Sch: damsche Cour?nf.
ui
TWEEDE BLAD
Eerste Kamer.
ff
l Vl-a Vr
Woensdag 6 April,
No. 19097
BINNENLAND.
Suriiiiiamsche bcgrootiiig
Blijkens liet vooiloopig verslag over de
Surmaanischc begtooting voer 1932, ver
klaarden vc-rscheideno leden zeer te zijn.
tcleutgcslold door het beleid dor regeo-
nng met betrekking tot Sunname De mi
nister van kolomen mam verleden jaar
het denkbeeld in overweging om nogmaals
door een bij uitstek kundig en praetisch
man het vraagstuk van Suriname's toe
komst, te laten bestudeeren, dooh van. die
■uitzending is nog niets gekomen, 'fen on
rechte gaat volgens deze loden de be
windsman blijkbaar van het standpoint uit,
dat do naar Suriname af to vaardigen
persoon na zijn terugkeer allerlei maat
regelen zal voorstellen, welke der regee
ring ep aanzienlijke kosten zouden, ko
men te staan. Het is editor evenzeer denk
baar, dat voorstellen zullen worden ge
daan, om de uitvoering van verscheidene
plannen te doen geschieden door parti
culiere maatschappijen, waaraan het gou
vernement slechts in geringe mate zijn
medewerking zou behoeven te vorleenen.
En gestold, dat de taak om Suriname
weder tot bloei te brengen, grootendeels
aan de regeering zelve werd toegedacht,
die zou deze, gelet op de huidige eco
nomische omstandigheden, zich voorloopig
er toe kunnen bepalen, om do te dien
aanzien ontworpen plannen te bestudee
ren en de uitvoering er van voor to be
reiden.
Nauwgezette bestudeeiing en zorgvuldige
voorbereiding dier plannon achtten de
leden hier aan het woord te meer ge-
wanscht, daar de geschiedenis van. Su
riname verhaalt van tal van mislukte on
dernemingen, waarbij het aan voorafgaande
proefnemingen heeft ontbroken.
Laat men de plannon tot wederopbouw
van Suriname, in den meest uitgobreidem
zin des woords, buiten beschouwing, dan
blijft er. zoo merkten deze Leden op, nog
voldoende over, waarop regoering en gou
vernement zich in de naaste toekomst kun
nen toeleggen ter bevordering der wel
vaart van het gewest. Zoo vestigden zij
de aandacht op de wensohelijkheid van
uitbreiding der vruchtenteelt en van ver
meerdering van den vruclilonuitvoer, vooral
van smaasappelen, pompe'moes en bana
nen. Voortzetting der medewerking aan de
pogingen tot bevordering der koffiecultuur,
achtten r.ij ook uitermate gewensoht
Enkele leden achtten het uitbreken van
onlusten ie Paramaribo in October j 1. een
gevolg van de passieve ho-uding, wo'ke re
geering on gouvernement aannemen met
betrekking tot hot vraagstuk van den eoo-
nonnsohen wederopbouw van Suriname!
to gelegenheid tot hot verrichten. van ar
beid behoort huns inziens in de eerste
plaats te worden vergroot door werkver
schaffingen, naar het voorbeeld van het
geen hier te lande geschiedt.
R at op de 28 en 29 October 1931 voor
gevaren gebeurtenissen aangaat, zoo wa
ren andere leden van oordeel, dat die
geenszins aan de houding dor overheid te
wijten waren. Hoewel zij geenerlei aan
leiding aanwezig achtten, om in een uit
voerige bespreking van hot gedrag der
Surinaamschc autoriteiten te treden, daar
het dezen op de critioke momenten, blij
kens het officioele rapport, niet aan ernst
en voortvarendheid heeft ontbroken, kon
den zij niet nalaten, over één feit hun
afkeuring uit te spieken Zjj waren name
lijk van mcening, dat de gouverneur den
voorzitter van het werkloozonc-omité, L.
