ONLUSTEN IM PALESTINA
DE BRANDSTICHTING IN DEN RIJKSDAG
Maandag 30 ^October 1933.
m
'iÊmmsi
'1
II MigAiggS
fcRRES RADIO
86ste Jaargang.
Tel, No. 68103. 68617 en 68923.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68IQ3, 68617 en 68923.
BLAD.
Hinderwet.
EERSTE
Postrekening No. 5311.
Bij of kraditens wetten ofe verordeningen
voorgeschreven cir andere of.iciccle aï- en
aankondigingen cn kennisgevingen van hefc
Gemeentebestuur.
■v Burgemeester en Wethouders van Schie
dam hebben .bij hun besluit van. 26 Octo
ber 1933 "vergunning verleend aan H. W.
SALEM ING tot oprichting van een siga-
-rendrogerij in liet pand Zijlstraat 142.
Schiedam, 30 October 1933.
•1140 23
".BUITENLAND.
De onlusten in, Palestina, Vrijdag aange-.
Vangen, zijn' inmiddels niet verminderd.,
liet totaal aantal slachtoffers der onlus
ten bedroog Zaterdagavond 27 dooJen en
meer dan 200 gewonden.
Do gevangenis te Nabloes is Zaterdag
door do opgewonden menigte bestormd on
alle 'Arabische gevangenon zijn in vrijheid
gesteld1. Te Jeruzalem lvebbon duizenden
Arabieren zich bij de Damascuspoort ver
zameld. Voor bet gebouw van den Hooge
Britscho Commissaris namen zij een drei
gende houding aan. Toen uit de menigte
werd geschoten op de politiebeambten, be
antwoordden dezen bet vuur op de demou-
stranfJenj Idiie zij verspreidden. Bij dén He-
redes-poort word een Erigelsclie koerier
door de menigte met stootten bekogeld.
Zeer gespannon is ook de toestand te
Haifa. Daar hebl>en dc Arabische leiders
gedreigd'met verdere gewelddadige maat
regelen.
Hoewel de betoogingen. in hoofdzaak te
gen de Engelscben gericht schijnen te zijn,
hel)ben do Joodscho bewoners zich vea'
een groot gedeelte in hun huizen opge
sloten.
De president van de Arabische Nationale
Liga heeft den Engelscben minister van
koloniën een protestfelegram gezonden,
waarin o.m. wordt verklaard:
„Wij eischen de bescherming der Ara
bieren in Palestina on de vervulling dor
toegestane rechten, Een gobeelc bevolking
kon niet door gewold wordènAgedwcngen
voorwaarden aan te némen, welke niet
overeenkomen met de traditie van Enge
land als Christolijken on gcciviliseerden
staat. Wij protesteeren tegen liet martelaar
schap der geheel® Arabische natie, welke
73 pCt, der bevolking van Palestina uit
maakt en zij beklagen zich over het toe
passen van geweld tegenover een onbewa
pend en vredelievend volk.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
hooge commissaris de Arabische execu
tieve commissie heeft ontvangen en haar
lveeft verzekerd', dat in Palestina oen par
lement zou worden opgericht, waarin de
Arabieren niet de minderheid zouden heb
ben. De regoering zou echter in handen
van den hoogen commissaris blijven.
Naar to Londen verluidt, is de opwin
ding onder do Arabieren overgeslagen naar
Trans-.Tordanië, waar do autoriteiten even
eens militaire maatregelen moesten nemen,
Te Jeruzalem- zijn alle Mohammednan-
scho zaken gesloten. De Arabische taxi
chauffeurs hebben de staking geprocla
meerd. Ook te Damascus en te Nazareth
ontstonden onlusten onder de Arabieren.
Te Jaffa word de begrafenis van de slacht
offers van Vrijdag door een groo-to me
nigte bijgewoond'.
Pon beiicht d.d. lieden uit Jeruzalem-
meldt: Het aantal dooien bij de onlusten
in Palestina is gistermiddag met drie ver
meerderd, toen in het oudo doel van Jeru
zalem nieuwe botsingen tnsschcn Arabie
ren en politie ontstonden, waarbij de po
litie wederom- van de vuurwapens gebruik
ma,akte. Het totaal aanfcd dooden is daar
door met drie gestegen tot dertig, liet aan
tal gewonden is met zeventien gestegen
tot over de 250. Zaterdagavond liad do
Engcdsche lioogc commissaris, sir Arthur
Wauchope, een bespreking met Arabische
leiders, wien bij om samenwerking mot
do regeering verzocht. In verband met den
gespannen toestand in Palestina, heeft Wau-
chopie opdracht gegeven, dat de Martha
ashington met 733 Joodscho immigranten
uit Poten en DuiIschium! aan boord te
Larnacai op Cyprus voorloopig een dag zal
worden opgehouden. Een der Arabische
klanten eischt wraak voor dc gevallen Ara
bische slachtoffers.
