Dit mier Desiaai HET PROCES TE LEIPZIG. Vrijdag 6 October 1933 ERRES RADIO FILM-GLINSTERS. 86ste Jaargang. No. 20458 No. 68103, 68617 en 68923. EERSTE BLAD. BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923. Postrekening No, 5311. Beëindiging zomertijd. BUITENLAND. Torg'er verklaart zijn optreden na den brand in den Rijksdag. Het Roodboek het geding. Moedijkheden met Dimdroft. GEEN BETERE. Mag. ,,'t Lidiipunf', Foogsiiaal 109, Til, 6BB3B President Roosevelt tegen verdere inflatie VOLKENBOND. RECHTSZAKEN. Kerk en School Ned. Horv. Kerk. Doz» courant verschijnt dagelijks, met uit sondering ran Zou- cn feestdagen. Pnjs pel kwnitnnl f 1 franco per post f2 50. Prijs por weck: 15 ets. Afron- deilijke nummeis 4 ets Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Adveitontien voor hot eerstvolgend ntim- mei moeten róór elf uur aan liet Bmeau bczoigd ,'ijn, 's Zatcidags vóór uur. l'.en bepuüdo plaals van advertentie'n «ordt met gowaaiboigd SGHiED&lSCHE COURANT Prijs der Ad verten tién. van 15 regels f 1 55; iedere regel meer f030, in hot Zitei dagnummer 15 regels f180, icdero rogol meer 1035. ltcclaines f075 per regel. lncAssokosteuöcts.j postkwitantioi 15 ets. lnriö\en van advertentien bij abonnement /yn nan hot Hui eau \crki ijgbaar. Dagelijks not den tegen vooiintbet Uing Kkmo Adv ei ten tien opgenomen ft f0 50 t/m. 15 woor den, f075 t/in. 25 ooi den. Uk wooid meer 5 cent lot ten maximum van 80 woorden. 's Woensdags' Klomo Advertonticntot23woor den f025, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan hot Bui eau foo/m gd. 'b Ziterdngs* Kleine Adveitontien fl 00» indien niet \66r Vnjdagavond uur bezorgd. Bij oi krachtens wetten of verordeningen voorgeschreven cn andere oflicicclc af- cn aaiilm—'igingcn cn kennisgevingen van liet Gemeentebestuur. Ter algemeono kennis woult gebracht, dat dc zomertijd dit jaar eindigt m den naclit van Zaterdag op Zondag 8 October a s. to 3 uur. 'Op dien lijd zuilen de gemeentelijke open bare uurwei ken één uur worden tctugge- steld, zoadat zij" alsdan weder do tijdrege- ling van den middelbaren zomertijd van Amsleidam zullen aangeven. De beheerder» van de openbare uurwer ken in deze gemeente worden uiigenoodigd als dan eveneens hun klokken een uur ierug tc stellen. Schiedam, 6 'October 1933. 3131/30 sto maal lx? Leipzig te hebben gezien. Iïij heeft nimmer met hom of ctmand die op liom gelijkt bij do fralicburcaux der K.P.D. gestaau. Dimilroff verklaart in antwoord op vra gen, dat hij Torglor voor don eersten koor to heiipzig heeft gozion. Tijdons hot voor onderzoek is hij niet met Torgler gecon fronteerd. Hij' is maar eenmaal in het Rijks- dtiggobouw geweest en dat was in 1921. Torglor Verklaart uit de bladen kennis to hebben genomen Van het bestaan dor Bulgaarschio viord'achien. Die vroegere communist Kunzack ver klaart, dat in 1925 Üo Dussekloif een bij eenkomst v'an communisten heeft plaats iglahad, waarin de vorming vain terroris tisch© groepen in besproken. V. d'. Lubbö zou dk>/.o bijeenkomst hebben bijgewoond1. V. d'. Lubbio ontleent in 1925 te Diisscl- dorf te zijin geweest. Iïij is maar eenmaal to Dusseldorf geweest en dat was in 1933. [Hij laant Kunzack niet. Torgler maakt er op opmerkzaam dat d'. Lubbe in 1925 nog maar 15 of 16 jaren oud' was. Die zitting wordt verdaagd tot bodon- morgicn. Dam wordt Dimilroff verboord'. bij d'e Kamer, welke op 25 October a.s. bijeen zal komen twee wetsontwerpen in gediend tor bekrachtiging van liet