HET PROCES-VAN DER LÜBBE.
VERVEN DE PHOENIX STOOMEN
PRIMA EIGEN
MED. FABRIKAAT
MOORD OP ABBOTSHALL.
Pi",
De groote familie. Dalende belangstelling Deskun
digen op velerlei gebied. Vier advocaten-journalisten
verwijderd. „We snakken naar nieuwe momenten".
(Bizondere correspondentie).
Berlijn, 17 October.
Het begint er naar uit te zien, alsof
we bij dit monsterproces oud on grijs zul
len worden. We voelen ons langzamerhand
nods als een groote familie Rechters,
rnlwligers, beklaagden, hoofdgetuigen,
deurwaarders, gerechtsdienaars., journalis
ten, regeeringsvortcgenw-oontigers, Slechts
do bezoekers der kleine, zeer kleine pu
blieke tribune zijn eiken dag mouw Zo
hooren niet bij ons. Ze wekken bipia ons
medelijden op, omdat zo zoo vreemd deen.
Gisteren was 't in ouzo gerouüneerdo oogen
al heel giappig. Op de bank dor verdedi
gers zit n.l. ook een advocaat, dio bij liet
Rijksgerechtsl.of geaccrediteerd is en Jaar-
om het recht hoeft oen 100de toga met
rooJt' baret te dragen, bijna dezelfde als
die der zeer hooge rechters van dit pro
ces, doch niet zóó mooi, bijvoorbeeld zon
der den broeden fluweel en, kraag Toen
dero ad vocaal, die ann don beklaagde Van
der Lubbe toegevoegd is, gisterochtend
sbrtig naar binnen schreed, was hot goe
dige publiek van de openbare tnbune \an
moering, dat het bier om hot gerechtshof
zelf ging on stond als één man op..' De
ontzetting en daarna de vroolijkheid oader
ons goroulineerden was van historisch-©
afmetingen. En zelfs de iioogo hoer ver
dediger moest glimlachen. Noen, zooiets
zou dor groote proces familie mot kunnen dat hij maatregelen noemt, waardoor ons
gebeuren1 Wij zijn op do hoogto. Wij mer- drel der familie, dat wal zeggen de mid
ken zelfs, en wel collectief, als oen der d'enmoot van deze gioo'o zaal, cnmidriel-
andoro advocaten, aan de drie Buigaren hjk getroffen wordt Dat was dezer dagen
toegevoegd, iets onhandigs zegt, of toont tweemaal het geval Do laatste mail he-
wat nog al eens voorkomt daf hij donochtend Toen ging het nl oin onzen
dan ziet hun groote „perstribune" or licht
groen uit, vanwege de grooto met groen
laken hespannen tafels, waaraan we zit
ten te werken.
Ja, men kan niet anders verwachten,
do journalisten hebben een beetje genoeg
van dit weken lang hot/elfde hooren. Dit
proces is waatlijk te mm aan sensaties.
Hot politieke lintje, dat de dingen in den
beginne zoo hevig interessant maakte, stijl
af De hooge heoron senatoren zijn oiver-
vatechfe juristen. Slechts „hot geval"
teressoert. Hoe is de/e brand ontstaan,
wie beeft iels gezien en gehoord? Waar
en wanneer? Spitsvondigheden zonder tal.
Deskundigen in massa. Deskundigen op
brnndbluschgobied, op medisch gebied (he
laas slechts één, ofschoon juist hier, met
lvet oog op v. d Lnbbe's gezondheids
toestand, wat meer belangstelling raadzaam
lijkt), op politie-, post- en timmennansge
bied. Alten willen deze juristen begrijpen,
geen nog zoo futiele kleinigheid wordt
verzuimd. Dat bewijst dor wereld, dat hier
werkelijk recht gesproken wordt, en dat het
proces v. d Lubbe om den drommel geen
„fatee" mag genoemd worden.
Maar interessanter wordt het geval daar
door niet.
