Kijkjes in de Schiedamsche filmkraamkamer.
Hoe een fllm tot stand komt.
Mevr. Sols er, alias: Tante Bet.
Kapitaal en filmkunst.
Be Eureka-filiu-industrie is bezig haar
eerste werk te verfilmen: „Bet naar de
Olympische Spelen", een humoreske, een
dolle klucht, -een aaneenschakeling van
potsierlijkheden. Oh, neen, dit heeft mets
te maken met filmkunst; hier wordt ook
niet gepoogd een „Goldrush" te maken,
hier wordt niet gemediteerd over vlakver
deling. belichting, enz., hier wordt niet
gefilosofeerd over de absolute film en niet
getracht een élégie in zwart en wit te
maken. Hier wordt geen drama gecreëerd.
Men mag oak niet verwachten van een
nieuwe onderneming, dat zij zal beginnen
met kapitalen-verslmdenlle experimenten
Men begint hier met een film, waarvan men
tevoren weet, zooals de ervaring heeft
geleerd, dat rij loonend is, en als het nu
in de onderneming gestoken kapitaal in
de onderneming terugkeert, mèt rente, dan
komt de tijd, dim mag men het wagen
een artistieke film te scheppen. Dat is
hier onmogelijk, zegt de immer gereser
veerde Hóllander en hij kan misschien
gelijk hebben wat de financieenng van
zulk een film betreft, ofschoon de ethische
waarde van een film niet is uit te druk
ken in cijfers. Menige Amerikaansche film
uit de „millioenen-serie" doet onder vooi
een eenvoudige Fransche film, die in een
bescheiden film-studio, kleiner nog dan
hier, is vervaardigd. Hoe komt het, dat
deze Amerikaansche films zulke jjroote ka
pitalen verslinden? Omdat de stars" be-
lachelijk-hooge salarissen verdienen, die
op den duur echter toch naar beneden
zullen moeten.,, De salarissen van deze
„stars" '-zip evénwel in het minst niet in
overeenstemming met de mate van kunst,
verheffenden invloed op onzen geest, welke
zij creêeren. Deze „stars" rijn slechts heel
onschuldige wezentjes, die een willig voor-
weip zijn in handen van den regisseur, doch.
door een aardig gezichtje en figuurtje han
den vol geld verdienen, omdat het publiek
daardoor lijdt aan ster-fetisme en de eigen
lijke man, de regisseur, de eenige van
wien het al af niet artistiek slagen van
de film afhangt, in het geheel niet mee
telt. Het publiek, dat naar een bios
coop gaat, omdat Fritz Lang, Mumau of
Dnpont de film heeft samengesteld, is nog
zeer schaarsch; het publiek gaat naar een
film omdat en dat is teekenend L-"-
op de affiches vermeldt staat, dat Emd
Jannings, Gloria Swans on of Lya de Putti
er in speelt. En toch zouden vele van
deze sterren o zoo weinig presteeren zon
der den steun van den regisseur. Werke
lijk, de film-acteur of -actrice behoeft niet
zoo intelligent te zijn; de regisseur denkt
en doet alles voor; van den speler wordt
slechts verlangt, dat hij juist het type is
wat de regisseur zoekt en kan naspelen, wat
de regisseur voordoet Daartoe is dan
vooral noodig een expressief gelaat met
sprekende oogen. En daarvoor behoeft men
niet bepaald Diuitsch, Fransch of Ameri-
kaansch te wezen. Een Nederlsndséhe,
Truusje van Aalten, maakte reeds carrière
bij de IJ. F. ,A. en een andere, Lien
Deijeis, een zeventienjarig meisje, die eerst
een belangrijke bijrol vervulde in Fritz
Lang's laatste film „De Spion", (we zagen
en bewonderden haar spel), heeft thans
de hoofdrol gekregen in een nieuwe 11. F.
A.-film, „De Heilige en haar iSTar', waar
mee men thans nog bezig is.
Waarmee we willen zeggen, dat Hollan
ders even goed kunnen filmspelen, mits
onder leiding van een goeden regisseur.
