DE BRAND IN DEN RIJKSDAG.
VOOR
1
aCONir IGINNEDAG
,,ariSu
Vrijdag 1 September 1933.
eerst
LAD.
F1L83-GUNSTERS.
Een uitstekend geslaagd feest dat door
velen is bijgewoond.
K
86ste Jaargang.
20428
No. 68103, 68817 en 68923»
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103. 68617 en 68923.
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND.
Een tweede brief van dr. Branting. Waarom wordt
geen onderzoek tegen Goering ingesteld Een ver
zoek om buitenlandsche verdedigers toe te laten
Ontvangen de beschuldigden een menschwaardige
behandeling Een antwoord van Duitsche zijde.
Do Zweedsohe advocaat dr. Branting
liocft oen laalsd; soDrjjven gericht^ aan
den procureur-generaal van het rij'ksge-
reehlsliof tc Leipzich over hetonderzoek
van de huitenlandscho commissie naar de
schuldigen aan den btand in het Rijksdag-
gebomv. Uit dezen langen brief lichten wij
do volgende o.i. belangrijkste gedeelten.
Is bet u niet bekend, dat in de geibeele
wcie'.dpers reeds begin Maart met groote
zekerheid werd veikiaard, dat do brand
stichting in den Dui'sd'ien Rijksdag geen
merk van communisten was? Is liet u
niet bekend, dat in de geheide m r.eld-
pers leeds begin Maart beweerd werd, dat
de brandstichting den tegenwoordig en Prui-
siscben minister-president Goerng tot auc
tor bad? Het leek ons in bet buitenland
vanzelf sprekend, dat minister-president.
Goering tenminste een der groo'o wcr ld-
bladcn, die deze bewering uitten, bij bet
bevoegde gerecht zou aanklagen, tlij' beeft
bet met gedaan. Nog koit geledon heefl
de bekende advocaat Moro (haffen zelfs
woordelijk verklaaid: ,.Ik beoordeel do
zaak streng van uit bcroopsMuulpimt en
spreek lot u als advocaat, die eenvoudig
de stukken beeft bestudeerd. Rij mijn ziel
en bij mijn geweten verklaar ik: Goering
lieeft lliet gedaan, Goering beeft bevel ge
geven het Rijksdaggebouw in brand te ste
ken". Ook togen Moro Giaffeii is geen
aanklacht ingediend. U onderstreept in uw
schrijven uw interesse voor besefmldigings-
matcriaal oosk logen anderen dan de aan
geklaagden. Waarom hebt u de door do
wereldpers eenstemmig geui'c beschuldi
gingen tegen Goering niet onderzocht?
Ik weet natuurlijk, dat de Duitsche wet,
die thans formeel nog m kracht is, evenals
do wetten van andere beschaafde tandon
in vele bepalingen en paragrafen voorziet
in rechten der beklaagden, enz. Betoelce-
nen echter thans voor het derde rijk deze
paragrafen nog meer dan een stuk papier?
liet eenvoudige verwijzen naar' paragrafen
belcekent niets. Van uit deze opvatting
zij het mij veroorloofd, aangaande do vov-
schillende punten van uw schijven bet
volgende op te merken:
1. Vrije keuze der verdedigers.
U beroept u op do voorschriften van
het wetboek van strafvordering (138), vol
gens welke de beklaagden de vrije keus
hebben uit een aantal bij de Duitsche
gerccblen toegelaten advocaten. De be
klaagden knnnen echter bij de thans in
Duilscbland lieerschcndo toestanden daar
van geen gebruik maken. De beklaagden
resp. bun verwanten en vrienden hebben
een gcbeele reeks van Duitsche advocaten
do verdediging aangeboden, deze hebben
echter allen uit geroeid vaardigde vrees voor
eigen vrijheid', leven en gezondheid do ver
dediging geweigerd, Ilce zouden ook ad-
vocalen of hoog'.eeraren besluiten, de ver
dediging van communistische beklaagden op
zich te nemen, wanneer bet bekend is, dat
do advocaat Ilegewisch naar een concen
tratiekamp is gebracht, nadat bij zich be
reid verklaard had, de verdediging van
Ernst Thaelmann te vooren?
Dr. Branting noemt in dit verband nog
verscheidene voeibcoMen.
