DE NIEUWE 8PAANSCHE GRONDWET.
1 l"ïr"Jf 1'
-If:- :'f
Mjwn,'.-■-'■
Woensdag 1 Juli 1931.
Verkoop
Automobielen.
Na de ramp.
lagMiii-ïllii
..ff'
TE
1,
|:r;:; i|IlSlillliil
Interc. Tel. No. 68103 en 68617.
84ste jaargang.
BUREAU LANGE HftVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103 en 68617.
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND.
Een kort overzicht van de ontwerp-constitutie, die
door de Grondwetcommissie aan het Congres zal
worden voorgelegd.
BURGEMEESTER KNAPPERTLAAN 4
Telef. 68817.
De Spaaasche Grondwet-commissie heeft
Maaindag haar wwkzaajmihöd'm beëindigd.
Dezer dagen aal 'zij hot omtwerp-groindwet
bij do voorioppige regooring indienen, welke
deze aan do 'nationalo vergadering ter be-
tarwkfóng. zal voorleggen. Hot ontwerp is
nog niet gepubliceerd. Het is evenwel mo
gelijk het oon ..en ander van zijn inhoud]
roads Üians miado to doelen.
De' Grondwet* bestaat uit 102 artikelen,.
Artikel..1' .verklaart Spanje oon deimocra- ren.
tiscbo republiek, waarin do mocht bij lust
vclk berust.
De ftxLikel'an 2 (hat 5 beliandolcm do kwes
ties' vain zelfbestuur. Er wondt geconsta
teerd, dat velschillende gamioantcn, die
lat dezolfdie of ooik tot verschillende pro
vincies bcbooreu kunnen woidon samen
gevoegd. Ook verschillende provincies zou
den zich kannen v>e roentgen en aldus auto
noom worden. In boiidio gevallen moet drie
vierde van het aantal stemgerechtigden
zulks goedkeuren.
ïndiem een autonoom rayon woédt ge
constitueerd, dan moot dit zich eon eigen
administratie gevon.
De „regionale statuten" zullen in geen
geval in strijd mogen zijn mot de wetten
van don staat.
Artikob G bepaalt uitdrukkelijk, dat cr
geen staatsgodsdienst meer bestaat. Do
Roomsch Katholieke loerk is een- publiek
rechtelijke corporatie, als hoedanig zicih
ook andere godsdienstige gemeenschappen
kunnen constituooron.
Artikel 11 betreft do vrijheid van geloof
on geweten.
Bij artikel 27 verplicht de Staat zich do
eigendommen te beschermen, terwijl tege-
Jijlkortijd in do mogelijkheid wordt voor
zien. goederen door dwangmaatregelen te
onteigenen, indien zulks in hot belang van
het algemeen moedig woedt geacht. Dit
wijst vermoedelijk op Don Alfonso's oigem-
üorranem.
De arbeid wondt bij artikel 28 als can
maatschappelijke plicht verklaard en on
der bizondere bescherming der wetgeving
gestold. De republiek zad wetten uitvaardi
gen inzake alle arbeidsaangclegemhcKlen cn
klo modezeggingscliap der arbeiders, zoo
nrede het aandeel dor arbeiders in de winst
Üer ondemerniTLgcn. Het onderwijs wórdt
- staatszaak en is op de volksscholen, waar
liet verplichtend wordt, gratis. Hol volgen
vain godsdienstonderwijs is facultatief, docli
wordt door don staat verzekerd.
De wetgevende macht berust vólgens ar
tikel 32 bij het volk, dat deze macht door
liet parlement uiloefenL.
De volksvertegenwoordiging bestaat uit
Congres en Senaat. Het Congres bestaat
uit vertegenwoordigers 'van hot volk die
door algemeen, direct en geheim kiesrecht
zullen worden gokozon door alle mannelijke
en vrouwelijke Spaansche ingezetenen, die
h'un 23-0 levensjaar hebben volbracht.
De Senaat zal bestaan uit 2-10 lodcin,
Majnwie GO door de werkgevers, GO door
Ide arbeiders, 60 door de vrije beroepen
en GO door do Universiteiten on kerkelijke
gemeenschappen zullen wonion afgevaar
digd.
Die Senaat kaar niet worden ontbonden.
Ieder der vier groepen wordt om do vier
jaren vernieuwd.
Bij'artikel 43 wordt de rogcering, zoowel
in den Senaat als in hot Congres liet recht
van initiatief toegekend.
