TENTOONSTELLING
Vincennes.
7>
mmm
I
I
hs&mi
fm:
m
SIAUW-E
DïAMAN7£M~é
'M'Mr
w
i
a-
Vail onzcu spcciaten correspondent.
Daar is wat schoons to zien
Donderdag was de gronte dig, dat de
President van de Republiek, onze min
zame Castounet zijn beminlijken glimlach
deed glijden over al dat schoons, dat in
luttele maanden tijds to Yi 'cennos werd
opgetrokken, dat al wat in Parijs telt r.ioli
in pandenjas en hoogo hoed naar het
Koloniaal Museum had opgemaakt, om
te luisteren naar da wijze woorden van
den Maarschalk Lyautey, naar don Cas-
tellane, den President van de Conseil Mu
nicipal, naar de.i Prins di Sdatea, den
oudste der Gedelegeerd Commissarissen
en ,,last not least", «.nar den mandainen
Paul Reynand, onzai jongen minister van
Koloniën, wiens speech oen lange rij van
lofliederen was op velen en veel, en niet
hot minste op eigen laad. Paul Reynand
was do grooto man, wiens lof voor Gasten
Doumorguc- oen ruimen weerkkuik vond
in de- tot berstens toe gevulde zaal. Cas
tounet lachte beminnelijker dan ooit en
liet moet hem inderdaad zwaar gevallen
zijn zelfs na de hulde, die <le verza
melde menigte hem bracht, zijn besluit
om een verlenging van zijn presidentschap
niet to aanvaarden, to handhaven.
Vrijdag was Nederland aan de beurt,
wel niet officieel, doch het Comité Géné-
ral, dat in afwijking met don Gedelegeerd
Commissaris, er blijkbaar wel prijs op
stelt, dat do pers het publiek van voor
lichting dient over wat Nederland gepres
teerd heeft, had een beminnelijke uitnoo-
diging aan de vertegenwoordigers van Fran-
soke en Hollandsehe Pers gezonden het
paviljoen te komen bezichtigen en zich na
afloop aan een lunch te vereenigen.
Ongelukkigere ij; e was de voorzitter van
het Holiandscho Comité, Exc. dr. D. Foek.
verhinderd deze bijeenkomst bij te wo
nen, zoodat de heer Swarl hem vertegen
woordigde. De heer Swart, namens dr.
Fock, riep een hartelijk welkom lee aan
allen. Een aangename redevoering, die on
gelukkigerwijze her en daar een kleine
terechtwijzing behoeft. In de allereerste
plaats toch wees de heer Swart cr op,
dat het itveerend Comité or steeds op
uit was geweest, dc Pers, Fransch, zoowel
als Ilollandsch, op do hoogte te_ houden
van de vorderingen, plannen en uitvoering
van de Nederlandsche participatie. Het mag
waar z:jn, dat het Uitvoerend Comité daar
op is uit geweest, doch het kan niet
ontkend worden, dat het to Parijs gevestigd
lid van het Comité deze laak al zeer
onvoldoende heeft uitgevoerd. Doch afge
zien van dit feit, hetwelk op zich zelf
beschouwd niet sympathiek is, zijn er an
dere zaken, die zwaarder wegen.
Holland hoeft te Vincaimcs schoon werk
verricht: daar is een complex van geborn
wen opgericht, dat niet alleen de trots
van ons, Groot-Nederlanders, zal zijn,
"iz fr
VAM
Geautoriseerde vertaling uit hei «-ngelsck
van 3. S. FLETCHER,
door Jhr. C. A. L. v. d. W.
33)
Dan is er nog iets anders, vervolgde
ik. Is het waarschijnlijk, dat mevrouw
Elphinstone haar wettigen echtgenoot ver
moordde?
Misschien juist, omdat hij haar wet
tigen echtgenoot wa3, merkte Crolo met
een glimlach op.
Als mevrouw EI pil Insla m den- moord
beging on dat aan- haar dochter heeft
verleid, dan ben ik er zc'cer van, dat juf
frouw Merchïson haar niet zal helpen om
zich verborgen te houden.
