PRIMO DE RIVERA OVERLEDEN.
w Mil Alt KANTOOR.
Stoomen, DE PHOENIX, Verven
Instituten „Schoevers
Maandag 17 Maart 1930
TYPEN STENO „GROOTE"
828t» Jaargang.
No, 19370
Drankwet.
DE VERDWENEN DEL0RA.
De overval op Curasao.
Intcrc. Tel. No. G8I03 cn 68617.
BUREAULANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). Tel. 68103 en 68617.
Postrekening No. 5311
Dit nummer bestaat uit een blad
en een Sportblad.
EERSTE BLAD.
uendijk, Rotterdamschedijk en ünitciihaven.
Schiedam, 17 Maart 1930.
Bij ol krachtens wetten of verordenin
gen voorgeschreven on andere offici-
eelo af- en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
Schouw.
Ter algemome kenmtis wordt gebracht,
dat op WO KNS DAG 2 APRIL 1930, des
voonn id lags tea lieu ure, eeu schouw zal
gedreven worden in het Oost-Frankeland
en wel over de sloot, gelegen in het ge
deelte begrensd door BaJtkersharai, Groe-
Rurgemeestei' en Wethouders van Schie
dam brengen ter openbare kennis, dat bij
hen, zijn ingekomen verzoeken van:
1. B. KERS om vergunning voor den ver
koop van sterken drank in hot klein voor
gebruik elders dan ter plaatse van verkoop
in de beneden-voorlokaliteit van het perceel
Zuidlandscheslraat 15, alhier; en
2. P. A. FEELDERS om vergunning voor
den verkoop van sterken drank in het klein
voor gebruik elders dan ter plaatse van
verkoop in de bmedm-v0or(zij)!ocaliteit
vim liet perceel Westmok-nslraat 27, al
hier; en
herin tuieren, dat binnen 2 weken na
dez.e bekendmaking tegen het verleonon
der vergnnning bij hun College schriftelijk
bezwaren kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 17 Maart 1930.
8529 50
BUITENLAND
Te Parijs plotseling gestorven. Zijn levensloop.
Wat hij voor Spanje heeft beteekend.
Generaal Miguel Primo de Rivera y Or-
kaueja, Markies de Estella, Hertog van
Aidir, do Spaansche ov-di (Stator, die zich
kort na zijn val (naar Parijs heeft be
geven, en daar sedert Lu eon hotel ver
bleef, is gistermorgen plotseling overleden.
Primo do Rivera leed sinds langen tijd
aan suikerziekte.
Primo de Rivet» is in 1871 geboren als
zoon van .Maarschalk Primo. Reeds op de i
leeftijd vau 30 jaar was hij generaal. Vai
1917 tot 1921 was hij Senator en in den
Senaat nam hij het standpunt in, dat Spanje
Marokko diende los te laten. Rij was kapi
tein-generaal te Barcelona toen hij in het
midden van September 1923 de leiding
nam veer do militaire revolutie, de be
staande parlementaire regeering verjoeg en
een militaire regiering instelde, met het
plan, het door 'parlementaire misbruikou
achteruit gegane Spanje weer op den weg
van Üen vooruitgang te brengen. In liet
begin van December 1925 vormde Primo
in plaats Van het uit drie ge mm ik be
staande Directorium, een kabinet, waarin
hij zelf het miriistm'-presidoriUchap op zich
nam. Ja 192ti ontstemd een crisis, aan
gezien Primo in conflict kwam met de
artillerie-officieren. Dank /ij liet feil, dat
een deel van liet leger hem trouw was
gebleven, wist Primo echter meester van
den toestand te blijven. In het voorjaar
van 1928 deed voor de eerste maal liet
gerucht de ronde, dat Primo ambtsmoedo
zou zijn.
Nadat in September 1928 een nieuwe
militaire samenzwering was ontdekt, bra
ken in Februari van het vorige jaar in
verschillende Spaansche steden revolution-
«aire bewegingen uit. Ook dit verzet werd
echter noergeslagen. Primo ae ltivera dreig
de met aftreden en begaf ziclt naar dén
koning om nieuwe dictatoriale volmachten.