Doedel, geen audiëntie had mogen ver-
Ie enen, en achtten do ton dezen door den
gezagsdrager aangenomen houding vooral
uit een psychiologisoh oogpunt onjuist,
onjuist, omdat hot hier een welwillendheid
gold jegens een persoon, die tevoren uit
Curasao was uilgewczea wegens opruiend
gedrag akiaar
Ware dezen man liet govraagde gehoor
geweigerd, dan zo-u hem dit ongetwijfeld
tot meer ingetogenheid liobbon gestemd,
terwijl do vertoonde audiëntie thans zij'n
overmoed heeft veigroot met het zeer on-
gewensehlo gevolg, dat hij do hevo'king
tot oproei heeft aangezet' Ilad het gou
vernement op .hot laatste oogonbhk met
zeer cneigick ingegrepen, dan zou lei. onze
volksgenooten in Suriname m. hot grootste
gevaar zijn gebracht.
De leden, hier aan liet woord, spraken
de hoop uit, dat voortaan mot grootore
behoedzaamheid zou worden opgetreden,
indien het geldt de voorkoming van revo-
lutiounaire -woelingen, zomvol iin Neder
land als in de andere doelen vain, hel
koninkrijk.
Sommige leden spraken de hoop uit, dat
de minister bereid zou zijn, oonigo posi
tieve inlichtingen te verstrekken om'rent
de indertijd in uitzicht gestelde, koéoriisa,-
- tie van Nederlamlseho boeren naar Suri
name. Deze-loden drongen "er op aam,
dat het gouvernement onke'e polders zou
aanwijzen en in gereedheid dom brengen,
ten einde voor kleine boorón de niogo'ijk-
heid te scheppen om aldaar "met kans
op succes een bedrijf te beginnen.
mand an t van liet veldleger, tevens com
mandant dor vesting Holland en gouvor
uour dor residentie, op bet daartoe dooi
hem gedaan vcizock een eeivol ontslag
uit den militairen dienst verleend ter zake
van langdungo dienst;
II. luitenant geneiaal tnsingor voornoemd
dank betuigd voor do uitnemende diensten,
door hem geduicnde tal vau jaren in ver
schillende gewichtige betrekkingen aan.
don lande bewezen;
III. benoemd en aangesteld!
A. tot luitenant generaal, commandant
van hot veldlcgoi, tevens commandant van
de vesting Holland, geneiaal-majoor jhr.
W. Roeit, commandant van de lo divisie;
B, tot generaal majoor, commandant van
de le divisie, kolonel T. de Go-eijon, com
mandant van de le infanteriebrigade (bri
gade Grenadiers en Jagers);
0. bij hot wapen der infanterie:
a tot geneiaal-majoor, kolonels J. L. M.
van den Brandhof en II. G. M. Mathol de
Iomgh, resp. commandant van de 3e en 6e
infanteriebrigade;
b. tot kolonel, luitenant-kolonel J. van
Dijk, commandant van het 5o reg. infan
terie;
IV. een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend:
le. ep het daartoe door hem gedaan ver
zoek, terzake van langdurigen dienst, aan
generaal-nxa joors J. L. M. van den Brandt-
hof en H. G. M. Mathol de longh, beiden
voornoemd, de kolonels IC Van Dtniaen en
J. R. L. Jans, resp. commandant der 8e
en der 5e infanteriebrigade en kolonel J.
van Dijk, voornoemd.
Tentoonstelling voor slechtlioorenden.
hi tegenwoordigheid van vele autori
teiten, onder welke de burgemeester van
's Gravenhage, mr. Bosch Ridder van Ro
senthal, werd in de Gothisclie Zaal ie
Den Haag de tentoonstelling geopend van
de Veroemiging tot Bevordering der Be
langen van Slochth oorenden met een re-de
van den voorzitter van do afdeeling Den
Hiaag, de heer Onna Greebe.
