kozak
De stratosfeertocht van
Prof, Piecard.
Radio-Programma's.
@EPfS©LfBüeEEfS0
WILLY FORST
OE
MET VALSCHE PAPIEREN.
Zijn carrière eu roorbereitlselon
voor de gevaarlijke onderneming.
Ervaring van den eersten tocht
en verbeteringen.
Een ZQ3T* Syjzoïïdee* Filmwerk
s-a Ifcs i* f* e p 1 j Sc
slechts das©"
van Edtnond Rostand, Regie: W. v. Turjansky
SCHITTEREND BIJPROÖRAMMA - Toegang boven 14 jaar
RADIO-AMATEURS 1
Afw isselend Bijprogramma
Ecu medewerker schrijft ons uit Brussel:
Hot vertrek van prof. Piccard, naar
Zurich, is voor de Brusselaars geen sföm>a-
hotnoe c gebeurtenis geweest. Bij liet och
tend!, neten is do professor verIrokkon, in
ezo.-ehap van zijn assistent, den heer
lax Cos tos, een jongen geloerde, die ook
in de Congo heeft ge work 1, met den gondel
len /ijn we ten s ch appel ij k materiaal geladen
op een vrachtauto. Slechts een enkele at-
tent.o had de professor nog voor het sla
pende Brussel. Hij liet n.l. die auto nog een
paai straten omrijden, langs zijn woning,
•waar zijia vrouw en drie meisjes het laat
ste afscheid namen. Dan ging het den weg
op naar het groot© avontuur.
Het sportieve in do stratosfeertochten
boeit het volk meer dan het wetenschap
pelijke, alhoewel het wetenschappelijke ka
rakter van de luchtvaart van prof. Piccard
van zulk een aard is, dat 't groote bewon
dering wekt voor iemand wiens liefde tot
de wetenschap zou ver gaat, dat hij er
zijn leven voor op het spel zet. Het tikje
romantiek van zijn onderneming verzekert
prof. Piccard de volle sympathie van het
volk. Wij herinneren ons de plechtigo ver
klaring van den hoogleeraar, na zijn eer
ste geslaagden toehl, dat hij nooit moor
zou herbeginnen. Hip dacht aan zijn vrouw
en kinderen. Doch, toen bleek dat, om
waarlijk definitieve wetenschappelijke resul
taten in de stratosfeer te bereiken nog een
tweede tocht moest worden ondernomen,
toen is professor Piccard anders gaan rede-
neeren. Eerst werd er gefluisterd over een
andere bemanning, doch het succes is den
professor een aansporing geweest en toein
zijn echtgonoote zich niet verzette, stond
zijn besluit vast: bij zou zelf weer op
stijgen.
Men weet, dat de onderneming gefinan
cierd wordt door het Belgiadie Nationaal
Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek.
Van al degenen die door het fonds worden
gesteund, is het wel Piccard, die het meest
propaganda maakt voor het fonds, dat op
initiatief van den koning is lot siand go-
komen, enkele jaren geleden, uitsluitend
om geleerden in hun zuiver Wetenschap
pelijke onderzoekingen te ondersteunen.
