De Kleine iwisiin
Bchisdamsciie Courant,
ScHlo-^nnsche C^lir^nf,
mijmeringen.
zijn de annonces voor Vraag en Aanbod
Johann Wolfgang Goeme
Plaatselijk Crisis-Comité.
Werkzaamheden in den
volkstuin.
Voor 50 cent:
15 woorden tot
duizenden gezinnen,
TWEEDE BLAD
Zaterdag 19 Maart.
No. 19984.
Bij d" lie denking van zijn
sterfdag 22 Maart 1932
Over Goethe zoi bet gemakkelijk zijn
een boek lo schrijven. Een courantenarti
kel over hora is moeilijker. De figuur is
zóó groot, zóó veelzijdig, dat men niet goel
weel, wair haar aan te vatten om het be
langiijksto mar voren to brongen. Geluk
kig kan men op Goethe bot woord van
Faust's „Lustige Person" toepassen:
Greift nur liin ein in 's volle Mensoben
leben,
Und wo ibr's packt, da ist 's interessant.
Welk een menschontevon was dat van
Goellie en boe vol was het! Het is begrij
pelijk, dat bij de hor leaking van zijn sterf
dag do moest verschillen' te kringen hem
©eren, dat schouwburgen tooieolsl'ikkcn
van hem opvoeren, voordrechts kunste
naars zijn poëzie laten ruischen, philoso
plien zijn diepzinnig denkon bepeinzen,
mannen van exacte wetenschap zich zijn
natuurwetenschappelijke onderzoo' Jagen
herinneren en... dat jonge en oide men-
sciien denken aan Grotclien en Clarchen
en in die toere figuren en haar liefde iels
terugvinden van hun eigen liefdeieven en
heel veel van den machtigen liefde lrang
Vim Duitschland's geniailon, groolsldti
dichter.
Goethe was twee en-tachtig jaar oud ge
worden. Hot jaar 1832 was hij aangevan
gen i'n volkanen helderheid van hoof 1,
maar met een verzwakt lichaam. Manuien
lang had hij de vermin lering van zijn li
diaamskrachten reeds gevoeld. Ilom, wiea
niets ontging, voor wicn alles bij' het prach
tige evenwicht vam zij'n geest voorwerp
was lot bespiegeling, ontging die veran
dering 'niet. En ik vermoed, dat hij daar
om op zijn twee on-tachligst'on verj mrdag,
den 28en Augustus 1831, behoefte gevori
de het feestgedruiscih te W'ieimar te ont-
loopen on naar zijn geliefd Ilmenau te
gaan, waar hij vam het Gasthof zum Lö-
won te voet opklom naar hot kleine jacht
huisje van hertog Carl August. Hij had er
oude herinneringen. Eens, lang geleden, had
hij er in een mooien zomer acht dagen
doorgebracht. Het was in 1780 geweest,
meer dan vijftig jaar geleden. Nu kwam
hij er als grijsaard en hij zoeht naar de
verzen, die hij er den 7en September van
dat verre jaar aan den wain.1 had geschre
ven. Zo stonden er nog, dicht bij het zui
delijke venster; het potloodsohrift wasniet
uitgewischt en
zóó groolo autoriteit is te vinden in do
letterkundige wereld der laatste eeuwen.
Goelho had zijn scherpen blik gericht op
ailos, wat de wereld en het leven be
langrijks boden. In het oiderlijk huis, „Am
groszen llirsciigraben" te Fiunktort, had
zijn vader hem gewend aan or Ie en stol
selmatigheid, aan het goed gebruiken van
zijn tijd, aam bet openen van zijn geest
voor alles, wat belangrijk was „Horr Rat"
was streng, doch gai zelf het voorbeeld.
En „Frau Rat" of „Frau Aja", Goithe's
beminnelijk „MiUtcrcibon", zorgde voor den
zonneschijn en voor de fantasie, die liet
kind moolig had.
Aldus voorbereid voor een ernstige en
toch moedige opvatting vtin het leven, ver
laat hij de ouderlijke waring. Behalve de
herinnering hieraan noemt hij de vriende
lijk» indrukken mede van grootvader Tcx
tor, die hem liefde voor het tooneel, spe
ciaal voor de Fransc.be tooneelspolcrs, in
boezemde, en vam zijn mooie Frankfort,
waar, als een mysterieuze attractie, de
gedragen: Es scblug mein Uorz, geschwind
zu Pferde en Kleine Bluinen, kleine Blat
ter, Ileidcnróslein, Naho dos Geltobtea on
andere. Kerstmis nadert; mem heeft hem
uitgenoodigd in het gastvrije huis; hij
heeft de uitnoodiging afgeslagen; zijn stu
die bindt hem. Maar hij houdt hot niet
uit. Friederiko is daar, daar in de veile.