Artikel 49 bepaalt dat de president van
de republiek gekozen wordt door do ver
een igde vergadering van Congres on Senaat.
Gekozen kunnen slechts worden Span
jaarden va'n ton minste 40 jaren end, niet
bohoorende tot de weermacht, geestelijken
stand en loten van do voormalige regee-
rende familie.
Do ambtsperiode van den president der
Republiek zal zijn zes jaren.
Be president der Republiek banoemtnaar
eigen goedvinden den 'prémier en doze
weer de ministers.
•Merkwaardig is do zinsnede, dal de pre
sident dor Republiek geen andere oor
logsverklaringen mag omlcrlockoncn dan
die voor gerechtvaardigde oorlogen, welke
zijn vastgesteld in de Internationale Ver
dragen, die door liet Spaansche volk plech
tig zijn geratificeerd, ou door den Volken
bond j^cregistroeid.
Ook deze oorlogsverklaringen hebben een
wettige machtiging noodig. Do Justitie is
autonoonï en ecu attribuut van den Staat.
Be jurisdictie voor de militaire macht
wordt opgeheven.
Een nieuw plan-Hoover
zonder Frankrijk?
Bo I, on deus cl ie pers acht de politieke
li situatie als gcvcl'g van de houding van
tij Frankrijk tegenover het Itoovor-plun bui
tengewoon ernstig. De diplomatieke mede-
werker van de Daily Telegraph, acht liet
oer IToover onmogelijk'concessies te doen,
waardoor het plan onherkenbaar zou wor
den gewijzigd.
Men mag verwachten, dat IToover bij de
mislukking dier onderhandelingen nog een
uiterste poging zal wagen om Duitsehla'nd
en de overige landen van Midden-Europa
"an döa finaintioelen ondergang te bewa-
Volgens mcdodoeling vain vrienden van
Hoover, zou deze eventueel Londen, Rome
en andere hoofdsteden uitnoodigen tot een
directe samenwerking met Amerika, waar
bij. nadrukkelijk er op zal worden gewe
zen, dat zij, die liet eerste plain hebben 'af
gewezen, direct verantwoordelijk zijn voor
een ineenstorting van Midden-Europa.
Hierdoor zou do verantwoordelijkheid
van liet mislukken van IToover's .morato;
rium geheel op Frankrijk neerkomen, dat
dan in eein absoluut geïsoleerde positie
zou komen,
li.
4
ENGEBAND.
Het werkloozencijfer.
Het ministerie van arbeid deelt mede,
dat liet totaal aantal werkloozen in het
Ycreenigd Koninkrijk' per 22 Juni 2.627.38G
heeft bedragen. Dit is oen toeneming met
G45G ten opzichte van de voorafgaande
week en mot 812.04-i in vergelijking met
het vorige jaar.
Nog meer uittredingen uit
de Liberale part ij-.
Nog anderen dan Sir John Simoin ztijln
het niet eens met de politiek van fdo-yd
George
Viscount Allendale, penningmeester vain
do Liberal© Paitijt, heeft Dinsdagmiddag deze
functie ter beschikking gestold en togelijt-
kertijid bedankt als lid der Liberale Partlij.
Als motief Voor zijn uittreden gaóft Laid
Allendale op ziij'n misprijlaein van de partij
leiding door Lloyd Gooirgo.
Ondanks zijta uittreden uit dp Liberale
Flarfcijh zal Lord Allondaile, naar bij1 verklaart,
toCli de principes der Liberale Partij! ver
dedigen.
Ook Godin Strattan-IIalletls (Portsmouth)
die bij do laatste verkiezingen candida.at
was voor het Frame district, is uit do partij
getreden en hoeft tegelijkertijd ztijln diensten
aangeboden aan Baldwin, dan leider der
Conservatieve Partij', vooir de volgende ver
kiezing,
DUiTSCHLAND.
De stap van Italië.
Eau afficioele mededeeling over den Ita
liaanse hen stap is te Berlijn nog niet ont-
ontvangen. In welingelichte kringen wordt
deze daad van Italië echter warm be
groet.
De reis van Brüning en Car-
tius naar R ome.