Ge-loef je dat? vroeg Crole. Dan
kan ik daarop alleen antwoorden,, dat jij
hot leven niet kent en eventri..o de vrou
wen. Zie oeis, juffrouw Mcrch'son een
impulsieve jonge vrouw was hoogst
waarschijnlijk verontwaardigd over de han-
dohvijzo van haar moeder eu g'ng er van
door met het testament, om liet aan dan
rech(matigen e'geoaar te geven. Maar, als
wij eens bedenken, dat mevrouw Elphin
stone gedwongen ward om aan In ar doch
ter to bekennen, dat zij medeplichtig aan
den moord was, dan maak ik mij sterk,
dat d-o gevoelens van juffrouw Merchiscn
als dochter zich zouden doen gelden en
dat zij alles zou doen orn haar moeder
to redden. En ik geloof, dat May thorns
liet daarmee eens zal zijn.
Natuurlijk, ik kan er mij niet inden-
kon, dat juffrouw Merclrisaa - het n'cf voor
haar moeder zou opnemm. Maar <~fit zijn
allemaal gissingen; w>j moeten iets doen.
docli dat tevens de bewondering cn eer-
bieu zal afdwingen van elkeen,, die deze
tentoonstcl'ing zal bezoeken. En do man,
dio dit geheel heeft ontworpen, de man,
wiens ontwerpen, in do prijsvraag werden
gekozen boven alle ontwerpen, wordt in hei
duister gehouden. Zijn naam wordt ge
steld op den zelfden rang als de arlisien,
die onderdeden verzorgd hebben, verzorgd
hebben op een wijze, die ongetwijfeld meer
dan lof verdient, doch dio toch slechts
details halben verzorgd van een reuzen
arbeid. Voor elkeen, die weat, wat daar
to Vinccnnes is gedaan, voor een ieder,
die deze tentoonstelling zal bezoeken, mag
do naam van den architect, den ontwer
per en uitvoerder en speciaal op hot laat
ste woord wil ik den nadruk leggen, niet
in het duister, ja, zelfs niet in de sche
mering blijven rusten. Ofschoon we allen
ons glas hebben opgeheven, toen do heer
Swait zijn gdnkwenschon aan den heer
Moojen, den gedelegeerd commissaris van
het Uitvoerend Comité, aanbood, willen
wo toch niet vergeten, dat het ontwerp
van het hoofdgebouw dat is van dei ar
chitect Zweed ijk, dat hem do uitvoering
was toevertrouwd, en dat het grootste ge
deelte van de eer aan den heer Moojen
bewezen, aan Zweedijk, don bes oho id ene,
toekomt.
AVij wenschen niets af to doen aan de
ongetwijfeld zeer greote verdiensten en
gaven van den heer Moojen, die van het
geheel een kunstwerk heeft gemaakt in
oen volmaakte harmonie, die eon waarde
volle leiding heeft gegeven aan een
groclsch wek, dat inderdaad niet to on
derschatten valt, doch ecro, wicn cere
toekomt en voor het hoofdgebouw, dat
toch in ieler geval den toon van het
geheel aangeeft, hadden wij gaarne den
naam van Zwecdijk een meer importante
plaats hooren doen inruimen.
Zvcedijk is nog jong, doch niettemin
heeft hij zijn sporen in Indio veuliend.
In Soerabaja toch heeft hij niet minder
dan 175 moderne huizen gebouwd als
architect, waarvan zelfs een vijftigtal in
eigen uitvoering tot stand kwam. Daar
naast nog verschillende greetere gebou
wen als bioscopen cm., en voor een elk,
die weet welke o'schen tegenwoordig in
Jndiü worden gesteld, meet dt tallen.
