yiT SOWJET-RUSLAfTO Kruiswoord raadsel lijdelijke korting op Indische pensioenen u r Een oer-Ho!landsche Duizend-en-één-Nacht. V f f b b f 4 4 UT k X Tïïr De reis van Litwinof naar Amerika. Duitsche plannen ten aanzien van de Oekrajine? Berlijn en Warschau. De dreigende gevaren in het Verre Oosten. Duiischland en Japan bondgenoten? (Nadruk verboden). Be buitcnlandsche politiek van de sov- jet-regecring slaat no-g steeds in het cen trum van de maatschappelijke belangstel ling in de gehee'e wereld. De reis van Litwinof, den handigen volkscommissaris voor buitenkantfertie raken van de sovjet- regeering naar Washington, de besprekin gen met president Roosevelt, de toenade ring tussrimn Rusland en Amerika, de reis van Litwinof naar Rome, de onder handelingen daar, dat alles zijn ge beurtenissen van vér dragende interna tionale beteekenis, waarvan de gevolaen nuxrlijk overschat kunnen worden. Wij weten natuurlijk niet, wat Litwinof pre cies met Roosevelt en zijn raadgevers heeft afgesproken, van welken aard de wcderkeer'ge verplichtingen zijn. maar de zin van dat bezoek en van die besprekin gen is voor iedereen divdriijk. Te Tokio heelt men het goed begrepen. Minder duidelijk is wal .Mussolini met zijn uilnoo- diging aan Litwinof nastreefde en, het geen van nog meer belang is, wat hij bereik! heeft. Behalve Italiaansch-Russische aangele genheden, voor de be'prek mg waarvan Litwinof niet naar Rome hoefde te rei zen, werd natuurlijk de internationale toe stand besproken. Mussolini is bezorgd over de steeds toenemende verwijdering tnsschen Moskou en Berlijn, waardoor de politieke combinaties van den duee in de war dreigen te komen. Hij wilde een ver zoening tol stand brengen, wat" te.oordee- len naar het feit, dat Litwinof tijdens zijn verblijf te Berlijn, geen ontmoeting met Duitsche diplomaten had en dat op het diner ter eere van Litwinof in hef gebouw van het sovjet-gezantschap geen Duitsche ministers of hun belangrijke helpers aanwezig waren, hem niet ge lukt is. De Russisch-Dnitsche vriendschap, die gedurende ruim tien jaar zulk een be langrijke rol in de Duitsche politiek heeft gespeeld, behoort tot het verleden. Rus land kan Duitschland geen groote win sten meer opleveren, het belang van een vriendschap met Moskou is gering gewor den. Politiek kan de vriendschap met Moskou Dirtschland niets moer geven. De economische voordoelen van die vriend schap zijn eveneens gering geworden. Van hun kant zien de tegenwoordige regeer ders te Moskou evenmin zin voor die vriendschap. De vervolging van de com munisten in Duitschland zal wel het zijne tot de verwijdering hebben bijgedragen, maar van bizonder groote beteekenis was ze niet. De algemeene ontwikkeling der dingen drijft de boisjewiki en de Duit sche regeerders naar verschillende kanten. De sovjet-regeering, d'ie al die jaren den vrede van Versailles veroordeelde," zag zich gedwongen zich bij de mogendheden aan te sluiten, d'ie belang hebben bij de hand having van dien vrede. De logica van de gebeurtenissen drijft de tegenwoordige bestuurders van Duitsch land' in de richting van een „actieve" politiek in het buitenland', d. w. z. tot expansie. In het Westen levert een der gelijke expansie-politiek veel gevaar op. Daarom wint te Berlijn steeds meer en meer de opvatting terrein, dat de expan sie in het Dosten gezocht moot worden, nl. in Rusland. Goering heeft eenigen lijd geleden in een gesprek met een vooraan staanden leider van de Oekrajïnische sepa ratisten en met een vertegenwoordiger van de reactionnaire „witten" openlijk ver klaard, dat Duitschland een inval in