Onder den titel „Nutfige bezoeken",
schrijft Gaida in het„Giomal© d' Italia",
klaarblijkelijk na overleg met deautori
teiten, hot volgende:
Wij kunnen niet anders dan met- gencog-
doeni'ng de -berichten" oyer het initiatief
van Rijkskanselier dr. Brühing en den mi
uister valn buitenlandsche zaken dr. Cur-
tius am Rome. opnemen. Deze bijeenkomst
met den Italiaanscbem regocringschef, zal
vooral van belang zijn als aanvulling op
de onlangs door Rijkskanselier Brüning uit
gesproken rede, die dat moot openlijk
gezegd worden Italië oenigszins ver
rast hooft, daar, ondanks liet feit, dat zij
werd uitgesproken op den dag na do on
middellijke bereidwillige toestemming va;n
Italië, in hot Hooverplan, do grootmoedige
geste van Italië niet hizoinder schoon te
waarde oren, terwijl Italië' niet zonder aan
zienlijke offers voor zijn begrooting dit uit
stel, ook van de onbeschermde Duitscho
betalingen aanvaardde.
Brüning .met vacant ie.
Be Rijkskanselier dr. Brüning, is voor
nemens, zoodra de buitenJandsohe poli
tieke toestand zulks toelaat, gedurende
benige dagen, met vacantie te gaa:nj.
.Waarschijnlijk zal het de volgende uveek
worden.
Dom onstfat i es en onlusit.e.n.
Gisteravond hebben te Berlijn in de
Wilmersdoirfer Strasso eri' in do Frankfurter
Allee, groote ooumnunistisclie demonstraties
plaats, gehad, waarbijpolitie moest ingriji-
<p©n. Tegen zeven is bet in .de Frankfurter
Allee tot 'n efnslige botsing gekomen. Hier
passeerde een optocht,' waaraan doioir onge-
veer 800 peisonen wverd deelgenomen. Z6j
wierpen naar de politie met sieenen, waarna
de politie versterkingen vroeg.
Be leider van een „overvalQoimmancla"
werd door een schat.ornstig'in dan buik
gewond. Blij werd direct oTOrgebraclrt naar
liet ziekenhuis waar hij aan do gevolgen ziiji-
ncr vorwondingan is overledén.
De politie heeft een 17-tal personen ge-
arrest eead.
Communistische werkdoazion hebben to
Breslau gistermiddag eenige winkels ge
plunderd. D'e winkeliers zagen zich getno<oid-
zaafct levensmiddden ter beschikking te
stellen vian do róovendewerldoioaen.
Toon de .gerequiroeide politie verscheen,
waren do werkt ooaeai reeds verdwenen.
Thans is een groote pditiemacht in de
hi nn ons tad gocenecntreoid om verdere
excessen legen te gaan. -
FRANKRIJK.
Do .senaat en het moratorium.
Gisteren heelt ook de Fransdie Senaat
zijn moening over Hoover's moratorium te
kennen gegeven.
Gelijk verwacht werd, 'heeft de senaat
niet 197 tegen 5 stemmen met 90
stemmen blanco zijln vertrouwen in de
regeering uitgesproken.
De situatie is zeer moeilijk geweest, pre-
cairder dan ooit sedert' dén oorlog.
Uil do woorden van alle'sprekers blijkt,
dat zij de regeoring willen sterken bij
haar onderha!ade]ingeav Lavnl koer Ie zich
tegen de liewering, datFrankrijk door het
voorstel van Hoover zou zijln verrast. Inte
gendeel, Stimson heeft den Franschen ge
zant Claudel van to voren op de hoogte
gebracht Alle landen hebben het voor
stel van Hoover aangenomen, ook Frank
rijk. Met bizondere warmte verdedigde La-
val de houding van Amerika, dat 'niet als
•een liarde seiiuMeischer heeft gehandeld.
De openbare .meaning vergist zich, wanneer
zij dit gelooft. Men moet intusschen do re
serves die Frankrijk hooft gemaakt, niet
onderschatten. Frankrijk zal er aan herin
neren, dat het in 1926 alleen zijn crisis
heeft overwonnen en dat deze analoog
was aan de. crisis, waaronder Duitschland
thans gebukt gaat. Teneinde verrassingen
te voorkomen, houdt Laval liet voor nood
zakelijk, dat tusschon de Rijksregeering en
'de Fransche regeering openliartige onder
handelingen worden gevoerd. Andere ver
klaringen kon spr. op het oogénblik niet
geven. De rogeering heeft een krachtig ge
zag noodig ön verwacht, een versterking
van dit gezag door lret votum van deur
senaat.
