MILITAIRE DICTATUUR IN JAPAN
NOODLOTTIGE VLIEGTUIGBOTSING.
DE BRANDSTICHTING IN DEN RIJKSDAG
Donderdag 12 October 1933.
STB BLA D.
ERRES RADS©
No. 20463
Tel. No. 68103, 68817 en 68923.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923.
Postrekening No. 5311.
BUITEN I.A NU
GEEN BETERE.
Mag. ,,'i Lichtpunt''. Hoogstraat 109, Iel. 68S36
Twee militaire toesteilen storten bij Lienden in
de Betuwe neer. Vier dooden te betreuren. Luit.
Jhr. van Asch van Wijk, Nederlands hoogterecord-
houder, een der slachtoffers.
Van der Lubbe's stereotiepe uitdrukking:
„Dat kan ik niet zeggen". Er is niets
De verwijdering van
Dimitroff.
Een ramp voor onze mili
taire luchtvaart.
BTIWEtfKAML
Hoogere heffingen op het
rundvleesch.
Deze courant yeracliynt dagelijks, xü&t nit* qa loomzinrit
sondonnc van Zon- en Feestdagen. OUStG JaCJI^Clllg»
I'rijs por kwartaal f2.—; franco per post
f2 50 Prijs per weck: 10 ets. Afzon»
derlyko nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentiui voor liet eorstyolgend num
mer moeten vóór elf uur aan kot Bureau
bezorgd zijn, *s Zaterdags vóór uur,
Kon tyspialde plaats van advertentiön
wordt mot gewaarborgd.
Prijs der Advertentfën' van 1—5 regels flA*»
iedere iegel meer f O JO, In het MterüagDummer
15 regels f 1.80, lodore re£ol meei t (X36
Reclames /O 76 por regel. lDCA»»okostenöcta.
Eostkwltantlos 15 cis 1 arioven van advertenuöa
ij abonnement ï^jusan het Bureau vorkrOKbaa*
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klemt
Ad\oitentlën opgenomen t fu.60 t/in it woor
den, f075 1/m. 25 wooi den. Eik woord meer
5 cent tot oon maximum van 30 woorden
's Woensdag: Kleine Advertentfën tot 26 woor
den f025, injlA vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kloino Ad\ ertontidn f 100, Indien
niet vóór Vnjdagavond 0 uur bezorgd.
De minister van ko.onian Nagai stelt wjzigmg van het
parlementaire systeem voor. Tegenover Sovjet-Rusland
wordt een afwachtende houding aangenomen.
Het schijnt m Japan de ïtcWing van
een mihlatro detaltwr uitte gaan. Gisteren
melden wc, dat belangrijke slrooiningeri
Sn de Japansche politiek een verplaatsing
van de veianlwoordelijkheid voorstaan van
de buigeri'ijlce pcljtici naai de generale sta
ven. De Japansdie minister van koloniën.
Nagai, heefl zic|h thans opgeworpen tot
piomolor van deze politieke un vorming.
Ilij heeft het kabinet een ontwerp voorge
legd tot wijziging van het parlementaire
systeem.
Nagai slelt het volgende voor:
1. De zit'ingspeiiode van het parlement
■wordt voor oibepaalden 'tijd verlengd.
2. Slechts de keizei kfijgt de bevoegd
heid tot grondwetswijziging
3. liet kiessysteem wendt gewijzigd.
4. De verkiezingen worden gehouden
volgens liet s'andensysteeni. Slechts natio
nalc elementen kujgen kiesrecht, plus com
munisten en marvis en worden uitgesloten
5. De rogeeriog krijgt groo'ero volmach
ten voor de ui voeling van gioote wijzigin
gen en hervormingen op hot gebied der
binnen- en buitenlandscho polikek
Nagai's voorstellen hebben in politiek»
klingen in Japan len zeerste de aandacht
getrokken Vooral bij het leger en de vloot
3ijn de voorstellen met sympa'hie begroot
In afwachting van de .ontvangst van uit
voerige Tappoiten van den Japanschen am
bassadeur te Moskou heeft hot Japansche
ministerie vau hu lonlandsclie zaken nog
niet definitief beslist welk» houding Ja
pan tegenover Sovjet Rusland zal aanne
men in veiband met do publicatie dor door
tfapan bestreden rapporten van den lapan-
schen ambassadeur Has'hikau aan de re
geering to Tokio.