Prof. Piccard is geen Belg maar een
Zwitser, geboren in het kanton Waadt, te
Lutry. Hij is nu 4S jaar en zijn vader do
ceerde ook scheikunde aan do universiteit
te Bazel. Van moederszijde stamt hij even
eens uit eon familie vau geleerden en het
verwonderde in rijn familio niemand toen
hij, na zijn studiën te Zurich ia machine
bouw, natuurkunde en metereologte, als
werktuigkundig ingenieur later nog een
dokterstitel behaalde om spoedig nl. in
1913 ihloogleeraar te worden in de proef
ondervindelijke natuurkunde. In 1922 werd
hij te Brussel benoemd tot hoogkseraar
in do physica. De toestand iu de hoogere
luchtlagen hadden voor prof. Piccard steeds
een speciaal vak gevormd, in het bizonder
hield hij zich bezig met het onderzoek
dor cosmischo straling, de stralen van zeer
korte golflengte, waaromtrent in weten
schappelijke kringen geen voldoende proef
ondervindelijke kennis is opgedaan en d'ie
sleebio op groote hoogte kunnen worden
onderzocht. Met het oog op zijn mofceroolo-
gisclio waarnemingen en onderzoekingen
heeft prof. Piccard zich veel vroeger reeds
als luehtschipper bekwaamd liet plan om
tot de stratosfeer door te dringen dagtee*
kent niet van gisteren want sedert 1925
reeds werkte hg aan de uitvoering ervan,
waartoe do financieel© bezwaren slechts
een belemmering waren. Het Nationaal
Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek
zou hem deze middelen verzekeren Een
eerste pogmg om op te stijgen op 15
December 1930 te Augsburg mislukte, of
liever werd belemmerd door de weersge
steldheid, maar op 27 Mei steeg prof. Pic
card met zijn assistent op om 3.37 's mor
gens om een hoogte te bereiken van 15 781
Meter.
Thans wcxrdt de onderneming weer ge
financierd door hot Nationaal Fonds voor
Wetenschappelijk Onderzoek, alhoewel prof.
Piccard nu ook wel andere bronnen zou
kunnen aanboren om zijn opzet uit te voe
ren. De hoogleeraar heeft van vele zijden
steun ontvangen en in Amerika, waar hij
wellicht een dorde maal opstijgen zal, zou
men hem graag alles vergemakkelijken.
Thans heeft prof. Piccard in zijn vaderland,
in Zwitserland willen opstijgen.
Bij het vertrek van prof. Piccard werd
verondersteld, dat hij nog deze week zou
kunnen "opstijgen. Maar dit moest noodza
kelijk op een vergissing berusten, want na
de aankomst moeten oarst allo apparaten
grondig worden nagezien en om te kunnen,
vertrekken moeten allo voorwaarden ver-
eeaigd zijn, waarvan de voornaamste de
windstille is. Do geringste bries kan het
vertrek beletten, want de ballon heeft oen
oppervlakte van 28.000 viexk. Meter, waar
op de wind vat heeft. Hot is duidelijk dat
de vertrekdatum slechts bij benadering zal
kunnen worden bepaald en op het laatste
oogemblik steeds zal kunnen worden ver
daagd.
Het meest bezienswaardige aan den bal
lon van prof. Piccard is do gondel, die
in een waar laboratorium is herschapen.
Zij is meer een luxe-gondel als men ze
veigelijkt met do gondel van de eerste
onderneming. Men weet, dat het vorige
jam de gondel half zwart en half wit
was geschilderd met liet oog op do tem
poratuur in de hooge lochllagen. Buiten
do gondel was een motor aangebracht met
een propeller, waardoor de gondel kan
draaien, naar do zijde van de zon, met
hot wit of zwart geschilderde gedeelllo,
naar gelang het koud of warm was. Maar
prof Piccard heeft do ervaring opgedaan
dat er gcon vrees was voor koude; hij
registreerde 40 gr. koude De motor is nu
dan ook weggebleven De gondel is in zui-
vei aluminium van 3 5 mil. dik bij 210
diameter en een inhoud van 5 kub. M.
Bij de eerste opstijging werden enkele fou
ten gemaakt, die nu met meer worden
hoihaald. Zoo waren enkele apparaten aan
den buitenkant van do gondel aangebracht
zooals een zonmeter, een ionisatiekamcr.
Het touw van het gasventiel geraakte de
eerste maal verward met een touw dat
ook omhoog was gegaan en de luchtvaar-
ders waren hierdoor verplicht de verkoe
ling van de atmosfeer door de verdwij
ning van de zon, af te wachten, alvorens
zij kondon dalen. Dit was oorzaak, dat
hun tocht, die volgens de berekening een
5-t«il uien duren moest, 17 uren duurde,
boven Beieren, iets, wat wel romantisch
was, maar toch tragisch had kunnen ein
digen en verplichtte tot een landing op
een Obcigurgl in Tirol. Het gasVentiel staat
thans, in verbinding met de gondel door
een in een U-buisje loopend touw, welk
buisje met kwik is gevuld, om het lucht
dicht te maken. Do eerste maal is prof.
