GOEBBELS SPREEKT IN GENÉVE.
Mr. STOMPS TERUGGEKEERD.
Vrijdag 29 September 1933.
V "f
eerste blad.
II*
iiiii»
ERRES RA.PIO
(Mo. 20452
Tel. Ho. 68103, 60017 en 68923.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923.
Postrekening No. 5311..
Drankwet.
Hinderwet.
BUITENLAND,
Maar niet in de Assemblée van den Vo kenbond.
Hij heeft de internationale pers uitgenoodigd
v 3
-;L!, L'
w
i
WMÊimssmmm
mAmmismmmrnrnms
-z.v
GEEN BETERE.
Kag. ,,'i Lichlpunf', Kooptfaal IB9. Iel, B8836
Zijn reis naar Leipzig zonder resultaat. Hij is
van meening, dat Van der Lubbe alleen ge
handeld heeft.
GEMENGD \IEUYVft.
Kunst en Wetenschap.
Jloorjverraad of alleen
brandstichting?
Ernstige botsing.
Doze courant vorscliijnt dagelijks, met uit- harnnnn
zondering van Zon- en Fccütdageu. ODste Jaargang.
IViis P- kwartaal f?.-; franco por poat
ta 50J3—"prijB por week: 15 ets. Afzon-
dörüiko nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertent ion voor hot eorstvolgcud num
mer moeten vóór elf uur aan liet Bureau
bczoigd z\jn, Zaterdags vóór uur.
Keu bepaaldo plaats vau advertcattèn
wordt uict gewaarborgd.
Rrij^dor Advortentlën: van t5 regels M.55;
ledere'egel incur f0.30; in het Zaterdag» u min er
15 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35.
lleelames fo.75 per regel. Incasso koster» 5 ets.;
Costkwitnniies 15 ets. Tarieven van advortentiën
ij abonnonu'iitzijn nan hot Uurenti verkrijgbaar.
Dage.ijks worden tegen vooruitbetaling KI:ino
Advertentiëii opgenomen A f 0.50 t/m. 15 woor-
den, f 0.75 i;in. *25 woorden.Kik woord meer*
5 cent tot een maximum van 30 woorden*.
'e Woensdags: Kleine Ad verton tihn tot 25 woor
den 'f (X25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
?s Zaterdags: Kleine Advertonti'dn f 1.00, Indien
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd-
Bij oi Krachtens wellen of verordeningen
voorgcsclireven cn andero officicelc af- cu
aankondigingen en kennisgevingen van liet
Gcmcenlchcsluur.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam brengen Ier openbare kennis, dat bij
lieu is ingekomen een verzoek van J. J.
D-E KLOli, alhier, om een verlof A voor
don verkoop van zwak-aleohoFschon drank
in het klein, in de voorlocalitcit van het
clubgebouw, staande op het sportterrein
aan den Vlaardingerdijk (terrein Wilton),
alhier; en
herinneren, dat binnen .2 weken na deze
bekendmaking legen het vorlecnen. van liet
verlof bij hun College schriftelijk bezwaren
kunnen worden ingebracht.
Schieddam, 29 September 19933.
'Burgemeester en Wethouders-van Schie
dam hebben bij hun besluit van 28
temher 1933. de beslissing op het ver
zoek van de N.V.; AMERICAN PETROLEUM
COMPANY te 's-Graverihnge, omvergun
ning, totoprichting van een benzinebewnar-
plaats met een ondorgrondscli reservoir, in
houdende tiOÓO L., in het pand Ifalleijstraat
da eir bovengrond-schc aftapinricli ing, VER
DAAGD, aangezien het desbetreffend Onder
zoek nog niet is geëindigd.
Schieddam, 29 September 1933.
••12 ,7:46
De'rijksminister voor de propaganda, dr.
Goebbeis, heeft gisteren te Genève in hotel
Carlton do geheclc internationale pers ont
vangen. fn dit contact met de thans ter
Volkenbond'svcrgadcring aanwezige inter
nationale pers ligt een der belangrijkste
motieven voor het. verblijf te Geneve van
dr. Goebbeis.
