m
l
50
Schiedamsche Courant.
m
Hf
Reisindrukken uit Dalmatië,
Montenegro en Albanië.
DER DE BLAD
Vrijdag 14 Oct- 1927, No. 18628.
in.
In den voormiddag van don volgenden
dag naderen wij Siberuco, de eerste haven
van Yougo-SIavië, gelogen in een inhain
wdkc veel ovenetcaikoiint mot een fjord. Het
zuidelijk gedeelte van Djalmaliü do<st n.l.
dooji" zijn dtop-ingesnodem rotsachtige kust
dikwijls aan Noorwegen denken; hoo zui
delijker men koóit, des te sterker wordt
deze gelijkenis en de Boceha di Catlaro
zou voor hot volmaakte type van een
Moorsche fjord 'kunnen doorgaan, zonder
do zuidelijke zonneschijn, het donkerblauwe
water en de dorpjes aan clen oever met
lain lichte, kleurige huizen on lioivaRge
ranke, aan Italië herinneraulo klokke-
torentjes.
Rechts, op een vooruiiiLstokende landtong,
ligt de oude sterke vesting San "Nicolo;
dan varen wij door eea smal kanaal lus-
schcn steile rotswanden, een ruime baai
binnen, waar over liet gladde water ranke
bootjes niet het kleurige li el ut-oranje of
roodbru'inié latijnsche zeil scheren, bemand
met visschers of zongebruinde badgasten.
Aan weerszijden liggen kleine, groene eilan
den, dicht begroeid met pijnbommen. He
achtergrond dezer liefelijke baai wordt ge
vormd door bergen, op welker top drie
groole oude vestingen, waken over de om-
gering, terwijl 'do lichte huizen van Sibe-
nico, geschaard oi'.n den koepel van don
Ycnetiaanschen dotn, togen 'de zonbosolie
non helling liggen.
Ofschoon het gloeiend heet 'is legen het
middaguur, gaan wij oven aan wal om
do stad te bezichtigen. Wolk een verschil
pret het Italiiaansche 'Zaral Iiior in Sibe-
nico krijg ik plotseling den indruk dat ik
weer op tien Balkan ben; do bevolking
draagt een onmiskenbaar Slavisch karak
ter en men hooit hier ook slechts Slab
visch spreken. In de nauwe, sterk stijgende
straatjes, vél licht en schaduw, trippelen
de zwaarbeladen ezeltjes voorzichtig over
de oneffen steenem; in de schaduwplekken
langs de huizen zitten do bruine kerels
gehurkt hun sigaret te roeken. Zij dragen
een rood kapje op het hoofd, oen vest z.on-
der mouwen en oen broeden gordel. Do
vrouwen met "'de witte hemdsmouwen u'it
een kort jakje, kleurige schorl, de bloote
voeten in sandalen en eon sigaret in den
mond, zeulen kippen on kalkoenen naar
do markt op effen, "nonchalante wijze als
ik "dat indertijd in lAlbaniü zag. Waar in
het pijnlijk felle licht ergoais op een pleintje
of in een phnntsoentjo wat hoornen of
struiken onbewegelijk in de zon slaan,
wordt de stilte van hot heelo middaguur
verbroken door bot oorveirdoovend schel
gesjirp van sprinkhanen en krekels.
Wij brengen oan, luiaas, vluchtig be
zoek aan 't belangrijkste bouwwerk van Sibe-
n:eo: den pracht igon door do Vera: tialaen ge-
bouwden. dom, dateorend uit de 14e eeuw,
waarin vooral tQ bewonderen valt da mag
nifieke marmtoren pucks toe! en hol hout
snijwerk der oude gothischo koorbankbu.
Sihenico is door toeristen tevens ge
zocht als uitgMigspiint vooreen tochtnaaij
de beroemde Krka-wat.'irvallen, die men
van hieruit in betrekkelijk! korten tijd kim
bereiken. Tot onzen spijt blijft ons rchtor
voor dit uitstapje geen tijd over, oazra
Brioni vertrekt reeds spoedig om in Idon
naiuLddag in Spalato le zjjn.
