijvingen wordt gedekt,
A van votmeerdor.ng tan kapitaal én de
ib ui.i;m verbonden Listen geen sprake, het-
en uit bijgaande begroo.ingon, waarin
in -I alles zoovee' mogelijk reken.ng is ge
honden, duidelijk blijkt
luMuneeieiule iu-l) ik d© eer u vooi te
-li Urn tol de stii luing van genoemd houw
fonds te besluiten, opdat ik aan de voor-
1''leidende werkzaamheden kan beg nnon.
D - boeking c.m deze buitengewone un-
ga\ ui zal plaats hebben op d" bij de ver
end mhu; aangegeven wipe terwijl een voor.
-ie! tot legnlaii-alie daarvan den Raad na
dei zal worden aangeboden.
MIJNHARDT's
Staal-Tabletten 90 ct
Maag-Tabletteu 75 ct.
ifeuniv-Tablettrii 75 ct.
Ijatveer-Tabletten 60 ct.
Hoofd pijn - Tabletten 60 ct
-i' Aoothekers en Drogisten. 9
Ontrouw postambtenaar
De 4e kamer der A ms tenia insein; recht
bank heeft den klerk bij de posterijen. F.
S. \Y. S„ te Hilversum, die zich had
sf huldig gemaakt aan. het ten eigen bate
aanwenden van door anderen gestorte be-
l.i-tuigge!den. tot 1 jaar
eiourdecld.
gevangeitisst raf
De moord in den Kerstnacht van 1918
Voor do Haagsehe rechtbank is Donder
dag behandeld de zaak tegen G. D., 26
jaar, visscher te Scheveningen, beschuM gel
van den in den Kerstnacht van 1918 op
den 67-jarigen Genït vaar den Oevetr, in
de Kieuw© Laantjes te Sehovem'ngen ge
pit egden moord. Er zijn voor deze zaak
ongeveer 60 getuigen en deskundigen ge
dagvaard.
De beklaagde ontkende den moord ge
pleegd te Iiebben. Ka een uitvoerig ge-
tuiuettverlioor werd dit geschorst tot lieden
10 uur. i
Voetbal
K. V. R.
weelstrijdpirogramnia voor
Pasohen
Het
luidt:
Zondag 12 April.
Kampioensdiap van Kederland.
Den Haag: H'.R.S.Frisia.'
Alaandag 13 April.
Kampioenschap vim Kederland.
Rotterdam: SpartaGo Ahead.
Afdeeling I.
Promotie-Competitie 2e klasse.
AmsterdamSpartaanZandvoort.
Afdeeling II.
2e klasse B.
GoudaKe'ptunns.
3e klasse R.
Dordrecht: Sp. en Si rijdVriendenschaar
3a klasse 0.
Rotterdam: SatumusDe-Ma.
3e klasse D
Rotterdam: U.D.I.U.S.G.
VI aard in genV.F.C.'t Koorden.
I© klasse R.
Gouda: U.S.A D.C.L.
He.-ei ve 2e klasse B
PtuH-lu: ÏTV.V. II— Spart.i 111.
Deserve 3e klasse B.
RotterdamLeonid is II --1J S C II.
RotterdamSLod U— Steed- Honger lil.
Afdeeling IV.
Ie kln-se
KmtlliovetiPhilips —Willem II
Afdeeling V.
Piomotjo ('ompe itie 2e kl.u-.se.
rineek: SneekAbides
Dm don K V. R.-heker.
Dei de ronde.
Groningen GA'.VWiiholmmn
RotiCidmu: Keptimus B.V.V.
Ver h o©k s er ie.
Zondag z.ijin vastgesteld
fiiu-ito 11, 1 uur,
Yen r
Demo
prijs.
Prsus
en ren
D.ndu.i,
prijs.
Sei i©wed si rijde li ,,K ati onaal-
Beker'k
Door don lieer II. ,T. Ymïehre-gt, café
Kaf. o naai, Boteistraa! pfhier, is iindetrtijd
©en Lekei beschikbaar gesteld, genaamd
..Kationaal-bekoi". di© onder Seined, v-ar-
©enigingen zal verspeeld worden.
De voetbalven-eniging „Pro Pat:ia" zal
deze wolstrijden organiseereu ©n daarvoor
diveise Schi© lamsche vereenïgiiiivgen aan
schrijven.
De beker moet 2 maal achtereen of 3
maal in liep golieeil gewonnen word^ü-scün
unwaehi wordt, dal D'tiL-d.tg de arbeid in
de weikveisclniffiaigen woult hei-vat.
