STADSNIEUWS,
BRIEVEN UIT BERLIJN.
E
Vrijz.- Godsdienst-Prediking.
Jubilea.
Uit de soc. dem. fractie.
Beleediging.
Ds. J. BEUEREV5AN,
OMLIGGENDE GEMEENTEN.
BINNENLAND.
RECHTSZAKEN.
GEMENGD NIEUWS»
Brand te Rotterdam.
Hitier; niet Hindenburg. De. Duitsche pers.
Massa-beïnvloedidg. De journalist staats
ambtenaar. De vrijheid van drukpers is dood.
Aan do Ambachtsschool.
liet is dezer dagen 25 jaar geleden, dat
de hoeren P, van Ginfcel en Ij, J. Schot
man hun functie van leoraar aan de Am
bachtsschool aanvaardden. Ook de concier
ge, de heer J, Belcius was kort geleden
een kwart eeuw aan de school verbonden,
De drie jubilarissen zu'ton a.s. Zat ei dag-
middag in de Ambachtsschool in besloten
kring gehuldigd worden.
Aan de gasfabriek.
Cdsteravond zijn de heeren P. Jongste,
voorman-stoker en C. L. van Troost, fitter,
die kort geleden 25 jaar in dienst) van de
gemeente waren, in de Commissie voor
de Technische Bediljven ontvangen cai
dooi: den voorzitter, wethouder mr. M M.
van Velzen, in waardeerende bewoordin
gen toegesproken. Aan hen werd de gebrui
kelijke enveloppe met inhoud overhandigd.
De heer Vreeswijk weer lid van
de S.D.A.P,
De soc.-dem. fractie lieeft gisteravond' in
een daartoe belegde vergadering de kwestie
Vreeswijk besproken. De heer D. Vreeswijk
was daarbij ooik tegenwoordig.
Naar we vernemen is men t^t overeen
stemming gekomen; de hoer Vreeswijk, die
bedankt had' als lid der S.D.A P„ keert
in de partij terug en blijft ook lid' van den
raad.
Proces-verbaal opgemaakt.
Naar we vernemen is door de politie
proces-verbaal opgemaakt tegen het com
munistisch raadslid, den heer C. Frenay,
die in een Maandag j.l. gehouden openbare
vergadering in Gebouw Eendracht gezegd
zou hebben„Als je net 3 maanden in de
cel hebt gezeten, omdat je een dure dame
een dure dame hebt genoemd" enz, en
sprekende over minister Co'.ijn„Je weet
wel, de man, dje een gouden degen hoeft
verdiend met het vermoorden van o.iza
bruine broeders".
Familie- en volkstuinen.
Huurders van familie- of volkstuinen,
die tot heden nog verzuimden huurver-
?jmgmg te vragen, kunnen dit alsnog daan
Vóór Woensdag a.s.
Jaarvergadering örphens.
De jaarvergadering van de Kon. Zang-
vereen. Schiedam's Mannen koor Orpheus,
gisteravond in gebouw Eendracht gehou
den zal volgende week Woensdag worden'
•voortgezet. Gisteravond' zijai o.a. do jaar
verslagen behandeld.
Tooneelvercciiiging „Na arbeid
ontspanning".
De looneolvereeniging „Na arbeid ont
spanning", geeft op Zaterdag lk October
a.s. in het Verkooplokaal een tooiieel-
avond. Een vieital tooueelstukjos zal ten
gehooro gebracht worden.
Mandolinegezclschnp O. N. I.
Voor een goedbezetto zaal gaf hot man
doline gezelschap O. N. 1. haar eerste uit
voering van dit seizoen. Na een kort ope
ningswoord van den voorzitter, den heer
B. II akkert, ving het gezelschap aan
met het spelen van diverse nummers, waar
van wij in het bizonder noemen Zigeuner-
weisen. Het ensemble speelde zeer verdien
stelijk, vooral het cello spel van den here
Yan Gelderen en dat van den drummer,
den heer W. Dokkers, viol op. Do wals
Rosen aus dem Snden ontlokte een storm
achtig applaus en de Po'pourri (Hallo 1933
van J^G, Hakkert) werd spontaan door
het pubiiok meegezongen. liet was voor den
heet B. Hakkert als directeur, om succes-
vollen avond. Hem werd onder een geestig
spceehjo namens alle leden een prachtige
bloemenmand overhandigd door mej. Annie
van Dijk De heer Leen de Bruijn was weer
zeer goed op dreef Z'ijn succes was groot.