Dpit 'Spalato of Split zooals bet in
het Servisch "beet dra belangrijkste en
welvarendste stad .is van gefhtic! Dalmatië
is vanuit zee reeds gemakkelijk to -zien.
Zooals bot'op een. schiior-bi.la.ml tegen dej
bergen aangebouwd ligt, mot zijn druk be
zochte haven waarin ondor andeira ook
een palar keuriga Yougo-Slavisclte. kanom-
neerbooten liggen m|:it do blamv-wit-roodei
vlag, zijn grooto moderne hotels langs!
de kade, zijn vele krarken on boogie terras
sen begroete met weelderige sub-tropischa
planten, maakt liet den indruk vain elm
groote slab. i
Heeft Sibetriico sterk don invloed van
Venetië ondergaan, zooals vooral in zijlui
Dom tot uiting .komt, het karakter van
hel oude Spalato is vooral Romeinsch.
Van neer rnjon van xlo liauja do stad in
gaat staat men al aanstonds voor heb
meost vermaande g bouw van Spa.laio, het
oude '[Kilo's van keizer Djoclratianus, een
enorm rechthoekig bouwwerk van inker
dan 200 meter lang «n 175 mater breed.
Dit reusachtige paleis dat oorspronkelijk
den groeten, keizer dira in diit gridcclto
van 'Dolnuitië gabaren was en na a.fsla|u?l
gedaan to hebben van dw ivgcering, ia;
bet 'begin tlcir 4e «eanv ziclr vestigde int
'-palate tot woning diende, is Jangza.i
mealiauil een ldeiiiit ,stad gewonden, die
zich in don loop der eemvran wo.l cmigs-,
rins 1 leeft ppuigepast aan. hot omliggende!
shadsgevleeltei, maar toch geheel binuienl
de paleisimuKsu geihlravm is en nu als 'b
ware een stakl vonnit in epin stad,
Waarsobijnlijk zal bet slot vroeger bij
vijandel'ijko invallen gediend bobben tot
schuilplaats aan do bevolking van do om
liggende plaatsen, thans wonon er, naar
men zegt, meer tlau 3000 imonschcn in dn
wonlt liet in allo rioliting-on kris-kras 'door
sneden "door lalloozo ongelooMijk nauwe,
schilderachtige straatjes. Alle bouwstijlen
uer vcrsdiillondo volkoren 'dild in den loop
dor jaren over Spalato bobben gcltoorschl
zijn bier terug to vindon en gelukkig zijn
ook 'nog prachtigo gedeelten van liet oor
spronkelijke gebouw vrijwel 'intact gebleven,
zooals het Peristylum, dat nu met zijn (al-
jLJOE groot Uwe etschen ook mogen zijn, ge zult ongetwijfeld
met groote voldoening Uwe keuze maken uit onze uitge
breide collectie Heerenjassén.
Er is geen stoisoort, geen kleur en geen model, dat niet in onze
sorteering, in groote verscheidenheid aanwezig is.
Daarbij zijn de prijzen verbazingwekkend laag, terwijl de dege-
iijkheid niets te wenschen overlaat.
GROOTE KEUZE ins
Paletots m/fl. kraag
v„„„.12.50
Grijze Jekkers
875 10.50
Grijze Jekkers
m. pluche voering
-J/550 H.50 16.50
JLia*- enz
Regenjassen
Q75 12.50 16.50
O- -19.50 en
Een Jas van degelijke stof vervaar
digd in de nieuwste tinten, in ratiné
en gladde velours
Deze moderne Jas met moderfio rug.
Warm en toch niet zwaar. In ruiten
en enen stoften.
23.7527.50
32.50 37.50 enzr.
23.75 27.50
32-5037.5044
Dezo prachtige Jas moet U eens
komen zien
Van boste stoffen vervaardigd,
ongeëvenaard van pa-vorm, ia
dezo te verkrijgen in gekleurde,
gladde velours, gekl, ratiné,
blauwe ratiné, haringgraten, rui
ten enz.
Deze Jas
kost slechts
HOOGSTRAAT
HOEK W.WAGENSTRAAT
rijke zuilen dienst doeit als voorportaal
van, den Dom, de grootscho Porta 'Aurea, en
andere.
