Schiedamsche Courant.
Radio-Programma's.
TWEEDE BLAD
Woensdag 19 Aug. 1931. N0. 19805
BIMENLAm.
Opening nieuw Nederlandsch
Paviljoen te Parijs.
Rede van mr, Foclc.
Gistermiddag werd'het nieuwe Noler-
landschc paviljoen op de .Koloniate Ten
toonstelling geopend.
De openingsrede werd gelioudc-n door
den heer Fock, die den datum van 23 Juni
in herinnering bracht, den dag van smart
en rouw, waarop hel Nederlandsc.lic pavil
joen met vele kunstschatten on collecties
totaal werd vernietigd.
Vervolgens hraclit hij dank aan allen,
die aan den wederopbouw hadden mede
gewerkt, vooral aan Koningin WilHelmina
en anderen, die hun waardevolle collecties
haddon ingezonden.
Aan de Fransche regeering werd hulde
gebracht voor haar edelmoedig aanbod ovis
gelden beschikbaar te stellen voor den her
bouw, al werd dit aanbod niet aanvaard,
daar nicn geheel iiit eigen middelen den:
herbouw wilde bekostigen.
Ook aan de Belgische regecring werd.
dank gebracht voor liet aanbod een deel
van het Belgische paviljoen ter beschik
king te stellen, welk aanbod evenmin word
aanvaard, omdat men een eigen paviljoen
wensclUo te bezitten.
De heer Fock verwelkomd© alle genoo-
digden, in 't bizonder den Franschen mi
nister van koloniën, don Nederhmdsohen
minister van buitenlandsche zaken, onzen
gezant te Parijs en den gouverneur-generaal
van Ncd.-Indië.
Tenslotte dankte spr. alten, die zoo ener
giek hadden meegeholpen om dit nieuwe
paviljoen in zoo'n korten tijd op te bou
wen. In bet bizonder dankt mr. dr. Fock
de Koninklijke Familie voor Haar krachtige
medewerking.
Prins Di Scalea, secretaris-generaal van
bet Italiaansche paviljoen en doyen van do
vertegenwoordigers van do buitenlandsche
secties zeido, dat dit nieuwe gebouw liet
toonbeeld is van ontembaren geest en wils
kracht, waardoor een kleine natie groot
was geworden.
Hierna voerden nog het woord jhr. De
Jonge, gouverneur-generaal vain Nccl-Indiö,
maarschalk Lyautey, dei Fransche minister
van koloniën, de beer Paul Rcynaud en
tenslotte de minister* van buitenlandsche
zaken, jhr. Beelaerts van Blokland.
Hierna werd een rondgang gemaakt door
'de verschillend©' zalen.
Gisteravond'haxl een diner plaats in liet
paviljoen van Indo-China voor do Ncder-
ïandsche autoriteiten, daartoe uitgenoodigd
door maarschalk Lyautey.
Ook do prinsen van Solo, Deli en Ser-
dang, in bun magnifieke Oosterscbo Idee-
derdracht, waren bij de opening aanwezig.
(Van onzen correspondent.)
liet nieuwe gebouw. De voor
bereiding en de nieuwe omstan
digheden.
Op - 28 Juni moest ik schrijven, dat van
de geheelc schepping van architect Zwee-
dijk niets meer over was dan een dikke laag
üsch en dat het wel onwaarschijnlijk was,
dat men tot wederopbouw zou overgaan.
Zoo blijkt het, dat ik de energie van mijn
eigen landgenooteln niet voldoende ken,
want de moedige beslissing, die grooten-
deels te danken is aan dr. Cosquino de
Bussy en dr. van der Waals, was voor mij
een zeer 'aangename verrassing. Circa;' 50
dagen na1..do. yerscimkkelijke, ramp,: had
de opening.van het nieuwe gebouw plaats.