Zn eerlijk, die u't velen werd verkozen
met liet ontwerp voor het Paviljoen der
Nederlandsrhe deelname, hooft een schep
ping tot stand gebracht, die cr wc/cia
mag. Zij het ook, dat zijn oorspronke
lijk "plan dat slechts 3003 vierkante meter
besloeg, verschillende malen do-o-r drang
van plaatselijke omstandigheden verd^ ge
wijzigd. tot het ten slo te het dubbele
grondoppervlak in mm, is het hern gelukt
veel bij sink to honden en eox geheel te
geven, dat in principe vrijwel hot origi
neel gelijk bleef. Een uilgespro-ken stijl
daarin is niet aam te treffen, liet is een
mengeling van Balische, Sumatraanscihe cn
Javaanscbe kunst. Het lijkt onwaarschijn
lijk uit dit mengelmoes oen harmonisch
geheel samen te houwen, doch liet is
Zweedijk op heffende wijze gelukt. Da
imposante facade, dio niet minder dan
110 meter mee-t, wordt geflankl door twee
pagoden, die tot oen hoogte van oircia 150
meter naar den liemel optoronen.
Binnenkomende in do grooto hall, waar
door do kostbare inhoud nog aait Indië
moet aniveeren, vinden wo wandschilde
ringen van do NederJandsche schilders
Saycrs en Pol lid-os. Sayors, bekend do-o-r
zijn werk uit Bali, hoeft zich' op het iu-
lar.dscho loven van. vroeger dagen en het
heden geworpen. Zijn doeken, die een
grooto luimlo bestrijken, zijn sclioo'a van
conceptie, zoowel als van kleur en geven
een goed beeld van wat'da Indische cul
tuur is. Zij geven den Indruk van oude
iompc-lfriezcn, in de strenge harmonische
lijnen, waarin hij de vox-men van zijn
onderworpen heeft weten to gieten. Pol-
liöes daarentegen toont ons eenigo staaltjes
uit do oude geschiedenis van do Vv osier-
scho kolonisatie. Wij zien Co-melis Hout
man zijn opwachting maken bij een In
disch vorst, wij zien do stichting van
Batavia en ofschoon wij, voor ons, wel
licht do kleuren iets intensiever en ster
ker zouden helhen gowcnscht, blijft liet
feit, dat ook deze wandschddeiingea liet
zeor goed doen.
In do rond uitgebouwde vleugels van
dc balt, vinden we twee diorama's van
den schilder Eland, voor een ieder, die
ooit vcet aan wal gezet heeft in onze
overzees die gewesten, zeer zeker géén on
bekende. Eland blijft zijn roem trouw.
Eiland, die ons Oosten door zijn geboorte,
door zijn jarenlang verblijf zoo door en
door k-ent, geeft ons eerstens een gezicht
op Bali, waar do hooge bergtoppen door
een ondergaande zon als in vuur worden
Dr. Ecelediare, ik geloof, dat n de wenk
van Corckeivlale moet volgen o-in hier te
blijven, om zoo noe'lig tc gotu'gen.
Dat zal ik wel moeten doen, antwoord
de dr. Eoclesliare. Een paar weken uit
stel van do reis is geen bezwaar, behalve
dat degeen, die mijn praotijk hoeft over
genomen, in d.t buis wenscht te trekken.
Maar, dat zal ik wel regelen.
Daaraan twijfel ik niet, antwoordde
Maythorne. Laat ons nu gaan.
Wij veiileten het huls. Jollxson kreeg
een wenk om te vertrokken.
Het is niet nocdig, dat die lcerel
langer hier blijft. En. wat Coltin/ey be
treft," ik geloof, dat ik hein zal opdragen
om ine vouw Elphinstone op te sporen;
hij zal haar eerder vinden dan iemand
anders van do politie.
Ilce zal hij dat aanpakken? vroeg
Crole.
Laat dat maa.r aan hem over. Hij
vindt wel ee.i spoor, waar niemand da,t
zou vinden. Alles wat hij nocd g heeft
is een du'delijke opdracht.
Wij ontmoetten Go.l'ngley aan het einde
van de straat. Hij wn 'dolde met on s naar
do dichtst bijzijndo taxi-standplaats, ter
wijl Maytho-rno hem inlichtte.
Wat nu? vroeg Crole, toen wij weder
op Edgwaro Rond waren.
Ik ga even naar Short's Hotel om te
hooren of men daar iets weot en om
Coltingley aan het werk te zetten. Het is
beter dat jullie beiden meegaat.