Wat hetielt de toes'and in het veen-
bedrijf, deze is niet opgelost De moderne
eu neutrale bond hebben zich 'tegen ar-
bitiuge uitgesproken- De Christelijke bond
vóór, terwijl van de katholieken nog niets
hckcml is.
I Aadur meldt men nog uit Eimmon:
j De wijwillige burgerwacht uit Drenthe
en Friesland is gisteravond met auto's
te Emmen aangekomen, ten einde de aan
\vez:ge troepen van de «o maar de andere
plaaü te kunnen vervoeren,
j Gisternacht werden groot© branden waar
genomen in Bargereoinpnsenuui en te Ros
winkelen een Ove-ial lieer.-cht vautfec vol
maakte oule en rust. De bakkers te Epi-
me mnpascuum en te Woerdmg© staken
om den 3ikui Viumocdelijk zullen de arbeiders aan
'de weikveisthuffing Di,nsiLug het werklüet
ben at ten, de verbittering is nog ie groot.
3 uur, om den lsteu
eigeiulo-m eener vereenigjiig tc
De beker is
genoemd café.
te bezichtigen
wotrdon.
In boven-
Woensdagavond is te Ter Apei oen mare
cliaussee door de stakets imshainlelil eu
gesneden, zoodaL hij za'cli onder doktei-s
handen moest stellen.
Het confliet in de venen
Uit Emmen wordt gemeld:
De verveners hebben Donderdag, in ver
gadering bijeen, de eischen der arbeiders
afgewezen. Eveneens Iiebben zij 'de arbi
trage van den rijksbemiddelaair van dekeu
band gewezen.
De aibeiders zijn zeer opgewonden en
hébben getracht de Emmerdènuen in b.and
te steken. Door de arbeiders van hetstaa's
boschbedrijf is de brand gelduscht. Het
is tot een botsing gekomen met de mare
chaussee. Deze waren genoodzaakt krach
tig op te treden als gevolg waarvan ver
scheidene arbeiders zich onder geneeskun
dige hulp moesten stellen.
Alen vreest, wraaknemingen van arbei
ders zijde.
In brand
Te Bui leave! dert kwam een dienstbode
1 rij bet bakken van visch met baar klee-
ren Ie dicht bij een brandend petroleum
stel. In een oogwenk stonden baar kSeeiren
in lit life laaie. De heer des huizes wik
kelde het meisje in een voólen deken en
doofde zoo de Vlammen. Het miefsjo Jx>
kwam echter ernstig© brandwonden aan bel
bovenlichaam.
Verdronken
Dooi nog onbekend© oorzaak is eeai oud
vrouwtje, de 77-jarige wed. Vaamdetrinig,
vei pleegde in liet Proveniershuis te Kam
pen, ongemerkt in de Singelgraclit nabij
de L'ellespooit geraakt. Toen een voorbij
gangei liet ongeval bemerkte, en do dren
kelinge op het droge was gebracht, Me
de levensgeesten reeds
goweken. -
Em verzinsel
Het bericht, waarvan ook wij hielding
maakten, als zouden muizen, bij de wed
H. te Kijssen f6000 bankpapicir vernield
•Jiri'ben, blijkt een verzinsot te zijfn.
Omvergereden
Feil Lrani Iieeft op den Kleinen Hout
weg te Haarlem een schilder aangereden,
die op een ladder stond an hezig was
den voorgevel van ©en huis te schilderen
Wagenbestuurder en schilder dachten, dat
de tram wel zou kunnen passeeren. Dg
scldlder viel en brak liet rechter boven-
Alen meldt ons nog uit Ruimen:
Do'ttdeidagavond vongadenlen d© verschil
lende arbeidersoirganisatjefc. D,ooa- de fed© jK.en en eenige ribben en de b'onstkas werd
ratio Enunen en aanstreken en Odoorn ing€cb'ukt. Hij werd overgebracht naar het
on omstreken van den Kederlandschon bond g-p Elisabeth gasthuis, waar bleek, dat
van arbeiders in land-, tuin- en zuivelbe- zjjn toestand niet direct levensgevaarlijk is
drijven werd de volgend© motie aangeno-1
men: j f450 verloren
„De leden, Donderdag 9 April te Emmen c 0p deii Dondtsdien straatweg bij den
in vergadering bijeen tea- bespreking van Smidshoek te Rotteadam, heeft de motor-
de staking in de werkverschaffingen an fi0tsxijJer G. D-., wonend© in do Pufsche-
do provincie Drenthe, ofechbon van mee- een nl<>t f450 aan bankpapier
ning dat ten aanzien van loonen en andere verloie.n. Zoodra. hij zijn verities bemerkte,
arbeidsvoorwaarden verschillende meer ge reeci pa terug, doch hi/ voaid toen aMeen
recbriaardigde grieven bestaan, besluiten'^ lcdi'g© envöleppe.