Rus land' beraamt. Hij heeft daarbij zelfs bizon- derheden verteld, die een meer ervaren politicus zeker met had verteld. In het kort komt het plan van Hi lerianen en liet volgende neer: in de Oekrajine „breekt een opstand' uit" (voorbereid door Duitsche agenten), daarna dringen „vrij williger;-" het land binnen en giijpen naar de macht; het „buitenland" (lees: Dnitseh- land) snelt „do nieuwe regeering" te hulp en bezet de Oekrajine; dit land wordt „onafhankelijk" (in den geest van het „onafhankelijke" Aland-joerije); tegelijker tijd komt een vergelijk tnsschen Duitsch land en Polen tot stand: Polen staat den beruchlen corridor aan Duiischland af en krijgt in rui! daarvoor het westelijke ge deelte van de „onafhankelijke" Oekrajine als „invloedssfeer" toegewezen met een haven aan de Zwarte Zee; Duitschland krijgt als „invloed''sfeer" het ooVelijke ge deelte van de Oekraïne met de rijke mij nen, de ontwikkelde industrie met goede vooruitzichten. De Oekrajinische separatis ten zullen de „regeering" mogen vormen en mooie uniformen dragen; de macht zal natuurlijk hij de Duitsche en Poo'sche „be schermers" berusten. Levert deze „bevrij ding" succes op, dan kan Berlijn trach ten ook andere gedeelten van Rusland „on afhankelijk" te maken en daar rechtsche regeeringen in te stellen. Behalve met idle Oekrajmiërs voeren de Duitsche machthebbers onderhandelingen met d'e uiterst rechlsche groepen van de Russische énrgré's. Dnze laatsten trekken nu naar Berlijn, dat hun centrum wordt, j Intusschen kan Duitseh'and dat alles niet zonder Polen doen. Berlijn heeft de' toestemming van Polen voor de „bevrij ding" van de Oekrajine nooilïg, omdat de „vrijwil!;gers-korpsen" op Poolsch gebied gevormd en ondergebracht zullen moeten worden. (Ehntsehlaml heeft nu g-"-ea ge meenschappelijke grens met Rusland en aan de Oekrajine "heeft Duitschland nooit gegrensd.) En inderdaad zien wij, dat Ber lijn geheimzinnige onderhandelingen met Warschau voert, waarbij de bondgenoot van Polen, Frankrijk, het land dat Polen van vernietiging heeft gered, in die bespre kingen niet betrokken wordt. De bespre kingen gaan waarschijnlijk over den cor ridor, over Silezië en andere problemen, maar dan had Pilsoedski geen persoonlijk aandeel aan die onderhandelingen moe ten nemen. Het feit, dat de besprekingen door den dictator van Polen persoonlijk geleid worden, wijst er op, dat het om iels meer dan de regeling van de Duitsch- Poolsche moeilijkheden gaat, dat de on derhandelingen tegen Rusland en de rand stalen gericht zijn (het ligt in de bedoe ling van Berlijn, de randstaten af te schaffen en het grondgebied onder de „bondgenooten" te verdeelen). Onder dergelijke omstandigheden moet Rusland toenadering tot de tegenstanders van Duitschland zoeken en voor alles tot Frankrijk. In dit opzicht is de politiek van Litwinof volkomen juist, en wordt door alle Russen (behalve door de uiterst rechtsche, reactionnaire, émigró's, wier haat hen zoo blind maakt, dat zij de be langen van het land niet zien), goedge keurd'. Elke Russische regeering, die de belangen van het land goed zou willen behartigen, had de zelfde politiek moeten voeren. Wat Litwinof nu doet, is in het belang van Rusland', de eenige politiek, die een Russische regeering voeren kan Het centrum van die politiek is do angst voor Japan. Kort geleden heeft iemand tegen mij gezegd, dat de Neder lander „oceanisch" denkt, dat zijn blik niet binnen de nauwe grenzen van net rijk in Europa beperkt blijft, dat hij naar den Stillen Oceaan kijkt, naar In- dië. Zulke menseben zijn er in Nederland ongetwijfeld