En al zijn plannen werpt hij omver en
zendt de blijde, de kinderlijke, de jubs
lemdie boodschap:
Ich konime bald, ilir gohlnon Kinder;
Veigebens sperret uns der Winter
In unsre warme Stüban eim.
Wir wollen uns zum Feuer setzon
Und tausemdfallig uns ergotzon,
Uns lieben, wie dio Engotoin:
Wir wollen kleine Krilnzchen winden,
Wir wollen kleine Strliuschen binden
Und wie die kleinen Kinder sein.
Goethe's jeugd is voorbij. Diarna: slu
diën op allo gebied, reizen door Italië,
t waringen van monsehen en daden; ze
0
recht vooi-uit ziend, dien met vaste liand
omklemt.
Ja, Goethe, die zijn grooton, veelzijdigen
geoat naar alle zij len laat stralen, is een
man van do realiteit, llij is niet, wat men
noemt, oen dogmatisch godsdienstig mam,
wiens levemssteim te vindon is boven da
uardsche regionen. llij is, men veroorlove
mij het te zeggen, oen achttiende eeuwscho
heulen; hij gelooft aan hetgeen hier, op
■aarde, is. llij is de man van de „Dies-
seitigkeit"; hij heeft hot „Discmsglaubo".
Er is in zijn gedichten een stille, toero
natuurvergoding, eem vereoring van „dat
onbekende, lioogero wezen, dat wij vermoe
den". Hieruit is wellicht ook to verklaren,
dat in zijn werk geen gro-ote heldengestal
ten te vinden zijn, maar „beschauliche Na
turen", die „sich nacli der 'fat soluien".
Men moot Ccethc zion als kind vam zijn
tijd. liet is de tijd van de uitvindmg der
machine, die aan de wereld zooveel van
haar rust oil schoonheid ontneemt; do tijd
van de nog omgehjk bedoelden, van de
m „hecrschers" en „dienaien" gescheiden
moiischlietd. Goetlie, de na tuurvorscher, zag
de natuur nog geheel als do wereld van
hel oog; hij bestudeerde de kleuren zonder
mathematiek, de gesteenten zonder chemie,
de botanie zander microscoop. Zijn onbe
grensde vereering voor „die Antike" is
een hulde aan een tijdpeik, waarin de schei
ding tusschem kunst en loven nog niet be
stond. Toch is hij doortrokken van ge
dachten, die het christendom naderen. In
Faust schildert hij oen Uebermensch, maai'
ook zich zelf, ook den raenseh, in zijn
strijden, vallen en omhoog stijgen, in zijn
worstelen om hel geluk. En Faust's laatste
woorden, uitsprekende, dat de mensch eerst
waar geluk kan smaken, zoo bij werkt
voer het heil dor mcnschheid, schijnen
haast een variant op Paulus' woord: „Nie
mand leeft zich zelf".
Goethe, de groote Duitsclier, behoort
door zijn werk met aan één land, maar
aan do wereld. Hij trachtte alle volken,
hun ziel, hun kunst te begrijpen. Hij is
een groot©, internationale, universcele fi
guur. liet is daaiom begrijpelijk, dat bij
do herdenking van zijn dood de grenzen
wegvallen voor de hulde en de vereering,
die dezen groolen mensch worden ge
bracht.
A. J. BOTIIENIUS BROUWER.
Verantwoording.
Na de vorige opgave kwamen bij den
algemeen penningmeester de volgende stor
tingen binnen:
Dep. Schiedam der N. Mij v. H, en
11. f100, fa M. D. Azn. f 100, ir. R. C.
B. fl 2.78, C. N. v. Wt J. f 1.50, ge-
meenieontvanger, van diverse personen
102.88, P; Z. f 1, personeel Nat. Olie-
Vet Ind. f6 50, E. E. II. fl, J. J. M.
M. f5, G. II. f5, A, C. v. 13. fl, mej.
M. M. v. d. S. f 25, busje Weeshuis der
Herv. en Tehuis voor II. W. f 10, Schiedt
Alc. Fabr. f25, P. S. f75, D, R, f4,
N, N f 5, de L. £10.