Do Parij schc onderli and el imgen.
Do besprekingen tusschon de Fransche
ministers en den Ame.rikannsehen secre
taris van de schatkist, Mellon, en. den
ambassadeur te Parijs, Edge, die heden
morgen te half tien zouden worden her
vat, zijn op verzoek van Mellon uitge
steld tot vanmiddag drie nur.
Mellon wilde na de discussies in den
Senaat, eerst nog gelegenheid hebben om
in contact te treden met Washington.
OOSTENRIJK.
aanwezigheid van dr. Soiiobor en den Hon-
gaarscbeh-gezant, ondorteekend.
TSJECIIO SLOWAKIJE.
De lioudiiriig der regeering t.o.v.
het plan-Hoover.
Naar verluidt zal Tsjecha-Slowakije voor-
loopig geen formioel standpunt innemen tot
'liet Hoover-plan: Tsjeclio.Slowakije zal lvet
resultaat der onidierliandelingon dear staten
met Amerika afwachten en de diaaruit vol
gende overeenkoins t zoadier moer aan
vaarden.
;i' ITALIË.
Italië maakt een begin met
het moratorium.
Het officioele Ilaliaansche agentschap
'meldt: Terwijl men verwacht, dat op hot
oogénblik loopende onderliandelingen zoo
spoedig mogelijk zuUen leidon tot een defi
nitieve overeenkomst tusschem do belang-
luebbende regeeringen, heeft die Ilaliaan
sche regeoring in vervolg op baar volledige
en van harte gegeven toestemming in het
voorstel van president Hoover er van te
voren voor gezorgd, een aanvang te ma
ken met liet uitvoeren van het Amerikaan.-
sche plain. Te dien einde hóeft do minister
vain buitehlandschó zaken na overleg mét
.don minister van financiën die regoermgemi
der verschillende staten er van in kenrris
gesteld, dot die Ilaliaansche regeering de
sommen, die zij volgens het Young-plan
en de Haagscbo overeenkomst per 1 Juli
te vorderen heeft, niet aal opeiscben. Tege
lijkertijd hoeft de Ilaliaansche regeering
deregeeringen dor crediteurskuten er van
in kennis gestéld, dat de regoering in af
wachting van een beslissing de betaling
TOin de door Italië op den eersten -Juli'
verschuldigde 'sommen zal ophouden.
VEREEN. STATEN. I
Het in werkingstellen van het
plan-Hoover door Ital ië.
In liet staa.tsdeparLement is de verkla
ring der Italiaansche regoering, waarin zij
mededeelt, het plan-Hoover uit eigen be.
weging reeds in werking gesteld] te hebben,
bizonder gunstig opgenomen.
Men noemt dit optreden van Italië een'
„buitengewone daad" welke door andere,
volkeren moet worden nagevolgd.
(Van onzen Parijschen correspondent.)
„Holland, dat gaat nooit
verloren I"
waren zij van meening, dat, indien dit
althans technisch mogelijk zou blijken, tot
herhouw zou moeten worden overgegaan.
De heer Moojen, die, doordat verschil
lende verwachte museumstukken niet waren'
gearriveerd, zijn geheelc zeer waardevolle
collectie van Oosterscihe kunstproducten, ih
bruikleen had afgestaan dn thans zijn ge-
boelen arbeid van oen twintigtal jaren let-
Bravo en nogmaals bravo, lreeren van
bot Hol]aridsölio comité! Bravo prachtige
vertegenwoordigers van ons kleine landje I tor]ijk in rook had zien opgaan, is inder-
in den vreemde! Na een ramp, die ieder- daad zeer zwaar getroffen, want oen der-
jJe oyeroi-yXsêrea vau nel ^eutamuusehe rwil]ceu.
IIet 0osleurijkscli-IHIongaarsch
handelsverdrag.