te vinden, maar hun aantal is niet groot. De meeslen trekken zich weinig van de gebeurtenissen in het Vene Oosten aan. En intusschen nemen de ge beurtenissen daar steeds dreigender vor men aan. Japan zet systematisch zijn politiek door en dringt het vasteland van „Een stoombootje iu den mist" door Herman de Man. Uitg. Nedcrlandsche Keurboekerij. Am sterdam 1933. Beenig met roomsaus, patrijs met zuur kool, forel en par£ail-au-kirsch zijn sma kelijke spijzen, maar eon hartig bard' erw tensoep, een nieuwe haring en biefstuk met aardappelen na, is óók wc-1 eens lekker. En op den duur is het laatste menu voor jHollandsche magen prettiger. Met de geestelijke spijze gaat het even- zoo. En daarom houd ik altijd zoo van de boekon van Herman de Man. En daarom houd' ik dus ook weien van dit Stoom bootje in den mist. 'Aan alle geschriften van De Man is de geur van iets héél eigens. Ik iaat zijn boekje-op-gansch-ander-terrein, de even goed'bedoelde ais grandioos-mislukte bro chure tegen het anti-semitisme natuurlijk ter zijde. Doch al liet andere heeft, dat ondefinieerbaar grasgroene, dauw-vochtige bakstoan-roode en welde-frissebe wat om zuivere Iliollandsche stadjes is cn om de buurtschappen rond' Schoonhoven, aan Lek en Vliet en in. dein omtrek van Montfoort en iinschoten. Zoo zijn De Man's boeken, zoo is zijn journalistieke werk. Als collega- in-dat-handwerk mag ik bier in een courant immers de gelegenheid wel even grijpen om te zeggen, d'at ik Rijabende's Azië steeds verder bunen. Een jaar gele den heb ik in een opstel op het Mongool schc vraagstuk gewezen. De gebeurtenis sen hebben zich sindsdien in Mongolië in de door my voorspe'de richting ontwik keld. Rusland raakt mot den dag moer ingeklemd. De strijd in het Verre Ooslen wordt steeds moer en meer onvermijde lijk. Japan is een geduchte tegenstander, het machtigste mil-faire rijk van onzen tijd. Hot is daarom voor Rusland zaak, zich in het Westen tc „verzekeren". Daar toe dienden de pacten van Litwinof. In dit opzicht werd zijn actie met suces be kroond. Het was een verstandige en juiste politiek geweest, in dezelfde richting wees de overeenkomst tusschen Litwinof en de Fransche regeering. liet oude Fransch- Russische bondgenootschap herleeft En dat doen de boisjewiki, die geen woorden spaarden om het bondgenootschap te ver oordoelen. De dekking in het Westen gai Rusland meer zelfvertrouwen cn Moskou begon eeu anderen toon tegenover Tokio aan te slaan. Moskou, dat vroeger telkens toi gaf, voor elk dreigement van Japan week en bereid was de grootst denkbare off ere le brengen, uitgestrekt Russisch grondge bied (dn Zceprovincle), waarvan het bezit voor Siberië een levenskwestie is, af te staan om een oorlog te vermijden, toont nu meer ruggegrnat. Moskou gaat nog verder, het verstol kt do grens, voort nieu we troepen aan, toont, dal liet niet ge neigd is zonder meer terug te deinzen. De overeenkomst met Amerika beteekent voor Rusland een nieuwe winst. Ieder een, die geen vreemdeling in het Jerusa lem der internationale politiek is, be grijpt, dat de toenadering tnsschen Washing ton en Moskou logen Japan gericht is. Beide landen voelen zich bedreigd door het imperialisme van Tokio (de oorzaken van dat imperialisme heb ik in mijn boek „Blank en Geel in het Verre Oosten" uit eengezet). Het lag dus voor de hand, dat een overeenstemming tussehen beide landen tot stand moest komen, helgron ik in mijn boek ook voorspeld heb. Do steun van Amerika maakt Rusland veel sterker. Japan zal nu niet zoo licht meer tol een aan val op Rusland overgaan. De strijd zal vee! moeilijker