En niemand is daarover treuriger dan
dat doel der procos familie, dat aan de
perstafels zit. De papa van het proces
kan ons niet meer troosten. Hetzij dan,
een deel van do ondervragingen en ge
tuigenverklaringen niet begrepen of niet
goed gevolgd heeft. Dan Ivebhon wij, als
familie, de gewoonte, een soort afkomend,
Zelfs hoonend gemompel te laten hoeren,
ofschoon toch een advocaat zelf tot onz©
familie behoort. Die weet dan echter ook,
dat bot niet zoo erg gemeend is.
Onze goede papa is president Btinger.
Hij pleegt ons 's o'*itends bij de opening
van d© zitting steeds op uiterst gemoole-
lijben toon een meer of minder huishoude
lijk bedoelde medeloeling te doen. fn den
beginne was dat nog een plechtige han
deling. Sindsdien echter kent hij velen
van ons, heeft ook al het nodige rn-et
ons samm doorgemaakt en hoeft een beetje
liefde voor ons arme journalisten, di© hier
zoovee' tijd' nutteloos moeten doorbrengen,
go-eden ouden consul generaal uit Leipzig
den Nederlander F. M Knobel, vroeger
als gezant en Kamerlid overbekend. Dio
was al tijdens de eerste proco-dagen in
Leipzig in ons midden verschenen en wel
als officieel naamemer van de. Xeder-
landsche regecring. Sindsdien behoorde hij
tot „do familie". IJoe verheugde hij zich
over de verhuizing van het proce-s naar
Berlijn, dat hij, de graag genietende jong
gezel, jaren lang niet meer meegemaakt
had. Gishear ivond, tijdens de avondvoorstel
ling in een bioscoop in Berlijn, is hij plot
seling gestorven. Onze procespapa heeft
vanochtend den goeden ouJon consul ge
neraal herdacht, met vriendelijke woorden.
Dan zijn ons nog vier leden ontvallen.
Maar op minder plechtige wijze. Zo zijn
■eerst van de perstribune naar de publieke
in zich voelen opkomen. Dat is duidelijk Tribune overgebracht; en dat voelden wij
in zijn toch al zoo vriendelijke stem te uilen, en die vier zeker in de eerste
hooien. Hij zorgt voor korte pauzes, dio P^uts, als een geweldige degradatie. Den
ons gelegenheid moeten geven, met onze
binnen- of buitenlandsche ralacties te t©-
lefoneeren. In den beginne werd van deze
gelegenheid een bijna overdreven gebruik
gemaakt. Men had ons verteld, dat het
vriendelijke publiek thuis „letterlijk elk
woord verslindt, wat over dit proces ge
schreven wordt". Dat had ons, oprecht
zij het hier toegegeven, een beetje ner
veus gemaakt. En de ©en joeg, gelijk dat
zoo gebruikelijk is, don ander „op stang".
Met het tragische gevolg, dat we dage
lijks kolommen seinden en telefoneerden,
en de Hooge Senaat een beetje zenuw
achtig werd van het eindeloos gedraaf
van journalisten zaal in, zaal-uit.
Dat is nu langzamerhand' een beetje
andere geworden. En onze papa is er een
beetje treurig om. Men kan dat duidelijk
merken. Hij ziet niet meer 135 hoofden
en gestalten van dagbladschrijvers voor
zich. Soms zijn het er hoogstens 30. En
Een Detectiveverhaal.
Joot PHILIP MAL' DONALD
Geautoriseerde veclaims door tl A. C. S.
dag waarop echfer werden ze gearresteerd,
heusch en werkelijk gearresteerd, on naar
een huis van bewaring overgebracht. Van
daag zijn ze al over de Duitsche grens.