De Arabieren tegen de Joodsche immigratie
Instelling van een parlement?
kon van zijn paleis een toespraak, tot d©
menigte, waarbij hij zich speciaal richtte
tot de kameraden van den Blauwen Band,
die de Dapperheidsmedaillo dragon.
In den namiddag werden zoowel te Rome
als in de provincie nieuwe gebouwen en
opgravingen aan don staat plechtig over
gedragen.
FRANKRIJK.
Paul P ai nlcvé overleden.
Painlevé is gisterochtend te zijnen huize
te Parijs op bijna 70-jarigcn leeftijd over
leden.
Paul Painlevé, professor in de wiskunde
te Parijs, lid van de Academie van Weten
schappen, is op 5 December 1863 te Pa-
ITALIF,.
Elfde verjaardag van den op
mar s c h na. ar R o m e.
Do viering van don elfden verjaardag
van den opmarsch naar Rome is Zaterdag
morgen begonnen met de voorlezing der
boodschap van Mussolini. Onmiddellijk
daarna kwam dc koninklijke familie aan
'en schreed do koning, gevolgd door don go-
neraien staf, langs liet front der op ge
stolde groepen. Daarna werd gedefileerd
<11tÏ;S k'la^ vaa (l°n Onbekenden Sol-
Vervolgens hield Mnssoli
PuiiI Painlevé. f
rijs geboren. Van 1910—'28 was hij afge
vaardigde voor liet departement va.n de
Seine, later voor Ain. In 1915 werd hij
minister van onderwijs in bet kabinet
Briand1, vervolgensminister van oorlog in
het kabinet Ribo'. (1917), dien hij in liet
lȟl
II
llflllflll
S
met Electro Dynamischcn-Luidsprekei
GEEN BETERE.
Desgewenseht gem. betaling. -
NVENTA HAARDEN
Mag. „T Lichlpunf, Hoogstraat 109. Iel. 68836
In Mei 1924 werd hij president van de
Kamer. In April 1925 werd dc thans ont
slapene voor de tweede maal belast met
dc vorming van een regeering, waarin hij
achtereenvolgens de portefeuilles yan oor
log en financiën bezette. In de daaropvol
gende regoering Briand1 bleef Painlevé aan
het hoofd van bet departement van oorlog,
zoo ook in de regecringon Herriot (1926),
Poincaré (1926'29), Briand (1929) cn
Steeg.
TURKIJE.
Het tien-jarig bestaain van de
republiek.
In goheel Turkije ön voora] te Ankara
worden met kooxtsachligon ijvpr de voor
bereidingen getroffon voor da viering van
liet' tien-jarig 'béstaain- -vain'de iTurksche re
publiek. In atlc Turksche stódm zijn leu
zen aangeplakt betreffende dc bevrijding
van Turkije van liet juk van het imperia
lisme on gericht logen do verdragen van
Lausanne on Sovtcs. Te Ankara komen
voortdurend tal van delegaties aan uit alle
streken en steden, boeren, jeugdorganisa
ties, padvinders, - studenten, etc., benevens
lal van buitcnlandsclic delegaties, waar
onder een Bulgaarsche, een Hongaarscho,
een Gricksche on een Duilscho. De aan-
delcgatie vooral trekt in dc publieke opinie
grooten aandacht. Ismet Pasja heelt een
receptie gegeven ter eerc der llus.si.seho
delegatie.
DUITSCHLAND.
Litwinof te Berlijn.
De Russische commissaris van buitcn-
landsche zaken, Litwinof. d'ic op doorreis
naai" Washington Zaterdag in Berlijn is
aangekomen, heeft zijn oponthoud benut
om den minister van buitcnlandsclic za
ken, Von Neurath, een bezoek te brengen.
IRAK
Het nationale kabinet
afgetreden.
Algemeen is groot opzien gebaard', al
dus wordt uit Bagdad gemeld, door het
aftreden van het nationale kabinet. In
zijn ontslagaanvrage aan koning Ghazi
stelt de premier voor algemoene verkie
zingen te doen houden', waarop do koning
geantwoord liceft, dat bij den ministers
verzocht hunne werkzaamheden te blijven
TSJEC1IO SLOWAKIJE.
Vijftienjarig bestaan van do
republiek,
In de geheclc Tsjechische republiek had
den Zaterdag ter gelegenheid van den
15den verjaardag der republiek groote pa
rades en volksfeesten plaats.