Hot tiooneolstukDe gevolgen van een
kiespijndcek, viel hij de aanwezigen zeer
in den smaak.
Het bal, met modewerking van The Fa
mous Hakkert Band, waarin de heer \V.
Straatmans medewerkte, als trompot'ist,
vormde een waardig slot van den avond.
12 Oct, Grand' Theatre. 2.15 u. 7 u.
9.15 u. Revue. O, bedoel je dat.
12 Oct. Groote Schouwburg, 8 u. Ens.
Jcssner. Kabale und' Liebe.
12 Oct. Doelen, 8 u. Excelsior met mede
werking van Rotterd'. Philh. Ork.
en Rotle's Mannenkoor. Dirigen
ten: Bernard Diamant en Eduard
Flip se. Solisten 'o.a Maantje Of
fers en Sophie BothHaas.
12 Oct. Gebouw van K. en W., 8.15 u
Het ffaagsch Strijkkwartet. Progr.
Line kleine Nachtmusik, Mozart;
Serenade Op; 8, Beethoven; Octet
Op. 166, Schubert. j
Oapitol. 2.15 u. en 8.15 u. Do morphiniste
Mevrouw wenscht geen kinderen.
Lumïóro. 2.15 u. 7.15 u. en 915 u. Don
Q uidiote. De Steeg.
Luxor. 7.30 u. 9.30 u. Walzerkricg.
Olympia. 7 u. en 9.15 u. Een hel op
aarde.
Prinsies. 2.15 u. en 8,15 u. De roof van
de Jlona Lisa. Een pers-sensatie.
Royal. 2.15 u. 7.15 u. en 915 u. Good'
night Vienna. Vannacht niet sloren.
Scala. 2 u. 7 u. en 9.30 u. Do regiments-
dochtor. Ik wil niets.
Studio '32. 2 u. 7 u. 9.15 u. Marokko.
Thalia. 2.15 u. 7 u. en 9.15 u. De Koningin
van de nachtclub.
Tooneclgezclsehap „Nut ca Ontspanning".
Het tooneelgezelsehap „Nut en Ontspan
ning" organiseert Zaterdag 21 October a.s.
des avonds te 8 uur een uitvoering in ge-
houw Eendracht.
Najaarstcntoonstelling.
Alen sclirijft ons:
Van 13 Lm. 17 October organiseeren de
Schicdamsche „Natuurvrienden" tezamen
met de A.J.C. een Najaarstentoanstelling
in het gymnastieklokaal van de v. m.
Blauwe Huis-school, LangeNieuwstraat 123.
Het doel van deze tentoonstelling is,
ieder „buitenvriend" opmerkzaam te ma
ken op het natuurleven in dit jaargetijde,
•waardooir het buiten zijn zooveel meer
vreugde kan verschaffen en. de jeugd (die
alleen?) zal leeren zich van vemio'ing
Jvan natuurschoon tie onthouden.
Tentoongesteld' worden c.a. nog bloeien
de wilde planten, vruchten, herfsttinten,
paddestoelen, schelpen en steonenverzame
lingen, foto's, teekeningen, plaatwerk en
lectuur op natuurhistorisch gebied, enz,,
enz.
Dank rij eb* medewerking van den heer
J. K. Dominions d'en „Vader va'n olns mooie
Schicdamsche boscli", zal dit weldra ju-
hileerende stuk natuurschoon In 't bizon
der onder de aandacht worden gebracht.
Mogen velen, ook degenen, die wel
weten, dat buiten alles nog zooveel mooier
is dan in een zaal, eens een kijkje gaan
nemen.