Ik niet, zeide Ciole. Ilc moet naar
mijn kantoor. Ik zou niet weten wat ik
in het hotel meest doen ei u kunt mij lele-
for,toten als er iets bijzonders is. Tusschcn
tweo haakjes, Holt, 'ik vergat om jo to
zc-ggen, dat ik de cheque van Arm'ntrade
vanmorgen ontvangen heb. Dat is dus in
orde en dat gedeelte van do geheimzinriig-
hedden is daarmede geëindigd.
IVij waren spoedig in het liotel; een
bekend ouderwetsch hotel in West E<jd,
dat druk werd bezocht dotfr families uit
den omtrok. Gedurende onze rit had May
thorne Gcttingley op dc hoogte gebracht
gedompeld. Diep grijnst bet dal ons toe
en op den voorgrond i zijn nog in vredige
rust van laten avond, enkel o inlanders
aan den arbeid. Als sterk contrast vindt
men in den anderen vleugel een zongc-
tcislerd Prcanger landschap. Eland heeft
hier allo iWeslorsoho Cultuur verre gehou
den; op den sloffigen ycj. dio zich lang
zaam togen den borg opslingert, snood
geen Europeescih vervoermiddel, geen AVos-
lersoh huis is tc bekennen, doch do lompe
wagen, getrokken door odn stel apathi
sche ossen, rolt voort, terwijl de zacht-
blamve kronkelende rook van een vuurtje
uit het dal ten liemel stijgt.
Do hall met het verdere hoofdgebouw
is geheel ingenomen door inzendingen van
het Gouvernement van Oost- en W-es-t-In-
diü. Door verschillende diorama's, even
eens van Eland, krijgen do oningewijden
een goeden blik op de verschillende hoofd-
eultures van do Nederlandsdio overzec-
sclto gewesten.
Aanschouwelijk zien wij voorgesteld, hoe
do thee, dc kinine, do rubber, suiker,
peper, rijst en andere voor Oost-Inclië
zoo belangrijke producten, worden ge
kweekt. Door grafische voorstellingen kun
nen wij aanschouwen vxui welk belang deze
artikelen voor die gewesten zijn en ho-c
deze, in Europa aangekomen, verder be
handeld worden.
Zeer leerrijk is de buitengewoon grijp
bare vorm, waarin het comité aanschou
welijk wist voor te stollen, waaraan de
inkomsten van den Indischen schatkist
zijn te dankeu. In do eerste plaats is dc
straal gouden en zilveren munten, die in
den vergaarbak valt en wanxbove'n bet
opschrift' „Belastingen" slaat, opvallend.
Wij, die in Indië gewoond hebban, weten
dut maar al te goed nit ervaring, aan
den lijve ondervonden. Dan zijn or zwak
kere doch toch nog steeds krachtige stra
len, die de volgende opschriften "dragen
Gouvemements-prodneten, gouvernomonls-
li
F-li
monopolies, G o u ve r nern eu tshed rij v en en
ten slotte Moederland, ceajbron, waaruit
niets vloeit. Een prachtige vorm oml te
bewijzen, dat Oost-Indiö gelieel zich' zelf
bedruipt. i i i
Eén van do solioolnsto gedeelten van
het Nederlandsc.be paviljoen is wel do op
bouw van do Mondoot, dan bekenden klei
nen tempel, dio vlak bij do Boroboodoer
is gelegen. Miniticus zuiver heeft men dit
gereconstrueerd, totdat men waant in den
wcrkclijken Mendoet te vertoeven. Tot
zelfs de aangetaste steenon, die door in
gezogen vocht langzaam aan van. Meur
zijn gewijzigd, liceft men ju dezelfde; pa-
tino weten te kleuren en de grooto Bou,-
dha geflankt door dc beide Boudhisatwas
gelijken daar reeds eeuwen en eeuwen to
zitten.
Verderop weer krijgen wo een klein in
zicht van wat de gouvcmcmentsbemocilng
voor den inlander heeft weten to 'doen,
boa het gouvernement als een waakzame
mccuer don inlandsehen broeder bijstaat
in «geval van ziekte, in geval van geld
nood cn in geval hij voorlichting noodig
mocht hebben over zijn veeteelt o! zijn
cultures. Daar is een grooto verzameling
bijeengebracht van do Indische Flora en
Fauna, dio ons wederom dat romantische
tropenland in een ander licht, het licht
dor wildernis doen zien, doch verderop
als schril contrast waclit woei' oen beeld,
van dei luchtvel-bindingen, dio in Indië
lot stand zijn gebracht.
