Schiedamsche Courant. Franz Schubert. 4 pand ÜecmeeC xi# Slavenvoer' ■m i l$ih. &3p im w, TWEEDE BLAD Donderdag 15 November 1928, No. 1896:;. 1797—1828. To Wbcnen loeft hij weer temidden zijner kunstbroeders Schofoer, llüttenbrenïier, Von Spaun -en anderen, die hem hartelijk lief- hebban en vereeren. Hier hij deze schilders, dichters ca musici voelt hij zich op zijln gemak, geen van allen bezit iets op da wereld en ook Schubert, hoewel hij" zwemt in waardeering, is zoo arm als ©en kerk rat. Niettemin schuimt de wijn bij' een| ste vig maal en gaan ze soms laat in den; nacht met wankel© sdireden huiswaarts In de herberg „Am Ilinunel", ©ven.' buiten) Wennen, in liet Wienerwald, dansen zij met de Weensche meisjes, en Schubert wordt hier geïnspireerd tot het componeeren zij ner tallooze Duitsche dansen en walsen. Ook de schoon© omgeving, de met wouden bedekte heuvels, de snelruischend© boekjes, die het molenrad doen ratelen en het ge zang der molenaars daan. hun invloed op Franz Schubert's ontvanklijk gemoed gel- *den. Ilier ontstaan de schoone Multor- li cd are ri. en Ondanks de welwillendheid en de groote waardeer: ng, waarmee zijn wer ken door zijln vrienden en ook door artis te n van naam ontvangen worden, zijn de bekende uitgevers Hasslinger, Diabelli en Peters toch huiverig om werken van1 hem uit te geven, zoodat zijn toestand hoe langer hoe nijpender wordt. Daarom raden ,zijn vrienden hem" aan eons iets te maken, dat hef groote publiek pakt- en dus - eem goede bron van inkomsten voor hem zal worden. Iemand, als bijt, die zoo treffend, juist de Ziel in het lied weef te leggen, is bij1 uitstek geschikt voor de opera. Op hun aandrang componeert Franz twee opera's „Ui© Zauberharfe" en „Due Zwilling- briider", die echter hij hun uitvoering te Wennen een groot fiasco werden. Dit was voornamelijk aan het slecht libretto te wij ten, er zat te weinig handeling in en het publiek wil giaag iets zien. Evenzoo ging liet met „ïtosamunde". In het begin) Iióm. den die theaterdirecteuren' hardnekkig ge weigerd dit werk in studie te nemen, doch mevrouw von Chezi, d© dichteres van deze opera, had de gewoonte de merï- schen zoolang lastig te vallen, tot men ja zei om van haar af te komen. De opera werd dus opgevoerd. iWjait gevreesd) werd, gieheurde. De opera werd een totale mislukking, wat te wijten was aan den onduldbaar smakeloozen tekst. Nadien heeft Schubert zich niet meer aan de opera gewaagd, maar werpt zich met koorts achtige haast, zich bijna geen tijd voor slapen ten ©ten gunnend, op ander werk. Verscheidene symphonieën, liet heerlijke Es-dur Trio, het forelten-quintet, Erlkonig en vele andere werken volgen elkaar on afgebroken op. Zijn genie vlamt als een machtig vuur op, doch hij is zich niet be wast, dat hij1 gelijkt op een kaars, die aaln beide einden brandt. „Wat scheelt mij toch?" zegt hij" eens tegen zijn vriend Schoher. „Het eten smaakt mij niet, ik kan 's nachts met slapen, het is alsof de tonen in mijn hersens ronddan sen, de noten komen als het ware op mij toegevlogen, maar als ik dan opsta om ze vast te leggen, zijn ze gevlucht, verdwe nen, niet vast te grijpenDes morgens hen ik dan dof in het hoofd en ik span mij voor mijn dagtaak, alsof het een wa gen met straatkeien ware, en dan trek ik maar voort, omdat ik móet en niet an ders kan Men dringt er op aan, dat hij rust neemt, doch dat is goed praten! Geld' is er noodig en dat moet verdiend worden. De symphoni© moet af, al kost het hem een deel van zijn gezondheid, waarin het diep ste, dat in zijn ziel huist, moet weerklin ken. Violen, alten en fagotten klagen hart verscheurend, de bassen dalen moedeloos als