en bloediger zijn dan de Japansche imperialisten dachten. Het wordt een nieuwe wereldoorlog met alle ver schrikkingen daarvan. Japan za! dien oorlog niet beginnen, zoolang het geen bondgenoot hoeft, die Rusland in den rug zou aanvallen. Zulk een bondgenoot kan Duit'ch'and zijn. Wie de gebeurtenissen aandachtig vo'gt, heeft kunnen opmerken, dat de betrekkingen tus- sclien beide landen slecds inniger wórden. Wij weten niet, in hoeverre de bewering, als zou er tusschon Berlijn en Tokio reeds een geheime overeenkomst beslaan, op feiten berust. En elk geval hoort dit tot het rijk der mogelijkheden, zelfs tot dat der waarschijnlijkheden. De omtiekkcn van de twee partijen worden steeds duidelij ker. Voor deze gewaagde onderneming heeft Duitschiand echter zekerheid -noodlg, dat het niet in den rug 'aangevallen „ordt. Daarom tracht Berlijn nu met het Wes ten tot een accoord' te komen. In Enge land' bestaat nu een strooming, die bereid is Duitschland' tegemoet te komen. Waar om Duitschland' geen compensatie ten koste van Rusland te geven? Zoo redeneeren sommige politici in Engeland (overigens zijn ook in Nederland menschen, dlo op deze wijze redeneeren). De politiek van Litwinof zal er nu op gericht moeten worden om te voorkomen, llat dergelijke opvattingen te veel veld winnen.1 Öi dit hem lukt, zal de naaste toekomst1' bewij zen. 1 Dr. BORIS: RAPTSCHINSKY". TE I -e 4 -f we wr .x/a&a.-wia 9 c- f E 7 •c 4 t X d J ■e C X ■e. ■e. t f ■e. -e X -c ■e. 0 e. ■L .e xs' e i X e. ■H. - ■e. TT e •e 6 ■e. 4 i We laten hieronder de oplossing vol gen van het Kruiswoordraadsel der 9 magische vierkanten, dat in ons Kerstnummer van Vrijdag 22 December j.l. werd opgenomen. De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp aangenomen met 29 tegen 9 stemmen. Ook de tabaksaccijns- verhooging aanvaard. Kerk en Schooi. Ned. Hcrv. Kerk. Beroepen te De Cocksdorp (toez.), J. W. van der Mecne, hulppred. te JJmuitlen- 'Dosl; te Wouterswoudods. P. Ilakkc- stcegt te Kortenhoef; te Nieuw-Weerdingen B. S. Dijkstra Szn. te Ovezand-e-Driewegen; te Werkendam da. Th. Ilettinga te Streef kerk. Blijmoedig Maandblad een geweldig pret- tig huisorgaan vind' en dat de Maandag morgen, ook een blad' waarover De Man de soepter en de pen zwaait, een ge- heel-cigen sfeer heeft ,die rose-rood' uit springt boven de eendere grauwheid van al-maar gelijkluidende en -varmigo lel- terkolomman, d'ie tezamen en in v&i'öeidi cing de vadorlandsciie pers v'ormen. Maar dit is zoo maar een opmerking-ter zijde en ik wil u gaan zeggen, dat ik niet veel pleizier op Het Stoombootje in den Mist vertoefd heb. Dat stoombootje onder lei ding van den kapiteln-die-AW-et-wat-hij-wil, met Darus-met-'n-zecT-lioofd' en Keesje, de scheepsjongen, dat stoombootje met zijn wonderbaarlijk kleurige passagiersbevol- king, allegaar gasten voor de Goesche jaarmarkt: bedelaars en zingende meiden, de keek tent .liet vlooientheater en de juf- met-balooanetjes en verder Verkoopiui en boeren, de koektent, het hoofd van jut, kixnen, waarzegsters, een matmeke-zond'er- becnen, maar rap als een raaf, d'at stoom bootje was vastgevaren in den mist en vier dagen heeft 't zoo gelegen. En ai die menschen aan boord werden anders-dan-anders. Eerst was er de schrik en de wanhoop, dat de verdiensten in Goes verkeken waren, dan de berusting, de kribbigheid' en het oug-duld en tenslotte de door den mist brekende hoop on de te- vergeefsche terugkeer naar het uitgangs punt. Dit is het „verhaaltje" ei dum !i ^r' De Man weer iets goeds van gemaakt. Niet magistraal, niet verfijnd', niet diep-psycho logisch' maar gezel-lig, frisch en echt,1 gcedLbekekem en Hollandsch als mist bo ven breede rivieren, Het procédé is bekend'. Al die menschen samen gaan elkaar verhalen vertellen. De Duizendi-en-één-nacht en de Decamerotne zijn er d'# voorbeelden varAlléén, wat de techniek van zulk een boek betreft. Niet naar den inhoud, dear smaak en de geur. Een beekforel is geen nieuwe Hol- landsche en een boird' snert is wèl soep. maar géén oxtail clair. Daarom staat er oen fout op he-t titelblad' van dit boek. Een ..roman" is hot niet. 