Het is mannenwerk. e!a wo moeten do
pet afnemen niet alleetn voor architect
Moojcn, die het geheelc werk leidde, doch
voor alle comitéleden die elk moment van
den dag klaar stonden om te helpen; wo
moeten eerbied bobben voor de andere au
tisten, die wederom hunne medewerking
verleenden en Frankrijk zal .staan te kijken,
wanneer weer eenmaal de. poorten van, het
nieuwe Hollandsche paviljoen zijn geopend:
fWe,. hebben, eens', een kijkje- genomen,
ljetgeen niet zoo.eenvoudig. ïs.als het vroe
ger placht ie zijn. Men beeft de gerechte
angst gekregen on onze Hollandsche mill
taire politie,- allen frissche stoere jongens
in keurige groengrijze uniformen houden
allen, die niets met liet werk te maken bob
ben, verre. De heer Rumpel, uit Batavia;
welbekend, heeft do leiding van den be
wakingsdienst en zonder zijn toestemming
laat zelfs do -Almachtige, architect Moojcn,
niemand op bet terrein toe. Ik kreeg der
halve eerst een 'autborisatie van den goe
den „Almachtige" zelve, die tegenwoordig
even moeilijk te bereiken is als hot man
netje in do maan. Daarna moest ik aan het
keurend oog van den heer Rumpel wor
den onderworpen, dien ik evenwel van
vroeger.kendo en mij betrekkelijk ongevaar
lijk wist. De militaire politie sloeg aan
op liet gezicht van de autborisatie; mijn
borst zwol van trots...
En met eiken stap, dien ik verder deed,
groeide mijn bewondering, groeide mijn eer
bied voor de werkkracht on de energie,
die bier ontplooid is. De ontvangzaal is,
ofschoon iets kleiner, bijna oen replica van
do oorspronkelijke. Wel hooft de schilder
Sayers, die do drie paneolcn boven de in
gangen verzorgde, thans sl-eehts één pa
neel geleverd," n.l. do tijgerjacht van oen
Hindoxworst, doch overigens is de eenvou
dige versiering van de wanden met gou
den motieven bijna nog aangenamer dan
do wanden van do oorspronkelijke zaal.
Panlides, die eveneons weer een paneel
zou leveren, schijnt nog niet gereed geko
men te zijn, doch bet gemis hiervan valt
niet op.
Aan de beide zijwanden zijn kaarten in
goud aangebracht, die zoor getukt kunnen
worden genoemd. Do beide zijvleugels hou
den ook thans weer oen rijke schat van
grafieken, diorama's betreffende de Oost-
Indische cultures, aanschouwelijke voor
stellingen van 'rcgccri'ngsvorm, regeerings-
inkomslcn, onderwijs etc. in en ik kan niet
Ontkennen, dat sommige van deze aan
schouwelijke voorstellingen als bij voor
beeld, die welke doet zien, waaraan do
inkomsten van onze koloniën worden ont
leend, nog beter geslaagd zijn dan de ver
brande.
Voor zoover zulks mogelijk is, lijkt mij
de nieuwe indeeling, die slechts één ach
terzaal beeft, een verbetering. De inkijk,
dien men bij het binnentreden beeft, is
mooier en liet geheel is meer overzich
telijk. Do achterwand van do achterzaal
is direct zichtbaar bij het betreden van bet
paviljoen, zoodat bet diorama dat do be
kwame schilder Eland daar aanbracht
meer tot zijn recht komt dan in de oude
vcrdceling, toon hij twee diorama's bad
aangebracht aan de uiteinden van de beide
vleugelzalen.
Eland koos voor zijn nieuwe diorama
een gezicht in de Prcanger en ofschoon
hij beden nog druk aan het werk was, ter
wijl de voorgrond nog slechts zeer gedeel
telijk klaar was, belooft bet doek buiten
gewoon mooi te worden. Een aangename
gedachte was het iets meer de presLalio
van onze K.L.M. en de koloniale luclit-
vaal naarr voren te brengen.
liet had mij dc vorige maal een weinig
liet nieuwe Nedcrlandsebo Paviljoen te Vincennes, dat gistermiddag in tegenwoordigheid van lal van autoriteiten is
geopend.
gehinderd, dat op deze schitterende presta
ties zoo weinig nadruk was gelegd. Thans
evenwel beeft men 'n groote landkaart aan
gebracht, waarop zeer duidelijk de ver
schillende luchtlijnen in ons. koloniaal be
zit werden aangegeven, terwijl ook de lucht-
verbinding van moederland mot koloniën
de aandacht vraagt.
De cultures, in diorama, gebracht, beeft
men niet op de zeer minilicuse wijze kun
nen verzorgen als do vorige maal; niette
min krijgt de oningewijde een goeden in
druk van rubber, thee, en oUöpnlmcuUunr.