Dezer dagen, toen we hier een bezoek
aan de studio brachten, hebben we even
eens een meisje ontdekt, dat zeer fotoge
niek is en ofschoon ze misschien nooit
een krant leest, en van matige ontwikke-
ling is; direct zeer intelligent blijkt, waard
filmspel betreft, en wier rustige actie ook
door ieder filmregisseur gewaardeerd zou
worden. Het succes van een film hangt
overigens af van het „cinematografisch
zien", van het gebruik der voorwerpen
en de compositie van het jjéheel. Diit is de
taak van den kunstenaar) van den regis
seur. Een Nederiandsche film zon dus met
een goeden regisseur evengoed kunnen
slagen, mits men zich spiegelt aan. de
eenvoudige Fransche films, waarvan des
kundigen gelooven, dat zij in de toekomst
dé richting op filmgebied zullen aangeven.
Thans m-oeten we echter volstaan met
een pretentieloocse lach-film, die echter,
spelend in de Jordaan, zal tintelen van
levenslust en waaraan, louter Nederlan
ders een boterham verdienen, 's Avonds
laat, als het noodig is, wordt er in de
artisteu-coJé's in Botteidam en Amsterdam
een razzia gehouden en den volgenden
morgen zijn de gewenschte types om 10
uur piesent. Zoo zagen we reeds Vol
hert-kramer, Monnikendam, Maupie Staal,
Rienus de Wilde, Laurentuis, en anderen.
Mevr. Soiser en Alex de Meester, (de ko
miek, d>e Buziau onlangs tijdens diens
ziekte in de revue ran Ter llall drie
weken rernng), vervullen er de hoofdrollen
in. De eerste is genoegzaam bekend Alex
de Aleester, die reeds eerder voor de
film speelde, is voor de film geknipt door
zijn beeldend gelaat. Hij zit trouwens vol
komische invallen, the aan ziju spel een
eigen karakter geven.
De film in stukjes en brokjes.
Zooals reeds gezegd, hebben we dezer
dagen eenige uren hier 111 de studio dooi-
gebracht en we hebben er bil van aar
dige indrukken m het eigenaardig métier
opgedaan.
Wie meent, dat hij de reeks potsierlijk
heden, waar i\e liet zooeVen over hadden,
in de studio, net als op do film, doch
nu als een tooneeluitvoering ziet, vergist
zich. Het keurig aaneensluitende verhaal,
dat in de bioscoop in een paar uur voor
u wordt afgedraaid, ligt geheel uiteenge
rafeld voor den regisseur op tafel a's zijn
scenario, waaruit hij afwisselend scène nr
79, 2004 of S6G laat spelen, want het is
immers dwaas en oneconomisch om voor
eenige tafreelen, die in een chique restau
rant spelen, gedeeltelijk in het eerste, derde
en vijfde bedrijf, driemaal de décors op
te bouwen en de bar weer m te richten.
En dies wordt iedere scene stuk voor
stuk opgenomen, worden de spelers tel
kens weer gesuggereeid in de sfeer, die
aan het nu op te nemen gedeelte vooraf
gaat. Daarom ook duurt het maken van
een film zoo lang en wordt de film duur
Iedere scène in'oet lang worden gerepe
teerd, iedere meter film moet zoo goed
De repetitie van de knodk-crut was goedl
Licht! Opname' roept de regisseur en
de tuinjke lampen werpen hun paarsig
imitatie-daglicht op de spelenden. D© ré
gisseur sclrreeuwt nog een enkele aanwij
zing een kort ruzietje en dan da
„knock-out". Drachtig! Drachtig' prijst de
legisseur, maar de slag blijkt harder aan
gekomen dan bedoeld en het slachtoffer
peutert aan eenige losse kiezen en treurt
om een bloedende lip Iltfaas wordt dat
met extra betaald!
O, het fdmen gaat uiterst langzaam en
met veel moeilijkheden en tegenslag ge
pand. Onze aandacht wordt gevraagd r oor
een scene met drie spelers, die vrij lang is,
maar vlot moet geschieden. Er wordt gere
peteerd. nog eens en nog eens, maar het
lukt niet. Nogmaals repeteeren, totdat ein
delijk opname! En liet gaat goed, tegen
\envachting, men juicht in stilte, dan plots
een \erkeerd-begrepen uitroep van den
legisseur, een dame komt te vroeg op
de scène is mislukt! Overt!
