De nieuwe Koemarktbrug.
Een eisch van modern verkeer.
Uit de Tweede Kamer.
'Jf
Een getuigenis van durf en Inz cht.
I.
Tot de vele problemen, die
de laatste decennia zich op den voor
grond hebben geplaatst, behoort ook
'tverkeersvraagstnik. Er word t gevraagd, ge
roepen, geschreeuwd om goede verkeerswe
gen; ze zijn geworden een der primaire
eischen van het moderne leven, waaruitalles
vlug, vlug moet gaan, we leven in de eeuw
van de baast I i
Aan tclo eischen, die lfct moderne ver
keer 'stelt, moeten rijk, provincie en ge
meente voldoen, ook onzö gemeente! lint
zij oog hoeft .voor wat noofclig is, rlaarva.it
is tie nieuwe Koemarktbrug ven sprekend
bewijs, Sfeeir dan oans hebben we den
laatsten tijd gedacht: -wat. zou er toch vart
het groote verkeer door onze stad gegroeid
zijn, ids niet tijdig maatregelen war.u ge
nomen om don toestand oa!n de Kotamatkl
gronldig te vcrbetoitiii. OE ze "wel tijdig
zijn genomen, zou men kn|nneu betwijfelen;
<n0cnlijk bad do brug rci.tls jaren goreedl
moeten zijri, maat' een wijs regeerder, zoo
wel van een groot land als van 'n kleine
gemeenschap als ebn gemeente is, beidt
zijn tijd, waardoor meestal bet algemeen,
belang gediend wondt, a! is dat wachten1
voor hom wel dons ma dl ijk.
De 'heer ir. C, Houtman, weithouiler van
Ginneenteiwuirken, heeft gewacht, dot hij
de overtuiging lia/l, dat do beha. fte aan
verbetering op de Koemarkt wel zoo sterk
gevoeld weid, Ua.t etui plan in dien ziindoo-e
dc meorderbrikl van den Raad zon worrion
aa.uvra.rd. Bit moment achtte hij gekomen
einde 1921.
Bij de algemeen® beschouwingeii over
mé begroeting 1,925 "drong hij aan op een
prinoipioelo uitspraak van den (.inmoentie-
raad 'inzake liet bouwen van en jnfcmwci
brug, wat gepaard zou gaan met een a'grs
heole wijziging van de. naaste, omgeving. En
in de laatste vergadering van dat jaar,
op 30 December 1924, viel do .gewichtige
beslissing: met 23 legen 3 stramien werd
post nr. 870 a van do bogrooiting (Uitga
ven Koemarktbrug') rum genomen. Dei dries
tegenstemmers warén «te drie R.-K., Die
heeron nrr. Kavelaars, Evers en Sclrcffiers.
Wo. bobben dezr.r «lagen nog pons tiage-
k-zen, water toen gkizogd is tot verdediging
en tot bestrijding van bet. plan e|u wleiiv-ar-
mocden, that do drio libieren, waarvan foe-
vallig thans slechts één meer deel Van den
Raad Uitmaakt, in hun liart toch wel blij
zullen 'zijn, dat toen oen beslissing is ge
nomen, waannee) ze hot niet. eens wareta.
Een nieuwe, modern» bnrg niet flinke,
toegangen aan beeïdo zijdon is oetn ©isch.
aewoixlen, dio zich dagelijks luide herhaalt.
Er was in dio bewust» vergadering oen
lid dat betwijfelde, of het wel eens voor
kwam, dat do file van voor do open brug
wachtende voertuigen mikte tot aan do
Hoogstraat. Dat lila" is .sedert overleden,
maar wij kunnen ons nog dagelijks over
tuigen, dat in ieder geval thans dio toe
sta ml voorkomt, on zelfs dat vlo in dubbelt®
rij op kle Koemarkt opgesteld» auto's go-
vpl'gü worden door oen iango rij' tot op
pen per jaar door de Koemarktbrug.