Het waren twee Bulgaren, een Amerikaan
en een Franschman. Buitenlandsche ad
vocaten, die ook zoo'n beetje den jour
nalist speelden, die reeds in Londen het
„voor-proces" over deze brandstichting in
den Rijksdag bijgewoond hadden, en die
eigenlijk als een soort dwarskijkers in
dienst van het internationale marxisme te
beschouwen waren. Ze hadden liet hier
wat al te bont gemaakt. Wij van de fa
milie, die deze hoeren een beetje als in
dringers beschouwden, hadden allang ge
merkt, dat zij teekens gaven naar de bank
der beklaagden en dat vooral de Balgaar-
sclie advocaten voortdurend pocglen, mot
den beruchten beklaagde Dimitroff verbin
ding to krtjgen. Ten slotte hadden do vier
hoeren aan liet gerechtshof oen zeer bru
taal telegram gezonden, en in de proces-
pauzes getracht, ons buitenlandsche jour
nalisten tegen de Duitsche justitie op to
stoken. Dat was natuurlijk te bar. Neen,
deze vier behoorden niet eigenlijk tot onze
familie, ,als de oude hear Knobel En over
hun verdwijnen zijn we alleen maar een
beetje treurig, omdat ze tenminste voor
afwisseling zorgden. Nu is ons eigenlijk
nog slechts de beklaagde Dimitroff over
gebleven. -Maar zelfs die is1 een beetje "ge
temd, nadat de president, onze papa, boos
op hem geworden was en hem vijf dagen
lang van de zittingen uitgesloten had.
We verdrinken nu in kleinigheden in
duizend details. 6
Het proces-v. d. Lubbe verliest steeds
meer zijn hoog-politiek karakter en wrordh
tot zuiver brandstichtingsproces. En juist
deze brand op zich zelf is voor ais zoo
hetrekkelijk-onbelangrijk. Van der Lubbe be
kende immers van het eerste oogenblik aft
En tot nu toe wijst niets er op, dat hij
geholpen is, noch door zijn eventueel© po
litieke vrienden, noch door zijn tegenstan
ders. Het proces wordt vervelend. Dat is
tenminste de indruk van ons, famüie-
loden. We snakken naar nieuwe momen
ten, naar een onbetrouwbare getuige, naar
een plotselinge wijziging van zaken, naar...
ja, naar een verandering in de houding
van v. d'. Lubbe.
Die is zoo goed1 als Inndsch geworden!
Men moot hem elk© vijf minuten zijn
neus snuiten, en dat is eigenlijk oen beetje
onaiesthetische geschiedenis. Hiervoor hoeft
alleen nog maar de publieke tribune be
langstelling. Wij van de familie kijken er
niet meer naar. Wij wachten Man- er komt
niets. Er komt vooial niots o/cr ©enige
verbinding van den brandstichter met
groote partijen, noch met nieuwe Duitsche
ministers, noch met binnen- of buiten
landsche communisten, zeker niet met de
Duitsche communistische partij.
En dat resultaat, dat negatieve, hebben
we dan toch maar aan deze minilieus-
speurende rechters te danken. Daarom mo
gen wij, van d© familie, eigenlijk niet eens
ondankbaar zijn.
Maar we zijn nu eenmaal speurders
naar nieuws...
H,
GEMENGD NIEUWS.
59)
een particulier detective aan het werk ge
zet. Toen hij met Hoode had gekibbeld,
en hem verlaten, betaalde hij den detec
tive en zei hem met het onderzoek op
te houden.
Maar, gelukkig had de particuliere detec
tive iets belangrijks geroken, was door
gegaan met zijn onderzoek. f Ik kwam in
aanraking met hém Hij is betaald ge-
Ik nam de uitknipsels mee naar Dea
con; maar deze kon mij met helpen en' worden en de resultaten van zijn werk
dus ging ik naar zijn voorganger, den zijn onder berusting van Scotland Yard.
vroegcren particulieren secretaris van floo j Hij heeft vastgesteld, voornamelijk dooi
de-. Van hem kreeg ik bevestiging van het omkoopen van een ontevreden onder
mijn theorie. Ook hij had \cnnoed, datjgeschikte, dat Digby Coates z.onder twij-
niet alleen één man achter deze pers-, fel de geheime eigenaar van de drie bla-
aanvallen zal, maar dal deze ook de ver- den was en dus de schrijver van die uit-
kelijke schrijver was. Hij wees mij er ook
op, wat ik nog maar flauwtjes had' op
gemerkt, dat in de artikelen aanhalingen
voorkwamen, sommige nogal ongewone.