Totaal f4 50 61, makende dit met de
vorige verantwoording een totaal ad.
112 926 73
Voorts ontvingen wij toezegging van do
volgende- maande'ijksche bijdrage:
L. G. fl, C. is. v. Wu J. 1.50, E,
F. II fl.
Bijdragen kunnen worden gestort len kan
tore der N.V. Provinciale Crediot en
Di.positobank, Lange Haven 103 (postreke
ning 2-1900), of aan hot Bureau der Seined.
Courant, Lange Haven 141, (postrekening
5311).
GOETHE op 79-jarigen leeftijd, naai een
door Stieler geschilderd portret.
Jodenwijk! haar schatten moest bewaren
aan Oostorscho vrouwen!} pen. Hij gaat naar
Leipzig om er te studeeren. llij is nog heel
hij las de woorden, die jong, maar ouder, veel ouder dan zijn teef-
thans heel de lezende weroM bent:
Ueber allen GipPein
1st Ruh.
In allen Wipfeln
Spiirost du
Kaum einen Ilauch.
Die Vdgelein seliweigen im Walde.
■Warle nur, büde
Rullest du aueh.
tijd. Zijn eerste kennismaking met de we
reld" is een teleurste'ling „Do wereld" is
niet, wat hij gedacht had, en zij stelde
hem niet zoo hoog ais hij zich zelf stol
de. Maar tegenspoeden werken o ivoelend
en, afgaande op eon passage in zijne „Her
inneringen", moigon we gelooven, dat reeds
daar to Leipzig hi} was toen zeventien!
- de eerste gedachte van zijn Faust bij
Do lectuur van die regelen ontroerde j hem opkwam en de ©erst© vage trekken
liem
Heel langzaam zoo vertelt Mahr.
die hem begeleid 1© trok hijzijn sneeuw-
wilten zakdoek uit zijn donkerblauwe la-
kenscho jas, droogde zijn tranen, sprak
zachtjes en weemoedig: „Ja, wacht, maar,
van het plan voor dit werk, door hein wer
den getrokken.
Na Leipzig is het Straatsburg, waar hij'
zijn studiën, voortzet ein zijn ziele'even ver
diept. „Ik werd niet mooie", zoo schrijft
hij, „na te donken over. de ijielbeid der
spoedig rust gij ook", zweeg een halve 1 Mfectien, over do onstandvastigheid van
minuut, boek 'nog eens door hot venster Ken monsoh en over alles, wat or verb©
naar het donkere sparrenbosoh en wend- vens en dieps beslaat en wairvan de aan
de zich daarop tot mij met de woorikm: ^enschakelmg beschouwd kan worden als
„Nu gaan we maar weer terug," I het raadsel van het menschelijk leven".
Thans was het niet de sentimenteel© invloeden: een wijsgeer, een liefo-
fantasie vam den jongen dichter, die op "jk beeld van do liefde op zestien jaren,
dertigjarigen leeftijd meant Jo verganke-1cn oe,n grootsch bouwwerk Herder
lijkheidsgedaohte to moeten cajoleeren,
maar het besef van don grijsaard, die voelt,
dat hot leven hem ontvliedt. Het zoi in
derdaad zijn laatste verjaardag zijn. Het
ging niet meer, zooals hij wilde met zijn
lichaam. Do klassieke lijnen zijnor impo
ncerendo gosfa'to loden on Ier do verzwak
Ling Zoo naderde Miarl; hij bleef voel
Friederiko Brion en do Straatsburger dom
hebben een beshssendon greep op het
hart en do verbeelding van Goethe. In de
school van Herder leerde hij den onuit-
puttelijkem rijkdom kannen en waardeuren
der bijbelsche poczio. En dan: de geest,
die over hot jongere geslacht voer als
een bruisende stormwind. Het was de tijd
thuis; de frisse,ho buitenlucht begon hij te Iv<ul het jonge ontwakende Duitschland,
vroezen. Den 22cn zelbo zich een beden- ho tijd van het revolutionaire ongeduld,
kolij'ke verzwakking in, vergezeld vari pijn. Mat op daden wachtte. Een vage onrust
llij voelde zich benauwd en wenschlo, had zich van do geesten meester gemaakt;
dat de luiken geopend zo uien worden. Zijn ö|k© stoutmoedigheid gold voor een geniaal
bewustzijn was een tijd lang weg, doch bot werk, elk© verandering voor een vooruit
kwam lerng en, bewust, dit bij sterven j pang. Goethe met zijn gevoeligon, vibree-
ging, gaf hij zich over on zoo kwam het renden geest stormt 'mee. Maar liij moet
einde. Zijln rust was gekomen, llij h ul go "^ocr do hom overweldigende gedachten
leefdoen vol leven ohne IlasL, ohno «mi uitweg bonen. Zijn genadegaven van
Rast, zooils de woorden luilderi op oen dichter zijn do veiligheidskleppen van
gouden zegclslempel, dat hem o> zijn 82en zijn stoomenden geest, llij werpt zich op
verjaardag door vijftien Engelsohen ten zijn Faust. Later, als hij twee en tachtig
toeken va'n bewonderende hulde was aan- is, zal hij aan zijn vriend Zoller schrijven:
geboden: een vol leven, zonder haast, zon-1 „Het is goen kleinigheid op den teeltijd
der rust.