MANDSJOEKWO,
Instelling conor monarchie.
Do plannen voor liet instellen van een
Mamdsjoekwo-moinarcliie zijn thans in oen
vergevorderd stadium, aldus meldt do cor
respondent van de Daily Telegraph. Do
correspondent voegt hieraan toe, dat Peo
Yi er in toegestemd hooft het eerste ge
kroonde hoofd te worden van de nieuwe
monarchie.
ÖEMENG1) NIEUWS.
Ernstig auto-ongeluk bij Ede.
Twee zwaar gewonden.
Gisteravond omstreeks half twaalf heeft
i. - - I even buiten het dorp E,de, ter hoogte van
verrichten tot liet meuwc hahuwt sou zyn l Kcrnïieim,, een ernstig auto-ongeluk plaats
geconstitueerd. Er- zijn geen vwklanngenij-góbadTVierrjongelui uit Veenondaal hadden
af gelogd -oE mtKloloeUngeiteA^slielct. - aklaarjteem'auto. gebuurd en koorden op
zelfde jaar als minister-president opvtdgdo. wezigheid' van een Russische rogocrings-
Een „vriend" van Torgler, de journalist Oehme, legt
verklaringen af. Taneff komt in de knel en poogt
een bezwarende getuigenis af te wenden.
In do zitting van Zaterdag is de vroegere
revolutionaire journalist Oehmo gehoord,
die, naar werd verwacht verklaringen kon
afleggen, die Torgler zouden kunnen ont
lasten. In zooverre heeft Oaiiino teleurstel
ling gebracht.
llij verklaart dat bij op den dag van den
brand tusschen 3 en 4 uur in den Rijks
dag kwam.
President: Torgler heelt het eerst uw
naam genoemd als die van derigeno met
wicn hij had gesproken toen Ivarwalme,
Frey en Kroger hom zagen. Door uw ver
klaring van 8 Maart leek dat onmogelijk.
Daarop verklaarde Torgler dat het Fiorian
was geweest. Het gaat erom of u om 3 uur,
half 4 mot Torgler samen bent geweest.
Getuige: 3 uur acht ik uitgesloten.
Getuige Oehme verklaart verder, dat toen
hij uit bet bureau dor s.-d. fractie kwam,
h'ri in de antichambre voor de zittingzaal
van tie begro-otingscommissic Torgler zag
Loepen. Hij haakte hem in en zij gingen
samen zitten. Zij' hebben een tijdlang over
politiek gesproken. Tdens liet gesprok is
get. tweemaal onderbroken, eenmaal door
dr. Neubauer met wicn Torgler ecnige
woorden wisselde on taon d'o-or don fractie
secretaris der K.P.D., Koenon. Naar schat
ting heeft hij 20 a 35 minuten met Torgler
gesproken. Hoe laat het precies was, kan
get. zich niot moer herinneren. Op con
vraag antwoordt getuige, dat Torgler hem
don volgenden morgen tegen 11 uur heeft
opgebeld en hom do vraag hoeft goslcld
iGtf hij zich, daar in de kranten stond dal
1-oirglor en Koenen uit den Rijksdag zouden
ZIJ" gevlucht bij' de politic zou aan
melden.
Getuige verklaart: ,.JIct was voor mij
uiterst moeilijk op een dergelijke vraag
te antwoorden. Ilc heb dat aktes gedaan:
k ben ervan overtuigd dat het in het
belang van de K P.D. is, dat jo je ter
beschikking van do justitie stelt. Tornier
wildo daarop direct naar do politie gaan
doch ik antwoordde dat dit m.i, onjuist
was. llij kon beter corst oe-n advocaat op-
zoeken en zich daarmede naar d'o politie
ini van li-et hal- begeven.
Getuige Oehme bevestigt dat Torgler zocr
verontwaardigd was dat men hem ervan
verdacht iets met don brand uitstaande
te hebben. Deze uitlating lroeft Torgler mis
schien wel gedaan in het gesprok van Dins
dagochtend.
Dr. SackU hebt zooeven verklaard aan
de politie bewust verkeerde mcdodoelingen
te hebben gedaan lor wille van uw per
soonlijke vrijheid. Kan u dit dan tegen
over den beklaagde verantwoorden? Get.
Oehme 'had n.l. op 7 Maart tegenover de
politie bij zijn verboor niet juiste med-edec-
lingen godaan betreffende don tijd dat liij
in bet llijksdaggebouw is geweest.