Van de zajle van het Japansche mini
stoiie van buitenlandscho zaken wordt ver-
Iriaard, dat men. zich geen denkbecld kan
vormen van de bedoelingen der Sovjet
rogeoring De toekoms'ig» bo'rekkingen ius-
schen d|e Sovjet Urne en Japan hangen
geheel van de houding der Russan af Af
gezien van de kwestie der authcaitio tril der
documenten eisoht de diplomatieke et
kette tusschen ui vriendschappelijke ver
houding tol elkaar slaande mogendheden
dat een ïegeeruig die in heit bez t komt
van vertrouwelijke documenten van om
andere regeenng, dezo andere negcenng
hieivan op de hoogte zoju stellen en da
documenten zou toonen alvorens tot publi
catie ervan over te gaan.
De Siovjet-regeenng dacht hier echter niet
aan en beweert bovendien dat do docu
menten officieel en vertrouwelijk waren.
De eeniqe mogelijkheid, die men in Japan
achter de bedoelingen der Sovjetregaermg
kan veronderstellen is. dat de Russen door
publicatie dezer documenten de nationa
listische sentimenten m Japan willen be
vorderen teneinde in Rusland zelf hier
van gebruik te kunnen maken voor hef
opwekken van bepaalde stemmingen j'eigens
Japan.
Naar uit Moskou wordt gemeld, vorkla
ren Russische oifficieole instanties, dat de
K>p 9 October gepubliceerde documenten
betreffende don Oiostenspoonveig in slrijÜ'
mot de verklaringen van Japansche rtjlle
echt zijn. De Japansdhe regeering kan der
halve niet eisdic-n, dat Rusland deze docu
menten vorvalsdht noemt.
De Mandsjoorijseho regoering hcieft met
het oog op do Russisdhe houding jegens
Mandsjoekwo besloten liet good eren v er keek'
met Rusland te belemmeren. Deze maatre
gel wordt noodzakelijk genoemd om do
Sovjet Unie eindelijk te dwongen tegenover
zlijn nabuurslaten op de gepaste wnze op
te treden.
gozet. Gedacht zcJu zijn aan een Yijfmo-
geaxdhcdenbesprcki ng.
Nadolny heeft besprekingen gevoerd met
Henderson on Beinosj den algemeonen rap
porteer der ointw-apeuingsoomferentie.
Volgens Matin is tusschen Engeland,
Fiankrijk on Amerika slcclits op twee pun
ten overeenstemming bereikt, waarmede
bovendien ook Italië accooid1 gaat.
lo. Elk» uitbreiding der bewapening van
Duitsehland is onlcielaatbaar
2o Zoolang Duitsehland met dit principe
niet accootrd gaat zal in do algemeene ont
wapeningscommissie niet met de algemeene
beschouwingen wotrden begonnen
Waarmee dus, piacüsch gesproken, de
vier groote mogendheden het er op aam
laten komen, dat, indien aan deze cisehen
imet wordt voldaan, aan Duitsehland de
schuld van het mislukken dor conferentie
geweten lean worden.
met Electro Dynamischen-Luidspi eker
Desgewenscht gom betaling
iNVENTA HAARDEN
BELG IE.
De versterking der Oostgrens.
De minister van defensie, D&vèze, heeft
gisteren zijn plannen aan den onder voor
zitterschap van den koning gehouden ka
binetsraarl voorgelegd
Deze plannen zijn met algemeene stem
men goedgekeurd
Het betreft in hoofdzaak verdedigings
werken aan de Diulsehe grens en op de
hoogvlakte van Uervé bij Luik, de uitbrei
ding der eskaders, jacht- en bombarde
mcntsvliegtuigen, versterking dor zware ar
tillerie, aanmaak van munitie en de op-
vociing van het aantal der automatische
wapenen.