Wachten, steeds wachten l
Dat opnemen bij stukjes en beetjes is
oorzaak, dat degenen, die niet „m-scène"
zijn, telkens moeten wachten, wachten,
waditen, omvetend, of ze nog wel zullen
moeten spelen, want als de repetities veel
lijd in beslag nemen, kunnen er wel eens
muider opnamen worden gemankt, dan
oorspronkelijk was gedacht. Dat onein
dige wachten dan, zonder eenige zeker
heid nog te moeten spelen, is doodelyk
vermoeiend, bloopender dan werken Dan
schoolt de figuratie, die in gelaten afwach
ting, dik geschminkt en volkomen itn haar
ïol, als Jordaatimeid, winkeijuftroiuw, kee
ner, muzikant, artist, bar-meisje, of-wat-
dan-ook, rondwandelt, Lu de eaiitme bijeen,
om te dansen, muziek te maken of een
kaartje te leggen, tóch onrustig, omdat zij
allen du-ect weer kunnen worden opge
ïoepen. Eti dan moeten ze allen dadelijk
komen, zonder dralen, want time is money,
de salarissen gaan steeds door, er wordt
lang genoeg gewacht, en als er dus ge
speeld moet worden, dan moet ook al'les
dadelijk in actie en present zijn. Dat wil
de regisseur. „Ja, dat snelle opspringen is
ook beroerd", klaagde één van do artis-
leu, „vooral als je net een mooie pandoer
in handen hebt
Dat lanterfanten, dat leeglopen, hot is
Aan de bar rechts Alex, de Meester, die met mevr. Soiser een hoofd
rol vervult.
mogelijk rijn, geen moment zonder „actie"
rijn en om dit te bereiken, kan er ook
niet een kwartier achtereen worden ge
speeld, waardoor zwakke momenten zou-
den ontstaan; ieder gebaar moet treffend
en bestudeerd zijn en in een ze o kort
mogelijk tijdsbestek, desondanks rustig, wor
den uitgevoerd, anders zou de film lang
dradig worden en met doorloopend boeien.
Daarom ook wordt er telkens afgebroken
en zoo kan het gebeuren, dat er tusschen
de dreigende knock-out, die d!e „schurk"
wil toebrengeu en de uitvoering daarvan,
soms uren veriaopen. In de film merkt
men daar echter niets van. Drachtige tech
niek i
Repetitie en opname J
AVe hebben zoo'n „knoek-out" zien toe
brengen en reeds dadelijk het verschil ge-
ontmoedigend en het sloopt alle energie.
Eén der artisten, een Amsterdammer, had
geschminkt en wel men moet immers
ieder oogenbiik gereed zijn van 's mor
gens 10 uur tot 's avonds 7 uur rond-
geloopen. Toen moest hij eindelijk speten,
drie minuten, waarin hij alleen een slag
roomtaart in zijn gezicht kreeg gesmeten...
Daarvoor was hij 's morgens om 7 uur
opgestaan!
Lientje, L tent jol,..
Een eigenaardig wezentje hier is Lientje,
het jeugdige factotum van de studio; die
desondanks ook vlot Fransch spreekt tegen
den Gallisehen operateur; Lientje, die met
nonchalante charme de gasten ontvangt, die
ter afwisseling als figurante meespeelt, die
voor koffie en thee zorgt, die óók aan
de lampen morrelt als ze even niet branden,
die met haar onafscheidelijk leitje steeds
oon.3tatee.rd tusschen repetitie en opname, gereed staat voor de lens met de witte
krijtnummeis van de te spelen, scène er
op, eu die tusschen dit alles door gauw
op de fiets springt, vuil' en wel, desnoods
in haar overall voor wasschen en ver-
kleeden is geen tijd" om een bood
schap te doen, Dian klinkt heel eventjes
veigeefs de roep door de studio.: Lientje!
Lientje I...
Hard werken.
Er wordt hier inderdaad hard gewerkt.
Niet in het mmst door Matthias en zijn
assistent Schon, dat zijn degenen, die de
décors opbouwen, en de interieurs inrich
ten: een bakkerij, een zolderkamertje, een
burgerwoning, een restaurant, een worstel-
stnjdperk, een gevel van een banketbak-
keiswinkel, mèt een klinkerstraatje ervoor;
dit tw eetal zaagt en breekt en spijkert
en behangt, kortom, het doet van alles wat
voorkomt.
En als het noodig is, werken rij1 dag
en nacht, soms 40 uur aaneen, want
's avonds zegt de regisseur hoe hij den
volgenden morgen het décor wil hebben
en dan moet "Matthies maar zorgen h'oo
hij nog aan de requisietea komt en alles
inricht en opbouwt. Anne Matthies. Hij
moest vorige week een gat in den vloer
zagen, waar een zwaargewicht-worstelaar
doorheen moest vallen. Maar Matthies
viel er zelf door en er lag nog g|een
matras in den kelder, zoodat lnj' zich deer
lijk bezeerde en twee spieren scheurde,
waardoor hij nu mank rondhuppelt. „Wie
een kuil graaft voor een ander valt
er zelf in!"