door de regeonng uitgevaardigde verbod der Duit- sclno nationaal socialistische partij en der Duitsch Nationale partij in TsjethoSlo wakije. Volgons bet tweede onlweip zullen de mandaten dezer partijen, 18 in bot ge heel, worden geannuleerd. Waarschijnlijk zal nog ern derde vclscmt- wierp worden ingediend, waarbij bet ver mogen der boide partijen, in beslag zal worden genomen. Gistoron is den leden der beide partijen medegedeeld, dat een voortzetting van bun paitij-activiteit zal worden gestraft met geldboeten van 10.000 lot 50.000 kronen of met hechtenis van 12 uren tol 14 dagein Men spreekt in politieke kringen over een eventueel verbod der communistische par tij* (Vervolg van de zitting van gisteren) Toigler vei klaarde, dat hij en zijn vrien den zeer opgewonden waren over den brand. Wat de talnjko telefoongesprekken belieft antwoordde Toigler, dat bij ver geefs beeft geprobeerd' uehehnrat Gallo te bei eiken, doch s'.ochts diens echtgenoot» beeft aangetroffen, d'ic hem ecliigo mede- deelingcn over den brand deed Torgler is toen naar zijn tafel terug gekeerd' en las daar dc berichten over zijn zg op de vlucht verlaten van het Ilijks- daggebouw. Men was liet er over eens bier met tcnden/.-berichlen te doen te heb ben, die bedoeld waren om de KP.Di. de schuld aan den brand in de schoenen te schuiven. Hierna word' een half uur ge pauzeerd Vervolgens wordt de gotu'gcnis van een zekeren Kunzack, vroeger zelf commu nist, voorgelegd, die verklaart,, dat in 1925 tc Dusseldorf een bijeenkomst heeft plaats gehad, waaibij drie Nederlanders aanwezig waren, waarvan er een Lueblien boette, die volgons getuige identiek is met be klaagde van der Lubbe. 'Op oen vraag van den president, ver klaart van der Lubbe voor bet eerst in 1933 in Dusseldorf te zijn geweset Toigler verklaart dan, dat het getuigenis van Kunzack mot juist kan zijn, want in 1925 was van der Lubbe pas 16 jaar en bet is met waarschijnlijk, dat een dergelijke jongen ïeeds optreedt als leider der No- el eiland sebe communisten. Do voorzitter wijst er dan op, dat de jonge Hollander toen in Dusseldorf ver klaard beeft, dat bij een communistische jeugdbeweging in Nederland op touw wilde zei ion. Toigler ontkent dan verder, dat bij met Kaspar betrokken is geweest bij een com munistische dynam.etaanslag to Wuhlheidc. Dan wordt Toigler het getuigenis van den vroogeren commimistenloidcr Grotbo voorgehouden, die verklaard heeft, dat op 26 Februari voor de Rood-frontstrijders „Alarmbereidschaft" was bevolen. De ac tieve groepen stonden in verschillende lo kalen gereed, doch den 27en waren zij weer naar buis gestuurd' Later heeft d'eze getuige gehoord, dat de brand m den Rijksdag wel degelijk bet teelcen had' moeten zijn om handelend op te treden, doch hot was verkeerd uitge voerd en do kans was verkeken. Een zekere Kempner moet Grotbo ver klaard hebben, dat hij de verbinding tus- sclien de centrale en de brandstichters beeft onderhouden. Hij beeft liet materiaal in bot portaal van den Rijksdag aan een grooten zwarten kerel gegeven. Dit moot Popoff geweest zijn. 