pfffplfttiitlf
Wat ik in Indië zag en
hoorde.
Door IHL N'. A. SWART.
Luitenant-generaal b.d. ouid.-gouvern.eur
van Atjeh, oud-vioei-presidient van don
Raad van Neiderloiidsch-Indië.
Over hot algomeiein inoelnde ik to kunnen
constat-eerön, dat vooral bij' de lioogere
bostuursambtonarein .oen sterke rein voor
krachtig on doeltreffend optreden aanwezig
was door do onzekerheid om treint do be
doelingen van allerhoogste hand. Of, om
het duidelijker te zeggen, door het bijna,
zekere weten, dat zulk optreden elk oogen
blik kon worden gedésavouoerd en dat het
in elk. geval volkomen onzeker was in wel-,
ko aarde deze of gene maatregel zou kim-
netn vallen. Indië is nu eenmaal oen ambte-
narenstaat en wie aan het hoofd staat,
fait Ia pluiie et ie beau temp's.
Wartneer de hoogste leiding ongewis is of
bij voorliefde naar bepaalde richtingen
neigt, dan neigt dikwijls wat ondergescliïkt
is naar die bepaaldo 'richtingen mee en
Wordt everioaiis ongewis eu komt niet zel
den voor conflicten, die met carrières Wor
den betaald
Widlicht verklaart dit dan ook de eigen
aardige mentaliteit van sommige regeerings-
adviseurs, vooa-zoover althans deze regoo-
ring zich' laat adviseoron. Ik wil daarvan
één voorbeeld luoiemen. Op pen congres tier
Sarekat Islam l>epleitte de bekende Soo-
wardi. de onafhainkelijkli|cid van .Indonesië.
Do ten coingresse aanwezige (ambtenaar van
het Bureau v-oor Inlalndsche Zaken meende
hierbij Soowardi krachtig te moeten ap-
plaudisseoren'! En zijn chef, de Adviseur
voor Inlamdsclio Zaken, vond het niet noo-
dig die houding krachtig ;if tc keuren.
Onder de Uuropjeesche bevolkingsgroei»
bestaat de overtuiging, dat ,liet vroeger of
later wel weer tot rustverstoringen zal
komen, tenzij' de regaering een- krachtiger
houding zou aalnnemcn tegen «do destruc
tieve, elementen dan lot nu loe bet geval
is geweest. Het InlaincLsch Rinncnlaudsch
Bestuur zou daarbij: rm (nog alle mede
werking vcrleSnem, daar" het ;op weinig
uitzonderingen na nog steeds als1- loyaal
mag w'orden beschouwd. Of zulks nog lang
het geval zou blijven', indien die regeering
sicli niet duidelijker omtrent haar gedrags
lijn uitspreekt, wordt door velen betwijfeld.
Ten slotte wat Java betreft, nog oenigo
w'oorden over. de geestesgesteldheid1 onder
de Indo-Europeescbe. bevolking, die zoo be
langrijke en z'oo 'loyale groep, dia immer
dot. do tro.uwste steunpilaren van ons go-
zag hoeft behoord.
Ook hier weer, bijzonderlijk onder dó
minder gesitueerden, 'een sSjgendo outevre-
uonlieid, gebaseerd op m. i. gerechtvaardig
de, grieven! Immers óön. steeds verminderen
de waardeeringvan hen als landsdienaren
en staatsburgers van de zijde dier. regoering
valt niet te ontkennen. .Op alle gouverno-
mentskantoren 'worden ziji stelselmatig, of
schoon hun praestaties daartoe allerminst
-aanleiding geven, door Inlanders vervangen.
Voor een-loyal en hitlodfuropeaan is bijna
geen plaatsing meer te krijlgen. Inlanders
die meer diploma's kunlnen vorloon-en, wor-
den, zonder daifc naar hun gezindheid wqrtlt
gevraagd, ia hun plaatsen 'gesteld!. Voor. do
Indo-bevolkingsgroep, die. voor. liet meieren-
deel er economisch mMte® goéd aan toe is
en voor welke Onder die bestaande Indische
verhoudingen 's Lands dienst de aangewe
zen bron van inkomsten is, is dit oen haaide
en on verdiende slag. Geen wonder, dat men
in deze kringen wel teems de verzuchting
hoort: „Konden wijlhiaar met Inlanders ge
lijkgesteld worden!". En nu merk ik nog op,
dait do Indo volgens do wet militie-plichtig
is en do Inlander niet, dat dus do Iralo
don grond hoeft te Verdedigen, waarop al
leen de rechten van den Inlander erkend
worden. i
Te Djocja had ik gelegenheid om oak met
oenige inkmdsche nationalisten, die echter
niel op extremistisch' standpunt stonden,
van gedachten te Wisselen. Het moge van
belang zijln liier te vermelden, dat men
zelfs aan deze zijkle een „spoedige" auto
nomie als een hersenschim beschouwde.