In bet buitenland neemt niemand aan,
dat advocaten, die lid zijn van de nat.
soo. partij, of baar na staan, communisten
kunnen veidedigen met de energie en onbe
vooroordeeldheid, die in dit geval moeten
worden in acht genomen. Des te meer,
waar naar officieele verklaringen zelfs de
mogelijkheid beslaat, dat het verdedigen
van communistische aangeklaagden kan ver
volgd worden als bewijs van sympathie
voor het communisme.
Voorts verzoekt dr. Branting liet mogelijk
te maken dat builcnlands'cho vordeligers
worden toegelaten. Een der Bulgnarsehe
verdachten verstaat bijvoorbeeld geen
woord Duitsdi en wordt hijges'aan door
een Duiischen pieper.
Dr. Branting vraagt of er bezwaar beshal
dat builenlandschc juristen ajs toehoorders
bet gebeele proces bijwonen en véstigt
de aandacht op het feit, dat in bet EngeP
sche lloiogeiih.uis geconstateerd is, dat Torg-
ler dag en nacht in ketenen gehouden
wordt.
Naar aanleiding -van deze publicatie
wordt van Duitsche zijde medegedeeld
Beklaagde Van der Lubbe heeft een vol
ledig onderzochte bekentenis over de daad
zelf en over zijn beweegredenen afgelegd
liet is ook bekend, uit welk milieu Van
der Lubbe komt. Hot is Dui'sch reefd op
grond van dergelijke bewijzen 'n aanklacht
m te dienen en in een boofdlmfiandoling
de daad volledig op te helderen en den
dader te veroordeel en. Dat zal geschieden
met Van der Lubbe en zijn medebeschul
digden. Al het andere, dat inzake de brand
stichting in het Rijksdaggebouw in bet
buitenland wordt gezegd, kan slechts dan
voor de behandeling in Duitse,'dand
aanmerking komen, wanneer de beweerde
feiten voor het geroei'it zoo geloofwaardig
worden gemaakt, dat bet van die feiten
gebiuik kan maken als matei iaat voor do
verdere behandeling der zaak in juridi-
schen zin.
1 Alle soorten ijzersterke JONGENS BROEKEN
PULLOVERS, SLIPOVERS en SPORTKOUSEN
.voor Jongens en Meisjes
REGENCAPE»>, REGENJASSEN en IV!ARINE-JEKKERS
N.V. SCK3IEDAMSCHE KLEEDING MAGAZEJ^EM
hoek Groot©' Markt - Schiedam
DUITSC11LAND.
De partijdag der N.S.D.A.P.
Woensdag is de rijkspartijdag der
N.S.D.A.P, te Neurenberg geopend. De par
tijdagen zijn tot nog toe steeds in deze
stad gehouden, aanvangende in 1923, toen
de Ilitlcrbeweging nog slechts een kleine
groep omvatte. Do belangstelling was dit
maal buitengewoon groot; ook van diplo
matieke zijde waren vele vertegenwoordi
gers als eere-gaslen aanwezig. Alle voor
aanstaande persoonlijkheden der N.S.D.A.P.
waren aanwezig. Na klokgelui werd de
ijjkskanseher Adolf Ilitler *s avonds op bet
stadhuis ontvangen. Hitler Ju eld daarna
een rede.
OOSTENRIJK.
Ontvoering van een
nazi-gouwleider
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag is de nazi-gouwleider, llofer op slink-
sche wijze door twee als hulppolilie-agen-
tcn veikslecde partijgenooten uit de ge
vangenis te Innsbruck bevrijd en na een
scnsationeelen tocht dooi de Tirco.lsclhe
beigen te Dolzano in Noord-ltahé gearri
veerd.
De Oostenrijksche gendarmerie heeft «ren
leans gezien de auto, waarmee do on'voe
ring geschiedde in te halen, doch wel
werden verscheidene schoten op den wa
gen gelost, waardoor Hofer een vleoscb-
wond aan het been opliep. Ilijl is in het
ziekenhuis te Bolzano opgenomen. Hofer
zou voornemens zijn naar Duilschland te
reizen.
Verscheidene nat. socialisten zijn in ver
band met deze ontvluchting gearresteerd'.
BALKAN.
Vijf doodvonnis sein in
Bulgarije.
Hot gerechtshof van Stara Zagora heeft
gisteren vijf beschuldigden ter dood en
negen tot kerkerstraffen van in liet geheel
72 jaren veroordeeld wegens het Voorarn
van communistische propaganda in het
leger. Drie beklaagden werden vrijgespro
ken.
VEREEN. STATEN.
Stakingsonlustein te
Philadelphia.