Er kwamen dagen voor, dat de brug
EO maal geopend moest worden. Óf
dal thans nog zoo is, welen wp n^eit, maar
in ieder geval pa&acLwn nog hooi wat
schepen, dio zeker niet onder eon brug,
op Hoogstraat-peil gebracht, 'zouden kun
nen doorvaren en bat ligt zeker piet op
den weg van,oen. gemeentebestuur oc|n tak
van bedrijf, die oen scbakd vormt in bet
economise,h loven, bewust fat vernietigen.
Ons lijkt do f 100.000, dio «en ltowieegba.ro
Koemarktbrug pieor 'kost dan cun vaste,
nuttig besteed.
Toen do oorspronkelijke voorstanders van
een vasto brug waren bekeerd de heer
P. do Bruin was, toen in de vergadering
van den Raad op 13 Februari 1925 defini
tieve plannon werden vastgesteld, blijkens
zijn uitlating, bij 'rijn Oude. geloof in dc
ssw
kont, eon nieuw;® brug to-bouuten op1 hot van do Regeering bad erkend, buiten het
peil van de Hoogstraat. Want dat do brug debat over de ambtenaarssalarissen zou
op dio lioogto moest worden gebracht, was Blijven, En daarom herinnerde bij aan zijn
een eisch van het moderne verkeer, waar-' mlo in dfi Eersbo Kainel, hot ^g
aan niet te ontkomen was.
Door do brug te leggen op haar huidige
plaats lieoft mien ecu ru.iin plein on een
kostbaar stukje bouwgrond verkregen, dat
aan één zijde, zoo man weet, reeds be
bouwd is.
van den vrijzinnig-democraat Prof. v. Emlb-
den, die dezelfde klacht bad geuit waar-
imoe de beer Marcliant tlians aankwam, on
waarop "hij loon. bad geantwoord, dat het
niot aanging te eischen vaih een opvol
gend minister dat bij eon eenmaal getno-
menigo mca maatregel ongedaan zal maken. Als
Over dio ibohouwing is reeds
opmerking gemaakt. Er zijn menschcn, die d'^opv'ÖlgTr" ridi d.wvoor niet waold, zou
mpenen, dat hot hotethcafö-restaurant De -
Kroon to ver naar voren is gebouwd,
Waardoor liet vrije uitzicht van af de
brug op don Rotfarda.mscben dijk bekom
merd wordt, wat-eten groot bezwaar zou
ziju voor het snelverkeer. We hebben ons
nog eens tor plaatse op de hoogte ge
stold en gewon toe,, dat micn, staande op
do brug, geien vrij uitzicht beeft op den
Rotterdamschon dijk, maar betwijfelen, of
dat wel zoo'n groot bezwaar is als men
laat voorkomen. Van de brug tot aan
het begin van den oprit is oen flinke
afstand en bij' bot begin van dien oprit
dwingt een vluchtheuvel reeds de tegemoet-
\l!l|
Waarom
Koemarktbrug verbreed moest worden I
voortreffelijkheid van een vaste hrug gtei
bleven kwam oen nieuwe vraag op het
tapijt, u.l. wolk soort beweegbare brug moest
worden gebouwd? Do kous ging tussclien
een draai-, ophaal- rol- en basculebnig.
De eerste zoju eischen, dat gedurende
do constructiede geheel» doorvaart zou
gestremd worden; dc balans van oen bree-
do ophaalbrug zou liet stadsbeeld ontsie
ren, de rails in den weg voor een rolbmg
zouden bij een zoo druk verkeer een groote
hinderpaal zijn, afgezien nog van do tech
nische moeilijkheid 'deze in do bellende
opritten te leggen, zoadat ten sloto 'dekens
viel op de basculebnig van het type rol-
bascule, dus niet met een vaste as.
De eersto plannen voor een brug, zoioals
die nu aan de Koemarkt over de Lange
Broers-vest en llot.terdainsch.mdijk. Aan Go Haven ligt, werden opgezet in 1921, maar
andere zijde strekt tl» file zich soms uit j do ingetreden malaise was oorzaal:, dat
tot in de Lange Nieuwst raat, j zij terzijde werden gelegd.