Inderdaad, or wordt hier door allen, die
vast aan de studio verbonden zijn, verba
zend- hard gewerkt. De regisseur loopt er
den ganschen dag bedrijvig: rond. in rijn
overhhemdsmouwen, onvermoeid vóórspe
lend, (hij is een uitstekend tooneelspe&r),
commando's schreeuwend naar alle kan
ten en in alle talen, boven het geronik!
van den electrisdien motor uit en het sis
send geluid der gloeiende koolspitten.
En Gautier, de charmante, vl'otte Fransch-
man, de camera-man, siouwt zijn toestel
op drie pooten steeds heen en weer, stelt
het in op deai vlakken grond, op snel in
elkander getimmerde stellages, overal weet
hij een plekje te vinden om rijn toestel in
cie tuiste positie te plaatsen. Zijn toestel,
de „camereclair", hij dweept er mee en
ieder die er zrch voor interesseert en zijn
rad-gesproken Fransch, vergezeld van leven
dige gebaren, kan vólgien, of althans kan
begrijpen, licht hij gaarne in omtrent de
geheimen van zijn camera, die zulke en
deze en nog andere voordeeien biedt,
dezelfde camera, waarmee ook nog opna
men rijn gemaakt voor de grootsch-opge-
zette film: Ben Hui.
Er wordt hier hard gewerkt, doch allen
doen het met pleizier. Alen leven in hun
vak en daardoor overwint men alle tegen
slag, stapt men over alle moeilijkheden
heen, vergeet* men kleine ongelukjes, ne
geert men velerlei ongemak, zelfs...
O, dat scherpe licht!
Het Dlle licht, waarbij de opnamen wor
den gedaan, is zeer gezond voor het
lichaam, want het is feitelijk een soort
hocgetzon, doch voor de oogen is het een
kwelling. De stralende warmte droogt het
vocht in de oogen spoedig op en dan bei-
ginnen de violette stralen hun brandings
proces; dan zouden allen hun oogen wel
willen sluiten, doch de regisseur roept,
dringend: oogen open! en dan worden de
oogleden weer opgeslagen, de oogen bloot
gesteld aan het verblindende licht De
oogen spreken immers. Menigeen is
's avonds stekeblind., De oogen Hanen
steeds en steken, stoken, met kwellende
pijn. Menigeen merkt angstig op, als hij
's nachts plotseling ontwaakt, dat hij niet
meer kan zien en gelijk beginnen de oogen
dan weer te steken. Dan moeten ze ge-
het worden met kamillenthee. Een pro
baat middel. En den volgenden dag is
alles weer gewoon.
'Oh, neen, filmspelen is niet enkel vrien
delijk gllimlachen en triomfen vieren en
mooie kleeren dragen en bewierookt wor
den. Het vrije leven der bohémien heeft
altijd een mysterieuze aantrekkiiigskrac-ht,
doch er komt dikwijls eeu beetje desillusie
bij en heel, hed hard werken.
STADSNIEUWS.
.eenige tafereelen, die in een chique restaurant spelen.-
Het Stedelijk Museum.
Het vars'ag van het Stedelijk Museum
to Schiedam over liet jaar 1927 luidt als
volgt:
De Commissie.
De Commissie bestond op 31' December
1927 nit de heeren: F. A. O. Lechner,
voorzitter; P. J. van Harderwijk ein Mr.
A. Dirkzwager; de archivaris der ge
meente is q.q. secretaris der Commissie.
In de vergadering der Commissie, g».
houden op 17 Januari 1927, wenl, voor-
loopig voor een jaar tot custos van het
Museum .aangesteld de heer O. EL Schwa-
gerniainin Jr., die onmiddellijk zijn taak
aanvaardde. r
Bezoek.