Goebbeis verklaarde, dat liet Duitsche
volk met smart cn ontgoocheling in de
afgeloopen maanden heeft waargenomen,
dat liet worden van dett nationaal socia-
lislischen staat cn zijn positieve terugslag
op de economische en politieke organisa
tie der Duitsche natie in de wereld veelal
verkeerd begrip, wantrouwen en zelfs af
keuring heeft gevonden.
Dr. Goebbeis verklaarde, dat de natio
naal socialistische beweging, rood's voor zij
aan de macht kwam, bij verre do grootste
en meest invloedrijke partij van bel par
lementaire, Duilschland was. Zij word legaal
voor do verantwoordelijkheid geroepen cn
zij heeft verder legaal haar machtspositie
opgebouwd. Van terreur en gebruikmaking
van geweld kan daarbij geen sprake zijn.
Er is in Duilschland nimmer een regee
ring geweest, welke zich, zooals de na
tionaal socialistische, kon beroepen op haar
overeenstemming met. de breedste volks
massa's.
liet overnemen van de macht geschiedde
op het tijdstip tier grootste werkloosheid,
waarin het bolsjewisme dreigend voer de
poorten van het rijk stond en de door de
wereld' aanschouwde crisis van het Duitsche
volk reeds geleid had tot de verscheu
ring van ieder nationaal verhand. Wanneer
de Duitsche regeering het volk heeft ge
spaard voor het lot der chaotische anar
chie, zooals zij haar sociale dragers uit
do volksgemeenschap sloot cn in concen
tratiekampen weer probeert op te voeden
lol. bruikbare leden van de mcnschenmaat-
schnppij, dan is zulks een daad van nood
weer, welke werd uitgevoerd met. het oog
op de grootte van het acute gevaar met de
meest humane middelen.
Het nationaal socialisme staat, zooals
iedere echte politieke beweging, van den
wil op liet standpunt der "totaliteit. Met
beeft do geheelc macht eu de gchoele
verantwoordelijkheid op zich genomen. De
overwinning van het veel-parlijen-systeem
hceft.de rcgecriiig verzekerd van do volg
zaamheid' van het goheelc volk.
Zij was van het begin van een organi-
schcn, politieleen en eoomomiscilien weder
opbouw der Duitsche natie, waarvan liet
ccnjg doel daarin bestaat do vcrlanuncndoi
crisis tie overwinnen, bet volk arbeid le
geven en het land den vrede te verzekeren
De- Joodsohe kwestie besprekend, ver
klaarde dr. Goebbeiswanneer de Duit
sche regcoring de behandeling der Jood-
schc kwestie langs wettigen weg ter hand
nam, dan verkoos het daarbij de meest
humane en loyalo methode. Het nationaal
socialisme is van niets meer wars dan van
bet nemen var. goedkoope wraak. Het zou
niet alleen het Duitsche volk, maar do ge
heele wereld ton zegon strekken, wanneer
de cntiek op de gebeurtenissen in Duitsch-
land zich tolt (net werkelijk feitcl'ijlkc zou
beperken cn van den beginne af iedere
stemmingmakende antipathie zou uit
schakelen.
n \00i"^s ')cs'lco^ Goebbeis, dat bot. nieuwe
uilschland een geestelijke expansiepolitiek
zou voeren, welke sleebis do voorbereiding
zou bcleckencn voor een lalaro expansie-
po dick op hot gebied van de macht.
et zou goed zijn, wanneer de woorden
revanche of oorlog uit do omgangstaal dor
volken zouden verdwijnen.
Ten slofte verklaarde Goebbeis: Wat
heeft het jonge Duilschland do wereld te
bieden: Met garandeert oen stabijen lo-v
&buul m het binnenland mot een sterk
centraal bestuur, dat bereid is te ondor-
leï lSt hVn Is 10 onderhandelen.
Met heel bolsjewistische brandstoffen, wel-
verdw" nro,)a jn 8evaar brachten, doen
veid Mjnen. De wal, welke Duitschlaiul heeft
opgebou wd egon do anarchie is onverwoost
Jlt DtlitsClllu.lKl can ^GCll vprril'lrrnn
nn dal gv ?1?n|W0 wolko onderleekml
ko nen a n m™1?"- l>et na-
Ko nen, Dit Durlschland
Raliont in do handt
ter wer
oor on lm
geeft.