Do kosten zullen ongeveer 750 millioen
[ranken bedragen.
De plannen zullen binnenkort aan de
Kamer worden voorgelegd.
Staking in de haven van
Antwerpen.
De scheopsliorstieilers der Antwerpsehe
haven hebben tot de algemeene staking
besloten na een groot referendum
Vandaag gaat de staking in Zij gaat
om oen loonsvermindering met 5 pCt.,
waarmede de werklieden' niet accoord
gaan.
HONGARIJE.
Exkeizerin Zita in Boedapest.
Ex keizerin Zita is gisteren uit Rome te
Boedapest aangekomen. In haar hotel heeft
zij een deputatie van monaiehislen onder
leiding van hertog Hohenberg ontvangen
Do ex Keizerin verleende^ audiëntie aan 75
monarchistische aristocraten die haai m
de volgorde van hun rang weidon voor
gesteld volgens het strenge ceremonieel
van het \oormalige Weensche llabsburg-
sclie hof. Men is van meening, dat dit
be/oek van ex-keizerin Zita een politieke
achtergiond heeft; ofschoon naar buiten
als reden voor het bezoek van do exkei
zerin aan ItaJie liet lledige Jaar genoemd
woidt, meent men toch, dat do langdutige
gedachlenwissehng met Mussolini en liet
bezoek aan het Ilaliaansche koningspaar
een politieke heloekenis hebben gehad.
SPANJE.
Anlim arxi stisch front
De rechtsche partijen van diverse scha
keenng hebben besloten voor den vcikio-
zhngsslrijd een anti-marxistisch fiont le
vormen.
VEREEN. STATEN.
Do stakingsbeweging
In Pittsburg, waar 40 000 mijnwerkers
in staking zijn is een brug met dynamiet
opgeblazen en eem schacht van oen mijn
rn brand gesloken.
Er werden ook pogingen in liet werk ge
steld een kolontreiu tot ontsporing te
brengen.
In Ilazielton in Pennsylvarnc zijn nog
1000 mijnwerkers in staking gegaan. Vier
personen werden gewand bij ongeregeld
heden le Scranton.
De arberders van de veerboaldiensl en
de sclieopssjouwerhcden rn San Francisco
hebben bet weilc neergelegd.
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Nadolny bij Simon.
Ambassadeur Nadolny heett gisleravomd
een bezoek gebracht aan dein IJ ritsel nar
munster van buitenlandse Ivo zaken, sir
John Srmoin Deze heeft Nadolny liet Engel-
sche standpunt uiteengezet
Bij het onderzoek zijn de diepgaande
tegenstellingen tusschen de Engel&che en
de Duitselio opvatting nr volle duidelijk
heid lot uiting gekomen. Overeengekomen
ts de directe besprekingen voor te zetten.
Ilel verluidt, dat de hoofdcommissie
Maandag na een formeel» bijeenkomst, voor
een week zal uiteengaan.
Item es j, do algemeene rapporteur, zou
bezig zijn nieuwe voorstellen uit te werken.
mnf hm-.
IIIGL fICll
ion +1 iiam/vah
aan ic vangen.
Na do pauze* wordt liet verhoor ran
den politic luitenant Lateit voortgezet,
waarin deze medodeelingen dood over don
stand van den brand, toon hij direct na
den eersten oproep het Rijksdnggebouw in
specteerde.
De president wendt zich vervolgens tot
Van der Lubbo. Deze gaat staan, doch blijft
in elkaar gebogen. Zijn verdediger snuit
licnr weer den neus.
President- „U liebt de verklaring van
getuige Buwert gehoord? Hebt U daarom
trent nog iets to zeggen?
Van der Lubbe (na lang aarzelen):
„Noe".