Maar, gewoon of ongewoon, zij waien
alle heelemaal correct. Tot np het pedante
af mdien overdreven correctheid zoo
kan worden genoemd
Toen de gewezen secretaris van Hoede
mij hierop opmerkzaam maakte, herinnerde
ik mijin een van do krantenuitknipsels
was ik een citaat uit Virgihus tegen ge
komen, waarin een derden aanval gebruikt
werd en niet de'algemeen gebruikte, maar
minder correcte tweeden aanval op dat
oogenblik wist ik, dat ik kort geleden
de zelfde eigenaardigheid was tegengeko
men. Plotseling zag ik het voor mij. Het
was geweest in een boek met verhando-
1 Leren, waarin ik gebladerd had bij
een iater onderzoek bleek het door sir
Arthur Digby Coates geschreven, maar
onder een "vrouwelijk pseudoniem.
Er kwam meer aan het licht. Die voor
ganger van Deacon had1, op eigon initiatief,
gewerkte triomfzangen van haat.
In de zaak tegen Digby Coates heb
ben wij twee dingen, die eigenlijk één
dmg zijn, welke er nooit tegen Deacon
geweest zijn. Het eerste is: motief
ofschoon het niets meer of minder is dan
de dolle haat van een halven gek. liet
tweede is: betrouwbaar bewijs, dat kwaad
willigheid bestond voor don moord.
IV.
Thans het alibi van sir Arthur Digby
Coates.
Ik zal thans aantoonon, dat dit te goed,
te volledig was in een huishouden, waar
ieder ander slechts een gewoon alibi
had; dat dit het alibi was van een
man, die wist, dat een misdaad zou plaats
vinden.
Hierover later. Eerst twee punten, die
ik, ofschoon ze eigenlijk behooren tot het
eerste deel van dit rapport, tot nu be
waard heb.
Het eerste betreft een touw. Ik zocht
in Deacon's kamer. Bij den haard was
een klein beetje roet, dat mijn aandacht
trok, ómdat het ongewoon was in een
huis als xVbbotshall, waar ailes zoo or
delijk is. Ik gmg zoeken. Op een richel
in den schoorsteen vond ik een streng
zijden koord van de dikte van een vin
ger. Het was dxibbel-geknoopt bij tusschen-
ruimten van twee inches. Ik begreep, dat
dit het koord was, waarmee mijn misdadi
ger langs den muur was afgezakt Hoe
kwam het daar, waar ik het vond?
Ik begreep, dat het eemge antwoord
moest zijn: het was daar door Digby Coa
tes gelegd Hij wilde do schuld leggen op
Deacon
Nu het tweede punt, waarmee ik te
maken had voor het alibi.
Men zal zich herinneren, dat een belang
rijk punt tegen Deacon was, dat de wij
zers van de omgekeerde klok in de stu
deerkamer op 10.45 stonden. De lijkschou
wer redeneerde aan het slot van het on
derzoek aldus: „om";kwart voor elf was
Deacon in de kamer van sir Arthur Digby
Coates gekomen en had' gevraagd hce iaat-
het was. Was het niet redelijk oin aan
te nemen, dat Deacon de wijzers op 10.45
had gezet, wetend, dat hij op dat uur
bij zulk een betrouwbaar getu'ge, als Digby
Coates is, geweest was?" De/e geschie
denis met de klok is nóg een bewijs van
de groote slimheid van D.gby Coates. Dea
con vraagt hem don tijd Opeens krijgt
Digby Coates een idee. Deacon, de man,
dien hij al als zondebok uitgekozen had,
speelt hem het idee in do hand.
1 '-Veronderstel (ik kan zijn geest volgen
in zijn denken) dat hij Hoode doodde pre
cies op het heele uur en rich' er dan van
vergewiste, nadat de klok geslagen had,
Op <Io pier goloopen.
Het schip weer vlot gekomen.
Bij het binnenloopen Van d© Nieuwe Ha
ven van Terneuzon, is om zes uur gister
avond' het Nederlandsche sleepschip Mar-
garetha, op de Oostelijke havenpier geloo
pen. Assistentie werd verleend door de
sleepbooten Atlas en Bona Sp©s II, die er
na ©enigen tijd' in slaagden de Margaretha
viot te krijgen.