Mijn zegslieden waren van oordeel, dat er
nog vele tientallen van jaren zouden moe
ten verloop en, alvorens „Indonesia" op
eigen bee'nein zou kunnen staan, en' dat de
Nederlandsclio leiding voorshands onont
beerlijk was. Wanneer men van deze onver
dachte en sterk geïnteresseerde zijlde nog et
telijke tientallen jaren daartoe noodig acht,
dan mag ieder het zijlao denken over den
eisch tot oogénhlikkelijike autonomie, die
sommige politieke partijen in Nederland in
lüiar program voeren.
Ook moest ik te Djocja klachten ontvan
gen, dat de missie dn de zending door haar
arbeid in allo lag,da d.er inheomsclie be
volking hot faiaatieko Mol tarn rnedani s me
hebben doeln. opleven, hetgeen natuurlijk
koren is op deiri molen dér volksmenners'.
In liet Solosclie heerscljte olader de in
landers de meeding, dat zijl liet van dten
tegenwoordigen gouverneut-gbneraal moes
ten hebben, wiens optredenen daden zij:
door Koran-spreuken geïnspireerd achtten.
Hat felle nationalisme had .hier. tot zdlifs
ondor de maasto familieleden' vain Ü'en Soe-
nan aard tangors gevonden. Pogingen: om
den vorst' tot huin. zijldo over te halen em;
daadwerkelijk deel te doen nemen aan de
omverwerping van ons gezag moéten her-
liaaldelijk beproeiidi zijn, doch idee S.otenan.
is absoluut loyaal.
Vermelding verdiént ook lilet oordeel van
een hooggeplaatst Inlaindsch bc-stuu.rsarnlxte-
naar ta Djokjakarta, die mij1 verzekerde, dat
hij! do door ons gevolgde onderwijspolitiek
sterk afkeurde, omdat zij de volkskinderen
afkeerig maakt van 'halndeaiarbeid en voor
namelijk dient om een onbruikbaar intellec
tueel proletariaat te schappen.
Tot staving van dozoébewlering: zak ik:
mijn lezers li iet met 'de mij verstrekte cij
fers lastig vallen', 'maar volistaala met de
verzekering dat véle tot'oordeelen bevoeg
den,mednen, dat tan spoedigste in die on
derwijspolitiek 1 verandering moet kamen en
dé instelling van een commissie van onder
zoek naar de resultaten daarvan overbodig
is.
In Oost-Java vond ik do bevolking, bij
zonderlijk dé Madoeröozeh, minder vatbaar
voor- politiek gestook. De Sarêkat Islam
heeft liier slechts Weinig invloed. De eco
nomische toestand' der bevolking is daar
over heb algemeen zeer goed; van-behoefte
aan onderwijs valt'hiér niets te bespeuren.
Dank zij do suikercultuur; die grooto wel
vaart verspreidt, is in deze strekeln- en- op
do suiker-ondernemingen tot nog loe- van
onrust Weinig-meer te bespeuren en rust
verstoringen werden hiér 'dan ook voor
alsnog niet verwacht.
Té Soeraba ja h'ad ik onder -in eer één on
derhoud! met ec-nige voorname "Inlandscho
handelarejn, die zich onomwonden uitspra
ken voor do handhaving van hot Nódter-
landsch 'gezag, 'dat steeds liald gezorgd voor
de veiligheid van persooin en goed'en alles
ha.d gedaan voor do eoönomische ontwik
keling'valn-land en volk!
Nu ik-liet een -elh ander' neb- medegedeeld
STADSNIEUWS,
Gemeenteraad.
Door Burgemeester en Wethouders wordt
aan den Raad voorgosteld te besluiten tot
verkoop van do navolgende iierceeleu bouw-
grond
Aan den lieer ,T. J. Manhavo q.q., te
Rotterdam, van oen .perceel bouwgrond,
gelegen aan do Frankl instaat N.W.Z. en
Oosterstraat N.'O.Z., ter- breed te- van 16 M.
langs eerstgenoemde- en ter diepte afwisso.
lend, van tot.9 M. langs laatstgenoemde
straat, 'itjgen den. prijs van f 15 per M2„
ter bebouwing met- een winkelhuis' met.
woning (-li 2 ben vu won in gen.
Aan de liet'ren Kleiju on van der illjoe-
ven te Rotterdam, of hun meester, van
oen perceelbouwgrond,, gelegen' aan do
Kamerlingh. Ohneslaaii Z.W.Z. tusschen, do
Franklin- en van Swindenstraat, ter lengte
van 77.73 M. en ter diepte afwisselend,
van: 21.75jot; 20.55 M,, tegen den prijs
van f 19 por M2„ter bebouwingmet hui-
zon van ten minste 5.50 M. breedte, elk
bevattende één benedenwoning en twee
bovenwoningen.
Aan den heer W. J. Longkeok, .te Rot
terdam, ot zijn meester, van' een perceel
bouwgrond, gelegen aan de Kamerlingh
Onneslaan Z.W.Z., hoek Franklinstraat
N.W'.Z., ter lengte van pl.m. 55 M. en
ter diepte van ruim 24: M., tegen; den
prijs van f 18 per M2„ ter bebouwing met
10 panden, elk bevattende 1 beneden- en
2 bovenwoningen.