Piccaid opgestegen terwijl hij reeds was
opgesloten in de gondel. Thans wordt de
sfeer langs do binnenzijde hermetisch ge
sloten, en beh'oeft de opening niet te wor
den afgesloten bij het vertrek. Wanneer
de ballon in de hoogere luchtlagen komt,
dan zal de gondel spoedig kunnen wor
den afgesloten, namelijk in 60 seconden.
De ballon zal niet vlugger opstijgen dan
5 M. nor seconde, zoadat de luchtvaarders
al den djd hebben om voor hun veilig
heid te zorgen. Er zijn verscheidene appa
raten in de sfeer, om. oen ionisatiekamor
op hooge drukking, in koper en staal,
gecombineerd met oen hioctrometc-r, be
stemd voor het fetografeeren van de cos-
misclie stralen door do micrografische pro
jectie van den electrometer.
Een ander apparaat is bestemd voor het
elocüo-magnetiscli, het eleotro-statisoli en
mechanisch registreeien van de cosmischo
stralen. Er is een electrische installatie,
die een stroom levert van 2.500 volt. Ten
slotte is er ook nog een radiopost aan
boord, die in morso zal werken op 38
tot 40 en 75 tol 80 meteT golflengte, met
een kracht van 50 watt Er is ook een
ontvangpost op korte golf met 4 lam
pen. 'Onder de gondel zal een dieplood
hangen van 150 meier, eindigend' met een
alummium-ciikel, die als antenne dienst
zal doen Er is natuurlijk eên kompas
aan booid met do andero navigatie-instiu-
menten en oen barograat die tot 19.000
M hoog kan regislreoren. Er zal een voor
raad zuurstof aan boord zijn om het ge
durende 3(R uren in do gesloten ruimte
van do sfeer uit te houden. Ten slotte is
er 800 kilo ballast aan boord, bestaande
uit kleine loodkon-eltjes en die langs een
bizonder toestel uit de gondel kunnen wor
den verwijderd, en zijn de luchtvaarders
voorzien van tweo valschermen, die ge
leend zijn door liet Belgische leger.
Aldus uitgerust, zullen de luchtvaarders
do gevaarlijke reis ondernemen. Er is geen
enkele reden, waarom zij niet zoo hoog
zouden stijgen, of nog hooger, dan de
eerste maal. Prof. Piccard zal zeer vroeg
vertrekken. De wetenschappelijke waarne
mingen zullen den morgen in beslag ne
men en de stratosfeerreizigers stellen zich
voor te dalen, vóór de middaghitte de
atmosfeer heeft gestoord en de avondwind
is ontstaan. Vermoedelijk zal de daling,
die niet het minst gevaarlijke gedeelte is
van de onderneming, gebeuren ten Zuiden
van Zurich.
Prof. Piccard h'ceft goede hoop het pro
bleem van de cosmischo straten en de
n agnotische zono Dink to zullen kunnen
onderzoeken. Veel heil is ongetwijfeld de
wenseh van een ieder op zijn gevaarlijke
reis.
Brussel, 4 Augustus.
Vrijdag, 12 Augustus 1932.
6.4512 u. V.A.R.A,
10 u. v.m, V.PR.O.
12 u. A.V.R.O.
4 u. V.A.R.A
8—11 u. A.VR.O m V.P.R.O.
Ill u. V.A.ltA. i
6.457 en 7.307.45 u. Gymnastiekles
8 u. Gramcfoonplatein. 10 u. Morgenwijding
10.15 u, Voordiacht doeir II. Beek. 10 30
u. V.A.R.A -septet oncter leiding van is.
Eyl. 11.15 u. Vervolg voordracht. 11 30 u.