'Méér een aantal novellen inet een héél stevigoa d'raad aan elkaar geregen. En misschien zou ik de ondeugende veronderstelling mogen wa gen maar daar heb ik niets kleii.ee- rends mee in 't zin dat éérst die verha len in De Man's hoofd waren en dat daar na de draad er bij gekomen is. In ieder geval is er een geheel van klassieken vorm en ocr-ftollandsche uitwerking ont staan, heelemaalgeen „wereldschokkend" of hartbrekend of' gelukkig-makend' boek, maar dan toch wel weer iets, dat De Man. die hiervoor een gevoelig smaak-zinhiig heeft, gonaegelijk en prettig doet smak ken met do tong. Eeun kille, mistige Zon dagmiddag hoeft er voor mij iets héél warms en gemoegelijks door gekregen. Dat is een èrg subjeclief-eiitisohe opmerking. Maar critiek kan naast de inachtne ming van algemeen-objectieve normen ook niet anders dan subjectief zijn. Mis schien is daar wel een academisch, debat over te voeren, maar het is mijn zéér ge vestigde moaning. De heer Van CStters (a.-r.) constateert, dat èn Indië èn Nederland in eon toestand van verbloeding verkeeron. Wordt dit pro ces niet spoedig gestuit, dan komt de pa tiënt tot algeheel© uitputting. Spreker ver dedigt bet ontwerp met een beroep op den noodtoestand. De hear Fade (lib.) acht de pensioenen in de laatste plaats aantastbaar. Dit oogen- blik is echter door den financieelen nood van Indië thans aangebroken. Tevens moet het Ind'.scho bestuursapparaat warden inge krompen. De heer MoJ tin aker (s.-d1.) za! voor het ontwerp stemmen en bepleit tevens aan tasting van de afschuwelijke cumulatie van pensioenen. Tegenover Nod'erlandsclio amb tenaren met 4 mille maximum pensioen, zijn Indische collega's met 5 tot 12 mille al te zeer bevoorrecht. B© minister van koloniën antwoordt, dat d'e voorgestelde maatregel bij uitstek de mocratisch is, mits men het belang van de gcheele bevolking in acht neme. De kwestie van de cumulatie 'is bij' do be trokken dfeparlem-cinten in behandeling. Do stelling, dat ponsiouii uitgesteld loon is, acht spreker onhoudbaar. Het wetsontwerp wordt aangenomen met 29 tegen 9 stemmen. Verhanging tabaksaccijns. In avondvergadering behandeld© de lea rner de verhooging van den tabaksaccijns, die niet milader dan 14 millicm 's jaars meet opbrengen. Mr. v. d'. Hoeven. (c,-h.) is bereid den accijns te verhoogen, d'ocli van het verbod1 van cadeaux verwacht hij niet veel goeds. Mr. Knottenbelt (lib.) acht do verhoo ging onvermijdelijk, doch hot cadeauvtorbod is een principieefe bepaling, die andere belangen kaïn schaden en waarvan de ge volgen niet te overzien zijn. De overheid grijpe niet in, i-n bet economische leven. In wat ik hierboven gezegd' heb zit een element van even-afkcurendo critiek. Im mers ik wil er ook mode te kennen gjoven, dat ik de verhalen der „gestrand-en" wel ©ons wat ongelijk van waarde acht. Dat over het volksgericht bij de drie oude serpenten-van-dametjes ievtors achter Mant- foort is vlak en onbeduidend; dat van do kist en du oude plaat vooral in zijn ver rassende psychologische slot diep-ontroe- r&nd' en gaaf als oen zuiver juweel van