De tentoonstelling geeft een overzicht
van wat voor dooven en slechthooren-
den van groot belang is. Zoo is er oen
volledige expositie van mechanische en
electrische gehoorapparaten aanwezig. Dan
zijn er instrumenten welke vroeger ge
bruikt werden, doch die thans verouderd
zijn. Allerlei instrumenten, voorwerpen en
middelen, welke tegen doofheid worden
aanbevolen, zijn hier te zien.
Een groot deel van de tentoonstelling
bestaat uit werk, door onbemiddelde slecht-
hoorenden gemaakt en hier te koop aan
geboden,
üe veiligheid ie Moercapellrj
Op de schriftelijke vragen van het
Tweede Kamerlid Kersten:
Is het den minister bekend, dat onder
Moercapelle sinds geruimen tijd groote dief
stallen van kipen en vele inbraken en
branden, die aan kwaadwilligheid worden
toegeschreven, plaats vinden, waardoor een
toenemende ongerustheid onder de bevol
king ontstaat?
Oordeelt de minister het politietoezicht
voldoende, gezien het feit, dat geen dor
genoemde gevallen werd opgespoord?
Zoo de tweede vraag ontkennend moet
beantwoord, is de minister dan bereid,
afdoende maatregelen te nemen?
lieeft de minister van justitie geant
woord
1. Deze vraag wordt, behalve voor wat
belieft bet gesteld omtrent diefstallen van
kippen, ontkennend beantwoord. Smds 1
Januari 1931 toch kwam m de gemeento
Moercapelle slechts eenmaal brand voor
en eenmaal een begin van brand. Bij het
eerste goval werd kwaadwi ligheid ver
moed en werd een gerechtelijk onderzoek
ingesteld, dat evenwel niet tot voldoende
bewijs voerde. Inbraken hadden m het
bedoelde tijdvak in liet geheel niet plaats.
Van het ontstaan van een toenemende
oiulergolockeiule dan ook ten aanzien noch]
van Mooicape'ie, noch van do onihg«enk'
gemeenten gebleken. Wol echter zijn
zoras./den oudergetoekeudc bekend m ge
worden uit een oiuleizoek, waartoe hij
iceds bij het ontvangen dor vragen aan
leiding had gevonden in verband met oen
desbetreffend request van mwoneis van
Moetoapelle en omgeving in den laat
sten tijd1 in die streek" op vrij belang
njke schaal kippondielstallen voorgekomen,
zonder dat voor zooveel «a» die dief
stallen aangifte is gedaan de dadei0
tol dusveno zijn opgespoord.
2 en 3 liet politietoezicht in de s'reel
lean in hel algemeen voldoen le worden
geacht. Aan het euvel der kippendiefsta'len
zal de ondeiget-ceken.de echter nadere aan
dacht geven.
Veioeniging van liberale leden van
Gemeentebesturen
Te Leeuwarden is de jaarvergadering
gehouden van de vereeruging van ïibe
mie leden van gemeentebesturen, ondoi
leiding van den hoor C. G. ltoos,1 die
in zijn openingswoord memoreerde het
vele en. belangnjke werk, dat de vereem-
gmg in het afgeloopen jaar hoeft ma
gen verrichten.
Uit het jaarverslag van den secrelaris-
pemiingmeester, den heer AV. J. Bastioan,
bleek, dat de vorming van provinciale af-
deelmgen ge reg cV! en voortgang heeft en
dat in toenemende mate_ gebruik wordt
gemaakt van de gelegenheid, om voorlich
ting te ontvangen inzake gemeentepolitiek.
De periodiek aftredende bestuursleden,
mevr, II, A. v. RietSmeonge (As^en),
en de hoeren jhr. D. R. Gevers Deijnoot
(Bilthoven), A Et Hannema (llarlmgeni),
N. de Jager (Groningen) werden herkozen,
terwijl in de vacature van mr. G. J H.