niettemin jQie bekrokKen leden krachtig op.
te wekken den arbeid in de werkvcrscliaf- j Ontvoerd
fingen ten spoedigste te hervafien en drin-1 In Chicago in een schooljongen van 15
gen er verder bij de regeering ten sterk- jaar, die dezelfde school bezocht als inder-
ste op aan na onderzoek en in overleg tijd bet jongetje Frank, den door Loeb
met de ren der organisaties de zoo- en Leopold vermoorden knaap, veixlwe-
zeer gew-enschte verbeteringen aan te b:©n- nen. De vader, Graff, ontving een dreig-
gea." brief, waarin Iiij gesommeerd weird oen
De and-eire organisaties hebben een motie losgeld van 10CK) dollar neer te legger
in gelijkluidendên zin aangenomen, zoodat op een bepaalde plek. Werd aan dat be
Dokter tot patient: gaat ongetwijfeld goed vooruit en als
u een maand de alcohol kon laten staan, zoudt u zich nóg veei
beter gevoelen.
Patient: 0, maar zeg, dokter, Is het nu wei nood-g, dat
ik me zóó goed voel? (Punebj
Hoe ter wereld kan ze hem trouwen als-ie zoo'n idioot ls?
Nu, lieve, zonder nou kwaad te willen spreken emdin
hij zoo'n idioot is (London Mail)
Conducteur (na verscheidene pogingen om zich bij de ende
Jame verstaanbaar te maken) - Wat is uw golfiengie. opoe?
(Humorist)
Neef uit het dorp (na een langdurige beschou
wing van een bouwwerk): Ik begrijp niet waar
om ze bier standbeelden boven op de hulzen wtten
Vriend. Standbeelden? Dat zijn geen stand
beelden, dat zijn metselaars
- - (Punch)
a.J! B JfBTi—IJ.L!" I
vel niet vohhian, (Lm /.nu ook de zuster'
een meisje van tien jaar - noden
wcgsjclin.ild. De jiol.lie legde up do aan
geduide pLmta een pakje neer, en bleef
op de loer Liggen. Er kw.un echter nie
mand oni het weg te halen.
Inbrekers gevat
De Amhemscli© polilie heeft twee per
sonen aangeliouden, onder verdenking f 60(.'
te hebben gestolen uit een kantoor aan
de Reekslinat, waar ze zich door inbraak
toegang vemcbalten Ook een dei de per
soon, die zichaan heling zou hebben
schuldig gemaakt, in gearie-leeid. Allen
zijn naai- het Iltiin van Bewaring ovei-
gebracht.
Door den bhkSetn getroffen
Tijdens bet korte onweer, dal Woens
dagmiddag boven Al.innl.ricM en naburige-
gemceriieii woedde, is de 58 jarige land
bouwer ,T. W. Roeckx te Amby, die daar
op oen weiland aan liet weirk w.i-,, dmn
den bliksem getroffen on op slag gedood
In een vorig artikel ie door ons ge
tracht, uileen I© zeilen, dat onwetendheid
een der factoren is, waardoor de ruwe oj>
brengst van den bodem, niet zoo hoog
wc»ixlt opgevoerd, als uit een oogpunt van
maatschappelijk belang wel weiifedielijk
waie; en dat liet op den weg der rjc
meeiischapmaatschappij en slaat ligt
hierin te voorzien.
Landboiuvpj'neftitations en landbouw
proefvelden zijn zeer nuttige inrichtingen
lot voorlichting. Hot zou ondoelmatig zijn,
op deze veel te bezuinigen. Alen jjr--
denke, welke belangrijke betettkens zij m
do laatste 30 jaren hebben gehad oa wel
ken invloed zij ten goede hebben uitge
oefend.