In de Bonds kanselarij is gisteren het
Ooslcnrijkscli-Hongaarsch handelsverdrag in
Be „Graf Zeppelin", zooals die gistermidilag
onze stad v.eTBctheen.
onverwaich't boven
een, landgenoot on vreemde omver wierp,
weer zoo snel op de boenen te staan,"
na oon oogénblik van intense droefheid
over het verloren gaan van zoo volcsdiat-
ten, van zoo ved arbeid en- zoo veel
eriergie, zonder twijfeleii en mot oen moe
dig lachje om- de lippen het besluit te
nomen tc herbouwen dat is mannen
taal I
Te herbouwen wat. geweest is, is oen
onmogelijkheid. Ieder, die mede geholpen
liéoft, ja, zelfs iedereen, die den gestadi-
gen groei van Holland's imviljoen heeft
medegeleefd, weet het maar niet al. Ie
groote zekerheid. Het is oen onmogelijk
heid. Alles is vergaan, van allo tookenin-
gen, alle ontworpen, alle gietvormen, is
niets overgebleven. Een enkele decimeters
liooge „couohe" van asch, enkele kleine
brokjes balk Bedekken de 6003 vierkante
meter, waar eens boog oprijzend bot trot-
sclio paleis van Hólland stond. Maar toch
is liet oen beslissing, die enorm en niet
genoeg to prijzen is.
Maandagmiddag had do vergadering plaats
die Zondag niet kom dóórgaan/ omdat de
hoer Moojen, do gedelegeerd commissaris
van Holland, onder wiens zoor bekwame
leiding do uitvoering plaats had, neg niet
in staat was deel te nemen cn do an
dere hoeren, in diep medeleven mot den
zoo zwaar getroffene, niet zonder hem
een decisie wilden nemen. Maar toen
reeds waren onze- wakkere gezant, jlir.
Loudon, en de h-oer Swarf vol moed en
gelijk verlies' is geldelijk niet goed tet
maken. Toch bleef de beslissing moeilijk,
want juist dat wat Holland in het pavil
joen had bereikt, de abso-luut overzichtó-
lijko voorstelling van wat door oins moëder-
land voor Let koloniaal bezit was godaain,
is niet in zoo korten tijd to vervangen.
Gelukkig, dat vrijwel alle medewerkers nog
ter plaatse zijn, zoodat men alliums nog
over liunne krachten kan beschikken. ]fc
ben er van overtuigd, dat ofschoon'
men zich voorstelt reeds, binnen enkèlo
weken wederom een gebouw te hebben
opgericht, dat voor het publiek toeganke-,
lijk zou zijn men, wanneer meiv even.
rustig neer zal zitten-om de nieuwe plan-,
nen. aan liet blanke toeken papier toe te
vertrouwen, er toe zal overgaan toch nog
iets te maken waai'van liet publiek zal
staan te kijken.
Daartoe zal niet in geringe .mate mede
werken de zeer grootsche houding van
één der te Parijs gevestigde 'kapitaalkrnclï-
tige Hollanders, die zonder, aarzelen zijn
beurs open trok en een zeer groet .be
drag ter beschikking Vanhet.tentoonstel
lingscomité - sLelde. Een voorbeeld, dat,
waar wij verschillende zoor gegoed en on
der onze kolonie tollen, ongetwijfeld na
volging zal vindon.'
Ik vraag mij evenwel af, waarom niet
oogenblikkelijk oen beroep wordt gedaan
op de- enkele particuliere firma's, waar
onder groote lichamen, als do Koninklijkb,
wier inzendingen plaats vonden in 'eon
Detc oonraot tergshjnt dagelflks, met nit.
londering van Zon- eu Feeatdagen.
Prijs por kwartaal 18.franco per post
1 Ï.50. Prijs per week: 15 cents. Afzon
derlijke nummers 4 cents. Abonnementen
wordeu dadelijks aangenomen.
Admtentiën voor hot eerstvolgend num
mer moeten vóór eU uur aan het Bureau
bezorgd zijn, .'s Zaterdags vódr O uur.
Een bepaalde plaats van .adverlenjjën
wordt niet gewaarborgd.
-Prfls der AdvërUntiBn: wan;-1-^8 regel*.
Nn tQ7f X55; iedere, régel meer f O.8O5 dnc-het',
nil... IVI PO Zatera' nummer 1-6-regels I 1.80, ieder*';;;;
SCHIED&MSCHE COURANT
Zaterdagnunimer -
regel meer f 0.35. iteclameB f O.?S per regel.
Inoassokoaien .5 cie.;1 postkwjtanties 15 ets.
Tarieven van adv.ertentiën bij abonnement
zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen yoornitbotaling A.-,
Kleine AdvertentiSu opgenomen a I 0 50 i/m
15 woorden, f 0.75 t/m 25 woorden. Elk woord
meer 5 cent tot een maximum van 30 noorden
H&i&ïjï;
.v' re