Fckermann, aan wiens Gespr;icho mit
Gomthe we zooveel te danken bobben, ver
telt, dat hij den volgenden morgen de sterf
kamer bezocht. Daar lag hij, de groote j
Goetlie: „ein vo'kommoncr Mensoh lag in
grosser Schónhcit vor mir, und dus Ent-
van 82 jaar te eindigen wat men op twin-
ligjarigen leeftijd hoeft geconcipieerd".
Twintig jaar' eardo conceptie van do
Faust, het is onbegrijpelijk grootsch!
Om zijn toom colon te bezielen hoeift hij
bekoorlijke boekten, heeft hij oen hoogst
a.
Klieken, das ich darübor empfalnd, liesz aantrekkelijke figuur noodig: de omstandig-
mioh auf Angenblicko vergessen., dasz der j
unslorbliclio Geist oine soicho IIüllo ver
lassen."
Mordswoi'lh zon gezegd hebben:
And nil that mighty houd is lying still.
Tnssrhen 28 Augustus 1749 on 22 Maart
1832 m hot voile menscilionloven ingeslo
ten, u ks invloed zoo ver en zoo diep
doouho g, dat or wellicht geen naam vim
heden belasten er zich mee hem die aan
te bieden in de lieflijke Friederiko Brion,
doinincesdoehtortjo van Sesenheim. Vam
dom Straatsburger tonen kan hij do pastorie
van Sesenheim zien liggen. Soms wowlt
het hom ondraaglijk, alléén lo zijn. Of in
zijn persoon, of in zijn gedachten, ijlfc hij
naar do jonge geliefd©. Uit dien tijd dates-
ren do bekende gedichtjes, dezer dagen
door AVliner weder zoo ontroerend' voor
hebben hom gerijpt tot een man. Frank
fort hoeft zijn begaafden zoon weer opge
nomen en do zoon beantwoordt dit met
bet ontdekken van zijn schallen. De dich
ter en schrijver ontpopt zich glanzend.
Zijn werk wordt algemeen eigendom Zijn
Götz von Berhchingcn maakt hom beroemd;
zijn Lekten des jungen Worthcrs wordt het
boek, dat uiting geeft aan al wat men een
tijdsziekfo zou kunnen noemen, doch waar
in we Goothe zelf in deze periode van
zijn leven loeren kennen. Zegt hij niet zelf:
Was ihr den Geist der Zeiten heis/t,
Dist ist im Grund der Herren eigner Geist,
In dem die Zeilen sich bespiegeln.