Bij koninklijk besluit werd de artillerie-
school to Segovia opgeheven. Nadat ver
scheidene malen het bericht van Prime's
aftreden verkeerdelijk gelanceerd was, deed
hij Qindclijk in hot begint van dit jaa.r
definitief afstand van zijn miniislersfuno-
tie en op 30 Januari kwam hot nieuwe
kabinet onder leiding van den huldigen
Spaaosclien minister-president Berenguer
tot stand.
Met Primo de Rivera is een van do vijf
„sterke mannen" uit Europa verdwenen. Rn
zijn dood volgt wel verrassend snol op do
Woedelaozo revolutie in Spanje, die don
dictator reeds van hot politieke wereld
tooneel deed verdwijneln. Weliswaar koes
terdo hij plannen om zelf een partij te
gaan vormen, en zoo weer een rol in
het Spaansche politieke leven te gaan spe
len, inaar zelfs de leek kon uit de zeer
matte reactie die in Spanje volgde op de
openbaarmaking van zijn plannen, wel af
Door E. PHILIPS OI'PENIIELM.
Geautoriseerde vertaling van
Mr. G. KELLER.
42)
Xij vouwde do Banden, tepwijl zij half
luid uitriep: „Da zou i'genlijk wel heer
lijk zijn!" Doch op ernstiger toon liet zij
er onmiddellijk op volgen; „Maar daar mag
de piet aan donkern en jij moet «iet zoo
met mij sproken. Wat oom zogt, kan zeer
goed worden gedaan. Hij weet en be
grijpt wat er gebeurt. Als hp mij hier
alleen laat, is dit onkel omdat het nood
zakelijk is."
„Nu, jo hebt wol groot vertrouwen in
hemt"
„Hij is ajtijd liof voor mij geweest en
ik weet, dat do zaak, waarin hij thans
'betrokken is, bijzonder gewaagd en moei*
kijk i». Er zijn mensehen, die willen ma
ken, dat zo niet gelukt en dio hom bo*
«pionneeren. Als zij konden ontdekken, waar
«ij zich schuil houdt, zouden zij hem
stoker tegenwerken."
„Weet jo dan, Felicia, wat dat voor
bon zaak is?" vroeg ik.
„11c heb er eenig vermoeden van," alnt*
woorddo zy.
Haar antwoord bracht mij ietwat van
stuk, Immers als Felicia, werkelijk
eonig yermooden had van het karakter vuai
de zaken, van haar oom eu daarbij tovre-
«cn met de rol, welke zij spoelde, dan
Primo do RBcra~-|.
leiden, dat die rol in geen geval een zeer
grooto zou kunnen zijn.
Tragisch is dit plotselinge einde, zoo s>ne
na het einde vam zijn politieke loopbaan
Primo do Rivera heeft voor Spanje veel
goeds tot s tarnl gebracht.
Door krachtige leiding maakte hij in sa
menwerking met Frankrijk.' een einde aan
dun oorlog in Marokko, die menschcn en
geld verslond. Hij maakte een eind aan de
woelingen en onlusten in het binnenland.
Zijn krachtig optreden schiep orde en het
aanzien van Spanje in het buitenland steeg.
;0imler Ihrimo's bewind verkreeg Spanje een
halt-vasten zetel in den Volkenbondsraad.
Helaas 'aaide Primo do Rivera in do bin-
kon liet onmogelijk een zaak van minder
oirbaur kirkter zijn. Niettemin wees elke
aanwijzing, die ik omtrent Delora had ge
kregen, er O]», dat hij bij een of ander
misdadig plan betrokken was. In gepeins
verdiept, liep ik heen en weer. terwijl Fe
licia mij angstig aanstaarde. Ten slotte
vroeg zij met gedempte stem:
„Jo bent toch niet vim plan mij te ver
laten?"
„Neen, Felicia," antwoordde ik, vóórhaar
staan blijvend, „daar denk ik 'niet aan.
Maar wei wil ik trachten uit te visschen
wat jij «dj «iet kunt zoggen. Neen, tracht
mij met daarvan terug te brengen," ver
volgde ik, vooruit loopend op wat zij blijk
baar wilde zeggen. „Ik moet dat doen, of
wel jo verlaten, Felicia. Ik kan hier niet
werkeloos blijven zitten. Ik moet jo oom
zien uit te vinden du wit van hom een
verklaring hebben. Daar ben ik niet van
af te brengen."