Als üejrteuwa Koemarktbrug er nog niet] In don herfst van 1924 werden ze weer
was, zou men vandaag nog met den bouwopgenomen, omdat langer uitstel onverant-
dienen te beginneni'Die toestand is onlimul- woordelijk zou zijn geweest en, zooals reed'
baar geworden, is dat reeds geruimen tijdopgemerkt werd, viel op 13 Febr. 1925 "...e
en dankbaar stemt hot, dal daarin bhi|utni definitieve beslis «ing met dezelfde sloni-
enkele dagen verandering komt. menverhouding: 23 tegen 3. Db drie tegen-
Voor liet voorloop;# besluit lot nieuw- stemmers van. 30 Dtec. 1924 waren niet van
bouw genomen werd, moesten lied wat ïneeuing veranderd.
bezwaren ■ux-ggeiuden-eierd en weggecijferd De hoor ir. Houtman had de plannen
worden. Er waren personen, die meenden, kin alp'verdedigd en was bij de laatste be-
dat do oude brug wel opgelapt pui geschikt spreking zelfs ingegaan op een kwestie dio
gemaakt kon worden, voor liet modern» niot eens in openbare zitting was genoemd,
vorkoor. Een mblcr aan weerszijden ver- n.l. do plaats waar do nieuwe brug zou
breeilea was reeds voldoende meende men, komen. -Haar de wethouder wist, dat bij
oni het rij verkeer in hakte richtingen rno- enkelen het verlangen bestond de brug op
gelijk te maken, maar daartegin waren de plaats van de oude te leggen,- waar-
wel oen half dozijn ernstig,:. bezwaren ijii1. door het aspec-t van de Koemarkt weinig
te brengen. Zoo'n verbetering, zo-u 20 a zou veranderen en althans de pandoit aan
30 mille kosten on 'do vraag naar vc-rbele- do Westzijde onmiddellijk aan den verkeers-
nng 'zou urgent blijven. weg zouden blijven grenzen. Be onmoge-
Tocn do verbreeding van de brug was lijkbeid etn aan. dat verlangen te voldoen,
losgelaten en g):dactito aa.'n oen Inieuwe werd duidelijk aangetoond. De landlioofdon
brug nagenoeg gamietivgobd was geworden, van do oude brug rusten op fundamenten
kwam de vraag: welk soort brug, een vaste) van een oude sluis, dio daar ter plaatse
of een beweegbare. Dat is oen kwestie! omstreeks .1600 zijn gelegd en waarvan
geweest, Svaaroveir lang hu mot vuur is ge- weinig meer bekend is dan dat zij bestaan,
débatteetixl, ofschoon, daarvan weinig naar Bij het opruimen van do oude brug zal
buiten is gebleken. mogelijk do aanwezigheid van dat on-
Inderdaaid neemt het sebtepvaart verkeer dergrondscho bouwwerk nog wel verrassin-
Hi onze havens af; do vrachtauto doet het gen opleveren. Het zou onveratitwoorddlijlk
schip oen 'geduchte Cioncunun'ie aan, maar zijn geweest, afgezien nog van onflows bo-
voor massa-vervoer blijft expeditie per wa- zwaren, (als bot stop' zetten van bot
ij jp'ooto verwarring stichten; men kan
nuj eenmaal de historie niet reconstrueeren
en iedere minister, die nieuw optreedt,
wordt voor gedane zaken geplaatst, waar
aan hij niets meer kan veranderen.
Waar dra hear Nolens gewaarschuwd had
tegen het hoaron van allerlei raden en com
missies, alvorens maatregelen te nemen,
ging do minister daarmee accio-ord, vooral
omdat langzamerhand1 liet denkbeeld post
vat, dat iedereen bet reclit zou hebben
gehoond te wonden, terwijl zoo'n recht
niet bestaat: Biij bet wötsuntworp ter ver-
bioioiging van de invoerrechten op glas-
ion aardewerk en tegels, alsmede op dat,
wat do mogelijkheid van hot sluiten van
handelsverdragen zal vergemakkelijken, kon
de regeermg het echter niet zonder des
kundige voorlichting doen.