Heiland kan trotséb zijn op de nieuwe
schepping; ook' thans wederom is de
inholfd van liet paviljoen leerrijk, .vindt
men alles duidelijk; en overzichtelijk voor
gesteld en is do idee, die aan de Koloniate
tentoonstelling ten grondslag ligt, volko
men begrepen. Do achterzaal is zeer Oos-
tersch. liet alles domineerondc diorama;
van Eland brengt al direct een Ooster
scbo stemming aan, doch aan weerszijden
beeft men oen zestal Bouddha-bécldcn -op
gesteld, waarvan er vier zijn, welke men
aan de vier zijden van de Boroboedocr aan
treft.
liet terrein achter bet gebouw is nog in
een chaos, doch tuin-architect Koning uit
Amsterdam is reeds ter plaatse en zal on
getwijfeld in enkele dagen liet barre ter
rein in een lusttuin herschapen. Holland
kan gerust zijn, we zijn weer waardig te
Vincennes vertegenwoordigd, liet gebouw
is geopend en de bc-hoogehocden, do bc-
jaspandeti hebben zich weer verzameld
om een glas champagne te drinken en el
kaar met woorden te bowierookon. Voor
'n groot deel juist, doch er moet mij voor
dion tocli iets van de borst.
Fr is geen kwestie van, dat liet vroegere
gebouw veel groolscJier en machtiger was
dan bet nieuwe paviljoen en ofschoon ik
lieb liooren beweren, dat men do creatie
van den heer Moojen boven die van Zwee-
dijk stelt, moet ik dit tegen spreken. Bo
vendien, de fa ga de, de muren, de friezen
en al wat als versiering aan hot gebouw
is aangebracht zijn afgietsels vim de ge
spaarde gebouwen.
Alen is direct begonnen met afgieten van
wat gespaard bleef, en derhalve is wat
llia.ns werd opgebouwd voor liet grootste
gedeelte aan ZweoJijk Ie danken. En de
zeer onaangename kwestie Zweed ijk is en
blijft onopgelost. Zwoedijk toch werd di
rect na den brand naar I Jol land gezonden
om zjjii projecten te maken, doch moest
na aankomst aldaar lot zijn niet geringe
verbazing een telegram ontvangen, waar
bij zijn diensten werdcfn opgezegd. Dit
is een uiterst pvijuiijko kwestie, waarover
liet Comité inderdaad wel eens ecnig licht
mocht doen schijnen. Zweedijk hooft men
om onbekende redenen, indien we althans
geen jalouzie mogen veronderstellen, op
don achtergrond gebonden en thans heeft
men zich geheel en al van hom ontdaan.
Mogen we een duidelijk antwoord vragen
op liet waarom?
Er zijn meer vreemde zaken in do Hol
landsche afdeoiing, die om eenige ophel
dering vragen. Is liet niet meer dan be
vreemdend, dat een vertegenwoordiger van
een HoUandscli blad geregeld bureau houdt
in de kantoren van de Ilo'.Inudsclio af
deoiing? "Waarom werden van Bolland al
lerhande krachten, speciaal op schiUlergo-
bied ontboden, terwijl men hier kundige
dige Hollandsche krachten voor hel grij
pen beeft en verschillende Holbindsclio
schilders hunne diénsten té vergeefs axui-
boden, niettegenstaande liet feit, dat zij
te Parijs woonachtig waren?
Het gebouw is gereed gekomen, sneller
zelfs dan we hadden durven- veronder
stellen, maar men hoeft alleen liet doel
voor oogen gehouden en veel over don
kant laten gaan, want er is zeer veel kwaad
bloed gezet. Het is alles gelukkig voorbij,
maar toch zou op de bovenstaande vra
gen een antwoord goed doen.
Wij zullen op dat gebied wel leeken-
CrOgen hebben, laten wc hel althans maar
aannemen, doch toch vraagt elk "welden
kend -mensch zich af, waarom de djongos
van bel Indische restaurant moesten wor
den ondergebracht in een bataklrais, dat
vrijwel vlak tegen liet hoofdgebouw is ge
plaatst.
Iedereen, die in bet Oosten is geweest,
weet lioe veel strootjes veertig Maleischo
djongos por dag rooken en dat in een
brandbare omgeving als een tentoonstel
lingsgebouw. Hel is belachelijk om Ie zeg
gen, dat er oen streng rookverbod gehand
haafd wordt. Feu inlander slaat met ccni
strootje op en gaat er mee naar bed en
er is geen mensch ter wereld geboren, dia
bet zal gelukken een inlander een rookver
bod en liet gevaar voor brand bij te bren
gen.
Ik zeg nogmaals, ik ben maar leek en
ik geloof ook niet zoozeer aan de voor
mij ietwat mythische sigaretteneindjes, die
'n complex gebouwen in brand zeiten, doch
wederom is mijn vraag:- waarom? Boclien
den van een privé restaurant, ook al slaan'
ze ouder bescherming van de lenloonslcl-
lings-autoriteilen, liooren daar niet thuis.
Steunt het Nederlandsch
Olympisch Comité!