Vierduizend stakende arbeiders bobben
te Philadelphia ucrkwillligen overvallen,
die zich in vrachtauto's naar bet werk
begaven. Een gehéél bezette vrachtauto
en eenige andere auto's werden vernield.
De stakers wierpen met stocmein naar
d'e werkwilligen.' Twee personen werden
gedood' en een groot aantal, waaronder
verscheidene politic-agenten^ gewond, De
orde kon eerst worden hersteld nadat po-
lilievorslerkuigeii waren gearriveerd'.
Norman Davis naar-Europa.
Norman Davis is Woensdag aan boord
van het Amerikaansche s.s. „Washington"
naar Londen vertrokken.
f CUBA.
Was de regeerin-Ma chado
corrupt?
De Gubaanscbe regeeiing geeft bet op
zienbarencte bericht, dat de regeering Ma-
cliado een bedrag van.26 millioen dollar
boeit verduisterd'.
liet zou bier middelen voor openbare
bouwwerken betreffen, waarvan Macbndo
en zijn ministers bet groolsto deel zich
hadden toegeëigend.
MANDSJOKKWO.
Russische troepenconcentra.ti
a'an d'e grens?
In militaire kringen le Tokio wordt ern
stige aandacht besteed aan het bericht,
dat daar ter slede is onlvangen, volgen
hetwelk de Sovjeiregoering troejxsn concen
treert aan de grens tusschen Marubjoelcwa
en Siberië,
Aan do informatie woidt toegevoegd, dat
de geconcentreerde Sovjettioepen in aan
tal moer bedragen dan do helft van de
gebeele malilaira macht van Japan, waar
bij nog komen 300 militaire vliegtuigen,
waaronder zware bombardcmenlsloeslclton.
Do Russische ambassadeur le Tokio
lioefl een bezoek afgelegd bij den onder
secretaris van buitenlamdsche zaken. Hij'
verzekerde, dat de Sovjet-grenswacht niet
over d'e Mandsjoerijsche grens is gedrongen
en dat er geen bizondere troepenconcen
traties langs do gicns plaats vinden.
JAPAN.
G as olin e-oor 1 og mot Rusland'.
1 September. Uit de Schcvening-
sche Strapea-lo-zaal is dezer dagen eon
lieer verwijderd en dat wel dooi middel
van. een tweevoudige politiemacht, die
bet mijn niet zoo bizonder schei p van
liet dijn wist le otndeischeiden en ntols
toont duidelijker aan welk een zegenrijks
laak het behendigheidsspel, als nieuwe
zedelijke figuur in de Nedeilandsclie sa
menleving, vervult.
Er zijn meer van dit sooil edclmaiuien
en -vrouwen, die deze functie in do too-
kerige en benauwde lokalen onzer /on-
rijke badplaatsen hebben vervuld. Een
klein meemngs verschil„pui-don dame,
deze inzet was van mijn en niet van
uwé", cm oogonbhk zwakte in liet ge-
beugen van de „tegenpartij" en be, dijn
is in de zakken van mijn verdwenen.
Alles is gewonnen, behalve de oei' eu die
is niet op geld waardeerbaar en slechts
een klein on nietig on derdealt jc van allo
rare dingen, die ontastbaar zijn en slcJi.s
voor enkele dwaze lieden waaide bonbon.
Overigens toont dit vooivalletjö weer
eens overduidelijk aan het nut en do
zedelijke grondslagen van de/.o nieuwe in-
hen gasoline-oorlog ,s m vollen gang slcning vnn Nwj.landa duin. Want zou
me zoo jmsl geïmporteerde Sovjetobe, zcmder ilct 1)oslaan VJU1 heL ten rm.
welke op de markt wordt geplaatst tegen rcc]ltc immers veol C;0lku,rl(>>
30 cents per gallon d'.i. 2 cents goed- h(,bl)en kl dat alg d ölder.
cooper dan de detailprijs welke is over-
omgekomen door de Engelscbe, Amerikaan-
sche en Japansche oliebelangen.
VOLKENBOND.
Raadszitting en A s se in b 1 e.
De Volkonbondsraad is door bet secre
tariaat voor 22 September bijeengeroepen
voor de gewone 77ste zitting. De Noor-
sche regeering voert het voorzitterschap
in den raad.
De zitting der Assemblee zal, aanslui
tend op do raadsvergadering, op 25 Sep
tembar worden geopend.
STADSNIEUWS.
h a vig-v er wijderde eemge kleine mancoi's
vertoonew in de subtiele intuïtie omtrent
liet al of niet oirbarc?