'Verder moet deze Kempner gezegd lieb- ben, dat buitenlanders genomen waren, om dc Duitscho communnisl.cn niet te com- promitteeren. De brandstichting lag in ban den van Torgler, die de daders binnen moest laten. Hqt begin was op half acht vastgesteld. Een dag tevoren was het plan in liet Liobknechthaus opgesteld, waarbij Torgler of Kulinen aanwezig was, benevens van der Lubbe on Popoff. Popoff moest den aftocht dekken. Torgler noemt d'e aanklacht fantastisch. Hij weet er niets van. Torgler wijst er op, dat bet Liebkneclithaus reeds den 23en bezet was door de politie. Rechter Parisius is echter van mcening, dat deze bespreking ook wel voor dien datum kan bobben plaats gehad. Het verboor van Torgler is hiermede ten einde. Hij noemt de getuigenissen van Grotbo grenzelooze leugens. Zoowel Toxglers verdediger dr. Sack als <fc procureur-generaal dt. Werner pro life toerden togen verdachtmakingen, welke l|St in bot buitcmJaind' gepubliceerde Bruin boek zou bevatten. Dr. Seiffert verklaart van bet comité van verdediging uit bet bui tonkin d een schrijvten te bobben ontvangen, waarin wordt aanbevolen bcklaalgde v. d. Lubbe door twee Zwitsorsche deskundigen to la ten onderzoeken. Spreker acht het beneden do waardigheid v'an een Duitschcn advo caat antwoord te geven aam zulk toen comité. Iljj zou dan ook geen ant woord geven. Na toein korte pauzo verzoekt beklaagde Dlimitroff het woord. Dit wordt hem niet toegestaan. Wtaninoer Dim i trof f protesteert, maakt voorzitter dezen beklaagde or op al tent dat hij moet zwijgen. 'Oiger Verklaart Dimilroff voor d'e oer- met Eloctio Dynamischen-Luulspieker Dpsgewenscht gom betaling, INVENTA HAARDEN Terwijl in Agrarische kringen in dc Ver. Staten voortdurend oen sterke invloed beersebt, die verdere inflatie van don dol lar wensclit, blijven do Amerikaanscho con-1 mets formateur benoemd ITALIË. Spionnage?* Uit Venelie wordt gemeld, dat aldaar on der verdenking van spionnage js gear resteerd de commandant Ba'telli, die er van wordt beschuldigd nurmegeheimem aan vreemde mogendheden te bobben ver kocht, Baltolli is een oude vriend, cn school kameraad' van Mussolini. Men brengt zijn arrestatie in verband' mot die van don voor- maligen afgevaardigde, Bianclii, die zich binnenkort zal bobbon tc verantwoorden voor hot hof van nationale verdediging. SPANJE. Do regeerimgscrisis. Professor Sanchez Roman, die Woens dag opdracht had gekreden tot formatie Van oom kabinet zag zich gedwongen /.i,n opdracht near te loggein. De radicalen van Lorro'ux weigerden zit ting to nemen in een kabmot, waar oen sociaal democraat, zij het ook zonder por tefeuille deel van uitmaakte. De sociaal- dom ooraton van lsum kalm- Weigerden lodero samenwerking met do radical on. Thans is do advocaat Pedtegal toit kabi- Pedrogal was leen spoorwegbrug in do nabijheid in de lucht springen. Naar uit Amhridgo in Pownsylvainib gc- meklt woult, bobben 105 politieagenten al daar d'e voor de slalen buizenfabriekom op gestelde stakmgsposten verdreven. Do po ld ie trad krachtig op en maakte dairbij gc- binik van mot schroot geladen geweren, traangasbommen en gummistokken. Een staker werd gedood, 9 stakers werden, deels zwaar, in rug en schouders gewand. Verder werden nog 25 peisanen, wa,non- dor ook vroinve-n, door slagen gewond of door gas vergiftigd. Opheffing van hel drank- verbod. Ill officiecle kringen verwacht men, dat bot drankverbod voor de Ver. Slaton op December a.s. geheel zal worden opge heven. ONTWAPENING. De besprekingen. De Engclscho onderslaalsseorclaiis van buitcnlandscbo zaken zal morgen naar Ge neve vertrekken om Engeland in de zit ting van hot bureau der ontwapenings conferentie lo vertegenwoordigen. Smion zal gedurende bot weekend Londen waar schijnlijk niet verlaten, om nog deel te nomen aan een vergadering-, dio waarschijn lijk Maandag jilaals vindt en waar do