zijgen zij in elkaar; nu en dan bre ken fragmenten vajn het zangtliema zich als lichtstralen baan door de duisternis; schitterende accooiden van het koper flit sen als bliksemstralen door de donder wolken van bassen en violoncellen ein daar- tusschen wleer het liefelijk gezang der vio len, dat na harden strijd weer wegsterft... Schubert kan niet meer, hij moet het op geven nog voor de symphonie vjoftooid is. Zich snel beradend dóet hij de nog niet voltooide symphonie in een couvert zendt dat naar Graz als een geschenk aan de Sbeiermarksche Musikvercin, waar van zijn vriend Anselm Huttenbreoiner di recteur is. Iianz ligt in het gasthuis en na vele weken komt er eindelijk eenige beterschap. Hij kan weer wat arbeiden en hij is dan ook bezig aan een octet, dat overvloeit vtui schoonheid en welluidendheid, echt Oosten rijksch. Langzamerhand nadert het zijn voltooiing en Schubert sclujnt geheel en al weer de oude te zijn. Doch hij is somberder, dit spreekt vooral uit Wilhelm Muller's „Win terreis", die hij op muziek gezet heeft. Nogmaals bevindt hij zich te Zelez hij de familie Esterliazy en hij ontmoet de bekoorlijke gravin Karoline, die zich juist verloofd heeft met Graaf Folliot von Cree- nevilie. Hij voelt plotseling weer dat»schrij- nende en in zijln schuchterheid, die -altijd den weg naar roem en liefde voor hem afgesneden heeft, stamelt hij iets als een gelukwensch. Evenals de vorige keer vter- laat hij spoedig deze omgeving, waarin hij zich zoo slecht thuis gevoelt. Intusschen had Salieri zich uit de muzi kale iv%reld teruggetrokken, waardoor twee vacatures, die van onder-hofkapel meester en operadirigent, ontstonden. Franz solli citeert naar beide. Doch, ondanks alle getuigschriften en aanbevelingen, gelukt het hem niet de plaats te krijgen. Men raadt hem aan iets grootsch te maken, iets, waardoor iuj de aandacht van het publiek zal trekken, bijv. een concert te geven, zooals Beethoven tijdens de Weenercongxes- sen deed. Beethoven, de geweldig© en machtige, dien Schubert nooit heeft durven naderen, tegen wien hij met schroom en eerbied opkeek. Bundels liederen en or kestmuziek had hij hem toegezonden, doch nooit iets tot antwoord ontvangen. Hij bestond dus voor dezen man niet. Eindelijk ©n ten laatste is het door he rn oeiïngen zijner vrienden zoover gekomen, dat het conoert gegeven kan worden en dit valt juist op den dag, waarop een jaar tevoren Beethoven is overleden. Het succes is uitbundig en de nood voor een voorbij. Franz leeft als in een roes van muziek en in de beroemde Es-dur-mis voert zijn kunst hem pis liet war© den hemel tegemoet. Tegen het einde van den zomer van 1S28 wordt zijn toestand echter bedenkelijk. De zenuwkoortsen komen weer terug. Het leven benauwt hem meer en! meer. „De zou schijnt mij hier zoo koud, de bloem verwelkt, list leven oud, en wat zij zeggen zonder zin, ik hen een vreemdeling over al 's Avonds, den 17en November begint hij te ijlen, en men heeft moeite hem te bed'te houdiem Tweie dagen later, den 19en November 1828, stierf Franz Schubert, betreurd door zijp Vrienden, doch onopgemerkt door de wereld, dan wie "hij zijn vele werken als een kostbaar kleinood vermaakt had. U STADSjSXEÜWS, 0. Ir. M. c. CScmeenteraadsslukken. Afdeelingsversl a_g van het onderzoek der Gemeente-begrooting voor 1929, gehouden op Dinsdag 6 November 1928. Afdeeling I. Aanwezig: de heer P. de Bruin, wethouder-voorzitter; mevr. B Benthemde AVilde, en de Keeren W. Collé, mr. M. J. C, M. Kavelaars, 1H). van der Kraan, J. van der Most en AV. Broek, rapporteur. Afwezig met kennisgeving de heer Wiekenkamp. Afdeeling II. Aanwezig de hoeren: C. Houtman, wethouder-voorzitter; J. van