Aanrijding.
Gistermorgen heeft op den hoek van de
Westfrankelandschestraat en de Da Costa-
straat een aanrijding plaats geliad ius-
schen een R.E.T.-bus, bestuurd door A. It.
uit Rotterdam en een bestelauto, bestuurd'
door E. v. d, G. uit Rotterdam. Beide
auto's werden beschadigd. De politie maak
te proces-verbaal op.
Kerk Ned. Prot. Bond VVestvest 92.
Zondag 15 October a.s, half elf.
Rem. Pretl. te Utrecht
Politienieuws.
Mej. V. aan den Singel heeft bij de
politie aangifte gedaan, dat een N.C.C.-®
busje, met inhoud, van haar toonbank is
ontvreemd. Zij zag nog juist, dat een
meisje er hard mee wegliep.
Ten nadeele van A. de K. aan de Boter-
stiaat, is uit diens tuintje aan den Vlaar-
dmgerdijk kool gestolen.
Een werkkeet aan de Stad hou Iers'aan
van den bouwondernemer S., u.t Ro'tcidam,
is 's nachts opengebroken. Verscheidene
gereedschappen zijn ontvreemd
Ten nadeele ran mej. B. aan de Hoog
straat en van K. B. aan de Nassauloan,
zijn fietsen gestolen, die voor het huis
stonden.
Gistermorgen is in de Aledastraat een
houd overreden, waardoor het dier vroasc-
lijk bloedde Daar het zich'baar veel pijn
leed, heeft een agent den lioind tor plaatse
doodgeschoten.
VLAAltDINGEN.
Haringvissclierij.
Gisteren is er luer geen afslag geweest
en vanmorgen waren geen schepen binnen
gekomen.
Inwijding nieuwe, orgel.
Gisteravond was een bizcnidere dienst
belegd in de Ghr. Geref. Kerk ter gelegen
heid van het in gebruik inemen van - het
nieuwe orgel, gebouwd door den kerk
orgelbouwer E. Leoflang te Middelbands.
Deze dienst werd geleid door ds. Joh.
van der Vcgf. De eerste orgelbespeling ge
schiedde door don heer W. Oranje, orga
nist dor Groote Kerk te Maassluis.
NedL Vcrccniging van Huisvrouwen.
Dinsdagavond zal mevr. Spanninga
Posthuma. uit Joure voor de afdeeling
Schiedam van de Ned. Vereen, van Huis
vrouwen een lezing houden over: De On
gebondenheid der jeugd, rijpere jeugd en
moderne vrouw.
Maandag 23 October wordt door de le
den van de Ned. Vereen, van Huisvrouwen
een bezoek aan het Rotterdamsch electri-
citeitsbedrijf aan de Rochussenstraat 200
gebracht.
Clubavonden Stormvogels,
Gisteravond heeft de Schiedamsche
.Voetbalvereen. Stormvogels een aanvang
gemaakt met de clubavonden, welke zij
voornemens is dezen winter voort te zet
ten. De heer J. A. Penning, bij wien do
leiding berust, heeft deze avonden ge
opend met te wijzen op hun doel. Voorts
deelde hij mede, dat do clubavonden el-
ken Woensdag zullen worden gehouden, in
het Volkskoffichuis aan de Lange Haven;
ze zijn alleen toegankelijk voor leden en
donateurs. Er zullen competities georgani
seerd worden in dammen, domineeën, tafel
tennis en sjoelen.
Geldkistje opgevisekt.
Door een gemeentewerkman, die bag-
gerwerk in de Veilevestgracht verrichtte,
is een geldkistje met papieren opgehaald.
Destijds is door de politie zonder resultaat
naar'dit kistje gedregd. Het werd ontvreemd
,ten huize van den heer 'Z. aan de Ruijs-
daellaan en bevatte uitsluitend acten en
olissen, die voor vreemden geen waarde
ebben.
AGENDA.
Schiedam.
Pandora. Hoogstraat. Filmprogramma.