Hoofdschuddend antwoordde zij: „Ook
anderen trachten hom te vinden, maar
ik twijfel aan hun succes. Daartoe behoort
onder meer de jonge man, die hier gister
nacht was."
„Lukt het niet, dan lukt hot niet, maar
in ieder geval heb ik niet stil gezeten
Ik moet vanavond terug naar nijju broe
der, omdat ik beloofd heb hem gezelschap
te houden. Over een paar dagen noem ik
mijn kamers hier weer eu dun zal ik
proboeren te weten to komen, wat of da
geheimzinnig gedoe van je 'oom to beduiden
heeft. Jo zult hot misschien erg oubo
heerlijk vinden, dat ik mij in andermans
zaken mong, maar je zult luier bomer
nenlandsehe politiek. Zood.ru er orde was,
ging hij administreeren en daarmee was
zijn einde aangekondigd. Hij miste do fan
tasie en den ruimen blik om vooruit te
kijken en het Spaansche volk op te zwee-
pen voor een doel. En langzamerhand werd
do dictatuur voor het volk een last, waar
van het bevrijd wildo zijn. Men was Primo
niet kwaad gezind, want hij traditie zoo
goed mogelijk de sociale wetgeving te ver
beteren, wat hem min of meer de sympa
thie van do. arbeiders deed winnen. Maar
toch waren er al te veel bezwaren aan de
dictatuur verbonden en geregeld hoorde
men van opstandigheid tegen Prime's be
wind, die echter de militaire macht bezat
en zich daardoor kon handhaven. Maardoor
het stille verzet, liet gemis aan geestdrift
hij bet volk, is Proma de Rivera tenslotte
gevallen.
Toch zullen de Spanjaarden later nog wel
bemerken, dat zij vruchten kunnen plukken
van liet werk van Primo do Rivera.
'Op voorstal der Spaansche legeering
heeft de koning een decreet uitgevaardigd,
waarhij den overledene do hoogste mili
taire eerbewijzen worden toegekend. Do
voormalige ministers der dictatuur hebben
zich gisteren bijna allen naar'Parijs be
geven. De overigen willen liet stoffelijk oven
schot aan do grens opwachten.
Primo zal waarschijnlijk worden bijgezet
in zijn geboortestad Geroz.
üe ilood vau Primode Rivera.
De Times vernoemt uit Madrid, dat Fri-
mo's dood ook ap den politiekon toestand in
Spanje van invloed zal zijn, aangezien de
monarchie daardoor beroofd wordt van een
reserve, waarop de koning in do toekomst
misschien nog wel eens een beroep bad
gedaan, indien do tegengestelde krachten
de overhand zouden krijgen.
De Times noemt Primo de Rivera een
van die staatslieden van groot formaat, die
werken tot zij uitgeput zijn o.r aftroden,
wanneer riji roods door den dood zijm ge-
teekend. 1
De v 1 oo tcon fo^rcntie.
Lit gezaghebbende bron wor.lt bevestigd
dat liet Japamch-Amerikaanse 'ie rompro-
nib een vermindering van liet door Japan
geci-chte percentage aan grocte kruisers
voorziet, maar daartegenover Japan ren
roni[ ensatie geeft aan torpedojagers en duik
booten.
lievediging door de Jap.msclic regeer,ng
wordt verwacht.
(iet J:i;paii!-.cIi-Arin>rikaaiihcli compromis
maakt het de Ver. Staten en Groot ISrittan-
niè mogelijk tuur laat-te k'eine gesehilpun-
len uil den weg te mimen, waardoor tan
min-te een overeenkomst van 3 mogendhe
den verzekerd is.
Frankrijk en bot
Y oun gp 1 an.
De Frau.-che Kamer commissie voor ftnan
i'ieelo aangelegenheden zal. morgen een rap
porteur armwijzen over liet wetsontwerp
strekkende tot goedkeuring van het plau-
Young. Dit moet voor 23 dezer won len aan
genomen, daar op dien datum de Internatio
nale Rank zal beginnen normaal te fuuctio
neeren, ten eindo onder gun-tigo omstandig
heelen over te gaan tot hot rnahilisoeren
van do obligaties -voor 1 Juni, wat de pe
riode van grooto financicelo operaties zal
afsluiten.