Getuige Oehme: Ik 'heb daar niet aan
gedacht, doc'li in die dagen was de poli
tieke situatie zoo, dat iedereen -red.e had
-om kijn eigen veiligheid te denken. Ik was
editor ook van meening dat 't in Torglcr's
belang heter was de juiste verklaringen on
der ecdc voor het gcreehlshof af te loggen.
ür. Snok: Heb ik u werkelijk goed ver
staan? U hebt tcoli tegen Torgler gezegd:
Je moei jo in h et belang yan do partij aan
melden, moet daarbij' je persoonlijke veilig
heid achterstellen.
Geluige: De beslissing moet Torgler zelf
nemen. Hij was lid van dc partij, ik niet.
Het proces wordt dan voortgezet met
liet verhoor van Kroger cn Kanvahne, die
verklaren, Gat zij pertinent Van der Lubbe
hebben herkend.
Na de pauze wordt de chef van den
N. S. D. A. P. persdienst gehoord, majoor
b.d. Weberstadt, die verklaart 'l'ancff te
hebben gezien, echter in een andere jas.
dan vereï. in zijn bezit heeft gehad'.
Taneff: Of die getuige vergist zich in
mijn persoon of hij' liegt. Ik heb slechts
één jas.
Dimitrof wil zich in het debat mengen
maar dc president legt hem liet zwijgen op.
l'ancff verklaart dan verder, dat hij nooit
in hot llijksdaggebouw is geweest llij
spreekt geen woord Duilsch cn het zou
toch wel zeer zonderling zijn, wanneer Dij
met Van der Lubbe, tegenover wien liij: zich
niet verstaanbaar kon maken, in het llijks
daggebouw zou zijn binnengegaan.
VEREEN. STATEN.
Mil li ar don voor werk
verschaffing.
Naar verluidt zal president Roosevelt,
wanneer de tot dusverro uitgetrokken 3.3
milliard dollar voor openbare werken zul
len zijn uitgegeven nog 2 milliard1 bij liet
coingros voor d'it dool aanvragen.
Man verwacht, dat het congres hierin
zal toestemmen.
CUBA.
-Groote stakingsbeweging.
De in den laalsten tijd dreigend gewor
den toestand in de arbeidswcxeld is uit-
geloopon op een staking van grooten om
vang, d'ie is afgekondigd voor don tijd van
72 uur en die omvat dc transport-, licht
en waterbedrijven. Daar komt bij, dat de
oliemaatschappijen een uitsluiting hebben
afgekondigd, daar zij1 zicli gedwongen zagen
verscheidene van de lijst van 70 eischen,
die door de arbeiders was ingediend, af
te wijzen. Men heeft den indruk, dat do
regoering niet opgewassen is tegen den
toestand.
JAPAN.
Ja pan sc li protest te
\V a s li i n g t on.
Zaterdag is op het departement van bui-
tcnJandscliè zaken te Tokio bericht ont
vangen van Katsoeji Doboelsji, den Japan-
schen ambassadeur te Washington, die ver
klaarde bij liet Amerikaansche staatsdo-
parlement to hebben geprotesteerd tegen
de confiscatie door Amerikaansche regee-
ringsautoritcitou op het eiland Guam van
grond toebchooronde aau Isjizo Sjimitsoe,
een Japansch onderdaan en het uitvaar
digen van een verbod om de schepen van.
Sjimitsoe in de haven van Guam too tc
laten of vandaar tc laten vertrekken.
Het Staatsdepartemont heeft Dcbootsji
geantwoord, dat het departement van ma
rine zal wouden opgedragen oen onder
zoek in te stellen, waarna de zaak zal
wcxrden afgehandeld.
Do regoering overweegt
devaluatie.
Gemeld1 wordt, dat do Japansclve regoe
ring devaluatie overweegt om oen nieuwe
goudpoliliek te kunnen voeren. Het dosliei-
trcffondc wets om t werp zal bij hol begin
van do zitting van den Landdag in Decem
ber bij het parlement worden ingediend.
Verklaard' wordt in dit verband, dat:
1. Do Verecnigde Staten beschouwen zelf
een devaluatie onvermijdelijk;
2. Groot-Brillaiiniü heeft de hoop opge
geven lot den gouden standaard tegen pari
te kunnen tcrugkeeron, zooals uit haar
jongste valuta-politiek blijkt;
3. De formuteering van oen definitieve
gondpolitiek in Japan wordt noodzakelijk
geacht on dus onder oogen gezien, van
Japans critieko internationale situatie.
genoemd- tijdstip, na in Ede gedanst te
hebben; huiswaarts. Waarschijnlijk longevol-'
ge vail den mist, is de wagen, die bestuurd
werd door den 20-jarigen E. van Rijswijk,
tegen een boom gereden, dwars over den
weg geslingerd cn aan de andere zijde
tegen een tweeden boom gebotst. De vier
inzittenden werden er uit geslingerd. Twee
van tien, de 20-jarige F. vau Rijswijk cn
de 23-jarige G. v. d. Poel, hadden zeer
ernstige verwondingen opgclcopen en Zijn,
nadat de eerste hulp verleend was, in be-
wusteloozen toestand naar liet Diaconessen
Huis te Arnhem overgebracht. De beide an
deren, de 23-jarige G. Baldermau on de
20-jarige G. Diepenveen, bleken minder ern
stige verwondingen te hebben opgclcopen.