13 Oct Geref. Jeugdhuis, 8 uur. Nod', Chr.
Vrouwenbond. Lezing J. W. Otter-
loo: De vrouw en de arbeidswet
geving.
14 Oct. Musis Sacrum, 8 uur. Mondharm.
Vereen. Symphonia, Uitvoering.
14 Oct. Wajklokaat Nieuwe Maasstraat half
8. Feestelijke opening Ins'uifavoa-
den C. J. V. Samuèl.
14 Oct. Geb. Eendracht, 8 uur. N.B.A S.
Propaganda avond.
14 Oct. Verkooplokaal, 8 uur. Tooneel-
vereen. „Na aibeid ontspanning".
Tooneelavond.
15 Oct. School Lange Nieuwstraat 310
uur. Najaarstentoonstelling „Na
tuurvrienden" en A.J.C.
16 en 17 Oct. School Lange Nieuwslraat
9—12; 2—5 en 7—10 uur. Nu-
jaarstentoonstelling „Natuurvrien
den" en A.J.C.
16 Oct. Musis Sacrum, 8 uur. Schied. Zo
meravond Comp, Feestavond.
17 Oct. Musis Sacrum, 8 uur. Ned. Ver.
van Huisvrouwen. Lezing.
17 Oct. Musis Sacrum, 8 uur. Bond van
Jonge Liberalen. Ledenvergade
ring.
17 Oct. Musis Sacrum, 8 uur. Lezing mevr.
SpanningaPosthuma voor de
Ned. Vereen, van Huisvrouwen
over de ongebondenheid der jeugd,
rijpere jeugd en moderne vrouw.
18 Oct. Musis Sacrum, 8 uur. Winkel-
Vereen. Gorzenbelaugen. Feest
avond.
18 Oct. Geliouw Eendracht, half 3. Kinder
feest Buurtvereeniging Goede Har
monie.
18 Oct. Gebouw Eendracht, 8.15 u. Feest
avond 1-jarig bestaan. Buurtver
eeniging Goede Harmonie.
19 Oct, Musis Sacrum, 8 uur. Centr. Bond'
van Werkmeesters e.a.o'.p. Feest
avond.
Rotterdam.
Heden e. v. d, Tivoli-Schouwburg, 8.15
uur (Zondag ook 2 u.). Residentie
•Operette. Vagebond1 Koning.
Ministerieel bezoek aan Heercnvecn.
De minister van binnenlandsche zaken,
mr. J. A. do Wilde, heeft zich heden,
vergezeld van den seoretaris-g-ineraal van
zijn departement, mr. dr. K. J. Frederiks,
naar Leeuwarden begeven, waar het non-
maal gebruikt .werd ten huize van den
commissaris der, Koningn Vervolgens is
do minister met genoemde heeren verrok-
kc" naar Ileer'envoein, t'incindo aldaar in
velband met de in overweging zijinda grens
wijziging tusschen de betreffende drie ge
meenten, inlichtingen in te winnen, zoo
wel van de betrokken lvurgcmccs'ers als
van anderen, die verzocht hadden ter zake,
van die grenswijziging te worden gehoord.
Luit.-Generaal Swart.
Luitenant generaal b.d. Swart, oud vice-
president van den raad van Ned.-Indië,
vierde heden zijn 70sten verjaardag Ge
neraal Swart heeft zich voor eenige dagen
naar huiten begeven en denkt oerst in den
loop dor vollende week in Den Haag terug
te keuren.
Steekpenningen aangenomen.
Eon 55-jarige burec-1 ambteaaar lo klasse
bij do P.T.T. stond' terecht voor de vijfde
Kamer der Are. Rechtbank te Amsterdam,
wegens het in strijd' met zijn plicht ver
strekken van inlichtingen aan een aan
nemer te Burg-Ambacht omtrent aanbeste
dingen. De man had inlichtingen en ge
gevens verschaft betreffende de raming,
Van rijkswege opgesteld, van kosten be
moedigd voor uit ter voeren werken voor
dien dienst.
In do dagvaarding was voorts ton laste
gelegd, dat hij eens of meermalen een gift
Van f200 en f150 heeft aangenomen.