Dr. Goebbeis besloot;: Wat Duilschland
betreft, het is van gansoher harte bereid
mede te werken aan den vrede van Europa.
Het Prins 'Hu,unie üou-lVy dat eenigen tijd geleden door 11. K.. IJ. Prinses Juliana te water is gelaten, is Donderdag door acht
sleepbooten uit de Williel minahaven alhier naar de Rotterilamsche Droogdok Mij. versleept.
is een eerlijke oon-
ïavj-ng der lielangou
DUITSCHLAND.
Nat.-soc. strafrecht.-
De Pruisische minister van justitie heeft
e(e nmemorandum tor publicatie gegeven
waarin wordt voorgesteld het Duitsche straf
reent to roorganisceren in dpfl geest van
den nationaal soeialislisohen staat.
In dit" memorandum'staan voor de eerste
maal voorstellen voor. een strafrechlelijiko
behandeling tegen de ondermijning van het
Duitsche ras. Voorts bevat zij .volkomen
nieuwe voorschriften voor do bescherming
van de geestelijke en zedelijke gedachten
der Duitsche blocdgemecnschap.
Do voorschriften betreffende de bescher
ming van ras en volksdom zullen worden
aangevuld met bepalingen betreffende, de
bescherming der organisaties welke do
volksgemeenschap vormen. Volgens natio
naal socialistische opvatting is do zwaar
ste misdaad landverraad.
Deze behoort volgens de voorstellen van
den minister aan het-'hoofd- der toekom
stige wetgeving, waarbij bij de desbetreffen
de strafbepalingen niet zal mogen worden
afgezien van de doodstraf.
Een principiccle rcorganisnt'e ligt ook
in het voornemen met betrekking "tot de
voorschriften ter zake van hoogverraad.
Ook het duel zal weer worden toegelaten.
Dc- Duitsche journalisten' in
Sovjet-llusland.
Nara de D.A.Z. meldt, heeft de Sovjet-
regeering den termijn voor de uitwijzing
der Duitsche correspondenten met 48 uren
verlengd', d.w.z. tot morgen.
VER. STATEN.
0 or 1 ogssch u 1 d c n en
politiek.
Staatssecretaris Ilull verklaarde gisteren
dat de a.s. oorlogsschulden onderhandelin
gen gevoerd worden door het ministerie
van financiën, teneinde reeds zuiver u'ter-
lij'k dc financicele zijde van deze zaak
in; het licht te stellen. De regecring der
Vereenigde Staten .weigert ook thans iedere
verbinding der aodogsschuld' problemen
met politieke kwesties.
U i t b r e i d i n g cl e r s t a ld n g e n
b iji Ford.
Jn de Fordfabrieken in Chester (Pennsyl-
vanië) en Edgewater (New-Jersey) zijn jn
totaal 8000 man in staking gegaan. Zij
wijzen de werkweek van vier dagen, zooals
Ford, die ingevoerd' heeft af en eischem cl©
werkweek van vijf dagen, zooals de auto
code die heeft vastgesteld'. Do Fordfabrie
ken in Chester moesten worden .gesloten,
terwijl de fabriek in Edgewater met 200
werkwilligen het bedrijf voortzet. De sta
kingsleiders verklaren, dat zij optreden op
grond van de National Recovery Act om
een druk uit te oefenen op Ford* opdat hij'
gedwongen zal worden de autocode te on-
derteekenen.
C on g r csl e d en v.oor in f 1 a ti o.
De democratische senator Thomas uit
Oklahoma deelt mede, dat 'hij in opdracht
van 200 leden van het congres aan presi
dent Roosevelt telegrammen en brieven
zal zenden, waarin valuta-expansie zal wor
den geëisclit. Thomas verklaarde, dat een
door hem onder dc leden van hot congres
ingesteld onderzoek tot resultaat had, dat
een groote meerderheid van het congres
accoiord gaat met zijn eisch lot inflatie,
VOLKENBOND.