Dili is juist liet zegenrijke van deze
onschuldige behendigheidsspclletjesbet
maakt een sclulting mogelijk van de
Nederiandscho inenscbbcid dooi de lijino
zeef der uiterste moialiteit eu wat er
bovcn-op blijft liggen nemen wij met oen
vies gezicht tusschen duim en wijsvinger
en depanecreti wij in do vuilnisvaten:
onzer maatschappelijke minachting.
Zoodoende worden wij in staat geacht,
op aangenamer wijze dan door de weten
schap der psycho techniek en zeker even
overtuigend, liet kaf van liet koren te
scheiden en uit hen, die niet uit de
Gokkerlo zalen verwijderd zijn, kunnen
wij dan onze keuze maken voor procu
ratiehouder, portier of vaste verkoering.
De aardigste samenleving is deze reclit-
door-zeee van ons, Straperloozen.
Nog zelden zal bet zoo vol op de Groote
Markt en omgeving zijn geweest als Woens
dagavond, toen, dor traditie gei.rouw, vier
plaatselijke muziekkorpsenStedelijk Mu
ziekkorps, St. Ambrosius, Muzickvcrecni-
giug Gusto en Har po Davids zich te negen
uur voor het stadhuis opstelden.
Die groote belangstelling van de zijde
der burgerij hield een belofte in voor de
viering van don Koninginnedag en die
verwachting is niet beschaamd' gowoirden.
Niet groote opgewektheid' is ook dit jaar
de verjaardag van H.M. do Koningin ge
vierd'. Het prachtige zomerweer, dat ook
nog den laatslen Augustusdag voortduur
de, beeft daartoe zeker niet weinig bij
gedragen 1
De taptoe.
Bij de taptoe, die ter inleiding van de
feestviering geslagen en geblazen werd,
waren op hot bordes van bet stadhuis de
moeste bestuursleden van do Oranjover-
ocniging, velen Vergezeld door hun dames,
aanwezig. Van liet gemeentebestuur was
alleen bet raadslid, de lieer N. Scheur
kogel tegenwoordig.
Na de taptoe marcheerden do muziek
korpsen om beurten af om een wandeling
te maken en overal in do stad to doen
hoeren, dat de feestviering begonnen was.
om beurten afgemarcheerd om de zelfde
wandeling door de stad te maken als den
vorigen avond'. Het Stedelijk Muziekkorps
speeld'e enkele nummers voor het Ge
meente-ziekenhuis, do dr. Nolclstichling en
bij de lighallen van de vereeniging tot be
strijding der tuberculose. Het terrein der
lighallen was keurig versierd. De heeren A.
Geurlson, voorzitter on D. Wuisler, pen
ningmeester. vergezeld' door bun resp. echt-
genootein en de lieer A. de Bruin, vice-
vooizittor hebben een bezoek aan beide
ziekenhuizen en de lighallen in bet Volks
park gebracht en d'e patiënten een
versnapering aangeboden. In liet Gemeente
ziekenhuis zong het zusterkoor eenige lie
deren ander leiding van den heer W. A.
Ilouünan.
Kerkdiensten.
In do Groote Kerk werd te negen uur
een korte godsdienstoefening gehouden, die
geleid' werd' door den oudsten Hervorm
den predikant, ds. P. Bokma. Het Kerk
koor verleende zijn medewerking, evenals
de organist, de beer A. O. Schuurman.
De heeren A. Geu risen en A. de Bruin
vertegenwooidigdon bot bestuur van de
Oranjevereeniging bij dozen kerkdienst; ook
do burgemeester, de beer II. Stulemoijer,
de wethouder, de beer T. Slavenburg,
Het bleef tot vrij laat, nog ongewoongmncente-secrelaris mr. V Sickenga,
druk in de straten, waarboven veel meer «x de raadsleden de hoeren N. Schour-
vlaggen dan andere jaren wapperden.
Ditmaal was bij de taptoe ook reeds de
vlag van liet stadhuis uitgestoken; de bur
gemeesterskamer was cup eenvoudige wijze
Een afbeelding van een van de beste inzendingen van den optocht. Het
karaktcrisliek-lIolJandsche karretje van den boer Lansbergen was versierd
met prachtige dahlia's. Zelfs de jeugdige passagiers waren ,(in de mode".
mot bloemen vei'sierd', waarbij bet oranje
domineerde.
Aubade.
Bij bet luiden der klokken om 10 mi
nuten voor acht verzamelden zich gister
morgen weer velen op d'e Groote Markt.