Do inlichtingen betroffen uit te voeren
werken te Watergraafsmeer, Zaandam, Hil
versum en Purmerend'. Volgens het inge
komen rapport over verdachte voldeed deze
in zijn werk slechts matig, Alucionniteits-
halve was hij bevorderd. Zoo nu en dan
maakte hij misbruik van sterken drank.
Na getuigenverhoor eischto liet O.M. 2
jaar gevangenisstraf.
De smokkelarij.
Langs de Belgische grens.
Deze week werden langs d'e> Belgische
grens in Brabant en Limburg weer verschei
dene gevallen van graan- en vecsmokkc'.aiij
ontdekt.
Door de politie te Budel werd oen parlSj
graan van 3303 K.G. gevonden. Het bleek
dat het graan uit België binnengesmokkeld
was. zoodat men beslag op do par'Sjl moest
leggen._
Bij Slamproy werd door de r.Jcsamble-
naren een partij van 1000 K.G. ui'. België
binnengesmokkelde rogge in beslag g. no
men. Het bleek een gedeelte te zijn van
een groote partij, waarvan nog een gedeelte
aan de andere rijldc van de grens gereed
lag. .can frauduleus in Nederland' binnen
gebracht te worden. In dezelfde streek werd
nog een veewagen aangehouden, waarin
men een groote partij vee over do Belgi
sche grens wikl[c smokkelen. Do chauf
feur werd gearresteerd en d'e partij in be
slag genomen.
•Ernstige aanrijding.
Op den Kaklcnkiicberwcg ie Venio werd
do 16-jarigo jongen P. Maas, bij het over
steken van den weg door een passeerend.o
auto aangereden. Hij liep daarbij verschil
lende fracturen en verwondingen op en
moest naar een der ziekenhuizen worden
overgebracht.
Met aardappclsriiop doodgeslagen.
In de nabijheid van Ilunsróck-dorp Lin-
densehiod bij Simiuem, is op een aardappel
veld ruzie onts'aan tusschen twee daar wer
kende vrouwen. Plotseling greep een der
beide vrouwen een aardappelschop cm sloeg
de andore daarmede zojo hevig op hol
hoofd, dat zij na enkele cogenbükken over
leed, De andere vrouw rondo naar het kerk
hof, waar zij zichzelve zware verwondingen
toebracht Eerst eenige uren later werd Zij
gevonden en tiaar het ziekenhuis overge
bracht.
Brand te Helmond.
In dein afgcloopon nacht is brand ont
staan in een stroomijt nabij do boerderij
van M. J. Den stroomijt, drie havemijten
en eon houtmijt brandden geheel af. Van
morgen ontstond door een schoorsteen
brandje, brand in de villa van don lieer
G, B., directeur van liet kantoor Helmond
cl'ar Amsterdamsclie Bank. De villa ge
legen aan de Prins Ilondriklaan heeft een
rieten dak. De bovenverdiepingen en het
dak brandden geheel af.
Zakkenrollerij.
Op de markt aan den Goudschen singel
te Rotterdam, is ten nadeele van mej.
II. uit Delft, een beurs met f 25 gerold en
ten nadeele van mej J. A. M. uit Heke
lingen, een tasch met f20.
Bcrooving.
Te Rotterdam zijn twee vrouwen en een
man aangehouden, verdacht van beioov'ng
van ceil bu ten man van flOO.
Kraan ontspoord.
Arbeider ernstig gewond.
'Op het terrein van de Rottcidamsche
vuilverbranding is een kraan, die over een
8 M. hooge railbaan loopt, ontspoord en
gevallen. De machinist VV. K„ die in
den kraan zat, werd ernstig gewond.
Inbraak,
In het gasthuis te Deurne is ingebroken
en ongeveer f3090 ontvreemd.
Twee arbeiderswoningen af
gebrand.