De Prins van Wales po
trolo umkoning?
Bij rijn aankomst to Greenock Beeft pn f
Carlylo, de beheerder van do ranch van den
prins van Wales in Canada, in een inter
view verklaard, dat wanneer de prins aan
dacht schenkt aan de ontwikkeling van do
WIJ LEIDEN U OP VOOR KANTOOR EN ZORGEN VOOR
PLAATSING IN GOEDE BETREKKIN GEN -
PROSPECTUS GRATIS, OOK VOOR
DE DAG- EN AVONDLESSEN IN:
Fransch, Duitsch, Engelsch, Spaansch,
Italiaansch, Russisch, Noorsch, Maleisck
BOEKHOUDEN EFFICIENCY.
Stadhonderspl.3en7 II Nic. Witsenstraat 3 jjN. Binnenweg 167
Den Haag,Tel.525941[ v.Baerlestr.13, Amsterdam jj R'dam. 'iü, 33393
93
natuurlijke hulpmiddelen van zijn bezitting,
er niets is, dat hem zal beletten een petro
leum magnaat to worden.
Turner Valley, waar de ranch van den
prins ligt, is een rijk petaotournvflhl, dat pas
ontdekt is en waarvan de mogelijkheden
nog onbekend zijn, maar het lijkt vrij zeker,
dat et' petroleum in overvloed aanwezig is
IJ e K1 a a g m u u r.
Naar uit Jeruzalem wordt gemeld, zijn
de Joodselie godsdienstoe.feningen bij den
Klaagmuur opnieuw go-toord door tromge
roffel en cymbaaLpol. Do Joden, die over
dergelijk gerucht onlangs hij' de oiiquèteaom-
miv-ie hadden geklaagd, waren daarover
uiter-t veiontwaanligd.
Do too, taud in Rritch
in d i
To New-Delhi vond oen bespreking plaats
van de voornaam-te organisaties dor Intli-
-che Mohammedanen, waaraan ook vers-el iü-
lerule ra li ca Ie 'eidoia, die Garidhi vroeger
gesteund hebben, deelnamen. Zijn huidige
houding worlt afgekeurd. Men veilangt va i
boni,, dat hij zijn beweging uitstelt totdat
de Anglo-ltidisciie conferentie to Landen
hoeft plaats gevonden. De Mohammedaan-
M-lie beweging zou zelf-, bereid zijn de
strengste maatregelen der regeering togei
Gandhi's actie te steunen.
Uit Anumd, in de provincie Bombay
wordt gemeld, dat Gandhi voor do dorps
bewoners een rede hield, waarin hij zeido,
dat niet met geld, doch slechts met bloed
de campagne kon worden gewonnen. Door
zijn invloed zijn wederom verschillende In
disclio functionarissen afgetreden.
Ten gevolge van het stijgend aantal zie
ken in zijn groep, die deelneemt aan do
onafhaiikelijkheidsinarbch, heeft Gandhi zich
genoodzaakt gezien een rustdag te houden.
BTNYENTrAm
Meten met twee maten 1
Kapitein Borre en luitenant Berger, de
officieren, die op Curacao hel bevel voer
den tijdens den overval van generaal Ur-
bina en zijn bende, zullen, naar de N.R.C.
verneemt, voor een militaire commissie
van onderzoek moeten verschijnen om him
houding in den nacht van 8 op 9 Juni 1929,
toen do overval plaats had, vast te stellen.
TELEFOON 68015
ken, dat ik dit om jouwentwi! doe. De
tegenwoordige toestand is werkelijk on
houdbaar!"
„Blijf jo dan vannacht niet in het
hotel
„Neen, maar ik zal jo het dadelijk doon
weten, wanneer ik terug ben."
„Maar nu heb ik nog één verzoek aam
jo, kapitein; ik ben echter bang, dat jo
hot niet zult inwilligen."
„En dat is?"
„Krijg geen ongenoegen Meer met Louis,
als hoj in jo macht ligt,"
Haar verzoek bracht een lach op mijn
lippen. Ongenoegen met Louis. Hot mocht
wat. Wat zou ik daarvoor moeten doen?