President- „Deze verklaring is dus juist".
Van der Lubbe: „Dat kan ik niet zeg
gen".
Dr. Sack vraagt of dit stereotiep terug-
keerende„Dat kan ik niet zoggen", mis
schien bebeekenen moot: „Dat wil ik niet
zeggen?"
Op de vraag van don tolk zwijgt Van
der Lubbe.
De president verklaart dain, dat hij niets
moer verwacht van dergelijke pogingen om
Van der Lubbe aan liet spreken te krijgen.
Vervolgens deelt de president mede, dat
hedenavond 8 uur oor liet gebouw van
den Rijksdag de Senaat bijeen zal komen
gelijk is bij het binnendringen van één of
twee personen.
Na een korte beraadslaging doelt de pre
sident vervolgons medé) dal Dlmitioff niet
zal worden toegelaten tot de bijeenkomst
voor bet gebouw.
De zitting wordt dan verdaagd tot Vrij
dag
De Bcrhjnscho correspondent van liet
Vad. schnjft over do uitwijzing van Dmri-
troff nog het volgende:
Hoe men over de verwijdering van Di-
mitroff wil denken, is een kwestie van
opvatting De vooizitter van het hof is
naar de wettelijke vooischriften tegenover
de bokkespiongen van dezen Bulgaar vol
maakt in zijn recht. Folge» s deze voor
schriften mag oen beklaagde m een der
gelijke zaak voor het hof zich niet zelf
verdedigen
Formeel gezien heeft hij dit recht in
geenen deele, maar een groot deel dor
publieke opinie m de Westersche wereld
zal hem stellig een zeker moreel recht
op eigen verded.ging wilen toekennen
Daarbij moet men in aanmerking ne
men, dat Dimitroff uit een omgeving komt,
die een wereld ver af ligt. van de at
mosfeer, waarin men achting voor de letter
van de wet heeft Gisterochtend was de
opmerking over het v ooi en van zijn oigen
verdediging inderdaad een insubordinatie
tegen het gezag van den voorzitter Maar
het was te vergelijken met het bekende
alleilaatste woord van een halsslarrigcn
schooljongen en een goed paedagoog doet
vast te stellen of gezichtsbedrog mo er dan goed aan, als hij het niet hooit.
De besprekingen re Genève.
Duitsehland mag niet her
bewapenen.
Ectn bespreking vajn vertogcinwoordigers
Ivan En gedamd', Amorika en Frankrijk, welko
bijina twee uron beeft geduurd1, heeft gister
middag plaats gevonden, op voorstel van
sir Jolm Simcin. Aan bat onderhoudt werd
deelgenomen v«m Engelsclie zijde door
Simon en Eden, Inamons do Fraiosete dele
gatie door Paul Bonoour en Massigh air
door de Amerikanen Norman Davis, Wil-
tson cm Allen Dalles Direct na afloop
dar bijeenkomst begaf Srmcm zich naar
dear president dor conferentie, Henderson
ten einde deze rapport uit te brengen onör
liet resultaat der besprekingen
Fan Engdsohe officieel» zijde wordt ver
klaard, dat de algemeene toestand is be
sproken on algemeene principieel» over
eenstemming is bereikt inzake het verbod
ivan herbewapening door Duitsehland
Fan Amerikaansche zijde daarentegen
■wordt er do nadruk op gelogd, dat \an
■een eensgezind front der drie mogend
heden op geen enkele wijze kan worden
ge-sproken, dat geen besluiten zijln genoi
men. o£ verbintenissen zijn aangegaan.
lm liet middenpunt der bespreking zou
Meeleer bobben gestaan de kwestie op
"welke wijze de conferentie, welke op 16
October zal bijeenkomen, zal wol den voort-
«*l&i
Twoo getuigen in het Rijksdagbrandproces, de politiebeambten Karl Buwert en Halmut
1 oeschel, worden gehoord tijdens de zitting, die thans in het Rijksdagge-
gebouw te Berlijn plaats hoeft.