Hoeveel utiige gegevens voo.r de prac-
fijk hebben net de laiulbouwpioefveldon
m den looj der jaron op ge leverei ge
gevens, die ook in verre toekomst hun
beteekenis» zullen behouden. De larulbou-
weit-pioefnemem hebben daarvan iu de
ceisto plaats geprofdeetrd en met hen de,
hooi© omgeving en veten daarbuiten De
landbouwleeraren tlians consulenten ge
noemd hebben chuuop kuimoii voortluu-
wen en hebben er voor kunnen zorgen,
dat de verkregen gegeieus in het bereik
kwamen van velen. Het geliru'k van kunst
mest in zijn verschillende vormen en jn
cerschiltende boeceellioclen is daaidoor al
gemeen gecTOiden; de ruwe opbrengsL is
daardoor ontzagelijk verhoogd en de pro
ductiekostcn zijn daardoor gedaald. Dus
voordeel aan twee kanten.
liet is niet in getallen uit te drukken,
welke ontzaglijke bedragen aan ruwe pro
ducten daardoor door de maatschappij zijn
gewonnen. In den wereldoorlog is dit vóoir
ons volksbestaan van onschatbare beiteeke-
nis geweest en ook in de toekomst zal men
daarvan do vruchten blijven plukken.
Iluhle en waardeering komt toe aaa al
len, die in de periode den- voorgaande ma
laise liet liunnd bobben Mjgexlnisen, om
den landbouwer uit het moeras te he-lpen
opheffen en hem door do maatschappelijke
ellende [li een te voeren.
Kiel het minst kramt die wanrdeering toe
aan de mannen van toen, die liet initiatief
tot verbetering hebben genomen en dooii
hun onderzoek, door hun probeeren on door
hun voorbeeld hebben geholpen. Veten
hunner leven nog thans en staan afc oude
pioniers nog daar, als oude pioniers, die
dikwijls met weinig hulp van buiten, zich
door eigen ontwikkeling en enigen inspan
ning op de hoogte wRfceii te stellen van
den mogelijken vooraitgpang van hun be
drijf, en die nieuwe middelen in toepas
sing brachten, aanvankelijk lot spot van
hun naburen, maar ten slotte doo-r hun
voorbeeld ten bate van allen.
En dan de vele proefnemers, dl© in
kleinere kringen hebben gewerkt cn de
methode van landbobomven voor hun om
geving in juiste banen hebben geleiid.
Zij mogen ten voorbeeld strekken voor
hot jongere geslacht. Er valt nog veel la
onderzoeken: wo zijn nog niet, waar, we
moeten zijn.
Ondcizoek door de landbouwers op eigen
terrein is iets, wat we ook voor de toe
komst nog noodig hebben. Alen rekene
toch niet te voel op staatszorg alleen.
Dan zo-uden we te langzaam gaan. Staats-
g zonder mannen landbouwers van
initiatief, is niets althans niet meer
dan een dood ieits.
Kaast de menschen van initiatief kun
nen de overhaidsvooirlichters nuttige dien
sten bewijzen. Alen spare hen niet, maar
vrage hun zooveel mogelijk. Zij1'kunnen
direct nuttig zijn ter verbetering van de
ruchtbaarheid van den grond en van het
bedrijf in zijn verschillende onderdeelon.
Ter^voorziening in de toekomst is Vooral
vak-onderwijs van belang. Hot is besteand
voor de jeugd, do hoop de-r toekomst. Alen
beginne echter jiie-t met anrijpo jeugd. Lie
ver met rijpere. De ervaring heeft Rit
volop geleerd. En toch wordt er teigcn ge
zondigd. Aan vele inrichtingen van land-
bouwondeiwajs woidt de miniinuin-leeftijd
van. toelating naar beneden gebracht;
ter verkrijigimg van mlaar leerlingen. Eph-
tor ten nadeel© van de resultaten. Op rijpe
ren leeftijd en met meer practiselie erva
ring profiteert de jeug|d aanmerkelijk meer
van het vakonderwijs dan zond-er deze.
Vakonderwijs Wordt den landbouwers In
verschillend© .vormen gebeden: aan lancl-
bouwcursussen, aan lagere landbouwlsdlio-
len, aan ,'Lat'wlb ouwAvinteiscli oleu, paai de
middelbare landbomvscholen, aan de la.ncï-
bomvhoogeschool te AVaigeningen en verder
aan. tal van special© cursussen van aller
lei aard.
De keuzo is ruim, qin niet te zeggen:
volop. Aren mag wel zeiggen: er is voor-
loopig keuze gjenoeg en de regeering be
hoeft in h'aat steun in de"zen in do eerst
volgende tijidien. niet zoo heel veel verder
te gaan, dan zij reeds gegaan is...