Maar intusschen gevoelde ik mij geërgerd
door dit verzoek, omdat daaruit bleek, dat
zij hem beschouwde als een man, dien
men moest ontzien,
„Louis is een kwaadaardig ventje," ant
woordde ik, „maar voor zoover het aan
mij ligt, zal ik met hom geen ongenoe
gen krijgen. Ik ivob evenwel verplichtingen
aan hem, yndors had ik reeds lang met
afgerekend I"
Ik keek naar do pomlulo ou sprong op
Het was al veel later dan ik had ge
dacht, Zij reikte mij een bootje bedroefd
do bami.
„Ik vind het geen prettige gedachte te
weten, dat jij hiér alleen bont," verklaar
de ik, „Kan ik jo niet overhalen om een
dienstmeisje te nemen?"
ZB schudde het hoofd on zoi
„Oom zou het niet g<«d vinden. Hij
beweert, dat liet dienstpersoneel altijd don
neus in jo zakenstookt. Nu, wel to rus
ten, kapitein. AVel bedankt voor Jen pret-
tigen avond. Ondanks alles bob ik het
gevoel, dat het toch een begin is geweest
van mijn vacantie."
Ik drukte haar hartelijk heide handen,
tel wijl ik verzekerde:
„Als do vacantie werkolyk begint, zal
ik tocli bcpioeven, haar wat vroolijker te
maken."
Ik weigerde hot aanbod van een chatif
four van een taxi, om mij naar mijn be
stemming to brengen, en besloot naar bet
hotel van mijn broeder te wandelen. Ik
had zooveel te overdenken, dat ik ge
voelde dat oen wandeling mij gooi zou
doen. In het jan go meisje stelde ik Ion
volle vertrouwen. Maar die Delora. Hoe
moer ik do jongste gebeurtenissen over
dacht, hoo minder ik hem vertrouwde. Op
het Charing Cross Station bijvoorbeeld had
hij blijk gegeven van een ontzetting, dio
niet strookte met het karakter van een
man, die onkel een moeilijke taak op zich
heeft genomen. Zijn agitatie sproot voort
uit vrees, onberedeneerde vrees. Ik had
zoo iets in mijn leven wol meer bijge
woond on ik was er zeker van, dat geen
man, die in fatsoenlijke zaken is bolrok-
kon, van zoo onberedeneerde vrees blyk
zal geven, Thans Bad liy zich verstopt
een ander woon! Bad ik er niet voor
ou do ooiiigo persoon, ilio ik had ont
moet op zoek naar hem, was iemand die
recht en wet aan zijn zijde had en die
in ieder geval een honorabele positie be
kleedde. Delora's gedrag was meer dat van
iemand, die aan de hand der gerechtig
heid tracht to ontkomen, dan vain een
liet blad wij.it op het gronto verschil in
Behandeling tusschen ex-gouvemenr Ftniy-
tier, den hoogston gezagdrager tijdens de
gebeurtenissen op Curasao, en van de boute
officieren. Eerstgenoemde krijgt bij zijn eer
vol ontslag op verzoek een dankbetuiging
voor de aan den lande faew -en diensten
en er worden plannen geir okt om hem
een goede positie te verzekeren in Den
Haag, waarvoor een ander ambtenaar naar
.Maastricht moet verhuizen, üe officiereu
moeten zich aan eeu disciplinair onder
zoek onderwerpen.
De N. R. C. laat echter nog de mof-
golijklieid open, dat liet onderzoek ten
doel heeft do beide officieren te lehabi-
liteeren.
Vuurtorens voor het luchtverkeer.
'Op het traject AmsterdamDuitsdie
grens, onderdeel van do luclilvairrlroute
AmsterdamYannover, zullen voor het
luchtverkeer hij duisternis in een rechte
lijn 4 !uc111vaa rterkeu11 ingr, 11clen worden
geplaatst, elk van ongeveer 2 jrtiiiiaen
kaars-sterkte.
De lichten worden aangebracht op den
kerktoren v;ui Muiden, ten Z. van de
legerplaats bij Oldehroek, ton Z.W. van
llellendoorn e.i ten Z.W. van Oatinarsum.