De Maigaretha lieeft vastgemaakt in don
haven.
Overreden en gedood.
Gistermiddag tie half vier is het dtyz-
jarig zoontje van den botermaker II. Bos
nia te Balkbrug onder een passecrende
vraehtauto geraakt en op slag gedood.
Ernstige aanrijding.
NaLif het paleis SiOestdijk Is de wicte
rijner H, uit Baarn door een auto uit Siöest
©verreden en zeer ernstig gewond.
Zeiljacht vergaan.
Vijf jonge Du it schors ver
ongelukt?
Hot Duitsche gezantschap t© Stockholm
laat langs de Deensche luist eon onder
zoek instellen naar het zeiljacht Edda, datf
hot laatst is gezien te Dragoer. Er be
vonden zich vijf jonge mannon aan boord
•en het schip was op weg naar Sietlin. j
Het avondblad Altehaiwla heest Donder
dag langs do gelie-e'o kust van Schonen bij
do kustwacht geïnformeerd, doch men heelt)
geen enkele melcdceling o ïtvangcn. Men
vreest nu, dat de E'dJ.i tijdens de lievige)
stormen, welke in de afge-loopen week op
zee heblen gewoed, is verongelukt.
Nieuwe bergtop ontdekt.
In Tibet.
Twee Bn'sche outdekkiugneiz gen,, King
dom-Ward en Kauibach 'heb-jen benclit ge
zonden ,dat züj' ui liet gebied van Zuidoos
telijk Tibet een nog onbekend ia hoenen
berg Up hebben ontdekt en eun nog niet
hek end en gletsjer.
Eiudelijk regen,
In T rans vaal.
Eindelijk is er een einde g atomen aan
de verwoestende dioogte ,du lu Natal en
Transvaal o.a. den dood van mdlioenen
schapen heeft veroorzaakt In Nooed-Natal
en Oost-Transvaal is eindelijk legen ge
vallen, gepaard met hevige hagelbui n In
de uitgedroogde rivierbo (duigen s aal weer
water Een groot deel van he. land is nog
zandei regen, maai'- de vooruuziditen op
verandering der weersgesteldheid zïjln ge
stegen.
Vrecselijk lyneh-sehandaal.
Lijlk door de straten
gesleurd
Uit Princess Anne ,in den slaat Mary
land wordt gemeld, dat een grooto me
nigte zich met geweld toegang 'had ver
schaft tot do gevangenis dier plaats, waar
een negei was opgesloten* die uit rijli oei'
werd gehaald en opgehangen. Daarna werd
het lijk door de süa en van de plaats ge
steurd.
Dc nog^r had geweldpleging tegenover
een Manke vrouw bedreven
RECHTSZAKEN.
Diefstal van horloges.
IIet 0. M. hij de Ra'terdatnsche recht
bank eischte tegen W. R en A H. D., we
gens diefstal van 23 horloges uit oen win
kel aan de Beijeriandaohetean te Ro'tetr-
dam, resp 3 en 2 jaar gevangenisstraf.
De moord te Rotterdam.
De rechtbank te Rotterdam heeft den
21-jaiigen chauffeur F. \V„ uit Maastricht,
thans gedetineerd, dio in den morgtin van
16 Augustus j.l. in een pand aan den.
Sdueclamsdien Singel zijn zO-jarige vroraw
Adriana A AI. Blom, van wie hij sedert
vier weken gescheiden goleefi had, dood
schoot en zich daarna bij de politie
meldde, veroordeeld tot een govangonis-
traf van vier jaar.
Jenever diefstal.
Het 0. M. bij de Rotterdamsche recht
bank eischte tegen J L. P. altiier, aan
wien ten laste was gelegd, dat lrij zidh
in don nacht van 3 op 4 September had
schuldig gemaakt aan diefs'al van 25 fles-
schen jenever, die hij1 onder zijin bxreik!
gekregen had, door over een hdï te klim
men van het terrein der firma Meidhers
aan den Noordves'singel te Schiedam, en
vervolgens een ruit van het daar staande
pakhuis te breken, 8 maanden gevangenis
straf met aftrek van voorarrest.