Een vliegongeval van grooten omvang
zooals de Nederlandsche militaire lucht
vaart in langen tijd niet hoeft gekend,
hoeft vanmorgen bij Lienden plaats gehad.
Omstreeks half elf cirkelden vier mili
taire vliegtuigen, afkomstig van het vlieg
Lamp Socstciberg, boven de gemeente Lien
den Plotseling vlogen twee toestellen met
groote vaart legen elkaar op Stukken van
vleugels vlogen door de lucht en bijna
onnnrlirlrOhrk- stoiU'&l be1 tOCSfcollOII VS'l
ongeveer 500 meter hoogte met een ge
weldigo snolheid ter aaide.
Op ongeveer 1 K.M afstand van den
Rijn op oen weiland in den Marspolder,i
nabij de steenfabriek van de N.V. S tent
Cate en Cozijn de heide vliegtuigen op
ongeveer 100 meter afstand \an elkaar
neergekomen. Met den neus diongen de
toestellen in de vette klei van het wei
land, juist naast oen boomgaard van den
lieer De Kok.
Tal van inwoners van Lienden en om
geving, zelfs tot op vrij verren afstandl
aan den overkant van de rivier in Rhenen,
hadden liet ongeval zien gebeuren.
Hoewel meermalen militaire vliegtuigen
boven deze streken vliegen, hebben zij
toch steeds op hun vluchten de belang
stelling, zoodat veten naar de toeren van
de vliegers keken en daardoor ooggetuigen
waren van liet vreeselijko ongeluk. Fan
alle kanten melden do omwonenden waar
de plaats waar do vliegtuigen als wrak
stukken lagen.
De berde toestellen waren totaal ver
nield en hoop op hel behoud' van de vlie
gers kon men niet koesteren.'
Onder de velen, die naar de plaats van
d'o ramp waren gesneld bevond zich de
burgemeester van Ltondön.
Byna gelijktijdig aimveerdo ook dr. H,
iWessols, Hij beeft editor geen hulp meer
kunnen Feiloanen. Do politie, die rntus-
sclren op het weiland was aangekomen,
zette onmiddellijk do omgeving af om het
'terrein vrij te houden. Terwijl door de
autoriteiten terstond de commandant van
hot vliegveld Soesterberg van de ramp in
kennis werd gesteld', werd een aanvang
gemaakt met de pogingen do slachtoffeis
te bergen. Het schijnt wel zeker te zijtn,
dal berde vliegtuigen bemand waron mei
leen ofhcior-vliegor en een sorge-aint-waar
nenrer en dat dus vier personen bij' deze
vhegiamp het leven hebben gelaten.
Uit do totaal vernielde vliegtuigen wer-
dön zoo spoedig mogelijk de totaal ver
minkte lijken tevoorschijn gehaald'.
Bij liet afzenden van dit bericht wareii
twee lijken geborgen en was man bezig
het derde slachtoffer te bevrijden.
Hoewel van ofticieelo zijde nog geen
mededoelingen konden worden verstrekt,
vernemen wij, dat de slachtoffers van do
vliegtuigiamp Wij kienden zijnde .offcier
vlieger, luitenant jhr II. J, M van /Vsoh
van Wijk, en de officier vlieger A. U. J
van Goehoorn van Swinia.
De heide omgekomen sergeant-waarne
mers z'ijn Fermoulen en Ilardeveld.
De Nederlandsche mihlairo luchtvaart
heeft door deze ramp een zoer groot vei
lies geleden. Jhr. van Ascii van Wijk was
een der bekwaamste vliegers en was hou
der van het Nedorlandsohe hoogterecord
Op 8 uni j.l. startte hij van Soesterberg
met eon Fokker Jager typo D XFI ui'go-
rust met een Armstrong Siddely Panter mo
tor, .voor een meteorologische hooglevlpcht,
Op deze vlucht bereikte h'ij oen hoogte van
9587 meter, waarmede lil) liet Nederland
sche hoogtereoord op ztijn naam bracht.