Is Spalato evenals liet naburige Sal on a,
waar men een geheel Romeinse,ho stad heelt
opgegraven, uit cultuur-historisch oogpunt
uitermate belangrijk ook do ligging is bij
zonder fraai; vanaf ltooge terrassen, be
groeid mot palmen'en agaven, boot! men celui
schitterend uitzicht over de gnnsdio .stad'.
<io bocht van BacVico, waar druk gebaad
wordt, en de voor de kust gelegen eilan
den. Vorder is de stad beroemd oen haar
buitengewoon geneeskrachtige zwavelbaden.
Spalato heeft oen goede spoorverbinding
met Istrië, zoodat vele toeristen uit Noord-
Italië en Oostenrijk, de reis naar Dalniatië's
hoofdstad over land maken-
Na vanaf een schaduwrijk' terras onder
bloeiende oleanders te hebben ganoitelu van
een gnmdiozon zonsondergang over de ko-
baldblauwe Adria, gaan wij aan boord om
den volgenden ochtend hot liefelijke Ra-'
gu_n te bereiken.
'Ongetwijfeld is er een voortdurende cli
max in deze kustreis naar het Zuiden, niet
alleen ten opzichte van do warmte!
Prachtig is do ligging; van Siberi.ico zook
als het door de reiziger die door de nauwe
doorvaart do baai binnenkomt ontdekt
worilt, on in bet bedrijvige .Spalato zijn
grootsdio historisch© monumenten te aan
schouwen, maar het 'liefst van do Dal-
ma',tiscliio steden is mij zeer zeker toch
Ragusa. - t
Ragusa of Dubrovnik, zooais de Slavische
naam is, is oen juweel vaat raen middelj
oeuwsche vestingstad op een rotsig schier
eiland uitgebouwd in zee, rondom omge
ven door bastions en wallen en aan. drie
zijden omspoeld door do blauwe Adria,
terwijl do kust bier dicht begroeid is met
planten en bloemen.
Als wij tie voorhaven van Ragusa Gra-
vosa, of Gruz gcheoten, bitmenloopen is
het nog heel vroeg in den morgen maar
'de blauwe zee, de lichto bergen en bet
voor Ragusa, gelegen, prachtig; bogroi ude
eiland La.pad, glanzen in ito krachtige
reeds warme ochtendzon. Die kaden liggen
nog vorülaten, op raenigo luierende groepjes i
lastdragers tut, in hun blauw katoenen'
broek, bet biruiw, geweldig gespierde bo
venlichaam naakt; bijna al ton prachtige a.tli-
letische kerels, trouwens reeds in de andere
havensteden is bet ons ■opgevallen dat bet
Dpllmlatische ras een goed gebouwd en
krachtig iivas is.
Hoowel con electrischo tram; de verbin
ding onxleifhouklt tusscben Gravosa 011 liet
«enige kiloatt&its verder gelegen llngusa
ga,ven Wij de voorbeur aan oen ietwat
bouwVialligo vigilante getrokken door twee
mlagcre patttdien. Langzaam gaat bet den
stijgenden, poedervvitten weg op langs do
schooit, voor marine-officieren, wau.r keurige
miatrozen in Witte unifoirin ojü post staan.
A.a,n 'weerszijxton steken boven muren de
hooge stengels uit van bloeiende agaven
011 de ofaanders vompTOtden lam gmiroJi
in de stille, wlarmie lucht. Al spoedig zien
wij de bö'uiiwe aoe over do witte, muurtjes
been rechts beneden ons mi kanten voorbij,
het groote hoog |grajeg>en hotel Imperial
sum bet punt Waar do wieg dwars door'
de in tie rotsen ingebouwde Min^cla,-ves
ting loopt- Als de koorde van oen cirkel-
segment zoo is deze wieg ongeveer te be
schouwen suis de afsluiting aan die land1-
zijde van de in ace gelegen vestingstad;
.aan weerszijden verheffen zich de rots-
randen tot op groote hoogte. Toen in
vroeger eeuwen de doorgang nog nauwer
wins en door gewvhlige poorten kon worden
afgesloten moot' deze doortocht haast on
mogelijk te foroecucn zijn geweest. Trou
wens de bijzondere strategische ligging en
do sterkto va.n Ragusa blijkt wol uit de
geschiedenis der stad, die door alle eeuwen
been, nu «ons vechtend tegen de Turken,
dan weer togen do Venetianen, or in ge
slaagd is een vrije, onafhankelijke republiek
le blijven, zelfs in den tijd dat hot overige
Dplniatië gehad aan Venetië onderworpen
wlas en Regusa toch als handelsstad een
lastige concurrente whs van do machtige
Diogönrep'ubliiek. Eerst door Napoleon I
werd Ragusa onderworpen; bij bet Wriener
Congres kwfcun de stad aan Oostenrijk.