Vtervolg V.A.R.A.-septet 12 u, A.V.R.O,
Klem-orkest onder leiding van. N. Troep
en Gramafoonplaten. 2 u. Voordracht door
R. Flink. 2.30 u. A V.R.O.-Kamer-orkest on-
der leiding van G. Ilemmes. In de pauze:
Gramafoonplaten. 4 u. Gramofoonplaten.
4.30 u. Kmderuurtjo. 5 u. V.A R.A.-Kleiu-
oirkest onder leiding van Jan v. d. Horst,
Joh. Jong, orgel ©n Gramofoonplaten. 7 u.
A. M. do Jong: Afijn Rocmoonsch© reis.
7.20 u. Vervolg concert. 8 u. V.P.R.O.-
nieuws. 8.05 u. Vaz Dias. 8 1510.15 u.
Uit het Kuxhaus t© Schevoningan: Residen
tie-orkest onder leiding van Gaxl Schuricht.
In do pauze om ca 9 u. Vooilezen door
Jacoha Repelaor van Rriel. 10.15 u. Db.
J. N. Sevenster: Jozaja. 1112 u. Grama-
foonplaton (V.A.R..A.)
Huizen, 298 M.
Algemeen Progiamma, verzorgd door de
K.R.O.
8—9.15 en 10 u. Gramofoonplaten. 11.80
u. Voor/.ieken en ouden van dagen. 12.15
1.45 u. Kwintetoanoert. 2 u. Gramofoonpla
ten. 2.30 u. Zang. 310 u. Pianorecital.
3 30 u. Vervolg zang. 3.50 u Piano-soli'.
4.10 u. Causerie. 4.30 u Orkest con eert.
6.20 u. Causerie, 6.40 u Gramofoonplaten.
7 ul. Voordracht. 7.20 u. Zie Langen berg
(Om 8.15 u. Politiebedchten en om 9.50
u. Vaz Dias). 10,5012 u. Orkestooncert.
brengt van Vrijdag 12 Augustus af
Van Vrijdag 12 Augustus af
een helslhaftlj romantisch filmwerk
Wegens het overwel
digend succes wordt
het amusante filmwerk
in de hoofdrol
Wanneer U deze groote
lachfilm nog wilt
zien, bent U daartoe dus
m liet groote, ruk
peónscèneerdo meesterwerk
van Vrijdag 12 Aug af
en ALICE TREFF
in de langverwachte avonturen-film
(L'Aigion)
De boeiende inhoud van dit filmwerk
zal U van begin tot einde bezighouden
(Metro-Gold wyn-Mayer) (fck'jif'I Y
Zeer spannend. \kjV j
Prachtige Z a nu en SI u z i e k - Pi
in ons Uuproftramma J v
Eon groote klucht P V
met STAN LAUKEl, en OLIVER HARDY
1 TOEGANG BOVEN 14 JAAR
in de gelegenheid!
TOEGANG ELKEN LEEFTIJD
naar het bekende boek van EWALD GERHARD SEELIGER
Regie: E. A. DUPONT. - Een zeer grootsch opgezette f.lm.
TOEGANG BOVEN 14 JAAR.
van Herman Antonsen.
4
12)
Hou je bek, bromde de man en de
vrouw, haar \ergissing bemerkend, draaide
zich snel om. Opeens snapte Thornton het
verband tussehen de woorden.doodgewoon
'n moord" en „den jongen Herwent' en
zag hij in, dat Devereux niets anders was
dan e'en weiktuig in do handen van zijn
zoogenaamden oom Charles Berwent Het
geheele geval stond hem nu zoo duide
lijk voor oogen, alsof bij zelf in do ka
mer met de samenzweerders Had zitten
meepraten.
Devereux, die er doodsbleek uitzag, deed
al zijn best, om zich goed te houden.
Ik schrok me daar toch zoo, zei hij
lachend. Ik had niemand in de gang ver
wacht. Ik dacht werkelijk'een oogenblik..
dat... dat... het huis....