Neemt LOTEN in dc LOTERIJ
ton bate van de uitzending van
Nederlandscho atlilcten naar Los
Angeles in 1932. Verkrijgbaar
af 2.50 per stuk, bur. v. d. blad.
ui liet nieuwe Nederlaudsclie paviljoen te. Parijs. De kunstschilder Sayers hooit dc groote schilder;
van bet nieuwe Nedorlandsche paviljoen op de Int. Koloniale Tentoonstelling to Parijs voltooid. Do
reis voor van koning Ajamb iWocroek en do drijfjacht to zijner oer gegeven.
ij voor do ontvangzaal
wandschilderij stolt do
Donderdag, 20 Aug.
Hilversum, 1876 M.
Uitsluitend AVRO-uitzending.
8 u. Tijdsein, gramofoonplaten. 1010.15
u. Morgenwijding. '10.15—10-30 u. Cranio-
foonpialen. 10.3011 u. Modepraalje door
mevr. De Leeuwv. Roes. 11l*u. Con
cert door liet AVRO-kwartet. Orgelspel door
Pierre Palla. 2—2.30 u. Lezing. 33—3.30
u. Viccl-recilnJ door \V'. Knikker. A- d.
vleugelII, Vermeer. 3.30—4 u. Gramofoon
platen. 4—5 'U. Ziokcnuur. 57 u. Kovacs
Lujos en zijln orkest. 77.20 u. Prof. Dr.
J. G. SJeeswijk: De noodzakelijkheid van
medische sportkeuring. 7.20—7.30 u. Gra
mofoonplaten. 7.30—8 u. Van Dijk's origin.
Vol end a miners. 8—8.30 u. Carillonbcspo-
lïng. 9 u. Concert. Omroeporkest. Di Moor-
lag (sopraan). 9—9.20 u. Voordracht door
Ed. Vorkade. 9.2010 u. Gramofoonpla
ten. 1010.15 u. Nieuwsberichten. 10.15
11 u. Fragmenten uit „Peer Gynl". Ed.
Verkade, Di Moorlag en bel Omroepor
kest. 11—12 u. Gramofoonplaten.
illu izen,208 M.
S—9.15 u. KRO.; 10—11 u. NCRV; 11:
—2 XX. KRO.; 2—1.1.30 u. NCRV.
89.25 u. Concert. 10—10-15 u. Zang
door NCRV.-Dameskoor.10.1510-45" u.
Zickendionst. 10 45—1.1 u. Zang door NC
RV .-Dameskoor. 1111.30 u. Gramofoon-
platon, 11.3012 u. Godsdienstig 1 lalfuur-
tje. 12.01—12.15 u. Politieberichten. 1215
—1.45 U. Concert. KRO-Trio. 1.452 u.
Gramofoonplaten. 23.15 u. Gramofoonpla
ten. 3.153.45 u. Vrouwen-halfuurtje. 3.45
—4 u. Verzorging van den zender. 4—5
xx. Ziekcnuurtjo. 5—5.30 u. uramofoonpla-
len. 5.306.30 u. Concert. Zang en piano.
G.300.45 u." Gramofoonplaten. 6.457 xx.
Knipcursus. 77.30 n. Vragenlialfuurtjo.
7.307.45 u. Politieberichten. 7.458 u.
Gramofoonplaten. 810.45 u. Concert. NC
RV. KJ ei li Orkest. M. Plooyer (tenor), 9
9.30 u. Ds. A. A. WildschutDe zin van
liet leven. 9.3010.45 u. Vervolg concert.
10—10-10 xi. Persberichten. 10.45—11.30
xx. Gramofoonplaten.
Davenlry, 1554 M.
10.35 xï. Morgenwijding. 12.20 u. Ver
slag'van .Windhonden-rennen, 1.20 u. Con
cert. 'V. Parsons (bariton), Instrurn. Sep
tet. 2.202.50 u. Gramofoonplaten. 3.20
u. Kerkdienst, 4.05 u. Dansmuziek. 4.50 u.
Orkestconcert. 5.35 xl Kindenurrlje. 0.20
u. Dansmuziek. 6.35 u. Berichten. 7' u_
Strijkkwartet. 7.20 u; Lezing. 7.50 u. Con
cert. lustrum. Kwintof, 8.35 u. Zang door
Paxxl Robeson. 9 u. Concert. Orkest. Pa
tricia Bossborough (piano). 10 xi. Berich
ten. 10.15 u. Berichten. 10.20 u. Lezing.
10.35 u. Dansmuziek. 12.20—12 25 u. Tele
visie.