Mr. II. J. A. GIJSEN.
Gemengd Nieuws.
nadering van de tram niet. "Eerst op een
paar meter afstand zag do machinist den
man op de lijn. Hij kon ormntogelijk lij dig
genoeg stoppen, zoodat de man word over
reden. Hij was terstond dood. De onge
lukkige laat een vrouw met 4 kinderen na.
Doodgereden door den trein.
Gisterenmorgen to kwart voor twaalf uur
ging de jonge gehuwde "fabrieksarbeider v.
B., werkzaam bij de firma II. P. Golder-
man en Zomen te Oldonzaal, mot eenige
andere meisjes via bot fabrieksterrein naar
buis. Op dat oogotiblik naderde eon wagen-
komvomi van do Nederlandsclie Spoo.rwei-
gen op de lijn, die over hot fabrieks-em-
placement loopt.
Een arbeider posteerde zich bij den.
spoorwegovergang om de fabrieksarbeid
sters te waarschuwen. Allen stapten van
bun fietsen, doch niej. v. B. sdbeeii hiertoe
geen tijd meer te bobben. Zij werd door
den trein gegrepen, die baar bet hoofd en
oen der voeten afreed. Die ongelukkige was
onherkenbaar verminkt.
De doodelijke stroom.
Gisteren had con ongeluk plaats bij den
proetpülder te Enkhuizen, dat aan dm
24-jarigen werkman Evert do Wit bet leven
hoeft gekost.
Rij de werkzaamheden werd gebruik ge
maakt van jaleclrischon stroom, die door
middel van oen nopdkabol werd afgetakt
van hel stoomgemaal „Het Grootslag". Door
het aanraken van dozen kabel, kroeg de
Wit don vollen stroom door 'bet lichaam.
Hij was op slag dood. De ongelukkige laat
een vrouw en een jeugdig kind actiter.
Naar do oorzaak wordt eon onderzoek
ingesteld.
liet hoofd lussdien de buffers bekneld
De arbeider J, Hruijeie, wonende te
EbenErna el (B,), geraakte op liet spoor
weg-emplacement Boscihpoort ie Maastricht
bij liet lossen van bouwmaterialen Voor
do cementfabriek, inot bet hoofd bekneld
lusseben de huffors van tweo wagons, met
bet gevolg, dat hij oen kaakbrouk opliojp.
De G. G. D'. verleende do eerste hulp en
TOrvoei'do deti man, die ernstig, doch niet
levensgevaarlijk gewond was, naar het ge
sticht Calvariënberg.
Tram-ongeluk met doodelijken afloop.
Teen de 40-ja.rigo J. Brands, vanSmildo
(Dr.) 's avonds nog even zijn geit van
de tramlijn wilde haten, bemerkte hij do
Ruggemergverlamming.
In bet gezin van W. 1>. te Brunssum,
b<M;ft zich een geval van besmotlolijke
ziekte voorgedaan (poliomicliitis anterior),
grijs stof dn hot ruggomerg. De patiënt
is naar het hospitaal fo Heerlen overge
bracht. Dit schijnt dezelfde ziekte to zijn
waarover men zich in het buitenland (o.a.
Hongarije) zoo. ongerust heeft gemaakt.
Conductrices op autobussen.