Aan de hoeren G'ebr. C. II. en Ij. W.
Blok, te Rotterdam, of liun. meester, van
een perceel bouwgrond, gelegen aan do
Lange Singelstraat en den Ralteixlnrnsehen
Dijk, ter breedte van ongeveer 13 M. langs
eerstgenoemde- en van 22.77 M. langs
laatstgenoemde straat en tor diepte van
ongeveer 22 M., tegen den prijs van f 20
per M2., ter bebouwing mot panden van
teil minste 5.50 M. breedte, elk bevat
tende één béneden- en twee, bovenwoningen.
Aan den heer II. Gabel q.q., alhier,
van een perceel bouwgrond,1 gelegen aan
do Graaf Florisstraal Z.Z., ter breedte
van .31.60 M. en ter diepte van; 20 M.,
tegen 'den .prijs van f 16 per M2., ter
bebouwing met 5 beele huisjes.
Aan den heer.IV Verhoeff ;q.q., te Rot,
terdam, van oen perceel bouwgrond-, gcè
legen op den j hoek van den Vtaardingeiv
dijk en de Rembraiultlaait, ter lengte van
pl.m 40 II. langs den Vlaaixlingcrdijk én
van 37.79' M, langs do Rem brandtl aan,
tegen den- prijs van f 1.7 per M2., ter be
bouwing met vrije beneden. en boven
woningen Itjer "brood-te van -6- M. langs,
do Reinbrandtlaan en van 5.50 M. langs
den. Vlaaidingerdijk.
Aan den heer A. Jonkers q;cj., lo RoL
terdam, van oen perceel bouwgrond, ge.
legen aan de Rembkandtlaan' 0.Z, tus-
sclien do Nicolaas Doetsstraat öu de Mes.
Vond ik eigenlijk al loan d!an töemmaligon!
resident van Soerabaja accoord ga-ui met
do huidige bestuurspolitiek;. andere resi-
denton zngon den toestand niet; hoopvol,
sommigen sagidn hom zelfs zoor.donker in
en achtten een spoedig- krachtig optreden
"van d-& rogèeriag tagon denationalistische
drijvers 'dringeihd noodig. Over de 'bestuurs-
'liorvorming,de' injdoeling ïn gouvcmiemen-
len en provincies en over de ontvoogding
.van hot inlandsch bestuur liot nicn zich
'111 deze kringen Weinig enthousiast uit en
vorvachtLo men daarvan onder meer oen.
-aanmerkelijke verzwakking der positie en
van het prestige zoowel van de Europee-
sclio als van de hoogcre 'InJandsclie be
stuursambtenaren.
over de gezindheid dor inhteemscho be
volking op liet hoofdeiland, dien ik tc ver
melden wat ik daar waarnam aan geestes
gesteldheid onder die andere groepen. En
zoo bon ik dan tot mijn spijt gedwóngen te
verklaren, dat ik zoowol ondier het corps
Nederlandsclio als Inlnndsche bestuursamb
tenaren, zoowel onder do officieren van 'de
land- als dia van do zeemacht, in die zaken
wereld--en- over het algemeen ondier de ge-
lieelo Europoescha bevolkingsgroep onze
kerheid en onrust liel) aangetroffen, voort
vloeiend uit de schier algemaeina overtui
ging, dat hot Nederlaindsch gezag bij! dia
huidige Indische rogéoriing nict veilig was
gesteld.
Van-do Europcosche bestuursanibt-önaren
i TERWILLE VAN HET SNELLE VERKEER,
i Eindelijk is het er dan van gekomen. De R.-K. kerk te Halfweg, die er reeds
i jaren als een ernstige verkeersbelemmering stond, wordt thans afgebroken.
J Binnenkort zal het bedehuis met den grond gelijk gemaakt zijn.
ER KOMT LEVEN IN DE WATERSPORT.
Nu de lente weer in hot land is, maakt men overal toebereidselen om van
het mooie voorjaarsweer, zooveel mogelijk te kunnen genieten. De bootjes
worden uit de loodsen gehaaid en oogeknapt
FLATBOUW IN 'S-GRAVENHAGE,
Het geraamte van het, in gewapend beton opgetrokken, grootste flatgebouw in Den Haag,
dat verrijst aan den Benoordenhoutschcn weg, tegenover den ingang van de. Laan van
Nieuw-Oost-Indiö in het Haagscho Bosch.
ALS HET PASCHEN IS.
Op Paaschmorgen is het nog in vele huisgezinnen gebruik, dat de oudera tusschen struiken
en graszoden eieren verstoppen, welke dan door do kinderen worden opgezocht. Dan
is het In den tuin een wedstrijd tusschen de kleinen, wie het vlugst de meeste eieren
gevonden heeft. Ecnlge geliikklge eiorzooksters.