Op bel boules van hot stadhuis waren,
toen om acht uur d'e aubade begon, met
bet bestuur van de Oranjevereeniging aan
wezig do burgemeester ,do lieer lil. Slule-
mcij'Sr .wethouder T. Slavenburg en mevr.
SlavenburgRulteman; de gemoentc-secro-
taris, mr, V. Sickcnga en hot raadslid1, do
heer P. Mak. Ook nu weer waren vele
bestuursleden door hun echtgonoote ver
gezeld'.
liet Stedelijk Muziekkorps opende bet
oehlendconocrt met: Nu danken allen God,
gevolgd door bet Wilhelmus. Iets nieuws
was d'aarbij, dat oen dozijn jonge fas
cisten, die in een groep bijeen stonden,
tijdens bet spelen van ons Volkslied den
fascistengroet brachten.
Na het Stedelijk Muziekkorps speelde
St. Ambrosius: Domine safvam fac en
Offertoiie, Gusto' Muziekvereeniging en
Ilarpo Davids deden elk twee koralen
hoeren.
'Op 'd'o gebruikelijke wijtee werd weer
kogel, J. v. d'. Tempel en A. Slahlie. waren
in de kerk aanwezig.
Ds, Bokma sprak naar aanleiding van
Psalm 17 vers 6.
Na afloop van don dienst werden staan
de twee coupletten van bet Wilhelmus ge
zongen.
Li de Julianakerlc werd een godsdienst
oefening gehouden, die geleid werd door
ds. 0. Vonk. Hier vertegenwoordigden de
boer D. Wuisler, penningmeester en
de beer A. van llattcm het bestuur der
Oranjevereeniging. Voorts was o.a. het
raadslid1, de lieer P. Mak aanwezig.
Ds. Vonk las Psalm 33 voor en spralc
naar aanleiding van bet laatste gedeelte
van vers 1: Lof betaamt den oprechten.
Spr. wekte den aanwezigen op in deze
moeilijke tijden veel voor Il.M. do Ko
ningin te bidden.
Na liet eindigen van den korten dienst
volgde een orgelconceit van don beer W.
A. Ilouünan, dat geopend1 werd met twee
coupletten van liet Wilhelmus. De aanwe
zigen zongen staande moe.
Als soliste trad op mej. Suze Houtman,
die op zeer verdienstelijke wijze zong:
Vrouwe van Neetland, muziek van W. A.
II (out in an), die zijn dochter op bet o-rgei
begeleidde.
In de R.K. berken zal Zondag as Ier
gelegenheid van den verjaardag van II.M.
do Koningin een Te Deum Laudanms wor
den gezongen.
Bciaardbcspcling.
Na aUoop van den dienst in de Groolo
Kerk beeft de heer Pred Timmermans oen
beiaardbespeling op den St. Janstoren ge
geven. i
Concerten.
Het Ilakkert Strijkje heeft Zondag j.l.
reeds een concert in liet Gemeente Zie
kenhuis gegeven; gisteren musiccieidon het
Mandolinegezelsebap O.N.I., directeur B.
Ilakkert en bet flakkert Strijkje in hot
De hindernisbaan blijft altijd een aantrekkelijk nummer van de kinderspe
len. Zooals men hierboven ziet, kom en de deelnemers soms voor eigen
aardige „problemen" te staan.
Deze contant verschijnt dagelijks, met art»
sondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs nor kwartaal f 2.franco per pos%
f 2 50, Priis por week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
.Vdvertentiiin voor het ooratvolgend nuin.
nier moeten vóór eli uur aan hot Bewï
bczoigd /.iju, 's Zaterdags vóór u
Hen bepialdo plaats van advertontiSa
■woidt mot gowaaiboigd.
<0.
f t
Prijs dor Advorlentién, v.ui
iedere regel moor f030; in het /ut i
iregels f t.80, iedere regel mee» O t»
Reclames f 0.15 por regel.Incassokobie is,
postkwitantieslö ets. 'larieven van advor»eu
dij abonnement zijn aan het Bureau vei kt ijgbu u.
r Dagelijks worden tegen vooruitbetaling M »no
AüVertentiGn opgenomen fü.50 t/m, 15 woor-'
den, f 0.15 t/m. 25 wooiden. Kik \nooh! meer
5 cent lot een maximum van 80 wootden.
's Woensdags Kleine Ad\ertontlbn tot 25 woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertenttén H.OQ, tndieo
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