Oplichting.
Het O. M. brj' de Haarlemsche rechtbank
eischte tegen ©en Iiaarleimmer die steun
getrokken had, terwijl hij werk verricht
had, waarmede hij 140 had verdiend. 6
maanden gevangenisstraf.
dat het uurwerk, ofschoon onbeschadigd,
stil stond' en vervolgens de wijzers terug
zottet ot zij stonden op 10.45. Het in
de war zijn van het slaan 's de klok
veer liep, de speurders tot u,_ ontdekking
brengen, dat de wijzers verzet waren en
dat de klok stil was blijven staan niet
voor, maar na het uur. Waarom zou
den deze speurders vragen zijn de
wijzers op dat bepaalde punt verzet, op
10 45? Spoedig zouden z© ontdekken, ter
wij! liij, de slimme jongen, hem hielp,
zonder dat het zoo scheen dat op
dat oogenblik, op den avond van den
moord, Deacon gevraagd had, hce laat het
was. „Aha," zouden ze zeggen: „Air Dea
con, tegen wten al zooveel verdenking is,
heelt geprobeerd een alibi voor zich zelf
ie maken."
En dan ook brengt hij do studeerkamer
zoo iti wanorde, dat het er uitzag met
of een werkelijk gevecht had plaats ge
had, maar alsof iemand geprobeerd had
„om het er te laten urtzien alsof Ui)
moest de aandacht op do klok richten,
maar op zulk een manier, dau het scheen,
alsof pogingen waren gedaan do aandacht
er van af te trekken.
Zoo slim als do duivel. Hij kroeg hot
resultaat, dat hij noodig had: dat van
eon man, die geprobeerd had te mislei
den.
En nu het alibi.
Dat de moordenaar in do studeerkamer
was, nadat dc klok daar, die,, tusschen
twee haakjes, gelijk was met de andere
klokken in huis, elf geslagen had', wordt
bewezen door het feit, dat zij sloeg, toen
zij een uur achter liep.
Miss Hoede kwam in de studeerkamer
en vond' het lijk om ongeveer tien mi
nuten over elf.
De moordenaar dus, verliet de kamer
tusschen 11.02 en 11.10.
Zoodra ik zeker was, dat D.gby Coates
do moordenaar was, begreep ik, dat dc
moest aautoonen, dat zijn alibi onjuist
Toen kreeg ik een getuige: Robert Bel-
ford1, een huisknecht, en dus een vast
lid' van liet Hoode huishouden. Eerst was
deze zenuwachtig, daar hij vreesde verdacht
te worden den moord gepleegd ie heb
ben. j
Het bleek mij, toen ik Bolford' aan het
praten had gekregen, dat liij, terwijl Poole,
de butler, een hevigen aanval van hooi
koorts had', de studeerkamer was binnen
gegaan, door de deur. Toon hij in d!e
kamer was, zag hij onmiddellijk het lijfö
van zijn meester. In een vreescltjke seconde
nam hij alles in zich op: het lijk, de wan
orde en allo andere bizonderheden. En «r
was, zweert hij, niemand andere in de
kamer. Belford ging op de vlucht. Hij was
in groote angst, dat hom de misdaad zou
worden ten laste gelegd, liet was, op zjjfl
minst, zeer ongewoon, d'at hij de studeer»
kamer binnen kwam, waar zijn mijrtheo(f
aan het werk was. Niemand zon hem g£»
loovcn, wanneer hij vertelde, dat hij er
heengegaan was om een gunst te vragen
aan mr. Hoode. Hij sloop door de don?
kere hal en de trap op. Hij was precies
onder de klok, die daar hangt en word!
zich bewust, zonder dat hij er hij da/51
wat die klok zeide. llij staarde er na
en zooals dikwijls gebeurt, mediums
kwam er iets tot in zijn geheugen,
zweert, dat het vijf minuten over elf waa.
(Wordt vervolgd)
IILfl
V<\
f\v
peik&clowenbuih;