ont- wapeningskw estio zal worden besproken. Do koslem van den Volkenbond. In de budgetcommissie van den Volken bond beeft de Engelscho gedelegeerde lloro Beüseha geploil voor een verandering van bet systeem, volgens hetwelk do lo den van den Volkenbond, die achterstallig waren in bet betalen hunner bijdragen, toch allo voorrechten behouden. Groot- Brillannió betaalt alleen een tiende deel van do kosten en bet Bril scha Rijk be taalt oen vierde. Iïij stokte voor, maatrege len te nemen om te verhinderen, dat do betreffende staten in gebreke blijven. Do achterstallige bijdragen bedroegen in Dcc. 1932 960 0P0 pond sterling. servatieven, industrieelen en bankkringen reeds minister van financien onder de elk© verdere inElatio van de valuta scherp monarchie afwijzen en eischen zij eindelijk stabilisatie Uit welingelichte politieke kringen wordt thans vernomen, dat ook president Roose velt zou hebben besloten in de komende maanden geen inflatie moer te bevorderen, doch dc definitieve beslissing aan bet con gres to zullen overlaten. Roosevc'ts adviseurs zouden op het! standjrunt staan, dat inflatie noch voor den landbouw, nocli voor do industrie! oenig voordeel zou opleveren, zoolang do dollar op de buitenlandseho markt nog niet is gestabiliseerd'. ENGELAND. Nieuwe oorlogsschepen. De Daily Herald meldt, dat momenteel in de Engelsche bewapeningsinduslrio te Sheffield' onder hoogen druk wordt ge werkt. Do veronderstelling, dat do Engel- sche marine een aantal nieuwe oorlogs schepen wil laten bijbouwen, wordt beves tigd door liet feit, dat te Sheffield wordt gewerkt aan de vervaardiging van pant- serplaten voor deze onder. Do pantserplaat- fabrieken der Britsche Staalcorporatie, dio jarenlang gesloten waren, werken met over uren. OOSTENRIJK. Is Dertil nationaal socialist? Gisteren heeft de politie bet bewijs in handen gekregen, dat Dertil, de man dio den aanslag op bondskanselier DoiTfuss beeft gepleegd' nationaal socialistisch© pariij- man is, Zij heeft n.l. hot lidmaatschaps boekje der N.S D.A P. van Dertil gevonden. Uit dit boekje is gebleken, dat Dertil in' bet begin van 1932 tot d'e N.S.D.A.P, is toegetreden. Bovendien is bij Ooslanrijksch S.A.-man geweest. Gisteren warden 11 personen ge arresteerd, als verdacht van medeplichtig heid'. O m. werd gearresteerd do nationaal socialist Weigonsamer, die Dertil den re volver beeft verkocht waarmede deze den aanslag beeft geploegd. De ouders van Der til zijn opnieuw gearresteerd. In tegenstelling met de mededeeling, vol gens welk© de politie bot bewijs* in banden beeft gekregen, dat Dertil nat.-socialist is, verklaart do landsloiding der N.S DAP. Oostenrijk, dat Dertil nooit, ook niet tij delijk lid der N.S.DA.Pi. is geweest In som mige kringen wordt verklaard, dat Dertil, is beïnvloed' door de ideeën van zijn'stief vader, dr. Günther. TSJECHO-SLOWAKIJE. Verbod' van d'o o om muilis tischo p ar tij1? De Tsjech o-Sl owaaksche rogooring heeft Die president der republiek hoeft don „beperkten staat van beleg" voor hot go- beole staatsgchiod afgekondigd. Dit besluit is genomen in verband mot d'o voortdurend groeiende 'nervositeit, die ontstaan is door die legccrmgscrisis. VEREEN. STATEN. Stakings onlusten Naar uit Ilarrisburg wordt gemeld, hoeft de gouverneur van Illinois vier compag nieën nationale gaides naar bet stoonkoilon- gobfed gedirigeerd, nadat do stakers do Peabod'ymijn hadden omsingeld en bij oen vuurgevecht 20 werkwilligen hadden ver wond', waar van