Do publication vermeerderen zich; op
allerlei gebied scherpt hij zijn geest. Maar
hij blijft, van do Wether periode bevrijd,
de sterke, nuchtere, critischo beschouwer
der dingen. Diaruit is m.i. alleen te ver
klaren, dat hij liet grootste deel van zijn
leven zeven en vijftig jaar lany te
Weimar kon doorbrengen. Want dit ge
beurt. Hij had hot zelf niet vermoed, mis
schien zelfs niet gewild. Do jonge erfprins
van Saksen-Wennar roept liein naar „das
Loch", zooals Goetlie liet noemde, en daar,
in dat „gat" zal hij alles vindon, wat hij
noodig heeft: regelmatigon arbeid, rust
voor zijn werk, eer ©rt vrouwenliefde en
hij zal er do oogen sluiten „dos Treibens
mude". Do kleine omgeving, maar die ©an
groot geestelijk leven omsloot, was hem
voldoende. llij behoerschlo haar, was er
het groote, ei kende middelpunt. Eon ver
licht vorst begujpt hem in zijn waarde
als dichter, schujver wetenschappelijk na»
vorscher on donker. Weimar, waar groote
geesten als Schiller kunnen alemen, "wordt
groot, mede door hem. Hij weet dit en
geniet er van. liet stadje wordt oen bede
vaartplaats voor zijn vereerders. En zijn
ambtelijke arbeid als minister van finan
ciën, het vertrouwen, dat do hertog, later
groot-hertog, hom geeft, do adellijke titel
hem verleend, stielen zijn eerzucht. Wamt
Goelho, die ons uit zijn werken tegemoet
trciodt als oen groote wijze, dio de dingen
der wereld met toetsenden blik beichouwt,
is eten mam vam realiteit. llij slaat krachtig
op dem vasten bodem en do geneugten,
stoffelijk© en geestelijke, zijn hem ver van
onverschillig. Dit Napoleon hem wilde
ontmoeten, dat deze hom het Legioen van
Eer schonk, was hem een roden tot blijd
schap. „Das ist ein Mann", zeido hij vam
den grooken Franschmain, die, sprekende
over Goelho, merkwaardiger wijze in het
Fransch detnzclfctein indruk weergaf:
„En voila im hommo". Hij Goothe, 'hoeft
waarschijnlijk als zijn tijdgenoot F roden li
do Groote, aan zich zelf gevoeld, hoe ©er-
zuclit, liefde tot room, leidt tot groote da
den. Symbolisch is dit uitgedrukt door
dem maker vam het Schiller en Goethc
standbeeld. Hij laat Schiller mot opwaarts
go rich len ldik den krans, dien zij beiden
vasthouden, ©veu beroeren, terwijl Goethe,
Weten en wijsheid.
Er zijn lieden, dito mc-enen dat met hel
toenemen in wetenschap ©en toenemen in
wijsheid gepaard gaat.
Dat is niet juist.
Hij die veel weet, zal veelkunnen
begrijpen. Maar 'tkan ook ziijn, dat bij
ondanks zijn vete wetenschap' weinig of
niets begrijpt van de dingen dezes levens.
De wetenschap en cle wijsheid hebb n
wel ©en en ander gemeen, maar zij zijn
veiT© van hetzelfde. Er zijn wijze mannen
en vrouwen, die weinig geleerd zijn.
D© wetemscilinjp zetelt in het hoofd. De
wijsheid in het. hart.
Do wetenschap is tot nut in vete dingen.
In de eerste plaats technisch; zij veiaan-
genaamt en vergemakkelijkt voel, zlij kan
oververmorienden men obelijkon ai beid
door machines doen verrichten,-welke door
een kind bediend kunnen worden. Met wi,s»
hcjd aangewend kan hetgeen de we ©nsdhap
voortbrengt tot meuhdiolij'k geluk bijdragen.
Maar tot hot tegendeel evenzeer; o>k do
bommenwerper en de top Mo, het gi'gis en
do omterzoeer zijn vooitbrcngselen onzei
aan de wetenschap ontspro.en todimsoh©
beschaving.
Er is een hoogore vorm van wetenschap;
de niet op zeker nut, voordeel, be-paiing
van ai beid s kracht, voilicoging van pro lue
tic gerichte. De wetenschap, die om liaars-
zjoICs wil beoefend wordt.
Deze vorm is liooger, uit wijsheids-oog
punt. bezien Wijl zij ontdaan is van do za
kelijke nuttigheidsoverwegingen; slechts
op do reino vieugde van bot vozsöhen, vin
den. weten is cle blik nu gericht, 'lis het
zelfde verschil als lussehen den sportsman,
die om der wilte van de sportieve vreugde
zelf, den anderen, dio om co npelilie-wr
en plaatselijke» roem een sport beorient.
In de Sfeer der zuivere wetensolw|) ver
dwijnen cle men-cliely'ko aandoeningen. Dal
rem iet maar verkilt levens, zooals oen
D'i eembar-vncsw ind uit een kamer don
rcok zal demi verdwijnen. maar tevens
de kcctetereiute warmte zat meenemen
Naar mensohelijhe numtslaf is de wijs
heid meer en hooger dan alle wetenschap.
Elke toename in kennis zal don wijze
welkom wezen; bet zal zijn oordeel reohl-
vair liger. zijn hulp deelt ©ifendei doen zijn
Maar bij zal weten, dat do waie wijs
heid toch" in een andere bron; in. het
warme hart zij'n ooi-spiong vindt.