Geheel Indië, Oost en .West, krijgen we
voor ons, doch om dit paviljoen grondig
to bestudoeren/ zijn ealccle dagen noodig.
Na bezichtiging vereenigde het Comité
do leden der Pers aan een aangename
lunch, waarbij uitkwam, dat Holland eeta
good kclonisateur mag zijn, doch dat de
Holiandscho keuken er ook één. is, waar
van verschillende andere nationaliteiten,
nog iets kunnen toeren. Do arme Fran-
scho collega's, gewend aan de halnkets,
waar oen schotel verdwijnt voor dat ze
opgediend is, zuchtten cn steunen, maar...
zii vonden het niettemin lekker.
A. P.
Parijs, Mei 1931.
SP011T.
Een détail van het Nederlandsdio Paviljoen op do Koloniale Tenloon-
stelli'ng ld Yinconnes. i
van ouzo bezigheden gedurende den mor
gen en van het verdwijnen van nuvromv
Elphinstone.
Kantoren van do seheepvaartmaait-
schappijen, zeide Cottrngley. Die moeten
wo het eerst hebben.
Goed, antwoordde Maythorne. Dat
lijkt mij niet kwaad. Ga je gang., Maar
eerst gaan wij hier eens hooren.
Bij do ingaing van het hotel ont
moetten wij Marmers en Garckordalo.
En? vroeg Maythorne. tets nieuws?
Er is nog ntomand terug, antwoordde
Corclcerdale, en in de kamers van mevrouw
Elphinstone en van de bediende is geen
aanwijzing te vinden, waarom zij weg
gingen. Wij hebben echter ieLs ontdekt,
dat de oude lieer neg niet wist, teen
hij vanmorgen het h'olel verliet. Ik hoorde
liet van den portier. Hij vertelde mij, dat
eenigen tijd, nadat do familie EJpliinslone
gisteravond aan kwam, een man is ko
men vragen, of de familie daar logeerde.
Hij antwoordde, dat de lieer en mevrouw
Elphinstone waren aangekomen, doch aan
tafel zaten. De man vertrok. Maar dc
portier vertelde verder, dat dio zelfde
man na dien tijd op straat bleef rond
slenteren en dat hij daar nog was, toen
mevrouw Elphinstone met haar dochter en
do meid uitgingen; hij weot zeker, dat
die man lien toen naging. En dat
is alles.
Dat is genoeg, merkte Maythorne op.
Kon hij den maxi beschrijven
Ja, zeker. Een kleine, magere man,
ongeveer dertig jaar oud; klein bruin snor
retje, liij droog een bril; netjes gekleed;
hij droeg een deukhoed, antwoordde Goto
keixlale.
Ileeft hij gezegd aan den portier,
wat hij van de EJphinstone's wilde? vroeg
May U) ome.
Neen; de portier hooft hem gevraagd
of hij oen boodschap kon overbrengen.
Rij vond dat niet noodig en wilde hou
niet storen; hij zou nog wel eens aan
komen.
En kwam hij terug?
Noen, het laatste, dat do portier van
hem zag, was, dat hij de dames volgde.
Maytiiome zweeg een ooganhlik.
Nu, zeido hij ten laatste, ilc denk,
dat u op eigen gelegenheid deze zaak
zult onderzoeken. Als ik u kan helpen,
laat het mij dan weten. En als ifc iets
hoer, dan zal ik bet u berichten, Coxdker-
dale.
Coltingley ging naar de scheepvaartkan
toren.
Wat oen vreemde zaak, Holt, zeide
hij na eenigen tijd. Waar is mevromv
Elphinstcno gebleven? En wanneer cn ap
welke manier komen wij iels van baar io
weten
Gedurende twee dagen verspreidde zich
geen nieuw licht in deze zaak. Niemand
hoorde iets, niemand ontdekte iets. Ik ging
meermalen naar Short's Hotel. Do lieer
Elphinstone, die aanvankelijk tal einde
raad was, wacMto nu met lilisofische
kalmte. Eindelijk op den dealen avond
na de verdwijning stoof Maythorne mijn
kamer binnen en wierp een avondblad voor
mij neer.