Bijeenkomst van Neurath
on Paul 13-o-ncour.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt mede
gedeeld, dat in den loop van gistermiddag
een bijeenkomst heeft plaats gevonden tus-
schen v. Neurath ca Paul Roncour, waar
in dc verschillende kwesties, welke Duilsch
land en Frankrijk betreffen breedvoerig wer
den besproken.
mot Electro Dynamischon-Luids|irekci
Desgewensclu gem. betatiiig.
NVMNTA li AAKDEN
dcnlicid en de opmerkelijke gaaftu.id der
munten/maakt deze vondst1bizpnd'er be
langwekkend. De gèldstukken ;dra.gen do
beeldenaren van verschillende B.oini jnsöhe
keizers uit de 3de eeuw n. Clir; van Galli-
anus en diens gemalin en van 'Aurclianus.
Belangrijke restauratie te Pnmpéji voltnoiil.
Bij de fatale uitbarsting van ilea Ve
suvius in 89 n. Chr. werd o.a. het huis
van den vermaarden Grieksdien dichter
Men an der, in dc onmiddellijke nabijheid
van den Isis-tcmpcl .verwoest. Het, huis
bevatte tallo.oze kunstwerken - en kó'slbaab
heden. Enkele jaren ge'.edem is men be
gonnen met do uitvoerige restauratie van
de woning van den dichter, die. zich hier
tevens als fijnzinnig verzamelaar maui-
fbsleeit
Groote waarde hebben vooral vorlerlei
zilveren voorwerpen gebruikszilvor, sie
raden en pastick welke men bier aan
trof, en nadien in het museum tc Napels
heeft ondergebracht. Bizondcr belangwek
kend ijS het decoratieve schilderwerk in
bet Atrium.Verder bevinden zich in dit
huis kleurige fresco's in typisch Pompc-
jaansclicn stijl; een portret van Mcnancler,
Egyptische landschappen, met uitbundige
flora en fauna, scenes uit den Troja.an-
schen oorlog, de strijd tnssdhen do Le-
pitlien en de' Centauren, en verschillcinde
andere voorstellingen uit dc Griekschc my-
ttiologie. De fraaie kleurschakccringen liar-
monieeren voorlrcffclijk met dc polychro
me mozaicken, welke don vloer bedek
ken. llcl geheel is dan ook, nu do restau
ratie is voltooid ,cen cultuurmonument van
bizorulëre botceko'nis.
Ncdcrlandsehe Boekenclub opgericht..
In navolging vaar' d» moeste landen in
Europa on van Amerika, is im N«l'erlai'-idi
opg'oi-iclit een Boekenclub, d'io zich ton
doel stelt boeken van beloekcnis, zoowel
oorspronkelijke als vertaalde werken, iin
breedo kringen te brengen tegen om prijs,
dio zoo laag mogelijk zal worden gehou
den.
Miet bestuur van deze Nederlandschol
Boekenclub is samengesteld' uit do heeron;
l\V. F. L. Muggo, voorzitter; d'r. B. M.
Boerobacli; d'rs. J. van Daalon on MonrL
Brandos, seerelaris-penumgmocster, Masselt-
sclieslraat -12, SclicTOningon.
Aan do vertalingen zullen hooge cischon
worden gestold. De boeken worden uitge
geven in kloek formaaL, keurig verzorgd',
met band'teekeniingeii, ontworpoii door Ne-
derlandsche kunstenaars.
J-ltet ewstc boek dat binnen onkolo weken
gaat verschijnen, is een werk van Franc-ois
Mauriac\,\Vij,"Frontona.csin de ver-
laling van mevr. J. Mascbmcijer— Buekcrs.
liet bandontwerp is van den kunstenaar'
Kees Koeman.
Oudheidkundige vondst in Picmonte.
Uit Cunoo (Piemonto) wordt gemeld, dat
een landbouwer in het naburige dorp Fos-
sana, Ier jdaatso waar cons hot anlieleo.