De vliegramp Wij Lienden heeft m don
wekt. Fan alle kanten stroomden de nieuws
giengen naar kienden qn op de plaats
van de ramp hot overschot der beide vlieg
tuigen waar te nemen
De eerste, die bij de naerges'ortlo vlieg
tuigen aankwam was dc veekooper J van
Hattem uit Lienden, die op zeer kortun
a island op het veld stond. Ihj hoorde den
geweldigen slag, waarmede de vli g'uigen
kort achtei elkaar neerkwamen. 11 ij sneide
naar de plek waar een der toeskllcn was
neergekomen,
Met een andere persoon, die eveneens
dadehik ter plaatse was, hadden wij een
onderhoud, namelijk met den heer A. Al-
bers, baas op de steenfabriek van de N.F.
Ten Cate en Co. Deze heeft het ongeluk
van zeer dichtbij gadegeslagen Hij stond
op een terrein van de fabriek te kijken
naar de vier vliegtuigen, die boven het
dorpje manoeuvreerden. De vliegtuigen
vlogen dan weer-over-en dan. weer onder
elkaar. Plotseling, aldus onze zegsman,
vlogen twee der toestellen mei de vleu
gels legen elkaar. Eén vloog horizontaal,
het andere schuin van onder naar boven.
De vleugels raakten elkaar en stukken er
van vlogen ver door hot luchtruim Beide
toestellen, die veel snelheid hadden, stort
ten ter aarde Op ongeveer 100 meter
hoven den grond sloeg het eene toestel
nog eens over den kop en kwam toen
op slechts eenige honderden meters van
onzen zegsman verwijderd op het weiland
neer. liet andere toestel viel lood recht naar
beneden, direct met den kop in den grond.
Accijns van 30 pet, van het
levend gewicht.
Naar de N. R. C. meldt, zal Maandag
a s de hoogere heffing op het rundvleesch,
welke heffing moet dienen tot delging van
het verlies, dat zal geleden worden op de
in verband met de inkrimping van den
veestapel af te slachten runderen, in wer
king treden. Daartoe zal een accijns van
30 pet van het levend gewicht worden
geheven. Deze accijns bedraagt thans 10
pet.
Molcstceren van werldoozen. 1
in den gemeenteraad van Amsterdam!
heeft de heer Schalker (c. p.) een motio
ingediend, welke piotesteert tegen mishan
deling van wcrklooze arbeideis door do
politie en waarin de burgemeester uitge-
noodigd wordt dit molesteeren door do
politie te verbieden. Met 21 legen 20
stemmen werd het voorstel van den voor
zitter, om deze motie niet in behandeling
te nemen, verworpen Met dezelfde stem
menverhouding werd een voorstel-Do Mi
randa aangenomen, om deze motie op eea
volgende agenda te plaatsen
De hoer De Miranda (s.-dwas n.l. de
meening toegedaan, dat deze motie niet
in stemming moet komen omdat ze met
de aan de orde zijnde zaken niets te
maken heeft. Hij is van oordeel dat de
motie te zijner tijd o-p de agenda moet
weiden geplaatst. Hij ontkende, dat de
voorzitter op grond van die formuleering
van eon voorstel den raad kan voorstellen
om het niet in behandeling te brengen.
Acht de voorzitter een voorstel in strijd
met de wet, dan kan hij, wordt het aan
genomen, het desbetreffende raadsbesluit
ter vernietiging voordragen.
Na aanneming van het voorstel-Do Mi
randa, deelde de voorzitter mede, dat hjj
bel besluit ter vernietiging aan de Kroon
zal voordragen.
Tijdens de raadsvergadering waren vele
werkloozen m do omgevinf van den Dam
op de been. Ferscheidene malen moes?
de politie optreden en de demonstranten
met den gummistok uiteen jagen Het
geheelen omtrok groote ontsteltenis ver- den geheelen middag rumoerig geweest.