Wagoner (Zutfen), die zichniet herkies
baar had1 gesteld, weivl gekozen mr. J. A.
H. Coops (Apeldoorn).
De staking in het textielbedrijf is gisteren opgeheven. De arbeiders gaan de fabriek
van de fa Jannink te Enschedé binnen.
Oost-Indië,
„Pa" en ,,Moe" van der Steur.
Magelang. Onder buitengewone belang
stelling is het zilveren huwelijksfeest van
don heer en mevrouw Van dor Steur ge
vierd. Een brief van de koningin bood'
gelukwenschen aam en eon gift van f 300.
Gok de landvoogd en andore autoriteiten
Idedon vam hun belangstellmg blijken,
Legor-mntaties.
Bij Kon. besluit is met ingang vatn 1
Mei
1. aan luit.-goneraal E, F. Insinger, oom-
De winkelsluiting.
Op desbetreffende vragen van het Tweede
Kamerlid 1. H J. Vos, heeft de minister
van arbeid geantwoord:
De omdoïgeteekend© heeft tegen ©cnigö
bepalingen van gemeentelijke winkelslui
tingsverordeningen, die eau van de Win-
kels'uitingswet afwijkende regeling inhiel
den, voor wat betreft do sluiting van za
ken, door Joodsche winkeliers gedreven,
voorshands bezwaar gemaakt. Die bezwa
ren zijn aan de in aanmerking komende
gemeenten medegedeeld..
Bij de behandeling va.n zijn standpunt
tor zake verloor de ondergetoekende niet
uit het oog, dat de aanwezigheid van
een belangnjke conglomeratie van Joden
als een bi rondere omstandigheid in den
zin van attikel 9, eerste hd, der wet
zou kunnen gelden. Hijj wil hier echter
dadelijk aan toevoegen, jdat uit de om
standigheid, dat in een gemeente een groot
aantal Isradieten woont,1 z.i. op zich zelf
nog geenszins de noiodzakelijklioid voort
vloeit om nu voor die gemeente iedere
mest, door den minister is afgewezen, niet
tegenstaande zoo-wel hot gemeentebestuur
als de Kamer van Koophandel, in hot
belang van de haven en vun de werkver
ruiming, op hel bescliikbaarstollen had
den aangedrongen?
Is het juist, dat bedoeld terrein niet
beschikbaar werd gesteld, daar het be
stemd is voor den z.g. „gaanden-en-komen-
den man", doch practisch steeds door do
zelfde firma wordt gebruikt voor o-pg'ag
van papicihout, voor welk artikoL, zonder
eenig bezwaar, opslagruimte verkregen
kon worden op een terrein van de spoor
wegmaatschappij M echelon—Tem eu zen
Indien vorenslaande vragen bevestigend
worden beantwoord, is het den minister
dan bekend, dat lnenloor een belangrijk
vervoer aan de haven van Terneuzen is
ontgaan, ten bate van een buitenlandscho
haven
Is de minister niet van meening, dat,
nu de teruggang van het verkeer in de
Nederlandse lie havens zoo belangrijk is,
geen maatregelen achterwege mogen blij
ven, welke tot uitbreiding van liet ver
voer kunnen leiden?
Is de minister alsnog bereid het go-
vraagde teirein in erfpacht of buur af
to staan, indien het mogelijk zou blijken
deze belangrijke transporten to women
voor de haven van Temeuzen?
STADSNIEUWS.
R inkels'uitingswet in zake, do sluiting van
de winkels der Joodsche wmke'iers- goed
te keuren. Dit hangt uit den aard der
zaak af van den inho-ud der afwijkende
regeling.