Bomanisium lag, bij liet beploegen van
II milieu nw.„ I -I zii'" ak"kcr> bronzen vaas heeft gc-
M f né f' rf'M "P vonden, welke 500 Roineinscbo geidstuk-
11 dageiijksoh Imwrlkni H«oV L- Ivval'o-i. Do grooto versch.ei-
De Nedcrlandschc advocaat, rar. B. W.
Stomps, uit Heemstede, dio zich op ver
zoek van do familie van Van der. Lu hbo
naar Leipzig hoeft begeven, om le trach
ten Marinus van der Lubbe te overreden
liem als verdediger aan te nemen, is gis
teren uit Leipzig teruggekeerd. Het Vader
land heeft een onderhoud met mr. Stomps
gehad, waaruit wij het volgende overne
men
„Ik kan u verzekeren, dat het proces
te Leipzig absoluut objectief wordt ge
voerd1.
En ik heb goede gronden voor die over
tuiging. Het rijksgerechtshof1 in Leipzig is
niet speciaal voor dit proces samengesteld,
maar hetzelfde Hof dat zijn onpartijdigheid
al ecnigo malen hééft bewezen. Wilt u
oen voorbeeld? liet onverbindend verkla
ren van do nieuwe Duitsche Perswet is
er ©en.
Ton Rm.deIn het geschil tusschen
Pruisen en liet Rijk heeft ditzelfde Hof
Pruisen in h :t gelijk gesteld'. Dat zegt zeer
veel voor Ge onafhankelijkheid van dit
Hof, voor welks- president dr. Büngor, mr.
Stomps zoor veel respect hoeft.
Dat Van der Lubbe op eigen gctlegen-
heid heeft, gehandeld, daarvan is mr.
Stomps overtuigd'. Zijn aanvankelijke mee
ning, dio waarschijnlijk de meening van
zeer velen is geweest, n.l, dat Van der
Lubbe een werktuig is. geweest in handen
van nat.-sodalisten, heeft Dij absoluut ha
ten varen, Hot staat voor hem wel vast,
dat Van der Lubbe alleen, of met onkel o
kameradien, hoeft gehandeld. Trouwens, in
een onderhoud dat mr. - Stomps voor zijn
vertrek met de familie van Van der Lubbe
had', woos deze de veronderstelling, dat
hij in contact met de Nazi's slond, be
slist van de hand. Eveneens bestreden zij,
dat Van der Lubbe op instigatie van de
K.P.D. zou hebben gehandeld. Veeleer be
hoorde hij tot een richting, die do loden
der „officicelc" K.P.D. als verraders be
schouwde.
Maar als Van dor Lubbe alleen den brand
geslicht beeft, boe verklaart men dan die
wagonladingen brandbaar materiaal, die in
gebouw govonden zijn?
Daarover-, is in de eerste berichten over
den brand inderdaad snrake oewecst. Na
derhand heeft men daarover weinig moer
vernomen, ook tijdens liet proces niet.
Misschien zijn die berichten oen beetje
tendentieus gewee-t. Nu worden ze dooi
de K.P.D. tegen de nazi's en omgekeerd
uitgespeeld'.
L Het gesprek komt dan vanzelf op do ma-'
nier, waarop Van der Lubbe den brand zon
lielrben gesticht.Hij zou hierbij gebruik ge
maakt hebben van vuurmakers.
„U moet niet denken", zegt me. Stomps,
„dat de vuurmakers, die men in Duilsch
land' heeft, gelijk zijn aan die, zooals nr-cia
ze in ons land krant. De Duitsche vuur
makers zijn tabletten" van twintig blokjes
én met één zoo'n- blokje, dat niet grootcr
is dan enkele vierkante centimeters, maakt
moil in enkele oogranblikkon de kachel
aan, Dc voornaamst© bostanddeelen van
d'io tabletten zijn parafiine en houtspaan
ders. Als men ze aansteekt, komen er
aan alle kanten felle steekvlammen uit.
Een tablet zou meer dan voldoende zijn
om b.v. het paleis op don Dam lo Am-,
sterdam in lichte laaie te zetten. Ifot is
dus zeer wel mogelijk, om met een paar
van deze tabletten liet Rijksdaggebouw te
Berlijn aan te steken".