Behekst was? vroeg Thornton glim
lachend.
Ja. Maar u komt me zoo bekend
voor. Ik ben er zeker van, dat ik u
ergens in Londen reeds eerder gezien heb.
Dat weet ik wel zeker. En ik kon u
dan ook heel goed.
Iedereen hier in de stad schijnt Fre
derick Case te kennen, zei hij, snel be
sloten zoo mogelijk zijn eigen naam te
verbergen. Maar waarom denken alle men-
schen nu ook meieen, maar, dat ik hen
allemaal ook ken? U zult, naar ik hoop,
zooiets niet van me cischen?
O, heelemaal niet. Ik ben slechts
heel kort hier in de stad geweest. Bij
een zekeren mijnheer Devereux, U kent
hem waarschijnlijk wel, want iedereen kent
hem immers? Ik ben van liern wegge
gaan, om in dienst van zijn majesteit te
komen.
Rogers grinnikte hoorbaar.
O, best. Als u met Rogers bevriend
bent, dan bent u ook nnjn vriend, riep
Devereux joviaal uit. U kunt genist bij
me komen, als.u eens iets noodig hebt.
Hier is mijn kaartje.
Thornton nam het aan en liet den an
der passeeren en deze, blijkbaar heel wat
opgelucht, veihet het huis
in het daarop volgende gesprek met
Rogers bemerkte Thornton al heel gauw,
dat de omstandigheden hem erg gunstig
waren geweest en hem een zekci overwicht
bezorgd hadden. De houding van den man
was zenuwachtig en aarzelend, omdat hij
blijkbaar bang was, dat zijn ongenoode
bezoeker iets te veel mocht hebben ge
hoord. En nergens heerscht zooveel wan
trouwen als juist onder misdadigers.
Ik ben vanavond al gekomen, omdat
ik denkelijk morgen de stad uit zal zijn,
zei Thornton, om zijn gedrag te verklaren,
en ik heb maar heel weinig tijd. Wat ver
lang je eigenlijk van me?
Hogers grijndsde en keek naar de vrouw,
die buiten den lering van het lamplicht
in een hoek der kamer was gaan zitten.
Indertijd, in het hotel van Zijn Ma
jesteit, heb je me verteld, dat je Thorn
ton lieelte. Maar Thornton, nummer zes
en zeventig, is dood in een spoorwegcoupé
gevonden, die stakkerd. Wat denk je wel,
dat de politie zeggen zou, als zo hoorde,
dat die Thornton nog springlevend is en
het best maakt? Je ziet, ik vraag heele
maal niet naar je privé omstandigheden.
Ik voor mij geloof niet, dat dé politie
iets hoegenaamd zou geven voor de in
lichtingen, die jij meent haar te kunnen
verschaffen. De gewezen detecth e Sanders
kent me persoonlijk heel goed; gister
avond heb ik nog een praatje met hom
gemaakt.
Och, zei Rogers, ziet u de zaak-
zit 'm zoo. Na mijn viijlating kan ïk
geen slap doen, zonder dat de politie
me op de hielen zit. U weet, wat dat be-
teekent. En we moeten ondcrtusschen toch
aan de kost zien te komen, totdat het een
beetje geluwd is. En daarom had ik ge
dacht, dat u me misschien wel wat wilde
leenen. Ik wil u met afdreigen... dat heb
ben ze me nog nooit kunnen verwijten...,
maar het is toch wel liard, als je zoo
op zij gedouwd woidt door iemand, van
wien je toch wel zoo een en ander weet,
niet waar-?
'iliornton begon te glimlachen
Do vraag komt dus hierop neer:
Hoeveel moet je hebben?
Vijf honderd pond, riep do vrouw
terstond.
Rogeis scluok er zelf van. Thornton
bleef glimlachen,
Il'r is een nul te veel in dat cijfoi.