Do diaailichten zullen op 45 K.M. ofrtand
zichtbaar zijn. Eeu kleine lantaarn zal twee
smalle lichtbundels uitzenden, die zuiver
do tegenovergestelde richting van de route-
zal aangeven, terwijl gezorgd zal warden,
dat do lichten herkenbaar zijn, zoodat do
vliegers weten, bij welk licht zij zich be
vinden.
Bovendien zal hij wijze van proef nog
bij Harderwijk een rlraailicht van gerin
gere sterkte worden geplaatst.
Sir Erie Drummoml.
Sir Eric Drummond, secretaris-generaal
van den Volkenbond, die in verhand met
do codificatie-conferentie enkele dagen te
Den Haag heeft vertoefd, is gisterochtend
naar Parijs vertrokken, en zal, na daar
ccnige besprekingen te hebben gevoerd,
doorreizen naar Gonève.
Belasting op muziekuitvoeringen.
Het comité van actie tot afschaffing van
kunstbelasting heeft een adres gericht aan
de Kroon, do ministers, de leden van
Eerste en Tweede Kamer en personen cn
corporaties, werkzaam op rechts-, kunst
en onderwijsgebied.
In het schrijven wordt o. a. gezegd
„Sedert een aantal jaren is er ten op
zichte van ons Xedcrlaüulsch muziekleven
een steeds toenemiendo en werkelijk on-
vertrouwensman van z.y!n regeering.
Terwijl ik zoo in gedachten vculiept
vüoitwandelde, ging ik te veel in Noor
delijke richting en kwam terecht iu een
straat, welke mij verder van Shafieshury
zou brengen. Ik stond op het punt een
zijstraat in te slaan, die mij op den goe
den weg zou terug brengen, toen mijn
aandacht werd getrokken door een grooto
auto, welke stond voor een klein restau
rant, door een buitenlander gedreven, ge
lijk men er zooveel in dio buurt vindt.
Ik slel altijd veel belang iu auto's, maar
deze trok in het bizonder mijn aandacht,
omdat zij zoo bizomler afstak hij de om
geving. Het was eeu der mooiste auto's,
dio ik ooit had gezien, oen Daimler van
zestig tot tachtig p.iardekrnditen met een
bijzonder weelderig interieur. De pur av
ion waren zonder eonigo versiering eu de
chauffeur, dio roerloos achter zijn stuur
zat, droeg een donker livrei, was blijkbaar-
ook eeu vreemdeling. Ik vertraagde mijn
schralen, ten einde etsu blik to werpen op
den firmanaam van den achterband, eu
deur van het kleine restaurant openging
torwyl ik er langs drentelde, zag ik hoe de
en een grooto portier naar buiten snelde,
im maakte hel portier van do auto open
eu bloei er in postille naast staan. Twee
hecren verschenen uit het restaurant en
gingen hot trottoir over. Ik draaide my
bedaard om, ten eindo hen 'na te kyken
niets meer dan nieuwsgierigheid mis
schien, maar een nieuwsgierigheid, die mij
nimmer heeft berouwd.
(Wordt vervolgdJ.
Daze coura.ui. Teraolitjni dageigki, met ult«
louderiog vaa Zou- en Feestdagen,
Piija per kwartaal 1 3.franco per poai
18,50.— Fr(ja per weeks 15 centi—Arton-
deitpe nummers 4 cents. Abonnementen
gorden dagelijks aangenomen,
Adrerteutniu voor liet eeistvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zjju, 'a Zaterdags vóór O uur.
Een bepaalde plaats van advortentièa
wordt niet gewaarborgd.
SGHED1MSCHE COURANT
Prijs dor AdvertentiSn; van 15 regels
f 1,55; leileis regel meer f 0.50; ia het
Ztttisrdagnlimmer 15 regels I i.so, ledcio
ïegel meer fU.W.Reclames f0.75 pet regel.
incassokosten 5 dr.; posttiwitantioB 15 ot«.
Tarieven vau adveitcutién bij abonnement,
zijn anti hot Bureau veikiijgbmr
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling
Kleipe Advertentien opgeuorneu i i 050 t/m
15 woorden, f O 15 t/m 35 woorden. Bik w oord
ineerB coat tot eon max mui m Vim 50 woorden