In Godsnaam, Holt, riep hij opgewon
den uit. Lees d'tl
HOOFDSTUK XXVI.
I
Wii kennen den man!
Ik greep haastig naar do courant. Uit
Maylhome's manier van doen bleek mij,
dat er belangrijk nieuws xvas. Mot spre
kende letters gedrukt las ik hot volgende:
i 10pzienwektenxle ontdekking in Harrow
Road, Men vermoedt roof en monnl.
Iledenna,middag omstreeks half vijf ont
dekte do heor lülthwaho, kruidenier, wo
nend o Harrow Rood G23, toen hij over
het erf, gelegen achter zijn huis, liep, om
te zoeken naar eeaigo planken tusschcn
een hoeveelheid hout, liet lijk van een
man, dat blijkbaar door do achteringang
over liet erf was gesleept en gedeeltelijk
achter eenigo planken was verborgen. Hij
waarschuwde onmiddellijk de politie en na
Voetbal.
IC. N. V. B.
Wcdstrijdprogramma v-ooi' Donderdag:
Kampioenschap viaia Nederland.
Kampioen afdeeüimg IIIP. S. V.
AjaxVefocitas.
i Afdeol'jng II.
1 3e Idasse B,
Traas'valiaD. II. S.
3o klasse C.
V. F. C.Scheveuingon.
4de klasse C.
SchiedamBelflsqho Boys.
Reserve lo klasso,
F.xcelsi-or 2IT. B. S. 2.
Framotiecoimpetitio reserve 2o Massa
•A. D. O. 2V. O. C. 2. i
Reserve 2e klasse B.
Steeds Iloicger 2Ilormes-D. V. S. 2.
Reserve 3c- Idasse B.
D. II. S. 2—S. I. L D. 2.
Reserve 3e ktosse C.
V. O. C. 3IIci*mes-D. V. S, 3.
Reserve 3a klasse D.
Coal 2The Rising Hope 2.
Cricket,
liet programma.
Do cricketp'iogramma'b" voor 14 Mei a.S.
Hemelvaartsdag} cn dein kamenddn Zoadalgj
17 Mei a.s.) luiden volgens „Cricket":
Hemelvaartsdag
2c klasse.
Hermes-D. V. S. II—Excelsior.
3e klasse.
QujckIicmies-L>. V. S. 111.
Zcüidag 17 Mei:
le klasse.
II. C. C. I—Ilermcs-D. V. S.
2o ktosso.
Ilcrmes-D. V. S. IISpartn.
gehouden onderzoek bleek, dat de mïm j
was vormocTil door herhaalde slagen dp,
zijn lioefd mot een zwaar vorwerp. Döj
vermoerde is oen man van ongeveer dertig
jaren, klein van gestalte, tear gdxiuwd;
hij drpagt een bril, waarvan hot rechler-
glas is verbrijzeld; hij is good gekleed;
een nieuwe deukhoed word onder liet lijk
gevonden. Blijkbaar was hij beroofd, naj
te zijn neergeslagen, danr geen zaken van;
waaide op het lijk weiden gevonden, exren-
min papieren, die zijn identiteit kunnen
tusschcn oen hoeveelheid ho<u,t het
i lijk van oen ma'n.
bewijzen. De eenigo artikelen, die bij hem
gevonden weiden, waron een vulpenlioudcfl^
en twee pas geslepen potlooden. Detectiv^:,
van Sdiotlnnd Yard stellen een ondersoek!
in. Een ieder, die do doodo uit de ge
geven beschrijving meent te_ herkennen,
woxdt verzocht daarvan kennis to geven
aan do poli tic-aulori tei te(n.'
(IV or dl r er we
5F*\**
9i5«t£s!£
v^5^3EJS
9d.A
- fi 5'
A T w
,i(i
//y
r,
V.
y
/'H x