Gistermiddag omstreeks vier uur is brand
uitgebroken aan den Kromme Zandweg,
gelogen aan den Zuidgrens Van Rottej-dam,
in twee aan elkaar grenzende woomh uize®
bewoond door de families C. Wulfs'er en
J. A. Hofstede. De brand was in het huis
van eerstgenoemde familie begonnen op
den zolder en daar de daken van beide
huizen grootendeels van riet waren, greep
het vuur zeer snel om zich heen.
De brandweer koon in deze landelijke
lOtmgeving het blussdhingswerk niet gemak
kelijk verrichten en kon dan ook niet ver
hinderen, dat de beide wdoohuizen dan
«Hok vrijwel geheel plat brandden. Slechts
enkele meubelen 'heeft men nog kunnen
redden. De oorzaak is onb'ek'end! WL .was
zeer laag verzekerd. II. in hbt geheel niet.
Branden.
Te Lieve Vrouweparochie is do schuur
van B. door liet omvallen van een petro
leumlamp, in biand geraakt. Schuur en
boeulerij werden een prooi der vlammen.
Niets werd gered. Verzekering dekt de
schade.
De boerderij van J. P. K. te Sneek, is
door booibroeï afgebrand. 'Ook het belen
dende dubbele woonhuis van 'O. en R.
geraakte in brand. Ds wonmg van O. is
geheel uitgebrand. Meubilair, landbouw
werktuigen enz. werden een prooi der vlam-
-men. Verzekering dekt de schade.
Beleediging.
Te Capelle a. d. Ussel zijn twee perso
nen aangehouden, wegens het verspre'den
van een be'eed gend vlugschrift van de
'O.S.P.
Brand te- Alkmaar.
Gisteravond' is door onbekende oorzaak
brand uitgebroken in het café van den
beer Van, der Pijl, gelegen aan het Hof
plein te Aftmaar. De bewoners waren niet
aanwezig, zoodat het vuur, toon het ont
dekt werd, reeds ver om zich heen had'
gegrepen. Het perceel brandde geheel uit.
Do brandweer had zwaar werk, du belen
dende perceden, die groot gevaar liepen,
te behouden.
De schade wordt door verzekering ge
dekt. De politie stelt .een onderzoek in.
Brand ie Noordwijkerhouf.
Da«ad' van een krankzinnige
Hedennacht is brand uitgebroken in café
Centraal, bewoond door den beer M. J.
P. Het perceel brandde geheel uit. Da
brandweer was spoedig ter plaatse. De
naastgelegen winkel was reeds aan het
branden,, doch do brandweer hop ft dit
perceel nog weten te behouden. De eigenaar
is uit de oorsie verdieping gesprongen en
later in bowusteloozen toestand naar het
krankzinnigengesticht overgebracht, daar
hij teekenen van krankzinnigheid' vertoon
de.
Overreden en gedood.
Gisteravond was do 17-jarige arbeider
J. Ivoomen por fiets op weg naar Zaan
dam, toen op den Wandelweg een auto
uit dc richting Zaandam naderde. Op het
moment, dat deze hem zou pas&eeren,
maalde zijn rijwiel een zwenking naar links,
vermoedelijk tengevolge van een windstoot,
waardoor hij in aanraking kwam met do
auto. Hevig bloedend weid het slachtof
fer opgenomen en in bowusteloozen toe
stand naar liet ziekenhuis tc Wonncr-
veer overgebracht, waar hij vanmorgen is
overleden.
Brutale inbraak.
Te Alkmaar.
Vannacht is op brulalo wijze ingebro
ken in het kantoor van Stecman's Kolen
handel aan den Helderschen weg te Alk
maar.
Door een raam te forceeren verschaften
de dieren zich toegang. Do brandkast weid!
aan de achterzijde opengebroken. Een be
drag van f G55.-wordt vermist. Eenig
kleingeld' bleef onaangeroerd. In dezelfde
zaak werd het vorig jaar omstreeks den
zelfden tijd ook ingebroken. Toen weid!
evenwel geen buit gemaakt, omdat de
brandkast niet to foTceeren bleek te zijn.
"Winkcldicvcggcn.