De directie van do Goklorsche Tram
heeft besloten eerlang over to gaan tot
aanstelling van conductrices op haar auto
bussen, die uitsluitend met de afgifte en
controle van plaatskaa. ten en het geven
van inlichtingen aan de reizigers belast
zullen worden. D_i diroclio verwticht van
dezen mjaatregdli, waarmee in. België gun
stige resultaten moeten zijn ivorkregen, veel
succes. Zonder do rijsnelheid le verlioogtm
zal de duur van pon rit lusseben Zalplien
en 'Arnliem) mtet ruim 20 minuten worden
verminderd. Er zijn al meisjes van om
streeks 18 jaar opgeroepen om voor con
ductrice op de nutobuslijn Zutpben-Arnhem
te worden opgeleid.
jaar reeds dei hoogste cijfers in de Japanscbe
historic vertoondo. De toeneming in bet
eerste kwartaal van dit jaar is grootor,
dan vóór 1900 gedurende icon. boel jaar.
De goweidigo cijfers van bet vorige en
van dit jaar hebben tot besprekingen over
de beperking der geboorten geleid. En bet
is interessant, dal teirwij" drie jaar geleden
elke publieke «.aribioveling van geboorte
beperking svls onwettig beschouwd werd,
nu oen groot aantal: autoriteiten baar
propageosieu.
Passagiersverkeer over den Oceaan.
De Dom ie; fabriek beeft thans een vlieg
tuig in aanbouw, groot genoeg voor.' tachtig
passagiers en i&an achtkoppige bemanning.
Het wordt 40 htetor tang, met een vlucht
van -IS mieter, rifet weegt in ledigen sbuit
twLntgi Ion, mluar vliegt nog, hij oein. ge
wicht van vijfenveertig ten. Hot wordt
uitgerust m|et twiaalf door luchit afgekoelde
inoiorcu, ter ge/;a,mcnïijke sterkte van
500 BK. Er zijn een leetzaal, shuapgelegea,-.
beden en keuken aan boord.
Waaghalzerij.
Op Ue Temp!inor See bij Berlijn is muut
Uftiiletoling van een wttkbiuschap een. bui-;
tc-ngewooii stoutmoedig' waagstuk volvoei-d;
Fritz von Opel (teiiions.-rcoiclra met zijn bes
kende motorixjot Opol II, wsiarmedra hij
te Darijs lset woreblrecaixl vorheteriJo, dal]
bel mogelijk is, aan booavl van oen inj
volle vaart Voortsnellend vliegtuig fc kltmti
men en het wflï te vorlnton.
Het waagstuk werd volbracht in togein*
womdighekt ma verslaggevers, leiden dor
luchtpolitie err tal van. sportltorihebbj.'irs;
Terwijl de vliegers Raab pn Katzcnstcan,
d-c bun medewerking vi rieenidicn, vlak bo
ven 'den waterspiog! 1 vlogen, raasde tlo
Opril-boot dn volle vaart «r adder aan. Op
tie voorplecht stond ito piloot Schiiiidietr RnJ
het gelukte «tezi.'-in «cm v» het vlsegluigl
afhangend touw t.e grijpan on ilp heit tooi
stel ie klimmen.
Een half uur later weid ook heit to'tldup,
verre voor oamogolijk geachte waagstuk tnf
omgtkeerdia richting volbracht. Dpi OpeU
boot slaakte or in m voillo vaarL den taant
bet touw bnaigcaiteu piloot te barodkem' e(P
b.ötn QMgekwotist werar aan hoorei te nenten;
De bevolking van Japan.
Do bevolking van Japan zal dit jaar
practisdh nïet 1.500.000 toeniamen, als bet
overschot van do geboouto over do sterfte
gcdurendie do rest van hot jaar gelijk is
aan het gowidldige record (lat in de maan
den Januari, Februari en .Maart boreikt
werd. E<r zijn in die inlaahcfan 708.900 kin
deren gebaren,tegenover 325.248 sterf
gevallen. Dat Deloekent een itoendm.ing van
ongeveer 50 pet. vergeleken bij 1026, welk
JLerK en School,
Bedankt voor Katwijk aan Zeo, ds. W.
Gurritsma, te Oudega (Fr.)voor Mid
delburg. donr ds. C. W. Keur, te Ilein-
kenszand;voor Aalsmeer door ds. L,
E. Smilde, te Haastrecht; voor Schoon-
rewenud, 011 Rijnaart, door ds. D. Brom
imm, le Bniinisse-Oostorland.
DER
ROTTERDAM