drio zwaar. Do stakers sneden do stroomkabels door en lieten «SS DE ZELFREMMENDE SLOEPTA- KËLBLOKKEN, waarmede Donderdag op het terrein van den Rottcrdamschea IJoyd te Rotterdam een demonstratie gehouden werd, en die een belangrijke verbetering van het reddingmatcriaal moeten beteekenen. IIcl Friesch in <lc rechtzaal. Het bof te Leeuwarden beeft don student II. P, van Utrecht, die terecht stond we gons eenvoudige boleediging vnin een agent van politic [e Leeuwarden, met verniet! ging van hot vonnis van den polilio rech ter, veroordeeld tot f 20 boe|p of 20 Jngon hechtenis. Aan de overwegingen van bet arrest ont- lecnen wij Overwegende dat de raadsman van ver dachte beeft betoogd: 1. dat verdachte (en onrechte is ver- oordoe'd ter zake van „oenvomligo beiee li- ging", daar bot feit- zooa's hof zich vol gens do verklaring van don getuige Schanf- sma beeft toegedragen, bet ka rak Ier heeft van bet misdrijf van „smaad"; dat immers, blijkens die verklaring, zou zijn gezegd', dat de valsche eed voor liet kantongerecht was afgelegd', hetgeen is je beschouwen ails bet ten laste loggen van oen bepaald' feit, daar duidelijk was welke zitting van dat gerecht bedoeld werd. Overwegende dienaangaande, dat dit be toog faalt, omdat de (o lastelogging niet alle elementen bevat van bet in art. 261 Wetboek van Strafrecht omschreven mis drijf van smaad en volgens art. 348 Straf vordering bet onderzoek dient plaats tei hebben op den grondslag der tenlasteleg ging, waarbij slechts is te lotten op bet geen dienaangaande ter terechtzitting is gebleken. 2. dat bet beroepen vonnis behoort te worden vernietigd, omdat bij het onder zoek, dat vooraf ging, blijkens het daarvan opgemaakte proces-verbaal, in strijd mot de wet, door den politierechter aian Jon verdachte is medegedeeld „dat Friesch spre ken ter terechtzitting niet toelaatbaar is en bij de Nederlandscbo taal moet gebruiken"; een en ander, nadat verdachte door den politierechter in de gelegenheid was ge stold aan een gehooiden getuige vragen te stellen en verdachte daarop do Friescbe taal bad gesproken; dat dit in strijd is met de wet, omdat verdachte recht bad om te spreken en geen wetsbepaling hem verbood' om zulks in het Friesch te doen. Overwegende dienaangaande", dat uit het eerste lid van art. 306 Wetboek van Straf- voi dering blijkt, dat het onderzoek ter terechtzitting dient te geschieden in bot Nederlandscli en dat slechts bij uitzonde ring, indien verdachten of getuigen dio taal niet verstaan, gebruik gemankt be hoort te worden van don bijstand van oen. tolk; dat een redelijk» uitlegging van dit be ginsel medebrengt, dat verdachten en ge tuigen, dio de Noderlandsche taal machtig zijn, zich daarvan moeten bedienen, indien zij iets te zeggen hebben; daar toch, indien deze personen, on danks hunne voormelde kennis van het Nederlandsch, bot recht hadden zich des- gewenscht in een andere taal ie uiten, een geheel overbodige, kostbare on tijdxoovonda 0 October. Tegenover mij zit een lieer met een ononnen, breedgcranden, licht bruinen hoed. Ik noem een slokje bier cn denk: Waar om draagt deze beer tegenover mij zulte een ©normen, brccdgeramlen, lichtbruinen, bood Hot is ren gewone meneer, zooals men' er millioenen in Nederland nanlreft: een hoofd, dat denkt over manufacturen, kook, gcyseis of cigarelten, een ziel, die bun kert naar een eigen auto, een radiotoestel en de voetbalmatch aanstaanden Zondag; een pak, dat niet slechter zit dan allo andere slecht