Maar we kunnen misschien wel schipperen
en dus wil ik een voorstel doen. Als je
erin toestemt, je eigen weg te gaan en
je niet meer met me te bemoeien, dan zal
ik je heioven, het voor de politie stil te
houden, dat jullie vanavond het plan hebt
gemaakt, om mijnheer Dorwent... nu ja...
onschadelijk te maken.
Opeens was al do schuwheid' van Ro
geis verdwenen. Hij sprong op en het
was hem aan te zien, dat hij nergens
voor terugschrok, als' h'ij in gevaar ver
keerde, t
Bij gelegenheden als deze, hob ik
zooiets altijd brj me, zei Thornton be
daard, terwijl hij zijn browning voor den
dag baalde. De man liet zich weer op
zijns toe! neervallen.
We hebben bot gevangen, gilde de
vrouw zenuwachtig lachend.
Ja. dat is zoo, zei Thornton be
daard. Jullie zijn nog niet slim genoeg.
Ik heb volkomen de waarheid gezegd, toen
ik beweerde, dat Sanders me kende. Nou,
als die me er niet tussclicn kan krij
gen, wat denken jullie dan wel? Maar ik
uil toegeven, dat jullie het me lastig kunt
maken. Je ziet, ik meen het goed met
jullie, anders zou ik dat niet toegeven.
En daarom wil ik er nog vijftig pond'bij
doen, omdat julllie geldgebrek hebt. Maar
begrijp goed, ik laat mo met afpersen.
Als je mij aanbrengt, dan zal ik zorgen,
dat jullie er ook inloopt, samen met je
vriend Devereux, dio zich Case noemde,
van wien ik heel wat afweet. Wat zeg je
op dit voorstel?
Rogers boog zich over de tafel heen
en zijn gezicht klaaide op.
Dat is mooi van je. Je had ons
ertussclien, erf nu vergeldt je kwaad' mei
goed. i
Hoofdstuk VIII.
De papieren.
ben volgenden avond' ging Thornton
naar de concertzaal, waar la Foneuso op
trad. Ilij had gedineerd in een klein, een
voudig restaurant en daar was dat idee
bij hem opgekomen. Nu hij "met haar ver
loofd was, kon er toch' niets togen zijn,
dat hij iedere gelegenheidr aangreep cm
haar te spreken, dacht hij schertsend- bij
zich zelf. En op het zelfde oogenblik zag
hij de dwaasheid er van in. Ilij moest haar
niet anders beschouwen, dan als een bond-
genoote, om een gezamenlijk dool to be
reiken. Dat was immers het eenig-moge-
lijko voor een ontslagen gevangene V
Hij luisteide nauwelijks naar do schitte
rende ouverture. Zijn gedachten waren al
leen met de vraag bezig, lioe Hij liet
avontuur, waarin hij zich begeven lud,
zoo spoedig mogelijk tot een goed einde
zou kunnen brengen, Hoe eerder hij Der-
went den genadeslag kon toebrengen, hoe
beter het voor hem zou zijn
Maar toen Ja Foneuso zelf optrad, was
hij toistond een en al aandacht. In het
strelende licht van het podium was zo
niet mooier dan li ij lioar altijd gekend
had, maar wel leek zo hem nog veel
ongenaakbaarder dan te voren liet geluid
barer stem biaclit hem zoo in verruk
king, dat hij nog met goed toL zichzelf
gekomen was, toen ze allang van hot po
dium was verdwenen Toen het donderend
applaus was votstorven, ging hij de zaal
uit] Het was stil iu de Inoeüo corridor.
Middenin zag lil] eon hoor in gesprek mot
een der suppoosten. Toen Thornion nadei-
bij kwam, bemerkte hij, dat deze hem
aandachlig opnam en haarde hij don heer
ontstemd zeggen
lloor eens, boste mon, dat is' nu
maar onzin. Ik weel lioel goed, dat lady,
Calcroft mot iedereen ontvangt. Maar met
mij is dat iels andere. Hier is mijn
kaartje, dan zul jo het vanzelf wel be
grijpen
Do man las het kaartje en ging meteen,
in de houding staan. i t
[Wordt vervolgd.}