Aan Van der Lubbe is hoogverraad1 ten
lasto gelegd', waarop volgens do nieuwe
Duitsche wet d'c doodstraf staat. „Indien
ik Van der Lubbe had kunnen verdedigen",
zegt mr. Stomps, „zou ik dit op zuiver
juridische gronrten gedaan hebben. De
kern van mijn beloog zou geweest zijn,
dat men iemand niet volgens oen wet vcr-
oordcolen kan, die ton tijde, dat het feit
gepleegd werd, nog niot bestond".
„Bovendien, zemdor tc willen vooruit-
loopcn op den uitslag van het proces",
zeitle mr. Stomps, „staat de kwestie van
hot hoogverraad' niet vast. Er zou sprake
zijn van hoogverraad' indien Van. der Lub
be brand' gesticht had om het sein te geven
voor een revolutie. Wanneer zijn bedoe
ling geweest is, do arbeiders eens wak
ke'- te schuddm, dan kan er slechts van
hranae-Licliting gesproken worden".
Aan het einde van liet onderhoud ver
telde n r. Stomps nog. dat do reden van
zijn onvrwacht vertrok uit Leipzig is
geweest, dat men hem niet lveeft toege
laten hij het onderhoud, dat de Zweed,
d'r. Söderman en een Ncdcrlandsehe jour
nalist met Van der Lubbe in de gevange
nis hebben gehad'.
Te Milicien (ussclien motor cn
auto. Een ilooilc.
Jn den afgeloopen -nacht omstreeks half
twee hoorde een nachtwacht van Muidon
een hevige slag en oen geschuif eu ge
knars van wielen.
Het geluid kwam uit do richting van
den nieuwen rijksweg. Hij ging er naar
toe en zag op don berm langs den weg
bet lijk van een man liggen. Even ver
der vond bij een vernield rijwiel. Aan
den anderen kant van den weg lag eran
luxe auto in de stool. De bestuurder van
den wagen, dio er uil gekrop-an was, bleek
ernstig aan hoofd' om boenen gewond1.
Dr. Niekcrk uit Muiden, die spoedig Dor
plaatse was. constateerde don dood van
den wielrijder, die bleek te zijn de 34-ja-
rige .1. Verscbure uit Muiderborg.
"Waarschijijnlijk heeft hij met zijn rij
wiel in verband mot den mist op don weg
gereden inplaals vam op het rijwielpad.
De bestuurder van de auto, de lvoer
R. A'. uit Bussum, werd naar zijn woning
overgebracht.
llij was zoo overstuur, dat hij tot heden
morgen vroeg nog geen verklaring kon
afleggen over het ongeval. Het lijk vam-
liet slachtoffer is naar het lijkenhuisje tö
Muiden overgebracht.
Ernstig molbrmigclulc. 1
Te Fur merend.
Na do landbouwfecsten van gisteren is
to Formerend een ernstig ongeluk gebeurd.
Op do Wcslcrslraat worden ieder jaar tij
dens deze feesten 's avonds volksfeesten
gehouden. Deze feesten trekken altijd zeer
veel publick, o-ok van builen deze ge
meente. Na afloop gisteravond heeft men-
hot touw, dat ter afscheiding dwars over
de Westerstraat was gespannen, niet ver
wijderd. Mem plaatste op ongeveer 10 M.
afstand' een hord met hel opschrift: Ver
boden rijweg, benevens een lantaren met
rood1 licht. Vannacht om ongeveer 2 uur
•kwam de 21-jarige motorrijder D. Mus
uil de Punnor met flinke vaart uit do
garage Kortus en reed tegen het louw.
Hij werd door liet touw aan do horst-ge
raakt en ongeveer zes meier •weggeslingerd'.
Met een ernstige schedelbreuk is hij op
genomen cn maar het gemeente-ziekenhuis
te Purmercnd' vervoerd. Bij aankomst bleek
hij echter reeds le zijn ovcii-cdon. Do
ouders van den jangen man werden direct
gewaarschuwd'.
De vader bleek dusdanig overstuur, dat
men het raadzaam achllo hein in het
ziekenhuis op le nemen.