Te Dordt zijn twee Rottcrdamsche win
keldieveggen gearresteerd, d'e den laatste®,
tijd daar te stede verscheidene malen hun
slag hebben geslagen.
Groote brand bij Lamlerk.
Negentig.per son en dakloos.
Te YJissy bij Landeck brak in den afgc-
loopen naclit brand uit, waardoor acht
boerenwoningen, een café en de kerk in
de asch worden gelegd. Negentig perso
nen zijn dakloos. Men vermoedt, dat brand
stichting de oorzaak is.
De sterrenregen.
Een paniek veroorzaakt
De sterrenregen van Maandagavond h'seft
in veischeidene dnc!en van Portugal groote
paniek veroorzaakt. Be bewoners bleven
buiten, in afwachting van een natuurramp.
Kerkklokken werden geluld en processies
gevormd, waarin velen met brandende
kaarsen meeliepen.
Koudegolf.
In Arg entini
Fen intense koudegolf heeft in Itio Me-
gio bijna de geliecle fruitoogst verni'ild.
Aardverschuiving.
In Honduras.
Een aardverschuiving, veroorzaakt door
een orkaan en hevige regens, heeft in biet;
dorp Apolopi, 19 personen levend begra
ven Ir andere doelen zijn verscheidene
personen door overstroomingen verdron
ken.
(Van onzen correspondent.)
Berlijn, 8 'October.
Duitschland geeft ons een lesje in dc
verschijnselen dor dictatuur. Niet rijkspre
sident Von Hindenburg, die van zijn land
goed achter den Poolscheri corridor blijk
baar niet meer weg te lokken is, regeert
het Duitsche volk, maar Adolf Hitler, de
rijkskanselier.
Het is ongeveer de verhouding als tus-
schea den koning en den alrnachtigon mi
nister-president in Rome. Gelijk zoo heel
veel, wat Berlijn van Rome na-gcaapt lieefb
Behalve dan de eigen Duitsche fouten, die
de slimmere Mussolini heeft weten te
vermijden...
De allernieuwste uiting dhr Hitler-dic-
tatuur is een wet, die liet bestaan van den
Durtschen journalist regelt, hem zijn recb-_
ten eu zijn plichten voorschrijft, hem „be
schermt" tegen den boozon uitgever en
ten slotte, ontdaan van alle franje, de
organen der openbare meening nu ook
wettelijk in dienst stelt van de verdedi
ging en de propaganda, der ideeën van den
natïonaal-sooialistisohen staat.
•Om te kunnen begrijpen, wat hier ge
hemd' is, moet men even teruggaan naar
de laatste jaren der Duitsche democrati
sche republiek. Hoe zag teren de pers in
Duitschland er uit? Tot mijn sp'jt kan
het oordeel met gunstig zijn. Be Duits ener
is een prachtig musicus, technisch deskun
dige, soldaat, dichter, chemicus, organi
sator, tooneelspeler, beambte... Maar hij
is altijd een hoogst middelmatige journalist
geweest. Duits&hë journalisten van naam
en kwaliteit waren tientallen jaren lang
bijna uitsluitend Joden... Men kendo Tiieo-
dor Wolff, Georg Bomhard, Maximilian
Harden, Lu'dwig Stein, „Sling", Emit lud-
%vig (Cohn), en anderen. Zij standen allen.'
in het linksche kamp, waren halve demol-
craten en halve socialisten, «n vertegen
woordigden intellectueel en cultureel niet
het eigenlijke Duitsche volk, maar een be
trekkelijk kleinen kring van. dooi de
omwenteling van 1933 tot machteloos!) aio:
gedoemde republikeinen van internatio
nale mentaliteit. De ongetwijfeld opvallen
de journalistieke kwaliteiten van deze groep
dagbladschrijvers mogen de Dnitsche na
tionale (ik bedoel Mor niet nationalisti
sche) pers dus eigenlijk niet goedgeschreven
worden.
En de groote meerderheid dan?
Natuurlijk 'werkten aan die halloaze Duit
sche redacties vole verdienstelijke mannen,