Zij konden later huiswaarts keeren. De
commissaris van politie uit Ede, de lieer
II. P. J. Hulsman was spoedig ter plaatse
en trof onmiddellijk dc nco.lige-maatregelen
en stelde een uitgebreid onderzoek in. Do
auto is in beslag genomen.
Ernstig motor-ongeluk. i
Onder U'd e n h o u t.
Gistermiddag te 6 uur is onder Uden-
li&ut de motorrijder Bisseling uit Tilburg
met op de duo zijn 67-jarigcn vader, wo
nende te Emmerik, tegen een onverlichte
kar, die op den weg stond, gereden. Do
vader werd legen de kar geslingerd en
vrccselijk verminkt naar liet ziekenhuis
overgebracht. Zijn toestand is hoogst
ernstig.
In de Koestraat te Tilburg is het meisje
Do llooy dc-or een auto gegrepen. Ernstig
gewond moest zij naar liet ziekenhuis wor
den -overgebracht.
Ernstig auto-ongeluk.
Twee dooden.
In den namiddag heeft gisteren op den
weg van Kywaille naar Comblain au Pont
(België) een ernstig ongeluk plaats gehad.
Een autobus waarin 15 supporters van een
voelbalverconiging gezeten waren slipte
door een hoopje steenen dat op dan weg
lang en reed daardoor tegen oen be-om, on
sloeg om. Van de inzittenden waren twee
op slag dood, terwijl de anderen min of
meer ernstige verwondingen opliepen.
Het parket van Luik was spoedig ter plaat
se. De chauffeur werd gearresteerd.
"Winterweer in Engeland.
In golieel Engeland heeft omdc-r stormen
en hagelbuien de winter zijn intrede ge
daan. Op vele plaatsen is reeds de sneeuw
gevallen. In don afgeloopen nacht heeft bet
ook tc Londen gesneeuwd.
Sneeuwval in Frankrijk.
Uit verschillende streken vau Frankrijk
vooral in liet Oosten on liet Midden, wordt
sneeuwval gemeld. Dergelijke berichten zijn
-o.a. binnengekomen uit Dyon, Nancy., Epi-
nal en Bourges. Dc barometer blijft" "dalen.
Komlc in België.
S n e e u \y val.
In de Ardennen is hot zoer koud. I-Iet
heeft er flink gesneeuwd cn op verschei
dene plaatsen is sneeuw gevallen.
D«r« conrant reriohSnt dagelijks, met uit-,
londering van Zonden Feestdagen.-
Prjjs per kwartsel f 2.franco per port
f 2.60. Prijs per week: IB ets. Afzon
derlijke nuiumera lets. Abonnementen
wordon dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor hot oeretvolgond_ num
mer moeten vóór elf uur aan'het Burean
bezorgd zijn. 's Zaterdags vóór uur.
Kon bepaalde plaats van advertentiSn
wórdt Diet gewaarborgd.
Prtja dor AdvertentlSn: van t5 rogels f 1.53;
7 fÏA "3Q iedere regol meer T0.30; In hot Zaterdagnurumer
O i-5 regels Tl .80, ledore regel meer U0.3V
Reclames f0.15 per regel. Incassokosten 5 cta;
postkwitantlealö ets. 'J'arievon van advortentiöa
Mj abonnement zijn nan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks wordon tegen vooruitbetaling Klcina
Advortentiën'opgenomen h fu.50 t/ra. i5 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Kik woord meef
5 cont tot een maximum van 80 woorden,
'8 Wöonsdags: Kleine Advertentlön tot25 woor-
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdagsi Kleine Advertontiön f 1.00, indien
olet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
mmnmi* 'c-v&mmm
injgggföSgn;
f'
jV-Aï éw, 'N>G,
v s C
i.'-
DB NIEUWE "WEG van Ovcr.cHié n»«r Delft i« Zaterdag op eenvoudige wijse voor
het verkeer opengesteld. Een ambtenaar van. den Rijkswaterstaat verwijdert hefc bora
dat den toegang verbood.
t»