Die hear van Gijn, die gevraagd had, of
do regeeiri.ng bereid was bet tegenwoor
dige Kiesstelsel zoo tc wijzigen, dat dc
band tusschien kiezers en gekozene ietwat
sterken- zou vierden, kreeg nul op het
.rekest, do minister vond, dat wie de voor-
doelen van do Evenredige Vertegenwoor
diging Wil', ook die schaduwzijde daarvan
moet aanvaarden.
Toen k'wami biji tot de politieke positie
van het Kabinet, do financieele on sociale
politiiefc, de 'economische- politiek en do
safaris-kwlestio. En al dadelijk trof liet,
dat leir oen vergadering in den Premier was
gekomen, die ivïj het best kunnen om
schrijven, dooir ze te noemen oen van ge-
diecide-erdheid, en van vorzekordbeid dat
lvij in alle gevallen met zijn ministerie do
verkiezingen van 1929 zal halen. Hij ont
rolde niet roteer zijn werkplan als iemand
die ieder oogenblik do tijding kan krijgen,
olie toi de Ia quo je 'mi'y motte (ga been om
voor mij plaats i» maken) want er beeft
zich wieer een ppnfamjentair© meerderheid
gevormd, maair als iemand, die tot 1929
althans rotet do leiding van de zaken belast
zal 'zijn. Db Kamer moet hom dus wel
-kamende voertuigen rechts te houden. Als
Diet dellemansvaart over do brug mocht dtep den indruk gegeven hebben, dat zij
worden gereden, zou er grond bestaan
voor het geopperde bezwlaar; nu. lijkt het
vrijwel denkbeeldig. Voorl'ooipig zal 'twel
zoo wleinig gereed is miet het vormen van
een parfemientaiipa meerderheid, dat een
Rnemfeir die al te bereid w|as om been te
licht gewenscht zijn, teneinde do gebruikers gaan, liietver vandaag dan morgen om zoo
van de brug te gewennen aan den nieuwen to zeggen, haar niet wéinig zou ver
toestand, op bedoelden vluchtheuvel een schrikken.
verkeersagent te plaatsen, maar na niet Die gedecideerdheid van tten Premier
al te langen tijd zal, naar do meaning van kwam vooral uit bij hetgeen hij zeide over
deskundigen ook dat overbodig blijken. [den raaft om althans een tijdelijke salaris-
Eenige moeilijkheid zal misschien ont- verhoogmg aan de ambtenaMn te ^evön,
staan door het verkeer, da' un den Buiten- z?°aJs de mobe-Bulten wrlde,die lnj naast
-, i zich heeft neergelegd, bin evter d'en uitfflo-
havenweg komt maar liet zmlen tocliwL sproken wmscfi 'a]g mogcl^,
geen farmers uit de praineen van Zmd- h-leok in korten tijd het vraagstuk van de
Amerika zijn, die in hoofdzaak gebruik ma- verhouding tusscdiein Rijks- en Gemeente-
ken van de nieuwe brug, maar wel men-j financiën optelossen, liij a.'.thains - met eed
seben, dio gewend zijn aan bet moderne partieele regeling zou komen, Noch van hel
tijdelijke, noch van het partieel» moest
de heer de Geer ook maar liet minste beb\
hen. Hij heeft voor liet reeds zoo langj
aanhangige vraagstuk zijn plan de cam
pagne opgemaakt. Het desbetreffend» wets
ontwerp. hoopt hij'-..uog ju tei dienelnvóór
I dc Kamer in 1928 op zomerreces gaat;'
stadsverkeer.
Ons oordeel is dan ook, dat onder be
kwame *t echnisclhe leiding en toezicht van
ir, H. B. J. Aikemu-, een' mooi stuk werk
tot stand is gekomen, dat .getuigt van
den durf en het inzicht, hetwelk bij, ons
stadsbestuur bestaat en dat omimiisbare voor- dc openbare behandeling daa,rva:n zou dan,
waarde is voor een levenskrachtig bestaan in liet begin v<an 1929 kunnen plaats iheb-
vati een gemeente. ben, waardoor de mogelijkheid zon gescha-
In een volgend artikel liopen we nog Peu worden, de wet op 1 Januari' 193Q
eenigo grepen ti-' doen vi.it de geschiedenis 111 "'erkiiig te do-en treden. Alaar iuea'bijl
van den bouw der brug.