zittende pakken, een beetje zwarte nagels cn een iikkeltjo ongeschoren. En vorder* een biertje on die enorme, bioedgcrande, lichtbruine boel. Ik denk: Wat heeft die meneer daar mee vóór? 1 Wil hij zich van mij en u onderschei den? Zoo ja, waarom? En zoo hij zich! onderscheiden wil, vvaatom doet hij dat dan oj> zulk een met alle normen der aesllioliek in sfrijd zijnde wijze? Do beer drinkt een slokje bier. Ik diink een slokjo bier. Wij kijken clkaai even aan en dan den ken wij beiden weer dóór. Denkt deze beer aan zijn gekken hoed? Denkt bij: wat zou dio vent tegenover mij wol denken van mijn gokken bood? Of denkt bij aan manufactur cn wann- watergeysers Of is die dwaze hoed iets zóó gewoons oor hem, dat bij heolemaal niet meer denkt dat ik daarover denk? Hoe meer ik hierover denk, hoe moei lijker wordt bet. Ik geloot dit ik méér moeilijkheden met den hoed van den meneer bob, dan da meneer zélf. Ik diink bier. Die hoed zit mij dwars. Ik heb z.es glazen bier gedronken. Deze hoed maakt mij kwaad Ik lieb negen glazen bier gedronken. Die hoed maakt mij verdrietig. Ik bob... i (Hier houdt het belangwekkende arlikcl van onzen ge waarde orden medewerker op. Wij begrijpen niet wel waarom hij het niet heeft afgemaakt. Bed.) i bemiddeling van een tolk noodig zou kun nen zijn, waarin do wet niet voorziet; dat dit te moer klemt, nu voormeld recht, gegrond op bet ontbreken van een bopaaid verbod, geheel onlieperkt zou zijn; Overwegende dat weliswaar de raadsman' van den verdachte bet recht om Friesch te spreken bovendien heeft gegrond op oen volgens bom in Friesland bestaande gewoonte van de rechterlijke macht om verdachten en getuigen toe te staan om desgewenscht, ook als zij do Nederland scha taal machtig zijn, Friesch to spreken, doohi aan bet Ilof van het bestaan van een der gelijk algemeen gebruik niets bekend is, daargelaten of deze gewoonte, indien zij bestond, ©enig recht zoude kunnen goven; dat bij bet voormelde in het oog is ld houden, dat bet begrip „verslaan" iu art. 306 Strafvordering oen ruimer beteekenis kan hebben dan „begrijpen" en op één lijn is te stollen met „machtig zijn", welke woorden voorkwamen in bot voormalige artikel Strafvordering, dat M 1886 vervan gen werd door een artikel 183, waarin, evenals thans in artikel 306 van bet nieuwe Wetboek van Strafvordering, gesproken, werd'van „de Nederlandscbo taal verstaan", zonder dat blijkt, dat de wetgever daar mede iets anders beeft willen zoggen dan met „de Noderlandsche taal. machtig zijn'1 van bet vroegere artikel 196; dat ook hieruit volgt, dat een verdacbbel of getuige, die de Noderlandsche taal mach tig is, indien hij spreken mag of moet, zich van die taal dient te bedienen. Overwegende dat het betoog van den raadsman mitsdien niet opgaat, nu uit bet procesverbaal der terechtzitting jn eersten aanleg niet blijkt, dat verdachte of diens raadsman hebben beweerd, dat verdachte de Nederlandscbo taal niet machtig zou zijn; terwijl in appél dan ook uitdrukkelijk door beiden 1e kennen is gegeven, dat verdachte de Noderlandsche taal wél ver staat. Beroepen to Drogeham, ds. J. W. Broo ke ma to Bolsward'; te Steenwijkerwold, ds. L. Knier te Birdaarü. Bedankt voor Annerveen ds. H. Bax te And ijk. j Gerei Kerken. Beroepen te Middelburg ds. A. Wijngaar den te Bedum; te Huizon (N.-H.), ds. L. W. Wessels te Abcoude. Aangenomen naar Oostzaan E. Teunis, cand. te Enschedé.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1933 | | pagina 1