öv Tijsselsebe itl uat i iéten to on steïli r> g
Naar het Deventer Dagblad verneemt,
heeft het departement Deventer der Neder
landsche Maatschappij voor Nijverheid en
Handel het initiatief genomen tot het hou
den van een Ovenjsselscbe ïnclustrie-lan-
toonstellmg m Juli. De medewerking van
andere departementen in de provincie Over
ijssel en van autoriteiten, gemeenten, Ka
mers van Koophandel en dergelijke, zal
worden ingeroepen.
Opslagterieiu iu Terneuzen.
Hot Eerste Kamerlid Nivard heeft de
volgende sctuiflelijke vragen tot den mi
nister van waterstaat gericht:
Is het juist, dat een verzoek van do
N V, Aug. de Meijer Zonen's expeditie en
agentuur maatschappij in Terneuzen, om
een terrein, gelegen aan de zuidelijke ka
naalhaven te Terneuzen, in erfpacht of
GEMEENTERAAD
Vergadering van -den gemeenteraad op
Dinsdag 4 April, des nam. 2 uur.
(Vrrvolg)
C2. Van den heer A. van Rosse schrij
verlangde afwijkingvan detebepa'ingen der, W|arjn hi] m0dedeeU ztfll
huur te verkrijgen voor het bouwen van
ongerustheid onder de bevolking is denmagazijnen voor op- en afslag van kunst-
benoeming tot dnderwijzor aan de Buiten
gewone School te aanvaarden.
Kennisgeving.
Dl. Van liet lid van den gemeenteraad
den heer A. van Duuihoven, schrijven,
houdende verzoek don Burgemeester als
Hoofd der Politie te mogen mterpelleorem
over hel optreden der Politie bij de huur
derssteking in de Gorzen, aangezien het
antwoord van den Buigcmeester op de
door hem terzake gestelde vragen hom
met lieeft kunnen bevredigen.
Te behandelen aan bet emdo der agen
da.
Agenda:
1. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wcderveihnring aan de C. en
F. C. „llermcs-R. V. S." van baar tweede
terrein aan de Damlaan en aan do R. K.
Sportvereemging „Excelsioi" van baar bei
de terreinen aan do Damlaan, tegen oen
huurprijs van resp. f300 en f350 per jair
Hiertoe wordt besloten.
1 bis. Voorstel van Burg. en Weth. om
aan do in aanbouw zijnde Passage, loopen-
do van do Broeisvest naar liet Broers veld,
den straatnaam van „Passage" te geven,
liet voorstel wordt goedgekeurd.
1 tor. Voorstel van Burg. en W eth. tot
bet verleenen van een crodiet van f 2000
voor het voortzetten van de ontwikke
lingscursussen voor werkloozen geduren
de -3 maanden.
Het crediet wordt toegestaan.
2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot reorganisatie van hel Burger
lijk Armbestuur.
Het raorganiSalrewotarstcl-Dinhelaa'r luidt:
1. De naam van hot Burgerlijk Arm
bestuur wordt gewijzigd m dien van Maat
schappelijk Hulpbetoon.
2. liet besturend ooilege van Maat sol ia-
pehjk Hulpbetoon wordt gesiplitst in twee
afdeehngen, vvaarvan de oene afdeeling
meer in het bizonder tot taak zat heb
ben de verzorging van de eigenlijke be
deelden, bestedolmgen, enz., enz, en do
andera afdeeling de zorg voor de onder
steuning van hen, die door maatsdhaip-
pelijke omstandigheden, lonaftiankelijik van
hun wil, als werkloosheid, enz., tij lelijk
buiten slaat Zijn voor zich zelf te zorgen,
3. In de/p tweede afdeeling bedioaren
de vakcentrales behoorlijk te ziijn verte
genwoordigd.
4. Als voorzitter van dit college wordt
ambtshalve do wethouder van sociale aan
gelegenheden aangewezen.