De beer dc Geer begon zijn rede met er
zeer billijkerwijze over to klagen, dat de
heer Marcliant thans weer over art. 40
was begonnen, terwijl daarover in 'tVooir-
l'oapig 'Verslag met geen wooird was ge
sproken. En inderdaad, iemand die zoo
lang zitting heeft in ons Parlement als de
heer Marcliant, mo-et weten, dat zoo iets
altijd onbehoorlijk is geacht, en gelukkig
nog geacht wordt. Die heer Marohant had
zijn vergrijp nog vergroof, door don heer
dc Geer voor do intrekking van art. 40
verantwoordelijk te stelten, want dat'heeft
Minister CoUjn gedaan. Nu was de heer
zwaren, v«.„ r
ter nog altijd veel goedkooyor dan per as. scheepvaartverkeer ,bet slaan van oen hulp- Geer er bijzo-nder op gesteld, dat art,
Een paar jaar geleden voeren, vol- hrug, enz.) opt die oude fundatnenten, waar-40 .mi', na de uitspraak van den Hooigrsn
gens officieele opgave nog 10.000 sche- van men den vorm on de constructie niet j Raad, die de bevoogdiieidi tot intrekking
weigert de Jfinister beslist zich vost to
leggen aan ecanig 'bedrag, on zoo wees -hiji
dan ook beslist -van de hand de |19 mil-;
hoen, di® de heer van Vuuren -genobtiml
lmd. i
En hoe ook vau allo klanten gedrongen
oni verbetering te geven .van ito ambta-
naarssalari-ssen, die Minister weigert iets
to doen, vóór lvij met de Centrato iCom.-
missie vlan Georganiseoid Overleg idanrovter
tot olgelieele overoenstemming za.l ge-komen
zijn. Een groot bedrag zal daarvoor vol
gens den Minister 'niet beschikbaar kunnen
worden gesteld, maar tocli scheen ©r één
lichtstraaltje voor do ambtenaren, to-en hij
daaraan toevoegde, dat hot zoogenaamd®
gladstrijken van do plooien bij d-e classi
ficatie heel wat rn-eer gekost bad dan miep
aanvankelijik! lvad gedacht, en dat be-tzelfd®
ook thciins wel w-eer zou khnn-ön gebeuren.
Wij kregen dus een nieuwen de Geer, 'in-
zm-overro de s chuch-terbeid, die hom van na
ture eigen is, voor dezen koer gelioel was
afgelegd, als niet moer noodig. voor hem
die terrein heeft verkend en dat solide beeft
bevonden. Wij liepen dat 'toen overbodige
opmerking izal wezen, als wij hier aan toe
voegen, dat wij geen oogenblik met te
groote vrijmoedigheid te docu kregen, ook
in izijne nieuwe fase bleef, onze Miuislop
President wat bij altijd geweest is ca blijft,
de hoffelijke gentleman.
Wat dn algemeen® politiek betreft, (i0
Minister constateerde, dat boe scherp hij
zijn ;oor pok te luisteren had'getogd, hij' géén
woord had vernomen, dat zou kunnen wij-
zon -op b<>t tot stand komen van eenre parle
mentaire meerderheid. Eu waar dr. Do Vis.
ser bezwaar had geopperd tegen den op
zet .van het kabinet, beklaagde liij zicb
niet ten onrechte, dat deze mot tweemalen
mat, waar bij, en met bom de hcclo reolit-
sclie pers, den heer Limburg, die eenzelfde
ministerie bad willen vormen, bad toege
juicht. En mot den heer Kersten kon hij
niet debatteeren, omdat deze zich de vrij
heid veroorlooft alles wat hom niet aan
staat 'liet stempel onchristelijk op te druk
ken. i
Het .verwijt hem door den heer Albania
gedaan, nla.t bij dc motie-Bulten niet had
uitgevoerd, werd zeer goed door den Pre
mier gepareerd mot do opmerking: Ik zou
een karaktcrlooze geweest zijn, als ik zulks
gedaan had, want ik achtte uitvoering van
deze motie a,bsoluut strijdig niet het. be
lang des lands, en zou de heer Allm.rda
gaarne oen karaktcrlooze als hoofd van het
ministerie tegenover zich zien?