Pelt, AV van der [Hoek, J. H. Schermijn, Hl J. Steens, A. P. S. Swartjes, E. ff. van iWaardenberg, AV. AVeergang en B. G. Hoogendam, rapporteur. Afdeeling III. Aanwezig de heeren: Mr. M. M. van Velzen, wethouder-voorzitter; J. G. 111. Brounts, J. G. v. Dorp, J. Din- kelaar, C. 0. Etman, N. Scheurkogel, J. van den Tempel en L. Fetter, rappor teur. ALGEMEENE BESqHiOU.WINGEN, Iu de tweede Sectie brengt een lid hulde aan het College van Burgemeester en Wethouders voor het gevoerde beleid, doch hij vindt de toelichting op de begroeting 1929 te. sober, welke meeaing ook een lid der eerste Set* e is toegedaan. AV erkloozenz.org en Arbeidsbeurs. Een lid der eerste Sectie uit zijn be zwaren tegen de wijze, waarop, met vol komen negeering van de Commissie voor Werkloozenzorg, deze materie door de Arbeidsbeurs wordt geregeld, hetgeen tot gevolg heeft, dat Machten niet uitbleven en do vraag gewettigd is, of voor de uitzending van werHoozen niet gesproken moet wonden van willekeur. Voorts vraagt dit lid, of de gelden thans besteed voor de werHoozen, niet beter bestemd waren door de menschen in de gemeente tewerk te stellen, met welke vraag een ander lid zijn instemming betuigt. Een lid der derde Sectie wenscikt ge- evens omtrent de werkverschaffing 'te ienerveld en AVitteveen. Hoeveel arbeiders hebben geweigerd daar werk te aanvaar den, hoeveel zijn er te werk gesteld en hoe groot had dit aantal moeten zijn. Ver zocht wordt alle gegevens hieromtrent te mogen, ontvangen. Een lid der eerste Sectie zou gaarne van Burgemeester en lAVethoudersverne men, wat het College inzake het werkloos heidsvraagstuk van plan is, iu dit verband wijzende op Vlaardingen, |HSj verzoekt van Burgemeester en iWethouders te mogen vernemen, of het waar is, dat er iemand van 65 a 66-jarigen lei J naar Eener. veld is gez-onden en teruggekomen met een bewijs van ongeschiktheid om 1© wer ken. Indien de vraag in bevestigenden zin moet worden beantwoord, meent het Hd, dat de arbeidsbemiddeling slecht heeft uit gekeken. Een lid der derde Sectio zou wenschen, dat de Arbeidsbeurs alleen maar zon vol doen aan het .doel, waarvoor zij is opge richt, n.l. arbeidsbemiddeling. Het is, vol gens dit hd, een instituut" geworden van arheidsdwang, lot schade van de arbei ders en tot bevordering van de slechtste huisindustrie (het erwteulezen). Een lid der tweede Sectie merkt op, dat voor de werkloosheid, inzonderheid voor de werkverschaffing, veel meer geld is uitgetrokken dan het vorig jaar. Hoewel toejuichend, dat werkverschaffing beter is dan enkel steun trekken, meent dit lid, dat het Rijk zijn steun niet mag vermin deren, maar zelfs zou moeten verhoogen. In verhand hiermede vraagt een lid," of cijfers zijn te geven van hen, die, hoe wel' daartoe aangewezen, van de werk verschaffing te Eenerveld achterbleven. Een ander lid vraagt, of het mogelijk is de loo- nen op te geven, welke op het ©ogenblik werHoozen verdienen (hg particulieren), die niet naar Eenerveld gingen. OnbewoonbaarverHaring. Een lid der'eerste Sectie is de mee ning toegedaan, dat het College in sterke mate de conservatieve richting uitgaat, het geen gebleken is bij de laatste onbewoon- baarverHaring van 120 woningen, terwijl door de Gezondheidscommissie 180 wonin gen waren opgegeven. Dit lid en tevens een lid der derae Sectie, vragen, of het huiseigenaren-element niet te sterk in de Commissie voor den AArioningdienst is ver tegenwoordigd. Schoolvoeding en -Heeding. Een lid der eerste Sectie acht het ver keerd, dat" voor sociaal werk als schooi- voeding en -Heeding de ambtenaren van het Burgerlijk Armbestuur met de uitvoe ring zajn belast, en