Veel welen zal ver voeren ten goede
óf ten kwade.
Uit veel weten én een warm hart echter
wordt cle hoogste wijsheid geboren.
Seneca Jr.
GEMENUI) NIEUWS»
Gehdiu/Jnnigjo gnsmgitiigmg
iu AmoiiUa.
Zes personen overleden.
Te Now Windsor in den staat New-York
ziijn zes personen van bet gezin John Lu-
kasziewski in bun woning dooi gevonden,
terwijl in een belendend perceel viorpei
sonen worden bedwelmd door oen geheim
zinnig gas, omtrent welks aard cle po itie
nog geen nadere bi zonderheden koi ont
dekken Alle. gasleidingen in cte beide hui
mi rijn onderzocht on eon inspecteur van
luet mijndepurtemcnl stolt oen ondeizook
naar do gassoort in.
Bol- ou knolgewassen welke
uu geplant worden.
Onder de bol- en knolgewassen zijn er
o-ok verschillende wake in het voorjaar
gepant moeien worden, gedurende den zo
mer of in het najair oizen tuin sieren, en
ons uitr" ekende snijbloemen leveren. Alge
meen is gladiolus, oon knolgewas, waar
van soorten en variëteiten in tal van le
vendige kleuren voorkomen. Voor tuinbe-
pianling, in groepen van 10 of meer stuks,
voor ot tnsschen houlgewrassen en vaste
p,anten, zijn ze zeer mooi. Ze bloeien be
trekkelijk lang en als snij bloem op water
geplaatst komen alle knoppen open. We
jnanlea de knollen nu in goed bewerkten
en bemesten grond, op een alsland van 10
c.M en 5 c.M. diep en zoo mogelijk in de
volte zon.
Mind r Ureal is de Kaapsche hyacinth
of Galtonia cundicans, een bolgewas, waar
van de bloemstengel een hoogte kan berei
ken van een meer dan. een meter en waar
aan tal vain blokvormige, witte bloemen
komen. Ook deze planten we nu, en wel
op 15 lol 20 c.M. afstand bij een diepte
van 10 c.M. Nog minder bekend is waar
schijnlijk ti0rida, een bolgewasje dat slechts
80 tot 40 c.M hoog wordt en mot vreemd
gevormde en mooi gekleurde, in het hart
gesjrikkelde bloemen bloeit. De bloemen
bloeien slechts één dag, maar elke bol
geeft verscheidene bloemen, zoodat we van
een groepje van deze eigonairdig mooie
bo.gewasjes lang kunnen genieten.
We planten ze nu op een zonnig en voed
zaam p.ekje op 8 tot 10 c.M. afstand en
8 c.M. diepte.
Mooi is ook anemone ooronaria, waar
van do bloemen zoo geschikt zijn voor
liet vullen van kleino vaasjes. \W-planten
de knolletjes op een zonnig plekje en ge
ven ze een afstand van 8 tot 10 c.M. en
planton ongtwoer 6 c.M diep.
Eveneens goede snijbloemen leveren ong
de ranonkels. De vreemde, op klauwtjes
gelijkende knolletjes planten we nu op
zware vochtlioudenden en goed bemesten
grond. Ze krijgen een afstand van 6 c.M.
en korneln 5 c.M. onder de grondoppervlak-
te. Ook onder de calla's of aronskelken
zijn soorten, welke in den vollen grond ge
teeld worden. De eigenlijke naam is riohnr-
dia en K. albo maculata, met gevlekte
bladeren, R. pallida en R. Elhotliana zijn
daarvoor zeer geschikt. De knollen wor
den omstreeks half April geplant op <M3u
afstand van 20 c.M en 10 c.M diep Ook
deze verlangen een rijk bemesten grond.
Ten slotte nog een bekende, n.l. mont-
cretia, waarvan wo de knol'etjes nu plan
ton op eon afstand van 10 tot 12 c.M.
en 8 cM. diep. Alleen deze laatste kan
in den winter onder goote bedekking, met
turfmolm of droog blad, in den grond blij
ven.
In de
Worden dagelijks gentoatst en
uitsluitend bij vooruitbetaling
aangenomen aan ons bureau
Lange Haven 14i (hoi-k K. Haven)
Telef. 68103, 68617 en 68923
DER
ff W:
V-/-- v.w a