Nadat in de laatste maanden van 1926
en de eerste van 1927 hard was gewerkt
aan den schoonmaak en de verdere op
knapping der voor het Museum bestemde!
vertrekken van het DoeJegebouw, waarhij
de Commissie zaakkundig werd bijgestaan
door de dames M. Er van Harderwijk en
M. J. H. van de Ven, en de inwendige!
reorganisatie, waarvoor de heer Van Har
derwijk zich van deskundige voorlichting
had voorzien, was tot stand gekomen, kon
gedacht worden aan heropening van hot
Museum. De officieele opening had plaats
cp 4 April; die voor het publiek op 7
Mei daaraanvolgende. De officieel© opöning,
tot bijwoning waarvan een zeventigtal uit-
noodigingen was verzonden, werd bijge
woond door het voltallig College van Bur
gemeester en Wethouders en door ver
tegenwoordigers van de Provinciale Zuicl-
HoDandsche Archeologische Commissie en'
van de Rijkscommissie van Advies inzake
Museal De voorzitter der Commissie, de
heer Lechner, de heer Van Harderwijk,
als leider der reorganisatie van het Museum
en de Burgemeester voerden achtereenvol
gens het woord, waarna een rondgang werd
gehouden door de zalen van het gebouw.
Het Museum werd bezocht door 234
personen, waaronder 23 niet-betalende. Da
vereenigingen, die zich meldden voor ge
zamenlijke bezichtiging; waren: het Insti
tuut voor Arbeidersontwikkeling, de Schie
damsche Sportvereaniging, de Christelijke
Bestuurdersbend en de Jöuge!i:ngs-torsili-
ging „De H-eere zal 't voorzien".
Met ingang van 12 November werd liet
Museum gedurende de wintonnaalnUidn ge
sleten.
Reorganisatie.
Do reorganisatie van het Stedelijk Mu
seum, in het najaar van 1926 begonnen,
werd in het afgeloopetn jaar ten einde
gébracht, zcodat nn een volledig over
zicht van de verrichte werkzaamheden kan
gegeven worden.
Da Commissie voor liet Stedelijk Mu
seum heeft in het gebouw de Dooien de
beschikking over de eerste verdieping en
daarboven gelegen ruimt Op de eerste
verdieping zijn acht kame.s en kamertjes,
daarachter ligt do* greote voorzolder. Do
verschillende gangen en lokalen lagen op^
gehoopt met allerlei voorwerpen, waarbij
duidelijk te zien was, dat de rangschikking,
die in het begin bestaan had, door den
toevloed van latere zaken geheel was ver
dwenen.
Ten einde in dezen clxaos orde te schep
pen, werd eerst de groote vo-orzoldiar leeg
geruimd en schoongemaakt. In overleg mot
den heer archivaris der gemeente werden
alle papieren, die op den distributjetijllj
betrekking hadden en maar op dezen zol
der gedeponeerd waren, nagezien, verpakt
en naar het gemeentearchief overgebracht.
Alle mogelijke rommel werd opgeruimd en
toen kon de zolder grondig schoongemaakt
worden. Het is voor onze Commissie een
behoefte, hier haar dank te betuigen aan
de dames, die voortdurend toezicht op
het schoonmaken gehóuden hebben lentoiem
de voorwerpen zelf moestem worden schoon
gemaakt, hierbij zoo flink geholpen, heb
ben. Door hare medewerking en inzicht
hébben de lokalen eein 'behaaglijk aanzien
gekregen.
De voorzolder werd als reserve-niimtjei
ingericht om alle voorwerpen' te plaatsen,
die van minder beteebenis rijh, of die door
hun omvang niet in een dor lokalen be-
nedeaï een plaats konden vindda. Hierna
kreeg de achterzolder een beurt. Het be
staande schot werd weggenomen om voor
een nieuwe indeding gkegenbeid te gn-
ven. Hier bevonden zich nog allerlei pa
pieren van de vroegere dienstdoende schut
terij. Zij werden op dezelfde wijze nage
zien als de papier-en uit den distributie-
tijd en naar bet gemeentearchief over
gebracht. Deze zolder werd nu in' drie
deden verdeeld. Naar het voorste gateelfci
werden de vitrine en kasten, die den gang
en de voorkamer vulden, en waarin zich
de schutterij-uniformen en vaandels bevon
den, overgebracht. Hier kregen ook wa
penen uit exotische landen een plaats.
Daarnaast, in een afzonderlijke ruimte,
vond de collectie op de oude nechtspteging
betrekking hebbende, een plaats, terwijl
daarachter een bergruimte in kasten weid
ingericht voor oude Ideedingstukken, te
gels, enz., waarvan de bestemming nog
nader moet worden1 aangewezien.
Eén van' do acht vertrekken lieeft zijn
bestemming als kamer der Commissie be
houden, en dient tevens tot bergplaats van
archief en 'bibliotheek. Eén het kleinste
kamertje werd als werkplaats en berg
ruimte ingericht, ten einde allerlei zakten
voor kleinq reparaties en schoonhouden!
J*