meent, dat genoemde ambtenaren hiervoor absoluut ongeschikt zijn. Onderwijs. Een lid der eerste Sectie vraagt, of er spoedig van het College van Burge meester eu AVethouidexs een voorstel te verwachten is, om het aantal leerlingen per Hasse te verlagen. Verder stelt hij de vraag, waarom hij de laatste aangifte van leerlingen voor School G2 zoovelen zijn afgewezen. Grondbedrijf Belastingverlaging. In de drie Secties wordt de politiek van het Grondbedrijf aangevallenalge meen is de grief, dat voor dit bedrijf te veel gereserveerd wordt. Fan de Bedrij ven zijn steeds de Technisch© Bedrijven de kurk, waarop de gemeente drijft, zegt een lid van de derde Sectie, terwijl toch ook door Grondbedrijf groote winsten wor den gemaakt, hetgeen de eerste jaren wel Zoo zal blijven. In de eerste en tweede Sectie wordt opgemerkt, dat de post On voorziene Uitgaven dit jaar f64.000 lager is dari het vorige jaar, "In de tweede Sectie wordt aangevoerd, dat de winst- uitkeeringen van de Technisch© Bedrijven, gezien de resultaten van vorige jaren, op timistischer kunnen worden bezien; waar om, mede met het oog op "den gunsti- gen gang van zaken hij liet Grondbedrijf, waardoor de uitkeering door de gemeente zoo niet geheel, dan toch "voor een groot gedeelte kon worden stopgezet, belasting- -veriaging kon worden bereikt. Dit laatste acht men algemeen, óf als eisch voor een goede webvaart spoil ti ek, óf als eisch voor het meer bewoonbaar maken van de ge meente, geboden. In de drie Secties wordt in het alge meen gewezen op de geldleeningen en ge vraagd, of het niet mogelijk is tot annu leering, dan wel conversie, over te gaan. AVilkelminahaven. Met het oog op de geringe beschikbare ruimte, meenen leden van de eerste en tweede Sectie er op te moeten wijzen, dat, mochten zich hier industrieën willen vestigen, welke niet noodzakelijk: aan diep vaarwater behoeven te liggen, het beter zou zijn, den grond aan genoemde haven niet beschikbaar te stellen. Ook wordt in de Secties de vraag ge steld, of het niet gewenscht iis, in ver band met de zich meer en meer uitbrei dende woonwijk in dit stadsgedeelte, een grens te stellen, tot waar fabrieken mo gen verrijzen en tevens te bepalen, welk soort fabrieken daar toelaatbaar is. In de derde Sectie wordt de wensch geuit, een strook grond aan den! Maas kant voor de bevolking te willen reser veeren., iWaar het Sterrebosch! steeds Mei- ner wordt, zou het volgens hem gewenscht zijn een strook langs de Maas voor pu bliek terrein open te houden. Spoorwegovergang. In de drie Secties wordt gewezen op den onhoudbaren toestand) van den spoor wegovergang Overschieschevveg voor het verkeer, doch ook betreffende de verbin ding van de stad' met dien Parallelweg. Hoewel de xneeningen verdeeld1 zijd, of aan een tunnel, dan wel aan een voetbrug de voorkeur moet worden gegeven, vraagc men eene uitspraak van Burgemeester en. Wet houders over dit vraagstuk spoedig tege moet te mogen zien. Verbinding Gorzen. In de eerste en tweede Sectie wend men gaarne ingelicht in! welk stadium de beantwoording van de vragen van den heer Wiekenkamp verkeert. Gorzen. 1 Een lid der eerste Sectie dringt er op aan, dat de rioleering met bekwamen spoed zal worden uitgevoerd. Voorts meent liij op de -slechte verlichting van dit stadsgedeelte te moeten wijzen. Lange Haven. 