Wat de .Ghristelijfc-Historisaho en Anti
revolutionaire .oppositie tegen den Minister
van Oorlog .en Marine betrof, do lieer de
Geer gaf Re „intermozzo.Kamer'den raad
zijn lijverigen en hardwerkende'ii collega
Lambooy, die de franjes afknjpt, rustig zijn
gang te laten gaan.
Tegen hen, die als buitenlanders in Indië
onrust willen stooken, zal de Regeermg
zoo krachtig mogelijk blijVen optreden. En
wat 'onze financieele draagkracht betreft,
verheugde lvij zich olver het jui-slo in
zicht van den lieer .van Gijn, maar als hij
den heer Marcliant hoort, zou hij haast
verlangen, dat de uiterste noodzaak van
liet •R-o-od-Rooinsche kabinet gekomen was,
en dat c^e leider van de vrij'zannig-ilemo-
cratou daarin als nwnistor van Financiën
optrad, dan zou' deze wel tot ander in
zicht komen, jlij' bleef er bijl, dat belasting
verlaging eerste eisch is, en betreurde bet,
dat dojieer Albania zooi weinig de motie
ven van don tegenstander kan boo-cxrcloelen
en waai'decren, dat liij1 de beschuldiging
aandurft, dat de Regeering de rijken zou
will-cm bcvoordeeton. Iiij kon zich voor de
noodzakelijkheid van de belastingverlaging
beroepen op uitspraken van de sociaal
democraten Henr't Polak, van den Tempel
en van do Waarde, en bij1 stond zeker zeer
sterk, toen hij1 den lieer Alibarda do vraag
stelde: Wat heeft uw partijgenoot Wibaut
in Amsterdam anders gedaan, en zon hij
niet, als oen communist hemi had* toege
voegd: Gij verlaagt do Gemeentelijke In
komstenbelasting am de rijken te bovoor-
deelan, dozen iets anders hebben geant
woord dan.: Dit is pure demagogie. Hij
moest hel voorstel van don lieer van
Vuuren afwijzen, en, zooals Colijn wilde,
bij! deze verlaging van de Inkomstenbelas
ting tevens verhooging van den kinder
aftrek te geven, in bet algemeen gesproken.
Een eventueel amendement echter, dat te
beginnen met het gezin van vijf kinde
ren, die aftrek grooter zal worden, zou bij
hem geen ernstigen tegenstand ontmoe
ten.
Den zw'ak plunt bleef natuurlijk 's, mi
nisters handdlsppjitiek. \Vu.t baat ons zijn
verzekering, dat de regeering vrij is van
protectionistische neigingen, m dat zij er
niet aan denkt tegenover de hoog® tarief-
uren van liet buiteadand, zelva oen derge-
injiko mju|u«r op te richten, als er een Vec.lit-
tariief in boute dring is, on ben ander ont
wierp tot vediioo-ging van liet invoerrecht
op glas ion aardewerk en tegels ,on do tafel
deir Kamjar ligt? En de vroegere vrrjhan-
delaar do Geetr Wlas wel geheel die kluts
kwijt, whar hij zinspeiell'do op- oventueclc
ven'hooging van rechten op hier niet ge
produceerde vvteeMeaat'ikelen, dit als vcr-
dedigingsmitMicI^ Men moest die „weelde
artikelen"' nu m|aair .eens mot rust laten,
$aair het nu reeds herhaaldelijk is gebleken,
dat biet begrip w;at wieddeartikol is, .zoo
uiterst trekbaar is.
óp bet laa.ts.be punt na, Waarbij do beer
tto Geer nog verzekerde, dat do voorge
stelde Tariefsverho-oging niet bet gevolg
was van dia noodkrateu uit Limburg, kuii-
nien kvlj aam do rede van de Premier den
lof bmenge-n, chat zij kloek eu pittig was,
en getuigde van het weten wat men wil.
Zie miaakto dan ook op den Kamen- blijk
baar gunstigen indruk, en heeft clo positie
De oude toestand aan d-e Koemarkt en omgeving.
w
I