B, en W. kunnen zich met de zienswijze
van het Burgerlijk Armbestuur, wiens ai-
vies werd gevraagd, vereenigen en stellen
voor
a Te besluiten den naam van het Bur
gerlijk Armbestuur met ingang van 1
Januari 1932 te veranderen in dien van
„Gemeentelijke Instelling voor Maa schap.
pelljk Hulpbetoon" en te bepalen, dal met
ingang van genoomden datum m do be.
trokken vera.denmgen, reglementen en in
structies in plaats van „Burgeilijk Arm
bestuur" -wordt gelezen „Gemeen elijlke In
stelling voor Maatschappelijk Hulpbetoon";
b. met te besluiten tot uitbreiding en
splitsing in afdeehngen van genoemde in
stelling.
De r.eer Dmkelaar trok, na een lang de
bat ziijn voorste] in en stolde voor niet
B. A. mot 3 leden uit te breiden en die
plaatsen te rarerveeren voor vakveroeni-
gings-veitogenwGordigers.
Hot voorstel van B. en \V. werd mot
18—10 stemmen aangenomen, waai op de
beer Dmkelaar z'gn voorstel introk.
3 Van de hoeren J. van den Tempel, B.
G. Ho-ogend am en II. J Steens, mo ie d.d'.
15 Maart 1932 naar aanleiding van het
beschikbaar stellen door Burgemeester en
Wethouders van gemeentegrond voor het
oxploitoeien van een lunapark, waarin het
Collego van Buigemecsler on WeJioadois
wordt verzocht zijn desbetreffend besluit
in le treilen
iiiilii
fJC.r
'Va,„vs-r
De Fransclie minister-president Tardiou heelt, vergezeld van, den Fianschen minister va,n financiën, Flandin, een bezoek
aan Londen gebracht, om met do Engelsclie regecring den Europeeschon toestand te bespreken, liet gezelschap in den tuin
van Bowningstreet 10.
Na een uitvoerig debat werd de motie
ingetrokken en dani vow een ande e in de
plaats gesteld, wnaun B en W. wo:den
uitgoncoligd al net megobko te doen om
tiet stidlilen van een Lunapark ie voorko
men Vcor die motie stemden II, er togm
éen 1 id, terwijl de wel li ouders Van Vel/en
en Slavenburg z.cln van stemming on hiel
den Do voerzittoi achtte hot met zekoi1,
of onder deze omstandigheden de mo ie
was aangenomen, daar n et de huift plus
éen stemmen waren uiigebradik
Do over ge punten werden van de agenda
afgevoerd.
GEMENGD NIEUWS.
Koofoierviw op ecu postkantoor-.
Gemeld woidt: Gisteravond is een
poging tot roofuiGord gedaan op dan post
directeur Bras kort van do Oostzee-badt-
plaats Gioenntz.
Tegen negen uur verscheen oen mart,
die den directeur wensclito te spreken voor
een gezolscliapsrit met een auto van do
rijkspost. Do posldnecteur begaf zich met
zijn laten bezoeker naar een dor diensllo-
kalen, om hem de tarieven voor zulk een
autotocht mede te doelen. Plotseling greep
de bc/.öüker van onder zijn jas een ijzeren
slaaf, waarmee hij den ambtenaar eenigo
slagen op liet hoofd gaf, tengevolge waar
van deze een schedel fractuur bekwam. De
onbekende zag kans te verdwijnen mot oen
bedrag aan baar geld van 150 Mark.
Groote brand in dorp.
Uit Stuttgart verluidt: Gistermorgen is oen
groote -i brand uitgebroken In liet dorpje
Weiier bij Geislingon,waar verscheidend
huizen in brand zonden staan Da brand1- -
weren uit alle omliggende stoden on dor-
i>en verleenen assistentie." Ook ceiiige mo
torspuiten uit Goeppingen zijn ter assisten
tie vertrokken. De oorzaak en den juisten
omvang van den braad is "nog niet be
kend.
I
A
DER
«©to
N -55
v«,\ ï-vO Vv.* 1
Vv?
vï <-v»
li
ii
u
•u
f 4
i t