1 In de eerste en tweede Sectie wordt geHaagd over den ondraaglijken stank, web xo het grachtwater gedurende de zomer maanden verspreidt. Gevraagd wordt ver betering in dezen onhoudbaren toestand aan te brengen. Zijlstraat en Noordmolenstraat. Eenïge leden der eerste eni tweede Sjec- Jxd £H met Woensdag. a.s. ££ke koopec van vntoangt 5 pond Af/eèn geldig In onzen winket HOOGSTRAAT SOH/EOAMm tie wijzen op den onhoudbaren toestand van deze straten en vragen, of geen ver betering kan worden gezocht door eene kanaalverbinding van de Seine (omgeving spoorbrug) met de Poldervaart, dan wel door eene rioleering voor afvoer van het water. Damlaan. Een lid der eerste Sectie stelt er prijs op van Burgemeester en Wethouders te mogen vernemen, of de terreinen aan de Damlaan niet spoedig voor bebouwing be schikbaar kunnen worden gesteld. Vlaardingeidijk. Een lid van de derde Sectie vraagt het land aan den Vlaandingerdijk Voor bouw terrein geschikt te willen maken. Hrjl vraagt of deze gronden niet spoedig voor bouw terrein noodig zullen Zijn, of er reeds plan nen voor de toekomst bestaan en met de ligging van de nieuwe begraafplaats reke ning wordt gehouden. Nieuwe begraafplaats. Een lid der eerste Sectie zou gaarne weten, wanneer de nieuwe begraaf plaats in gebruik zal worden genomen, "terwijl een ander lid meent de vraag to moeten stellen, of het niet heter zou zijn deze begraafplaats niet in gebruik te nemen, doch naar een ander terrein uit te zien, daar de uitbreiding der stad in liet Westen deze begraafplaats spoedig zal zijn gena derd Annexatie. Een lid dor eerste Sectie stelt d!e vraag, of na de afwijzende beschikking van den Minister van Biimenlandsclie Zaken inzake de annexatie Bussum-Naarden), dit voor Schiedam geen rede te meer is niet op het plan van Rotterdam in te gaan. Een am der lid zou gaarne vernemen!, of er in de opvatting van Burgemeester en Wethou ders inzake annexatie nog verandering is gekomen. In de tweede en derde Sectie spreekt oen lid zijne verwondering er over uit, ■dat in den geleidebrief van Burgemeester en Wethouders, niets over het annexatie- vraagstuk is gezegd. Hij meent, dat hef niet gemakkelijk is de begrooting los daar van te bezien. Een ander lid meent, dat annexatie er in de toekomst toch zal komen en dit lid voelt daarom niets voor het maken va potjes. Abattoir. Een lid van de tweede Sectie zegt het toe te juichen, dat Burgemeester en Wet houders, gezien het abattoir-vraagstuk, sa menwerking zoeken met andere gemeen ten en vertrouwt, dat het College op de zen weg zal voortgaan. Een ander lid van deze Sectie vraagt, nu de Gemeenteraad vau Waardingen niet op het voorstel tot samenwerking inzake het abattoir is inge gaan, wat Burgemeester en Wethouders hu denken te doen. Fabii-fonds. In de eerste en tweede Sectie vragen leden, of Burgemeester en Wethouders be reid zij'n mede )je Ideelen, of er nog iets komt van de bestemming en verdeeling van de gelden van het Fabri-fands, terwijl een lid van de derde Sectie vraagt, of het mogelijk is den nieuwbouw van het gasthuis van het fonds gescheiden te houden. Verkeer. In de eerste en derde Sectie wordt op het drukke verkeer op den Rotterdamsehen en Vlaardingerdijk (beginpunt) gewezen, waar het verkeer beslist gevaar oplevert, terwijl in de tweede Sectie op veiligheids maatregelen inzonderheid punt Branders- steegWestvest woxdt gewezen. Rechtskundige bijstand. Een lid van de eerste en derde Sectie Vraagt hoe Burgemeester en Wethouders denken over de oprichting van een ge meentelijk bureau voor kosteloozen rechts kundigen bijlstand voor on- en minvermo genden. Een ander lidl der eerste Sectie acht een dergelijk bureau overbodig, daar drie vakvereenigingen hier ter stede hierin reeds voorzien. Hij' zou liever zieu, dat aau de bestaande bureaux subsidie? werden .verleend. Partijhenoemingen, Eenige leden der eerste Sectie uiten hun klachten over de partijhenoemingen van personeel in gemeentedienst, hetgeen door een ander lid