korte vertelkunst; T kleine vertelsel van het dagloonertje, dat eon moordenaar werd' en zes jaren kroeg is prachtig vain felle smart en het verhaaltje van den man in Veeolmizen onbeduidend en zon der geur of smaak. Maar het goede en '•clioone overhoerscht er in belangrijke mate zie bijvoorbeeld bet verrukkelijk» güschiedunisje van den verliefden koenen- melker en de indruk van het geheel blijft ongeschonden-goed. De draad, die de duizend-en-één-verhaten aaneenrijgt is stevig en mannelijk. Vaoral dé figuur van den zwijgenden schipper, één stuk onverwrikbaro plichtsbetrachting, slaat krach lig-uitgeh ouwen tegen de mis tige lucht van Holland1. Dat is een prachtige figuur in al z'n eenvoud', in al z'n tabak-pruimende onaandoenlijkheid vaa echt-de-Man'scho allure. Ook in dien draad zijn zwakke gedeelten: de wanhoop, de berusting, de vreugde-om- de-verlossing-eindelijk zijn niet zóó tast baar gemaakt, als De Man d'at wel luid go- wild'. Zijn pen toekent scherper de psyt- ckologio van het individu, dan dia vaa. de Eerst moest bot ontwerp-'Verschuur inzake het cadeaustelsel in voélen omvang be handeld zijn, dain eerst kan men dit onder deel ander do laupo nemen. Do hoor Ouöegoest (s.-d'.) voegde zich bij de bestrijders an zeide niet te wetenR wat minister Oud' mot do saneer!ng der bedrijven te maken liad. Hij vroeg uitstel van invoering d©r wetsbepaling. MR. JE?» J. OUD, Minister van Finsn» esëa» Minister Oud zeide, dat li*j helaas niet9 anders deed dan maatregelen nemen, welke nadeelig zijn voor bot economische leven.. 'Hij ontkende, dat geprejudicioord wordt op een algemeene regeling. Met nadtrnk waar schuwde spr. tegen verwerping, aangezien het ontwerp een belangrijk deel van heli financieel regaariingsprograrn uitmaakt. Tenslotte is het ontwerp aangenomen z.h.s, met aainteekening, dat do heer Oudo geest er tegen was. massa. Bij deze teekening, die dikwijls héél fijn etsen wordt, komt de beheer» scfiing van zijn gansch-eigen taal die voor eeu deel, die van liet volk aan de Lek is hem zéér te stade. Telkens als ik eon boek van De Man lees bewonder ik de ruige stoere bcel- d'ingskracht van die taal. Wat liij bereikt; mot een enkel min-af-moer dialectisch! woord' is verwonderlijk van stemmingwok- kond' vermogen. En de vloor hem typoo* rende afwisseling van verleden- en tegen- woordigen tijd is steeds weer verbazing wekkend' van sfeer-Vorming (dat ik steeds bij hem weer stuit op oen .gcrmariismo- waar-hij-verliefd-op-schijut„bekomen" voor, „krijgen" c£ „ontvangen" is een détail, dat hij tocli eens onder liet oog moge rien). „Een Stoombootje m don Mist" is een klein boek, dat ik met groot plezier bob gelezen. lierman de Man heeft wel eens grootere boeken óók naar hun wezen geschreven (liet wassende Water, Rijn hout en Rozen) en ook wel eens ürjitvetna en dieper naar de ziel tastende („De Een zame" bijvoorbeeld), maar toch heb ik! aan dit smeuiïgo kernige, sappige boek mijn groote vreugd' weer beleefd. Ik bob de erwtensoep, de haring en de sappige bief stuk met blaemig© aardappels genoten!. Een veertig-tal schotels van do haute cui sine staan op mijn taM te wachten. Het staat té bezien af ze mij even good! zullen bekomen ate do hartige, zuivérti maaltijdi. Ei, KLI:A,S. liPs - urm CL CL A. O r CL CL i CL C Cl Z CL 7/7 0)\ CL V*. CL XL "M. 'L O if e. Cc Cl CL L as' Cu CL O Jl A, CL 2» O CL CC •yu O h. SL. /2- t? 'Tn. Cl CL Ou X éi t -C- Ou Oe rv CL Ou CL cc z. CL O 9v O 3 Ge- Cu Oy\ a. CC 6 c V Ci. L fc c C Cl t C O c. CC O -e e. O L cc -K C Jttf

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1933 | | pagina 10