bestreden wordt AVerHiedenregLement. Een lid der eerste Sectie vraagt," waar om aan de gemeentewerHieden het regie- ment niet is uitgereikt, zooals destijds is toegezegd. Bewaarschoolonderwijs. Eenige leden van de eerste en tweede Sectic verwijzen naar de toezegging, welke liet vorig jaar door Burgemeester en Wet. houders in de Memorie van Antwoord' op het verslag van het onderzoek der Ger meente-begrooting is gedaan omtrent voor stellen lot reorganisatie van hot bewaar school onderwijl. Zij vragen, hoe het met deze voorstellen staat. Hoogstraat. 1 Een lid der tweede Sectie wijst op den minder fraaien toestand van de Hoogstraat. Hij beveelt asphalteering aam Finaneieele verhouding. Een hd van de tweede Sectio vraagt, of Burgemeester en Wethouders zich al op de hoogte hebben gesteld, welke gevolgen de aanneming van het Wetsontwerp inzake de finaneieele verhouding tussclien Rijk en Gemeente voor Schiedam zal hebben. Wegenplan. In de eerste en tweede Sectie woxdt gevraagd, hoe het staat met het nieuwe wegenplan, en of onze gemeente daarvan ook zal profiteeren. Hulp hij woningbouw. In de dorde Sectie vraagt een lid', of het niet gewenscht is de arbeiders hij het stre ven naar een eigen woning te helpen' ©ni dit dootr "het geven Van een hypotheek of iets dergelijks te bevorderen. Meer raadsvergaderingen. Een iid der derde Sectie vraagt, of de Raad niet wat te veel wordt voorbij geloo- pen, en er niet te weinig wordt vergaderd Achten Burgemeester en Wethouders het met gewenscht meer met den Raad te vergaderen Aterbod van overwerkt Een lid der derde Sectie wenscht alge heel verbod Van overwerk voor da Ge meentebedrijven. Aterantwoording Van' posten. Dit lid wenscht tevens, dat alle plasten (onvoorzien) hoven f20 a f25, aan den Raad moeten worden verantwoord), omdat er zich een geval heeft voorgedaan, dat eene ui (gave van, de gemeente niet aap haar doel heeft beantwoord. Ongerijmdheid? Een lid der eerste Sectie meent ini den geleidebrief van Burgemeester en Wethou ders eene ougerijlndheid' te hebben) opge- merkt. Dat bij de verminderde koopkracht dar bevolMng de middenstand betere zakesn maakt, acht dit lid eene contradictie, van daar zijn verzoek aan Burgemeester en Wethouders om nadere toelichting. BlOTEJfLAm Hofbericht. Do Koningin wendt morgen, tegen den middag te 's-Gxaveniiage terugverwacht van haar verblijf op Het Loo. Zij zal per auto van Het Loo vertrekken en via Leiden rijden, waar Prinses Juliana zich bijl de Koningin zal voegen. Prins Hendrik komt as. Zaterdag van1 zijn verblijf in Diuitschland in Den Hlaag terug. De Koningin Moeder heeft gisteravond te 's-Gravenhage het eerste gedeelte bijge woond van de uitvoering van Die JalireS- zciten door de Haagsche afdeeling der Maatschappij' tot bevordering der Toonkunst onder leiding van dr. Joh. AVagenaar. Oost-Indië. De haven te Tandjong- Pr i ok. Batavia, 13 Nov. Het bedrijfsoverschot van de haven te TandjongPriók over 1928 wordt geraamd op 500.000 gulden. Wetenschappelijk© on derzoek] ngen. Bandoeng, 13 Nov. Prof. Harms, direc teur van het zoölogisch instituut Van. de universiteit te Tubingen, en drie andere Duitsche wetenschappelijke personen, zul len in Januari te Medan aankomen voor het in Ned. Indió verrichten Vaam onder zoekingen, op biologisch gebied. De autobus hoven.de tram te verkiezen. De Bond Van Btedrijfsautohouders ini Ne derland, hebben zich met een adres tot den raad dier gemeente Rotterdam gewend, waarin zij het Voor de autobus als ver keersmiddel óppemen' en waarin) verzocht m J.f?»Sgp "='yVv3|§ iSS -A.rB V? I 5 DER jr co <X> co lO f7 èt. :'.»3

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 5